|
2000
|
|
|
Pinudia ezkerrean utzi eta beste gain batera helduko gara. Hemen, parean
|
dugun
bidea hartu eta pinudi baten albotik baserriz baserri Azkizura doan errepidearekin bat egingo dugu (3,5 km). Errepidean eskuinera jarraitu eta kilometro eta erdi eginez gero Getariara helduko ginateke.
|
|
|
Itsasadarrera iritsi baino piska bat lehenago, mendian gora abiatzen den bide bat ikusiko duzue. Hauxe da abialekura itzultzeko erabili behar
|
duzuen
bidea, baina oraindik ur ondotik piska bat gehiago jarraitzeak merezi du.
|
|
|
Gainera, hainbeste erabiltzaileren interesak kontrajarriak dira eta giroa okertzen ari da. Horrela, mendigoizaleek badute senda bilatzearen gustua eta ez diote galtzeari beldurra; berriz, ibiltari organizatuek maite
|
dituzte
bide balizatu zabalak, dudarik gabekoak. Biek oinez egiten badute, oilagorren ehiztariek bezala, uso sasoian etortzen diren tropa mekanizatuek pistak nahi dituzte, eta pistazaleak ere dira motozaleak eta artzainak, nahiz eta azken hauentzat mendizale eta ibiltariei saldu gasnak mozkina garrantzitsua izan.
|
|
|
" Honekin ez dut egin nahi, baina berak egingo lukeena ikusten dut egin behar dela, beraz, neuk sortuko dut paraleloa". Uste
|
dut
bide horretan ere eredugarria izan dela bertsolaritza mugimendua.
|
|
|
...dagokigu, zeren egia da konturatu gabe inguruko errealitatea antzemateko komunikabide jale irensle hutsak bihurtzeko joera gaixotia dugula, egia ere eskura ditugun baliabide guztiak erabili behar ditugula (hedabideak barne) baina ez da estatista bat izan behar jakiteko ez eremu horretan, ez aritmetika parlamentarioan, ez epaitegitan ez dugula borroka hau irabaziko (eta bakoitzak jorra dezala nahi
|
duen
bidea noski, errespetu osoz gainera!).
|
|
|
" Je suis un syntaxier", definitu zuen bere burua Herodiasen egileak. Idazle baten mailu eta ingude hitza izaki, hitz horren zerbitzutara, sentimenduen eta estadu animikoen esanetara baino, jarri behar
|
luke
bide horri ekin nahi liokeen idazleak. Zerbitzu hori korrekzioa eta dotorezia bera baino harantzago doa Unzuetari ukatu ezin zaizkionak hitza bilakatzeraino atmosferaren habe eta sostengu bakar.
|
|
|
Egiaztatu nahi izan zuen eta testinfaliblea egin. Tradizioak diosku apezak
|
badutela
bide bat jakiteko nor den sorgina: meza ondoan, aldarearen gainean liburua zabalik utziz geroz, elizan dauden sorginakparalizatu bezala gelditzen dira, ezin mugituz. Hori egin ziokeen superioreak* Marcosi, eta testak positibo emanik, berehala bota zuen frailea komentutik.
|
|
|
Ez dakit nola ikusi nuen ere. Beno, bai, badakit, baina esan nahi
|
dut
bidetik ia ezinezkoa zela urtegia ikustea. Batez ere autoa gidatzen joanez gero.
|
|
|
—Nik bazekiat ezen geure egiteko honetan ezin ibil gaitezkeela bertze guztien kontra buruz buru, eta bazekiat, berdinzki, ezen, geure kasuan, biderik luzeena
|
dugula
biderik laburren. Baina, nola izotzak, urteen eta mendeen buruan, harkaitzak ere hausten dituen, hala, libertatearen alde egin dezakegun gutia ere ez duk alferrikakoa izanen.
|
|
|
Orga hartan tigre bezatzaile bat zetorren, Cádizko andaluz hitzontzi bat, gauzen erraiteko laketago
|
zituena
bide luzeak —bertze hamaika bidez eta kontrabidez osatuak—, bide laburrak eta xuxenak baino. Eta gizon hark, handik harat, hilabete osoa egin zuen gure etxean, aitari, Mattini eta etxeko morroiei erakusteko eta irakasteko zer zen eta zer ohitura zituen piztiak eta nola baliatu eta erabili behar genuen hura, ehizan egiteko.
|
|
|
Zentzuzkoagoa litzateke gertakari haiek bestela ulertzea, hots, nabarmentzeko ohi
|
zuen
bide epatant harekin, kritika horien bidez Unamunok, sibilak bezain maltzurki, bere herritarrei erronka egiten ziela pentsatzea, euskararen aurkako erasoekin min emanez, hala, haserrez eta kontrakarrean, haiek, eginekin, euskara zientziaren zehaztasuna eta filosofi mintzabidearen xehetasunak oro adierazteko egiazki gai zela frogatzen ahalegin zitezen, bera oker zegoela erakutsi arte.... Izan ere, Salbatore Mitxelenak berak ongi aurpegiratu zionez, euskara baztertzeko zergati nagusia, logika hotzaren arrazoia bazen, ironiaz Unamunoren beraren argudioak erabiliz, horri euskaldunek erraz kontrajar ziezaioketen sentimenduaren logika beroa.
|
|
|
Geroago Koldo Mitxelenak umorez esango zuen bezala, bazirudien munduko hizkuntza guztiek beren lexikoa aberasteko
|
dituzten
bide biak Unamuno euskarari galarazten tematurik zebilela, ez baitzion utzi nahi inoren hitzak mailegatzen ez eta haien ordezkoak ere sortzen. Funanbulu bati, desarrazoi lasterketa batean, gero eta baldintza gogorragoak jartzeko jokoa bezalako zerbait:
|
|
|
Azken dokumentua, kudeaketa deszentralizatzeko (edo mailakako kudeaketarako) proposamen arrazoitua da. Egun dagoen kontrol tartea zatikatu beharra dago, ez
|
baitu
biderik ematen liburutegian gertatzen denaren jarraipena egiteko, eta zerbitzu zentraletan pilaketa eragiten baitu; hortaz, zatiketa horretarako, Nafarroan Liburutegien Kudeaketarako bost barruti eratzea proposatu da, koordinatzaile bana buru dutela. Barrutien mugak konbentzioz ezarri dira, merindade historikoak errespetatu eta barruti bakoitzean dagoen liburutegi kopurua orekatzen saiatzen den irizpide bat erabiliz.
|
|
|
Bide hori hartzera kondenatuak gara, ez baitugu beste biderik. Baina jakin behar
|
dugu
bide honek ez duela helmugarik: beti harrituta geratuko gara gauza baten edo bestearen aurrean.
|
|
|
Ibilaldi hau guztia lau lerrotan esaten den arren, itzuli izugarria da. Egun oso bat behar
|
duzu
bide hori dena egiteko. Oinez egiteaz gain, gu La Concordeko jardinetan doi doi geratu ginen ogitarteko bat jateko.
|
|
|
Alfer lana izango nuen nik galtza barrenak jasotzea, lokatzez beteak bainituen ordurako. Isilik jaitsi ginen hasieran, jada arrats hautsek iluntzen hasia
|
zuten
bide estuan zehar, Lauaxeta aurretik eta ni haren ondoren. Mutitegi baserrira heldu ginenean, handik behera hormigoizko bidea zegoela-eta, Lauaxeta oinetakoak aldatzera geratu zen; zapata pare dotorea atera bizkar zorrotik eta, haiek jantzita, bota lokaztuak sartu zituen zapatak ateratako lekuan.
|
|
|
Atertzen ez zuela ikusita, Goizuetara jaistea proposatu nion Lauaxetari, eta hark, aurretik ere pentsatzekoa zenez, ez zidan ezetzik esan. Artzainak azaldu zigun nondik
|
genuen
biderik laburrena.
|
|
|
Xanek aurrean ezaguna
|
zuen
bide bat, ezagunak zituen etxe batzuk ikusi zituen. Hala ere, etxe haiek beren tokian ez zirela, lekuz aldatu zituztela zirudien.
|
|
2001
|
|
|
Burujabetzaren aldeko itun abertzale batetik, Lizarra eta Udalbiltzatik. Beraz, zergatik aldatu behar
|
dugu
bide hori?
|
|
|
" Ondo dakigu gure arazoak berri berriak dirala. Egungo gizarteak bizi
|
dituen
bide gurutzeak sekula ez bezalakoak direla. Lehenagoko erantzunetan ez dugu federik.
|
|
|
Halaber, enplegu bilarien sostengatzea eta lurraldearen aldeko promozioa, biztanleenganako harrera eta bizimoduaren hobekuntza, baita lantegiak honera biltzerko lana emendatuko ditu. Ikuspegi horretan, Zuberoa sartu behar
|
dugu
bide handi sare batean, aterabide nagusi bat da hori gure ibarrarentzat.
|
|
|
Trenbidea bi bideen erdigunean ala beste bi autobide hauen alboan edota bere gainean eraikitzen bada ere, gisa guztietara, gehiegikeria bat da. Jakin behar da, AHTren bide batek burdinezko itxitura bat behar
|
duela
bidearen 35 metrora alde bakoitzean. Beraz, merkantziaren trenbide bikoitza eta 70 metro lur erremu behar dira.
|
|
|
Trafikoa bideratzeko barne sare batez ari dira:" Hegoaldean, Gipuzkoako lurraldearen zeharkakotasunak lehentasuna
|
duen
bide sarea eratuko da eta, Iparraldean aldiz, luzetarako egitura indartuko da. Biak, alde batetik, Donostiako 2 Zinturoian oinarritzen dira eta bestetik, autobidearen zenbait zati berritan, hain zuzen, Bidasoaren alde bietan kokatuak, aspaldiko neurriz kanpoko azpiegitura dentsitatea txikituz".
|
|
|
Paper horiek betetzea kontu zaila iruditzen bazaigu ere,
|
badugu
bide egoki bat: faktura eta agiriak ordenatu eta txukuntzeari eskaini ohi diogun denbora tarte urria hobeki aprobetxatzea, urtero urtero Haziendarekin dugun topaketak kalte gutxiago edo hobari gehiago ekar diezazkigun.
|
|
|
Perfumegintzak Euskal Herrian ez
|
du
bide luzerik egin, klimatologia baldintzak ez baitira onak landare usaindunak hazteko. Hezetasunak, freskotasunak eta haran estuak izateak ez dute asko laguntzen, Nafarroako hegoaldetik kanpo behintzat.
|
|
|
Horrelako eginkizunetarako ez dugu gure artean ez gogorik ez girorik izan. Erruduna nor den jakiteak ez du axola handirik, baina hori ondo jakinaren gainean dugula abiatu behar
|
dugu
bide horietatik.
|
|
|
Arrisku bat ikusten dut gure gazteriarentzat: Europan barrena asearen asez sortu diren kezkek eta arrangurek ez ote duten saihestuko hartu behar
|
lukeen
bidetik. Guk gosea berdintzeko daukagu; ez dugu oraingoz asearen beldurrik.
|
|
|
Euskarak bere tamaina hori dela medio ez du gehiegizko hedadurarik izan, ez lurrez ez hiztunez eta ez literatura obrez ere. Nolabait esan, gure artean paperera pasatzen garenean, esan nahi dut (badakizue, orain  tsu arte, joan den mende arte, gizonak ez
|
du
biderik izan papera edo tinta edo antzeko zerbait ez baldin bada, esaten zituenak edo esan nahi zituenak gordetzeko, tomateak potoan sartuta gordetzen diren bezala gorde  tzeko), joan den mendeetatik datozkigun lekukotasunak gehienbat lekukotasun idatziak dira, paperetan daudenak; eta paperetan âhori garai horietako paperak erabili behar izan dituenak ongi baino ongiago daki eta gehienetan... Euskarazko hitz bat aurkitzeko ehunka hitz irakurri behar dira beste hizkuntzaren batean dauden dokumentuetan.
|
|
|
|
Ditudan
bideak eta adiskideak egozten dizkit honek, lotsatuko naizelakoan. Hemen ere, oker ez banabil, ez darabil euskara behar lukeen bezain zehazki, ene erdarazko zenbait itzultzean bezalaxe.
|
|
|
V. Lojak argitara zuen Linguistikaren historiatik hartu dudan pasartea eskaintzen diot irakurleari, gai horietan nola pentsatu behar duen jakin dezan, Marx, Engels eta Leninen ondorengo zuzen izan nahi badu. Hizkuntza, besteak beste," herriak eta nazioak dituen ezaugarririk nagusienetakoa" omen da, eta" kultura batek bere burua adierazteko eta mamitzeko
|
duen
bidea", bestetik. Beste zenbaitek ere ez genuke gehiagorik esango.
|
|
|
Halaz guztiz ere, ordea, hizkuntza lehenago landu dutenek, baita moldakaitzenek ere, zerbait utzi digute: berriz ibili behar ez
|
ditugun
bideen irudia, besterik ezean, kontuak arretaz ateratzen baditugu behintzat. AzorÃn batek, de mortuis delako sonatu hartaz ahaztu gabe3, ez du neure gogorako irakurgarri den gai mamitsurik aski eman, baina itsukeria litzateke âlekuak, jendeak eta hautsez orakatuak zeuden liburu zaharrak begi berriz ikusten erakusle eta gidari izateaz gaineraâ gaztelaniaren ibilera eta hotsa bera aldatu zituela ez aitortzea, nahiz gero aldaketa hura cliché zurrun aspergarri bihurturik akabatu.
|
|
|
Ceñac tormentetan
|
baitu
bide onaz guidatu.
|
|
|
Hizkuntz Eskubideen Behatokiaren lana eta Euskara Kultur Elkargoak bideratutako helegiteak. Honetan guztietan, dena den, nafarrekberaiek diseinatu eta erakutsi behar
|
dute
bidea, gainerako euskaldunok mandatari huts baino ez garelarik.
|
|
|
Ez.
|
Badun
bide egiteko oraino.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, maiz, begiak irekirik eta zorigaitzez non nahi jaukitzen zaidan basamortu gutiziaren eta haurtzaroan nintzen artzain ameslariaren oroitza nigan josirik susma ditzaket; mundua kudeatzen duen indar itsua, besterik da bistan dena. Egoera horretan naizelarik, aski
|
dut
bide ertz bateko pentze aberatsetan artalde bat alhan ikustea, baketzeko; orduan, orlegia zuriz ttittatzen duten ardiak ortzaiz eta leihor urrun desiragarri zaizkit. Askapen mugak.
|
|
|
Zerbaiti bizirik irauteko
|
duen
bidea
|
|
|
baina egina
|
dugu
bidea
|
|
2002
|
|
|
Maiatzaren 13ko hauteskundeetan eman ziren emaitzekin egoera soziala apur bat gozatu zen. Bazirudien etapa berri bat zabalduko zela, baina, berriz ere, mutur batekoen zein bestekoen betiko erasoek politika berezko
|
duen
bidetik joatea oztopatzen dute zeharo. Hau da, aldian aldian, argia piztu eta itzaltzen da, erasoaldiek hor jarraitzen dute, ez, agian, iazko maiatzaren aurretik bezala, baina PPk planteatu duen Alderdi Politikoen Legeak orduko eszenatokira eramango gaitu.
|
|
|
Publizitatea aztertzen hasi zenetik, orain dela 125 urte, publizitatea gizarteko beste joera artistikoetatik ez dela asko aldentzen ikusi dela uste du berak. Komunikabideek eta publizitateak gune desberdinetan sartzeko
|
dituzten
bideak aldatu egin dira, akaso pertsonen bizitzan gehiegi sartu diren punturaino. «Baina publizitatea, gizartea bera bezala, aldatzen doa.
|
|
|
Bai, hemendik goiti, iduri
|
luke
bide harritsua dugula. Animaleko harritzarrak pasatzen ari gara, eta tartean, urak bere bidea egiten du, fin fin eta txistukari.
|
|
|
euskaldun izan nahi dut. Eremu batera ailegatzeko burutu behar
|
duzun
bidea da. Euskal Herrira iristeko hasitako prozesuan bete betean ari nintzela hasi nuen Kanarietarako prozesua.
|
|
|
Energia, nagusiki, ikatz mineralaren bidetik lortu zen, ikatz begetalak, era tradizionaleanlortua? ez
|
baitzuen
biderik ematen gertatu zenaren tamainako hazkundea bideratzeko. Egoera horretan, edozein preziotan lorturiko etekinaren logikak eta garaihartako sentsibilitate sozialaren faltak, baliabideak xahutu ere egiten ziren, eskuragarri zeuden baliabideak izugarri suntsitzeko moduko hazkunde eredu batekarri zuten.
|
|
|
Azken urteetako lan erreformak justifikatzeko, sindikatuek botere handiegiadutela aipatu izan da, eta botere horrek lan merkatua zurrunegia izatea ekarriduela. Jarraian, sindikatuek presioa egiteko
|
dituzten
bide nagusiak aipatuko ditugu.
|
|
|
Gaur egungo Udako Euskal Unibertsitatea funtsezko akuilua da etorkizuneko unibertsitate propio horren bideanteorian zein praktika mailan aurreratzeko. Halaber, interesgarria izangolitzateke ikastolen mugimenduaren tamainako herri ekimena aurreraeramatea, eta horretarako guk jarri behar
|
ditugu
bideak.
|
|
|
Eta zein izango da metodorik nagusienaeta aproposena alderdi subjektibo horiek ikertu ahal izateko? Hausnarketa teorikohonetan, dudarik gabe, erantzun edo proposamen bat utziko dizuet; hauxe da: metodo biografikoa ez dugu erabili behar ospe handiko pertsonaien bizitzetanguztiz ezagunak diren alderdi komun batzuk berraurkitzeko, baizik eta, biografiaren bidez, guztiz subjektiboak diren gizon hauen ideiak eta portaerak azaleratzeko.Gure ustez, horixe izan behar da biografiak jarraitu behar
|
duen
bidea.
|
|
|
, gizartean, indar egitea da zelanbait. Batzuek besteak kontrolatzeko
|
duten
bideetariko bat berba egitea da, aldaketa kulturalak ezartzeko erreminta da elea, nortasun kulturalei eusteko babeslekua da mintzoa. Erkidego guztietan erabiltzen da hizkuntza arau erreminta moduan.
|
|
|
baldintzatzen dituzte errealaren pertzeptzioak oro. Zeinuak ez dira guk ezagutzen duguna, ezaguntzat dugun hori ezagutzeko
|
dugun
bidea baizik. Zeinua da mundu errealagaz dugun interrelazio bakarra.
|
|
|
eta sarriago egingo zukeen bederatzi aldiz egina
|
zuen
bidea.
|
|
|
Elikagaien eta Edarien Industrien Federazioak (Fiab), Oliba Olioaren Esportatzaileen Elkarteak (Asoliva) eta Olio Jangarrien Industria, Ontziratzaile eta Fintzaileen Elkarte Nazionalak (Anierac) erabaki dute errekurtso bat aurkeztea, bakoitzak bere aldetik, Osasun Auzietarako Epaitegi Nagusian, Osasun Ministerioak joan den udako Salmenta Sailaren ebazpenaren aurka. Olioaren sektoreak nahi
|
du
bide jurisdikzionalak arrazoia eman diezaiola Osasun Sailak hartutako neurriari, bidegabea eta neurrigabea dela eta. Ekintza juridiko hori funtsezkoa izango da, era berean, eragindako enpresek autonomia erkidegoko agintarien aurka aurkeztu nahi dituzten kalte galerengatiko demandetarako, haiek erabaki baitzuten uxualeko olioaren salmenta geldiaraztea.
|
|
|
Gatozen harira: katalizatzaile bat behar duzuela erabaki diat –jarraitu zuen Alexek– Iruditu zaidak
|
zuen
bidetik at zabiltzatela. Eta berreskuratu egin behar duzuela.
|
|
|
Halatan, ez zuen jendearen aurpegietara begiratzen, baizik lurrera edo zerura, berandu dabilenaren hil edo biziko abia pausoan. Jadanik baztertua
|
zuen
bidean poliziekin topo egiteko aukera. Izan ere, ez zuen inon haien arrastorik sumatzen.
|
|
|
Basamortuak ez
|
du
biderik,
|
|
|
Baina, esan bezala, gauzak aldatu dira: zuek
|
zuen
bidea hartu nahi duzue, normala denez, zuen arazoak lehenago baino gardenkiago azaleratzen dituzue, askatasun handiagoarekin, eta ez zaizue hain erraz gertatzen identifikazio hori egitea euskal akademiarekin, urrun ikusten duzuelako, nola ikusten dituzuen urrun holako akademia guztiak, balio ere, ez baitakizue zertarako balio dezaketen, titi jorran ibiltzea, barkatu hain gordin ibiltzea, askoz er... Dena dela, badut uste Euskaltzaindia osatzen dugun 24 euskaltzainok badugun egun orain arte izan ez dugun erantzukizun berria, eta erantzuna eman behar dugun, erantzun egokia gainera, inoiz baino idazle eta ikertzaile hobeak dituen Euskal Herri honetako euskaltzaleen aitzinean.
|
|
2003
|
|
|
Lehen aipatu ditudan beste proposamen batzuetan, ezker abertzaleak egin zuen proposamenean adibidez, Euskal Herriarentzako, euskaldun guztientzako, baliagarriak diren printzipio orokor batzuk marrazten dira, nahiz eta a grosso modo izan. Proposamena ez bada integratzailea, proposamenak ez badu euskaldun guztien eskubide aitortzarekin kontatzen, nekez izan daiteke aurrerapauso bat gatazka politikoan nahiz subiranotasunean aurrera egin nahi
|
duen
bide horretan.
|
|
|
Azkenean, gure helburu nagusiak bidea bizitzea, egiten ari garenaz gozatzea eta tarteka topa genitzakeen herritarrekin hitz egiteko astia izatea zenez, orain egiten ari garen ibilbidea egitea erabaki genuen". Bretainatik, kostaldetik datorren ibilbide honek ezaugarri bereziak
|
ditu
Bide Frantziarrarekin alderatuz behintzat. Batetik ibiltari oso gutxi ikusten dira kilometro askoren ondoren.
|
|
|
Estrasburgok arrazoia emango diela esperantza dute. Garbi
|
dute
bide judizialean borrokan jarraituko dutela eta segurtasun alorrean ikerketan ere ahal duten datu gehien eskaintzen segi nahi dutela. Eta urtegia ez dela beteko uste dute:
|
|
|
Baina hori behar bezala egitea ez da teknikariaren ardura, profesionalak bere haurrekin ahal duena egiten duelako. Neurri handian, zentroaren zuzendaritzaren baitan dago, berak markatu behar
|
ditu
bideak kirola edo dena delako aktibitatea ongi egiteko. Zentro pribatu batzuetan baliteke oso ongi egitea, kirola jendea erakartzeko argumentu indartsu bezala dutelako, eta ongi tratatzen dutelako kirola.
|
|
|
Estatu Batuek eta Europako Batasunak beren multinazionalak buru dituztela hitzartu nahi
|
duten
bide honen kontra hiru estrategia proposatu ditu Lori Wallachek Larzaceko bilkuretan.
|
|
|
Eskaera Eskubidea baliatuko duzue. Zer lortu nahi
|
duzue
bide horren barnean?
|
|
|
Kontrakorik ez. Bakoitzak bere apurra jarrita egin behako
|
du
bidea gure herriak. Sail ezberdinetako eta jende askoren aportazioarekin.
|
|
|
Sektore batzuk, gure ekimena garatu ahala, «ekimen hau sektore bakar batentzat egina dela edo Euskal Herria bakarrik kontua hartzen duela» bezalako usteak zabaltzen saiatuko dira. Guk garatu nahi
|
ditugun
bideak guztiz alderantzizkoak dira. Foroa inolako bazterketarik gabe abiatu dugu.
|
|
|
" Ez nintzan ni hasiko bide berri baten bilha, zuek jarraitzen duzuena zuzen iruditu bazitzaidan. Bost urthe saiatu nintzan zazpi ahaleginetan, zuek bost minututan lurrera bota nahi
|
duzuen
bide berri horren bilha. Kilo asko paper gastatu nituan eta ordu asko erabili nuan buruan bira ta bira prolema bakhoitza.
|
|
|
Artikulu horrek merezi duen ez baldin badakigu argi eta garbi, edo azalpenak behar bezain argi ez badaude, galdetzea
|
dugu
bide onena, dirua eskaini aurretik.
|
|
|
Ezberdintasunen gainetiko elkartasuna dela belaunaldi berriko euskaldun gazte askoren ametsa adierazi digun, Itxaro!
|
Badun
bide egiteko oraino! ihardetsi din, ordea, ama Elixabetek.
|
|
|
Bihurgune nagusia, baina, 1929an gertatu zen, gobernuak benetan parte hartzea erabaki eta kulturaren gaineko boterea Stalin-en eskuetara igarotzean. Ez
|
zuen
bide artistiko bat derrigorrez ezarri, baina berak bisitatutako erakusketetan edo artista konkretuen inguruko adierazpenetan, argi geratu zen zeintzuk ziren erregimenak babesten zituen estiloak. Hau da, Stalinek seinalatu zuen zein zen Errusia berrian artearen, bide zuzena?.
|
|
|
Hezkuntzarekin batera, euskalduntzeak hartu zuen urte haietako protagonismoa, bereziki euskaltegien bitartez, milaka eta milaka lagunek ekin baitzioten euskara ikasteari sasoi haietan. Aipatu berri dugun Gallastegik kritika latzak egin zizkion «klarionaren garaiari», ikasgelan ahalik eta eskola ordu gehien emateari, beti maila bereko ikaskideekin aritu beharrari, «pertsona helduak hizkuntza ikasteko
|
duen
bide naturalenaren likidazioa» zelakoan. Alfabetatzea bigarren mailan geratu zen, nahiz eta, Bizkaian, bereziki, Labayru erakundeak garrantzi handia eman.
|
|
|
Hirugarren saioan zera azaldu zuten, ikastetxe propioak sortu ordez katalana ikastetxe ofizialetan sartzen ahalegintzen ari zirela eta hori lortzeko zituzten laguntza eta oztopo politiko, administratibo eta juridikoen berri eman zuten. Horixe zen, hain zuzen, Santamariak Euskal Kontseilu Nagusian bultzatu nahi
|
zuen
bidea. Bazen, ordea, diferentzia garrantzitsu bat.
|
|
|
Baina mezua ere ausarta izan da: aurreko liburu guztiak sartu nahi izan dituela honen barruan, hemendik aurrera ezin
|
duela
bide beretik jo, Bernardo Atxaga bera bukatu ote den, Joseba Irazuren garaia hasten ote den aurrerantzean... Aurkezpena ere ez da txikia izan.
|
|
|
Ez dugu jokatu behar gurea ez den lurraldean bakarrik, eta justizia arloa ez da gure lurraldea, hor galtzeko guztiak ditugulako (ikusi bestela Itoitzen gertatutakoa). Euskaltzaleok uste
|
badugu
bide judizialak bizitzen ari garen egoera gainditzen lagunduko digula oso oker gaude. Arlo judizialean ditugun aukerak, arlo mediatikoan ditugunak eta, batez ere, herritarren sostenguari esker artikula dezakegun erantzuna dira epe ertain eta luzeko estrategia definitu behar dutenak.
|
|
|
Ondorenez, erlijioaren espirituak galdatzen du gaiztoenak ere bizi daitezela onak bihur daitezen, baina erlijio horren espiritu botereek gizakiak batzeko
|
duten
bide bakarra da zigorrak jartzea, ardi galduak berriro itzul daitezen utzitako eginbeharren bide zidorrera; eta denborabotereen helburua ordena publikoa mantentzea izanik, botereok horretarako behar diren zigorrak ezartzen dituzte, tormenturik gogorrenak ezarriz, ordena horri kalte egiteagatik zigorra merezi dutenei.
|
|
|
Premiazkoa da, beraz, giza legeen lehendabiziko oinarriak kausitzeko, euren xedea jakitea; eta, xede horretarako, asmoak moldatuko du bertara eraman behar
|
duten
bide eta baliabideen lehen erregela; horren ondorioz, hori izango da beste guztien lege eta euskarri.
|
|
|
Lauaxetaren atxiloketa gerrak hartua
|
zuen
bidearen erakusgarri begitandu zitzaidan. Dena behera jausten.
|
|
2004
|
|
|
Baina ez dago baikortasunerako arrazoi handirik. Idazleek, nahita ere, ez
|
dute
biderik erakusten ahal, berentzat ere ez dutelako ikusten. Hortik zehar dabiltza, noraezean, eta asko eta asko ibilbide ez oso loriatsuaren marka garbiarekin:
|
|
|
Irratirako bidean hiru bizikleta lapurtu dizkiote. Hartara, azken urteetan oinez egin ohi
|
du
bide. Atseginez eta adoretsu hartu gaitu.
|
|
|
Harengana noraino hurbiltzen den hasiko gara ikusten apurka, batez ere autonomia estatutu berriaren proposamena pixkanaka aletzen hasi ahala. Asko dago ikusteko eta entzuteko datozen hilabeteetan, baina PSE EEk egin nahi
|
duen
bideari ez zaio ikusten oraindik Eusko Jaurlaritzako lehendakaritza irabazteko adinako indarrik eta sinesgarritasunik.
|
|
|
Besteek ere esaten dute eta hori. Beraz, nahi ez bada ez da izango bide onik, baina nahi
|
badute
bidea hor dago.
|
|
|
Zein neurritan jari behar du zalantzan EAk EAJrekiko koalizioa hurrengo hauteskundeetan, Ibarretxe Planak ez badu egiten zuek nahi
|
duzuen
bidea?
|
|
|
Ondoren pinu arteko bide lauan egingo dugu aurrera. Errekaren albo bietara
|
dugu
bidea eta hamar minuturen buruan Baltzolako auzora iritsiko gara. Basetxe zahar eta berriak ikus ditzakegu bi aldeetan eta asfaltaturiko bidexkan gora San Lorentzo baselizara iritsiko gara.
|
|
|
Kanpotik eztenkadak edo motibazioak bultzatzen gaitu eta horregatik esan dugu lehenago ikasten ikastea arakatu gabe
|
ditugun
bidea berriak bilatzea dela.
|
|
|
1) Ikustaldien ordena onari eustea, horretarako epaile edo presidenteak
|
dituen
bide guztiak erabiliz; halakoetan, epaile edo presidenteak eskatuko du auzitegiei eta horietan jarduten ari direnei zor zaien errespetua eta begirunea izatea. Horietan faltak egiten badira, berehala zuzenduko ditu, Botere Judizialaren Lege Organikoak xedatutakoaren arabera.
|
|
|
1) Enbargatutako ondasunen zerrenda, horien forma eta itxura, ezaugarri nagusiak, eta erabilera eta artapen egoera ahalik xeheen deskribatuz; era berean, ondasunen balioa gutxi dezaketen akatsak edo narrioak deskribatu behar dira, horiek agerikoak badira. Horretarako, ondasunen deskripzioa agirianko dira, edo alderdiek ondasunak hobeto identifikatzeko ekarritakoak. jartzeko epaitegiak
|
dituen
bide grafiko nahiz ikusmenaren baliabideak erabili
|
|
|
Gaiaren izaeraren ondorioz egokitzat jotzen bada, jakinarazpenez gain, hasierari buruzko iragarki orokorra egin daiteke ediktuen bidez edo publizitatea emateko balio
|
duten
bideetatik beste edozein erabiliz; aldizkari ofizialetan edo informazio orokorreko beste komunikabideetan iragarkia sartzeko, nahitaezkoa da arrazoia larria izatea eta espedientea ebatzi behar duen agintariak hori agintzea. Interesdunak hala eskatu eta bere kontura bada, ordea, horrek proposatutako publizitatea aginduko da, horrekin ez bazaio inori kalterik egiten edo beste eragozpenik ez badago.
|
|
|
Zernahi delarik ere, euskararen patua, beste edozein hizkuntzarena bezalaxe, interes eta jokamolde politiko jakinen arabera moldatzen denez, aho batez onartuko dugu euskaltzale guztiok politikagintzaren eta euskalgintzaren arteko loturaren beharra. Baina, atal honen hastapenetan iradoki dugun moduan, politikaren berezko tasun onuragarriak eta politizazioaren keria makurrak zehatz mehatz bereizi ondoren abiatu behar
|
genuke
bide honetan barrena.
|
|
|
–Bada garaia Kultura hitza termino politikoan eta nazionalean definitzeko eta horren araberako politika kulturala egiteko. Kultura nazio batek korpartitzen dituen erreferentzien multzoa da.708(...) Kultura, gizarte baten agerpidea da; barrura begira bere kideen aurrean eta kanpora begira besteen aurrean bere burua agertzeko gizarteak
|
duen
bide eragingarriena?. 709
|
|
|
Erdararen erabateko monopolioa dagoen lekuan euskararen sarbideak ikaragarrizko zailtasunak dakartza bere ezarpenean. Hizkuntzen artekoa ez da ordezkapen mekanikoa, bizitza soziokulturalaren ezpaleko kontraesan guztiak bere altzoan
|
ditu
bide horrek. Eta ezer lortzekotan, orain arteko nahikunde hutsetik haratagoko eskumenik du alor honetako hizkuntza politika egokiak.
|
|
|
nolabait esateko, hizkuntzaren erabilera banakoa talde jakin batean gizartekotzeko bidea da, gizaki bihurtzen duen gizarte ekintza. Zentzu horretan, euskara da euskaldun egiten gaituena, euskal gizataldean barneratzeko euskararen erabilera
|
baitugu
bide eta helburu. Euskararen erabilera da, azken batean, euskaldun egiten gaituena.
|
|
|
Banaka egin behar
|
duzue
bidea.
|
|
|
MCC erakunde horiekin harremanetan jar liteke, gure kooperatiben printzipioakezagutarazi, kanpoan sortu nahi diren enpresetan printzipio horiek sustatzeko dugunasmoa azaldu eta horiek ezartzea bideratzeko lankidetza eskatu, ohiko kapitalenpresetatik desberdindu nahi
|
duen
bide honetan gizarte eta langileak gogoz duten formulak aurkitzeko. Herrialdea eta bertako lan egoera ezagutzenduten eta enpresarengandik independente izan eta sartuta gauden edo sartu nahidugun herrialdean gizartearen oniritzia duten herri mailako erakunde zibilekinelkarlanean parte hartzeak, aberastu egingo gintuzke ezagutzan, eta proiektuarisinesgarritasuna emango lioke langileen eta bertako gizartearen aurrean.
|
|
|
Instituzionalismoak bere kausatzat hartu dulanean demokrazia ekonomikoa eta esparru politikoan demokrazia parte hartzaileasustatzea (Dugger 1989). Demokrazia ez da ulertzen botere ekonomikoaren zerbitzuan dagoen elite politikoei egiten zaien botere delegazio moduan, baizik eta pertsonek euren duintasuna eta boterea adierazteko
|
duten
bide bezala.
|
|
|
Bertan, langileak, ekoizpen baliabideen jabeak izanik, enpresariak erebadira: era horretan, erradikalagoak baina eraginkortasunik ez
|
duten
bideak ekiditen dituzte. Izatez, kooperatibetan,, enpresa borroka?
|
|
|
Bezeroarentzako arreta zerbitzuari dagokionez, OCUCk adierazi du salaketen %89 zerbitzu horren funtzionamendu txarrari buruzkoa dela, eta zerbitzu hori azpikontratatu egin dela; izan ere, kontsumitzaile elkarte batera joatean, beste kexa bat erantsi zaio, salaketa gauzatzen saiatzean jaso zuten arretaren aurka. Erakundeak eskatzen du operadoreek bezeroei justifikazio bat bidal diezaietela erreklamazio bat egiten dutenean; izan ere, orain ez dago sistemarik egin dela egiaztatzeko, eta kexarekin jarraitzeko
|
dituzten
bideez gain, erabiltzaileek orain duten babesgabetasuna eragozteko. Erreklamazioen %20 zerbitzuen bajekin izandako arazoen ondorio da; izan ere, ohikoa da, telefonoz edo posta elektronikoz egin ondoren, horiek fakturatzen jarraitzea.
|
|
|
Horretarako, Arnaldok ezinbestekotzat jotzen du Gobernuak azpiegituretako inbertsioak handitzea eta bide segurtasunerako aurrekontuarekin eskuzabala izatea. «Horrek hobekuntzak ekarri behar
|
ditu
bideen seinalizazioan eta istripu hilgarriei buruzko estatistikak ikertu eta aztertzeko sistemetan», adierazi du, nahiz eta gidariak prestatzeko neurrien horniduraren handitzea azpimarratzen duen. AEAko lehendakariak proposatu du gidabaimenari etengabeko errebalida jartzea:
|
|
|
Lau auto zeuden zapatuko lasterketan gure ibarra ordezkatzen. Esan liteke beraiek izan behar
|
zutela
bidea hobekien ezagutzen zutenak, baina zorte txarra izan zuten, eta Arrasateko bikoteak bakarrik amaitu ahal izan zuen lasterketa.
|
|
|
Ezquerrak lurrean botatako bizikleta zahar hura hartu zuen eta Durangoko kaleetan galdu zen, gizonen txaloen artean eta umeek por allí, Fede! esaten ziotela, eskuarekin seinalatuz ziklistak segitu behar
|
zuen
bidea. Entzutekoak ziren bizikleta zaharraren kexak, txapeldunaren pedalkada bakoitzaren ostean.
|
|
|
Bururatu zitzaidan harekin gure produktuei buruz hitz egitea lortzen banuen, agian... Tira, ulertuko duzuenez, Weber jaunaren arreta eta laguntza oso garrantzitsuak izan daitezke gure etxearen interesei begira –amaitu nuen, nire irudimenak hartua
|
zuen
bideaz harrituta.
|
|
|
Berehala, SSok garraio berezi bat antolatu genuen: tren armatu bat bidali genuen Vienara, eta aukerako zaindariak arduratu ziren trenak egin behar
|
zuen
bide osoa zaintzeaz. Gauez eta isilpean egin genuen.
|
|
|
Eta O. jaunak bakoitzari esaten zion nolakoa zen, eta askotan asmatzen zuen. Horregatik zen, halaber, muslari ona, aurkariek ez baitzuten batere erraza pentsamendua irakurtzen ari zitzaièn gizon baten kontra jokatzea, ohi baino urduriago jartzen baitziren ondorioz, egin nahi ez zutèn keinua egiten zutela, edo egin nahi
|
zutena
bide erdian uzten zutela, gogoz bestera. Eta keinu zapuztua jokalariak esku artean zuèn karta jokoaren salagarri izan zitekeen, jakina...
|
|
|
Alboka jotzaileek oraindik oraintsu arte iraun dute agian zuen parajeetako auzo bazterretan ere. Ezagun
|
zenituzten
bide inguruetako iturriak, bazenituzten apatxaldiak egiteko zelaiune jakinak. Zeuok bezala ikusten ditut mendiotako hainbat eta hainbat harrobitan hareharri harkaitzak palankaz zulatuz eta harmailuz harri mokorrak landuz diharduten hargin gogorrak.
|
|
|
Eta beraiekin noa ni ere. Gure hizkuntzak, kulturak eta Euskal Herriak, azken finean, beharrezko
|
dute
bide hori. Tresna hauek ere baliagarri direlako, amesten dugun hori erdiesteko bide horretan.°
|
|
|
Jainko iruzurtiaren adibidearekin gertatzen den bezala. Behin berak berreraiki nahi
|
duen
bidea hartuta, alde batera uzten du, ahaztu egiten du dena, eta konstatazio horietatik erator daitezkeen ondorioak erabat gutxiesten ditu. Aldarrikatu ere egingo du bere bizieraren nagusitasun morala, hori defendatzeko argumenturik eman gabe.
|