|
2014
|
|
|
Etxeetan lan egiteko, esaterako, estereotipoak nagusitu dira:
|
emakume
beltzak ez direla hain maitekorrak, ezin dituztela pertsonak ongi zaindu, eta basatiagoak eta menderakaitzak direla, ez dituztelako etxe batzuetako lan baldintzak onartzen. Ondorioz, merkataritzan, azoketan, egiten dute lan askok; hondartzetan, txirikordak egiten, beste batzuek; kontserba industrian kostaldean bizi direnek; garbiketan eta ez jendaurrean, ostalaritzan dihardutenek…
|
|
2016
|
|
|
Biltzar bat antolatu du hiriko koloreko jendeak, eta horren muinean gaude orain. Douglass, Delany, Redmond eta Garnet, guztiak ari dira aktiboki parte hartzen, eta,
|
emakume
beltzak ez ezik zuriak ere gonbidatu dituztenez, derrigorrean etorri behar nuen, esklaboaren kausa interesatzen baitzait, bai eta emakumearena ere; horregatik etorri behar nuen, eta parte hartu, apurtxo bat baino ez bada ere. Beraz, atzo, euria goian behean, Sarah Pugh eta biok honaino etorri ginen, eta gaur ere gauza bera egingo dugu.
|
|
|
Zer dela-eta izango dira afrikarrak eskuzabalago, beren kide saxoiak baino? Hegoaldeko bi milioi
|
emakume
beltzek ez badituzte pertsonaren, jabetzaren, soldataren eta haurren gaineko eskubideak erdiesten, azken batean, haien askapena ez da beste esklabotza forma bat baizik. Egiaz, hobe da gizon zuri ikasi baten esklaboa izatea, gizon beltz beheratu eta ezjakin batena baino(...)
|
|
|
Seneca Fallseko Biltzarrean
|
emakume
beltzik ez egotea are eta nabarmenagoa gertatzen zen baldin eta kontuan hartzen bazen emakume beltzek, aurrez ere, tinko egin zutela borroka emakumeen eskubideen alde. Biltzar hori egin baino hamar urte luze lehenago, Maria Stewarti eraso egin zioten jendaurrean hitz egiteagatik, eta, orduantxe, hauxe galdetu zuen, enpatiaz:
|
|
|
Bortxatzaile beltzaren mitoa metodikoki ekarri da gogora, beltzen komunitatearen aurkako bortizkeria eta terrore oldeak zuritu behar izan diren aldiro. Begien bistakoa da
|
emakume
beltzek ez dutela parte hartu bortxaketen aurkako mugimendu garaikidean, eta, hein batean behintzat, izan daiteke mugimendu horrek ez duelako aintzat hartu amarru bidezko bortxaketa salaketak baliatu izan direla eraso arrazistak hauspotzeko. Errugabe gehiegi eskaini zaizkie gas ganbera eta bizitza osorako ziegei, eta, beraz, emakume beltzek ez dute bat egin gehienetan poliziarengana eta epaileengana baizik jotzen ez duten horiekin.
|
|
|
Begien bistakoa da emakume beltzek ez dutela parte hartu bortxaketen aurkako mugimendu garaikidean, eta, hein batean behintzat, izan daiteke mugimendu horrek ez duelako aintzat hartu amarru bidezko bortxaketa salaketak baliatu izan direla eraso arrazistak hauspotzeko. Errugabe gehiegi eskaini zaizkie gas ganbera eta bizitza osorako ziegei, eta, beraz,
|
emakume
beltzek ez dute bat egin gehienetan poliziarengana eta epaileengana baizik jotzen ez duten horiekin. Gainera, sarri bortxatu dituzte emakume beltzak ere, eta, bortxatu dituztenetan, gizon uniformedun eta togadunek ez dituzte askorik lagundu.
|
|
|
|
Emakume
beltzak ez ziren saldoka bildu bortxaketen aurkako mugimendura, baina, hala ere, horrek ez du esan nahi bortxaketen aurkako neurriak errefusatzen zituztenik, oro har. XIX. mendea bukatu aurretik, klubetako emakume beltz aitzindariek antolatu zuten sexu abusuaren aurkako lehen protesta publikoetako bat.
|
|
|
Garai hartan, esklabotzaren aurka jardun zuten, batez ere. Hala ere, abolizioaren aldeko kanpainara biltzen ziren emakume zuriek ez bezala,
|
emakume
beltzek ez zuten lan egin karitateagatik edo moral printzipio orokorrak zirela medio, ezpada, areago, beren jendeak bizirik irautearen alde. Esklabotza indargabetuz geroztik, 1890eko hamarkada izan zen boladarik txarrena beltzentzat, eta emakumeek naturalki sentitu zuten beren jendearen erresistentzia borrokarekin bat egiteko beharra.
|
|
|
Hala ere, arrazakeria hain zegoen sustraitua emakumeen sufragioaren aldeko mugimenduaren barruan, ezen, egiaz, sekula ez baitzizkieten ateak ireki emakume beltzei. NAWSAren neurri baztertzaileak gorabehera,
|
emakume
beltzek ez zuten erabat albora utzi boto eskakizuna. Ida B. Wells, Mary Church Terrell eta Mary McCleod Bethune ditugu sufragista beltz ezagunenetarikoak.
|
|
|
Esplotazio horren eskariak zirela medio, esklabo jabeek bazter uzten zituzten beren jarrera sexista ortodoxoak, salbu eta zigortzeko orduan.
|
Emakume
beltzak ez ziren, inondik ere,, emakumeak, ohiko zentzuan, eta, era berean, esklabotza sistemaren ondorioz, ez zegoen gizonen nagusitasunaren arrastorik gizon beltzengan.
|
|
|
Egia da etxe barruko bizitzak izugarrizko garrantzia zeukala esklaboen bizitza sozialean; izan ere, eremu horretan baizik ezin ziren sentitu zinezko gizaki. Horregatik, bai eta gizon beltzak bezala langileak zirelako ere,
|
emakume
beltzak ez ziren laidoztatuta sentitzen etxe barruko zereginen ondorioz, nahiz eta, emakume zuriei, azkenerako, horixe gertatu. –Etxekoandre?
|
|
|
Hamarkadaren hasieran, Nat Turnerren matxinadak argi utzi zuen: gizon
|
emakume
beltzak ez zeuden inolaz ere pozik esklabotzaren patuarekin, eta sistemari aurre egiteko deliberatuta zeuden, inoiz baino gehiago. 1831n piztu zen Nat Turnerren matxinada, eta urte horretan bertan jaio mugimendu abolizionista antolatua.
|
|
2017
|
|
|
Utzidazue argitzen:
|
emakume
beltzak ez dira Trumpen garaipenaren erantzule. Boto emaileen talde guztiak aintzat hartuta, haiek izan zitzaizkion leialenak Clintoni.
|
|
2018
|
|
|
Ez zuten gai horretaz hitz egin nahi. Beltza izanda, bere aurrean inor ez da ausartu arrazakeria azaleratzen, eta etxean zaintzarako emakumeak kontratatzen dituztenengana joan denean ere, ez du lortu inork aitortzea
|
emakume
beltzei ez diela enplegurik ematen beltza izate hutsagatik. Hala ere, emakume beltzek sarritan yo no quiero negro bat jaso izan dute edonolako lana eskuratzeko garaian.
|
|
2023
|
|
|
Voice of the People Birminghamgo egunkari beltzaren arabera, soilik dozena bat emakume beltz erregistratu ziren botoa emateko, estatuak koloreko gizonei botoa emateko ezarritako arau zorrotz berberak ezarri zizkietelako koloreko emakumeei ere. 1920 hartan, zenbait emakume beltzek lortu zuten botoa ematea, baina oso gutxik, dena den, emakume zuriekin alderatuta.34 Mugimendua hasi zenetik sufragioaren aldeko kanpainan aktiboki parte hartu zuten arren, AEBko
|
emakume
beltzek ez zuten benetako boto eskubiderik izan 1965era arte, hau da, eskubide zibilen mugimenduari esker Boto Eskubidearen Legea onartu zuten arte, Martin Luther Kingen gidaritzapean. 2013an, atzera bota zituzten lege haren lorpenak; AEBko Auzitegi Gorenak legea indargabetu zuen, eta, hala, hautesleak baztertzeko bide berriak zabaldu ziren, hala nola hautesleen erroldak garbitzea, hauteslekuak ixtea eta hautesleak identifikatzeko araudiak ezartzea.
|