|
2000
|
|
|
Zertarako ote da, ordea, kontenedore horia? Etxeetan erabiltzen
|
ditugun
ontziak berreskuratzeko helburua du, baina edukiontzi honek ez ditu edozein materialeko ontziak onartzen. Oro har, hiru material desberdineko ontziak bota behar dira:
|
|
|
Kontserba latak eta edari poteak aurkitzen ditugu metalezko ontziei dagokienean. Eta azkenik, denok ezagutzen
|
ditugun
brik ontziak: zuku brikak, esne brikak...
|
|
|
Bai Mallurketatik bai Erreparatzea aldetik, aise iritsiko gara Meateko lepora. Gaur egun aurriak besterik ez badira ere, lepoan ikusiko
|
ditugun
txabolak eta trikuharriak igarobide honek mendetan zehar izandako garrantziaz hitz eginen digute. Zenbat lagunek, zein garaitan eta egoeratan iragan zuten leku hau?
|
|
|
Eta, hala ere, bada egun hauek pasatzera atzerrira joaten denik. Urtero telebistan ikusten
|
ditugun
irudiek Rio, Venezia edo Tenerifera joateko gogoa pizten digute nonbait. Dirua soberan eta astebeteko oporrak ditugula pentsatu eta gertueneko bidai agentziara hurbildu gara.
|
|
|
Euskararen legean aipatzen da euskalkiaren garrantzia beti ere euskara batuaren kaltetan ez doanean, euskara batua delako Euskal Autonomi Erkidegoko hizkuntz ofizial amankomuna, eta hitz egiten den lekuetan zaindu egin behar direla. Lege batek hori baino askoz gehiago ezin du eman seguruenik, baina bidea ematen du legeak, adibidez mahai honetan aipatu
|
ditugun
guztiak aurrera eramateko eta gehiago ere bai. Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean badago Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak.
|
|
|
Sortzen da eredu bat arazo bat konpondu guran, eta beste arazo bat sortzen dugu. Zerbitzatu nahi
|
ditugun
horiei ez diegu eredu hobeago bat ematen.
|
|
|
Austria, Baviera edo Suitzako aleman hiztun bati nongoa den nabaritzen zaion bezala... ahaleginak ahalegin euskaldunari ere ahoa zabaldu ahala nabaritzen zaio nongoa den. Ezagutu
|
ditugun
euskara hitz egiteko modu horietan akaso zer edo zer galduko da. Baina herri edo ibar bakoitzean egiten den hori, hori desagertzea oso zaila dela iruditzen zait.
|
|
|
esan behar denik. Hori da guk ulertu duguna eta modan ipini
|
ditugun
gauzak. Ikasleei jartzen diezu testu bat euskara batuan jartzeko eta
|
|
|
azken hogeitaka urteetan gertatu ez dena gertatu da, abertzaleok gai garela,
|
ditugun
ezberdintasunen gainetik, gutxieneko puntu amankomunetan adostasunera iristeko eta elkarlanean aritzeko. Gai gara, Eusko Legebiltzarrean Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuak elkarrekin aurrera ateratzeko, berdin Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundietan eta hainbat eta hainbat udaletan.
|
|
|
ETAren indarkeria desagertzen joaten den neurrian espainiar oldarkotasuna haundituz joango da. Abertzaleok espainolistak baztertzen
|
ditugun
aitzakian bi komunitate sortzeko saioa dago hemen. Ideiak oso garbiak izan behar ditugu.
|
|
|
Garai batean ez zegoen xisterarik eta larruzko eskularruarekin aritzen ziren, gero zumezko xisterak sortu ziren... horiek badira aldaketa sakonak. Gaur egun egiten
|
ditugun
aldaketak oso aldaketa txikiak dira eta askotan aldaketa horren aurkako jarrera dago.
|
|
|
Eta zurrunbilo honen erdian aldiz, gu, emakumeok, pobrezia eta mixeri gorrian (3 pertsona langabetuetatik 2 emakumeak dira), lan merkatuaren aukerak zabaldu direlaren inguruko hausnarketak geroz eta gehiagotan entzun behar ditugularik, eta horietan bizi
|
ditugun
oztopoak, diskriminazioak, sesgoak, mailaketak... alde batera utziz eta horiek gainditzeko bidean baleude bezala tratatuz, geroz eta gehiago emakumeon pobrezia hazkorra ahantzaraziz eta merkatu beltza emakume eta gazteengan sostengatzen dela ezkutatuz (lan murgilduaren% 70 ia emakumeek egina)
|
|
|
Azter ditzagun, Euskal Herrian
|
ditugun
babes figura ezberdinak. Iparraldean, Hendaia inguruko Abaddia izango dugu legez babesturik aurkituko dugun ingurune erdinatural bakarra, «Itsasertzaren eta aintzira bazterren kontserbatorioa» da bere babes figura.
|
|
|
Gero, ezkerreko bidetik itzuliko gara, baina hori aurrerago ikusiko dugu. Ondoren, igaroko
|
ditugun
lurrak iratzediak dira eta garo meta edo iratze metaz josirik daude. Hala ere, ez dute dagoen garo dena moztu eta pilatu, oraindik ere iratze asko baitago zelaietan usteltzen.
|
|
|
Izan erabakitzeko proiektuan batez ere esaten da Euskal Herriak nahiko gaitasun eta ahalmen duela bere etorkizuna erabakitzeko, euskaldunok autodeterminaziorako eskubidea dugu. Guk geuk jarri behar dugu mahai gainean Estatu espainiar eta frantsesekin zein harreman mota nahi dugun, eta gure barnean zein eratako harremana eta antolaketa nahi
|
ditugun
ere bai. Dauden proiektu guztiak mahai baten inguruan eztabaidatzea proposatzen dugu eta gero, ateratzen dena erreferendum batera eraman Euskal Herriak erabaki dezan.
|
|
|
Eta erratuz ikasiren dugulako. Beste kontu bat da pauso horietan nolako baliabideak erabiliren
|
ditugun
. Idazkuntza bultzatzeko badira hainbat lehiaketa, beka...
|
|
|
Honetan ere sexuak ederki asko mugatuz, emakumeek eta gizonezkoek ardoz lagundurik.1713 urtean Frezier izeneko marinel frantzes batek basatien aldean marrubi izugarri handiak ematen zituen bost landare ekarri zituen Chiletik. Bost landare hauek eta europarren arteko nahasketen ondorioz sortutakoak dira egun ezagutzen
|
ditugun
barietate guztiak. Barietate hauen artean negu amaieran eta udaberri hasieran azoka guztietara zabaltzen diren marrubi erraldoiak dira ezagunenak.
|
|
|
Gainera, egun ipuin hauen bigarren aro bat ari da sortzen, ahozkotasunaren ondorioz. Entzuten
|
ditugun
ipuinen bertsioak ez dira jadanik jatorrizko Grimm anaienak. Orain nazioarteko ekoiztetxeek moldatutakoak entzuten eta ikusten ditugu.
|
|
|
Proposamen horretatik ez gaude ezer onartzeko prest, lehen proposamen hura abiapuntu bat zen, ez besterik. Martxoan egin
|
ditugun
bilkuretan inmersioaren definizioa, irakasleen kontratatze eta formakuntza eta azkenik, elkartearen lekua aipatu genuen. Ez genuen biziki aitzinatu, baina lehen puntuetan aitzinatu ginen, bakoitza bere nortasunaren arabera.
|
|
|
Etxetresnez gain, soinean eramango
|
ditugun
aparailuek ere izango dute aldaketarik. Aldaketak ezezik, arriskuak dakartzate ere; hartara, gure intimitateari egiten dioten erasoaz jardungo gara.
|
|
|
Ez alde ez aurka. Hiruek badakite segur naizela elgarrekin dugula lortuko
|
ditugun
helburu berak. Nahi nuke bakarrik hemen jakinarazi horrendako denen indarra dugula
|
|
|
Unai Iturriagak, esaterako, bost hitzetik sei horrelakoak erabiltzen ditu elkarrizketa arrunt batean. Bere azkeneko liburuan ahalegin bat egin behar izan du denok gutxi gorabehera ulertzen
|
ditugun
hitzetara jotzeko. Efektu asko galduko zuen seguruenik.
|
|
|
Eta osasuntsua izan zen, baina oreka hori lehenxeago bilatu izan bagenu, nik, adibidez, en nukeen sufritu nuena sufrituko poesiara iritsi nintzenean. Liburu guztietan sartzen dut erreferentziaren bat nongoak garen, zer kezka
|
ditugun
igarri dadin. Erreakzioa gehiegizkoa izan zen, baina badirudi, apurka apurka, oreka topatzen ari garela.
|
|
|
Elikagai aberastasun honen ondorioz, itsasadarretan eratzen diren istil eta lokatzezko hondartza eta lautadetan ornogabe komunitate oparoak bizi dira. Hauek dira, hain zuzen ere itsasadarren ezaugarri diren arrain eta hegaztien aniztasun eta aberastasun handiaren arrazoirik nagusienetakoa eta konkretuki, datorren orriko koadroan aztertu
|
ditugun
hegazti limikoloen janari iturri nagusia.
|
|
|
Bide honetatik lehen ezagutu duzuen Mandañu auzora jaitsiko zarete denbora laburrean. Auzo hau osatzen duten baserriek hasieran aipatu
|
ditugun
Bizkaiko baserri tipikoez eta bere inguruko landazabalen hainbat adibide dotore eta interesgarriez gozatzeko aukera emango dizuete. Puntu honetan, lehen Junkera baserrian barrena hartu duzuen bidea aukeratu beharrean, errepidetik jarrai dezakezue eta horrela, bide batez, bidean aurkituko duzuen Iratxiki izeneko iturrian ahoa eta gorputza pixka bat freskatu ahal izango dituzue kotxea utzi duzuen abialekura iritsi baino lehenago
|
|
|
Kostaldeak azken hamarkadetan ezagutu duen hazkunde demografiko itzelaren ondorioz, irla hauek kostaldeko fauna eta floraren hainbat espezie garrantzitsuenen azken gordelekuak bilakatu diren heinean, hauetako gehienak neurri zorrotzagoekin babestu liratekelakoan gaude. Bitartean, heziketa eta dibulgazioa dira gure ondare naturalaren zati garrantzitsua osatzen duten lur-zati hauek babesteko eta mantentzeko
|
ditugun
arma bakarrak
|
|
|
Naturaren ikuspegitik, Aketx eta Gaztelugatxerako aipatu
|
ditugun
animalia eta landare espezie bereziak Izaro irlan ere agertzen direla azpimarra daiteke, salbuespen batekin, Armeria euskadiensis landare endemikoa.
|
|
|
Guk herrietatik jasotako iritzien arabera, argi ikusten duguna hauxe da: EHrekin
|
ditugun
akordioak sistematikoki hausteak, kalte gehiago egingo lioke bake prozesuari mesede baino. Hau da, hori lehenagoko estrategia baztertzailea berrestea litzateke.
|
|
|
Leku hauek guztiak eta askoz gehiago ere erakusteko gogoz gaituzue eta horregatik, kotxea hartu eta batez ere asteburutan egiteko moduko txangoak prestatuko dizkizuegu, hainbat astetan zehar jorratuko
|
ditugun
30 ibilbidetan banatuak. Ibilbideon zerrenda ondoko orrian duzue.
|
|
|
" Erdu eta bihur ditzagun hitzak haragi" izenpean Sexologia ikastaldia egingo da, uztailaren 10etik 13ra bitartean. Norberaren esperientziatik abiatuz, kontaktuak lantzerakoan eta harreman sexualak edukitzerakoan gorputzarekiko zein muga aurkitzen
|
ditugun
aztertuko da ikastaro honetan. Oztopo hauen kontzientzia hartuta, jokoen bidez landuko dira, laztanen tailerra oinarria izango delarik.
|
|
|
Ez zaigu eskurik falta fokoak jarri edo zamalanak egiteko. Ea orain lehen fruituak jasotzen
|
ditugun
"
|
|
|
Aurrena, datozen hilabeteetan sinatu behar dugun garapen hitzarmenetik pasatzen da: Estatua, Erregioa eta Haute tsien Kontseiluaren artean urratu
|
ditugun
bideetatik. Garapen Eskemaren funtsa finkatzeko unea iritsia da.
|
|
|
Hau hizkuntzek ere jaso dute eta herri askok lorategia eta baratza hitz batez adierazten dute. Gerora, ugazaben denbora alferrik galtzea estetika hutsera bideratzen denean, sortzen dira baratza estetikoak edo egun ezagutzen
|
ditugun
lorategiak. Ez elikadurarako, ez osasunerako, ezta pituitarien gozamenerako ere, begien zorabiorako soilik eta, zekenagoa dena, ur gaineko bitsaren mailaren igoaz boterearen haizearen indarra azaltzeko eraiki izan dira lorategiak.
|
|
|
Sortzen
|
ditugun
hiztunek, oro har, ez dute ingurune soziolinguistiko oso euskaldunik, eta euskaldunak euskararekiko atxikimendua behar du. Atxikimendu hori ez duena ez da bihurtuko bihar etzi bere eguneroko gizarte harremanetan euskal hiztun(...)".
|
|
|
Hori bai, EAJ berriro ere berreraketa estatutarioaren eta iraganeko aliantzen bersortze estrategian sartzen bada eta zoritxarrez,
|
ditugun
datuen arabera, kanpoko eta barneko presioei amore emanez, EAJ bide horretaruntz doa, Ezker Aber tzaleak esparru soberanista osoa esparru abertzale eta progresista osoa eratu eta konfrontazio demokratikorako prozesu nazional bat zabaltzeko gai izan behar du. Parametro horietan kokatu nahi du LABek bere lana
|
|
|
Guretzat ohore bat izan da honetan parte hartzea, benetan profesionalak direnekin lan egin ahal izan dugulako. Izan ere, aukeraketa zorrotz bat egin ondoren erabili
|
ditugun
testuen atzean, profesional oso onak daude, itzultzaile apartak.
|
|
|
Basoak eraisteko enpresak antolatzen ditugu eta baso mutilak merke; gure ontzietan garraiatu eta marinelak merke eta baso haien kudeaketa hiltzaileari jasangarria abizena gehitzeko hemengo teknikariak erosten ditugu eta aurrera! Begira zertan oinarritzen
|
ditugun
kontzientzia zipitzik gabe eraikitako gure etxe euskaldunak... Tristea benetan!
|
|
|
Gidoia egiten Joxe Mari Agirretxe (Porrotx), Aiora Zulaika (Pirritx), Alex Tetuan, Mertxe Rodriguez eta Harritxu Troitiño jardun dira, eta beraiek izan dira bideoko pertsonaia nagusiei bizitza eman dieten aktoreak. " Guretzat ere esperientzia berria izan da, orain arte egin
|
ditugun
bideoak zuzeneko emanaldietan oinarritu baitira, eta hau film antzekoa izan baita" adierazi du Joxe Mari Agirretxek.
|
|
|
Ez dugu egin jendeak hor jarritako tontakeriak esango dituela pentsatuz. Gonbite bat da gure hizkuntzarekin, eta inguruan
|
ditugun
erreferentziekin, gure hitz egiteko modua sortzeko. Inoiz etorri behar du horrek eta etorriko da, azkenean hor daude Euskaltzaindia eta gauza horiek guztiak, baina hanka zabaldu eta puzker bat lasai botatzeko aukeraren bat dugu, bestela beti zuzentasunari lotuta ibili behar badugu azkenean nazkatu eta ito egingo gara.
|
|
|
Euskaldun irakasle eta ikasleak, zenbait idazkaritzaren premia daukate, textoak eta liburuak argitaratzeko lanean bakarka jardun ez ditezen(...) Euskal alfabetatzeak, behar beharrezkoa du bateratze lan bat. Eta aipatu ezin
|
ditugun
beste amaika abarretan orobat egin bide genduke. (...) Gaurdanik eta ari geran lanean billatu behar dugu batasun bidea.
|
|
|
Adituen lanak aztertuz gero, badirudi XVI. mendetik aitzinerat bataio zerrenden bidez atzematen ahal
|
ditugun
jaiotza tasak altu samarrak zirela. Esate baterako, 1553 urtean mila biztanleko 34 haur jaiotzen ziren.
|
|
|
Hala ere, soldadutzaren ezabapena inoiz ez dela gure helburu nagusia izan gogorarazi behar dugu. ' Gizartearen desmilitarizazioa',' gastu militarren desagerpena' eta' soldadutzaren apurketa' dira bilatzen
|
ditugun
xedeak. Hamarkada honetan borroka antimilitaristan izan den tresna erabilgarriena, insumisioa alegia, amaitu egingo da, baina horrek ez du esan nahi bide berriak asmatu ditugunik, zaharrak berreskuratu baizik:
|
|
|
Eta hori ez da besterik gabe ekonomia egoeraren eta haren ondoriozko prekariotasun, langabezia eta gizarte bazterketaren eraginez gertatzen. Halaber, ez du esan nahi ezta ere langileek beren nortasuna" betidaniko klase balio" gisa ezagutzen
|
ditugun
haiez kanpo eraiki behar dutelako denik. Berdintasuna, justizia eta elkartasuna beti bezain garrantzitsuak, edota inoiz baino beharrezkoagoak, izaten jarraitzen dutela esan ondoren, eta etorkizuneko programak eta borroka ereduak aldatu direla adierazi ondoren, ponentziak dio bideragarria dela neoliberalismoari aurre egingo dion proiektu alternatiboa osatzea, izan ere ezerk ez baikaitu behartzen indarrean dauden jardunbide ekonomiko eta sozialak ezinbestekoak eta gaindiezinak direla sinestera.
|
|
|
Une honetan elkarteak egin duen bidearekin, nazioartekotasuna planteatzea tokatzen da. Eduki
|
ditugun
esperientzia gutxi horiek oso onak izan dira, zer ikasia ere badugu; eta bestetik, antolakuntza maila aldetik seguruenik munduan egokienak izango gara horrelako kontinente arteko topagune izateko. Behar bada topagune iraunkor.
|
|
|
EAEko hauteskundeak, Europa mailako oihartzuna, sozialistekiko negoziaziorako lerro gogor bat markatzea... Ez da samurra hori zehaztea baina buruzagi jeltzalea txakur zaharra da eta, bizi
|
ditugun
garaiotan, inozoegia litzateke intentziorik ez dagoenik pentsatzea.
|
|
|
Askotan aurreiritziz eta topikoz beteta, baina neurri handi batean horiek guk plazaratzen
|
ditugun
kontuak dira. Komunikazio arazo izugarri bat dago eta behin ere ez dugu konpontzen.
|
|
|
gure galdegaian, Garbiñe Biurrun epailearengana joateko. Hona segidan, Demokraziarako Epaileak taldeko kide honekin landu
|
ditugun
hainbat auzi eta gaien berri. Hondarribiko azken Alardearen auzian EAEko Justizia Auzitegi Gorenak Jaizkibel konpainiari arrazoia eman zion arren, Eusko Jaurlaritzako barne sailak ez zuen bermatu erabakia.
|
|
|
Aurreko legearen bidez Adin Txikikoen arazo larriari erantzun eta tratu sakon bat eman nahi zitzaion. Berean, bozkatzeko gai ez direnak zergatik ez
|
ditugun
penalki helduak bezala tratatu behar adierazten zen. Orain, bat batean, terrorismoari lotutako delituak (nahiz adin txikikoen delituak izan) beste era batean tratatu nahi dituzte.
|
|
|
Hortik ikastea dagokigu, zeren egia da konturatu gabe inguruko errealitatea antzemateko komunikabide jale irensle hutsak bihurtzeko joera gaixotia dugula, egia ere eskura
|
ditugun
baliabide guztiak erabili behar ditugula (hedabideak barne) baina ez da estatista bat izan behar jakiteko ez eremu horretan, ez aritmetika parlamentarioan, ez epaitegitan ez dugula borroka hau irabaziko (eta bakoitzak jorra dezala nahi duen bidea noski, errespetu osoz gainera!).
|
|
|
Gainean
|
ditugun
aje guztien aldean, hauexe da altxor bakarra, eta ez da gutxi. Herrigintzak ez du ordea ekina ez den beste formularik, ez dugu erabateko zehaztasuneko gizarte alkimiarik.
|
|
|
Kontuan hartzeko hirugarren faktorea gu geu, euskaltzaleok, izan gara. Lan asko egin da eta asmatu ere askotan, bistan da, baina ordua da erabili
|
ditugun
diskurtsoen kritika egiteko. Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia.
|
|
|
Euskararen aldeko lana Nafarroan gizarte zibilaren lana izan da nagusiki. Orain urte batzuk baino askoz ere egoera hobeagoan gaude; beraz lehen eginbeharra da orain arte lortutakoari eutsi eta aurrera jarraitu irabaziak
|
ditugun
posizio horietatik.
|
|
|
Zalantzarik gabe marinela aipatu
|
ditugun
idazle eta kritikoekin bat etorri beharra dago nabigatzailea edo itsasoratzen den, nahiz abiatzen den bidaiaren sinboloa da Sarrionandiaren poemagintzan nahiz narraziotan iraupen luzeenekoa eta nabardura gehien eskaintzen dituena, haren mundu ikuskerari buruz. Alde horretatik narrazio hauek bere aurreko eta ondoko idazlan poetikoekin dute zerikusi nabarmena:
|
|
|
Sarrionandiak, gure errealitate kulturalaren beste aldean dabil aztarrika. " Zeharo onarturik
|
ditugun
errito, jokaera eta ikusmoldeei buelta ematen saiatzen da, ironia, alegoria, pastiche eta bere literatur ezagutzak eskaintzen dizkion baliabide anitzen bidez."
|
|
|
Liburuaren giltza semiologikoa, gero aipatuko
|
ditugun
beste kritikoek bezala," Literatura eta iraultza" poeman aurkitzen du Ibargutxik: " Eszeptizismoa antzeman daiteke poema horretan, egileak hitzaurreko pasarte batean garbi asko errekonozitzen duen eszeptizismoa:
|
|
|
Hamairu istorio labur dira eta ipuin bakoitzaren hasieran itzultzaileak egileen eta obren iruzkin eta aipamenak egiten ditu. Poesian bezala, narratiban ere Sarrionandiarengan Jon Miranderen eragina nabaritu genezake, aurrerago aipatuko
|
ditugun
bere lehenengo bi ipuinen estiloan eta taxuan ez ezik, umore beltzeko narrazio hauek itzultzeari ekin ziolako, zuberotarrak hasitako arloari jarraipena emanez. Bestalde, umore beltzeko ipuinen arloan badira zenbait adibide Sarrionandiaren ipuin originalen artean ere esate baterako," Ukabilka" ipuina Ifarraldeko orduak liburuan (1987).
|
|
|
Horrela irekitzen da irakurlearen begien aurrean mundu zabaleko literatura askotariko horren mostra zabala, Sarrionandiaren" alter ego" diren idazle mota guztietako horien emaitza aurkezten digularik. Bere obraren zale diren irakurle euskaldunei aukera eskaintzen die haiek ezagutzeko, eta bestetik, literatur iturrien inguruko gogoetarako bide ematen die liburu honek literaturzaleei, geroago aipatuko
|
ditugun
saiakera liburuetako iradokizunek bezalaxe.
|
|
|
hasierako aipu batean, hitzak eta izenak zerbaiti eusteko beharraren ondorioz ezartzen ditugula aipatzen du. Hots, desorekaturikoa orekatzeko asmoarekin sortzen
|
ditugun
antolaketak direla. Desoreka eta orekaren arteko kontrastea egoki islatzen da eleberri honetan:
|
|
|
hots, eguneroko egoerak bere testuingurutik kanpo aurkeztuaz joko bitxiak sortu ditu. Are gehiago, askotan ezagunak
|
ditugun
egoerekin jolastu egiten du beste ikuspuntu batzuetara bideratuz, honela, errealitateari so egiteko bide ezberdinak erakutsi asmoz. Izenburuak berak iradokitzen duen legez, zinearen erreferentziak etengabeak dira:
|
|
|
Izan ere, film baten argazkia ikusi zuenetik Chandler en liburuak irakurtzen hasiko baita. Beraz, dirua, droga, kaleko giroa,... izango dira liburu honetan aurkituko
|
ditugun
zenbait elementu.
|
|
|
Muruaga bigarren liburuari buruz ari delarik honakoa diosku: istorioek" beti dute holako tonu umoretsua esanez bezala bizitzan gauzarik tragikoenak ere bikote kontuan behintzat ez liratekeela hartzen
|
ditugun
bezain serio hartu behar." (Egunkaria, VII) Nahiz eta bi bildumetan umorea eta ironia darabilen, bigarren bildumako ironia zorrotzagoa eta landuagoa da. Izan ere, bilduma honetan askotan umore beltza eta tragikoarekin topo egingo dugu.
|
|
|
Atal honetan sailkatu
|
ditugun
eleberri guztietan argumentua garai historiko jakin batean zehaztasun handiz kokatua izan da. Gainera, garai konkretu horretan kokatu izanak baldintzatzen ditu eleberri hauen gainerako ezaugarriak.
|
|
|
Laburbiltzeko, trilogia honetako eleberrietan aurkitu
|
ditugun
antzekotasunak bilduko ditugu: plano ezberdinen erabilera, eta hauek pertsonaia nagusi baten agerpenaren bidez lotzeko joera; nekazal mundua; pertsonaia lauak; denboraren jarraikortasuna plano ezberdinetan bada ere; paisaiaren deskribapenen nagusitasuna; eta polifonia:
|
|
|
Eskerrak ematera igaro baino lehen, barkamena eskatu nahiko genieke, bereziki, hamarkada honetan hitz lauz idazten hasi eta aipatu ez
|
ditugun
idazleei. Bestalde, datozen orriotan aurki daitezkeen akats zein hutsengatik barkamena eskatzen dizugu, irakurle.
|
|
|
malgutasuna. Datozen ataletan hizpide izango
|
ditugun
eleberrietan ezaugarri hau nabarmen geratuko da, eleberri batetik besterako aldeak nabarmenak baitira.
|
|
|
Argumentuari begiratuz gero, bigarren eleberrian lehenengoan ikusten ez
|
ditugun
gaur eguneko gizarteko zenbait erreferentziarekin topo egiten dugula aipagarria da. Itxuraz, bigarren eleberri honetan gaur eguneko gizartearen isla eta irudimena nahastu nahi izan ditu, eleberriaren bidez gogoetarako bideak irekiz.
|
|
|
Hegats aldizkarian eginiko iruzkinean (ikus 4.2) euskal literaturaren sisteman lehen eta bigarren mailako literatura bereizteko joerarik ez dagoela aipatzen du. Honakoa ere lan honetan ikus dezakegu, non lehen eta bigarren mailako literaturako lanak era berean tratatu eta iruzkindu
|
ditugun
. Izan ere, Zalduak aipatzen duen bezala, argitaletxeek ere ez dute horrelako bereizketarik egiten lan hauek guztiak sail bertsuetan biltzen baitituzte.
|
|
|
Ondorioz, aztergai
|
ditugun
narratiba lan hauek komunikabideetan (idatzietan) izan duten harreraren nondik norakoa ikusi ahal izateko, literatur lan bakoitzari buruz idatzi dena biltzen saiatu gara hurrengo orriotan, hainbat egunkari zein aldizkaritan kaleraturiko erreseina eta aipamenak jasoz. Hartara, gaur eguneko kritika lanen berri izateko, besteak beste, honako egunkari eta aldizkariak begiztatu ditugu:
|
|
|
Nahiz eta sailkapen hau oso baliagarria iruditzen zaigun, badira gaur egungo euskal aldizkari eta egunkarietan aurkitzen ez
|
ditugun
zenbait kritika mota: esaterako, kritika estrukturalista.
|
|
|
Jesus maitiac berac verba oneen ondoric ecarten deutscu gogora, ce gaiti amau biar
|
ditugun
gueure arerijuac (Icas I, 97).
|
|
|
EL MUNDO DEL PAIS VASCO, ELPAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST. Azken hauen kasuan azterketarako erabili
|
ditugun
unitateak, ez dira artikulu guztiak izan, Euskal Herriarekin nolabaiteko lotura zutenak soilik baizik (batzuk, kanpokoedizio osoan argitaratu arren, Euskal Herriko berri ematen dutelako, eta beste batzuk, Euskal Herriarekinzerikusirik eduki ez arren, bertako edizioan sartzen direlako). Horrek esplikatzen du egunkari horiekazterketaren zati batzuetatik kanpo geratu behar izatea.
|
|
|
Lehen multzoan aipatu
|
ditugun
egunkariekin alderatuta eta audientziaren jatorrigeografikoari dagokionez, GARAren eta EUSKALDUNON EGUNKARIAren eta, maila apala goan, DEIAren kasua ezberdina da. Hauek banatuagoa dute beren irakurleria lau herrialdeetan.
|
|
|
Kontuan hartuko
|
ditugun
telebista kanalak, Hego Euskal Herrian eginak alabertan ikus entzun daitezkeenak dira, beraz; Canal Plus en kasua salbu, doan etahargailu arrunt batez baliatuz jaso daitezkeenak. Beraz, telebista orokorrak deiturikoakdira erreferentzia modura hartuko ditugunak, eta alde batera utziko ditugu satelitezzein kablez jaso daitezkeen beste eskaintzak, tematikoak zein orokorrak.
|
|
|
Aipatu
|
ditugun
puntuez gain, ETBren kanal biak ikusten dituztenen profil sozio demografikoa eta Euskal Autonomia Erkidegoko gainerako biztanleek dutena antzekoada, bai rol familiarrean eta bai klase sozialean, zein bizilekua duteneko herrialdearidagokionez.
|
|
|
Euskaraz, gaztelaniaz(
|
ditugun
audientzia ikerketetan frantsesez ari direnbatzuk ere kontuan hartu ditugu) edo bietara ari direnak aurki daitezke geureartean.
|
|
|
Amaitzeko, honezkero aipatu
|
ditugun
punturik garrantzitsuenak ekarriko dituguberriro hona, soil soil.
|
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai
|
ditugun
hedabideak, eta hiruren kasuan Hego Euskal Herriko populazioa hartu dugu erreferentzia modura, beti ere, hamalau urtetik gorako gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
|
DIARIO DE NAVARRAk, orain arte aipatu
|
ditugun
bi kazeten antzera, herrialdebakarrean zentratzen du bere bezeria. 63.803 ale kaleratuz egunero (OJD), ForuKomunitateko indartsuena da, gainera, alde ederra atereaz besteei.
|
|
|
DEIAren salmenta eremua Bizkaira mugatzen da nagusiki, nahiz eta hainbat alesaldu beste herrialdeetan (lehen aipatu
|
ditugun
iturrien arabera, 30.000 ingurura iristenda saldutakoen kopurua).
|
|
|
Egunkariz egunkari begiratuta, berriro ere ikusten ditugu antzekotasunak etaezberdintasunak. Lehenen artean, jadanik aipatu
|
ditugun
hiru joera hauek:
|
|
|
Egunkari guztiak batera hartuta jaso
|
ditugun
emaitzak ikusi ondoren, hurrengotauletan egunkariz egunkariko datuak aurkeztuko ditugu, beren arteko ezberdintasunakarakatu ahal izateko.
|
|
|
EUSKALDUNONEGUNKARIA eta GARA. Bi egunkari hauek, aurrerago ikusiko
|
ditugun
aldeak dituztelarik, mundua dute bigarren erreferentzia eremu, eta gaur egun Euskal Herria barneanhartzen duten bi estatuak (Espainia eta Frantzia) ez dituzte erreferentzia eremu esangu
|
|
|
Ikusi
|
ditugun
datuek beste irakurketarik egitea ere ahalbidetzen dute: aztertuditugun egunkari guztiak euskal gaiei buruz aritzen dira gehienbat, beren ideologiaedozein delarik.
|
|
|
7 Eraiki dugun sailkapenean, EITBren emisioan lekurik ez zuten ohiko tipologiak alde batera utziditugu, eta aldi berean, gure ikerketan oinarrizko datuak eskaintzeko baliogarriak izan zitezkeen batzuksartu. Hauek dira kontuan hartu
|
ditugun
programa generoak: Albistegiak, Haur eta Gazteentzakoprogramazioa, Kirolak, Erreportajeak, Magazinak, Euskal Kultura Tradizionala, Fikzioa, Lehiaketak, Erlijiozkoak, Euskara, Umorea, Musika eta Karetak/ Kanalaren Identifikagarriak.
|
|
|
Lehenago ere aipatu dugun bezala, azken urteotan telebista kanal desberdinekeguneko ordu guztiak programaz betetzera jo dute, zabal eta luze. Hala ere, Eastman eketa Ferguson-ek diotenez6, ordu guztiak ez dira berdinak, eta prime time gisa ezagutzen
|
ditugun
horietan (Hego Euskal Herrian 20:30etik 23:30era, Ipar Euskal Herrian, 20:30etik 22:30era bitartean) dago jarrita programaziogintzara eta iragarkigintzara dedikatzen direnen arreta. Ikus entzuleentzat ere horiek dira kontsumo ordu nagusienaketa kanal bakoitzari buruzko irudia eraikitzerakoan garrantzi handiena dutenak.
|
|
|
Azken honetaz aparte, antzekotasun handikoak dira bikanaletako albisteen emanaldiak. Politikaren barruan kokatu
|
ditugun
erakunde politiko administratiboen eta alderdi politikoen joan etorriek markatzen dute, neurri handibatean, albistegien edukia. Gizarte atalelan, hau ere multzo garrantzitsua delarik, aurrerakuntza teknologikoak, osasuna eta herri zein hirietan aritzen diren taldeenzeregina kontsideratzen ditugu.
|
|
|
%1era ere ez da iristen, kanal batean zein bestean, Lapurdi, Nafarroa Beherean zein Zuberoan gertatutakoalbisteen kopurua. Argitu beharra dago, bestalde, aurkitu
|
ditugun
kasu apur hauenartean bat ere ez dagoela Iparraldean gertatu eta bertan soilik eragina duenik. Alegia, Iparraldean gertatzen dena aipatzen denean, Hegoaldean ere eragina izateagatik soilikaipatzen da (adibidez, ustez ETArena den armategi baten aurkikuntza Baionan: Lapurdin gertatua, baina eragina ETArengan eta ondorioz Hegoaldeko errealitateanduena).
|
|
|
Behin gure laginean euskaraz artikulu bat aurkituko, eta ez da egunkariak berakegina, ikasle batzuen gutuna baizik. Tamalgarria da euskarak El Correon duen isla.Ikerketa egiterakoan, eskuartean izan
|
ditugun
egunkarien artean, iraingarrienetakoaizan da El Correoren portaera.
|
|
|
Gure inguruko telebistei begiratuta, urrezko ordu horietan oso ondo kokaturikdaude albistegiak, informazio saioak alegia. Eta, jakina, horien eskutik etorri ohi diraune honetan interesekoak
|
ditugun
eguraldi mapak.
|
|
|
Lau egunkari horiek euskal lurraldetasun zabala erakusten dute berenorrialdeetan, eguraldiari buruzko informazio grafikoa eskaintzean. Zazpiak batekolelo integratzaileak isla mediatikoa lortzen du aipatu
|
ditugun
lau egunkari horietan.
|
|
|
Aztertu
|
ditugun
albistegien ondorengo eguraldi emanaldietan, Euskal Telebistarenak dira Euskal Herri oso eta integratuaren aldeko apostu garbia egiten dutenbakarrak. ETBk, euskarazko zein gaztelaniazko meteo emanaldi horietan, Zazpiak bateko profila aireratzen du.
|
|
|
Frantziako telebistek ez diote aparteko tarte berezirik eskaintzen Iparraldeari.Aztertu
|
ditugun
hiru kate frantsesek ignoratu egiten dute Euskal Herriaren profilaberen urrezko emanaldietako tarteetan.
|
|
|
Gure artean, Euskal Herrian/ Herrietan irakurgai eta ikusgai
|
ditugun
hedabideekzeinek bere gustuko mapa marrazten dute, defendatu gura dituzten helburu estrategikoeimen eginez. Badira gure artean Euskal Herri bateratu, integratu eta lurralde anitzeansinesten dutenak, Zazpiak bateko maparen aldeko apostu grafikoa egiten dutenak.Badira egungo marko juridiko administratiboak soilik ikusi/ erakutsi gura dituztenak.Badira euskal lurraldetasuna barrutik birrintzearen aldeko apostua egiten duten probintziazaleak.
|
|
|
Haiek (baina ez haiek bakarrik) hasitako tradizioa da UEUko FilosofiaSailak aukeratu duena: antolatzen
|
ditugun
ikastaroak eta argitaratzen ditugun liburuak, eskutara erori zaizun hauxe adibidez, horren adierazgarri dira. Hala ere, haienmailara ez iristea, guri bakarrik dagokigun erantzukizuna da, jakina.
|
|
|
Gai bero beroa, egun egungoa, zalantzarik gabe. Nor ez da jarri ondokogalderen aurrean noraezean gabiltzan edo ziurtasunez erantzuten ote
|
ditugun
ezinerabakirik: esaterako, gauza bera ote dira autodeterminazioa eta burujabetza?
|
|
|
Haiek (baina ez haiek bakarrik) hasitako tradizioa da UEUko FilosofiaSailak aukeratu duena: antolatzen ditugun ikastaroak eta argitaratzen
|
ditugun
liburuak, eskutara erori zaizun hauxe adibidez, horren adierazgarri dira. Hala ere, haienmailara ez iristea, guri bakarrik dagokigun erantzukizuna da, jakina.
|
|
|
Oro har, eta betiere burujabetasun kontzeptuaren prismapean, hitzaldi honetanmintzagai izango
|
ditugun
kuestioak honako hauek izanen dira: hasteko, kokapentxiki baten bidez filosofiak nazionalismoa aztertzeko orduan izan dituen ikuspegidesberdinak aipatu eta hauek nola aldatu diren aztertuko dugu.
|
|
|
Pasatu denmendeko bigarren erditik aurrera, kezka berria edota kezka zaharra indar berrizagertu da filosofian. Akademian alarmak jo du, baina, alarma honen aztarnak ulertzeko orduan, desberdintasun erabakigarri bat egonen da eztabaidagune iberiarreramugatu ala beste marko batera zabaltzearen arabera1 Gaur egun pentsalari askok ezdituzte jadanik hain gogoko guk, abertzaleok,
|
ditugun
gogo iraultzaileak. Ez omenzaizkie iruditzen ez moderno, ez nahiko postmoderno, ez iraultzaile eta gutxiagoaskatzaile.
|
|
|
Alternatiba politiko bat bideratzeko orduan, ordea, ez da nahikoa mundu hobea nahi dugula esatea7 Politika, ekimen hori epe eta marko mugatubatean egin ahal izateko formula azaltzean datza. Horregatik, orain pairatzen
|
ditugun
–konstrukto, tamalgarri hauek (gure kasuan, Espainia eta Frantzia) bainoeskaintza hobea egiteko gai izan behar dugu, eta gainera, gaur egungo politikagintzan oinarriztapen homologatu bakar bihurtu den koska gainditzea lortu:
|
|
|
Lan merkatua. Automatizazio prozesuaren ondorioz, produktibitatea ikaragarrihanditzen ari da; eta eskariaren igoera txikia gizartearen ikurra den artean, eskaintzaren hazkundea biderkatu egiten da, eta aipatutako eskaria betetzekobehar
|
ditugun
langileak gero eta gutxiago dira, langabezia gero eta estrukturalagoa bihurtuz. Horrekin batera, malgutasun produktiboak malgutasun sozio laboral bihurtzeko ahaleginak egingo ditu, eta, ondorioz noizbehinkako kontratuakjaun eta jabe hedatuko dira zenbait gizarte industrialetan.
|