|
2000
|
|
|
Emakume gazte honek ere, aspaldiko bere maitaleak bezala, Axun du izena. Honela, bi
|
emakume
hauek senideak direla ohartuko da, eta Axun iraganeko maitearen lekua betetzen joango da. Istorioa aurrera joan ahala, gertatu behar dena berehala igarri egiten da, izan ere, Udazkena eleberrian bezala, ez dago ezustekorik.
|
|
2001
|
|
|
Elikagai ekologikoen gaineko informazio txarrena jaso uste dutenak izaki, eurora aldatzeak kezka handia sortu du
|
emakume
hauengan baina prezioak asko garestituko ez direla espero dute.
|
|
|
Erosketa egitean denbora aurrezteko dirurik ordaintzeko inongo asmorik ez dute agertzen
|
emakume
hauek.
|
|
2002
|
|
|
Ile luzea eta, burua eta bibotea ezik, ia gorputz guztia biluzik daramate. Hamar edo hamabi gizonek emazte erkideak izaten dituzte, bereziki anaiek eta aita semeek elkarren artean;
|
emakume
hauengandik jaiotako umeak haiekin lehenengo egondako gizonaren seme kontsideratzen dira.
|
|
2003
|
|
|
Zuzenbideak horrela dio eta orain hori beteko duen epailea behar da", dio Maribel Castellok.
|
Emakume
hauek espazio hori errebindikatzen segitzen dute. Udalari beti antolatu duen Alardea antolatu dezala eskatzen diote.
|
|
|
Egile gizonezko hauek nekez lortuko dute azken aldian plazara atera diren emakumezkoen pertsonaia femeninoen indarra eureganatzea (Ana Urkiza, Miren Agur Meabe eta Sonia Gonzalez ditut buruan), baina ulertzekoa da. Haien kasuan pertsonaia femeninoa lan intelektualaren emaitza den artean,
|
emakume
hauek pertsonaia katartikoak eratu dituzte, esperientzia metatuaren eta nork bere buruarekin egindako" kontu ajustearen" indarra dutenak. Pertsonaia hauekba rneborroka ren emaitza dira eta azala urratua eskaintzen zaizkigu, gordin, sinesgarri, haragizko, nahiz eta garaile ez atera gerra intimo horretatik.
|
|
2004
|
|
|
Apopilotzak fenomeno gisara irakurketa ugari izan ditzake. Nik emakumeen lanarekin (patronen lanarekin) duen hartu emana aztertu dut, eta jarduera honen bitartez patrona gisara lan egin zuten emakumeek Hernaniko historiari eginiko ekarpenera inguratu naiz. jarduera hau egoki ulertu ahal izateko, ezinbestekoa da
|
emakume
hauek bizi izan zuten testuingurua ulertzea, hau da, bai industrializazio prozesuak, eta, nola ez, frankismoak, genero harremanetan izan zuen eragina ikustea.
|
|
|
«Isilpeko merkatuan» lan egiten zuten emakume asko topa daitezke Hernanin. Artxibo eta errolda ofizialetan
|
emakume
hauek ikustezinak dira. Erroldak errepasatzen ditugunean badirudi emakumeen eta lan merkatuen arteko harremana noizbehinkakoa dela.
|
|
|
«Isilpeko merkatuaren» errealitatearen barnean kokatu behar dugu baita ere lehen izendatutako patronen lana. Adibideokin agerian uzten da
|
emakume
hauek egiten zuten lana, eta lan horren truke eskuratzen zuten dirua, oinarrizkoa zela beraien etxeko lan taldearen biziraupenerako. «Ogia irabazten» zuena soilik senarra zenaren irudia apurtzen da beraz.
|
|
|
«Isilpeko merkatuan» lan egiten zuten emakumeez gain bazeuden gizonekin batera fabriketan lan egiten zuten emakumeak ere13
|
Emakume
hauek ezkongabe eta alargunak ziren. Izan ere, 1962 urtera arte indarrean egon zen ezkondu ostean emakumeak lana uztera behartzen zituen legea.
|
|
|
Eta beno andriak eta emakumiak klaro behin ezkonduz geotz etzuten lanik itten, itten zuten lan etxian» (Arantxa). Nahiz eta
|
emakume
hauek fabriketan lan egin, fabrika hauetan ere lanaren banaketa sexual bortitza ematen zen. Emakumeei lanik «sinpleenak» ematen zitzaizkien, inolako ardura eta prestigiorik gabekoak.
|
|
|
Fabriketan lan egiten zuten Hernaniko emakumeen inguran zerbait gehiago jakiteko, eta
|
emakumea
hauek langile mugimenduen sorreran izan zuten garrantzia ikusteko irakurketa interesgarria da: Begoña Gorospe, Crónica de las mujeres de Hernani Estudio sobre la aportación de las mujeres de Hernani a la reconstrucción del movimiento obrero organizado de Argitaratubagea.
|
|
|
Lange k zera esan zuen:
|
Emakume
hauek amerikar lurrekoak dira, arraza gogor bat, gure herrialdearen sustraiak. Gure lautada, zelai, desertu, mendi, bailara eta herrietan bizi dira.
|
|
|
Gure lautada, zelai, desertu, mendi, bailara eta herrietan bizi dira. Ez dira hainbeste zabaldu den bizitza estilo amerikarra;
|
emakume
hauek estilo desberdin bat ordezkatzen dute. Gure ohituraren zati bat dira eta kemen handiz bizi dira.
|
|
|
Aditu horren arabera, “zerbaitek huts egiten du”, urtero Espainian 60.000 abortu egiten direnean; gehienak 18 eta 22 urte bitarteko emakumeak dira, “ikastetxeetan sexu prestakuntza jaso dutenak”. Palacios doktorearen iritziz,
|
emakume
hauek “badakite, baina arazoa da ez dutela dakitena betetzen”. 4.676 emakumek egin zuten azterketatik ondorioztatzen denez, 1.856 emakumek bakarrik erabili zuten pilula azken bost urteotan.
|
|
|
Egileek diotenez, martxoaren 8ko egunari erreferentzia eginez," komunikabideek gure egoerataz arituko dira, lehen orrian agian, baina egun batez".
|
Emakume
hauen nahia" gaurko egoera eta baldintza latzetatik aruntzago eramango gaituen gizarte baten alde lan egitea da" eta" hori ez da egun batean lortzen den apustua". Horretan jardun nahi dute lanean eta gogoeta egin ondoren eta adostasunera helduta, honako salaketa eta konpromiso hauek biltzen dituzte idatzian:
|
|
2005
|
|
|
Zehatzagoak izateko, jarrera hori indarkerian oinarritu zen10 Eskutitz horretan irainduak eta behartutahitzen sinonimoak bilatu egin dira (censuradas y apostrofadas). Denok imajinadezakegunez, oso memento gogorrak izango ziren
|
emakume
hauek jasan izanbeharrekoak.
|
|
|
Zein xarea den, izan ere, janzten omen gaituen jakinduria! Baina horrelakorik aitatzeak
|
emakume
hauen lanaribu ruzko interesik eza ere erakusten ez ote duen irizten diot, dagoeneko, hain baita zaila emakume hauetaz interesatutako jenderik aurkitzea literatur munduan eta pedagogia alorretan. Eta gizaldi batekoak ez dira hain kontu zaharrak, nire kontuen arabera.
|
|
|
Zein xarea den, izan ere, janzten omen gaituen jakinduria! Baina horrelakorik aitatzeak emakume hauen lanaribu ruzko interesik eza ere erakusten ez ote duen irizten diot, dagoeneko, hain baita zaila
|
emakume
hauetaz interesatutako jenderik aurkitzea literatur munduan eta pedagogia alorretan. Eta gizaldi batekoak ez dira hain kontu zaharrak, nire kontuen arabera.
|
|
|
Gerra zibila hasi arteko XX. mendean andrazko asko zegoen idazten eta multzokatuta aipatzen dituzte haiei buruz idatzi dutenek.
|
Emakume
hauek taldekatzeko saioetan irizpide desberdinak erabili izan dira ikerketa lanetan eta artikuluetan.
|
|
2006
|
|
|
Ni feminista naizenetik, beti eduki dut gure mugimenduan konfiantza handia. Ezaugarri batzuk baldin baditugu
|
emakumeok
hauek dira: etengabeko langileak garela eta behin eta berriro berrikusten eta berrirakurtzen gabiltzala.
|
|
|
Ikus dezagun nolakoak izan ziren urkatutako bi
|
emakume
hauen dramak.
|
|
2007
|
|
|
Hegemonia horri aurre egitea erabaki dute lau
|
emakume
hauek eta horretarako gaur egungo eta lehenagoko egoera azaleratzea erabaki dute blog honen bidez. Emakumeak historian zehar hor egon dira, gizonezkoak bezalaxe eurek ere idatzi dutelako. Baina, zehaztutako kanonak jarraitu ezean, berauetatik at uzten dituzte emakumeak, eta horregatik oso gutxi agertzen dira euskal literatura lantzen duten liburuetan.
|
|
|
Gizon
|
emakume
hauek eboluzio dietaren bigarren eguna hasi dute. Nutrizio plan iraultzailea da:
|
|
|
Baina gazta apur batek eta arrain urdinak inolako aukerarik izango dute hileko egunik beldurgarrienen kontra? ...
|
Emakume
hauek azterketa berri berrian parte hartu dute: euren dietan egunean 1.500 miligramo kaltzio hartuz gero hileko aurreko sindromearen eragina arinduko zaien jakin nahi dugu.
|
|
|
Zer esanahi du orduan autoenpleguak Indian? "
|
Emakume
hauek asko irabazi dute bizi kalitatean, eta gai dira beren familietan eta komunitatean eragiteko, beste emakume batzuei beren burua baloratzen eta lana izaten lagunduz" Garrantzi izugarria du. Emakumeekin lanean hasi nintzenean, txabolismo eremu batera joan nintzen haiekin bizitzera.
|
|
2008
|
|
|
Zailtasunak zailtasun, Bilboko bi
|
emakume
hauek ez dute jaioterrira itzultzeko asmorik eta" erreta" eta" desengainatuta" bezalako sentimenduak erabiltzen dituzte Argentinaz mintzo direnean. Herrialde hegoamerikarraren historiak eman dituen politikariek ez dute gehiegi lagundu.
|
|
|
Ikusten ditugu telebistetan, berezitasun erraldoi direla, zurubi sozialean hupatzen diren emazteei buruzko erreportaiak.
|
Emakume
hauek aldi berean hiperfemininoak eta neoliberal gogorrak dira. Miresgarriak.
|
|
|
... Gogorra da, onartu egin behar dut.
|
Emakume
hauek harrigarriak dira. Egunero egiten dute!
|
|
|
Juan Maria Uriarte gotzainak ere salatu du gertaera, esanez hildako
|
emakume
hauen bikoteak jeloskorrak, oldarkorrak, matxistak eta burutik joandakoak direla. Harrigarria gotzainaren azterketa okerra:
|
|
|
Hortaz, oherako, Bizargorri hori bakarrik izango dute
|
emakume
hauek denek...
|
|
|
«Bahitzaileak ez:
|
emakume
hauek ere beren senarraren preso eta bahituak dira, etxe honetatik atera ezin direla, eta horregatik dute halako gogoa istorio sentimental eta erromantikoak aditzeko».
|
|
2009
|
|
|
Aireportuan, baina, okertu eta bere bila joan denarekin elkartu beharrean beste batzuekin egiten du bat neskatoak. Gizon
|
emakume
hauek indusketara doaz baina, Ritaren ustearen kontra, ez osabari laguntzera, lapurtzera baizik.
|
|
|
Itsason berriz, ostatutik hurbil, Pott zeramika lantegia, eta bertan" Itsasoko jainkosak" deitzen ditudan Jone eta Maite. Ongi dagokie titulua, zeren eta, Egile Gorenak gizakia lur hautsez moldatu bazuen, bi
|
emakume
hauek ere mundu berriak sortzen baitituzte esku artean buztinez.
|
|
|
Ia bat batekotasuna da, hala izan behar du. Ez du merezi
|
emakume
hauei agintzeak eta egitura bat azaltzeak. Nahiago dut zuzeneko zirrara, eta publikoarekin une horietan bizitakoa partekatzea, esan zuen.
|
|
|
Gerediaga Elkarteak adierazi duenez,
|
emakume
hauek lan handia egin zuten haurren lehen urteetako heziketan. Izan ere, euskararekiko maitasuna eta haren biziraupena zuten helburu guztiek.
|
|
|
– Emakumeen garraioaren zerrendaren arabera, bakarrik
|
emakume
hauen zenbakiak baiezta ditzakegu: 31625 Ez dakigu ordea zein den Luz Martosen preso zenbakia. [Gure artxiboetan dugun] azken sarrerak dio:
|
|
|
Isolamendua indartzeko joerak, arazoen gainean zentratutako pentsamenduak (errumiazioa) eta etxetik kanpoko munduan gertatzen den ororen inguruko interes faltak ezaugarritukolukete sindrome hau. Maiz, haien arazoak azaltzeko baliozkoa litzatekeenhizkuntza faltako da eta, beraz,
|
emakume
hauek ezin izango dute berenondoeza adierazi.
|
|
|
hilekoa bera estresatzaile gisa bizi dutenek hilekoaren aurreko fasean herstura mailahandiagoa azalduko dute (estresatzailea gertu ikusten dutelako), eta hilekoan erehala gertatuko da (estresatzailea bizi dutelako). Horrek aditzera ematen diguestresatzaile honi aurre egiteko estrategiarik ez dutela
|
emakume
hauek (PerezPareja, Borras, eta Palmer, 1995). Beraz, bizitza estiloak eta estresak ere loturabadute hilekoaren eta aurreko fasearen bizipenarekin.
|
|
|
«karreradunak» eta «feministak»), konpetenteakbaina desatseginak direnak.
|
Emakume
hauek genero igurikimenak apurtzendituzte, ez dute behar heterosexualik asetzen eta gizartearen botere harremaneiaurre egiten diete. Horrela, sexismo anbibalentearen teoriak bi emakume motaproposatzen ditu, exotalde estereotipatuen bi dimentsioetan bereizten direnak, gustukoak baina errespetatu gabeak eta ez gustukoak baina errespetatuak, alegia.Edukian ezberdinak diren estereotipo horiek adierazten dituzten jarrerak ereezberdinak dira, emakumeen azpiestereotipoek jarrera polarizatuak islatzendituztelarik.
|
|
|
Bestalde, gure elkarrizketatuen artean lidergo estilo femeninoa agertzen otezen aztertzeari arreta berezia eskaini genion. Horrela,
|
emakume
hauek zuzendaritzan izandako esperientzien deskribapenaren bidez, partaidetzako kudeaketaestiloa erabiltzen dutela egiaztatu ahal izan genuen. Talde lidergo estilo honetan, kudeaketa talde lanean oinarritzen da; hau da, erabakiak hartzeko prozesua aholkuemailea da eta taldeko beste kideekin partekatzen da.
|
|
|
Familiako egitura (eta honen barne egituraketa) ere aspektu garrantzitsua etalagungarria da presidentetzako lanak egiteko.
|
Emakume
hauek beste emakumeekbaino familiako zama txikiagoa dutela esan genezake. Hau da, elkarrizketatugenituen emakume batzuek ez dituzte sema alabak, edota edukiz gero, hauek jadahelduak dira, independenteak, beraz.
|
|
|
Analisiak ondorengo aspektuak kontuan hartubehar ditu: alde batetik, presidentetzan arrakasta izateko
|
emakume
hauek topatudituzten zailtasunak edo oztopoak, edo beste emakumeek izan dituztela ustebadute?, eta bestetik, presidentetza arrakastatsua gauzatzeko eskura dituzten baliabide indibidualak eta sozialak. Aipatu aspektuak atalka ezberdinduta azaltzen diraondoren, baina esan behar da batzuetan, elementu bera oztopoa izan daitekeela, etabeste batzuetan, aldi berean (agertzen ez denean esaterako), oztopoak gainditzekobaliabidea.
|
|
|
Lau emakume horien bidez Iranen garai hartako zenbait estamentu azaltzen dira. Neshatek isiltasuna eta sotiltasuna erabili ditu
|
emakume
hauek jasan behar izan zituzten arazoak, askatasun eza, biolentzia eta aukera galduak azaleratzeko. Irudien edertasunak talka egiten du historiaren errealitate gordinarekin.
|
|
|
Elinorrek, lehen hain tolesgabea eta basatia zenak, behartuta sentituko du bere burua itzulinguruka hitz egitera eta gezurretan ibiltzera. Deabruak eraman ditzala
|
emakume
hauek!".
|
|
2010
|
|
|
Zinegotzi ohia 2004an egotzi zuten Alderdi Popularretik eta aurretik bi emakumeri ustez iruzur egiteagatik zigortu zuen Arabako Probintzia Auzitegiak.
|
Emakume
hauei ere babes ofizialeko etxebizitza baten truke dirua eskatu zien, 12.000 euro bati eta 18.000 euro besteari. Hala ere, epaia Auzitegi Gorenean errekurrituta dago.
|
|
|
Hurbiltasun Antzokia egitarauaren barnean eta Arriaga Antzokiak antolatuta, Lorcaren bertsio berezia taularatuko dute Bilboko BBK Aretoan aktore profesionalak ez diren
|
emakume
hauek.
|
|
|
Baina, hariari berriro helduz, zera: estimatzen dut inguruan egokitu zaizkidàn
|
emakume
hauen jarrera; are gehiago: bereziki maite ditut hirurak, izeba hil zenean, zeinen biziki sentitu nuen haren heriotza!?, baina gure arteko gauzak garbi daude:
|
|
|
enpresetan, unibertsitatean eta banketxeetan. Krisialdiak aukera bat eskaini die
|
emakume
hauei. Bazkarian aldarrikapen asko egin arren, Islandian emakumeek pisu handia daukatela aitortzen dute.
|
|
|
Makinak asko modernizatu dira baina
|
emakume
hauen lana oso garrantzitsua da.
|
|
|
Baina, hariari berriro helduz, zera: estimatzen dut inguruan egokitu zaizkidàn
|
emakume
hauen jarrera; are gehiago: bereziki maite ditut hirurak —izeba hil zenean, zeinen biziki sentitu nuen haren heriotza! —, baina gure arteko gauzak garbi daude:
|
|
|
Euskal Herritik asko izan dira, munduan zehar ebanjelioa zabaltzera joan direnak, eta oso estimatuak beti, neure begiz ikusi dudan bezala. Gizon
|
emakume
hauek, lekaide lekaimeak edo eta elizbarrutietako apaizak, munduko hainbat herriri laguntzen ari dira kristau sinesmena eskainiz, eta herri aurreratu batek behar duen guztia erakutsiz. Azken estatistikek diotenez, gaur egun, 600 pasa dira Bizkaian jaiotako misiolariak, 600 Gipuzkoakoak, 475 inguru Arabakoak eta 1.700 pasa nafarrak.
|
|
|
Eman nionak irudi xarmagarria zuen, eta operako ballet batean bere plantak eta dotoretasunak ez ziren gutxiagokoak izanen. Bizitasuna, xarma, lakrikunkeria Euskaldun
|
emakume
hauena."
|
|
|
—Hortaz, oherako, Bizargorri hori bakarrik izango dute
|
emakume
hauek denek.
|
|
|
" Bahitzaileak ez:
|
emakume
hauek ere beren senarraren preso eta bahituak dira, etxe honetatik atera ezin direla, eta horregatik dute halako gogoa istorio sentimental eta erromantikoak aditzeko".
|
|
2011
|
|
|
Azaroaren 25eko gauean, 1960an, Patria, Minerva eta Maria Teresa Mirabal ahizpa dominikarrak erailak izan ziren Leónidas Trujillo diktadorearen agindupean, haien bizitza labur baina osoan zehar demokraziaren eta giza eskubideen alde egin ondoren. 21 urte geroago, 1981eko uztailean, hiru
|
emakume
hauek omendu nahian, Bogotan batu zen Latinoamerikako Lehen Bilgune feministak Emakumeen kontrako bortizkeriaren Nazioarteko eguna izendatu zuen egun hau. Topaketa hartan gizarteko alor guztietan emakumeen aurka erabiltzen den bortizkeria gaitzetsi zuten; etxeko tratu txarrak eta erailketak, bortxaketak eta sexu jazarpenak, eta emakumeen aurkako edozein motatako bortizkeria, preso politikoek jasaten duten tortura eta gehiegikeriak barne.
|
|
|
Maputxeen aurka Txilen, adibidez. «Gaur egun ere emakumeentzat zaila da aurrera egitea, zenbaitetan, baina pentsaezinak dira historiako
|
emakume
hauek gainditu behar izan zituzten oztopoak», dio Valverdek.Gehiago ere izan zitezkeen, baina azkenean 44 hautatu ditu kamisetarako. Hiru izan dira bere zerrendari jarri dizkion baldintzak.
|
|
|
Baina honeekin, ahots bitan edo gehiagotan be abesten ei genduzan. Benetako bedeinkazinoa Joakin Goikoetxeandiaren irakatsietara ebilzan
|
emakume
honeek joaten ziran parrokientzat eta herrientzat!
|
|
|
Azazkalen kolore bezala erabiltzeko ez da oso konbentzionala, baina emakume askok aukeratzen du kolore hau. Alaiak, kementsuak, euren buruan konfiantza dutenak, eta aldaketei prest daudenak dira
|
emakume
hauek.
|
|
|
Lanbide enplegu zerbitzuak eta Herrizaingo Saileko Genero Indarkeriaren Biktimen Laguntzarako Zuzendaritzak akordio bat sinatu dute, tratu txarrak pairatu dituzten emakumeen lan espedienteei buruzko informazioa partekatzeko eta
|
emakume
hauen lan merkaturatzeko asmoz.
|
|
|
Zentzu honetan, Mariola Serrano Genero Indarkeriaren Biktimen Laguntzako zuzendariak nabarmen du duenez, genero indarkeriaren biktima izan diren emakumeentzat lan egitea garrantzi handikoa da.
|
Emakume
hauek bizitza normal bat eta independentzia ekonomikoa lortzea da ekintza guzti hauen helburua.
|
|
|
11 emakumeri ilea moztu zieten, eta gero soldaduak eta asaltoko guardiak koarteleratu ziren tokiak garbitzera behartu zituzten.
|
Emakume
hauek herriko ezkertiarren, errepublikarren edo abertzaleen emazte, alaba edo arrebak ziren.
|
|
|
...atuei arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako egintza programa guztietan genero ikuspegia gehitu dezatela eta bereziki emakume indigena, afrikar eta asiarrek, jatorri afrikarra edo asiarra dutenek, migratzaileek eta gutxietsitako beste talde batzuetako emakumeek jasaten duten bereizkeria kontsidera dezatela, modu horretan ziurtatu nahi dela
|
emakume
hauek gizonezkoekiko berdintasun egoeran heltzea ekoizpen baliabideetara, euren erkidegoen ekonomia eta ekoizpen garapenean parte hartzea sustatzeko bide gisa;
|
|
|
Aditu gehienek uste dute hiltzaile bat serieko hiltzailetzat jo ahal izateko, gutxienez hiru lagun hil behar izan dituela, eta ez guztiak batera baizik eta, izenak dioen bezala, banan banan, hau da, tarte bat utzita haien artean. Nolanahi ere, kontuan hartzen badugu bi
|
emakume
hauek ondo gordeta zeudela, eta kasualitate hutsez aurkitu ditugula... auskalo zenbat gelditzen diren han eta hemen azaldu gabe.
|
|
|
Dena den, bitatik bat edo
|
emakume
hauen odol zirkulazioa erdi mozturik geratzen zen edo botilak erortzeko arrisku bizian joaten ziren. Azken honetaz ez ziren kezkatzen nonbait:
|
|
|
Lekukoei dagokie esandakoen ardura eta nire eskerrik beroena. Gizon
|
emakume
hauek dira benetako protagonistak.
|
|
2012
|
|
|
Adibidez, Somalian Konstituzioa sortu dute eta aurrerapauso handia da legediak ablazioa debekatzea, baina benetako transmisoreak ez dira instituzioak, baizik eta daiak, bertako emaginak.
|
Emakume
hauek menopausiara iristen direnean ordura arte izan ez duten boterea lortzen dute eta botere hori beste belaunaldiko emakumeengan agintzeko erabiltzen dute. Nahiz eta harrigarria dirudien, jasan duten zapalkuntzaren ondoren eurak dira neskato gazteei ablazioa egiten dietenak.
|
|
|
Baina salaketa jartzean, orduan hasten dira arazoak. Legeak zer egiten du arrisku bizian dauden
|
emakume
hauen alde, bizkartzaina jarri?
|
|
|
Elkarteko bozeramaileek, egindako txostena, Arartekoa, Giza Eskubideen batzordea edota Emakunderi helaraziko diotela adierazi dute. Emakundek jada, galdetu du
|
emakume
hauen egoerari buruz.
|
|
|
“Haurdun geratzeko aukera murrizteaz gain, haurdunaldia gertatzen bada, arrisku handikoa izango da”, adierazi du.
|
Emakume
hauek haurdunaldiko diabetesa, prlampsia edo haurdunaldiko hipertentsioa izateko eta pisu txikiko haurtxoei erditzea izateko arrisku handiagoa dute. “Gainera, lehen hiruhilekoan abortuak izateko arriskua handitu egiten da erretzaileen artean”, gogoratu du mediku honek.
|
|
2013
|
|
|
" Kasu jakinetan sorospena ongi dago, baina emakumeen aurkako indarkeriari modu orokorrean egin nahi badiogu aurre, ikuspegi globala behar dugu, jatorria emakume eta gizonen arteko ezberdintasunean dagoela ulertu, eta ezberdintasun horiek ezabatzeko neurriak bultzatu". Biktima ahul eta pasiboaren estigma ere kendu litzaieke
|
emakume
hauei. Tratu txarrak daudenean, esaterako, zergatik jarri bizkartzaina emakumeari?
|
|
|
Instituzioetatik utzi egin liokete emakumeak biolentziaren aurrean objektu pasibo gisa erakusteari.
|
Emakume
hauek ezereztu beharrean, euren jabekunderako bidea erraztu". Eta duela gutxiko adibidea jarri digu Maitena Monroyk:
|
|
|
1610ean Logroñon egindako sorginen kontrako prozesuei dagokien paperetan, hainbat emakume arabar aipatzen dira (Ataurikoak, Zekuianokoak, Korresekoak....).
|
Emakume
hauek sorginkeriarekin harremanak izateaz akusatuta zeuden eta epaiketan bertan interpretea erabili behar izan zuten aipatutako paperetan agertzen den moduan:
|
|
|
EABren historia ezaguna izanda ere, iradokitzaile da beti.
|
Emakume
hauen ideologia edo ikuskera baloratzera sartu gabe, argi da horietako asko benetan modernoak, berritzaileak eta apurtzaileak izan zirela. Nahiz eta gaurko pentsamoldetik aurkakoa pentsatzeko tentazioa izan.
|
|
|
Emakumeen kasuan propaganda ekintza aberkoien artean kokatzen bada ere, praktikan jarduera horrek eremu politikoari loturiko hainbat ezaugarri bereganatzen ditu, eta horiek emakume mitinlari edo propagandistengan gorpuztuko ziren. Alde batetik,
|
emakume
hauek hitza eta hitz egiteko (baita entzunak izateko) eskubidea bereganatzen zuten. Gainera, eszenatokiaren erdian kokatzen ziren, batzuetan (edo askotan) bakarrik, beste batzuetan gizonezkoekin batera.
|
|
|
emakume propagandistak erabiltzerakoan emozioen erabilpenaren alde egiten ari ziren.
|
Emakume
hauek, bihotza eta sentimenduen ordezkari gisa, euskal arimaren esentzia eta ama aberriaren kultura transmititzeko figura egokienentzat jotzen ziren, eta horregatik bilakatu ziren mezulari. Zorionez euren hitzak (eta bizitzak) jasota geratu dira aipatutako erakusketan eta bestelako materialetan (liburu, artikulu?).
|
|
|
Ez dago berdintasunik gabeko justiziarik. Manos Unidasek aurtengo kanpainan gogoratzen du, eta
|
emakume
hauek dira adibiderik onena.
|
|
2014
|
|
|
Bilobak, aldiz, kaletarrak dira denak. Euskara eta euskal kulturaren transmisioan amama biloba hauek izan duten rola, eta" hori egia ote zen jakiteko jo nuen
|
emakume
hauengana". Amama biloba hauek zerk lotzen dituen eta transmisioa eman den jakin nahi zuen egileak.
|
|
|
Toki honetatik igaro diren bidaiari askok honetaz idatzi dute. Victor Hugo idazle frantziarra da
|
emakume
hauen deskripzioa jaso zutenetako bat.
|
|
|
Fraide kaputxinoen txalupazain emakumekoak aipatzen dituzte behin baino gehiagotan agiri historiko horietan. XVIII. mendean, berriz, Victor Hugo ez zen izan
|
emakume
hauetaz idatzi zuen bakarra. Alejandro Laborde eta Eliseo Reclus ere jardun ziren arraunlari horietaz.
|
|
|
Kontzertuetan fokua norengan jartzen den ikusteko ere esanguratsua da IkorKotxek argitaratu zuen argazki bilduma. Bilduma horretan
|
emakume
hauek agertzendira agertokian, Beti Mugan eko kantaria; Aiora Renteria Doctor Deseorekin; Kojon Prieto y los Huajolotes eko kideak, Sorkun... Eta publikoaren agerpenaridagokionez, esanguratsua da zeinen emakume gutxi ikusten diren lehen lerroetan, eta are gehiago, emakume gutxi horiek ere argazkilariak ez ditu lehen fokura ekarri, salbu argazki batean.
|
|
|
agertzendirenean ere egoera dramatikoren baten biktimak dira, edo egoerak gainditzearilotutako historia pertsonalen protagonistak (egoera horiek ez dira orokortzen, gainontzeko gorputz uniformatuetan gertatzen denez).
|
Emakume
hauen gorputzabsenteak isilarazten eta subertsibo bihurtzen dira, emakumeek ikuspegi patriarkaleta heteronormatibotik «haragiztatu behar» dituzten balioen pertzepzioetatikurruntzen diren neurrian; hau da, feminitate sexualizatuaren gorputzaren iruditikedo amatasunaren, samurtasunaren eta zaintzaren gorputz iruditik urruntzen direnneurrian. Horiek dira gorputzak iraultzen dituzten ideiak.
|
|
|
Gabilondok esan bezala, haien belaunaldiarenordezkari dira hau egitean, bestearen lekuan jartzean ezin izan dute euren kokapenhegemonikoa atzean utzi, ikuspegi binario eta dikotomikotik begira jarraitzendutelako. Beraz,
|
emakume
hauek, Irene eta Miren, ahotsik gabe jarraituko dute biegile hauen lanotan eta gizonen begietatik, gizon trabestitu bezala agertuko zaizkiguirakurleoi: bestea, bigarren sexua, argazkiaren negatiboa edo diskoaren B aldeabailiran, saiakerak saiakera.
|
|
|
Ama lotsagabeek, pediatrek eta beste aditu batzuek guraso direnetik zein trikimailu ikasi dituzten argitzen dute. Gizon eta
|
emakume
hauek gakoak eskaintzen dituzte haurrekin etxean antolatzeko, haurrentzako ohitura osasungarri bat ezartzeko jarraibideak eta familia erosketak modu konpultsiboan ez egiteko ideiak.
|
|
|
CONSUMER EROSKI Lehen ikerketan ikusi zenez, bizi ohiturak hobetzea emakumeen elikadura eredua hobetzea eta jarduera fisikorako orduak areagotzea izan zen.
|
Emakume
hauek fruta eta barazki errazio gehiago kontsumitu zituzten (helburua «egunean 5″ da), eta gantz saturatuetatik eratorritako energiaren ehunekoa murriztu zuten. Haurdunaldian dieta osasungarria egiteak dakartzan onura ugarien artean, haurdunaldiko diabetesaren prebentzioa nabarmentzen da.
|
|
|
Dokumental honek emakume kurdu talde baten bizipenak jorratzen ditu;
|
emakume
hauek euren bizitza eta euren jendearen patua aldatzen saiatuko dira. Turkian 15 urteko borroka armatuaren ondotik, gerrilla kurdua Irakeko iparraldeko mendietara bazterrarazi dute eta emakumeak, 1996z geroztik, gerrillaren parte dira, gizonen gerrillaren erabat independenteak, talde ttiki autonomo eta independenteetan antolatuak (“mangak” deritzonak), gehienez ere 6 lagunez osatuak.
|
|
|
Turkian 15 urteko borroka armatuaren ondotik, gerrilla kurdua Irakeko iparraldeko mendietara bazterrarazi dute eta emakumeak, 1996z geroztik, gerrillaren parte dira, gizonen gerrillaren erabat independenteak, talde ttiki autonomo eta independenteetan antolatuak (“mangak” deritzonak), gehienez ere 6 lagunez osatuak.
|
Emakume
hauek hainbat zapaltzaileri egin behar diote aurre: Turkia, 12 milioi kurduei autonomia politikoa ukatzen diena, Irakeko armada eta Kurdistango Abertzaleen Batasuna, emakumeak jabetza soilaz hartzen dituztenak.
|
|
|
Itzalpean izan diren emakumeak dira, isilpean egon direnak.
|
Emakume
hauek hitza hartzen dute egun honetan eta ekintzak antolatzen dituzte beren osasuna hobetze aldera.
|
|
|
Muzin egiten diezue
|
emakume
hauei.
|
|
2015
|
|
|
4
|
Emakume
hauek duten gogo bera izan nuen nik etxe hau aita hauen mende ezartzeko, eta horretan saiatu nintzen. Ziur dakit ez dutela onartuko monasteriorik, printzesarena bada ere, eta asko izango lituzkete erresuman, baina horrela, ezinezkoa da.
|
|
|
8 Berorri eskatzen diot, gure Jaunaren maitasunagatik, ez nazala ahantz bere otoitzetan, ezta
|
emakume
hauek ere. Eta esku artean dugun arazo honetan, izan beza ardura berezia, hau da, gure Jaunaren zerbitzurako izango bada, egin dadila, eta bestela, utz dezala, horrela egingo baitugu hemen.
|
|
|
1 Ez ukitu tripa! Formula zuzena Zergatik uzten dituzte
|
emakume
hauek barrigak ukitzeko? «Arazoa erreakzionatzeko gaitasunik gabe geratzea da», adierazi du Isabel Cuestak, blogaren egileak Ama molona. «Une horretan izoztu, petrifikatu, tira, utzi».
|
|
|
Martxoak 8:
|
emakume
hauek zure eskubideak defendatzen dituzte mundu osoan
|
|
|
Aldi berean, atxilotuak izan diren zazpi gazteei elkartasuna adierazi dio plataformak, bereziki Ainhoa, Aiala eta Marinari, azken hau Bilgune Feministako kidea. Horrekin batera, hiru
|
emakume
hauek Zaballako espetxean jasaten ari diren barkaturik daudela salatu du.
|
|
|
—Hogeita hamabost urte inguru dituzten
|
emakume
hauek pare bat gauza dituzte oso onak, zakila oso ondo txupatzen dizutela eta edaten ere badakitela.
|
|
|
Zazpi urte zeramaten elkarrekin bizitzen. Ohikoa lehenengo bikotea osatu eta gero elkarrekin bizitzen jartzea baldin bada, ezohiko bidea egin zuten
|
emakume
hauek. Adiskide gisa hartu zuten pisua alokairuan eta, poliki poliki, ia oharkabean, osatu zen bikotea.
|
|
|
Entziklopedistak, Martinek eta Abaituak orbandu egiten dituzte Flora, Julia eta Pilar, zikin sentiarazi.
|
Emakume
hauek gizarte heteropatriarkalaren arau moralen aldeko zentsura beren baitaratu eta lotsa, damua eta errua pairatzen dituzte ondorioz. Ez da harritzekoa arau horiek ohartzeke ere barneratzea, kontuan hartuta, Miguel Catalánek Anatomía del secreto n gomutarazi legez, gure gizarteek berriki arte moralki eta gutxi asko lausoki ez ezik juridikoki ere andrearen infideltasuna zigortu egin dutela.
|
|
|
Ondo moldatzen zara
|
emakume
hauek zureganatzeko erakartzeko eta hondamenerako trebatzen.
|
|
2016
|
|
|
Beharrezkoa da ezkontzeko eskubideak sexu askatasuna bermatu ez duela gogoratzea, LGTBfobia bizi bizirik jarraitzen duela, eta" integrazio" bide horrek normalak izan nahi ez dugunok baztertzen gaituela. Baina tira,
|
emakume
hauek ezagutu ondoren uste dut komeni dela erradikal/ instituzional edo kontserbadore/ urratzaile dikotomia sinplistak alboratzea eta norbanakoen istorio eta iraultza txikiak aintzat hartzea.
|
|
|
Eliza, Argentinan, lobby boteretsua da eta abortuaren aurkako diskurtsoa erabilita ahalduntze maila txikiko emakumeengana zuzenean heltzeko gaitasuna dauka. Baliabide gutxiko
|
emakume
hauekin GKEok lan handiagoa egin genuke, sarritan Elizaren bertsioa baino ez dutelako.
|