|
2000
|
|
|
Une korapilotsuan harrapatu dugu Donostian, atentatu eta eraso artean, Udalbiltza eta Bateraren une berezian... oro har euskal gizarteak azken hilabeteetan bizi
|
duen
une gatazkatsuenetako batean. Edozelan ere, EAJk Lizarrako bideari eutsi egingo diola baietsi du.
|
|
|
Kontuan izan behar da azken 30 urteetan bizi izan ez dugun egoera politikoaren aurrean gaudela, bakea hurbil izan dugula eta bakea lortzeak herri honetan izugarrizko iraultza suposatzen duela. Orduan, herritarrek ere ulertu behar
|
dute
une garrantzitsua bizi dugula eta arazoei denbora eman behar zaiela. Ez PSOEk lehen, ezta PPk orain, ez dute asmorik euskal burujabetza garatzeko.
|
|
|
Erreferentzia barregarriak ez dira falta eta zirto ugari aurkituko duzu bertan. Publikoa konplize
|
du
une oro, bai plazaratzen diren egoerekin bere burua irudikatzen duelako, bai eszenaratzeko moduarengatik, ikuslea Kikeren saiakerekin jakinaren gainean baitago.
|
|
|
noraino zaude prest editoreak zure lanean eskua sartzeko eta bere aldaketak sartzeko? Editoreak kalte egiten dizula uste
|
duzun
unea iristen baldin bada, soka eten egiten da. Lehen editore lana gutxiago egiten zen eta orain, batzuek behintzat, gehiago betetzen dute lan hori.
|
|
|
Zein egitura
|
du
une honetan Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara Zuzendaritzak. Zenbat lagun ari zarete bertan lanean?
|
|
|
Borroka armatua bertze borroken osagarri gisa ikusten dugu oraino ere". Hegoaldean borroka armatuak ekartzen dituen ondorioengatik izigarrizko kritikak jasaiten
|
dituen
unean, Iparraldean abertzaletasunaren indartzeko borroka armatuaren baliogarritasuna azpimarratzen du. Baieztapen honek behar luke beste oihartzun bat ukan, egoera politikoak desberdinak baitira.
|
|
|
Horrela Administrazioko edozeintutelatatik at bizi daitekeela. Edo Euskaldunon Egunkaria bera, euskaldunok euskarazirakurriko
|
dugun
une beretik aurrera. Baina produkzioaren errentagarritasun ekonomikoa, hainbeste kostatu zaigun maila, eskaileraren lehenengoa besterik ez da.
|
|
|
Iragan honek bereiztenditu proiektua eta amets hutsa edo utopia. Ondorioz, etorkizunaren arabera orainakegituratzen
|
duen
une historikoa edukiko dugu, soilik baldin etorkizuna orainaldiansartzen bada, ez arartegabe, utopian bezala?, iraganaren bitartekotzaz baizik.
|
|
|
—Eduardo? Hain zuzen ere, hitaz oroitzen ari
|
ninduan
une hauetan.
|
|
|
Ubel eta triste jarri zen, eta ilean artesia egiten hasi zen abilezia txalogarriz. Gero, barre egin zuen begi guztiekin eta gogoan
|
dut
une batez bagoi osoak egin zuela barre haren barrearekin. Oraintxe, esate baterako.
|
|
|
Eta hauxe zen Migelek espero
|
zuen
unea. Elurraren birjintasunak sortzen duen loka  tzaren lohitasunera dagoen tarte estuan esnatzen da nire pentsamendu izpia, eta aldapa behera doa Migel bere auto gorriarekin.
|
|
|
Azken batean, ondo barneratua zuen hila zela. Kezka erlijioso handirik ere ez
|
zuen
une hartan. Hil zenez geroztik ez zuen Lauaxetak Jaungoikoaren existentziaren frogarik izan, ezerez huts eta ilun batean emana baitzuen oso osorik denbora tarte zehazgabe hura; baina ez zuen inongo frogaren beharrik bizirik zelarik hain kartsuki sinesten zuena berpiztu ondoren ere sinesten jarraitzeko.
|
|
2001
|
|
|
Hauteskunderik ere ez da aurreikusten bi urtetan gutxi gora behera, ez EAEn, ez Nafarroan, ez estatalak. Hortaz, hauxe da espero
|
genuen
unea, bake prozesua berrasteko unea. Elkarrizketaren eta biolentziarik ezaren garaia da.
|
|
|
Nahi
|
dugun
unean deskarga egiten hasi eta berehala ordenagailua deskonektatzeko ere programa dezakegu.
|
|
|
Erabat maitasunak jota daudenengan nabarmenak izaten dira maitemindu berriak bizi
|
dituen
une ahaztezin horietako urduritasuna, takikardiak, izerditzea, nola jokatu ez jakitea eta baita nolabaiteko baretasuna edo negar edo barre egiteko joera ere.
|
|
|
Uda hondarrean
|
dugu
unerik egokiena etxeko marmeladak moldatu edo piperrak, tomateak, hegaluzea eta beste hamaika gauza potoan gordetzeko.
|
|
|
Gogaikarria da benetan!, denek oso irribarretsu agurtzen jarraitzen dute eta zuk aldiz begirada apal bat botatzen diezu aurpegira begiratu ezinean. Gajoek pena ematen dizute, bizitza bukatzen ari zaie, ez
|
dute
une zoriontsuagorik igaroko geratzen zaien bizitza zati motz honetan. la ezin dira mugitu, ohetik saloira eta saloitik ohera.
|
|
|
‘Jakina ulertzen duela, ’ erantzungo du Ednak irribarre erdi triste erdi burloiarekin, zuk ez duzula ulertzen esan behar
|
duzun
unean bertan.
|
|
|
Ez naiz beldur, baina. Inork parte hartu ezin
|
duen
unean nagoela sumatzen dut. Inork ezin erabat ulertu Â.
|
|
|
Argitaratzaileak. Administrazio Kontseiluak? ez
|
zuten
une hartan gidatzeko gaitasunik, eta bete betean harrapatu zituen, gainera, unean uneko eztabaidak (demokrazia edo diktaduraren erreforma lehenik, haustura demokratikoa edo erreforma demokratikoa bigarrenik); halatan, protagonismo gehiago eman zieten erredakzioei, eta berauen gogoko zuzendariak ere izendatu zituzten kasu batzuetan. Zuzendari hauek ez ziren dagoeneko argitaratzaileen testaferro profesionalak, baizik eta kazetariek hedabideen jabeen aurrean hautaturiko ordezkariak bailiran jokatzen zuten.
|
|
|
Etengabe mozten ziren emisioak manifestazio bat, deklarazio batzuk, politikari batzuen etorrera, elkarrizketa bat edo, besterik gabe, irudiak emititzeko. Euskal Herri osoko eta are Espainia osoko eszenatokiak identifikazio irudi bakarra
|
zuen
unea hartan: Ermua.
|
|
|
Horrelakoetan, eredu klimatikoaren bereizmena 50 km ingurukoa izaten da. Baina, eredu klimatikoek, aurresankortasuna hurrengo egunetarako izan beharrean etorkizun urrunagorako bada, ezin
|
dute
uneko giroa aurresan; bakarrik, adibidez, hilabetearen batez bestekoak tenperaturan, aire banaketan, ekaitzen bideetan, eta halaber urte sasoiaren zikloa eta klimaren muturreko gertakizunen probabilitatea. Honen guztiaren bereizmena 200 km ingurukoa da.
|
|
|
Era berean, horrezkero EAEko hauteskundeak aurreratzearen alde hasitako kanpaina oroko rrarekin ere zerikusia du. Esango da, ezbairik gabe, hain zuzen Nafarroan pairatu dituela euskararen arautegiak murrizketa larriak, nahiz eta erkidego horretan hauteskundeak urrun izan, eta, gainera, hizkuntzaren auziak giro sozial lasaia bizi
|
zuen
une batean. Hala ere, azalpen berberak balio du.
|
|
|
Hirugarren paralogismoak nia pertsona bihurtzen du. Niak bere identitatearen kontzientzia du, hau da, lehen zen ni berbera dela jakin behar
|
du
une orotan. Sintesi ororen baldintza da hori.
|
|
|
Juzgamenean ematen da begiespenen eta kategorien arteko egiazko lotura, hau da, begiespenaren edukiari kategoria baten aplikazioa. Juzgamenak erabaki behar
|
du
une bakoitzean espazio denboran ematen den aniztasunaren gain erabili behar den erregela edo kategoria konkretua. Eta beraz, oinarri esakuneak aztertzen dituen atalak zedarritu ditu judizioen baldintza transzendental orokorrak, kategoriaren erabilpenaren sentsuzko baldintzak.
|
|
|
Geltoki erraldoi hartan, bakoitzak bere aldetik sartu zen bagoian eta elkarren ondoan plantatu zirenean, ea maitaleak ziren eskatu nuen nirekiko, bidaia osoan galdeari erantzun finkorik aurkitu ezinean. Menturaz, bidaiaren aspertzerainoko zabaltasunak
|
zituen
unean uneko konfidente moldatzen. Ez zuten ahots isilez mintzatzeko indarrik egiten eta emazteak, ezpainak sentsualki plegatuz, senarra beste batekilan nola harrapatu zuen erraten zion, ttattit beha zegokion pareko gizonari.
|
|
|
–Agur beraz –xuxurlatuz eskua eman zidan, eta uste
|
dut
une hartan, musu banaren trukatzea egokiago izanen zela.
|
|
|
Nire ondotik pasa arren ez zuen nigan erreparatu, ardo usain sarkorra zerion. Potoloak atera behar
|
zuen
unean Pablo ikusi eta, bere onetik aterata, oldartu egin zitzaion:
|
|
2002
|
|
|
«(...) Nik uste
|
dut
une honetan euskal poesiaren egoera, kalitatearen arlotik begiratuta, narratibarena baino okerragoa dela. Poesiaren goraipamen gehiegizkoa egiten dela iruditzen zait, poesiarekin mito bat egin dela, apaizgo bat izango balitz bezala.
|
|
|
Garai hobeen zain geratzerik bageneukan, eguneroko lan sindikalari ekinez. Guk uko egin nahi izan diogu aukera horri, uste
|
dugulako
une honetan ELAri, nazio eraikuntzan konprometitutako erakunde bezala, badagokiola bere ekarpena egitea, jakinda blokeo hori dagoen bitartean ez dela proposamen hau behar adina garatzeko baldintzarik ematen. Hala ere, garrantzitsua iruditzen zitzaigun gure proposamena plazaratzea eta dinamika berri bati ekitea.
|
|
|
ETA Canovas, Primo de Rivera edo Godsakoen asmoen ilunpetara goaz, hein handi batean, 76 Erreforma politikoaren itzul bidaia den honetan. Egunen batean, ezker abertzalearen ondoren, lege horren jo puntuan aurki daitekeen partidu sorta zabala konturatzen hasita dago horrelako zerbait gerta dadin erabakigarria ez dela batek egiten duena, baizik agintea
|
duenari
une bakoitzean komeni zaiona. Eta joko horretan beti galtzea tokatuko zaiela.
|
|
|
Atsekabea, mingostasuna
|
duten
uneek ere bizi eta jasan behar ditugula uste izan nuen, ordea. Noraezekoa, mundu honetan beheraldiak eta bihotzil liparrak guk garaitu beharra.
|
|
|
Euskal Herriaren eraikuntzaz arduraturiko irakasleak. Gure herriak hil alabizikoa
|
duen
une honetan, funtsezkoa da irakasle bakoitza bere jakintza arloan herri nortasunaren eraikuntza sozial, linguistiko eta kulturalarenekintzaile izatea, izan ere, ezer izango bada, Euskal Unibertsitatea eraikuntzarako eta nortasunaren sendotzerako lagungarri eta tresna izan beharbaita, edo, behinolako Santamariaren hitzak hona ekarriz, Euskal Herriarenjakintza eta kulturaren alma mater....
|
|
|
Zeren, zerk ezaugarritzen du talde bat? Batez ere, taldea osatzearen sentsazio sozializatuak; bestela esanda, talde bat daukagu, osagaiek multzo bateratua osatzen dutela uste
|
duten
unean. Taldetasun sentsazioa eraikitzeko hizkuntza tresna garrantzitsua da; ez da bakarra, ordea.
|
|
|
Masa komunikazioa dugu eskuartean une honetan, handika egiten den komunikazioaren esparrua. Oro har, pertsonak hartzaile izatera mugatzen dituen komunikazio erraldoiaren mundua
|
dugu
une honetan eskuartean. Zinema, telebista, irratia?
|
|
|
Zeren berdin berdin baita garrantzitsua une honetan besteena errespetatzea nola zeinek berea babestea. Denok denen berri
|
dugun
une honetan, ez du zentzu superatzailerik bakoitzak berea babestearren besteena suntsitzeak. Kanpokoen ekarria gero eta ugariagoa den honetan, itsukeria galanta da besteen ereduei arreta ez jartzea eta haiengandik ezer ez ikastea.
|
|
|
Horietako bat urteko sasoia da: muturreko tenperaturak
|
dituzten
uneetan kontsumorik handienak lortzen dira, bai etxea berotzeko, bai haizagailuekin edo aire girotuko gailuekin freskatzeko. Baina klimatik haratago, kontsumitzen den energia ere erabiltzen diren aparatuen eta horien erabileraren mende dago.
|
|
|
Fonseca komunetik itzuli zelarik, zigarro bana erre zuten isilean. Beste ordu batzuez ostendu gura
|
lukeen
unea hurreratzen ari zela konturatu zen Mentxu, Fonseca prakak jantzi eta atorraren alde zuzena bereizten hasi zenean.
|
|
2003
|
|
|
Barkatu, Unax, uste
|
dut
une txarrean ekarri nauzula. Egongo da beste aukeraren...
|
|
|
Eskema honek egungo jarduera zientzien ekarria jasotzen du erantzukizun aitorpena adingabearen egitura psikologikoari eta gazteak gizartearen eraikinean duen leku bereziari egokitzen zaien neurrian. Izan ere, adingabeak, bizi
|
duen
une existentzialarengatik, esperimentatzeko joera ez-ohikoa aurkezten du, gizarte inguruan hitz egiteko bide gisa. Aldi berean, heziketa prozesuari atxikia, kanpoko munduaren eraginak areago sentitzeko joera ere badu gizarte inguruak duen pisua, helduarekin alderaturik, ez proportzionala delarik.
|
|
|
Horregatik, globalizazio ekonomikoaren garaian, ekintza lokala beharrezkotzat jo behar dugu, baina ezinbestean elkarloturik joan behar
|
du
une honetanmunduaren ibilbidea markatzen duten nazioarteko instituzioak aldatzeko lanarekin.
|
|
|
Pentsatu ur emarienetengabeko erregistroak, hamar minututik behin, normalean, urte serie motza duelaoraindik, baina askoz luzeagoa dela urteetan egunean behin hartutako erreferentzia seriea (ibaiaren ur maila); azken horien mailarik altuenetan igartzen dagoranzko joera hori. Jakina, uholdeen kasuan ezer gutxi balio
|
du
une bateko ur mailak ematen duen informazioak, eguneko hogeita lau orduan zehar osogorabehera handiak izan daitezkeelako; horretarako, beraz, etengabekoerregistroak dira funtsezko, eta horien serieak oraindik orain motzak direnez ezinjoera seriorik atera hortik.
|
|
|
Garaiko zatiketen ondorio logikotzat hartu behar
|
ditugu
une horretan zabaldutako eztabaida-gune beroak, dogmatismo, liskar, hitz potolo, ezinikusi eta abarrez ondo hornituak. Aurreko hamarkadan enfrentamendu nagusia, zaharrekin?, hots, jeltzaleekin izan zen.
|
|
|
familien %54, 2k adierazi du baliabideak jar ditzakeela itsulapikoan, eta Euskal Autonomia Erkidegoan, berriz, okerrera egin du nabarmen; izan ere, adierazle horrek hamar puntu egiten du atzera urteko konparazioan, eta %38, 5era mugatzen dira aurtengo hasierako hilabeteetan izan daitezkeen aurreztaileak. Azkenik, etxeen% 11,7k soilik uste
|
du
une egokia dela erosketa garrantzitsuak egiteko (etxebizitza erosteko ez direnak). 2002ko lehen hiruhilekoan, proportzio hori %13, 5ekoa zen.
|
|
|
Lehenengoak, adituen arabera, ez dira hain ohikoak, baina azken urteetan trafiko istripuen hazkundearekin zuzenean lotuta egon da. Hernia diskalik ager ez dadin, adituek bizkarrezurrarentzat arrisku handiena
|
duten
uneetan, hala nola objektu astunak altxatzen edo garraiatzen direnean edo leku berean ordu asko egoten direnean, postula neurriak hartzea gomendatzen dute. Igeriketa da hernia jasateko arrisku handiena duten pertsonentzako medikuek gomendatzen duten kirola.
|
|
|
Zer? Oskarrek zaplaztekoa merezi
|
zuen
une hartan. Desesperantea zen askotan.
|
|
|
Gero, haiek denak gasolinaz  igurtzi ondoren, pontxe batzuei su eman, eta barrikadaren kontra lehertu genituen. Gogoan
|
dut
une horretan kuartelera begiratu nuela. Baina han denak jarraitzen zuen ilun eta ez zen mugimendurik ttikiena ere sumatzen.
|
|
|
Gogoan
|
dut
une hartan bertan taldeko surrealista, denbora puska batean ahorik ireki gabe egon eta gero, serio, triste, laru jarri zela. Zer gertatzen zitzaion galdetu zion norbaitek.
|
|
|
" Kultura menderatuetako kideak ezkutatu egiten du bere benetako nortasuna12". Sarritan, etorkinei buruz esan ohi dena da hori; kontua da, guri buruz ere esan daitekeela, bai arazoaren irakurketa diakroniko absolutuan (gogoan izango da oraindik ere ze garrantzitsua zen etxeko alabak erdara ikastea, kalera ezkondu ahal izateko) baita bizi
|
dugun
une uneko sinkronikoan ere (ez genuke ahaztu behar zelan bonbarda  tzen gaituzten leku guztietatik gure kulturaren definizio moderno eta ustez anitzaz: hizkuntza anitzaz esan gura dut).
|
|
|
Diputazioek hardwarea jarri dute eta Jaurlaritza, ostera, softwareaz arduratu. Alegia, Diputazioek azpiegitura eraiki eta oinarrizko seinaleztapena jarri, informatikoa zein ez; Jaurlaritzak, aldiz, trafikoa kudeatu eta horretarako behar
|
duen
unean uneko sistemez baliatu, informatikaz edo ez.
|
|
2004
|
|
|
Eragile bakoitzak ikusi du zer egin behar duen bizi
|
dugun
une politikoa benetan historikoa izateko, eta denok asko eman dugu. Segur aski gehien eman eta ematen dutenei gehien jartzea tokatuko zaie, beti bezala.
|
|
|
Emaitzarik agian ez du lortuko batzorde horrek, baina lehen esan bezala: kontrajarriak izanda ere, bi proposamen mahai gainean
|
ditugun
unean soluzio definitiboa gertuago dago. Eta bakailaoaz gozatzeko momentua hurbilago.
|
|
|
Azken aukera hori da proposatu ohi duguna. Dena den, askotan abestiak taldeko kideek bizi
|
ditugun
uneen isla izaten dira.
|
|
|
(TB) Espero
|
genuen
unea iritsi da, jaun andreok!
|
|
|
Transplanteak egiteko aukera Botikak alde batera utzita, donostiar neurologoak uste du irtenbidea “huts egiten ari diren zelula dopaminergikoak ordezkatzea” izango litzatekeela, eta horretarako transplanteak egin daitezke. Hala ere, arazoa da “zelula iturri infinituak aurkitzea, nahi
|
dugun
unean eta nahi dugun unean neurona dopaminergikoak izateko”. Hori inoiz egin ahal izango du medikuntza birsortzaileak enbrioi zelula amekin.
|
|
|
Transplanteak egiteko aukera Botikak alde batera utzita, donostiar neurologoak uste du irtenbidea “huts egiten ari diren zelula dopaminergikoak ordezkatzea” izango litzatekeela, eta horretarako transplanteak egin daitezke. Hala ere, arazoa da “zelula iturri infinituak aurkitzea, nahi dugun unean eta nahi
|
dugun
unean neurona dopaminergikoak izateko”. Hori inoiz egin ahal izango du medikuntza birsortzaileak enbrioi zelula amekin.
|
|
|
Egoera ona Bestalde, PwC ren txostenak aldaketa gutxi erakusten ditu inkestatuek Espainiako ekonomiaren bilakaerari buruz duten pertzepzioan. Enpresa adituen eta zuzendarien %74, 1ek uste
|
du
une ekonomikoa ona dela, eta %62, 7k uste du bolada onak hurrengo sei hilabeteetan jarraituko duela, jarduera hobetzea espero ez duen arren. Gainera, lau iritzitatik hiruk uste dute Gobernuak berrikuntza sustatu eta teknologia berrien laguntza garatu lukeela ekonomiaren potentziala handitzeko.
|
|
|
Tokiz kanpo. Gau luzearen amaierako isiltasun lasaiean murgildurik.' Aurrera joateko beldurra duzunean, gudaren parte zarela ikustean, amets eroak baztertu ezin
|
dituzun
une horretan harrapatu gaituzte. Lagunen begirada galduak harnean josirik eramaten dituzunean, beraien odolak eskuetatik irrist egiten duenean, eta etsaiaren ahotsa belarri ondoan sentitzean ohartu naiz amaitu dela edo hau dena amaitzera doala.
|
|
|
Dendetako argiek itsutu egiten ninduten. Gogoan
|
dut
une batez, karrika haietako baten amaieran, burdinazko dorre erraldoiaren itzal izugarria begiztatu nuela. Lanbro artean erdi ezkutaturik zegoen, eta gauak itxura mehatxaria ematen zion.
|
|
|
Idiak hamaika aldiz gustura bidaliko lituzke pikutara gurdikoak: uztarritik jaregin edo kakoa hautsita lanaren neketik askatzea
|
du
une bateko ametsa. Baina gurdia atzean etenda uztea porrot egitea da.
|
|
|
Orduan, pendizera iristeko esperantza guztiak nirekin
|
nituen
unean, sua bezalako zerbait etorri zitzaidan aitortu ez dudan leku horretara, eta isatseko azken ileetatik tiraka hasi zitzaidan otsoetako bat. Begiratu egin nion zuzenki:
|
|
|
Ez zuen jenderik ikusi nahi, hautsirik zetorren, bazekien sekula ahantziko ez zuen zerbait gertatu zitzaiola lau horma haien artean poliziaz inguraturik; hartara, iruditzen zitzaion bere baitan haragi bizian nabari zuen zauria begi bistan ageriko zitzaiola jendeari, eta salatu eginen zuela gertatzen ari zitzaion aldaketa, oraindik, konpreni gaitz hura. Ferminen laguntza bilatu zuen, baina Fermin bera bezain hautsia zegoela iruditu zitzaion; jada ez zuen beldurrik, lau egun lehenago sentitutako izu laborria, usain gozo eta laztankor harekin batera begiak lausotu eta hankak dar dar jarri zizkion beldur hura; eta mina ere dagoeneko jabaltzen hasia zitzaion, komisaldegiko atea pasa
|
zuen
unetik; halaber, urruti, oso urruti ikusten zituen duela bost egun bizi izandako paranoia haiek; iragan guztia, haurtzaro osoa, nerabezaroko kezka politikoak, Euskal Herria askatzeko egindako bilerak, betaurreko jendeketa irribarretsu hura, azken boladako desirak jostailu hautsiak bailiren agertu zitzaizkion, zentzurik gabeko puskatan barreiaturik. Lokietatik behera zetorkion izerdi tanta xukatu zuen esku ahurrarekin.
|
|
2005
|
|
|
EAJk bi arima
|
ditu
uneon. Batek PSErekin akordio batera iritsi nahi luke, gai guztietan eta ikuspegi orokor batez.
|
|
|
ELAren ustez, indar soberanistek burujabetzaren aldeko indarrak metatu behar
|
dituzte
une honetan.
|
|
|
Denok espero
|
dugun
unera hurbiltzen gaituzte urrats hauek: konponbiderako mahaia eratuta eta lanean egongo denerako unera.
|
|
|
Pazienteak hautaturiko sendagilearengana joan daiteke, behar
|
duen
unean bertan, kasik.
|
|
|
Eta irten zen hau, halako batean, berak, amona Kontxik? esnea butanozko sutan berotzen jarri behar
|
zuen
une berean; joan zen Teresa sukaldera; jiratu zen amona Kontxi, Teresa sukaldean sartu zela igarri bezain laster?
|
|
|
Zergatikaipatzenditugu, bada, gazteak. Egungosoziolinguistikanitzaliakotzat jotzendagazteekerabiltzen ezduten dialektoa. Eskualde edogune bateko bereko gazteriak hizkera edodialekto baterabiltzen
|
ezduen
unetik beretik, dialektohorihiltzat jotzenda.EuskalHerrian badituguhonelako hamaikatxoeredu, alderdibatetikbesteraaldeaketa aldiakdaudenarren. Belaunaldienartekohiatusarenarloandialektoak bizirikdiraueninguruneetan hizkuntza aldaketa hasikininteresgarriakaurkitudituazkenurteotan lñaki Gaminde hizkuntzalariaspergaitzak Zumaia, GetariaedoBermeonadinekoenetagazteenhizkeraazterturik.
|
|
|
Berendialektoa dagokion jatorrizkoeremuan aktiboki egitenduten hiztun batzuek, berena ezden beste batezagutzen edoulertzen
|
duten
unetik beretikhastenahaldirahizkuntza aldaketaren hazitzatetahizkerenarteko berdintzearenabiaburutzatjodaitezkeenmailazmailakobilakabideak; azken batean, berenaezdendialekto bateko partaide pasiboakdira.Ezduteerabilikoberenherrianauzoanikasitakoaldaeranabarmenetamarkaturik, beren hizkerakoerrepertorioanezdagoen fonemarik, bainagaiakedo testuinguruaklagundurik betiiragaztendazertxobaitbelaunaldiba...
|
|
|
Bitxia ematen badu ere, eta hiriko soziologiaren erakusle nabaria izanik, talde horretatik urruti kokatzenden pertsona da ordenantzaren aldaketa proposatzen duena. Segur aski, alkatetzalortu
|
zuen
unean pasatu izan zituenek eragina izan dute Alberto Buen-ek izandakojarreran. Huskeria eman dezakeen datu hau garrantzitsua da alkateak izandako portaera ulertu ahal izateko.
|
|
|
Garapenean heterokroniak ager daitezke batzuetan. Larbatik heldurainoko bidean, denborari dagozkion aldaketak gertatzen badira, heterokroniaz mintzatuko gara, alegia, espero
|
dugun
unean gertatu beharrean fenomenoa beste une desberdin batean agertzen denean. Hainbat heterokronia mota deskribatu dira, baina hemen soilik bi aipatuko ditugu:
|
|
|
Bilera urrian egingo da Salamancan, “Ahots propioa duen komunitatea” izenburupean. Trazabilitateari esker, Nekazaritza Ministerioaren arabera, produktuaren jatorria eta saltokira iritsi arteko bilakaera ezagutu ahal izango dira, eta, gainera, kontsumitzailearen konfiantza handitu ahal izango da, elikadura krisiak direla-eta kezka berezia
|
duen
une batean. Iberoamerikako nekazaritza arduradunen eztabaida trazabilitatea areagotzearen ondorioei buruzkoa izango da.
|
|
|
Gutenberg edo Gutemberg idazten da? “Niri iruditzen zait…” edo “beti horrela idatzi dut…” balio ez
|
duen
uneetan, irtenbide bat bi hitzak bilatzailean idaztea eta zein agertzen den gehien kontabilizatzea izan daiteke. Emaitza da nola galdetu “nola uste duzu idazten dela? ” blogariei, kazetariei eta Sareko letren maitaleei.
|
|
|
Berdin dio; biharamunean dena oker handia izan dela esango badio ere, berak ez du atzera egingo. Oker handiagoa litzateke gelditzea eta bihotzak agindu behar
|
duen
unean buruari ematea agintea.
|
|
|
Ni, gure amaren ezpalekoa izanik, itxurakerien eta belaxkerien kontrakoa naizelako. Zakarreria bera nahiago
|
nukeen
une hartan, melodramatiko agertu baino.
|
|
|
Nola ez bada? Kixmi atake batek joa zegoen eta amarekin egon nahi
|
zuen
une gogor horretan; logikoa zen, baina zergatik ez zidan esan?! Azkeneko unean erabakiko zuen?
|
|
|
–Aldatu egin nahi zenuela esan didazu lehen; hauxe
|
duzu
une aproposa kemena erakusteko –gaineratu zuen– Benetan ausarta izan nahi baduzu, eta bide batez zure buruarekin lasai geratu, aitor iezaiezu dena gurasoei. Nik eskertuko dizut, eta beraiek ere bai.
|
|
|
Bizitzak aurrera egin ahala, leku bitxienetan ikusten ahal zenuen estralurtar hura, gutxien espero
|
zenuen
unean. Nolabait esateko, ez zen eguneroko paisaiaren zati arrunt, baina ederki zenekien nonbait egon egongo zela.
|
|
|
konparaketa poetikoa sobera garatu gabe, nahar artean eta lur hiletan handitu eta lilitutako arrosa zuria zen. Aitarengandik ele bat espero
|
zuen
unean, mugak eta bizitzako esperientziarik bortitzenak, burdina gorriz markaturik, gostariak gosta, larruan pairatzera behartua izan zela konturatzen zen Graxi. Itsumandoka gehienetan.
|
|
|
Argazkilariak horren ohikoak ez ziren garaian, ezezagun baten kameraren aurrean jartzea gertakizuna izango zen, eta gazteek, batez ere hirikoek, heldutasun itxura eman nahi izaten zuten. Gauza handia zen argazki bakoitza, ezezaguna eta berria izateagatik hain zuzen ere handia, eta batzuei irudituko zitzaien horixe zela denok
|
dugun
unea, aldizkarietan ikusten zituzten argazkietan jende handia ateratzen zelako beti. Sekulakoa irudituko zitzaien.
|
|
|
Froga gogorrak jarri dizkigute eta frontean lagun askoren galera nozitu dugu. Jakizu gure ejertzitoaren eta neronen babes osoa
|
duzula
une latzotan, ausarta baitzen galdu dugun soldadua, zure semea.
|
|
2006
|
|
|
Konstituzioa berritu daiteke, baina horretarako ezarritako bideak urratu behar dira, Konstituzioak berak ezarriak. Alderdi sozialistan datozen hauteskundeei begira hainbat proposamen lantzen ari gara Konstituzioaren zenbait aspektu berritzeko, betiere, logikoa denez, egoki usten
|
dugun
unean egiteko.
|
|
|
Metro gutxi batzuk ordekan egin ostean, aldapan behera hasiko gara. Bideak ez du galbiderik, pista nagusi hau jarraitu behar
|
dugu
une oro eta gainera guztia malda behera da. Berehala sartuko gara basoan.
|
|
|
Bukaera adibidez. Nik ez
|
badut
unea gustukoa, bada luzatzen edo mozten dut. Liburutegietan aritzen naizenean nire arerioa espazio txikia da... gainera, dudan genioarekin »«Nik ere badut!» dio Joxemarik».
|
|
|
Bego sexu galdua unibertsoko zulo beltzen auzoan. Baina, nago, bizi
|
dugun
une politikoan beste ezer baino beharrezkoagoa izango dugula gerria, txukun samar aritzekotan.
|
|
|
Hiru lan ildo nagusi
|
dituzte
uneotan, eta honako hauek dira beraien helburuak: haurrak ereduan eskolaratzea, euskaltegietan izena ematen duten helduen kopurua handitzea, eta etorkinengan euskararekiko kontzientzia piztea.
|
|
|
Hori dela eta, familiek gero eta hipoteka kreditu handiagoak kontratatu behar dituzte etxe bat erosteko, eta mailegu hori ordaintzeko errenta handitu behar dute. Urteko lehen hiru hilabeteetan, eraikitako 93,75 metro koadroko etxebizitza libre berria eta erabilia baten prezioa etxebizitza ertain baten urteko errenta gordina baino 6,9 aldiz handiagoa zen, Espainiako Bankuak erlazio hori lortzeko behar diren estatistikak
|
dituen
unetik hasita. Etxebizitza baten erosketa finantzatzeko etxeek duten zorra 489.174 milioi eurokoa izan zen otsailean, iazko hilabete berarekin alderatuz %24, 4 gehiago.
|
|
|
Ez dakit, baina uste dut harria jasotzea nahiago
|
dudala
une honetan. Oraindik lortu ez dudan marka da 250 kilokoa, eta hori egitea lorpen handia izango litzateke.
|
|
|
–Bai, zu hasi zure aita bezala. Paulok ere horixe esan zigun zure ama eta bioi, autoan eraman gintuen lehen aldian –burua mugitu du goitik behera eta ez
|
du
une batez ere begirada aurrean duen errepidetik altxatu, gidatzen bera balego bezala– Behin, nobioak zirenean, gidabaimena atera berria zuela, Paulok kostako errepidetik eraman gintuen biak. Lasai egoteko esaten zigun, berak bazekiela gidatzen eta, zuk orain esan didazun bezala, baina ez genion guk gidari onaren itxurarik hartzen eta benetan beldurtuta egin genuen bidaia hura.
|
|
|
Sinesgaitza egiten bazitzaion ere, sei hilabete besterik ez zen igaro Gepperten deia jaso zuenetik. Egia erran, inozo hark ezin
|
zuen
une egokiagorik aukeratu: azken aldi hartan kartatan galdutako dirutza sinetsi ezinezko moduan handitua zen.
|
|
|
Handik gutxira hasten zen egiazko saltsa, zereko zera zertzeko ordua, badakizue zertaz ari naizen; eta musika aldaketak adierazten zigun guri, goiko bizilagunoi, zezenketako bandaren turutaren moduan, tertzio aldaketa. Izan ere, lehengo soinu kañeroaren ordez doinu gozoago bat hautatzen baitzuen Hankapalok, beti abesti bera gainera, faenaren amaiera biribila eta plazaren itzulia ziurtatuko zizkion talismana bailitzan; zer uste duzue entzuten zuela eta
|
genuela
une berezi horretan? " Je t’aime, moi non plus", Serge Gainsbourg eta Jane Birkin en klasiko sentsuala.
|
|
|
Halakoetan, gure kasa utzi beharrean, irakasleek lasterketak, harrapaketak edo bertzelako lehia jokoak antolaten zizkiguten, gure gihar zurrunduak inarrosi nahirik. Erran gabe doa Katonen testuak eta deklinabideak baino maiteago
|
nituela
une haiek. Atsedena akabatuta, lerrokatzen hasiak ginen bazkaltzera abiatzeko, baina oraindik ez ziguten emana isil agindua.
|
|
|
Nik ez nuen hura ulertu: arriskua saihesteko isiltasuna behar
|
genuen
unean, irrintzia eginarazi zion zaldiari.
|
|
|
Zerra elektriko txiki bat zeraman berarekin. Arbola moztu, eta Ramon Saizarbitoria eta Rikardo Arregi barruan zeramatzan autoak handik pasatu behar
|
zuen
uneari itxaron gabe, dezeleragailua inbertitu eta 2043 urtera itzultzeko agindua sakatu zuen.
|
|
|
edukitzea. Eta, gure gaiari helduta, euskararen erabilera indartzeko formula guztiek, bistan denez, ez dute balio, denek ez
|
dute
une eta leku berean erabiltzeko balio. Adibideren bat ekarriko dugu hona, esan nahi duguna argitze aldera:
|
|
|
Hizkuntzei dagokienez, nagusia edo gutxiengoa, bere garrantzia oinarrizko tresna delakoan dago Europako Batasuna (Europako Parlamentua 1998). Hizkuntza defizitek berebiziko eragina
|
dute
une erabakigarrietan, irakaskuntza ertainetako hasieran esaterako, edo oinarrizko heziketatik lanbide heziketarako bide aukeraketan.
|
|
|
Andromakak ere ezezko erantzun topikoa baino ezin izango du jaso Hektor bere senarraren ezpainetatik, hura gerratik eta heriotzatik aldentzen ahalegintzen denean: bihotzak (vmoj) eragozten dio koldarkeria Hektorri, ikasia
|
baitu
une oroz ausarta (esloj) izaten eta troiarren artean lehen lerroan borrokatzen (pfwtoisi meta Tfrnessi macesSai), bere aitarentzat eta beretzat loria handia (mega kleoj) lortzeko36.
|
|
|
Horrelako malguki txikiek6 topa dezaketen kanpo oztoporik ñimiñoenak, edo barne nahasmenik ñimiñoenak ere, haien mugimendua aztoratzen du eta makina osoaren jarduera nahasten du. Mota horretako esperimenturen bat egin nahi dugunean, edertasunaren eta deformazioaren indarra neurtu nahian edo, kontu handiz aukeratu behar
|
ditugu
une eta leku egokiak, eta irudimena ere egoera eta jarrera egokian paratu behar dugu: gogamena erabat lasaitu, oroipenetan bildu, objektuan arreta jarri.
|
|
|
Hiltzea da, eta bizitzea da. Heriotzatik bezala, bizitzatik ere asko
|
baitu
une horretako zirrarak, neketik beste atsedenetik. Aurrekoaren erritmoa ezin jarraitu duen txirrindulariaz ari naiz, bikote baten hausturaz, oztopoen eta zailtasunen ondorioz bertan behera utzitako egitasmoaz.
|
|
2007
|
|
|
Abstentzioaren arrazoiak aipatu nahi ditut: bat, herritarrak politikarekiko jarrera berria hartzen ari direla, eta bestea, oso inportantea, abertzaletasunak bizi
|
duen
une delikatua.
|