|
2000
|
|
|
Demagun kripta bat. Demagun kripta horretan
|
bi
liburu aurkezten direla, bi idazle sonaturen liburu bana: bata J. K. Molineroren poema liburua, eta bestea K. L. idazle gaztearen ipuin bilduma.
|
|
|
Demagun kripta bat. Demagun kripta horretan bi liburu aurkezten direla,
|
bi
idazle sonaturen liburu bana: bata J. K. Molineroren poema liburua, eta bestea K. L. idazle gaztearen ipuin bilduma.
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek
|
bi
idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu berri dituzten bi liburuekin, eta esan ere esaten dute, bi idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta bi liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik, bi liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, liburuok erosteko tenorean.
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek bi idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu berri dituzten
|
bi
liburuekin, eta esan ere esaten dute, bi idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta bi liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik, bi liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, liburuok erost...
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek bi idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu berri dituzten bi liburuekin, eta esan ere esaten dute,
|
bi
idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta bi liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik, bi liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, liburuok erosteko tenorean.
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek bi idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu berri dituzten bi liburuekin, eta esan ere esaten dute, bi idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta
|
bi
liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik, bi liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, liburuok erosteko tenorean.
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek bi idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu berri dituzten bi liburuekin, eta esan ere esaten dute, bi idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta bi liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik,
|
bi
liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, liburuok erosteko tenorean.
|
|
|
K. L. idazle gaztea begira begira gelditu zaio; agureak ate nagusiko maratilari eragin dio, behin eta berriz, dardara batean, estualdiren batek larritzen dizkio barrenak; laster batean inguratu zaio adiskide bat laguntzera; beste
|
bi
, gero; beste lau, hurrena; baina ez dute maratila demonioarekin asmatzen. Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita dago, kanpotik itxita.
|
|
|
Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita dago, kanpotik itxita. Kriptan ez dago barne telefonorik, ez dago leihorik, eta
|
bi
ateak itxita daude. Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai dago, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz egon.
|
|
|
Baina Don Justinoren aurpegian izua da nagusi eta esperantzarik eza. " Sikiera gure artean bertsolariren bat egongo balitz", kexatzen da Don Justino, lurrean kizkur kizkur etzanda dagoela,
|
bi
eskuak sabel oparoan birjin. K. L. idazle gazteak hitzaldiarekin jarraitzeko tentazioa du, baina Molinero poeta aurreratzen zaio:
|
|
|
Eta segidan, beste haiku bat: "
|
Bi
kuku/ erdibana/ kantuan". Eta bi haikuon ildotik, lehen hausnarketak plazaratzen dira kripta zalapartaz betean:
|
|
|
" Bi kuku/ erdibana/ kantuan". Eta
|
bi
haikuon ildotik, lehen hausnarketak plazaratzen dira kripta zalapartaz betean: " Gaur osteguna da, udazkenean gaude, bi liburu aurkezten dira, munduak aurrera darrai eta ez daukat goserik oraindik.
|
|
|
Eta bi haikuon ildotik, lehen hausnarketak plazaratzen dira kripta zalapartaz betean: " Gaur osteguna da, udazkenean gaude,
|
bi
liburu aurkezten dira, munduak aurrera darrai eta ez daukat goserik oraindik. Zer dela-eta orduan kezkatu?".
|
|
|
Baina jende asko ez dago konforme planteamenduarekin, dagoeneko
|
bi
ordu pasatu baitira, dagoeneko joan baita eguerdia eta hasi baita jendea gosetzen, seko gosetzen; eta jendea ez dago batik bat esandakoarekin konforme, akademiko xaharra hil egin baita dardar gordinen artean, betiko esaldia ahoan lore zuela: " Jainkoak estutu bai, baina ez du sekula itotzen".
|
|
|
Agure Sabindarrak, atzera, ilara nahasketarena aipatu du; alegia, gizasemeak eta emakumezkoak denak nahastuta eseritzeagatik gertatu dela zoritxarra, hots, Jaungoikoaren legeak ez errespetatzeagatik.
|
Bien
bitartean, K. L. idazle gazteak berean jarrai  tzen du, sorgor eta itsu, ezer gertatuko ez balitz bezala. Esaten du:
|
|
|
Idazle errealista oilartu egin zaie: " Baina
|
bi
egun besterik ez dituk pasatu eta!". Gainerako idazleek inguratu eta luma estilografiko zorrotzekin mehatxatu dute:
|
|
|
K.L. idaz  le gazteak, oraindik mahaiburuan eserita, azken egunetan hamaika aldiz errepikatu duen esaldia irakurri du, irribarre eroriz: " Bukatzeko, jaun adiskideak, nire liburua
|
bi
hitz dotoretan laburbildu banu, hauxe esango nuke: nire liburua soineko bat da, egunerokotasunaren absurduan ehundua, ironia sotilaren urrezko hariz josia, eta jolasa du titare, injenioa anteojo, trajedia gerriko, eta ezustea andere lirainaren gorputz...
|
|
|
Bai, zalantzarik gabe. Baina nigan
|
bi
kontzeptu aurkako horiek aspaldi aurkitu zuten neurgailua. Maitasunarekin lotura duen oro patxada adierazle da; gorrotoarekin zerikusia duen oro, aldiz, presazkoa da, zalua.
|
|
|
Praktikan, baina, espiralki joka  tzea guztiz debekatuta dago, non edo non ez gaur, ez hemen, mugimendu horren aurrean itsuarena egiteko joera ikusi bada ere.
|
Bi
jokalari abailduekin ez dago itsuarena egiten ibili beharrik. Eseri dira atzera.
|
|
|
alde bakoitzetik bizpahiruk. Gauzak horrela, eta azken mugimenduak, ezinbestean, ezdeusak direlarik jada ez dago arriskatzerik ez defendatzerik ere,
|
bi
gorputz abailduak, behar diren urratsei jarraituz, garaipena ekarriko dien parusiaren zain gelditzen dira, noizbait baletor.
|
|
|
Nolanahi ere, ez zen hura izan istripuaren ondoren erabili nuen estreinako buruhaustea. Estreinakoa, agure adiskideaz arduratzea izan nuen; huraxe, hilotz aurkitu nuena
|
bi
ilara harantzago, irribarre idor bat zuela aho zilarrezkoan. Niregana erakarri nuen bortizki, kemenez, soil soilik lo zegoela pentsatu nahian, eta konturatu nintzen, nire ezusterako, bagoiaren zoru grisean zetzan gorpu hura ez zela gizon bat, trapuzko panpina bat baizik, izugarri ongi egina, hori bai, baina zainetan odol arrastorik ere ez zuena.
|
|
|
Eta itsua masokista zerri bat balitz? Ez nuen birritan pentsatu; beti izan naiz gizon dinamiko
|
biz
 korra: gerrikoa kendu eta hogeita hamar edo berrogei bat aldiz astindu nuen; amorrurik gabe baina irmoki, buruan nahiz soin adarretan.
|
|
|
Neure buruarekiko konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz. Jende aurrean naturaltasun osoz igeri eginez, plazan, abenidetan, hipermerkatuan; noiz crawlez, noiz
|
biz
 karrez edo bularrez; beti gizalegez eta inor hartxintxarrez edo lauza txikiz edo belar izpiz zipriztindu gabe; umeen aurrean, buruz behera inoiz jauzirik egin gabe; Udalak (baina ez soilik Udalak) eman zizkidan aginduak (xelebreak gehitzekotan ibili naiz, baina eutsi diot tentaldiari) estu estu betez; alegia, nire garraiomodu ez ezik bizimodu ere bilakatu dena ahalik eta erarik arruntenean aur...
|
|
|
enuresia. Ondorio horretara iritsi gara doktorea eta
|
biok
saio ugariren buruan. Eta konforme nagoela esan dudala uste dut.
|
|
|
Katarroa, eztula, belarriko mina; ez; bost urteko errebisioa tokatzen zitzaion. Itxarongelan,
|
bi
haur beren gurasoekin, eta bi gizaseme adintsu (haiek, oftalmologoarenera), zain.
|
|
|
Katarroa, eztula, belarriko mina; ez; bost urteko errebisioa tokatzen zitzaion. Itxarongelan, bi haur beren gurasoekin, eta
|
bi
gizaseme adintsu (haiek, oftalmologoarenera), zain.
|
|
|
Eztul txikiak eta garrasiak, eta azken haurra eta haren gurasoak, barrura. Bakarrik gelditu ginen orduan semea eta
|
biok
gizaseme adintsuarekin. Geldi geldirik zegoen, ez zion nire mutikoari irribarre jostalaririk egiten, ez zen kexatzen nire mutikoaren zalapartarekin.
|
|
|
Maleta aldean du. Halako batean, hamarretarako
|
bi
minutu eskas besterik falta ez direnean, argi foko batzuk jartzen zaizkio parez pare. Gizon iritsi berria segituan jaisten da auto gorritik.
|
|
|
Alarma urrunen batek jo zuen orduan, militarretik edo desegokitik zerbait bazuena, ez dakit ongi; begiak ireki nituen, ezbaikor, segur aski garunetatik azaleratzen zitzaidan izerdiaz blai, eta ikusi nuen, begiratu erdi hauskara erdi urdin batez, esku odolez beteetatik erori zitzaidan liburua, eta poztu ere egin nintzela egia da. Baina ez zuen luze iraun poz hark; nire solaskidea agure ile urdindu bat, sorbalda erorixe eta begiratu aratz garbikoa hilotz zen zoru grisean
|
bi
ilara harantzago. Hilotz zen, eta idorki zegien irribarre.
|
|
|
Egoera hura desatsegina izanik ere, lagun egin ginen.
|
Bion arteko
harremana adeitsua izan zen, aurkez aurke baikeunden, eta adierazi zidan maisua zela eta alargun liberala. Beroa jasanezina zen eguerdi parte hartan, eta ohartarazi genion ikuskatzaileari aire girotua ez zebilela ongi, baina, era berean, ezkutuan adierazi nahian bezala tresna itzalita zegoela eta ez zegoela hartarako eskubiderik.
|
|
|
Ikuskatzaileak bosgarren aldiz txulatu zizkigun txartelak, eta mamu harrigarri baten antzera desagertu zen gero. Labur labur komentatu genuen desagertze txundigarria;
|
biok
, segur aski, gauza bera pentsatu genuen, ezer adierazi ez bagenuen ere. Binbilinketa apur bat baretu zen; ez, ordea, sargoria, eta agurea sortasun astun batek jo zuen.
|
|
|
Izuak harrapatuta nengoen.
|
Bi
euli ikusi nituen beiraren kontra sexu jotzen, doilorki, maitasunik gabe. Leihatilaz kanpora begiratu nuen azken aldiz, eta begiz jo nituen jada gogoan ez ditudan arren txori irazekiak, paperezko loreak eta aingeruren bat lurraren ezki berandutuen gerizpean.
|
|
|
Arnasa sakon hartu, eta eskaileretan eseri nintzen.
|
Bi
eskuez heldu nion buruari, meloi bati heltzen zaion modu beretsuan, atsekabetuta. A zer broma putamadrekoa, etorri zitzaidan pen  tsamendura, huraxe, broma bat besterik ezin izan zitekeela osoro sinetsita.
|
|
|
Arrebaren nahitaezko lan bidaiaren bat? Arrazoi gertagaitzak iruditu zitzaizkidan,
|
bi
biak ere.
|
|
|
Arrebaren nahitaezko lan bidaiaren bat? Arrazoi gertagaitzak iruditu zitzaizkidan, bi
|
biak
ere.
|
|
|
Hara badoaz, laster jakingo dute hilkutxan datzana ez naizela ni, beste bat baizik. Eta sosegu une haren baitan jabetu nintzen, gelako mahaiaren gainean, larunbat gauean Ramonek eta
|
biok
hartutako whiskyak zeudela oraindik jasotzeko, hala nola zigarrokinez betetako hautsontzia. Xehetasun txiki horrek asko harritu ninduen.
|
|
|
Gauza orok du bere iruntzia, bere ifrentzua, bere alderdi ezkutu edo sibilinoa. Gizaki oro
|
bi
gizaki gara.
|
|
|
Sei, nada menos!
|
Bi
parean, bi alboan eta bi buru aldean; teknologiaren gailurra.
|
|
|
Sei, nada menos! Bi parean,
|
bi
alboan eta bi buru aldean; teknologiaren gailurra.
|
|
|
Sei, nada menos! Bi parean, bi alboan eta
|
bi
buru aldean; teknologiaren gailurra.
|
|
|
Behin,
|
bi
perikito.
|
|
|
Horrelaxe.
|
Bi
eta bi, lau hilabetez. Beti otorduen aurretik.
|
|
|
Horrelaxe. Bi eta
|
bi
, lau hilabetez. Beti otorduen aurretik.
|
|
|
Hura filosofoa zen, neu idazlea:
|
biak
zein biak, gizon nahiz intelektual gisa, frakasatu dohakabe batzuk. Beste bost gonbidatuak bezalaxe, segurasko.
|
|
|
Hura filosofoa zen, neu idazlea: biak zein
|
biak
, gizon nahiz intelektual gisa, frakasatu dohakabe batzuk. Beste bost gonbidatuak bezalaxe, segurasko.
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota
|
biak
batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago.
|
|
|
Handik aurrera, eta gradualki, Brown jaunaren anatomiako hainbat atal joan zen aldatzen, guztiz beste gizon bat bilakatzeraino. Baina, gauza hauetan beti gertatzen den bezala, monotonia zentzugabe bat joan zen nagusituz, logika itsu bat, zeinak, alde batetik, prozesu osoaren garapena ahalbideratu baitzuen, eta bestetik, kontrolpean atxiki baitzituen Brown jaunaren larritasuna eta beldurra, hainbatetan
|
bi
sentimendu haiek axolagabekeria laxo batean murgilarazten zutelarik.
|
|
|
|
Bi
azazkal txikiren aldaketak ez du, egia esan, ezer gaiztorik susmatzeko biderik eskaintzen, akaso, bere txikian, jabetu ere ez ginatekeelako egingo mudantzaz; eta, jabetuta ere, inork ez lioke aurkikuntzari aparteko garrantzirik emango, eta axaleko arrazoiren batekin lasaituko luke norberak bere burua segur aski; Brown jaunari, ordea, hamarrak aldatu zitzaizkion egun batetik bestera, edo, hobeto e... hatzetakoak zein behatzetakoak.
|
|
|
Pasabide luzeko leihotik ikusi zuen euria ari zuela, gogoz eta haizetsu. Bat batean, beste askotan gertatu ohi zitzaion bezala, Edmundo de Oryren
|
bi
aerolito etorri zitzaizkion gogora: Euria egitea eta negar egitea sinonimo dira; eta haren eskutik:
|
|
|
Miraz gelditu zen eskuin eskuak erakutsi zion abileziarekin:
|
biz
 korra zen, tenple onekoa, zorrotza. Bizarra ezin hobeto egin zion, azal azaleraino, marra geometrikoak markatuz, berak ohikoa zuen eraz guztiz kontrara.
|
|
|
Joño!, gabardina bat, alaitu zen, hauxe jantzi behar diat. Eta gabardina gorri ilun dotorea jantzi zuen, ilusioz gainezka,
|
bi
arrazoi nagusi zirela medio: bata, euria ari zuelako; bestea, gabardinak galdutako hamar zentimetroak disimulatzen lagunduko ziola uste zuelako (nahiz eta gabardinak justu kontrako efek  tua egiten duen).
|
|
|
Bazen beste arrazoi bat ere, garrantzitsuena beharbada: ez zuela ordura arte sekula gabardinarik izan, are gutxiago gorri ilunik, eta gabardina ardokolore dizdizariak berealdiko poza eragin zion, eta horregatik jantzi zuen ikusi ahalakoan, lehen
|
bi
arrazoietan erreparatu ere egin gabe. Astelehena zen, eta Brown jauna ohartu zen, edo bulegoko idazkari pinpirinak ohartarazi zion, oso guapo zetorrela ile kolore berriarekin, tonu beltzaxka harekin, ilunxeegia aukeran, baina ondo hala ere, halako erokeriak ere egin behar izaten zirela noizean behin, bizian behin badarik ere, asperduraren gurpil geldiezinak irentsiko ez bagaitu.
|
|
|
Zinez, ez al ziren jabetu bulegoko lankideak Brown jaunak nozitu zituen aldakuntza ugariez eta ikusgarriez? Lehen
|
bi
asteetan gertaturikoak oharkabean joan zirela ontzat emanik ere, posible al da inortxo ere ez konturatzea hirugarren astean gertatu zitzaizkionetaz. Inor ez al zen ohartu asteartean Brown jauna beste belarri batzuekin azaldu zela lanera?
|
|
|
Zergatik ez diot arazo hau guztia kontatzen?".
|
Bi
esaldiak esan ahala, dardara batean jarri zitzaizkion hezur haragiak, bihotza kolkotik irten beharrean; ez zegoen, nonbait, poliziarengana joateko moduan, eta harridurazko irribarre bat egin zuen. Tira.
|
|
|
Goizean footinga egiten zuen, hamabost bat kilometro; egunean zehar ezer berezirik ez zuen egiten, kalean gora eta behera ibili besterik ez, dotore jantzita, oparo diruz, auzo urrunetan, begiak etengabe mugituz, errezelotsu, ikaraz bezala; lasterka ibiltzen zen kalean, sosegurik gabe, erakusleihoetan inori sorbalda eskaini gabe, metro geltokietan aldaketa ugari zentzugabeak eginez, eta bideo pornoak alokatzen zituen (jakina da zertarako); gauean night club ospetxarrekoak bisitatzen zituen, eta han eskaintzen zitzaionari ez zion muzinik egingo.
|
Bi
egun besterik ez zituen behar izan, gainera, konturatzeko hantxe sentitzen zela Brown jauna erosoen ez ezik seguruen ere, bezperan zulo higuingarritzat zituen haietan, eta hantxe etortzen zitzaizkiola bere onera bihotzaren taupadak eta hizketarako gogo zurrunak.
|
|
|
Eta oihu mingots haiek ez ziren izan hipokritak; hipokresiak ez daki hain gordin intziri egiten; karkara haiek ez ziren bizitzaren baitakoak izan, herioaren baitakoak baizik.
|
Bi
basapiztik odolustu zuten piztia, eta han ez zen gizonik ageri. Mea culpa, ama garbi, ama puru, ama betikoa.
|
|
|
" Nire estasi bakarra onanismoa da". ...tzen saiatu gabe adierazi nahi baitzidan ederki ezagutzen zuela nire iragana, alegia nire iragan onanista, eta ez ibiltzeko orain larritasunekin eta are gutxiago oraindik hura ezkutatu nahian; eta bekainak okertzeko modu ezohiko harengatik eta gero, ukabila itxi eta eskuari eman zizkion astindu azkar eta, batik bat, bortitzengatik, iruditu zitzaidan barre egin nahian zebilkidala gizagaixo suharra,
|
bi
arrazoi zirela medio: bat, neure iragana ezkutatu nahi izateagatik; bi, bizimodu hura utzi izanagatik.
|
|
|
Eta keinu egin zidan ezker begiaz, keinu berezi bat, keinu bat zeinaren bidez eta gauzak bere onetik gehiegitxo ateratzen saiatu gabe adierazi nahi baitzidan ederki ezagutzen zuela nire iragana, alegia nire iragan onanista, eta ez ibiltzeko orain larritasunekin eta are gutxiago oraindik hura ezkutatu nahian; eta bekainak okertzeko modu ezohiko harengatik eta gero, ukabila itxi eta eskuari eman zizkion astindu azkar eta, batik bat, bortitzengatik, iruditu zitzaidan barre egin nahian zebilkidala gizagaixo suharra, bi arrazoi zirela medio: bat, neure iragana ezkutatu nahi izateagatik;
|
bi
, bizimodu hura utzi izanagatik. Ni ez nengoen, ordea, gehiago pairatzeko prest, eta esan nion gaizki ulertu zuela nire galdera, nik ez niola sexuaz galdetzen, bere esistentziaren funtsaz baizik, eta kontuz ibiltzeko, gero, nire gainean esaten zituenarekin.
|
|
|
Programak, ordea, bere martxa jarraitu zuen. Gorriak eta
|
bi
kostata egin zion aurre aurkezleen joko itxuraz inozoari. Titien kontua galdetu zioten atzera.
|
|
|
Baietz erantzun nion neure buruari, duda izpirik gabe gainera, ezen gaixotasun haren sintomarik behinena autoestimaren desagertze erabatekoa baita, horrexekin batera agertzen delarik gutxiagotasun konplexu latz hori. Ikusten den bezala, nahikoa izan nuen aurkezpenarekin,
|
bi
gauza bederen eguna bezain argi ikusteko: bata, gonbidatuarekin eramango zuten jokabidea ezinago maltzurra izango zela; bigarrena, Armando Bonilla bene benetan gaixo zegoen gizasemea zela.
|
|
|
Lasaitasuna aginduko zuen Zuzendaritzak. Zinpeko zaindariak ere adiago ikusi ahal izan nituen, ehuntsu bat, zartailuarekin erdi jolasean bezala, titiriteroen antzera, baina disziplinaren legea ezarriz, ez gehiegizko erakustaldiz, ez; nahikoa izan zuten
|
bi
tximino lizun eta errutilo hegatsgorri kantari bat garbitzearekin, bakea egin zedin. Sakrifizioa gure onerako izango zelakoan, bazterrean utzi nituen behingoz nire kontzientzi eragozpen bazterrezinak.
|
|
|
Bagenekien basakeria gurekin bizi zela, guregan sortzen eta zornetzen zela, bai, baina hainbesterainokorik... hainbesterainokorik ezin dezake bururik gaiztoenak ere irudika". Armando Bonillak,
|
bien
bitartean, etzaulkian jarraitzen zuen etzanda, egonarriz, itxuraz guztiz bere onean, ausart, bat batean gutxiagotasun konplexu hura gainditu balu bezala, Deere jaunari kontra egiteko prest. Freskagarri bat eskatu zuen, ozenki.
|
|
|
Zenbat izaera, zenbat buru zituen? Bat bakarra ala
|
bi
zituen, anfisbenak bezala?
|
|
|
Armando Bonillarengana hurbildu zen Edurtxo Caterpilar, urrats luzeak zenbatuz bezala: bat,
|
bi
, hiru, lau... Sorbaldatik eskua pasatu, eta ahots eztiz galdetu zion:
|
|
|
Irribarretsu hurbildu zitzaidan, mihi gorria kasik ezker gingileraino luzaturik. Argiak piztu ziren orduan, argi guztiak, eta oinaztarri batek oinaztarri artifizial baina ekologiko batek, dudarik gabe zerua
|
bitan
ebaki zuen; gero eztanda egin zuen trumoiak ala lehenago izan zen?, eta danbatekoarekin kili kolo zegoen gargola bat lurrera jausi zen abaila beldurgarrian; baina ez zen mila zatitan txiki txiki egin, gargola mitologiko hura ez zelako harrizkoa, nik errezeloa egin bezala, kartoi harrizkoa baizik. Beraz, ez zen huraxe eliza gotiko bateko patioa, dena kartoi harri huts hutsa baizik.
|
|
|
Eta nik ez ezik, beste jende batzuek ere bai. Ezen, ustezko harritzarra tankera hartan erori eta ez zela txikitu ikusirik, ikusle batek eta
|
bik
eta hiruk programaren faltsukeria salatu zuten, eta biluzik, larru gorritan, sarreraren dirua itzultzea eskatu zuten. Hiru dohakabe atzipetu haiekin zer egin zuten ez dut dagoeneko oroimen garbirik, baina ez nintzateke oso oker ibiliko baieztatuko banu, hodi zabal ezkutu ba  tzuez baliaturik, halako gas mota hotz hotz bat bideratu zutela protestagileengana lekuko fidel gisa erabil dezaket nire ezker eskuko hatz txiki une harez geroztik izoztua, minutu eskasen buruan seko izozturik utzi zituztelarik, hitza ahoan dilindan zutela.
|
|
|
Eta dagoena errezeloaren erresuman uzteko zuhurtzia baldin badut, eta era berean, zenduena zeina, gehiegikerietan erori gabe, genozidiotzat kalifikatuko bailuke edozein irrati edo telebistako berri esatarik eta haien salketarena, ez da nahikoa froga eta ebidentzia ez dudalako, baizik eta niretzat ere, Euripides jakintsuak idatzita utzi zuena aintzakotzat hartuz, zuhurtzia delako benetako balorea. Baina nire uste izugarri hauek ez direla eldarnioak erakustearren, eta orain ere beti bidaialagun aldaezin izan dudan zuhurtziari eskua emanik, hitz
|
bi
soil soilik: bazkaritarako haragia saltsan ekarri ziguten halako batean Armando Bonilla eta biok bakarrik gelditu ginen egunean, hain zuzen, bada, ari nintzen platerean zegoena gogo biziz jaten, batere errezelorik gabe, harik eta gogortasun batekin topo egin nuen arte.
|
|
|
Baina nire uste izugarri hauek ez direla eldarnioak erakustearren, eta orain ere beti bidaialagun aldaezin izan dudan zuhurtziari eskua emanik, hitz bi soil soilik: bazkaritarako haragia saltsan ekarri ziguten halako batean Armando Bonilla eta
|
biok
bakarrik gelditu ginen egunean, hain zuzen, bada, ari nintzen platerean zegoena gogo biziz jaten, batere errezelorik gabe, harik eta gogortasun batekin topo egin nuen arte. Ahotik puska bat atera, eta azazkal bat zela egiaztatu ahal izan nuen.
|
|
|
Erabiltzen al zuten tximinoek zigilu eraztunik? Ba ote zen munduan tximinorik Gar men dia abizena zuenik?, izan ziren nire buruari egin nizkion lehen
|
bi
galdera larriak. Jakina ezetz!
|
|
|
Ja, ja, ja". Eta beste
|
bi
aurkezleek ere, korua eginez: " Ja, ja, ja".
|
|
|
Baina aurre egin behar nion egoerari, duintasunez, gogor, etsi gabe, eta neurri horretan nire bizitzaz dena zekitela jabetu izanak eta zekiten hura nola erabilia izango zen ulertzeak, bada, asko lagundu zidan arerioei benetako neurria hartzen jakiteko. Neure onera etorri aurretik, baina, beste
|
bi
aurkezleek nire zazpi andregaien aipamen burlatia egin zuten, esanez zazpiak beren buruaz beste egin zutela, nik, atsekabeak jota, beren lore ezkutua urratu nahi izan ez nuelako. Halako infamiarik!
|
|
|
Eta jendea pixka bat berotu zen. Edurtxo Caterpilar eta Patxi Otsotzarmendi ez ziren bat etorri euren bizi filosofiak aldarrikatzeko orduan, Deere jauna barrez jardun zuen, lagun
|
bien
errieta txikia ikusiz. Banekien.
|
|
|
Hautsi egin zen isiltasuna, esaten den bezala, mila zatitan. Infartoak ez ziren izan ez bat eta ez
|
bi
, hiru baizik, eta esaten da orro hark soilune bat baino gehiago estali zuela ile lakar bihurriz, izu sekulakoaren erakusle modura. Gero anabasa etorri zen, eta beldurrak dakarren irri negar urduria, eta pixalarria.
|
|
|
Urduritasunak baretzen joan ahala baina minutu pare bat baino gehiago pasatzen utzi gabe, Otsotzarmendi jaunak, zurbil aurpegia eta itzal begiak, mikrofonoa ezpaineratu zuen kemen indarberrituaz; hain kementsu, ezen alkatxofa irensteko zorian izan baitzen, eta eskerrak prestu hurbildu zitzaizkion han ber bertan zeuden
|
bi
katamotz, bestela espasmo gorrien artean hilko baitzen aur  kezlea. Ofizioa ofizioa da, ordea, eta Otso  tzarmendi jauna datorezia ikusgarriz atera zen trantze larritik, gatz eta piper handiko grazia bat inprobisatuz, bertsolari batek egingo zukeen modu aparteko berean.
|
|
|
Deere jauna ez zen otzanago ibili; hark ere errudunaren burua eskatu zuen, baina bere lankideak baino esplizitoago, alegia labana esku artean nabarmen erakusten zuela. Jokoarekin jarraituz, Edurtxo Caterpilarrek
|
bi
lankideak lasaitzekoak egin zituen, ezer handirik lortu gabe, egia esan. Erruduna laster batean azaldu zen guztion aurrera; ez, ordea, bere kabuz, lagunak salaturik baizik.
|
|
|
Ke laino lodiak ere ezin lor zezakeen haien urduritasuna estaltzerik. Nire azalpenak, noski, ez ziren entzunak izan; horretaz gain,
|
bi
aurkezleek gaitsetzi egin zuten nire jarrera, txanda ez zegokidalarik hitz egin nuelako. " Gainera esan zuen Otso  tzarmendik, puruaren keaz bost aro olinpikoak eginez, funtsezkoena ahaztu duzu, gonbidatu jauna; eta funtsezkoena da hemen dugun hiena nazkagarri hau ez dela hiena bat, hienaz mozorroturiko gizaseme bat baizik.
|
|
|
Halaxe jakin genuen guztia. Kirurjilari baten eskuetan jarri omen zen jatorrizko
|
bi
titi erorixeak igo ziezaizkion. Ebakuntza arrunta omen zen, arrisku apartekorik gabea.
|
|
|
Jarri zen, bada, mediku ospetsuaren eskuetan, eta, hara non, labur esanda, dena alderantziz irteten den: jatorriz  koak bere leku jatorrizkora ekarri bai, baina, handik hilabete batzuen burura, beste
|
bi
atera omen zitzaizkion, bere kasa, bizkar aldean, hauek bai dotore txuri mardulak. Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren.
|
|
|
Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren. Eta ez zegoen artean sendabiderik, eta hantura horiei
|
biz
 karroi izendatzea erabaki zuten, beste irtenbiderik ez eta, medikurik jakintsuenek. Paperak erakutsi zituen gero Maria Morenak nahi adina, paper zigilatuak, eta denek sinetsi genizkion orduan arbelean idatzitako azalpen doi umezurtzak.
|
|
|
Ez al zen hura guztia ni berriz ere suntsitzeko antolaturiko konplot beldurgarri bat? Azken
|
bi
galdera hauek irribarrea ekarri zuten ene ezpain zartatuetara. Obsesio zaharren loratzea ote zen?
|
|
|
Henrik, Henrik.
|
Bi
aldiz ahoskatu dut.
|
|
|
Ez ezak negarrik egin; nazkagarri horrek izango dik berea! esan zuen Migelek, eta eskolako zuzendariarengana jo genuen
|
biok
.
|
|
|
Berarekin batera beste
|
bi
mutil kankailu zetozen. Ikustez bakarrik ezagutzen nituen, eta txiki guztiok beldurra genien.
|
|
|
Aski nuen
|
bi
hitz horiek esatea, eta Migelek, Antonek eta hirugarren kankailuak etxera alde egingo zuten. Nire espiritu aluak galdu zuen Kandido.
|
|
|
Garbi ez nekiena, Kandido zigortuak edo Kandidoren begirada zorrotzak, zerk kezkatzen ninduen hartaraino.
|
Biek
kezkatzen nindutela uste dut.
|
|
|
Eta zer erru ote nuen nik,
|
bi
hitz bitxi horiek eztarrian ito bazitzaizkidan?
|
|
|
Nahiago nuen neure jolasarekin jarraitu, baina gogorregi sumatu nituen aitaren begiak.
|
Bi
edo hiru egun ziren ama etxetik falta zitzai  gula, eta garai hartan ezin nituen lotu amona  ren hil zoria eta amaren falta.
|
|
|
Oso gaixo egon behar zuen amonak horren geldirik egoteko. Gurutze handi bat zuen eskuetan, eta
|
bi
kandela piztu jarri zituzten gelako albo batean zegoen kutxa baten gainean.
|
|
|
Mutilak belaunetaraino jaso zituen galtzak, eta jaikitzen lagundu zion Edurneri. Eskutik helduta alde egin zuten
|
biek
, hondartzaren ezker aldeko harkaitzartera. Ez nekien zer egin.
|
|
|
Gero, sarritan gertatu zait halakorik. Bestek egindagoagatik lotsa nik senti  tzen dudanean, zerbait etena nabarmentzen dut
|
bien artean
. Lotsa sentiarazi didan hura nire lagunik handiena bada ere.
|
|
|
Ausartu nintzen, eta ez nuen haien aho  tsik entzuten. Urrutirago joan ote ziren pentsa  tzen hasia nintzenean, harkaitz batetik bestera salto egitera nindoalarik, ikusi nituen
|
biak
.
|
|
|
Edurneren deiari jaramonik egin gabe jiratu nintzen, eta ahal nuen azkarren alde egin nuen. Agonduta zeuden eta musuka
|
biak
. Beti iruten ikusten zintudan etxean, eta ipuin politak esana zinen.
|
|
|
Joan zaitezte
|
biok
pikutara.
|
|
|
|
Bien aurretik
joan nintzen etxeraino. Migel eta Edurne lagun handiak balira bezala ari ziren hitz egiten.
|
|
|
Suge bat zen lehengusina, eta haren mugimendu okertuen hotsera mugitzen nintzen neu ere, haren eskumuturrekoaren erritmoari jarraituz. Ez nuen irratiko doinua entzuten, eta baliteke, doinua amaitu zenean ere, gu
|
biok
dantzan jarraitzea.
|
|
|
Amak, sutondora joan, esneontzia sutatik atera, eta
|
bi
katilu jarri zituen mahai gainean. Eta gero:
|
|
|
Nazka ematen zidan; gainera, bere aldean isurtzen zen esnerik gehiena. Ama ez zen nonbait Migelen erruaz konturatzen, eta
|
bioi
esa  ten zigun Migeli esan beharrekoa:
|
|
|
Horrela, ama irten zitzaidan atera, nire
|
bi
maleta hartuta etxera iritsi nintzen egunean.
|
|
|
Eta gero, nire egoera ez zidala aipatu nahi uste izatera iritsi nintzenean, hartu nire eskua bere
|
bi
eskuen artean eta esan zidan:
|
|
|
Joan nintzaionean, soldadu on batek beti egin behar lukeen bezala firmetu zitzaidan. Gero, ametsen logika falta etengabearen poderioz, etxe batean sartu ginen aita eta
|
biok
. Hondartza bat zegoen etxean, eta emakume tripoil bat eta agure zahar bat zeuden eguzkia hartzen.
|