|
2000
|
|
|
eta
|
emakume
biluziak zeneuzkan inguruan,
|
|
|
Kristalezko
|
emakume
izan nahirik
|
|
|
Kristalezko
|
emakume
izan nahi dut
|
|
|
Uholdeetan jendea itota hiltzen dela esaten dute, baina hangoak ez dira urarekin itota hiltzen, muinoetan lur jauziak izan eta euren rantxito eta guzti azpiratzen dituelako baizik. Han bizi diren haurrentzat ez dago eskolarik; hango
|
emakumeentzat
ez dago haurgintzarako ospitalerik. Behin nagusi kroaziarrarekin joan nintzen ospitale batera.
|
|
|
Behin nagusi kroaziarrarekin joan nintzen ospitale batera. Egundoko
|
emakume
pila zegoen ohatiletan, korridoreetan, edozein lekutan, denentzat oherik ez zegoelako. Garrasika ari ziren haurgintza minetan.
|
|
|
Forentsearen aurrera eraman ninduten.
|
Emakumea
zen forentsea edo zena zelako hura. Txakur mordoa eta forentse horren aurrean biluzarazi ninduten gela batean...
|
|
|
Etxeko tomate eta azenarioak ekartzen zizkigun, entsaladak presta genitzan.
|
Emakumeak
, beti emakumeak... Inork ez ditu egiten horrelako lanak beraiek bezala.
|
|
|
Etxeko tomate eta azenarioak ekartzen zizkigun, entsaladak presta genitzan. Emakumeak, beti
|
emakumeak
... Inork ez ditu egiten horrelako lanak beraiek bezala.
|
|
|
Tartetxo horietan soilik kolpa nezakeen atea, joaldi horiek bakarrik neuzkan nire marrazkia lantzeko.
|
Emakume
baten aurpegia marrazten hasi nintzen kolpez kolpe, aldirik aldi. Ate jotze saioaren ostean ohean etzaten nintzen, eta begira egoten nintzaion, hurrengoan non kolpatu, non luzatu marra, bekaina norantz egin pentsatzen...
|
|
|
kokotsa, ilea, begiak, ahoa... Halako batean amaitutzat eman nuen
|
emakume
aurpegia, erliebean egina. Baina txapeoak aurrera jarraitu behar zuen, eta ate jotzeek ere bai.
|
|
|
Habana ontzia hartu genuen, bada, iheslariekin irten zen azkena, oso oker ez banago. Umez eta zaharrez eta
|
emakumez
beteta dakusat ontzi haren irudia, jende asko eta asko, denak piloan eta trumilean, kubiertan, kareletik begira, oka egiten, tripak irauli beharrean. Oraintxe neure aurrean ikusiko banu bezala gogoratzen dut hori, garbi garbi.
|
|
|
Habanan familiako umeak eta
|
emakumeak
gindoazen, gizonik gabe. Gure familiako gizonak gerran izan ziren denak, gauza zirenak behintzat.
|
|
|
Munduko gerra guztietan eta historian zehar beti berdin gertatzen da: gizonezkoak gerrara eta abenturara joaten dira; eta
|
emakumeek
, zahar edo gazte, egin behar izaten dute haurren kargu, etxearen eta erretagoardiaren arduradun. Gizonak fusila darama, emakumeak bizitza guztiaren zama.
|
|
|
gizonezkoak gerrara eta abenturara joaten dira; eta emakumeek, zahar edo gazte, egin behar izaten dute haurren kargu, etxearen eta erretagoardiaren arduradun. Gizonak fusila darama,
|
emakumeak
bizitza guztiaren zama. Ez dut esan nahi gerran ez dela emakumerik aritzen, ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
Gizonak fusila darama, emakumeak bizitza guztiaren zama. Ez dut esan nahi gerran ez dela
|
emakumerik
aritzen, ezta gutxiagorik ere. Begira geure kolektiboan zenbat dauden.
|
|
|
Begira geure kolektiboan zenbat dauden. Baina, hara,
|
emakumeek
, gerraren ondorioz kartzelan daudenean ere, haurrak izaten dituzte, haurren kargua hartzen dute, heziketaz arduratzen dira. Horra Maitane bera, alboko moduluan daukaguna...
|
|
|
Kontuak kontu,
|
emakumeak
eta haurrak ginen, Habana ontzian, Arroxelara bidean. Lurreratu ginenean ohartu nintzen jende guztia gaixorik zegoela, denak zorabiatuta eta okaka, aurpegiera zurbilekin.
|
|
|
Tren bat baino gehiago izango zen Arroxelan, itsasontzian joandako jendetza eraman ahal izateko. Geltokietan geratzen ginen; Gurutze Gorriko
|
emakumeak
izaten genituen zain, euren txapeltxo zuriarekin. Janaria ematen ziguten:
|
|
|
Gironako plaza hartan Cara al sol kantarazi ziguten, besoa altxatuta. Amona bat zegoen nire ondoan,
|
emakume
adintsu bat, besoa jasotzen ez zuena, eta gogoratzen dut nola jasoarazi zioten mehatxuka.
|
|
|
Tren geltokian bertan eman genuen gaua. Egunkariak, aldizkariak eta horrelakoak saltzen zituen
|
emakumeak
utzi zigun txoko bat lo egiteko, mostradore moduko baten abaroan. Hurrengo egunean hartu genuen trena Bartzelonan, etxerantz.
|
|
|
Berehalaxe abiatu gara patiora paseatzera, jo alde batera eta jo bestera, berriketan. Bigarrenean hiru lagun daudela azaldu didate, eta Jokin hara eraman badute lau izango direla;
|
emakumeenean
badirela hiru neska; eta Antxon hona ekartzen badute, lau izango garela hemen.
|
|
|
Esango nuke orduantxe hasi zela ihesa, lekuak huste hura; jendeak orduan hartu zuela atarramentuaren kontzientzia. Ume, zahar,
|
emakume
... jende zibilaz ari naiz, eta gure ikuspegiaz eta sentsazioez. Frankistak Donostian sartzear izango ziren ordurako, sartuta ez baziren.
|
|
|
Norbaitek nitaz galdegin eta falta banintzen, laster pentsatzen zuten, nonbait, bizikletarekin joana izango nintzela zerbaitera. Oraindik ere izan behar du Ordizian horretaz oroitzen denik; Anza abizeneko
|
emakume
bat bai, behintzat;" Non eta nola ote dabil Antxon?" edo antzeko galderaren bat norbaitek egiten duenean," Orain ere bere bizikletarekin nonbaitera joana izango da" erantzuten omen du.
|
|
|
Maria Victoriak nik baino lehenago ikasi zuen, ordea. Dirudienez, hizkuntzak ikasten ere aurrea hartzen digute
|
emakumeek
.
|
|
|
– Kolektiboko
|
emakumeak
modu berezian zaindu behar ditugu –esaten du Antxonek– Zintzoagoak dira eskutitzak idaztean, eta gainerakoan berdin. Ikusi besterik ez dago bisitetako kabinetan emakume eta gizonezkoen proportzioa.
|
|
|
– Kolektiboko emakumeak modu berezian zaindu behar ditugu –esaten du Antxonek– Zintzoagoak dira eskutitzak idaztean, eta gainerakoan berdin. Ikusi besterik ez dago bisitetako kabinetan
|
emakume
eta gizonezkoen proportzioa. Emakume gehiago etortzen da beti, eta gehiagotan ere bai, nahiz arrebak izan, nahiz amak, emazteak edo, lagun soilak edo direnak direla.
|
|
|
Ikusi besterik ez dago bisitetako kabinetan emakume eta gizonezkoen proportzioa.
|
Emakume
gehiago etortzen da beti, eta gehiagotan ere bai, nahiz arrebak izan, nahiz amak, emazteak edo, lagun soilak edo direnak direla. Enkartelada eta manifestazioetan ere emakumeak dira hutsik gabe joaten direnak leku guztietara...
|
|
|
Emakume gehiago etortzen da beti, eta gehiagotan ere bai, nahiz arrebak izan, nahiz amak, emazteak edo, lagun soilak edo direnak direla. Enkartelada eta manifestazioetan ere
|
emakumeak
dira hutsik gabe joaten direnak leku guztietara...
|
|
|
Han elkartu gara beste moduluko hirurekin. Zazpi gizon eta lau
|
emakume
bakartu baino ez gara hemen, Antxonen faltan.
|
|
|
Alboko gela batean sekulako aldarea eta eliza modua atondua zeukan sasi moja hark, elizarik sakratuena balitz bezala, tailazko aingeru eta guzti. Irakasle oso ikasia ez zuen izan behar
|
emakume
hark. Batuketa xumeren bat aginduko zizun arbelera aterata; eman dezagun, hamaika gehi hamahiru idatzi eta zenbat zen kontua egiteko agintzen zizula; eta zuk, berdin hogeita zazpi ipintzen zenuela;" ondo" esango zuen," ederki".
|
|
|
Autogupidaz betetako
|
emakume
bakartiak
|
|
|
|
Emakumeak
autobusaren zain
|
|
|
Atsedenaldiko tartean, ordura artean sekula ikusi gabea nuen iragarki bat eman zuten. Dotore jantzitako dozena bat lagun ageri ziren zein bere sakelako telefonoaren bidez hizketan, gizonezko gorbatadunak batzuk, gona motzeko
|
emakumeak
besteak, seriotasun osoz lanean gogor ari ziren exekutiboak guztiak itxuraz; inpentsan, baina, gizon gorbatadun haietako batek, telefonoa barik maskor bat zuen belarri ondoan eta, bere zorion aurpegiari kasu egitera, liluratua zegoen entzuten ari zenarekin. Futbol partidako jokaldirik interesgarrienen errepikapena babesten zuen haririk gabeko telefonia konpainiarena zen iragarkia.
|
|
|
Ai, Polixene, Polixene...!
|
Emakume
maitagarria!
|
|
|
– Entzun don inoz
|
Emakume
Abertzale Batzaren konturik?
|
|
|
–
|
Emakume
Abertzale Batza. Ez zakiat.
|
|
|
–
|
Emakume
polita zuan, bai, izen ederrekoa eta euskalduna, baina narrasa eta lotsagabea, gaizkilea eta, hori ziur esaterik ez dagoen arren, hiltzailea be bai akaso... Pena handia dok emakume batek jokabide donge horreek izatea.
|
|
|
– Emakume polita zuan, bai, izen ederrekoa eta euskalduna, baina narrasa eta lotsagabea, gaizkilea eta, hori ziur esaterik ez dagoen arren, hiltzailea be bai akaso... Pena handia dok
|
emakume
batek jokabide donge horreek izatea.
|
|
|
– Ez zuan
|
Emakume
Abertzale Batzako kide izateko duin, ezta?
|
|
|
– Errespetu falta handia izango litzatekek Goizeder
|
emakume
hareekaz parekatzea.
|
|
|
Orduantxe puntuan
|
emakume
gazte bat irten zen etxe barrutik atarira, besoetan haurtxo txiki bat zuela.
|
|
|
– Bai, jauna! Dibortziatua naiz, elkarrengandik dibortziatuak gara hor beheko
|
emakume
hori eta biok.
|
|
|
Elgetatik gertu, errepidea utzi eta Intxortarako bidean pixka bat aurrera egin orduko, monolito bertikal handi batean, Francoren aldekoek 1937ko apirilaren 24 eta 25ean hildako lau elgetarren izenak irakurri nituen. Sesto Gain, Antzuategi eta Antzuategi Baztarrekoa baserrietakoak ziren, harriak zioenez; hiru gizonezko eta
|
emakume
bat. Emakumeak nire deitura bera zuen.
|
|
|
Sesto Gain, Antzuategi eta Antzuategi Baztarrekoa baserrietakoak ziren, harriak zioenez; hiru gizonezko eta emakume bat.
|
Emakumeak
nire deitura bera zuen. Lamarain’tar Prantziska, ibili ibili eginda, tartekoa izatea ere ez zen ezinezkoa, gure aitona zena Elorriokoa omen zen-eta.
|
|
|
Oheetariko batean norbait remobitu zen. " Etxean egina", esan zuen Lazarok harroki; norbait hura jaiki, bata bat erdi jantzita;" gabon, emazte", esan zuen Lazarok, halakoxe umorez;
|
emakumeak
zerbait esan zuen; apika hizkuntza atzerriko batean, Xanek ez baitzuen ulertu; eta Lazarok, hain zuzen ere: " zer diñozu, emazte?", jaurtiki zion;" hitz egizu klaro, komeni denez"; ez zion emazteak jaramonik egin; sukaldera joaki, baso bat ur edan, fregaderaren kontra apoiatuta, besoak antxumaturik so gelditu zitzaien;" Xan, Luzi; Luzi, Xan", esan zuen Lazarok; jaiki zen apur bat Xan, Luziri eskua luzatu zion; Luzik laxoki estutu zion; ez zegokeen bestalde emakumea txit umore onean; bistan da, ez ziren orduak; mazelezur handia, ile rubioak nahastuta, begiak ondo ireki ezin zituela zegoen; Lazarok zigarro bat piztu zuen eta:
|
|
|
" Etxean egina", esan zuen Lazarok harroki; norbait hura jaiki, bata bat erdi jantzita;" gabon, emazte", esan zuen Lazarok, halakoxe umorez; emakumeak zerbait esan zuen; apika hizkuntza atzerriko batean, Xanek ez baitzuen ulertu; eta Lazarok, hain zuzen ere: " zer diñozu, emazte?", jaurtiki zion;" hitz egizu klaro, komeni denez"; ez zion emazteak jaramonik egin; sukaldera joaki, baso bat ur edan, fregaderaren kontra apoiatuta, besoak antxumaturik so gelditu zitzaien;" Xan, Luzi; Luzi, Xan", esan zuen Lazarok; jaiki zen apur bat Xan, Luziri eskua luzatu zion; Luzik laxoki estutu zion; ez zegokeen bestalde
|
emakumea
txit umore onean; bistan da, ez ziren orduak; mazelezur handia, ile rubioak nahastuta, begiak ondo ireki ezin zituela zegoen; Lazarok zigarro bat piztu zuen eta: " Henriren laguna da", esan zuen.
|
|
|
Sukaldean amatxi labadoratik arropak ateratzen ari zen.
|
Emakume
luzea, lasto koloreko soineko alai batekin. " Jaiki zara", saludatu zuen, eta:
|
|
|
Mahai apal, zabal biribil batean kafeontziak, kikarak, pasta batzuk ere bazeuden platertxo batean. Bat batean bizkarrekoa bordatu lan batez estalia zuen besaulki batean
|
emakume
xahar xahar bat ikusi zuen Xanek. Ximur ximur egindako mahaspasa zirudien.
|
|
|
Orduan ikusi zuen Xanek, berari bizkar emanda, sofa batean beste bi
|
emakume
jarrita zeudela. Haietako batek, besoa luzatuz, Ivani burua laztandu zion.
|
|
|
Bero egiten zuen, Xanek zamarra erantzi, eseri egin zen. " Oraindik bero egongo da ta...", esan zuen amatxi zaharrak, kafea zerbituz; beste bi
|
emakumeak
begira begira zituela sumatu zuen Xanek: lotsaz eta bazterka, Lolita, disimulorik gabe, apika gaiztoz Maria zeritzona.
|
|
|
ez bada atrebentzia". "
|
Emakumea
... hiri zer inporta zain?", esan zuen, betiere goxoki, amatxi zaharrak. " Galdera bat dun", defenditu zen Maria.
|
|
|
Isiltasun handi bat izan zen. Aditua zuten
|
emakume
zahar haiek dudagabe Motako berri; bazekiteken jendea hara zergatik eramaten zuten; harrituxe zeuden, ez biziki kontra, nahiz seguru aski partidarioak ez izan. Xani esana pixka bat damutu zitzaion.
|
|
|
Xani esana pixka bat damutu zitzaion. Zer ari zen, zer inporta zitzaion, izan ere, bere bizitza antigoaleko
|
emakume
lotsagabe hari. Alta, amatxi zaharra hain leiala zen; bere lanean aplikatuta, irribarre ezti harekin...
|
|
|
Eta, han bada urmael bat, eta: bertan igelak haziko zituela, esaten zuen"; barre egin zuten hiru
|
emakumeek
;" irrizua zen", esan zuen amatxi zaharrak. " Bazituen okurrentzia batzuk", esan zuen Mariak.
|
|
|
Xan amatxi zaharraren atzean, argiari begira zegoen. Hiru
|
emakumeak
amano zituela, haiengandik berex hala ere, Elik nonbaitetik orrazia eta guraizeak atera zituen.
|
|
|
Jende gutxi zegoen, guztiak isilik. Ondoko, pasiloaz bestaldeko konpartimentuan gizon andre zahar bi zeuden, luze mehatxa gizona, sendo bulartsua
|
emakumea
. Parekoan berriz, gizon txiki lodi bat jarri zen; berehala egunkaria leitzeari ekin zion hark.
|
|
|
Hurrengo geralekuan igota, Xanen aldamenean
|
emakume
gazte bat: argala, zurbila, soineko beltz zimurtu batez jantzia, magalean haurtxo bat zuela jarri zen.
|
|
|
Beroki gorri marrazkiekiko batez jantzita, haurra makila arrunt bat zupatzen, murtxikatzen ari zen. Bere begi kuriosoez Xani begira zegoela, Xanek moflete potoloan atximurka txiki bat egin, eskutxoa heldu zion; bide batez eta zenbait segundoz, bere umetxoari ama harrotasunez begiratzen zion
|
emakume
argalari soinekoa, bularren aldean, pixka bat ukituz. Ez zen detaile hartaz agian emakume argala ohartu, alabaina pasiloaz bestaldetik emakume sendoa berari, edo haurrari, bederen eszenari begira zegoen; txeraz, baiki, errezelo pixka batekin ere bai, menturaz, ordea.
|
|
|
Bere begi kuriosoez Xani begira zegoela, Xanek moflete potoloan atximurka txiki bat egin, eskutxoa heldu zion; bide batez eta zenbait segundoz, bere umetxoari ama harrotasunez begiratzen zion emakume argalari soinekoa, bularren aldean, pixka bat ukituz. Ez zen detaile hartaz agian
|
emakume
argala ohartu, alabaina pasiloaz bestaldetik emakume sendoa berari, edo haurrari, bederen eszenari begira zegoen; txeraz, baiki, errezelo pixka batekin ere bai, menturaz, ordea. Xanek eskua erretiratu, kanpora begiratu zuen.
|
|
|
Bere begi kuriosoez Xani begira zegoela, Xanek moflete potoloan atximurka txiki bat egin, eskutxoa heldu zion; bide batez eta zenbait segundoz, bere umetxoari ama harrotasunez begiratzen zion emakume argalari soinekoa, bularren aldean, pixka bat ukituz. Ez zen detaile hartaz agian emakume argala ohartu, alabaina pasiloaz bestaldetik
|
emakume
sendoa berari, edo haurrari, bederen eszenari begira zegoen; txeraz, baiki, errezelo pixka batekin ere bai, menturaz, ordea. Xanek eskua erretiratu, kanpora begiratu zuen.
|
|
|
" Zer da hau?", galdetu zuen
|
emakume
gazteak. " Ez dakit", esan zuen Xanek," bia muerta bat dirudi".
|
|
|
" Ez dakit", esan zuen Xanek," bia muerta bat dirudi". " Huelga izango da", esan zuen pasiloaz bestaldetik
|
emakume
sendoak. " Huelga?", esan zuen emakume gazteak;" ez dut ezer aditu".
|
|
|
" Huelga izango da", esan zuen pasiloaz bestaldetik emakume sendoak. " Huelga?", esan zuen
|
emakume
gazteak;" ez dut ezer aditu". Xanek, haraxeago zeozer ikusten ote zuen, musua kristalaren kontra paratu zuelarik:
|
|
|
Xanek, haraxeago zeozer ikusten ote zuen, musua kristalaren kontra paratu zuelarik: " Zerbait ikusten al da?", galdetu zuen
|
emakume
sendoak. " Ez", esan zuen Xanek.
|
|
|
Alta, hatzen eta zapataxken puntak mugitu egiten zituen. Haur hark, sudurra, begiak eta ahoa aurpegiaren erdi erdian, mofleteen artean ezkutatuxe zituena, ez oso polita inondik ere, aurki
|
emakume
sendoa xoratu egiten zuen. " Ikusten duzu?", esaten zion berarekin zen gizon mehatxari, miresmenez;" potolo potoloa da ta"; gero, bere poltsatik karamelo batzuk ateraz, ama gazteari eta Xani eskaini zien; eta, bere eskuturreko erlojuari begira:
|
|
|
Xan, aski nekez, goraino heldu zelarik, bueltatu eta, ñarroa ere gorantza hasi zela ikusi zuen. Arin arin pasabide estu batean sartu zen; kale kantoian
|
emakume
bat lurrera ia ia bota zuen. Jende pixka bat zebilen kale adokinatu batera iritsi zen.
|
|
|
|
Emakume
argal, ez oso gazte, ez oso zahar batek ireki zion atea. Ile beltz motza, orrazkera zaindua, beso hezur handiak, esku luzeak zituen.
|
|
|
Bertan, ezkerrean, beheko sua, sofa bat; fondoan, fogoien aldean, sodiozko lanpara bat sabaian; handik eskumara, erdi erdian kristal bat zuela, ate zarratu bat. Eskuman ere, ate hura baino bere alderaxeago, beheko suaz beste aldean, mahai sendo, luze bat zegoen; haren izkina batean, paretaren kontra,
|
emakume
zahar bat eserita zegoen; Xani begira baina, Xanek: " Gabon", esan zionean, hark ez zuen enteratu zen seinalerik eman.
|
|
|
" Gabon", esan zionean, hark ez zuen enteratu zen seinalerik eman. Fogoien aldean, etxekoandrea eltzekoari eragiten ari zitzaiola, beste
|
emakume
bat: emakume sendo bat, Xanek bizkarrez baizik ez zezakeena ikusi, entsalada bat atontzen ari zen.
|
|
|
Fogoien aldean, etxekoandrea eltzekoari eragiten ari zitzaiola, beste emakume bat:
|
emakume
sendo bat, Xanek bizkarrez baizik ez zezakeena ikusi, entsalada bat atontzen ari zen. Sofan berriz, Xanek sartzean ez baitzituen bete betean ikusi, bi mutil jarrita zeuden, haietako batek hanken gainean kuaderno bat zuela.
|
|
|
Pentsio diskretu bat zen, alde guztiz Henrirentzat egokia, bere semi klandestinitateko aldi hartan behinik behin. Geroztik han izan ote zen, esan zion Elik; noski, orain ez zen izango baina,
|
emakume
haiek, dudagabe gogoratuko ziren...
|
|
|
Etxekoandreak hari: " Lagundu zure ahizpari", agindu zion; eta, neska biek komedorea atenditzen zutela, bera plater txorkon batekin
|
emakume
zaharraren ondoan jarri, hari koilaratxo batekin jana ematen hasi zitzaion. Ama alabak behar zuten, nahiz fisikoan antz handirik ez izan:
|
|
|
Ama alabak behar zuten, nahiz fisikoan antz handirik ez izan:
|
emakume
zaharra, bibotea eta sudurrean garatxo handi bat izateaz aparte, buru karratu eta begi txirtxila zen, etxekoandrea berriz musu mehar eta begi irtena. Ama espantakoia, alaba kartsua.
|
|
|
buruzut; bere ziztrintze hura aldi batekoa eta oso funtzio konkretuei mugatua balitz bezala. Zenbat denbora egin zuen bertan Henrik, zein izan zen haren harremana
|
emakume
haiekin. Fidatzekoak al ziren?
|
|
|
amona izan zen aldean ez, ezpada bestean, bi mutilen ondoan, bakantxo hala ere. Hirurak zopa hartzen ari zirela, amona nonon lagata itzuli zen neska burlatia aurrena, gero etxekoandrea, azkenik neska morenoa, amak June deitu zuena ere eseri ziren; handik aurrera beste
|
emakumeak
, emakume sendoak, familiakoa izan behar ez zuenak egin zituen komedoreko beharrak.
|
|
|
amona izan zen aldean ez, ezpada bestean, bi mutilen ondoan, bakantxo hala ere. Hirurak zopa hartzen ari zirela, amona nonon lagata itzuli zen neska burlatia aurrena, gero etxekoandrea, azkenik neska morenoa, amak June deitu zuena ere eseri ziren; handik aurrera beste emakumeak,
|
emakume
sendoak, familiakoa izan behar ez zuenak egin zituen komedoreko beharrak.
|
|
|
Biak ere herri koskorra atzean utzi duten mutilen legean, garbi, sinple, galtza bakeroez, koadroekiko alkandorez jantzita zeuden. Handia zen bien arteko konplizitatea, erraza tratua etxeko
|
emakumeekiko
. " Gatza falta zaio", erremarkatu zuen Belek, haurride baten atsekabe doinuaz.
|
|
|
Bazirudien bi mutilek June halako begirunez, edo lotsaz, behinik behin halako distantziaz zerabilkitela; bazirudien Junek, apika bere gaixoberaz, bere melankolikotasunaz, bi mutilak apaldu, apur bat kuxkurtu egiten zituela. Detaile hark pentsarazi zion Xani ez zirela etxekoak izango; baita, inoiz bizkarrak zelan tentetu, begiak zelan alboratzen zituzten, halaber eta guztiz gain, elkarri ahapeka zeukaten hitz egiteko moduak, horrek guzti horrek behintzat erakusten zuen beren eremu propioa, beren interes partikularrak zituztela,
|
emakume
saldotik aparte. Gaineratikoan, familiakoak zirela pentsa zitekeen:
|
|
|
Etxekoandreak eta Junek komedorea jaso (bazen han oraindik afaltiarren bat, adi zitekeenez),
|
emakume
sendoa berriz baxerakoak egiten hasi zen. Ama alabek elkarri hitz praktiko batzuk esan zizkioten; urrun hala ere, lehenagoko laztan girotik.
|
|
|
Eskailera ilun zegoen, elektrizitateak joan behar izan zuen. Erdiko pisuan, korridorean,
|
emakume
garbitzailea lurra fregatzen ari zela, Xanek, ohartu gabe, zoru bustia zapaldu zuen. Emakumeak bizkar ematen ziola, ez zuelarik beraz ikusi, eta susmatuta noski, ikusiz gero nekez zuela berriz ere barkatuko, Xan zenbait segundoz kortina lodi baten atzean egon zen.
|
|
|
Erdiko pisuan, korridorean, emakume garbitzailea lurra fregatzen ari zela, Xanek, ohartu gabe, zoru bustia zapaldu zuen.
|
Emakumeak
bizkar ematen ziola, ez zuelarik beraz ikusi, eta susmatuta noski, ikusiz gero nekez zuela berriz ere barkatuko, Xan zenbait segundoz kortina lodi baten atzean egon zen. Ordea, bi tipo behetik heldu eta une batez korridorearen erdian gelditu zirela, eta emakumeak, ikusiagatik, ez baitzien haiei erremuskarik egin, eta bestalde, bera gordean atzemanez gero askoz ere okerrago, edo behintzat oso trago txarra izango zela pentsatuz, Xan kortina atzetik atera zen.
|
|
|
Emakumeak bizkar ematen ziola, ez zuelarik beraz ikusi, eta susmatuta noski, ikusiz gero nekez zuela berriz ere barkatuko, Xan zenbait segundoz kortina lodi baten atzean egon zen. Ordea, bi tipo behetik heldu eta une batez korridorearen erdian gelditu zirela, eta
|
emakumeak
, ikusiagatik, ez baitzien haiei erremuskarik egin, eta bestalde, bera gordean atzemanez gero askoz ere okerrago, edo behintzat oso trago txarra izango zela pentsatuz, Xan kortina atzetik atera zen. Emakumeak ikusi egin zuen; ez zen, izan ere, oraingoan haserretu, baina ezta harritu ere, Xan han zelako.
|
|
|
Ordea, bi tipo behetik heldu eta une batez korridorearen erdian gelditu zirela, eta emakumeak, ikusiagatik, ez baitzien haiei erremuskarik egin, eta bestalde, bera gordean atzemanez gero askoz ere okerrago, edo behintzat oso trago txarra izango zela pentsatuz, Xan kortina atzetik atera zen.
|
Emakumeak
ikusi egin zuen; ez zen, izan ere, oraingoan haserretu, baina ezta harritu ere, Xan han zelako. Zeren, nahiz eta egiten ari zen lanerako Xan, eta beste bi tipo haiek, oztopo ez baziren, ernegagarriak bederen izan, bazuten, onartzen zuen isilik, beren eskubidea edo arrazoia ere, bertan ibili, bertan egoteko.
|
|
|
Horregatik: " Segi, segi", esan zion
|
emakumeak
Xani; eta Xan, hala ere, hanka puntetan zihoala: " lasai", esan zuen emakumeak," arrasto bat gorabehera".
|
|
|
" Segi, segi", esan zion emakumeak Xani; eta Xan, hala ere, hanka puntetan zihoala: " lasai", esan zuen
|
emakumeak
," arrasto bat gorabehera". Esan zuen bezala, situazioa behean, ura zela ta, larria behar zuela ulertu zuen Xanek.
|
|
|
Esan zuen bezala, situazioa behean, ura zela ta, larria behar zuela ulertu zuen Xanek. Eta halaz eta guztiz, Xan pasa eta gero ere,
|
emakumeak
fregonarekin bere aztarnak ezabatu zituen.
|
|
|
Bonberoak heldu zirenean, leihoetatik
|
emakume
arraituek eupaka hartu zituzten. Xanen ondoan, aulki banatan jarrita bi langile, euren artean gailegoz ari eta, bera bertan zenez zahatoa eskaini zioten, Xanek, ez hartu arren, estimatu ziena.
|
|
|
Hi berriz, arropak ez dituk oso bustiak, nora sartu haiz?". " Goian bizi den
|
emakume
horren etxean, hain zuzen arropak pixka bat lehortu bitartean...". " Raissaren etxean?", harritu zen Gari;" harekin egon haiz...?
|
|
|
Gazteek, batzuk aurpegiak estalian, beste batzuk ez, parke bazterrak beren mende hartu eta, espantu handiak eginez, gora begiratzen zuten. Hantxe zegoen kafetegi batetik
|
emakume
batzuek, soinean larruzko berokiak zituztela, kaleratu eta, antxintxika txikian kalean behera jo zuten. Aurki kalean oinezko bakan batzuk baizik ez zebiltzan, haiek ere urduritxo, bizi bizi urratsa.
|
|
|
Garik aipatu zion oinetako konpontzailearen tailerraren ondoko portaletik, une hartan, lagun batzuk irteten ari ziren: aurretik umemoko bat, gero
|
emakume
bat, sudur handia zuena, kasu egin ziona, azkenik gizon moreno bat, Xanen praketara begira pasatu zena. Bebarrura sartzera zihoala, kale izkinan bi pertsona azaldu ziren.
|
|
|
Argirik pizteke: " Aquí está", esan zuen
|
emakume
baten bozak. Xanek begiak itxi zituen.
|
|
|
Korridore luzean,
|
emakume
gazte bat lurra garbitzen ari zen. Handia, ile beltza, birristi barrasta, brioz, apur bat lardaskan lan egiten zuen.
|
|
|
Handia, ile beltza, birristi barrasta, brioz, apur bat lardaskan lan egiten zuen. Xanen atzean atea itxi zelarik, Xan une batez hantxe, lur fregatu berria zapaldu nahi gabe, aterkia non utzi, nora jo ez zekiela gelditu baitzen,
|
emakumeak
begiratu egin zion eta, esku seinale bat eginik: " Pasa, pasa", esan zion.
|
|
|
" Mmm?", esan zuen. " Oui?",
|
emakume
batek, kableaz haraindik. " Nor da?", Xanek.
|
|
|
" Nor da?", Xanek. " C’est moi",
|
emakumeak
. " Mmm", Xanek.
|
|
|
" Mmm", Xanek. " Oui?",
|
emakumeak
. " Qui?", Xanek.
|
|
|
Xanek ez zuen noski ezagutzen, besteak berriz ez zion bistan zenez bere izenik eman nahi. " Qui êtes vous?", galdetu zuen
|
emakumeak
. " Ni?", esan zuen Xanek," no... moi...". Xanek ere ez zuen bere izenik esan nahi.
|
|
|
" Ni?", esan zuen Xanek," no... moi...". Xanek ere ez zuen bere izenik esan nahi. Hala ere, arazorik handiena berak frantsesez ez jakitea zuen, hartara ez zituen
|
emakumeak
esan zituen beste zenbait hitz ulertu. Laster ageri zen solasak irtenbide gutxitxo zeukala.
|
|
|
Mahai haietariko bi baizik ez zeuden hartuta. Batean lau
|
emakume
, lan uniforme zuriak jantzita kafe kruasanak hartu, kalaka ari ziren. Bestean mendi arropekin jantzitako gizon mustur ilun, sendo, burusoil bat bakarrik zegoen.
|
|
|
" Goxoa zegoan?", galdetu zion Xani, eta: " beste bat hartuko duk"; Xanek ezetz adierazi arren, Pititak, lau
|
emakumeen
mahaia jasotzen ari zen kamarero musu okerrari: " ekatzak beste bollo bat", agindu zion; hozten ari zitzaion kafearen aurrean antxumatuta besoak, ezpainetan irribarrerik ez, begirada altzairu urdinezkoa, dudagabe egoskor handi bat zen.
|