|
2000
|
|
|
Baina, horrez gain, bere karreraz mintzatu ginen, pilotaren osasunaz, materialaz, apustuez, afizioaz. Pilotaren azken
|
bi
hamarkadetako erreferente nagusienetakoak garbi hitz egiten du, zuzen, saihesbiderik gabe. Guk ere ez genuen zale orok egiten duen galdera saihestu:
|
|
|
Euskal Etxean euskara entzuten da tarteka; gazteen artean, ordea, salbuespena izan ohi da euskara entzutea. Hala ere, azken
|
bi
hamarkadetan euskara berreskuratzeko joera nabari da gazteengan. 18 eta 30 urte bitarteko gazte ugari Euskal Herrira etortzen da unibertsitate, euskaltegi edo barnetegietara euskara ikastera.
|
|
|
Zaila da jakitea, irrati/ telebista sisteman zerbitzu publikoko irizpideak zehaztu etahoriek bestelako irizpide komertzial eta teknologikoekin batera garatzeko, azaldutakoarau, instituzio, betebehar eta prozedurek etorkizunean izango duten eraginkortasuna.Hori bai, horretarako nekez aurkituko da Europako beste inongo lurraldetan, antzekoegitura juridiko konplexu eta, itxuraz behintzat, osatuagorik. Hala eta guztiz ere, sistemaren azken
|
bi
hamarkadetako bilakaerak erakusten du ezen, erregulazioa eragile ekonomiko, politiko, teknologiko eta sozialak ordenatzeko mekanismo gisa uler badaitekeere, horien menpe dagoen zerbait ere badela, indar harremanen arabera interes batzukedo besteak babesten dituena. Alde honetatik, badirudi laurogeiko hamarkadako pribatizaziorako joerak eta laurogeita hamarreko hamarkadako sistema publikoaren identitate eta komertzializazio krisiak gainditu eta, oro har, irrati eta telebista sistema osoanherritarrentzako zerbitzu izaeraren araberako birdefinizo berri bat ezarri nahi dela.
|
|
|
1953an Weinreich ek5 6 ikuspegi estrukturalistan oinarriturikhizkuntzaren egitura mailan ukipenaren eraginez azaleraturiko fenomenoak sailkatzeari ekin zionetik mende erdia joan zaigu eta, hein berean, ukipen fenomenoen azterketak asko aurreratu du. Azken
|
bi
hamarkadak izan dira alor honetako jorienak, baigaiari eskaini zaion arretagatik, eta bai gaiari behatzeko orduan jorratu diren ikuspuntudesberdinengatik ere.6
|
|
|
erdara zekien euskaldun askokgaizki zekien, artean, bigarren hizkuntza hori. Halako bat bateko administrazio kolpeakbaino min eta kalte handiagoa egin zizkion euskaldungoari, bere hizkuntz erabilpenetan, ondoko
|
bi
hamarkadetako hizkuntz politika orokorrak(). Hala ustedugu, behintzat, hori baieztatzeko azterlanik ez dagoen arren.
|
|
|
Vienako Zirkuluaren etapa igaro eta
|
bi
hamarkada geroago, enpirismo logikoaren noraeza zientzi jardueraren bi zutabeen aurrean zegoen kokatua: alde batetik, lege zientifikoen izaerarekin zerikusia zuenaren aurrean, eta, bestetik, joerazko terminoei zegokienarenean.
|
|
2001
|
|
|
Horixe da Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak (CES) duela gutxi egindako txosten baten emaitzak agertzen duena. Txostenak dioenez, Gizarte Segurantzak egokitu beharra dauka Espainiako Estatuko gizartean azken
|
bi
hamarkadetan izan diren aldaketetara.
|
|
|
Laburbilduz, esan daiteke: 1) Euskararen ezagutzaren bilakaera positiboa delaoro har, konpetentzia linguistikoa handitzen doalako azkeneko
|
bi
hamarkadetan. Hegoaldean, baina ez Ipar Euskal Herrian, etengabe gutxitzen ari delako?; 2) bilakaera hau gehienbat EAEn gertatzen dela, Gipuzkoan batik bat; 3) batez eregazteen artean (5 urte artean), gehienbat eskolaren eraginaren bitartez (16 urtearte) eta helduen euskalduntzearen bitartez (16 urtez geroztik).
|
|
|
Adituek adierazi dutenez, kasuen %20k giro sozialean eta estresean izan dezake jatorria. Valentziako La Fe ospitaleko Neuropediatriako buru Fernando Mandok dioenez, haurren buruko mina oso patologia ohikoa da, neurologiako kontsulten ia% 30 hartzen du, eta azken
|
bi
hamarkadetan “bikoiztu” egin da. “Eskola adinean dauden haurren %60 zefalea izan dute bizitzako uneren batean, eta %10 migraina motakoa da, helduetan bezala”, Fernando Mulasek dioenez, eta gaineratu du buruko minak “epilepsiak baino hamar aldiz ohikoagoak” direla.
|
|
|
Pertsonen bizimoduak eragina du (elikatze egoerak, nutrizio egoerak, ariketa fisikoak edo toxikoen kontsumoak). Azken
|
bi
hamarkadetan, ikerketa zientifikoak agerian utzi du" elikadura egokia", hau da, elikagaien bidez elikagai guztiak (karbohidratoak, proteinak, gantzak, bitaminak eta mineralak) kantitate eta kalitate egokian ematen dituena, osasuna sustatzeko bidea dela. Hala ere," nutrizio egokia" kontzeptu klasikoaren ordez" nutrizio optimoa" kontzeptua erabiltzen da, aurreko definizioaz gain, osasuna sustatzeko, ongizatea hobetzeko eta gaixotasunak garatzeko arriskua murrizteko elikagaien ahalmena ere barne hartzen duena.
|
|
|
Oraingoekin ez dakigu nola moldatzen den, eta zera galdetu diogu: ea aspaldi honetakobe rtsolaritza jarraitzen duen, ea ezagutzen duen azken
|
bi
hamarkada hauetako bertso martxa.
|
|
|
Osagarri handiko artzainen memoria ez zen erraz ezabatzen gure herrian.
|
Bi
hamarkadaren buruan, egiazko omenaldiaren garaia jin zitzaion. Euskaltzaindia, Euskaltzaleen Biltzarra, Euskararen Kontseilua, Euskal Konfederazioa, Euskara Zerbitzuak, denak oro bildu ziren Balantsunek merezi zuen Euskal ekitaldi erraldoiaren euskaldunki antolatzeko, noizbehinka euskaraz, partehartzailearen arabera.
|
|
|
|
Bi
hamarkada beranduago hegaztia amaren antzera mintzo zitzaidan eta Munduen artean ez zela leizerik zabaltzen ohartzen nintzen, ez abererik eta ez jenderik, ez etsairik ez baitezpadako adiskiderik, bizidun minberak baizik.
|
|
|
edo
|
bi
hamarkada gutxienez
|
|
2002
|
|
|
Inori zalantza izpirik geratu bazaio, eta bertsogintzaren azken
|
bi
hamarkadetako erradiografia mental bat egiteko gai bada, gogoratu bedi finaleko arratsaldeko kartzelako gaiaz eta hari erantzunez sortutako bertsoez.
|
|
|
Jarduera militarra zibilarekin konbinatuz gero, aukera onak izango dira datozen
|
bi
hamarkadatan, aeronautikako sektorean. Horixe geratu da agerian, Espainiako Ingeniari Aeronautikoen Elkarteak antolatuta, oraintsu egin den Espainiako I. Konferentzia Aeroespazialean.
|
|
|
Arlo judizialean 1997tik gaurdaino hartu diren erabakiak nekez uler daitezke PPren garaiak ekarri zuen giro politiko berri horretatik kanpo. Erantzukizun penala ia
|
bi
hamarkadetan pertsonari lotua egon zen moduan, estrategia politikoen aldaketak eragina izan zuen eremu juridikoan eta erantzukizun penalaren kolektibizazioa etorri zen. HBko Mahai Nazionalaren espetxeratzea 1997an," Egin" egunkaria eta irratiaren itxierak, Ekinen aurkako sarekadak, Xaki, ABB, Haika, Segi, AEK eta euskal kulturaren alorreko beste ahalegin batzuk...
|
|
|
Patxi Ezkiagak gogoan du zergatik aurkeztu zen Felipe Arrese Beitia lehiaketara orain ia
|
bi
hamarkada. " Denbora asko egiten nuen idazten, eta egiten nuen hark benetan zerbaitetarako balio ote zuen jakin nahi nuen".
|
|
|
Funtsean ados nago esan denarekin. Azken
|
bi
hamarkadetan aurrerapauso izugarriak eman dira eta unibertso propioa gero eta osatuago bat dago, irakurle bakoitzaren beharrak asetzeko gero eta eskaintza zabalago bat dago merkatuan. Alabaina, gauzak proportzioan ikusi behar dira, eta irakurle naizen aldetik, kezka bat daukat:
|
|
|
Aipatzen ari garen etapa horretan, eta garai hartan nagusi zen garbizalekeriatik urrun zegoen hizkuntz eredutik abiatuta, euskara kultura bideratzeko tresna izatea lortu nahi zen. Ildo berean, euskal bizitza literarioaren irekitze eta eguneratze unea izan zela erakusten dute 1950eko hamarkadan egin ziren literatur itzulpenek (itzuliak izan ziren, besteak beste, Shakespeare, Baroja, Homero edo Juan Ramón Jiménez); joera hau sendotu egin zen ondoko
|
bi
hamarkadetan, Hemingway, Tagore, Ionesco, Cela, Brecht, Camus, Kafka, Stevenson edo Twainen itzulpen astiroei esker. Lehen esan bezala, Zarauzko Itxaropena argitaletxeak 1952an Kulixka Sorta bilduma sortzeak bulkada eman zion abian jarri nahi zen eguneratzeari eta aldizkari berrien sorrerari, hala nola Jakin (1956), Karmel (1950) edo Anaitasuna (1953), eta akuilu garrantzitsua izan zen kultur bizitza suspertzeko.
|
|
|
1959an inauguratu ziren politika ekonomikoaren aldaketek aurreko
|
bi
hamarkadetako orientabideekiko aldaketen hasiera ekarri zuten, baina ez zuten inolaz ereesan nahi bide berritik hasi zenik. Esan daiteke, biratze horrek malgutasun handiagoa ekarri zuela agente ekonomikoen jardueran eta Estatuaren esku hartzeak jarduera ekonomikoan eginkizun nagusia izaten jarraitu zuela, oraingoan mekanismozeharrekoagoak erabiliz.
|
|
|
Siderurgiaren industriak abantailak zituen ikatz meategien ondoan kokatuzgero, produkzioan burdina baino askoz ere ikatz gehiago erabili behar baitzen; hartara, beraz, garraio kostuak gutxitzen ziren. Hala eta guztiz ere, Asturiasekhorretan zituen abantailak gorabehera, inguruabar batzuk zirela medio, BizkaiaAsturias gainditzera iritsi zen mendearen azken
|
bi
hamarkadetan.
|
|
|
Euskal Herrian azken
|
bi
hamarkadetan egin diren protestaldi ekologistaindartsuenak Lemoizko zentral nuklearraren aurkakoa, Leitzarango Autobidearenaeta Itoitzekoa izan dira, ezbairik gabe. urteen artean, Nafarroan gauzatudira mobilizazio gehien (329 ekintza), gero Bizkaia dator (282) eta ondorenGipuzkoa (195), Araba (56) eta Ipar Euskal Herria (30).
|
|
|
1973koa ere data arras esanguratsua da, orduan piztu baitzen petrolioarenkrisia,
|
bi
hamarkada luze iraun zuen kapitalismoaren urrezko aroa hilobiratuz; horrez gain, 1973ko eta 1979ko petrolioaren garestitze bortitzek energia lehengairik funtsezkoenaren agorgarritasunaren berri eman zuten, kontzientziazioekologistaren kateari beste katebegi bat gehituz.
|
|
|
Geroago ikusiko dugun bezala, lEHko biztanleria kostako herrietan kokatuada eta
|
bi
hamarkada hauetan Lapurdiko herriek emendio azkarra izan badute ere, barnealdekoek etengabe galdu dute biztanleria.
|
|
|
|
Bi
hamarkada hauetan fenomeno berri bat gertatzen ari da barnealdean:, zentro herrien? 1 erakarpena. Fenomeno hau ez da Euskal Herriko berezitasun bat: mendebaldeko herri aberatsetako baserri eskualde frankotan gertatzen ari baita.
|
|
|
Hori zela eta, produktu batzuen ekoizpena babestu zuten, eta nekazariei dirulaguntzak ematen hasiziren. Testuinguru horretan, eta landareekiko ikuspegi produktibista nagusi izanik, babesturiko produktuen soberakinak sortu ziren
|
bi
hamarkadatan, eta politikahorrek bai Elkarteko aurrekontuetan bai nazioarteko merkataritzan desorekak eragin zituen. Horrela, 1984an, eztabaida luze batzuen ondoren, EEko estatu kideekzenbait produktutan ekoizpen kuotak ezartzea erabaki zuten.
|
|
|
Hala baieztatzen du sektore desberdinetako prezioek euskalekonomian duten bilakaerak (Guenaga eta Zurbano, 1999). Egile horiek EAEkoprezio sektorialen bilakaera aztertu dute6, eta azken
|
bi
hamarkadetan prezioguztien hazkundearen murrizketa suertatu bada ere, zerbitzuen prezioen kasuanmurrizketa ondasunen prezioetan baino leunagoa izan dela frogatu dute, batez ere1986 urtetik aurrera. Eskuarki, indarrean dauden ekonomia politika liberalen helburu antiiflazionistek esplikatzen dute prezio orokorren jaitsiera; baina ez prezio diferentzia.
|
|
|
Gastu publikoaren bilakaeran zenbait ezaugarri aurkitzen ditugu: lehendabizi, nabaria da ezen azken
|
bi
hamarkadetan sektore publikoak euskal ekonomian duengarrantzi erlatiboa gorakorra izan dela; bereziki, politika sozialak (hezkuntza etaosasuna, batez ere) eta garraio azpiegiturak izan dira gastu publikoaren lehentasunnagusiak.
|
|
|
Inportazioei dagokienez, horien joera gorakorrak esportazioenaren arrastoajarraitzen du gutxi asko. Azken
|
bi
hamarkadetan Hego Euskal Herriko inportazioen hazkundea oso inportantea izan da, eta munduko zein Europako Batasunekoigoerak gainditu ditu, urte batzuetan salbu. Igoera hori ulertzeko ere, esportazioenhazkundea esplikatzen zuten egiturazko arrazoiak berretsi behar ditugu:
|
|
|
XX. mendearen azken
|
bi
hamarkadetan, berriz ere, historiografia historiaren kinkalarriaren zurrunbiloan sarturik dago. Mundu mailako historiografiaz ari naiz, historia globalaz.
|
|
|
Bioadierazlea ingurumena ebaluatzeko teknika bat da, eta urteetan zehar finkatu egin da, ekosistema jakin batean toxikotasuna detektatu eta kontrolatzeko metodo gisa. Hala, duela
|
bi
hamarkadaz geroztik, hainbat ingurunetako airearen, lurzoruaren eta uraren ingurumen osasuna aztertu duten bioadierazpen metodoak garatzen ari dira. Teknika honetan organismo biziak erabiltzen dira, animaliak edo landareak, ingurune jakin bateko kutsadura neurtu eta kontrolatzeko.
|
|
|
Duela
|
bi
hamarkadaz geroztik, elikagai funtzionalen berezitasuna osasunerako onuragarriak izan daitezkeen propietateetan oinarritzen da, mikronutriente jakin batzuekin aberastuz. Hala ere, horietako askoren etiketak" ez oso argiak" dira oraindik, eta, horregatik, hainbat erakundek kontrol eta erregulazio legal handiagoa eskatzen dute.
|
|
|
|
Bi
hamarkada “biberoiaren kulturan” murgilduta egon ondoren, amagandiko edoskitzea modan jarri da berriro espainiarren artean. Espezialistek amagandiko edoskitzea sustatzeko ahaleginei egozten diete hori, laurogeiko hamarkadan jaioberriari nahiz amari ekartzen dizkien onurak aurkitu ondoren.
|
|
|
Eta hirugarrena, toxikotasun profil orokorra oso txikia duela, albo ondorio oso gutxi dituela, eta horien artean ia ez dela nabarmentzen bradikardia edo bihotz maiztasunaren murrizketa, lehen dosiarekin lotua eta normalean arina eta erraz gainditzeko modukoa. Baina duela
|
bi
hamarkada eskas transplanteen mundua goitik behera aldatu zuten immunosupresoreen alternatiba horren saiakuntzek aurrera egiten duten bitartean, oraindik ere erronka da botika horiek errefusaren aurka ahalik eta hobekien erabiltzea eta, jakina, albo ondorioak ahalik eta gehien murriztea. Eta hori lortzeko, Kanarietako Unibertsitate Ospitaleko Aurelio Rodríguez adituak nabarmendu zuenez, badirudi monitorizazio aldaketa bezain estrategia" sinpleak" direla erabakigarriak, batez ere monitorizazioa unerik egokienean egiten denean.
|
|
|
Azken
|
bi
hamarkadetan, hegazti horren populazioaren %50 galdu dela kalkulatzen da.
|
|
|
Urogaloko lan-taldeak espezie hau Kontserbatzeko Estrategia Nazionala lantzea erabaki du, azken
|
bi
hamarkadetan biztanleria galera geldiarazteko. Estrategiak zehaztuko ditu irizpide orientatzaileak, autonomia erkidegoen kontserbazio planak oinarritzat hartuta.
|
|
|
Adituen arabera, espezie horren banaketa eremua zatituta dago eta pixkanaka murrizten da. Azken
|
bi
hamarkadetako biztanleriaren galera ehuneko berrogeita hamarrekoa izan daiteke. Kantaurialdeko urogala murriztea eragin duten faktoreak dira hegazti honen habitatetan oso denbora gutxi irauten duen animalia honen babeslekuetan, eta zuhaitzetan oso denbora gutxi irauten du.
|
|
|
1984an, giza immunourritasuna eragin zuen birusa identifikatu zenean, Margaret Heckler Estatu Batuetako Osasun eta Gizarte Zerbitzuen Departamentuko idazkariak esan zuen behin betiko konponbidea bi urteko epean iritsiko zela. Ia
|
bi
hamarkada geroago, inor ez da ausartzen data bat zehaztera. Gaur egun, lehen baino hobeto ezagutzen da gaitz beldurgarri hori, eta inoiz baino hobeto dakigu formula eraginkorra lortzeko zailtasunak.
|
|
|
Zazpi bikote Askatasunean, Arizonan eta Kalifornian, noiznahi habia egin dezaketen zazpi kondore bikote daudela uste da. Ia
|
bi
hamarkadatan aske jaiotako lehen hegaztiak galtzea ekarri duen mazazoaren ondoren, adituek habiak zaintzeko eta etorkizuneko oilaskoak babesten saiatzeko bideo-kamerak erabiltzeko aukera aztertu dute. Gaur egun, hirurogei ale heldu baino gehiago bizi dira aske Estatu Batuetan.
|
|
|
Adinaz gain, alkoholaren ohiko kontsumoa ere aztertu zen.
|
Bi
hamarkadatan,% 83k hainbat dementzia motaren sintomak zituen. Danimarkako ikertzaileek defendatzen duten hipotesia da ardoak dituen substantzia batzuk, flavonoide deritzenak eta giza organismoan eragin antioxidatzaileak dituztenak, izan daitezkeela abantaila horren kausa.
|
|
|
1984ko tragediak berriro mehatxatu du Etiopia.' Milioi bat etiopiar baino gehiago hil ziren urte horretan, lehorte latzengatik.
|
Bi
hamarkada geroago, gobernuz kanpoko erakundeek alarma ahotsa jarri diete berriro herrialde garatuei. “Abuztua baino lehen bi milioi tona elikagai bidaltzen ez badira, 14 milioi etiopiar gosez hilko dira”, esan dute inguru horretan Ekintzaz Laguntzeko boluntarioak direla.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, 2002ko azaroaren 24an Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko Legeak 20 urte bete zituen, eta
|
bi
hamarkada hauetan legez euskara eta gaztelania ofizialak izan badira ere, eta ofizialak maila berean, ez bata bestea baino ofizialagoa, eguneroko ogia da herritar euskaldunek zerbitzu publikoak jasotzeko orduaneu ren hizkuntzan egiteko aukera ez izatea. Oraindik orain, eguneroko traba asko daude aukera berdintasunean edozein zerbitzu publiko hartzeko, haurtzaindegietan, osasun etxeetan, institutuetan, unibertsitateetan, administrazioko leihatiletan, komisaldegietan...
|
|
2003
|
|
|
Horrela lehenengo
|
bi
hamarkadetan, arazo estetiko eta artistikoaz arduratzen zen, arteagatiko arteak, lehentasuna izango zuen arren, orain lehia gogorra jasango zuen, kaballeteko?
|
|
|
GAHetan talde gisa, nekazaritza sektoreak% 33 ekarpena egin dioBEGri azken
|
bi
hamarkada hauetan. Sarrera baxuenen taldearen kasuan, ekarpenhori hamar puntu txikiagoa 25 tartean mugitu da, bost puntu gutxiagotan Sarreraertainekoak kontuan hartzen baditugu (20), eta beste bost puntu gutxiago Ertainakbakarrik hartzerakoan, mundu bataz besteko% 5 artean mantenduz.
|
|
|
Baina nekazaritza sektorearen garrantzia nabarmenagoa agertzen da bertanenplegatutako langileen kopurua ekonomia osoaren lan indarrarekin alderatzendugunean. FAOSTATen arabera, herrialde horietan lan indarraren% 20a kasuriktxikienean eta% 80ra garaienean, nekazaritza sektoreko jardueratan aritu izan daherrialde horietan azken
|
bi
hamarkadetan. Zonalde guztietan, ordea, joera galtzearena izan da.
|
|
|
EDPak duten estrategiaren emaitzak, ordea, ez dira izan onak ez agerikohelburuari dagokionez (EDPak aplikatu dituzten herrialdeek ez dituzte hazkunde tasa ekonomiko garai eta sostengaturik lortu kasu gehienetan), ezta ezkutukoariburuz ere. Izan ere,
|
bi
hamarkadaren buruan herrialde horiek Iparraldeko hartzekodunei zor dizkietena jaitsi beharrean handitu egin da (1,5 bilioi $ 1990 urtetik 2, 6bilioira 1999 urtean), tarte horretan zehar sufrimendu handia eraginez gizarteetan, hainbat mila milioi dolar ordaindu arren. Are gehiago, hainbat herrialde pobrerenkasuan urteko ordainketak eta metatuko zorra ekonomiarentzako zama jasanezinadira, esportaziotik lortutako sarreretatik eta Barne Produktu Gordinaren ehunekogarrantzitsuak izanik eta herrialde horien garapen aukerak nabarmen baldintzatuz10.
|
|
|
Gainera, hormona sexualen egitura antzekoa denez, kutsatzaile horietako askok aldaketak eragiten dituzte garapen sexualean, eta ugalketari kalte egiten diote. Ondorio horien berrespena azken
|
bi
hamarkadetan izan da, izurde eta foken populazio batzuk behin eta berriz aktibatzaile gisa agertu ziren epidemia infekziosoek suntsitu zituztenean. Ipar Itsasoko (1987) itsas txakur komunei eta Mediterraneoan (1991) zerrendatutako izurdeei eragin zieten kimu birikoetan, bizirik iraun zutenek baino PCB kontzentrazio handiagoak zituzten gaixotasunaren azpian zeuden aleek.
|
|
|
Produktu honekin lotutako arazoak direla eta, Bayerrek eta beste hiru konpainiak 600 milioi dolar baino gehiago ordaindu behar izan dituzte konpentsazioetan. Haren defentsan, Alemaniako farmazialari erraldoiak azpimarratu zuen atzo “duela
|
bi
hamarkada hartutako erabakiak une hartan zegoen informazio zientifiko onenean oinarritu zirela eta indarrean zeuden arauak betetzen zituztela”. Konpainia horren arabera, beroz tratatu gabeko gai aktiboa saltzen jarraitu zen, bezeroek bertsio berriaren eraginkortasunaz zalantzak zituztelako eta herrialde batzuek produktu hobetuaren salmenta onartu zutelako.
|
|
|
Osasun arloko azken aurrerapenek antzutasun arazoei konponbide bideragarriak aurkitzea lortu dute kasuen erdietan, Carmen Mendozaren arabera (Granadako Unibertsitateko Biokimika eta Biologia Molekularreko saileko irakaslea eta Lagundutako ugalketaren bioteknologia ikastaroaren koordinatzailea). Duela
|
bi
hamarkadatik ugalketa tekniketan Europan aitzindari izan den ikertzaileak dio gizonezkoen espermaren kalitatea jaitsi egin dela azken urteetan, alkoholaren, drogen eta tabakoaren ondorio kaltegarriak direla eta. Espermatozoideak gutxitu egin dira bai kopuruan bai mugikortasunean, gizonezkoen ugalketa osasunaren bi adierazleak.
|
|
|
Desertizazio (edo desertifikazio) terminoa 1949 urtean sortu zuen Mendebaldeko Afrikan lan egiten zuen basozain frantses batek, Saharako hareek egunetik egunera inguruko baso hezeak konkistatzen zituztela egiaztatu ondoren.
|
Bi
hamarkada geroago, Sahararen hegoaldean 200.000 lagun baino gehiago lehorte larri baten ondorioz hil ondoren, munduko gobernuak hasi ziren arazoa ebaluatzen. Hala ere, beste zazpi urte behar izan ziren Nazio Batuek konferentzia bat antolatzeko Nairobin (Kenya), izaera globaleko lehenengo ingurumen arazoari aurre egiteko.
|
|
|
Portako hipertentsioak, berriz, odoljario handiak eta likido erretentzioak eragiten ditu sabelean, eta hori da, hain zuzen ere, gibeleko gaitzak dituzten pertsonen lehen heriotza arrazoia. Boschek dioenez, asko aldatu da haren tratamendua azken
|
bi
hamarkadetan. Lehen ez zen tratatzen harik eta pazienteak ez zuen hemorragiarik izan arte.
|
|
|
Azken horiek mamia arrosa eta gorrixka duten pomeloak ematen dituzte, eta kolorea pigmentu likopenoari zor diote. Haren ospea eta kontsumoa handitu egin dira azken
|
bi
hamarkadetan herrialde askotan. Kolore deigarria landatzeko tenperatura handia denean bakarrik sortzen da.
|
|
|
«Hala eta guztiz ere, Europako inportatzaile eta industrialariek joera dute jatorri organikoko lekaleen alde, eta espero dugu 2003ko uztailaren 14an indarrean sartu zen 2001/ 18/ EE Zuzentarauak hautsi egingo dituela horri buruz sortutako tabu guztiak», dio Ignace Debruyne Europako ASAren bozeramaileak. Pobreen haragia Sojaren kontsumo masiboa nagusituz joan da mendebaldeko munduan azken
|
bi
hamarkadetan Abel Mariné (Bartzelonako Unibertsitatea) bromatologoak foroan aitortu zuenez, soja gaurkotasuna du bere ezaugarriei eta egiten ari diren hainbat azterketari buruzko bibliografia zientifiko izugarriak. Adibidez, lekale hori isoflabona iturri gisa identifikatu zuen, eta sojatik ateratako osagaiak dituzten edari, freskagarri edo jogurtak sustatu zituen, osagarri dietetiko gisa.
|
|
|
Biztanleria urbanizatzeko prozesuaren ondorioz, pobrezia ere urbanizatu egiten da”, bat dator Amador Gómez, ACHeko lankidea. Adituek fenomeno horri “gosete isila” deitzen diote, eta iragartzen dute
|
bi
hamarkadatan txabolaz beteko dituela Asiako eta Latinoamerikako gerrikoak —biztanleen %70 hirietan bizi da—, eta Afrikako iparraldeko kaosean murgilduko dela, hango metropoliak 310 milioi pertsona izatetik 710 milioi izatera igaroko baitira. Itxaropen gutxiko testuinguru horretan, Jean Ziegler ek, NBEko elikadurarako kontalariak, atzo berretsi zuen FAOk 2015a baino lehen goseteen kopurua erdira murrizteko asmoa “ezinezkoa” izango dela.
|
|
|
1801ean, 28 urte zituela, etorri zen Zarauzko komentura, eta hantxe bizi izan zen 39 urtez, esklaustrazioa etorri zen arte. Gipuzkoan eta Nafarroan eman zituen misioak batez ere, euskalkiagatik, eta misiolaririk ibiltarienetarikoa izan zela esan dezakegu; Ikastetxeko azken
|
bi
hamarkadetako aktiboena bai, behintzat: 1816 eta 1830 urte bitartean batez beste urteko 10 herri misionatu zituen, Zarauzko misiolari guztiek urtean egiten zuten herena baino gehiago.
|
|
|
7 Autoaldaratzen diren arren elkar erakartzen duten bi elektrizitate mota daudelako Du Fayren aurkikuntza xehetasun esperimental ugarirekin azaltzen eta dokumentatzen da elektrizitateari buruzko bere laugarren memoria ospetsuetan: " De l’Attraction & Repulsion des Corps Electriques", Memoires de... l’Academie... de l’annee 1733 (Paris, 1735) 457 Memoria horiek oso ezagunak eta aipatuak ziren, baina, dirudienez, elektrizitatearen ikertzaileen artean Desaguliers bakarrik iritsi zen aipatzera, ia
|
bi
hamarkadatan zehar, gorputz kargatu batzuek elkar erakartzen dutela (Philosophical Transactions..., XLII, 1741, 140 or.). Franklin eta Kinnersleyren" ezusteaz", ikus I. B. Cohen, Benjamin Franklin’s Experiments: A New Edition of Franklin’s Experiments and Observations on Electricity (Cambridge, Mass., 1941) 250 Gogora dezagun orobat, efektua Kinnersleyk ekoitzi zuen arren, ez dirudiela ez berak ez Franklinek inoiz onartu zutenik erretxinaz kargatutako bi gorputzek elkar aldaratzen dutela, zuzenean Franklinen teoriaren aurka doan fenomenoa izanik.
|
|
|
Partington eta D. McKie," Historical studies of the phlogiston theory", Annals of Science, II (1937) 361, III (1938) 1, 337, eta IV (1939) 113, ‘flogistoaren teorien’ aniztasuna da, konbustioan beti pisu gehiketa bat dagoela eskuarki onartu izanaren eta 1760 ondoren gas berri anitzen aurkikuntza esperimentalaren ondorioz gertatua. Onartutako teorien bertsioen ugalketa bera gertatu zen mekanikan eta elektromagnetismoan Einsteinen erlatibitatearen teoriaren aurreko
|
bi
hamarkadetan zehar (E. T. Whittaker, History of the Theories of Aether and Electricity, 2 arg., 2 bol., Londres, 1951, I, 12 kap., eta II, 2 kap. Bat egiten dut liburu hori erlatibitatearen teoriaren sorrerari buruzko kontaketa oso alderdikoia dela baieztatzen duen iritzi hedatuarekin, baina hemen eztabaidatzen den puntua lantzeko beharrezkoak diren xehetasun horiexek ditu.)
|
|
|
1745aren ondoko mende erdian zehar, fenomeno elektriko mota berri oso gutxi gehitu ziren beren zerrendetara. Haatik, zenbait alderdi garrantzitsuei zegokienez, mendearen azken
|
bi
hamarkadetako elektrizitateari buruzko idazkiak Gray, Du Fay eta Franklinenetatik ere urrunago zeudela zirudien, elektrizitatearen XVII. mende hasierako lehen ikertzaileen idazkiak ehun urte lehenagoko aurrekariekiko zeudena baino. 1740 eta 1780 arteko uneren batean, elektrizitatearen ikertzaileak, talde gisa, astronomoek Antzinatean, higiduraren ikerlariek Erdi Aroan, optika fisikoarenek XVII. mende amaieran eta geologia historikoarenek hurrengo mendean lortutakoa eskuratu zuten.
|
|
2004
|
|
|
Aipatu ikerlarien arabera kedarraren eraginez glaziar asko desegiten ari dira eta adibide gisa, orain 11.000 urte Kilimanjaron sortutako izotz geruza
|
bi
hamarkadatan desager daiteke. Mendi horretan, hain zuzen ere, izotzak %80 egin du behera azken 100 urteotan.
|
|
|
Hauteskunde kanpainan zehar Perez izan da aukera gehien zituena eta orain ere hala da, nahiz eta Antiguedadek ezustekorako abilezia ere erakutsi duen. Azken
|
bi
hamarkadetan errektoretzarako izandako lehiekin erkatuta, oraingo ezustekoa bi euskaldun eta bi euskaltzale izatea izan da, eta biak eremu abertzaleak edo honen gertukoak hautatuak. Oraindik ere ikuspegi askotatik lotuegia dagoen unibertsitatean, epe motzean kudeaketa moldeetan aurrerapauso izugarririk ezin izango du eman irabazleak.
|
|
|
irakurleria. Eta badakigu, gurean, irakurleria potentzialaren eta aktualaren arteko desorekak zein buruhauste sortzen dizkigun, azken
|
bi
hamarkadetan euskaldun alfabetatuen kopurua dezente puztu den arren ez baitugu hori gero irakurzaletasunaren indizeetan islatuta ikusten.
|
|
|
«ezda serieko produkzioa bera kondenatua dagoena, bereizi gabeko ondasunen seriekoprodukzioa baizik» (Coriat 1992, 24). Zehaztasun horren bitartez, azken
|
bi
hamarkadetako berrikuntza organizatibo ugaritan, printzipio taylorianoen muina (funtzioen espezializazioa, egitekoen zatikatzea eta denbora zein mugimenduenneurketa) present izaten jarraitzen duela ohartarazi nahi dugu. «Abantaila ekonomiko gehiegi dago bolumen handi edo oso handien produkziora lotuta, abandonatua izango dela pentsatu ahal izateko» (Coriat 1992, 24).
|
|
|
Teknikaren fiiosofiak filosofia positibistari egindakokritika axiologiko historikoa gehitu zion horri (Friedrich Dessauer, Lewis Mumford, Jacques EIluI, Hans Jonas, Ivan Illich, Carl Mitcham en pentsaeran). Azken
|
bi
hamarkadotan hala teknozientziaren soziologiak (David Bloor, Barry Barnes, Trevor Pinch, HarryM. Collins, Karin Knorr Cetina, Steve Woolgar, Bruno Latour), nola azken. Zientzia, Teknologia, Gizartea, ikerkuntzak, zientziaren eta teknologiaren balio epistemiko etasozialen irudia aldatu dute erabat (ikus Zientzia, Teknologia eta Gizariea).
|
|
|
ZientziarenFiiosofiaren artikulu klasikoak. Ikusmolde estandarraren
|
bi
hamarkadarik emankorrenetan (1945) ikusmoldeko filosoforik gorenetarikoa. Camapekin batera, argitaraturiko emaitzak agertzen diralau ataletan:
|
|
|
Baina ez hori bakarrik. Izokinaren kontsumoak ere gorakada nabarmena izan du azken
|
bi
hamarkadetan. 1980tik mundu osoan kontsumitu den arrain bolumena 40 aldiz handiagoa da.
|
|
|
Kontsumo ondasun askoren bizitza erabilgarria nabarmen laburtu da
|
bi
hamarkadatan
|
|
|
Objektuak abiadura handian jartzen dira haien ordez, eta askotan ez gara haiek erabiltzen ohitzen. Ondasun askoren bizitza erabilgarria nabarmen laburtu da
|
bi
hamarkadatan, gehien kaltetutako sektoreetako iturrien arabera. Kasu batzuetan, 80ko hamarkadaren hasieran ez da erdialdera ere iristen, nahiz eta artikulu motaren arabera alde handia dagoen.
|
|
|
Aurten
|
bi
hamarkada beteko dira Kontsumitzaileak eta Erabiltzaileak Babesteko Lege Orokorra indarrean sartu zenetik. Kontsumitzaileen erakundeek positiboki baloratu dute araudi hori, baina uste dute gehiago garatu behar dela.
|
|
|
Hala ere, zientziaren eta prebentzio medikuntzaren hurbilketa gehienak partzialak izan dira beti. San Franciscoko Californiako Unibertsitateko Prebentzio Medikuntzako Ikerketa Institutuko Dean Ornishek duela
|
bi
hamarkada baino gehiago estrategia globalak planteatu zituen. Orain dela gutxi egindako azterketek frogatu dute erabat eraginkorrak direla.
|
|
|
Azken 20 urteotan, obesitatea da herrialde garatuetako arazo nagusietako bat. Gaixotasun hori, XXI. mendeko izurritea, azken
|
bi
hamarkadetan gertatu diren aldaketa sozioekonomiko, teknologiko, bioteknologiko, populazio aldaketa eta familia aldaketa sakonekin lotuta dago. Jarduera fisikorik eza eta energia ekarpen handia dira patologia hori eragiten duten kausetako bi, eta bereziki haurren artean edaten da.
|
|
|
Ikerketaren egile nagusiak, Meir Stampfer ek, azaltzen duenez, “diabetesaren eragina hodeietara joan da. Era berean, azken
|
bi
hamarkadetan freskagarri azukretsuen kontsumoa handitu egin da”. Zehazki, 1977tik 1997ra bitartean, edari gasdunen edo zopen kontsumoa %61 handitu zen helduen artean, eta bikoiztu egin zen haurren artean.
|
|
|
Girona Dorrea kapera bere garaian desakralizatu zuen Kondal Hiriko Gotzaindegiak, beste helburu batzuetarako. Azken
|
bi
hamarkadetan, Kataluniako Unibertsitate Politeknikoko (UPC) informatikako ikasleak iritsi dira esparrura. “Ez genuen asko pentsatu behar izan.
|
|
|
National Geographic Societyk Explorer in residence izendatu zuen, eta National Oceanic and Athmospheric Administration (NOAA) erakundearen zuzendari zientifikoa izan da, Bill Clintonen agindupean. Azken
|
bi
hamarkadetan, ezinbesteko lana egin du itsasoan ekosistema eta baliabide naturalak hobeto ezagutzeko eta sarbide hobea ematen duen teknologia garatzeko. Haren kudeaketak arrakasta handiak izan ditu itsas santutegien babesean.
|
|
|
Leon, Oviedo eta Madrilgo Complutense unibertsitateetako ikertzaileek aurkitu duten haritz antzeko bat da, eta Charles Darwinek bilakaera naturalari buruz dituen teoriak berresten ditu.
|
Bi
hamarkadatan, Unibertsitate Konplutentseko Salvador Rivas Martínezek, Oviedoko Tomás Díazek eta Leongo Ángel Penasek eta Félix Llamasek beste bi espezieren hibridoa besterik ez zirudiena ikertu dute: “Quercus robur” edo carbayu arrunta eta “Quercus petraea” edo roble albar.
|
|
|
Gure errealitatera etorriz, aitortu beharra dago osokaskarra izan dela azken
|
bi
hamarkadetako jarduera. Honela labur genezake:
|
|
2005
|
|
|
Gazte ginenean, duela
|
bi
hamarkada edo, ez ziguten gauza handirik kontatzen delako Frantses horretaz, oinez, Xabierko gaztelura generamatzaten, bihotza ezin kabituz. Xabierko Frantzisko hura santua zen nonbait, sekulakoak eta bi egin omen zituen Asia aldean fedegabeak ebanjelizatzen.
|
|
|
Nola egin dezake Aralarrek politika EAEko Legebiltzarrean
|
bi
hamarkadetan ezker abertzaleak instituzioetan ia ia politika egin gabe eta minoria izaki?
|
|
|
Ingurumenarekin bezala hegaztiekin gertatuko dena ezin asmatu, baina bitartean autodefentsa antolatu dezakegu. Gizabanakoak kontzientzia ekologikoa izugarri haztea lortu da azken
|
bi
hamarkadetan eta horren eraginez hurrengo hamarkadetan ekonomian eragina izango duelakoan gaude, hau da, gizakiaren ohitura aldaketek ekonomiaren aldaketa eragin dezakete eta berrogeita hamar ehun urtera egun baino kalte txikiagoa egingo diogu ingurumenari. Baina bidean hainbat espezie eta hainbat ekosistema galduko dira, itsasertz desagertuko dira eta sarraski naturalen ondorioz milioika pertsona hilko da.
|
|
|
Ugaldu daitezkeen eta isileko ehiztariengandik babestuta egon daitezkeen eremu berrietan kokatzen ditugu berriro”, dio Anne Mugo Afrikako ekialdean dagoen Naturarentzako Mundu Funtsaren (WWF) Espezieen eta Sabanaren programaren arduradunak. Izan ere, errinozero beltzak gainbehera handia izan du Afrika osoan azken
|
bi
hamarkadetan, bai kopuruari dagokionez, bai bere eremuei dagokienez. Keniak, herrialde kaltetuenetako batek, ikusi zuen bere errinozero beltzeko populazioa 1970eko 20.000 aletatik 80ko hamarkadaren hasieran 400 baino gutxiagora jaisten zela.
|
|
|
Baina gaizkileen erregresioa tragedia azpilak hartzen ari den tokia Caspio itsasoa da, munduko kabiar onenaren sorlekua. Azken
|
bi
hamarkadetako erreserbak %90eraino jaitsi dira gehiegizko arrantzaren ondorioz. Errusia, Azerbaijan eta Kazakhstan, Turkmenistan eta Iranekin batera munduan merkaturatzen den kabiarraren zati handi bat ekoizten duten hiru errepublikek akordio batera iritsi dira harrapaketak murrizteko eta esturio populazioen gaineko presioa murrizteko.
|
|
|
Errotazio azkarragoa. Zundak bidalitako datuei esker, Euskal Herriko Unibertsitateko Fisika Aplikatuko katedradun Agustín Sánchez Lavega zientzialariak Saturnoren errotazioa moteldu egin dela azken
|
bi
hamarkadetan. Zehazki, orain sei minutu gehiago behar ditu 1980an edo 1981ean baino errotazio oso bat egiteko.
|
|
|
Beroketa progresiboa Hego Amerikako Andeetatik hasi eta Europako Alpeetaraino, Afrikako Kilimanjarotik igarota, planetako gailur elurtuak urtzen ari dira kasko polarren ondoan, tenperaturak gora egin ahala, azken urteetan 0,3 eta 0,8 gradu zentigradu bitartean. Kalkuluen arabera, aurreko mendearen hasieratik, Kilimanjaroko elur ezagunen %82 desagertu da, eta hurrengo
|
bi
hamarkadetan betiko lurrundu litezke. Horiekin batera, desagertzeko arrisku handia dute Nevado Chacaltayako riskoek.
|
|
|
Gizakia Helburu 80ko hamarkadaren erdialdean sortu zen, heroinak Espainian eragiten dituen hondamendiei erantzuteko.
|
Bi
hamarkada igarotakoan, toxikomanoen profilak aldatu egiten dira, drogak aldatu egiten dira, baina arazoak eta laguntza beharrak aurrera jarraitzen dute. Albert Sabatések, GKE horretako lehendakariak, kokainak eta haren ondorio fisiko eta psikiko izugarriek azken urteotan izan duten eragin berezia azpimarratu du.
|
|
|
1635 eta 1868 urteen artean, shogun agintaldian, debekatu egin zen azienda haztea, etapa horren ondoren berrezarri zena. Azken
|
bi
hamarkadetan, Kobeko idi haragia hain preziatua izan dute espezialistek eta gourmetek. Hala ere, Japoniak urtean 4.000 abelburu bakarrik zerbitza ditzakeela kalkulatzen da, eta, horregatik, hirugarren herrialdeek (Estatu Batuek, esaterako) interesa dute abelburu horiek larreetan aberatsagoak diren eta abere ekoizpen handiagoa ahalbidetzen duten eremuetan ustiatzeko.
|
|
|
Guangdongen, Txinako kostalde zabalena duen probintzian, azken 50 urteetako lehorte larrienak milioi bat pertsonari eragiten die; beraz, landa eremu askok ez dute ur hornidurarik. Euri egin beharrean gatz marerik txarrenak jasan ditu duela
|
bi
hamarkadatik. Fenomeno hori gertatzen da itsasoa barnealdean sartzen denean, ibaiek ur gutxi daramatelako.
|
|
|
Klima aldaketari aurre egiteko, alternatiba garbiagoak erabili behar dira, hala nola energia berriztagarriak”. WWF/ Adenak adierazi duenez, datozen
|
bi
hamarkadetan itxiko dira gehien kutsatzen duten Europako zentraletako asko, eta hori aukera historikoa da co2 emisioak mozteko. Hogeita hamar zentral kutsagarrienak ordezteko agertokiek erakusten dutenez, oso eraginkorrak diren gas zentraletara aldatuz gero, CO2 emisioak %47, 8 murriztuko lirateke 2030erako, erakundearen kalkuluen arabera.
|
|
|
Ikertzaileek aipatzen dute «behe eta bentromedia ildaskatuaren aurrealdeko aktibazioaren murrizketa», eta alderantziz lotzen da mendekotasunaren grabitatearekin. Mendekotasun bat arakatzen Azken
|
bi
hamarkadetan eta, bereziki, «garunaren hamarkada» deritzonean, nazioartean ahalegin handia egin den arren, laurogeita hamarreko hamarkadan gutxi dakigu mendekotasunen izaera biologikoari buruz. Faktore biopsikikoak, familiakoak, sozialak eta ingurumenekoak gaixotasun horien jatorritzat hartzen dira, eta biogenetikaren ikuspegitik gehien aztertutako mendekotasuna drogazaletasuna da.
|
|
|
EBren barruan, Protokoloak baimena ematen dio Espainiari epe horretan emisioak 1990ean zuen zifraren %15eraino handitzeko. Hala ere, dauden aurreikuspenei esker, Kyotoko politikak eta mekanismoak kontuan hartuta, berotegi efektua eragiten duten gasen emisioak
|
bi
hamarkada lehenago erregistratutako zifrak baino %21 handiagoak izango direla kalkulatzen da. CO2 zorupean Bestalde, Erkidegoko Gobernuak eta energia sektoreko ordezkariek plataforma bat jarri dute martxan ekoizpen instalazioetan karbono dioxidoaren (CO2) sorrera eta emisioak nabarmen murrizteko eta gas hori zorupean biltegiratzeko teknologien garapena bultzatzeko.
|
|
|
Adituek diotenez, tuberkulu horren kontsumoa bikoiztu egingo da hurrengo
|
bi
hamarkadetan garapen bidean dauden herrialdeetan.
|
|
|
Munduko patata ekoizpenaren ia %60 Txinan, Errusian, Polonian, AEBn, Indian eta Ukrainan kontzentratzen da; eta, neurri txikiagoan, Alemanian, Herbehereetan eta Erresuma Batuan, Nekazaritza eta Elikadurarako NBEren Funtsaren (FAO) datuen arabera. Adituek diotenez, tuberkulu horren kontsumoa bikoiztu egingo da hurrengo
|
bi
hamarkadetan garapen bidean dauden herrialdeetan, eta munduko elikadura arazoak konpontzeko balioko du. Horrela, gariaren, artoaren eta arrozaren garrantzia bera hartuko du, orain arte planeta osoko elikagaien oinarrizko hiru produktutzat hartzen baitira.
|
|
|
[...] Argitaratzaileei buruzkoa, berriz, idatzia daukat eta argitaratzeko asmoa daukat. Euskal Herrian azken
|
bi
hamarkadetan botere gehiegikeriak gauzatu dira euskal literaturaren inguruan eta argitaratzaile batzuen eskutik, eta hori esan egin behar da. Oso dokumentatutako lana da.
|
|
2006
|
|
|
Azken
|
bi
hamarkadetan zehar, boteretik eragindako presioaren ondorioz, feminismoa ideologi eta borroka negatibizatua bihurtu da, gutxietsia. Aitzitik, feminismoa egunerokotasun handiko ideologia da, sexua oinarritzat hartuta, jendartearen antolakuntza hierarkikoen inguruan teorizatu eta bizi eredu berriak aldarrikatzen dituena.
|
|
|
Eta geografiaz mintzatu behar badugu, ez da alferrik izanen hau azpimarkatzea: sorkuntzaren alorrean, euskal literaturan zerbait gertatu bada azken
|
bi
hamarkadetan periferia geografikoaren indartzea izan da, erdi gunearen kaltetan. Begian lausorik ez duenak badaki gure letra apalen gauza interesgarrienetariko batzuk, Donostialdean ez ezik, Bilbo inguruan eta Gasteizen gertatzen ari direla une hauetan.
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateko Nazioarteko Lankidetza eta Garapenari buruzko Ikasketa Institutuak, Hegoak, bere garaian egin zuen Globalizazio ekonomiko, Eskubide sozial eta Lan Arauei buruzko seminarioaren emaitzak biltzen ditu Lan Harremanak aldizkariaren ale bereziak. Azken
|
bi
hamarkadetan nazioarteko ekonomia zein sakon aldatu den izan zen seminarioan aurkeztutako ideia nagusia. Beste Globalizazio baterako Tokiko proposamenak izenburuarekin egingo den kongresurako ate gisa egin zen seminario hura, Globalizazioa dela-eta proposamen alternatiboak aurkezterakoan gobernuz kanpoko erakunde, sindikatu, gizarte mugimendu eta ikerketa zentroek daukaten gaitasuna indartzeko asmoz.
|
|
|
Ehun urtetik gorako ibilbidea eginik, Zallako Frutazaintza Estazioak zerbitzu ordainezina eskaintzen jarraitzen du, lehen mailako sektorearen zerbitzuan beti. Azkeneko
|
bi
hamarkadetan instalazio hauetan prestatutako ehunka nekazari hitz horien froga ukaezina dira.
|
|
|
Konde familia zena Araban IX. mendeko azken
|
bi
hamarkadetatik, 932tik edo, titulua Fernán González-en esku geratu zen arte, familia loturengatik. Baina ez zuen bere familian jarraitu tituluak eta gero 984rako Iruñeko erregeen tituluen artean zegoen, Antso II.a Gartzezen eskuetan.
|
|
|
Eskoziako zientzialariek datu eta erregistro ugaritan oinarritzen dituzte beren ondorioak, bai eta Islandia eta Azores artean, 2004an, Atlantikoko itsaspeko mendikatean egindako espedizio handi batean bildutako informazioan ere. Taldeak azken
|
bi
hamarkadetako datuak ere erabili zituen, Aberdeeneko Unibertsitateko ozeano laborategia urrutiko kontroleko itsaspeko ibilgailuak garatzen hasi zenean, mundu osoko ur sakonetan erabili direnak.
|
|
|
Proiektuan sartzen da jarduera biologikoa duten konposatuen azken edukian piper, aloe vera eta mahats barietateek duten eraginaren ebaluazioa, bai eta azken edukian duten eraginari dagokionez ekoizpen aldagai batzuk ere. Aditu taldeak ia
|
bi
hamarkada daramatza plante eta mikroorganismoen arteko elkarrekintza ekologikoetan parte hartzen duten 500 substantzia organikotik gorako bioaktibitatea isolatzen, karakterizatzen, sintetizatzen eta ebaluatzen.
|
|
|
Gainera, ariketa fisikoa bultzatu nahi da, eta haurrek telebista ikusten edo bideojokoetan pasatzen duten denbora murriztu. Espainian, haurren obesitatea %5etik %16ra igo da azken
|
bi
hamarkadetan, eta gehiegizko pisuak haurren %30 ingururi eragiten dio. Salgadok adierazi zuenez, “haur gizen bat izango da, seguru asko, heldu gizena”, eta eskoletan jarduteak duen garrantzia nabarmendu zuen, haurrek otordu nagusietako bat egiten baitute.
|