|
2000
|
|
|
Uholdeetan jendea itota hiltzen dela esaten dute, baina hangoak ez dira urarekin itota hiltzen, muinoetan lur jauziak izan eta euren rantxito eta guzti azpiratzen dituelako baizik. Han bizi diren haurrentzat ez dago eskolarik; hango
|
emakumeentzat
ez dago haurgintzarako ospitalerik. Behin nagusi kroaziarrarekin joan nintzen ospitale batera.
|
|
2001
|
|
|
Zergatik, alegia," emakumea, neska gaztea, ama gaztea, andra, lantegira? Lana ez da libertadea, baiña gaur egun euskaldun
|
emakumea
ez dago delibratzerik, lanaren bidez ezik. Lana uka ahal izateko, ez du lana hartzea beste biderik, gaur, hemen.
|
|
|
Gizona eta
|
emakumea
ez daude maila berean Indiako gizartean. Semea izatea gurasoentzat zoriona da.
|
|
2002
|
|
|
(...) Erreferentetik at dauden [gutxiengoekin] multzoak egiten dira, ereduarekin bat ez datozenak. Kasu honetan, esate baterako,
|
emakumeak
ez daude presentzia handiaz literaturan. Orduan, ia gutxiengo bat da eta berez ematen du azpimultzo bat sortzen duela.
|
|
2004
|
|
|
Gizartearen ikuspegia aldatu behar da. Salbuespenak salbuespen,
|
emakumeak
ez daude gizonezkoen pare inongo kiroletan, gizarteak berak gutxiesten ditu.
|
|
2005
|
|
|
Beraz, frankismoak emakumearen inguruan bultzatutako irudia aldatu egin zen:
|
emakumea
ez zegoen gizonaren azpitik, ez zen gutxiago, soilik, ezberdina, zen.
|
|
|
Estatu Batuetako zientzialarien lanak baieztatzen du emakumeen genoma gutxienez hiru alderdi nagusitan bereizten dela maskulinotik. Lehenengoa Y kromosoma bera da, gizonezkoena soilik, eta
|
emakumeetan
ez dauden gene “apartak” ematen dizkie gizonei. Bigarrenik, emakumeen bigarren X kromosomako geneen %15en ustekabeko jarduerak adierazten du gene horiek gehiago adierazten direla emakumeetan gizonetan baino.
|
|
|
Kanporako bidean, bere gelako zenbakiarekin akordatzen ez zen
|
emakumea
ez dago pasilloan.
|
|
2006
|
|
|
M. G. ESNAL. Ikusia dut, adibidez, kongresu bat prestatzen ari den norbait, izenak proposatu eta
|
emakumerik
ez dagoelako, halako batean beste batek nola esaten duen: " A bai, emakume bat falta zaigu.
|
|
|
Amatasunaerditzearen bidez zehazten da; hortaz, ama nor den legez zehazteko nahikoa damedikuaren partea jaioberria inskribatzea eskatzen duenaren adierazpe narekin batetortzea. Auzitegi Gorenaren arabera (1999ko irailaren 21eko epaia), emakumeaerditzen laguntzen duena behartuta dago Erregistro Zibilari eman beharreko parteanamaren nortasuna adieraztera; hots,
|
emakumea
ez dago bere amatasunaren aurreananonimotasuna gordetzeko baimenduta.
|
|
2008
|
|
|
30 inguru ziren aurten, azken urteetako kopururik handiena, eta nahiz eta
|
emakumerik
ez egon, ez dituzte ateak ixten eta guztiak ongi etorriak dira: gizonak, emakumeak eta gazteak.
|
|
2009
|
|
|
Gertutik begiratu duenean, elkar aurkeztu dutenean, hantxe bertan erortzekotan egon da Ana. Bi
|
emakumeen artean
ez dago hamar urte baino gehiagoko diferentzia. Batak hogeita hamar urte inguru izango ditu, besteak berrogei baino gehiago ez.
|
|
|
«Zeren., zera., berdintasun politikengatik ere bai,
|
emakumerik
ez zegoelako deitubaitzidaten[.] eta niri deitu zidaten».
|
|
|
Kirol egituren goi karguetan
|
emakumeak
ez egotea (edo karguetatik aldeegitea) ulertzeko, garrantzitsua da espazio publikoari edo espazio pribatuariemakume hauek eskaintzen dieten energiaren inguruko gatazka kontuan hartzea.Zenbait kasutan gure elkarrizketatuek kirol kudeaketan ibilbidea egiteko aukeraizan duten arren, familia behar bezala zaindu ezin izatea pentsatzeak boterepostuari uko eginarazi die.... Beste zenbait kasutan, familiarekin edota lagunekingozatzeko nork bere aisialdia berreskuratzeko beharra azaldu dute.
|
|
|
Zirrikitu bat uzten zuen, amaren arrisku psikologikoa, umea jaioz gero. Hori ez da horrela, abortatzen duten
|
emakumeak
ez daude desorekatuta.
|
|
2010
|
|
|
Kuoten alde hitz egin du, behar beharrezkoak direlako. Lehen
|
emakumeak
ez zeuden tokietan orain badaude, eta horrek justifikatzen ditu kuotak.
|
|
|
Islandiako
|
emakumeak
ez zeuden batere pozik politika arloan nola zeuden ikusirik. Parlamentuko kide gehienak gizonezkoak ziren.
|
|
|
Iritsi da hotelera. Zoragarria da parajea, ikusgarriak horretatik dauden bistak, baina
|
emakumea
ez dago paisaiari erreparatzeko. Aparkaleku zabalaren txoko batean utzi du autoa; bata bestetik tarte batera daude auto apurrak, elkarren berri ahalik eta gutxien jakin nahi balute bezala.
|
|
|
–Zerbait esan behar nion.
|
Emakumeekin
ez dago asmatzerik. Hamarretik bederatzitan guri tokatzen zaigu zain egotea.
|
|
|
Hala uste du Tourainek eta egungo errealitatearen argazkia atera du:
|
Emakumeak
ez daude gizonen aurka, emakumeak emakume eta gizon dira aldi berean, baina gizonek ez dute emakume izan nahi.
|
|
2011
|
|
|
Haien gizatasuna lurperatua izan da.
|
Emakumerik
ez dago, krematorioetan desagertu dira, haurrekin, zaharrekin eta gaixoekin batera. " Baina Lorenzo gizona zen; aratza eta kutsatu gabea zen haren gizatasuna, ukapenezko mundu honetatik kanpo zegoen hura.
|
|
|
alegia, emakumezkoaren subjektibitatea ez dagoela erabat faloaren arauaren mende.
|
Emakumea
ez dago irentzearen beldurrera makurtua, gizona dagoen bezala. Aitaren debekuaren, ezak?
|
|
|
%10 baino gutxiago Ingalaterran eta Galesen, %20 baino gehixeago Alemanian eta %40 inguru Hungarian. Ordezkaritzaren arloan,
|
emakumeak
ez daude modu ekitatiboan ordezkatuta Nazio Batuen klima aldaketari buruzko hitzaldietako ordezkari gisa; 29 herrialdetan bakarrik dira parlamentuko ordezkaritzaren% 30 edo gehiago, eta, ministro gisa betetzen dituzten diru zorroei dagokienez, emakumeek aukera bikoitza dute gizarte eta ongizate sektoreetan ministro gisa jarduteko, eta ez ekonomian, merkataritzan eta finantzetan....
|
|
|
Bizitzak egin dezakeen gauza bakarra da min ematea, zikintzea, elbarritzea, zauritzea. Gizonezkoek esaten dute
|
emakumearentzat
ez dagoela bizitzarik maitasunetik kanpo. Baina zuek, bakarrik bizi zaretenok, ez al zarete zoriontsu?
|
|
2012
|
|
|
Pintoreak pentsatzen du
|
emakumea
ez dagoela bere senean. Senarrak abandonatu izanak guztiz aztoratu duela.
|
|
|
direla legezkoak (ezkontzaren bidez), direla ezkutukoak (prostitutak). Era berean irakatsi zaio
|
emakumeari
ez dagokiola berari desira sentitzea, hori nabarmen erakustea, aurrea hartzea; bai plazera sentitzea, baina gizonezkoaren nahimenaren ondorioz, eta eskerturik egon behar gainera.
|
|
2013
|
|
|
Irri batzuk aditu nituen.
|
Emakumea
ez zegoen bakarrik.
|
|
|
Izan ere, %9k biberoiak ditu bularrarekin batera (edoskitze mistoa), arrazoi horrexegatik. «Biberoia da aliatu onena, zailtasunen aurrean, baldin eta
|
emakumeak
ez badaude motibatuta edoskitze esklusiboarekin», adierazi du Carmen Martínek, Amagintza edoskitzeari laguntzeko Nafarroako taldeko lehendakariak. Edoskitzea bidaietan, abantailak Orduan, ez al da bateragarria amagandiko edoskitzea eta oporretatik irtetea?
|
|
2014
|
|
|
|
Emakumea
ez zegoen hain edanda, ia batere ez. Polita zen, begi ilunekoa eta musugorria, eta begi bizi biziak josiak zizkion bere lagunari, belatz batek bezain erne.
|
|
|
Politika neoliberalek ezaugarritu dute gure jendartea. Krisi ekonomikoak areagotu egin du pobre eta aberatsen arteko amildegia eta
|
emakumeok
ez gaude irabazleen aldean. Aldaketa giro honetan aukeren ideiari heldu nahi diogu, gure esku ere badagoela aldaketa norabide batera edo bestera bideratzea.
|
|
2015
|
|
|
Jatorriz oso klasikoa eta maskulinoa den istorioari genero rolak aldatu dizkiot:
|
emakumerik
ez zegoen lekuan, esaterako, Mentxu izeneko pertsonaia sortu dut, sendabelarren gaineko jakintza handia daukan emakumea. Istorio honetan Mentxu da zalduna sorgin baten atzaparretatik salbatzen duena.
|
|
|
Bere curriculumean irakur daiteke, halaber, UAGN sindikatuko kidea dela, eta Laborantza Ganberako presidenteorde ohia. " Nekazaritzaren munduan,
|
emakumeok
ez gaude behar bezala ordezkaturik. Emakume asko dabiltza sektore horretan lanean, baina ordezkaritza, ia beti, gizonen esku gelditzen da.
|
|
|
Los lunes al sol filmak gizonen ikuspuntu hori islatzen du.
|
Emakumeentzat
ez dago astelehenik eguzkipean.Beste maila batean, Eustatek jakinarazi du lau biztanletik bat elkarte bateko kidea dela.Ikerlari batzuek arrazoitu dute elkarteetan parte hartzea krisiaren eraginez sortutako haserrea nolabait bideratzeko modua dela, bai sindikatuetan, baita erakunde politikoetan ere; haserrea adierazteko bidea, alegia.Dena den, genero rolen banaketa antzeman daiteke bertan sektore... genero ezberdintasun nabarmen nabarmenak daude kasuaren arabera.
|
|
|
Esate baterako, Kunderaren liburu hartan bertan, 111 orrialdean, dauden etxea utzita nora joango diren galdetu dio emakumeak Xabierri. Hark azaldu dio zer duen buruan, baina
|
emakumea
ez dago konforme, han ez baitu izango orain duen armairua arropak gordetzeko, ezta bere txori kaiolatua ere.
|
|
|
|
Emakumeekin
ez dago asmatzerik.
|
|
2016
|
|
|
|
Emakumea
ez zegoen ados, eta nik harekin bat egin nuen esatean ezinezkoa zela berea bezain ondo gobernaturiko izpiritu batek inori irain egitea.
|
|
|
Damua gero etorriko zen, baina hori ez zenion Enarari azaldu, hari alu jana zenbat gustatzen zitzaizun azaldu zenion, eta zeinen trebea zinen mihia ezpain artean irristatzen. Zure mingainaz hankartea milikatu eta orgasmorik izan gabeko
|
emakumerik
ez zegoela aldarrikatu zenuen apaltasunik gabe, arraren harropuzkeriaz puztuta. Enarak barre egin zizun, aluak ondo jaten zekien gizonik egundo ez zuela ezagutu esanez, eta defendatuz emakumezkoak inondik ere askoz ere trebeagoak zirela zeregin hartan gizonezkoak baino.
|
|
|
Begien bistako bilakatu zen laster asko: milioika
|
emakume
ez zeuden gogobeteta etxeko bizitza eta asmo erlijioso hutsekin. Hezkuntza kaskarra jaso zuten gehienek, eta ez zuten soldatapeko lanik lortu nahi, edo ez ziren horrelakorik lortzeko gai; hortaz, klubetako bizitzari esker konpondu zuten beren dilema pertsonala.
|
|
|
Lotsaren mugak gainditu behar zituzten etxekoandreek, amek eta alabek arruntek; ez zieten jaramonik egin behar beren gizonen bekozko ilunei, trufaldiei eta aginduei(...), lehen eskakizunari heldu behar zioten, eta kale ezezagun batean barrena abiatu, ateak jo, eta onarpen handirik ez zuen kausa baten aldeko sinadurak eskatu. Bakarrik aritzeaz gainera, alegia, nebaren edo senarraren laguntzarik gabe, etsaitasun jarrerekin topo egiten zuten eskakizun egileek, eta, batzuetan, baita irainekin ere,
|
emakumeei
ez zegozkien gauzak egiten ei zituztelako.
|
|
|
Beste bat Goteborgeko (Suedia) Osasun Publikoko Eskola Nordikoak egindako azterketa berretsi sentsazio hori. Hala ere, lan zientifikoan parte hartzen duten 800 bikote baino gehiago pozik daude beren harremanarekin Erditu eta sei hilabetera, gizonak zein
|
emakumeak
ez daude gustura sexu dinamikarekin. nekea arazo nagusietako bat da, batez ere emakumeentzat. Horren ondorioz, «erlazioen maiztasuna honetara mugatzen da:
|
|
|
|
Emakumerik gabe
ez dagoela demokraziarik gogorarazi du Udalak M8an
|
|
|
Alabak danborra jo nahi zuelako Alarde parekidearen alde egin zuen
|
emakumea
ez zegoen hogeita sei aitzindarien artean. Irakaslea zen eta irailaren zortzia laneguna zuen urte hartan suertatu zitzaion eskolan.
|
|
2017
|
|
|
Eta, noski, nik ez dut gure kontrako indarkeriaren kontra egiteko egun bat nahi. Nik nahi dudana da nire alaben gizartean bikoteak hildako
|
emakumerik
ez egotea. Katolikoek esaten dute gizonaren saihetsetik sortu zela emakumea, eta milaka urte geroago, gizonek saihetsak apurtzen dizkigute kolpeka.
|
|
|
Gu musulmanik nordikoenak gara.
|
Emakumeak
ez daude zapalduta.Berreskura daiteke Estonian 400 hiztun dituen hizkuntza bat? 1920ko hamarkadan, tatarrek alfabeto arabiarra baztertu eta latinoa hartu zuten. Baina, gero, Sobiet Batasunaren garaian, zirilikoa.
|
|
|
Egia da gure kulturan amak pisu handiagoa duela ingurukoetan baino, etxeko kontuei dagokienez. Esaten digute hemen emakumeek agintzen dutela, baina Gernikako arbolaren azpian gure lege sakratuak eztabaidatzen zirenean, han
|
emakumerik
ez zegoen. Andreek agintzen dute, baina etxe barruan; horrekin konformatu gara, eta espazio publikoa ez dugu aldarrikatu oraintsu arte.
|
|
|
Aldea, halere, emeki gutxituz joan da azkenaldian, eta Barcenillaren ustez, «badirudi nahi bat egon dela emakumeak aitortzeko, azken urteetan bereziki. Baina, beste behin ere, nahikoa da atzera jotzea eta ez gehiegi, zazpi urte edo,
|
emakumerik
ez zegoela ikusteko. Eta okerrena da hor badela emakumeen belaunaldi bat ez zuena inolako aukerarik izan.
|
|
|
–esan zuen?. Xamalko gainean bilutsik doan
|
emakumerik
ez dagoela barruan esango al duzu berriz?
|
|
|
Maila baxuan ase daudenen artean, aldiz, %14, 5 gizonak dira eta %20 emakumeak. Hortaz, datuen argitan,
|
emakumeak
ez daude hain konforme euren bizitza pertsonalarekin. Gainera, bikoteen arteko lan banaketari erreparatuz, inkesta honen datuek erakusten digute gizonak askoz ere konformeago daudela beraien bikote emakumeek burutzen duten etxeko eta zaintza lanekin emakumeak beraien gizon bikoteek eskaintzen dutenarekin baino, hau da:
|
|
|
Zuzendaritzak emakume autobus gidariekiko duen tratuari dagokionez, gehiengo handiak ez du bazterkeriarik sentitzen. Halere, bi emakume gidari kritiko agertzen dira (A4 «Bai nabaritzen dut, neretzako zerbait frogatu behar diezu») komun nahikorik ez dagoelako, goi karguetan
|
emakumerik
ez dagoelako eta postu horietara iristeko kriterioak argi ez daudelako (A10 «Nik uste dut diskriminatuak gaudela»).
|
|
|
Horien babesa ere ezinbestekoa da. Gainera,
|
emakumeak
ez gaude presente leku eta une guztietan eta gizonen arteko dinamiketan ere paper zentrala izan dezakete aliatu horiek.
|
|
|
Gizarteak uste du arazoa bideratuta dagoela baina errealitatea aztertuz gero argi dago ezetz. Ez bakarrik legearen mugengatik (indarkeriaren definizioa, esate baterako), baizik eta praktikan
|
emakumeak
ez daudelako inondik inora babestuta, eta hainbatetan ere biktimario bihurtzen dira. Guztiaren atzean, baliabide falta, epai operadoreen formakuntza eza eta ideologia sexista daude.
|
|
2018
|
|
|
|
Emakumeak
ez badaude, gai batzuez aritzeak" ez duela zentzurik" jakitun da Dani Alvarez (Bilbo, 1977) Radio Euskadiko Boulevard irratsaioko aurkezle eta zuzendaria. EHUko ikerketak zehazten duenez, emakumeen presentzia ez da heltzen heren batera irratiko Faktoria, Boulevard eta Ganbara saioetan.
|
|
|
bata, ordutegia dela eta Boulevard saioa goizean izaten da emakumeak" baldintzatuta" daudela dio, haurrak eskolara eraman behar dituztelako, besteak beste. Bestea,
|
emakumeak
ez daudela prest edozer gairi buruz hitz egiteko. " Gai espezifikoak badira baietz esaten dizute baina solasaldi orokor baterako, aldiz, ezetz".
|
|
|
Ez da emakumeen ikusezintasunaren kausa bakarra: "
|
Emakumeok
ez gaude EITBko tertulietan eta normaltzat hartzen da gainera", dio Arantza Gutierrez EHUko irakasle eta ikertzaileak. Bizi garen sistema patriarkalak emakumeari esleitu dizkion jokaerak zeintzuk diren kontuan izanda, euskal hedabide publikoan horiek nola gauzatzen diren aztertu dute EHUko hiru irakaslek.
|
|
|
Tertuliek zertaz hitz egin behar dugun erabakitzen dute". Eztabaida horietan, ordea,
|
emakumerik
ez egotea ohiko joera zela ohartu ziren eta erne jarri ziren. " Tertulia ugari daude, baina emakumeek ez dute hitzik.
|
|
|
Emakume ia denek salatu dituzte bortxaketak eta umiliazio sexualak emakume izateagatik. Atxiloaldiko espazioak maskulinizatuak daude, polizien artean
|
emakumerik
ez dago ia. Babesgabetasun sentsazioa oso handia da, eta hor sortzen den indarkeria, oso matxista.
|
|
|
Generoa funtsezko arma baten moduan sartu zen patriarkatuaren kontrako borrokan. Izan ere, aldarri patriarkalak dio emakumeak naturaz daudela gizonen mende, hau da, beren biologia, beren sexua dela medio direla mendeko, baina sexua ez baizik generoa aipatzeak adierazten du
|
emakumeak
ez daudela posizio horretan naturaren, biologiaren edo sexuaren ondorioz, baizik eta asmakizun sozial eta politiko baten ondorioz. Egia da:
|
|
|
Jatorrizko kontratua eginez geroztik, eremu pribatuaren eta eremu publiko zibilaren artekoa izan da dikotomiarik garrantzitsuena, eta dikotomia horrek argi islatzen du natur kondizioko sexu ezberdintasunaren ordena, zeina, aldi berean, ezberdintasun politikoa ere bai baita.
|
Emakumeak
ez zeuden natur egoeratik kanpo, baina ez dira izan jatorrizko kontratuaren parte; bestela, zapuztu egingo zen kontratu sexualaren helburua bera! Emakumeen eremua gizarte zibilaren barruan dago, baina, aldi berean, haren kanpoan.
|
|
|
Egun batzuk geroago, Txinok esan zidan amonaren seme alaba guztiek familia bilera izan zutela, harekin zer egin eztabaidatzeko. Begien bistakoa zen
|
emakumea
ez zegoela bakarrik bizitzen jarraitzeko moduan, baina seme alabetariko inor ez zegoen prest etxean hartzeko. Horrelakoetan ohikoa den moduan, elkarri kontuak eskatzeari, kargu hartzeari eta asto beltzarenak esateari ekin zioten denek, eta eztabaidaren beroan agertu zen pastela:
|
|
2019
|
|
|
Toki batzuetan
|
emakumerik
ez dagoela, horixe aipatu du Eliasek: " Dramaturgia berrien deialdia atera eta konturatzen zara ez dagoela emakumerik.
|
|
|
eginez aritzeko baliagarriak. Gizonarenganako mespretxu eta nazka horrek argiro erakusten du
|
emakumeak
ez daudela batere seguru irabazi ote duten esplotatzaile esplotatu joko horretan. Eta, hain zuzen, oraindik ere mendekotasuna da egokitu zaien partea kasurik gehien gehienetan.
|
|
|
kontrajartzen diogu unibertso maskulinoari, baina berriz ere azpimarratu beharra dago emakumeek ez dutela sekula osatu gizarte autonomo eta itxi bat; gizonezkoek gobernatutako kolektibitatean txertaturik daude, mendeko toki batean; soilik elkartasun mekaniko batek batzen ditu emakumeak, pareko diren aldetik:
|
emakumeen artean
ez dago komunitate bateratu guztien oinarria den elkartasun organiko hori; beti saiatu izan dira, kontraunibertso, bat berresteko elkartzen, bai Eleusisko misterioen garaian, bai orain, klubetan, saloietan, joste lekuetan?, baina unibertso maskulinoaren barrendik ahalegintzen dira oraindik ere.
|
|
|
Emakumearen haragiak ez du ozenago oihu egiten gizonarenak baino, baina emakumea adi dago haragiaren murmuriorik txikienari ere, eta oihartzun ematen dio; plazera ere immediatotasunaren garaipen berehalakoa da, sufrimenduaren urradura bezala; istantaren bortitza dela medio, ukatuak dira geroa eta unibertsoa: haragiaren suaz harago dagoena ez da ezer; apoteosi labur horrek iraun bitartean,
|
emakumea
ez dago mutilaturik eta frustraturik. Immanentzia du destino bakar, eta, berriz ere, horrexegatik ematen die halako garrantzi handia immanentziaren garaipen horiei.
|
|
|
zen, etxeko anderea, kultuari lotua, ez esklaboa baizik gizonaren laguna; senarrarekin lotzen zuen esteka hain zen sakratua, non bost mendean ez baitzen izan dibortzio bat bera ere.
|
Emakumea
ez zegoen bere geletan konfinatua: otorduetara, festetara joaten zen, eta antzerkira; kalean, gizonek pasatzen uzten zioten, eta kontsulak eta lictorak baztertu egiten ziren emakumea pasa zedin.
|
|
|
lehenak menderatu eta gidatu egiten ditu jainkoen eta legeen arabera kontrolatu dituen indarrak, komunitatearen onerako, hango kide guztien izenean; magoa, berriz, gizartetik kanpo aritzen da, jainkoen eta legeen kontra, beren pasioei segika. Bada,
|
emakumea
ez dago guztiz txertatua gizonen munduan; beste den aldetik, gizonen kontrakarrean dago; naturala da emakumeak bere indarrak erabiltzea baina ez transzendentziaren nagusitasuna zabaltzeko gizonen komunitatearen bitartez eta etorkizunean, baizik eta, bera bereizirik eta kontrajarririk dagoenez, bereizkuntzaren bakardadera eramateko gizonak, immanentziaren ilunpeetara eramateko.... Kantuen bitartez marinelei itsas arrokak joarazten zien sirena da; Zirtze da, maitaleak animalia bihurtzen zituena; arrantzalea urmaelen hondora erakartzen duen ondina.
|
|
|
hark jasotzen zuen inbestidura, eta harena zen feudoa, harena ondasunen gozamena. Epiklero grekoa bezala, jabetza eskualdatzeko tresna zen emakumea, ez haren edukitzailea; hortaz,
|
emakumea
ez zegoen emantzipatua; feudoak beretua zegoen nolabait, ondasun higiezinetako bat bihurturik. Orduan lurrak ez ziren, gens erromatarraren garaian ziren bezala, familiaren gauza:
|
|
|
Neurri batean, santutasuna ukoan datzalako Claudelen ustez. Eta
|
emakumea
ez dago giza egitasmoei hain lotua, ez du halako borondate pertsonalik: bere burua emateko egina denez, ezen ez hartzeko, hurbilago du abnegazio perfektua.
|
|
|
Gizon askok bere egingo lituzkete Jules Laforgueren hitz horiek; askok pentsatzen dute bi sexuen artean beti izango dela, amarrurik eta liskarrik?, eta haurridetasuna ez dela inoiz posible izango. Kontua da gaur egun ez gizonak eta ez
|
emakumeak
ez daudela pozik batzuk besteekin. Baina gakoa da jakitea jatorrizko madarikazio bat den, elkarren kontrako kalapitara kondenatzen dituena, ala, aldiz, giza historiaren garai pasakor baten isla hutsa diren batzuek besteekin dituzten gatazkak.
|
|
|
bidearen erdia besterik ez dute egin. Gizonarengandik ekonomikoki askatzen den
|
emakumea
ez dago, hala ere, gizonaren egoera moral, sozial, psikologiko berean. Emakumearen bizimolde orokorrak nolako testuingurua eratzen duen, bada, halaxe inplikatzen da hura lanbidean, halaxe lotzen zaio lanbideari.
|
|
|
–Ez da guztiz egia gure artean
|
emakumerik
ez zegoela. Ez ahaztu 1951n, Azkue hil zen urtean, lehen aldiz emakume bat izendatu zela euskaltzain urgazle, Mari Paz Ziganda, eta hori baino lehen, Euskaltzaindiak antolatutako ekitaldi batzuetan emakume batzuek parte hartu zutela, Julia Fernández Zabaletak, Tene Mujikak, Katalina Eleizegik eta Jesusa Telletxeak, adibidez, 1923an, Donezteben, hitzaldiak emanez, aurrerago ikusiko dugunez.
|
|
|
Eta jakin dezakegu gizonezko bertsolaria dutela buruan alegia, ez dutela erabiltzen maskulinoa modu generikoan edo unibertsalean, denek, uneren batean, emakumeak aipatzen dituztelako. Bertsolaritzan
|
emakumeak
ez egotearen arrazoiak ematen saiatzen dira. Aurrebertsolaritzan izandako emakumezkoen figurak jasotzen dituzte, egun emakume bertsolariak agertzen ari dira aipatzen dute, edo etorkizunean egongo direlakoan daude egileak.
|
|
|
Inork ez nau ondo tratatzen, beraz bere gelan
|
emakumerik
ez zegoela esan nien.
|
|
2020
|
|
|
|
Emakumeak
ez daude estereotipo horretatik kanpo. Hitzetan zuhurrak, baina ekintzetan izugarriak.
|
|
|
Horixe da egia hutsa halere. Ezkongai nago; eta ametsetako
|
emakumerik
ez dago neretzat, eta ez da iñoiz izango. Ametsetako emakume hori zeu ziñan.
|
|
|
Gure argudio horri ezezkoa emateak, alegia, gizonak botereguneetan daudela gizon izate hutsagatik ezeztatzen baldin bada, hurrengo argudioa eratortzen da: gizonak botereguneetan daudela merezi dutelako (oso azkarrak direlako, ausartak direlako, arrazionalak direlako, indartsuak direlako, etab.) eta
|
emakumeak
ez daudela gizonak baino atzeratuagoak direlako, irrazionalak, partzialak, emozionalak, ahulak, etab. Betiko argudio patriarkala, horren ezaguna taula bat eta dena egin dugula II. Kapituluan, eta argi azaldu dugu argudio horiek biolentzia sinboliko patriarkalaren artikulatzaileak direla. Alderdi batzuek neurriak jarri dituzte biolentzia sinboliko horren kontra (aurrerago ikusiko dugu sindikatu, mugimendu eta alderdi barneko talde feministez hitz egiterakoan).
|
|
|
Nik uste dut emakumea esparru sindikaletan egon ez izanak lehen aipatu dugun gizarte patriarkal batean duela oinarria,
|
emakumea
ez zegoen lan esparruan, etxeko esparruan zegoen, eta hor sindikalismoak ez du balio. Nik oraindik ere aurkitzen dut, ni ez nago sindikatuta, baina nire senarra bai?
|
|
|
Lege unibertsal bat dago (guztiz soziala dena eta biziraupenarekin estuki loturik dagoena), zeinaren bidez esperantzak posibilitateetara moldatzen ikasten ditugun, asmoak aukeretara egokitzen; goitik behera sexuatutako mundu batean anputatutako esperientzia luze eta ikusezinak hau eragiten du (Bourdieu, 2000; Davis, 2017; Wittig, 2017; Pateman, 1995):
|
emakumeei
ez dagozkien ekintzak eta jarduerak egiteari uzten diote emakumeek, goizetik gauera espazioa eta denbora betetzen duen anputazio sexuatu horrek gidatuta, esplizituki ezezkorik jaso gabe ere (ikus. Biolentzia sinbolikoa. II. kapituluan).
|
|
|
Eta emakumeak ikusi baditugu dantzatzen zinta dantza edo arku dantza, adibidez –aurrez dantzatzen ez zutenez–, errepertoriorik ez zutela-eta, dantza egitea baimendu eta dantza haiek eurentzat propio egokitu –berez, gizonezkoek egiten zituztenak– edo sortu zituztelako izan dela ere badio ideia horrek. Beraz, ideia horrek dio
|
emakumea
ez dagoela euskal dantzetan berezko eskubidez, baizik eta berdintasunaren izenean edo emakumeei ere aukera hori ematearren, eskuzabaltasunez, baimendu zaielako. Baina hori gezurra da.
|
|
|
Atera nintzen.
|
Emakumea
ez zegoen erakusmahai aldean; jada ez zen aditzen inoren ibiltzea, garbiketaren tresnak ez ziren handik ikusten. Begirada bat egin nion gelei ematen zuen korridoreari; ez zegoen harreragile garbitzailearen zantzurik.
|
|
2021
|
|
|
“Genero ikuspegitik, bat eta bat izatea komeni delako, gizonezko bat eta emakumezko bat”. Horrek dakar, maiz, bi belaunalditako bertsolariak aritzea kantuan, emakumeak gazteagoak izanik, “50 urtetik gorako
|
emakumerik
ez dagoelako oholtza gainetan”, Iguaranek esplikatzen duenez. Ekimena sortu zenetik dabil kantari Oihana, eta Iñaki Murua ere antzera dabil, “Duela 5 urte hasi eta urtero samar joan izan” delako Lazkaoko, Legazpiko eta Beasaingo zentroetara.
|
|
|
Idazketa asko dago munduan, eta horren aldean literatura gutxi, baina badago literatura, badira testu iraungiezinak, belaunaldiz belaunaldi bizirik irauten dutenak. Iraganeko testu zaharretan dauden hitzak hildako gizon emakumeenak izan daitezke baina, idatzi zutena irakurtzen dugunean, iraganeko gizon eta
|
emakumeak
ez daude hilda, nola egongo dira ba, entzun egiten ditugu, lagunak entzuten ditugun moduan," etorri" diote eta hara joaten gara," eseri" eta eseri egiten gara," begira" eta begiratu egiten dugu," uste dut zerbait ikustea lortu dudala" eta geuk ere zerbait ikustea lortzen dugu.
|
|
|
Independentzia ekonomikoa funtsezkoa bada ere, ez da bere horretan nahikoa: " Gizonarengandik ekonomikoki askatzen den
|
emakumea
ez dago, hala ere, gizonaren egoera moral, sozial, psikologiko berean" (II: 451).
|
|
|
Perikles, 24, 8 (Perikles eta Aspasia); Platon, Menexeno, 236b (Aspasiak, besteak beste, Hileta diskurtsoa idatzi zuen); Tuzidides, Peloponesoko gerraren historia, II, 36 or. eta hurrengoak (Hileta diskurtsoa); Juan Carlos IglesiasZoido, El legado de Tuudides. Discursos e historia, Coimbra, 2011, 228 or. (Obamaren eta Kennedyren diskurtsoek Hileta diskurtsoa dute eredu); Euripides, Medea, 230 or. eta hurrengoak (Medearen kexuak); 10881089 (musa batek lagun egiten digu jakinduriaren bila); Platon, Timeo, 90e91d (gizon bidegabeak, emakume hurrengo belaunaldian); Platon, Errepublika, V, 455c456b(
|
emakumeari
ez dagokio inongo zereginik emakumea izateagatik); Diogenes Laerzio, Filosofoen bizitzak, III, 46 (Akademiako emakume filosofoak); VI, 9698 (Hiparkia zinikoa); X, 46 (Leontzia epikuroarra); Zizeron, Jainkoen izaeraz, I, 93 (Leontzia puta ziztrina); Jose Solana Dueso, Aspasia de Mileto y la emancipacion de las mujeres: Wilamowitz frente a Bruns, Amazon Ebook, 2014 (Atenasko emantzipazio mugimendua).
|
|
2022
|
|
|
Gizon askok bere egingo lituzkete Jules Laforgueren hitz horiek; askok pentsatzen dute bi sexuen artean beti izango dela" amarrurik eta liskarrik", eta haurridetasuna ez dela inoiz posible izango. Kontua da gaur egun ez gizonak eta ez
|
emakumeak
ez daudela pozik batzuk besteekin. Baina gakoa da jakitea jatorrizko madarikazio bat den, elkarren kontrako kalapitara kondenatzen dituena, ala, aldiz, giza historiaren garai pasakor baten isla hutsa diren batzuek besteekin dituzten gatazkak.
|
|
|
Pisuko telefonotik ezin genuen kanpora deitu, deiak jasotzeko baitzen soilik. Kabina batetik egin nuen, baina
|
emakumea
ez zegoen, zerbitzuko beste batek jaso zuen nire premiazko deia.
|
|
|
«Medikuari ez nion deus erran bortxaketari buruz, ez baineukan konfiantzazko pertsonarik aitzinean. Entzute klub nukleoetako
|
emakumeak
ez zeuden han». Buruko ebakia da sendatu dioten bakarra.
|
|
|
Artolazabalek adierazi du Jaurlaritzak kartzelen transferentzia jaso zuenean argi zeukatela amatasun unitate baten beharra zegoela: «Bizkaiko kartzelan preso
|
emakumerik
ez dagoenez, erabakia Araba eta Gipuzkoaren artean zegoen. Azkenik, hona etortzea erabaki genuen, uste
|
|
|
Hori bera aldarrikatzen dute emakume musulman zenbaitek, hau da, euren espazioak eta abantailak nahi dituztela. Adibidez, islamaren arabera,
|
emakumeak
ez daude derrigortuta euren irabazi ekonomikoak familiarekin partekatzera, hori senarraren ardura delako, eta badira emakumeak horri uko egin nahi ez diotenak, uste dutelako pribilegio bat dela. Horri eusteko eskubidea aldarrikatzen dute, eta nork bere familian bere egoera edo eginbeharrak erabakitzekoa.
|
|
|
" Gizartea ez dugu aldatuko
|
emakumeok
ez bagaude erabakiak hartzeko tokietan"
|
|
|
Emakumeen ikuspuntua, desberdina, ez hobea edo txarragoa, egon egin behar da. Gizartea ez dugu aldatuko
|
emakumeok
ez bagaude erabakiak hartzen dien lekuetan. Hori bultzatu behar dugu.
|
|
|
Nahiz eta beti geratzen den beste aukera bat: baliteke desagertutako
|
emakumea
ez egotea Urdaibai ikaratzen ari den hiltzailearen eskuetan. Agian ez du inork bahitu, baizik eta ezbeharren bat izan errepidean.
|
|
|
Ginea Berriko mendietako hagen jendea ikergai duen lanean, Marilyn Strathern ek sexuaren lorpen izendatu zuen horri buruz egile berberak egindako analisi konplexuak generoa metafora gisa azaltzen du, eta ez sexu rol bezala. Hagen jendeak (modu esanguratsuan) dioenean" gure klana gizonen klana da", ez dira esaten ari klanean
|
emakumerik
ez dagoenik, ez eta emakumeek gizonezko sexu rola hartzen dutenik ere. Klanak kolektibo gisa duen ahalmen eta botereari buruzko zerbait esaten ari dira.
|
|
|
Haurdun dagoen
|
emakumea
ez dago gaixo, eta ospitalea ez zitzaigun iruditzen erditzeko toki egokia. Horregatik erabaki genuen etxean erditzea.
|
|
|
Ehun fabrikak esan nahi du, Bergaran emakumeek berandu arte ia beste lan aukerarik ez zutelakoz, ez bederen industrian. " Ez, testiletik kanpo
|
emakumeentzat
ez zegoen lanik garai hartan. Etxeren batean edo igual, baina fabriketan ez".
|
|
|
Gogaitu egiten nau Brigittek. Nahiago ere, nahiago nuke horretan
|
emakumerik
ez balego, eta bi heroiak, Jean Marie eta Hubert, zein bere helburuak tira lezan, elkar ezagutu gabe, besterik gabe agian, zeinek bere ideal frantsesa, edo gure egun hauetako, gure egun triste hauetako, gogo  aldarte frantsesa duela. Adi guzti guztiari!
|
|
|
Uste horren berme, Itxaro Bordak artikuluaren lehen orrialdeko ondoko pasartea damaigu euskaratuta: " Euskal
|
emakumeen artean
ez dago heroina handirik, izpiritu bikainik, izaera xelebre edo arrarorik. Bizitza garbia, emaztearen eta etxekoandrearen eginkizunez betea, horixe da euskal emakumearen patua", horren ostean konkluditzeko esanez, Elizagaren artikuluaren arabera" Bere amen lurrak eman dizkio [la] euskal emakumeari bere bertute miresgarriak.
|
|
|
Autoak eraikuntza enpresa baten errotuluak ditu.
|
Emakumea
ez dago gehienetan bezain dotore jantzita, prakak ditu soinean eta gainetik ardo koloreko zamarra luzea, ia belaunetaraino heltzen dena. Inbidiaren atximurra nabaritzen du zelatariak, ez andreak etxe berri bat erosi duelako, berak ez luke inolaz ere beste etxe batean bizi nahi, baina bai andreak egitasmo bat duelako, bizitzaren zati handi bat aurretik duelako.
|
|
|
Parte hartzaile ezberdinen arteko autoexijentzia mailari dagokionez, elkarrizketatutako
|
emakumeen artean
ez dago zalantzarako leku askorik: % 86k uste du, orokorrean, batzorde espazioetan parte hartzeko orduan, gizon eta emakumeek ez dietela berdina exijitzen beraien buruei.
|
|
|
Bi
|
emakume
ez zeuden prest, eta haiekin geratu zen zain.
|
|
2023
|
|
|
80.000 euro horiek eman aurreko txosten bat egin zuen, gainera UAGAko Emakume Nekazarien Estatutuaren Jarraipen Batzordeak, 2021ean, eta horretan jasotzen da UAGA ez zela betetzen ari zuzendaritza organoetan emakumeen presentziari buruzko legeen aurreikuspenak. " UAGAk gaur egun ez ditu betetzen Emakume Nekazarien Estatutuan 19 artikuluan eta Gune Xedapen Gehigarrian emakumeen presentziari buruz ezarritakoak, batzorde exekutiboak
|
emakumerik
ez dagoelako", esaten du txostenak hitzez hitz.
|