|
2014
|
|
|
Faktoreak klase askotakoak dira, eta elkar gurutzatu eta elikatzen dute: gehienetan, bi soldatarekin ere juxtu ibili behar da etxebizitzaren gastuak ordaintzeko, jakiak erosteko, familiaren gastuei aurre egiteko; gazteak gurasoen etxetik ateratzeko edadea atzeratu da; bizi itxaropena luzatu da, funtzio sozial batzuk denboran geroratuz; gurasoak gero eta zaharragoak dira; familia eredu berriak ugaritu dira;
|
emakumeek
presentzia handiago dute lan merkatuan, baina baldintza eta lan prekarioagoetan, eta etxeko lanetan dituzten ardurak askorik arindu gabe; haur gutxiago jaiotzen dira; eta abar. Sei urte luzera edo gehiagora doan krisi egoera batek areagotu ditu arazo horiek guztiak, gainera, soldatak izoztuz edo murriztuz, langabeziara jausi ez direnentzat.
|
|
|
Baina, oro har, Euskal Herriaren kasuan bide alternatiboa hartu duten diskoetxeekeuskal musika hedatzea izan dute helburu nagusi, nolabait merkatu txiki hori aurreraateratzea, gaztelaniazko, frantsesezko eta ingelesezko merkatu handien ondoan.Autoekoizpenaren bidetik ez bazen, ez da egon horrelako zigilu independienterikemakumeen sorkuntzaren alde lan egin duenik. Egia da, Esan Ozenkik, Bidehutsek edo halakoek emakume musikarien lanei lekua egin dietela, baina, gure ustez ezda horietan egon genero ikuspegiaren inguruko gogoeta sendorik, ez eta kudeaketalanak egitean
|
emakumeen
presentzia handirik. Bestelako zigilu kolektiboak sortudirenean. MusikHerria, Bonberenea Ekintzak eta Taupaka, adibidez?, ez daemakumeen parte hartze handirik izan.
|
|
2015
|
|
|
Garai batean etxean bakarrik aritzen ziren kasurik gehienetan, eta lan mundura ateratzen zirenean, langintza jakin batzuetan soilik aritzen ziren; hezkuntzan, erizaintzan... Gaur egun,
|
emakumearen
presentzia handiagoa da lan munduan eta horrez gain, gizarteko hainbat ekintzatako parte ere bada. Independentzia ekonomikoa geroz eta handiagoa da, nahiz eta oraindik badagoen zereginik.
|
|
2017
|
|
|
Erretzera zigortutako emakume heretikoa.
|
Emakumeek
presentzia handia izan zuten herrialde guztietan, mugimendu heretikoaren baitan.
|
|
|
Noski, generoari lotutako diagnostikorik gabe?. Ez zitzaien halako lehentasunik eman zerbitzuen sektoreari edo sektore publikoari,
|
emakumeek
presentzia handia duten eremu horiei. Urteek aurrera egin ahala, ikusi da gainbehera ekonomikoak gogor eragin diela haiei ere.
|
|
|
lbalioa hartzen duenean egoera parekatuaren aurrean egongo ginateke, non emakumeek zein gizonek denbora berdina eskainiko lioketen ekintza bati. Aldiz, T baino altuagoa balitz,
|
emakumeen
presentzia handiagoa adieraziko liguke eta alderantziz, T baino baxuagoa balitz gizonen presentzia handiagoaren adierazle litzateke. Adierazle honen emaitza proportzio bat da, hortaz, denborari erreferentzia egiten dion neurri dezimal baten aurrean gaude.
|
|
|
1 Grafikoari erreparatuz, zera ondorioztatu dezakegu: etxeko eta zaintza lanetan eta bolondres lanetan
|
emakumeen
presentzia handiagoa da, aldiz, lan ordainduan gizonen presentzia nabariagoa da (lehenengo hirurak T balioa gainditzen dutelako eta hirugarrena azpitik kokatzen delako). Etxeko lanen eremua esparru feminizatuena da, 1993an gizonek etxeko eremuari dedikatutako ordu bakoitzeko emakumeek lau aldiz gehiago eskaintzen baitzioten.
|
|
|
Datuen arabera, ikus daiteke liburua gero eta berriagoa eta prestigiotsuagoa (sarituak) den heinean,
|
emakumearen
presentzia handiagoa dela eta gainera, azken hauetan, mutilen eta nesken presentzia orekatuagoa dela.
|
|
|
Ondorio gozoen artean ikusi da gaur egungo liburuetan
|
emakumearen
presentzia handiagoa dela eta horren ondorioz mutilen eta nesken presentzia orekatuagoa dela. Hortaz, datuek erakusten digute presentziari dagokionez, eboluzioa egon dela eta 1980ko hamarkadan emakumeak zuen presentzia urria eta egoera desorekatua irauli egin dela.
|
|
|
Lanbide maskulinizatuek femenizatuek baino baldintza hobeak dituzte.
|
Emakumeen
presentzia handiko lan eremuetan jasotzen diren soldatak apalagoak izaten dira gizonek lan egiten duten eremuetako soldatekin alderatuz gero. Lan segregazioa emakumeekiko dagoen zeharkako diskriminazioarekin lotuta dago, beraz.
|
|
|
Lilaketan parte hartu ahal izateko, taldeko partaideen emakume kopurua taldeko partaide guztien erdia izanen da, gutxienez. Era berean,"
|
emakumeen
presentzia handiagoak balorazio positiboa ekarriko du".
|
|
2018
|
|
|
Bigarren legegintzaldian bestela jokatu dute. Buru publikoa Anna Gabriel izan da eta horretaz gain beste hainbat
|
emakumek
presentzia handia izan dute eremu publikoan. Ziur daude emakume militante kopuruak gora egin duela bigarren legegintzaldian, diskurtso feminista duelako mugimenduak eta emakumeak politika egiten ikusi dituztelako.
|
|
|
Horretaz gain euren euskalduntasuna demostratu izan behar dute, euskaraz hitz egiten, euskara ikasten... Azken urtetan ere, biziberritze prozesuan euskara behar izan diren lanbideetan
|
emakumeen
presentzia handiago izan da, eta –aurretik aipatu den moduanemakumezkoek bete ohi dituzten lanbideetan euskararen eskaera eta erabilera handiago da (Amonarriz, 1995). Esan daiteke, beraz, transmisioa emakumeen gain egoten jarraitzen duela (Oruesagasti eta beste 2014: 82).
|
|
|
•
|
Emakumeen
presentzia handiena makillajean, ile apainketan eta joskintzan aurkitu da (%100 eta %75 bitartekoa). Haatik, izaera teknikoagoa duten beste jarduera batzuetan elektrikari eta makinistak, soinua, argazkilaritza... emakumeak ez dira %15era iristen aztertutako azken urtean.
|
|
2019
|
|
|
Sindikatuarekin batera, Emakume Askeak elkarteak antolatu du aurtengo saioa, eta nabarituko da eragina:
|
emakumeen
presentzia handia izango da hausnarketa sustatzeari begira egingo diren ekitaldietan.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, langileek nabarmendu dutenez, industriaren arloari dagokionez, aeronautikaren sektorean dago"
|
emakumeen
presentzia handiena"; zenbait enpresatan, langileen erdira iristen da, beste sektore askotan ez bezala.
|
|
|
Bereziki bi esparrutan egindako lana azpimarratu dute elkarteetako ordezkariek. " Kontu inportanteenetako bat izan da emakume pentsiodunen prekaritatea ikusaraztea; errealitate hori lehen aldiz agertu da kalean", adierazi du Maria Serranok, Gipuzkoako Duintasuna pentsiodunen elkarteko kideak, eta nabarmendu du
|
emakumeek
presentzia handia daukatela asteleheneroko elkarretaratzeetan. " Oraintxe arte, tabu bat zen norbere miseriez hitz egitea, zeren miseriek erru eta lotsa sentsazio handia eragiten dute.
|
|
|
Hemen ikerketek politikaren esparru formalaren eta informalaren arteko aldea azpimarratu dute: politikaren eremua gero eta formalagoa eta instituzionalagoa den heinean, emakumeen presentzia txikiagoa izango da; aldiz, eremua gero eta informalagoa eta gertukoagoa den heinean, hots, eguneroko bizitzari lotzen zaion heinean,
|
emakumeen
presentzia handiagoa da (Stolle eta Micheletti, 2006; Hernandez, 2008; Coffe eta Bolzendahl, 2010). Ikerketa gehienek eremu formalean jarri dute atentzioa eta sarritan, emakumeen partaidetza gizonena baino baxuagoa dela ondorioztatu.
|
|
2021
|
|
|
Iluntzeko mobilizazioan Donostian esan zutenez, koronabirusaren garaian handitu egin da zaintzen beharra, eta oinarrizko jarduerak zein diren ere zehaztu da. «Horietan guztietan,
|
emakumeen
presentzia handiago da, eta, horregatik, emakume horien lan karga esponentzialki handitu da». Egoera salatzearekin batera, proposamen zehatzak ere egin zituzten mobilizazioetan egindako hitzaldi denetan.
|
|
|
Egungo egoerari itzulia emateko eta industrian
|
emakumeen
presentzia handiagoa sustatzeko, genero estereotipoekin amaitu behar da, gazteek karrera teknikoak ikas ditzaten sustatu eta sektore horietan emakumeei ikusgarritasuna eman. Gainera, nabarmentzekoa da industriaren sektoreak sortzen duela lan egonkorrena, eta lan baliotsua eta kualifikatua eskaintzen du, ordainsari altuekin.
|
|
2022
|
|
|
bi geruza dituzte. Lehenbizikoa talde txiki eta aktibo batek osatzen du, non
|
emakumeen
presentzia handiagoa den. Bigarrena zabalagoa da, eta kideek parte hartze txikiagoa dute.
|
|
|
200dik gora. Eskaera gehienak emakumezkoenak izan dira %73 Aukeraketan ere nabaritu du
|
emakumeen
presentzia handia: %80 izan dira.
|
|
2023
|
|
|
Desberdintasuna hain zen handia non Alice Melliat emakumeen kirolaren aitzindaria baitzen, Emakumezkoen Munduko Jokoak Pragan 1930ean eta Londresen 1934an egitea erabaki baitzuen. 1976ra arte ez ziren hasi
|
emakumeak
presentzia handiagoa izaten kirol olinpikoetan. Montrealen hitzorduan, 1976an, atleten% 20 emakumeak ziren.
|
|
|
Parte hartzaileen artean, nabarmentzekoa da
|
emakumeen
presentzia handia, bai eta bertaratutakoen bataz besteko adin altua ere, pertsona gazteen presentzia eskasarekin. Bestalde, hurrengo batzar zikloari begira, Udalak hizkuntza irizpideak hobetu nahi ditu, saioak euskaraz egiteko zailtasunak sumatu direlako.
|