|
2000
|
|
|
|
Euskara
ez ezik latina ere irakatsi beharra ote dugu. Zeren, 1998an Euskal Erkidegoko Legebiltzarrerako hauteskundeetan politikarien aldetik astakeriarik aski entzun izan dugu.
|
|
2001
|
|
|
Baina hiztegi horretan aurkitzen ahal duguna ez dagokie hitzei bakarrik, zeren eta orduko euskal mamiak, izaerak, nortasunak azaltzen zituen esamoldeak, erranahi sakoneko hausnarketak ere Azkuek gauzaturiko mirari horri esker guregana heldu baitira. Hau da,
|
euskararena
ez ezik, euskal kulturaren isla gardena ere bada.
|
|
|
Honekguztiak konfiantza ematen dio euskal irakurleari, normalizatu egiten du euskal obrenirakurketa, militantzia kulturalaren zirkulu mugatuetatik atera egiten du euskarazekoitzitako obren irakurketa.
|
Euskara
ez ezik, euskarazko literatura da mamu estraluzido izatetik kontsistentzia pittin bat izatera igaro dena. Euskal instituzio literarioa errealitatearen zati bihurtu da.
|
|
2002
|
|
|
«Erlijioak ere garrantzi handia zuen. Euskaltzaleek irratiak izan zezakeen garrantzia,
|
euskara
ez ezik katolikotasuna ere zabaltzeko ikusi zuten» (Ibidem: 370).
|
|
2004
|
|
|
Hiromirekin, hitz eta pitz aritu gara eta
|
euskarak
ez ezik, Euskal Herriko hamaika kontuk erakartzen duela aitortu digu. Besteak beste, jendearen izaerak eta gure herriko kulturak.
|
|
2005
|
|
|
" Hasieran etorkinak aipatzen zenituzten, oraingoan turistak, zer gehiago atera behar duzue? Gainera, kanpotik etortzen diren horiengatik lasai egon, Getxo Kirolen gaineko informazioa
|
euskaraz
ez ezik, erderaz, ingelesez... ere emango baitugu", azaldu zuen. Horren harira, euskara bultzatzea euren lehentasunen artean ez dagoela egotzi zien popularrei Landak.
|
|
2008
|
|
|
Aldiz baiezta dezaket Akademia bat sortzeko ez bazen ere, beste proiektu batzuk babesteko plataforma gisa bai baliatu nahi izan zuela Azkuek. Hola, katedrako karguak Diputazioaren aurrean eskaintzen zion harreman pribilegitua medio, 1893an eszedentzia bat eskatu zuen (lortu gabe)
|
euskara
ez ezik Euskal Herriko folklorea, hiztegia eta hainbat tradizio ikertzeko19 Arrakasta handiagoa izan zuen katedraren babespean zenbait libururen edizioa argitaratzeko orduan. Hola, adibidez, Bein, da, betiko legendaren kasuan, katedran erabiltzeko zenez, Diputazioak ordaindu zion edizioaren zati on bat.
|
|
|
bezain gogorrak. Nolanahi delarik, Euzkadin
|
euskaraz
ez ezik gaztelaniaz ere agertu zen Akademiari buruzko artikulurik, eta arras kontra gainera. Hola,. Abertzale?
|
|
2009
|
|
|
Legebiltzarreko lehendakari euskaraz ez dakien bat izendatu dutelako, esate baterako. Nik neuk esan beharrik ba ote dut?
|
euskararen kontrako
ez ezik aniztasunaren eta demokraziaren beraren kontrako atentatutzat jotzen dut kargu publiko baterako elebakar bat izendatzea.
|
|
|
«Erlijioak ere garrantzi handia zuen. Euskaltzaleek irratiak izan zezakeen garrantzia,
|
euskara
ez ezik katolikotasuna ere zabaltzeko ikusi zuten».
|
|
|
Burua prest nuen, errepikatu du; Parisen egin zituen ikasketak, eta euskarazko liburuak lehenengoz Euskal Etxean ezagutu zituen. Emaztearekin iritsi zen Goizuetara, eta mintzatzen da frantsesez, espainieraz, ingelesez eta amazigeraz,
|
euskaraz
ez ezik.
|
|
|
Besteren artean, Edorta Jimenezek, Leire Bilbaok, Xabi Bordak, Natxo de Felipek, Igor Estankonak, Angel Zelaietak, Toti Martinez de Lezeak, Irati Jimenezek, I, aki Irazuk eta Lutxo Egiak parte hartuko dute omenaldian.
|
Euskaraz
ez ezik, katalanez, galizieraz eta gaztelaniaz errezitatuko dituzte olerkiak.
|
|
|
Nobela Antoine Le Tellier pertsonaiaren bigarren abentura da Arrangement avec l' infame ren ondoren.
|
Euskaraz
ez ezik, gaztelaniaz ere argitaratu du eleberria Alberdaniak. Itzulpena Itziar Otegirena da.
|
|
|
Gasteiz euskalduntzeko prozesua aurrera doa, eta Hamaika Gasteiz telebistak prozesu horretan parte hartu nahi du tresna moduan. Gainera,
|
euskara
ez ezik, tokikotasuna eta parte hartzaile izaera dira Hamaika Telebistaren nortasun zeinu nagusiak, Uriaren esanetan. Euskaldunen eta euskal herritarren artean komunikatzeko tresnak behar direla nabarmendu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Hamar idazleen olerkiak aukeratu eta, jatorrizko
|
euskaraz
ez ezik, gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez ere argitaratu dituzte. Liburu honen helburu nagusienetariko bat hutsune bat betetzea da.
|
|
|
nuestros párrocos. Hizkuntza ere aldatzen du,
|
euskeraz
ez ezik gazteleraz hitz egin eta irakur dezaketenentzat da. Sermoilariak (kasu honetan Agirrek) asumitzen duen Hitzaren transmisore rol hau, ez da beste hartzaileekin erdibanatzen.
|
|
|
Ondorioz, aldaketa handia pairatu zuten ikastolek sasoi haietan: ikastolaren hasierako helburua edo eginkizuna haurrei euskaraz irakastea zen, baina gero,
|
euskaraz
ez ezik, euskara ere irakatsi behar zitzaien ama hizkuntza gaztelera zuten ikasle haiei.
|
|
|
Euskarak, iraungo badu, bere hizkuntza eremuan hizkuntza nagusi izatera iritsi behar du. Baina, era berean, euskaldunok
|
euskaraz
ez ezik beste hizkuntzak erabiltzeko gauza izan behar dugu; bestela, euskara bera ere arriskuan bailegoke. Eta bi elementu horiek uztartzeko era bakarra eleaniztasunaren eskutik dator?.
|
|
|
Horregatik,
|
euskaraz
ez ezik, ingelesez, frantsesez eta gaztelaniaz ere argitaratu zen kultur ibilbideko obra edo liburua.
|
|
2011
|
|
|
Baina, jakina, beste hizkuntza batean jardunez gero, beste izen batzuk, beste definizio batzuk ageri zaizkigu. Azken 2000 urteotan, Euskal Herriaz
|
euskaraz
ez ezik beste hizkuntza batzuetan pentsatzen zutenek eman ohi dute interpretazioa, izana eta izena ere. Baina, bestalde, Euskal Herrian, euskaldunen esparruan, hiztun desberdinen esparrua izan delako azken mila eta bi mila urteotan, ohikotzat hartu behar ditugu beste izendapenak, geureak ere badirelako.
|
|
|
Hala ere, inoiz baino beharrezkoagoa du euskarak lege geriza. Are gehiago,
|
euskarak
ez ezik, bretoierak, katalanak, okzitanierak, alsazierak, korsikerak... ere behar dute, eta horrexegatik herri gogoa eta euskaraz bizitzeko nahia aktibatu eta artikulatu behar dugu. Baldintza sozialak lortu behar ditugu.
|
|
2013
|
|
|
Ez zuen ulertzen zergatik izaten zen horren interes eta jakin min gutxi, zergatik ez zegoen ikasle gehiagorik bere doktorego ikastaroetan. Ahaleginak eta bost egin zituen soziolinguistika matematikoa azaltzeko eta zabaltzeko;
|
euskaraz
ez ezik, frantsesez, ingelesez eta gaztelaniaz argitaratu zuen, hitzaldiak, mintegiak eta ikastaroak egin zituen. Alabaina, bere soziolinguistika matematikoa apenas aipatzen da Txillardegiren ekarpenen artean.
|
|
2014
|
|
|
Hector Ortegak idatzitako testuak eta Alberto Muroren argazkiak bildu dituzte horretarako. Bertakoentzat zein bisitarientzat erabilgarria izatea nahi dute, eta, horregatik,
|
euskaraz
ez ezik, gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez ere argitaratu dute liburua. Paisaien liburu gisa definitu du Murok Bilbon egindako aurkezpenean:
|
|
2015
|
|
|
158 Esan dezagun, bide batez,
|
euskarari
ez ezik okzitanierari ere egiten diola lekurik Le Journalek. Hara zer dioskun Hur Gorostiagak horri buruz:
|
|
|
–(...) lehen batik bat helburua herri informazioa euskaraz ematea baldin bazen, iritsi da garaia herri informazioa,
|
euskaraz
ez ezik, kalitatez emateko ere. (...) herritarrei euskarazko produktu bat ezin zaie eskaini euskarazkoa delako soilik; kalitatekoa ere eskaini behar zaie, eta gaur egun herri aldizkariek, oro har, pauso hori emateke dute.
|
|
|
Ikerlan honetan sortzear zen egunkariaren hizkuntzahautua eta ondorengo praxia interesatzen zaizkigu batik bat, eta, horiei gagozkiela, gauza interesgarriak aurreratu zituen Aizpuruak Egunkarian XII. Adibidez, egunkari berriak, egunkari nazionala izaki, gaztelaniaz eta
|
euskaraz
ez ezik frantsesez ere egingo zuela berba, bigarren fase batean?: –(...) Frantsesaren erabilerak, azkenean testimonial samarra bada ere, beste hizkuntza bat ere badagoela gogoratzeko balio dezake.
|
|
2016
|
|
|
Martinez de Lunak aipatzen dituenekiko zenbait ekarpen proposatzen ditu Iñaki Iurrebasok bere artikuluan. Zehazki, hizkuntza gaitasuna aztertzeko erabilera kontuan izateak duen garrantzia azpimarratzen du, eta
|
euskara
ez ezik, gaztelaniazko eta frantsesezko erabilerak ere aintzat hartzea proposatzen du. " Hainbat gogoeta hizkuntzagaitasunaren inguruan" izena duen testuaren muinetako bat, hala, hizkuntza gaitasunaren continum izaera azpimarratzean datza.
|
|
|
Euskaldun berria, hamasei urte zituela ekin zion euskara ikasteari, Sabino Aranaren ideologiari jarraikiz.
|
Euskara
ez ezik maisutza ere egin zuen biak elkarri osagarri, eta segituan, Bizkaiko Aldundiak hiriguneetatik urrun bizi ziren haurrendako sortu Escuelas de Barriada izeneko auzo eskoletan egungo ikastolen aurreko zuzenahasi zen lanean, Errigoiti, Plentzia, Lemoa eta Berangoko ikastetxeetan hain zuzen ere. Kinka bikoitz euskara eta irakaskuntza hotshorren adierazle ezin argiagoa berak idatzirikoa dateke:
|
|
|
Alabaina, ikusi dugun bezala, bere liburuetan ez dira falta Italiari eta italiarrei egindako kritikak. Zer pentsatuko zenuke, irakurle, biziko bazina demagun, Getarian, zertan aritzen den ez dakizun auzoko ingeles bat edukiko bazenu, eta bat batean enteratuko bazina milaka liburu saltzen dituela munduan, gaztelaniaz eta
|
euskaraz
ez ezik, gainontzeko hizkuntza guztietan, non, batez ere, Getariako jendea, ohiturak eta bizimodua kritikatzen baititu?
|
|
2017
|
|
|
|
Euskaraz
ez ezik, beste hizkuntzetan ere erabiltzen dira siglak. Honako taula honetan, badira zenbait hizkuntzatako batzuk.
|
|
|
Ordura arte nire obra antologia guztietatik kanpo egon bazen ere, gaztelaniazko itzulpena egin eta euskal narratibako antologia batean sartzeko eskaintza egin zidaten laster Madrilgo argitaletxe batetik. Dena den, itzulpen hura argitaratu aurretik Internet bidez hasi zen ipuina
|
euskaraz
ez ezik gero eta itzulpen gehiagotan ere zabaltzen, modu biralean, mundu osoan, marka guztiak hautsiz.
|
|
2018
|
|
|
Urkamendiko baladen tradizioari jarraiki (Aphez Beltxa, Larralde Bordaxuri, Pierre Topet Etxahunen Luistto Irixibauren hil eresia…) Manex Etchepareren kantuak aitzina urrats bat direla ezin uka. Eta kontuan hartzen baditugu bertso-paperen inprimalekuak (Baiona, Miarritze, Orthez, Akize, Pau, Foix…) eta
|
euskaraz
ez ezik frantsesez ere idazten zituela konplaintak, gaiztaginen kontrako bere mezua ez zen mugatu Ipar Euskal Herrira soilik, Pirinioetako beste herrialdeetan ere barreiatu bide baitzen.
|
|
2019
|
|
|
639 ABA EUS: L. Dassanceren gutuna I. M. Echaideri, txartel baten bidez.641
|
Euskaran
ez ezik, sanskritoan edota Ameriketako algonkin hizkuntzetan ere aditua zen. Adin handiko euskalari ospetsuak aspalditik osasun arazoak zituen eta, horregatik, 1936ko udaberrian Luganoko klima epelagora aldatu zen.642 R.
|
|
|
Transmisioa, identitatea eta kultura kontzeptu ezinbestekoak ditugu etorkizuna jorratze aldera, betiere, ikuspegi dinamiko eta eraldatzaile batetik landuta. Euskaltzaleen mugimenduak eta euskalgintzak oro har asmatu behar dute
|
euskararena
ez ezik, euskaltzaletasunaren transmisioa elikatzen, identitate ireki eta integratzaileak eraikitzen eta kultur testuinguru egokia eta aberatsa eskaintzen euskaraz bizi eta euskaratik sortu nahi duten guztiei. Erakundeen eta administrazioen elkarlana ezinbestekoa izango da alor honetan ere, hizkuntza hegemonikoen presioari aurre egin ahal izateko eta euskarazko eskaintza bermatu ahal izateko, maila honetan aparteko garrantzia hartuko dutelarik ingurune digitalak eta ikus entzunezkoen eskaintzak.
|
|
2021
|
|
|
Hemen ere, ikusten denez, kontrako hipotesiez azaldu nahi izan dira datu berberak. Inork ukatuko ez duena da aipatzen ari garen perpausean komunztadura aldetik zerbait bitxia gertatzen dela, ingelesez eccentric agreement deitzen dutena, zeren
|
euskaraz
ez ezik, munduko beste hizkuntza urrun samarretan ere antzeko fenomenoen testigantza jaso baita, txuktxieraren antipasibo izunean (spurious antipassive, ingelesez), adibidez. Itzuliko gara geroago egitura antipasibo hauen ezaugarrietara (§ 1.8i, § 1.8j).
|
|
|
Gazte askorentzat traba handia da hori euskara erabiltzeko. Esan beharra dago,
|
euskarak
ez ezik, gaztelaniak ere marka sor dezakeela hainbat egoeratan.
|
|
|
|
Euskara
ez ezik, Eliza ere izan zen Larrañagaren bizitzako ildo nagusi. Apaiz egin zen, eta horretan jardun zuen Hernanin eta Itsasondon (Gipuzkoa), besteak beste.
|
|
|
...hemendik aurrera ErdEle laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen gaztelaniaz euskaraz baino erosoago aritzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin beti gaztelaniaz aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea beharrezkoa ez zela uste zutenak; beren burua euskal herritar bezain espainiar edo euskal herritar baino espainiarrago sentitzen zutenak, eta euskal kultura
|
euskaraz
ez ezik gaztelaniaz eginikoa ere izan litekeela uste zutenak.
|
|
2022
|
|
|
Euskal Herriko ume eta gazte askorentzat hikako input nagusia Dragoi Bola telesail japoniarra izan zen, bereziki 90eko hamarkadan zehar. Muguruzak eta Bereziartuak (2021) ikusi zuten
|
euskarari
ez ezik hitanoari dagokionez ere inpaktu handia izan zuela Dragoi Bolak ikus entzuleen artean, eta hitano estandarra ezagutarazten lagundu zuela. Gainera, Bereziartuak eta Muguruzak (2021a) sakon aztertu dituzte Dragoi Bolako kapitulu guztiak, eta ondorioztatu dute hitanoa" makro baliabide" gisa erabili zutela itzultzaileek, modu aberats, askotariko eta emankorrean.
|
|
|
|
Euskaraz
ez ezik, latinez, gazteleraz eta frantsesez hitz egiten zituen, eta Arantzazuko apaiztegiko irakasle izan zen 1990era arte. Gainera, hainbat egunkari eta aldizkaritan idatzi zuen, besteak beste Arantzazu, Ardatz, Egan, Habe, Jakin, Zeruko Argia eta BERRIAn.
|
|
|
Ordenantzak dio euskaraz idatziko direla okupatutako eremuan jendearen eskueran eta bistan jartzen diren elementu guztiak: menuak, prezioen zerrendak, kartelak, eskaintzen oharrak, arbeletako oharrak…
|
Euskaraz
ez ezik, beste hizkuntza batzuetan ere idatzi ahal izango dira, baina, elementuak hizkuntza batean baino gehiagotan jartzen badira, euskarari lehentasuna eman zaio: hurrenkeran, tamainan…
|
|
|
«Eremu eleaniztunetan komunikazioa ez dadila oztopo bat izan». Horregatik,
|
euskararekin
ez ezik, beste hizkuntza batzuekin ere lanean ari da Elhuyar, hala nola gaztelerarekin, frantsesarekin, ingelesarekin, katalanarekin eta galegoarekin.
|
|
|
Agirrek uste du
|
euskararentzat
ez ezik beste hizkuntza gutxitu batzuk dituztenentzat ere baliagarria izan daitekeela egiten ari direna, hots, haiek ahalduntzeko balio dezakeela, euskararen kasuan islatuta ikusi ondoren. «Badakigu akaso ez daudela euskararen egoera berean eta ezkutatu egiten dutela hizkuntza gutxitu hori daukatenik.
|
|
2023
|
|
|
|
Euskara
ez ezik, gaztelania eta frantsesa ere aditzen ziren karrikan. Zumarragatik eta Urretxutik (Gipuzkoa) autobusean joandako talde handi bat zegoen.
|
|
|
Hizkuntza eskubideak giza eskubideak direlako, pertsonen nortasunari dagozkien heinean. Konstituzioan eta estatutuetan ustez adostu, bedeinkatu eta sakralitzatu zen «koofizialitate eredua» agortuta eta zaharkituta gelditu da, eta epaile eta epaitegiak,
|
euskarari
ez ezik, justiziari ere kalte egiten ari dira, hainbeste eta hainbestetan irrigarri gelditzeaz gainera.
|
|
|
Eta beste hainbat hizkuntzatan mintzo da. Sultanaren ametsa filmean,
|
euskara
ez ezik gaztelania, italiera, ingelesa, bengalera eta hindia ere entzuten dira. Pelikulako aniztasuna, hala ere, ez da hizkuntzetara mugatzen:
|