|
2000
|
|
|
Handik pixka batera emakume batek ireki zion:
|
emakume
heldu samar bat, txandaleko galtzak, jertse batekin jantzia. Garik situazioa azaldu, eskailera luze bat eskatu zion.
|
|
2001
|
|
|
Ni bezalakoen ama, izeba edo amonak bizi izandakoari eskainitako lan hark," etxekoandrea" hitza zeukan hizpide. Egilearen iritziz," entzun edo irakurtzean, itz bat nola edo zer eratan artzen dan, asko esan nai du eta' etxekoandrea' baiño itz txukunagorik, oitura bezela ez da noski Euskal Errian
|
emakume
eldu batentzat, zeren orren urrena ibilli oi dana, neskazarra edo atsua izan oi da". Halere, bere ustetan," aurreko orren idazlanari Luis Haranburu Altunaz ari zen bere esnaia edo muiña ateratzeko ez dago Euskal Erritik atera bearrik", zeren emakumea" etxekoa, etxeari lotua, beti katibu dago gizonezkoaz konparatuta.
|
|
|
Eskolan helduek ere programa batzuk dituzte. Badira
|
emakume
helduentzat eskolak, eta urtebetez irakurtzen eta ikasten aritzen dira bertan, eta aldi berean makinarekin josten, edo idazkaritza edo haurzaintza ikasten dute.
|
|
|
Contradmition aldizkarian argitaratutako azterlan baten emaitzen arabera, pilula antikontzeptiboa hartzen duten nerabeak tabakoa kontsumitzeko joera handiagoa izan lezakete. Pilula hartzen den bitartean erretzeak
|
emakume
helduengan eraso akutua izateko arriskua areagotzen duela frogatu da. Ikerketaren egileek adierazi dute orain arte ez zela ezagutzen pilula antikontzeptiboak nerabeen kontsumoan duen eragina.
|
|
2002
|
|
|
Etsaiez inguraturik, beraiek ere ez dira atzean gelditzen azpijokoan aritzeko orduan. Protagonista nagusia Mentxu deritzana da, bere familia aberatsari bizkarra eman eta zuhurki berea ateratzen ahalegintzen den
|
emakume
heldua. Gerra garaian ezagututako gizonaz eta haren emazte eta semeaz baliatuko da horretarako.
|
|
|
Gainera, esfinteriar berreziketako programak izateak (edo “biofeedback” terapia) aukera ematen du kasu horietako asko tratatzeko eta kirurgiaren emaitzak hobetzeko. Ohikoa da, batez ere
|
emakume
helduetan, gorotz kontinentzia txarra beste arazo batzuekin erlazionatzea, hala nola gernu galerekin edo alterazio ginekologikoekin. Horregatik, beste espezialista batzuekin batera (urologoa eta ginekologoa, esaterako) balorazioa egitea funtsezkoa izan daiteke tratamenduak arrakasta izan dezan.
|
|
|
Eta Sergio eta Matias hizketan hasi, eta horrela segitu zuten, biak zeramikazale porrokatuak zirenez gero. Hartan ari zirela, Matiasen komunitateko bi
|
emakume
heldu ziren: Lidia eta Tatiana.
|
|
|
Takoi luzeko zapata gorriak eta soinean laga eta mozorro beltz bat jantzi zuen begietan.
|
Emakume
helduen xarma zeukan eta heldutasun hark denborak ostu nahi zion edertasuna itzultzen zion. Kopa bat xanpain eskuetan hartuta, oso pauso ttipiez Caponengana hurreratzen hasi zen, haztamuka, ikusiko ez balu bezala.
|
|
2003
|
|
|
Menopausian estrogenorik ez izateak obesitatea eragiten du, eta patologia horrek Espainiako
|
emakume
helduen %10 eragiten dio. Horixe izan zen atzo Ginekologia Endokrinologikoko eta Menopausiako V. Nazioarteko Sinposioaren inaugurazio saioan ateratako ondorioetako bat.
|
|
|
Zientzia Endokrinologikoko eta Menopausiako adituek 600 aditu baino gehiago bildu dituzte ostiral arte Madrilen. Kopuru hori beste herrialde batzuetakoa baino txikiagoa izan arren (%25 Estatu Batuetan, Kanadan eta Erresuma Batuan), espezialistek ohartarazi dute patologia hori saihestea garrantzitsua dela gaixotasun kardiobaskularrak prebenitzeko; izan ere, gaixotasun horien arriskua handiagoa da menopausia duten
|
emakumeengan
helduengan baino, baita arrisku faktore hori kontuan hartu gabe ere. “Zenbait azterketa epidemiologikok nabarmendu dutenez, 30etik gorako gorputz masaren indize (GMI) batek hiru aldiz handitzen du 2 motako diabetesa izateko arriskua, ia bi aldiz arteria hipertentsioa eta 1,5 aldiz dislipemia (lipidoen asaldura) izateko arriskua, arrisku kardiobaskularreko faktore nagusiak baitira”, azaldu zuen Madrilgo Endokrinologia Zerbitzuko Clotilde Vázquez doktoreak.
|
|
|
Ariketa fisikoari dagokionez, Vázquez doktoreak adierazi zuen obesitateari eta arrisku kardiobaskularrari aurrea hartzeko errentagarriena aerobikoa dela; ez da oso bizia, baina modu erregularrean egiten da, eta hobe da 30 minutu astean hiru aldiz egitea, ordu eta erdi baino egun bat baino. Aditu horrek gogorarazi zuen
|
emakume
heldu batzuei zaila egiten zaiela praktika hori beren bizitzan txertatzea. Horregatik, bere esku dauden gauzak erakustearen alde egin zuen, hala nola, etxeko eskailerak oinez igo eta jaistea edo bizikleta estatikoa egitea.
|
|
|
Zistitisa ohikoagoa da 20 eta 30 urte bitarteko emakume gazteetan. Hala ere,
|
emakume
helduek ere jasan dezakete, eta zahartu ahala ohikoagoa da. Kontraindikazioak eta kontuan hartu beharrekoak:
|
|
2004
|
|
|
Menopausiak larruazalean eragiten dituen ondorioak epe luzera atzeratu eta murrizteko, beharrezkoa da zainketa horiek bizitzaren aurreko etapetan egitea, “estrogenorik ez dagoenean, azalak kalitate eta hidratazio ona izan dezan”, azaldu du aditu horrek. Horregatik guztiagatik, Palaciosek gomendatu die
|
emakume
helduei eguzkirik ez hartzea irradiazio ordu bizienetan, babes handiko kremak erabiltzea eta ur kantitate handiak hartzea, azala ahalik eta hidratatuena egon dadin.
|
|
2005
|
|
|
Horietatik lauk bikote harremanen okertzea dute gai nagusi: Udaberria loratu zaizu, Silvie izenburukoan,
|
emakume
heldu alargun batek nerabezaroan bihotza hautsi zion gizonaren telefono deia jasoko du, lozorroan zeukan iragana berpiztuz; Nor singularrean, bere bikotearekin inoiz seme alabarik ez izateko arrazoiak azaltzen ditu harreman horrekin guztiz etsita dagoen emakume oraindik gazteak; Lotan dago Laurak, berriz, bere neska laguna kate motzean lotu nahi duen gizon jeloskor batek hartutako erabakia du ard... Gainerako bi ipuinen gaiak, ordea, bestelakoak dira:
|
|
2006
|
|
|
Aurreko belaunaldiekin konparatuta, bikotea eta ugalkortasuna ez datozeskutik.
|
Emakume
helduek sarri aipatzen dute beren ezkontza eta hilabete gutxitara haurdunaldirik ez bazegoen, larritasuna izaten zela nagusi, umeak edukitzekobalio ez izateak beldurra sortzen zielako, bikotearen azken fundamentua gurasobihurtzea baitzen eta benetako emakumea eta benetako senar emazteak izatea semealaben jaiotzaren ondorio baitzen (Imaz, 2005). Horrek ez du esan nahi, sarritanegotzi diogun moduan, garai hartako bikoteek ez zutenik inola ere kontrolatzenzenbat ume eduki.
|
|
|
|
Emakume
helduak
|
|
|
Une hartan, bi bezero zeuden hanburgerren labetxoaren ondoan: mutil gazte bat eta
|
emakume
helduago bat. Ez ziruditen arriskutsuak.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, etiketan EKO balioak adieraztean
|
emakume
helduari dagokion EKO hartu da ereduzko erreferentzia, horixe baita biztanleria gehienaren EKO ra gehien hurreratzen dena.
|
|
|
EKO
|
emakume
heldua
|
|
|
zuen izena diskoak, eta gitarra hutsaren laguntzaz eta bere ahotsaren indarrez abesten zituen Silviok bertako kantuak, denak ere emakumeei eta maitasunari buruzkoak. Bazen bat, gainera, mutil gaxte batek
|
emakume
helduago batekin izandako harremanaren gainekoa, eta hura entzuten nuen bakoitzean, atzera begira, Inma etortzen zitzaidan niri burura, nahiz eta gure artekoak abestiko istorioarekin zerikusirik izan ez.
|
|
|
Ez da naturala, logikoa, ezta erromantikoa ere. Perbertsoa da, ileurdindun horiek gaztetxoengana jotzen baitute
|
emakume
helduekin zailago dutena perpetuatzeko: menderatze patriarkala.
|
|
|
Era berean, dietak kaltzio ugari izan behar du, hilekoa ez izateak hezurrean eragiten dituen ondorio negatiboei aurre egiteko. Nerabeek 1.200 mg kaltzio inguru behar dute eguneko, eta
|
emakume
helduek 1.000 mg kirolari. Kopuru horiek erraz lor daitezke eguneroko dietan esnekiak (esnea, gazta, jogurta), hezurrekin jaten diren arrain txikiak (antxoak edo sardinak latan), lekaleak eta fruitu lehorrak sartzen badira.
|
|
|
Izan ere, hori gertatzen bada, haurdunaldirako behar diren beharren batura eta bere hazkuntzarako behar direnak izango dira haren nutrizio eskakizunak. Hazkuntza amaitu ondoren (4 urte inguru edo 17 urte inguru), haurdun dagoen nerabearen nutrizio beharrak haurdun dagoen
|
emakume
helduarenaren antzekoak izango dira. Nerabeentzako energia eskakizunen batezbesteko totala 2.200 kcal/ eguneko da.
|
|
|
Nerabeak, hazten ari den bitartean, burdin premia handia du, muskulu masa eta odol bolumena handitu egiten baitira. Izan ere, beharrezkoa izan daiteke, bai haurdun dagoen
|
emakume
helduarentzat, bai nerabearentzat, burdinazko osagarri bat gomendatzea.
|
|
2008
|
|
|
Orain arte pentsatzen zen adin horretako nesken obuluak heldugabeegiak izango zirela gorputzetik kanpora ateratzeko.
|
Emakume
helduetan, berriz, nahiko praktika zabaldua da hori gaur egun.
|
|
|
XIX. mendeko Batasunaren antzinako eskola batean dago babes etxea, Galata auzoaren bihotzean. Geta Zakutok hartu gaitu,
|
emakume
heldu eta dotorea da, eta adeitsuki erakutsi digu egoitza: " Hemen ongi hartzen ditugu adineko guztiak, baina gehienak pobreak dira, edo familiarik ez dutenak.
|
|
|
|
Emakume
helduak be ibilten ziran. Kaletik etorten ziran ortuko jenero bila.
|
|
|
Gure kontzientziarako konponbide polita dira kola intxaurrak, zertan uka. Herriko agureentzat direla entzun dugu, baina
|
emakume
heldu batek ere gustura hartu dit bat, eta bigarrena eskatu.
|
|
|
|
Emakume
heldu berriari so abestu zituen bertso lerro horiek fadistak, begiak betzuloen barru barruan ostentzen zitzaizkiola. Afaltzen ari zen emakume txikiak, orduan, ateko bikoteari erreparatu zion, susmo txarra hartu zuen eta irribarrea ezabatu egin zitzaion ezpainetatik.
|
|
|
Taldeko batek berokiaren sakelatik paper bat atera eta ahots apalez irakurtzen hasi zen, hain apalez non nengoen lekutik ez bainion entzuten. Adiskideen izenean egindako aitorpen bat izan zitekeen, gainerakoek buruarekin onespen keinuak egiten baitzituzten, baina hilari buruzko aipamen intimoagoak ere egingo zituela pentsatu nuen, tartean zegoen
|
emakume
heldu bat modu nabarmenean hasi baitzen negarrez, gutxitan egiten dutenek egin ohi duten moduan, intziri txikiekin eta hasperenka, aurpegia bi eskuekin estaltzen zuela. Ondoan begira zituen gizonezkoek ukondo banatatik heldu zioten, batek musuzapi tolestatua eskaini zion, baina ez ziren beren besarkadaren beroa edo besoen indarra eskaintzera ausartu.
|
|
|
NARRAITZAILEA
|
Emakume
helduek gazteei laguntzen diete. Gainera, larrua alferrik ez galtzeko k teknikak irakasten dizkiete.
|
|
|
Lan gainkargari eta denbora libre faltari, enplegu errepikakor eta onarpen sozial eskasari zor zaio hori, mendekotasun ekonomikoko egoerekin batera. Hautemandako osasunari dagokionez,
|
emakume
helduak gizonezkoak baino okerrago sentitzen dira, eta ondoeza areagotu egiten da ikasketa eta lan maila apalagoan. 45 eta 65 urte bitarteko emakumeek gehien sufritzen dituzten minak, batez ere, muskulu eskeletikoak dira (%46), eta, ondoren, buruko minak, barizeak eta arazo psikikoak.
|
|
|
Nere inguruko
|
emakume
heldu eta zaharrei tarteka aditzen diet esaten beren ama zenak edo senar zenak edo holakoren batek laguntzen diela" goitik" edo" dagoen tokitik", eta garbi garbi sentitzen dutela hori. Eta nik ikasi dut ixil ixilik gelditzen.
|
|
|
" anorexia nere laguna da; hura gabe, zer?". Hura gabe, emandakoa ixil ixilik jatea eta
|
emakume
heldu bat bihurtzea. Anorexia, autismoa, adikzioak, bipolartasuna...:
|
|
2009
|
|
|
Azukre kopuru hori hartzea komeni zaio, gehienez ere,
|
emakume
heldu bati (egunean 2.000 kaloria behar izaten ditu, gutxi gorabehera).
|
|
|
Nunca es tarde para enamorarse filmean galdua zuen bizipoza berreskuratuko du
|
emakume
heldu bati esker. Ezagutu zeintzuk diren aste honetako estreinaldiak.
|
|
|
Gerra aipatzen nienean, hura gizon
|
emakume
heldu gisa bizi izan zutenek begirada jaitsi egiten zuten eta, oro har, ez ziren batere hiztunak izaten, ezta garrantzirik gabeko xehetasunak eskatzean ere. Informazio gehiago ateratzen nuen ume moduan bizi izan zutenengandik, eta baita bizi izan gabe, euren zaharren istorioak entzun zituztenengandik ere.
|
|
|
Ume baten aurrean nagoela gogorarazten dit. Eta ni
|
emakume
heldua naizela. Zeren eta mutiko honen inguruan betidanik harritu nauena zera da:
|
|
|
Regina ez zen, baina, kontzientzia arazoak zituèn bakarra etxekoen artean, Maria Bibiana ere, hamabi hamahiru urteko emakumettoa zen arren, bazituen, hainbat arlotan,
|
emakume
heldu baten ezaugarriak ere, bizitzaren zentzua erarik serioenean bilatzera bultzatzen zutenak, besteak beste, halaxe ibili baitzen egun haietan?
|
|
|
Esan nahi baita neskaren jarrera hura ez zela ezerezetik sortutako zerbait, zeren Maria Bibiana urtebete lehenago urratzen hasi baitzen bide hura; bazegoen, izan ere, hirian, familia oneko damen elkarte bat, hiritarren osasunaren inguruko gabeziak betetzen ahalegintzen zena; hartarako, Gurutze Gorria bitarteko, neska gazteak eta
|
emakume
helduak prestatzen zituzten, hamazazpi urtetik gorakoak gehienak, boluntarioak?, hainbat ospitaletan edo doako artategietan praktikatzen zutenak; batzuek, gainera, ogibide bihurtzen zuten beren jarduna; Reginak elkarteko emakume bat baino gehiago ezagutzen zuen, eta, Maria Bibianak estututa, neskak ez zuen gutxieneko adina betetzen?, aurpegia eman behar izan zuen, halako batean:
|
|
|
Gezurra:
|
emakume
heldu batek deitu du. Baina:
|
|
|
KANDIDO. Umeak zinetela joan nintzen eta orain?
|
emakume
helduak zarete.
|
|
|
KOLDO. (moztuz) Lasai, gure artean ez dago sekreturik. Itxaso
|
emakume
heldua da eta dena ulertzen du.
|
|
|
Eleberriaren hariak izaera autobiografiko handia izateaz gain, hiru esparrutara garamatza: politika gaietan jarrera aktiboa izateko beharrera,
|
emakume
helduaren psikologiara eta belaunaldien arteko borrokara. Eleberri hau feminismoaren Bibliatzat eta literatur obra klasikotzat hartu izan da, baina idazleak berak esan izan du bere asmoa ez zela politikoa izan baizik eta literarioa:
|
|
|
b. Nahiz eta denek, bai gizonek bai emakumeek, arrazoi nagusitzat agertu,
|
emakume
helduen ezaugarri berezia izango da «Besteekiko harremanak ezzaintzeagatik» errudun sentitzea, baita beren burua ez zaintzeagatik errudunsentitzeko joera ere.
|
|
|
Beren bizitzako betebeharra amaitu egin dela sentitzendute eta sintoma depresiboak agertzen dira. Fenomeno honek «kabi hutsarensindromea» izena hartu du psikologian eta
|
emakume
helduen ohiko depresiotzatjotzen dute teoria ugarik.
|
|
|
–
|
Emakume
helduen frigidotasunaren faktore nagusietako bat haurtzaroan etanerabezaroan pairatutako errepresio sexuala da. Gizonezkoaren ezjakintasunak, baldreskeriak eta baldartasunak, bereziki klitoriak betetzen duenpaperaren gaineko ezjakintasunak?
|
|
|
Masters eta Johnson-ek (1966) adin desberdinetako gizon eta
|
emakume
helduak grabatu eta behatu zituzten sexu ekintza gauzatzen zuten bitartean. Horrela, sexu ekintzan gertatzen ziren aldaketa fisiologikoak antzemateko gauza izan ziren.Horren ondorioz, lau aldi desberdin zeudela aditzera eman zuten:
|
|
|
|
Emakume
helduek gizon helduek baino irribarre gehiago egiten dituzte, batezere gauza positiboez hitz egitean. Emakumeek gizonek baino irribarre gehiagoegitea espero da.
|
|
|
Emakumegazte eta helduek atzeman ditzakete usain almizklatu batzuk, baina gizonek etanerabezaro aurreko emakumeek ez.
|
Emakume
helduaren usaimen gaitasuna aldatuegiten da bere hileko zikloan zehar; usaimenaren zorroztasun maximoa zikloarenerdian izaten du emakumeak, hain zuzen ere, bere estrogeno maila obulazioarekinigotzen denean; obulazio garaian dauden emakumeek errazago jasotzen dituztegizonezkoen usain sexual erakargarriak. Horretan oinarrituta zientzialari batzuekemakumearen usaimen zikloa hartu nahi izan dute jaiotza kontrolerako neurri moduan.
|
|
|
Oro har, jarduera arina edo ertaina egiten duen pertsona batentzako gomendioak ematen dira.
|
Emakume
heldu batentzako energiaren CDOa 2.000 kcal da. Gizonen kasuan, 2.500 kcal.
|
|
|
Oin azpiko lurra mugitu egin zaio, eta noraezean dago. Josu Penades (Bermeo, 1962) idazlearen Jantzi beltz bi (Alberdania) azken eleberriko protagonista nagusiari, minbiziak jota hiltzear dagoen
|
emakume
heldu bati, gertatu zaio hori. Penadesen arabera, 40ko hamarkadaren inguruan jaiotako belaunaldiari asko aldatu baitzaio mundua azken berrogeita hamar urteotan, eta orain, ez dakite zein den gizartean bete behar duten tokia.
|
|
|
Hiriburua baino kilometro pare bat lehenago dagoen etxe multzo batek osatzen du komunitatea, eta bertatik pasatzen zen osetiarrek Errusiara joateko zerabilten errepidea bide nagusia georgiarren eskuetan zegoen iaz arte.
|
Emakume
helduak eta umeren bat edo beste baino ez dira ageri asfaltatu gabeko herriko kaleetan.
|
|
|
|
Emakume
heldu batek alboan duen Ekuadorko neskarekin duen harremana jorratu du Karmele Jaiok Musika airean en
|
|
|
Pertsonaia aukeratzean
|
emakume
heldu baten bizipenak interesgarriak iruditu zitzaizkion, nobeletan ohiko pertsonaiak ez izan arren. –Altxor bat gordetzen dute, euren gogoetak... gauza asko isildu behar izan dute.
|
|
|
Bere ahotsa nolabait biografikoa zela esan daiteke, alde horretatik. Abesti guztietan, maitasunaren gaiaz aritu edota arrazakeriaren kontra, txikitatik
|
emakume
heldua izaten ikasi behar izan zuen Ninarengan pentsatzen dut.
|
|
|
Regina ez zen, baina, kontzientzia arazoak zituèn bakarra etxekoen artean, Maria Bibiana ere –hamabi hamahiru urteko emakumettoa zen arren, bazituen, hainbat arlotan,
|
emakume
heldu baten ezaugarriak ere, bizitzaren zentzua erarik serioenean bilatzera bultzatzen zutenak, besteak beste– halaxe ibili baitzen egun haietan... esan ere, esan zion izeba Ernestinari: nik ere zerbaitetan lagundu nahi nioke Gabinori, zerbait egin behar dut nik ere...
|
|
|
Esan nahi baita neskaren jarrera hura ez zela ezerezetik sortutako zerbait, zeren Maria Bibiana urtebete lehenago urratzen hasi baitzen bide hura; bazegoen, izan ere, hirian, familia oneko damen elkarte bat, hiritarren osasunaren inguruko gabeziak betetzen ahalegintzen zena; hartarako, Gurutze Gorria bitarteko, neska gazteak eta
|
emakume
helduak prestatzen zituzten –hamazazpi urtetik gorakoak gehienak, boluntarioak–, hainbat ospitaletan edo doako artategietan praktikatzen zutenak; batzuek, gainera, ogibide bihurtzen zuten beren jarduna; Reginak elkarteko emakume bat baino gehiago ezagutzen zuen, eta, Maria Bibianak estututa –neskak ez zuen gutxieneko adina betetzen–, aurpegia eman behar izan zuen, halako batea...
|
|
|
Baziren hamabost urte ikusten ez zuela. Berrogeita hamar inguru izango zituen orain eta
|
emakume
heldua zen.
|
|
|
Claude polit polita zen, baina ez zegoen Sylvie bezain emakume eder eta xarmagarririk, Danielen amaren adinekoa izan arren.
|
Emakume
heldua zen, bai, Danielen begietara. Emakume harenganako miresmen ia erlijiosoa sentitzen bazuen ere, hautematen zituen berak ere haren hazpegi eta jarrera eder bezain nobleak, bera baino lehen aita seduzitu zutenak, Danielek halakorik ez jakin arren.
|
|
|
Neskak tentagarri hurbiltzen zitzaizkion Anandari, gizon erakarmen adimentsuaren bila, aldi berean exotikoa eta garbia, eta xaloa; Anandak, ordea, uko egiten zien atseginki; klaseak betetzen zituzten
|
emakume
helduak ahozabalik egoten zitzaizkion entzuten, eta pinpirin janzten ziren, arropa limurgarriekin. Baina Anandak tinkotasun eztian irauten zuen, eta Sararentzat baino ez zituen begiak, harentzako eskuak, harentzako xuxurlak.
|
|
|
Atea
|
emakume
heldu batek zabaldu zuen. Saskiak zekartzan besazpian.
|
|
2010
|
|
|
" Gizon eta
|
emakume
helduak garen heinean, aldarrikatu nahi genuen geuk ere erabakiak hartu nahi ditugula komunitatearen barruan, besteak beste geure ordezkariak aukeratzeko garaian", dio Goikoetxeak. Hala, Joxe Arregik eta Jose Antonio Pagolak jasandako tratua ez ezik, Euskal Herrian berriki izendatutako gotzainak aukeratzeko modua kritikatu zuten ekitaldian bildutakoek.
|
|
|
Geroago, emakumea lagun horiekin etxean zegoela, ustezko egilea etxeko atea hautsiz sartu zen eta bikotekide ohia jo eta mehatxatu zuen. Dirudienez,
|
emakumeari
heldu zion eta hura astindu zuen, baina lagunak bertan zeudenez, ezin izan zuen erasoa amaitu eta ihesari ekin zion. Biktima osasun zentro batean artatu zuten.
|
|
|
Ia bi milioi urte dituzten bi hominidoren fosilak aurkitu dituzte Hego Afrikako Witwatersrand Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Fosilak mutil gazte batenak eta
|
emakume
heldu batenak dira. Johannesburgetik gertu dagoen Malapa izeneko kobazulo sisteman topatu dituzte; ikertzaileen ustez, litekeena da ur bila zihoazela zulora erori eta orduan hil izana.
|
|
|
Bazuten ahots bat:
|
emakume
heldu batena. Bazuten lotura bat:
|
|
|
Imagen: Sharon Mollerus Generoagatiko desberdintasunak nabariak dira, batez ere
|
emakume
helduengan. Adin jakin batean, haren ondorioak ezin dira ezkutatu, bizitza osoan desabantailak pilatzen baitira.
|
|
|
Heriotza tasa, beraz, 0,003 da, urteko, 1.000 emakumeko, ariketa taldean, eta 0,03, kontrol taldean. Ikertzaileek diotenez, etxean 30 hilabetez eta etxean borondatezko entrenamendua egin ondoren, etxean ikuskatutako ariketak egiteak ondorio positiboa zuen, epe luzera, arrisku handiko
|
emakume
helduetan ibiltzeko moduan eta orekan. Gainera, bizitza osoko jarduera fisikoa haustura arrisku txikiagoarekin lotu zen.
|
|
|
Txarok sagarra eskatu zuen postrerako eta zer diren gauzak; lehen tentaldia eragin zuen frutak niri zeharo ezabatu zidan
|
emakume
heldu potoloarenganako sexu mina, seguruenik sagarra delako erre ostean ahoa sendatzen didan profilaktiko naturala.
|
|
|
|
Emakume
helduaren gorputz eroriak hainbat gune propio estaltzen ditu eta bertan izerdia pilatzen da, adibidez titi mardulen azpian. Nire eskuekin titiak behetik gora altxatzean izerdia askatu dut, zabal dadin egongelako espazioan.
|
|
|
Esperientzia honek alde desatseginen bat izatea espero nuen, halere goiz da jakiteko aurrera ezin eginda geraraziko ote nauten ezuste horiek. Momentuz atsegin handiz ari naiz ikusten
|
emakume
heldu potoloaren masa erakargarria. Gainezka eginda ageri da eta modu ezin betegarriagoan zabaltzen zaio bolumena espazioan zehar.
|
|
|
Gizon
|
emakume
helduak bilakatu ziren garaian, ordea, Mauriac idazle garrantzitsutzat izan zuten gure guraso jatorrek, gogoratu behar baita frankismopean eman zituztela euren bizitzako lehen berrogei urteak, baina diktaduraren aurkako aktibistak izan ez zirenez idatzi gabe dago haien historia ez heroikoa, adibidez Mauriac gustura irakurri zutela.
|
|
|
Gaur estreinatuko dute Jon Garaño eta Jose Mari Goenagak zuzendutako' 80 egunean', Donostiako Giza Eskubideen zinemaldian. Naturaltasunez landu du bi
|
emakume
helduren arteko maitasun harremana
|
|
|
Gaur egungo
|
emakume
heldu askok islaturik ikusiko dituzte beren buruak filmean. Emakume asko baitago bizimodu bakar bat ezagutu duena, gehiagorako aukerarik izan ez duena.
|
|
|
Euskarazko zineman soilik ez, zineman, oro har, urri samar landu izan den helduen arteko maitasun harremanek osatzen dute istorioaren hezurdura nagusia. Ez hori bakarrik, are urriago den
|
emakume
helduen arteko maitasun istorioa kontatzen du, modu errealista eta naturalean, seriotasunez, baina dramatismoan erori gabe, beste bizimodu batzuk eta beste zinema bat egon badaudela argi utziz.
|
|
|
Eta ez daramatenak. Marokoarrak dira gehienak, eta hango janzkera daramate
|
emakume
helduek. Gizonezkoek ez.
|
|
|
Arazoren bat edo beste ere egon zen, Etxerat ek azaldu duenez, Ertzaintzaren jarrera dela eta. Ugaldebietako atseden gunean presoen argazkiak erakusteagatik
|
emakume
heldu bat identifikatu zuten. Bitartean, bertan bildutako lagunek Presoak kalera oihukatuz eta Hator hator abestuz erantzun zuten.
|
|
2011
|
|
|
Egitarauak Gay, Lesbiana, Bisexual eta Transexualen Askapenerako Nazioarteko Egunean emateko hautatutako bi filmen emanaldiak ere jasotzen ditu. Batetik,
|
emakume
heldu biren arteko maitasun istorioa kontatzen duen 80 egunean izango da ikusgai. Emanaldirako doako gonbidapenak Errota kultur etxean eta Udal Mediatekan jaso dira.
|
|
|
Hala ere, eta udalari arrazoia emanez, ezkilek mezetarako abisua ematerakoan eta beste ospakizun erlijiosoetara deitzerakoan, orain arte bezala 90 dezibeletan egin dezaketela ebatzi du.«Katedralekoak nahikoa dira»San Agustin kaleko auzokideen artean iritzia ez da bakarra. Atzo goizean, San Agustin kaleko 8 zenbakian bizi den
|
emakume
heldu bat ezkilen soinua apaltzearen aurka mintzatu zen. Ez zuen bere izenik eman nahi izan, baina salaketa jarri dutenak «bazter nahasle» deitu zituen:
|
|
|
bitaminaren eguneko kopuru gomendatua 90 mikrogramokoa da
|
emakume
helduentzat, eta 120 mikrogramokoa gizon helduentzat; kopuru horietara iristeko, besteak beste, berdura hostodunak jan behar dira, horietan ageri da eta ugari.
|
|
|
Mila bederatziehun eta berrogeita hamabost edo. Bildumako erretratu horri emandako lehen begiratuan, hondoko irudi desegoki eta lekuz kanpokoak erakartzen dituzke begiak, ez baita erraza sinestea erretrataturiko
|
emakume
heldua, beroki hori soinean duela, tropikoko hondartza batean eta palmondo garai horien azpian dagokeenik. Argazkiko emakumeak haurtxo jaio berria duke magalean, baina ez dateke gizonezkorik ageri inon (eta esango litzateke argazkiak falta duela zerbait, zer den zehaztea zaila bada ere).
|
|
|
Nik nire txandari itxoin diot, lasai; hiriburura egunero traje eta gorbataz joaten den irakaslearen ondoren eta trenean bihotzeko aldizkariak irakurriz joan ohi den
|
emakume
helduaren aurretik sartu naiz bagoian. Eta sartu bezain pronto hartu dut neure tokia:
|
|
|
Bestela esanda: lubaki txikiagoa dago sexuen arabera emakume gazteen eta gizon gazteen artean,
|
emakume
helduen eta gizon helduen artean baino.
|
|
|
Eszenatokiak eta pertsonaiak: hiri bateko kale batean garatzen da ekintza; guztira, 11 pertsonaia agertzen dira (emakumea, istripua izan duten bi gizon gidariak, Corolla autoaren gidaria, bi mutiko, mutila eta gizon zaharra, emakume eta gizon helduak,
|
emakume
heldua) denak mendebaldeko hiritarrak, burgesiakoak, garaiko estilo klasikoz jantzita.
|
|
|
|
Emakume
helduen alfabetatzea
|
|
|
Eragiketa sinple hori aplikatzean, proteinaren banakako eskakizunak ezagutzen dira. Bizimodu nahiko aktiboa duen eta 60 kiloko pisu osasungarria duen
|
emakume
heldu batek 60 g behar ditu egunero (1 g x kg pisu x egun= 1 g x 60 kg x egun= 60 gramo). Hurrengo pausoa da dieta aztertzea, jaten den kantitatea zehaztea eta irentsitako elikagaien proteina edukia ezagutzea.
|
|
|
Aldi irregularrek ez dute obesitaterik edo glukosa edo intsulina maila handirik eragiten; funtzionamendu metaboliko txarraren seinale izan daitezke. Orain arte, harreman hori
|
emakume
helduengan ezagutzen zen, eta bazekiten beste arrazoi batzuez; izan ere, hilekoaren irregulartasunak estres, antsietate edo larritasun egoerei lotutako faktore emozionalekin lotzen dira maiz, hormona ekoizpena aldatu eta obulazio prozesua eraldatu egiten baitute. Uteroaren, obarioen edo endometrioaren alterazioekin ere zerikusia zuten, hala nola miomak, fibromak edo kisteak.
|
|
|
Udazken neguko menuak, bitaminarekin aberatsak bitamina iturri diren elikagai gutxi batzuk aukeratu eta udazkeneko eta neguko menuetan sartu behar dira. bitaminarentzat Espainiako biztanleentzat ezarritako erreferentziazko dieta irensteak (FESNAD, 2010) 5 mikrogramokoak (mcg)(*) dira gizonentzat eta
|
emakume
helduentzat, eta bikoitza (10 mcg) emakumeentzat haurdunaldian eta edoskitzaroan. 60 urtetik gorako pertsonetan, bi sexuetakoetan, 7,5 mcg koak dira erreferentziazko janaldiak, horietako asko eguzkitan gutxi egoten baitira.
|
|
|
Tentsioa eta intentsitatea handitu ahala pertsonaien barneko galerna azaleratzen joango da: senar emazteen amoranteak hoteleko zuzendari eta haren alaba izango dira; aitak, bere zoriontasuna bilatzeko lanetan itsuturik, kasurik egiten ez dion alabari;
|
emakume
heldu eta neskaren arteko edertasun leia; Sebastianen barne borroka eta beldurra adin txikiko neskarekiko desio eta sexu harremanarengatik. " Ez diot esan nahi irakurleari ‘nobela gai honi buruzkoa da’; bakoitzak egingo du bere interpretazioa." esan zuen Iratxe Esnaolak, beraz, irakurle, zeuk esan duzu zeri buruzkoa den eleberri hau.Izaskun Etxeberria Zufiaurre...
|
|
|
Marco 30 minutu berandu iritsia zen hitzordura.
|
Emakume
heldu batekin. Mahaira hurbiltzen ziren heinean, Carla Capponiren begietan ere arpoi iltzatuak ikus zitezkeen.
|
|
|
Baina ez zuen mugimendu berezirik nabaritzen. Txakur bat paseatzen ari zen
|
emakume
heldu bat, burutazio mistiko etan murgildurik zegoen fraide domingotar bizardun bat, japoniar turista pare bat, media beltz batzuk jantzita hanka luzeak erakusten zituen neska poxpolin bat... Deus berezirik ez, deus susmagarririk ez.
|
|
2012
|
|
|
Atso hitzak duen karga elizaren lana dela azaldu du Basterretxeak: " Gure kulturan
|
emakume
heldua, atsoa, adineko emakumea jakintsua zen. Aurreko belaunaldien jakinduria jaso duelako.
|
|
|
Besotik heldu eta pubera gidatu zintudan. Hiru urtetan hiru
|
emakumek
heldu zizutela besotik konturatu zinen. Hobeto esanda, bik, bestea ama zenuen-eta.
|
|
|
ITXASO biltegian sartzen da, eta MANEX barran geratzen da. Halako batean,
|
emakume
heldu bat sartzen da?
|
|
|
Baina orduantxe
|
emakume
heldu bat (60 urte ingurukoa) iritsiko da soto parera eta gelditu.
|
|
|
LEIRE. Ama!
|
Emakume
helduak gara.
|
|
|
TELMO. Oso erakargarria zara: beti amestu izan dut
|
emakume
heldu batekin oheratzea, baina inoiz ez dut aurkitu emakume egokirik?
|
|
|
XABIN. (NEKANEri aurre eginez) Nire ama
|
emakume
heldua da! Ezin duzue horrela tratatu!
|
|
|
XABIN. (Haserre) Hik ez daukak moralik, ez ezer!
|
Emakume
heldu bat salatu duk! Argi zagok, bai, gorrotoak mugitze (n) hau!
|
|
|
Horregatik, energia balantzearen kontzeptuan sakontzen du hartu eta asimilatutako energiaren eta kontsumitu denaren arteko aldea baino ez dela, eta, horretarako, pertsona bakoitzaren berezitasunak baloratzen dira. Proiektu horretan ikusi ahal izan zenez, 40 urteko
|
emakume
helduen %80k nahiago dute osasuna galdu pisua irabazi baino. Kopuru kezkagarria da, kontuan hartzen badugu ikerketa eragin ezin duen adin lagin batean egin zela, eta horrek esan zuen denbora gutxian argal egoteko dieta miragarriak edo muturrekoak aukeratu zituela, nahiz eta hori bere osasunaren kalterako izan.
|