|
2001
|
|
|
Merkatua, beraz, zabala da.
|
Emakume
gutxi gaude eta gaudenoi tokatzen zaigu bateanbai eta bestean ere bai azaltzea. Beti ere guk onartzen badugu, noski.
|
|
|
Bizi dutenaren adierazle besterik ez dira.Azken batean,, idazle sare? horretan oso
|
emakume
gutxi daudela ikusten dute, eta, inkontzienteki bada ere, argitaratzea eta plazaratzea ia ezinezkotzat jotzen dutenez, nahiago dute ahaleginak beste nonbaitera bideratzea, ikasketetara alegia.Azpiegitura falta dago, gazte hauek idazten jarrai dezaten motibatuko dituen zerbait, literatur taldeak, elkarrizketa taldeak eta abar eta abar. Gizonezkoen munduantokitxoa egiteko konplexuak alde batera laga behar ditugu.
|
|
|
|
Emakume
gutxi ikusiko duzu trajearekin. Gizon asko ere ez.
|
|
2002
|
|
|
Haatik, herrialdeen arteko desberdintasunak handiak dira, eta, zenbait eskualdetan, neskak bigarren hezkuntzako ikastegietara bidaltzearen aurka agertzen dira. Unibertsitatean gizonezko baino
|
emakume
gutxiago dago, baina aldea murriztuz doa. Giro intelektual batzuetan, soilik emakumezkoentzako unibertsitateakeraikitzea defendatzen da, goi mailako hezkuntzan emakumearen presentzia zabala bermatzeko bide bakarra izan daitekeelakoan.
|
|
2003
|
|
|
|
Emakume
gutxik (%7k) eta gizonezko gehixeagok (%14k) uste dute euroak maila pertsonalean mesede egin diotela.
|
|
|
Horregatik deitzen zaio alopezia androgenoa ere.
|
Emakumeek
gutxiago sufritu dute, eta askoz ondorio arinagoak izan ditu. Baina fenomeno hori batez ere gizonezkoa zen duela urte gutxi arte.
|
|
|
Eta trenaren irteera atzeratzen ari zela, azkenean gau hartan lan egitea erabaki nuen.
|
Emakumeari
gutxienez gutuna atxemango nion. Egunari koipe doi bat atera.
|
|
2005
|
|
|
Ez da erraza kalean bizitzea, oso gogorra da kalea.
|
Emakume
gutxi ikusten da kale gorrian. Proportzioa 10etik batekoa da.
|
|
|
5 eta 29 urte bitarteko esperientzia duten emakumeek gizonezkoek baino %12 eta %28 gutxiago kobratzen dute; 29 urteko esperientziatik aurrera, berriz, gizonezkoen soldata %73 handiagoa da. Alde handi horren arrazoia da prestakuntza maila handia duten
|
emakume
gutxi daudela 30 urtetik gorako lan merkatuan. Gainera, Oliverren arabera, “lan esperientzia areagotzen denean”, soldata aldea “handitzen da” emakumeak merkatuan duen presentzia “uzteko” joera duelako, batez ere 35 eta 40 urte bitartean.
|
|
|
bakterio patogenoak hazteko, horiek baitira erantzuleak elikagaiek eragindako toxiinfekzio gehienak udan. Udan, kontua ez da haurdun dagoen
|
emakumeak
gutxiago jatea, egokitzea baizik. unean uneko elikadura.
|
|
|
16. " Euskal literaturaren lehen 350 urteetan hain
|
emakume
gutxi topa daiteke, haien presentzia hutsak sorpresa (edo kezka, agian) eragiten duela horiek aipatzeko lana hartzen duten kritikariengan" (itzulpena nirea da).
|
|
2006
|
|
|
Ez hori bakarrik: Hankapaloren bezero berrien artean
|
emakume
gutxiago zegoen, nonbait, eta zeuden haiek ez dakit zuhurrago, zaharrago edo zatarragoak ziren; zirena zirela, tabernari buztanberoaren xarmak ez zituen gehiegi liluratzen, edo batzokiko neskatila haiek, kantu ospetsuan ez bezala, ez zuten kilikatzen gure lagun ohiaren irrika. Arrazoia edozein izanik ere –eta guztiaren nahasketa izango zela susmatzen dut nik–, bakarrik etxeratzen zen Hankapalo gauero, eta etxeratu ostean kantu gero eta malenkoniatsuagoak jarri ohi zituen musika aparatuan:
|
|
2007
|
|
|
Sinaketa ekitaldian, Ana Urchuegia alkate presidentea eta Jesus Zaballos Udalaren Kirolen Batzordeko zinegotzi presidentea izan dira Udaleko ordezkari moduan. ...zaina, Itziar Carrasco Ostadar Kirol Fundazioaren ordezkaria eta Itziar Eraunzetamurgil Lasarte Igeri Elkartearen ordezkaria izan dira.Udalak kirol elkarteei ematen dizkien laguntzen helburua, kirol jarduera federatuan emakumeen parte hartzea bultzatuko duten egiturak sustatzea da, beti ere" egituron proiekzioa eta interesa bat baldin badator Lasarte Oriako Udalaren kirol politikarekin".
|
Emakume
gutxi kirolfederatuanEmakumeek kirol federatuan parte hartze eskasa dutela ikusirik, Lasarte Oriako Udalak laguntza lerro bat garatzea erabaki zuen emakumea positiboki diskrimanatze aldera kirol federatuko jarduerei ekiterakoan.Sustatze lan hori herriko kirol elkarteekin lankidetzako hitzarmenak sinatuz gauzatzen da. Hitzarmen horietan, aipatu planean finkatutako helburua betetzeko alderdiek bere gain hartzen dituzten betebeharrak jasotzen dira.Emakumeen kirol jarduera federatua sustatzeko, urtean, 18.030,36 euro banatzen ditu Udalak.Sinatzen diren hitzarmenak urtebeteko iraupena dute.
|
|
|
Ia sei mila erantzun hartu genituen; bost milatik gora bat zetozen: begiko duen gizonarekin irtenez gero,
|
emakumeak
gutxiago jaten du.
|
|
|
Begiko duen gizon batekin irtenez gero,
|
emakumeak
gutxiago jaten du?
|
|
|
18 urte betetzen dituztenean, hau da, askorentzat edari horiek ezagutzen hasteko adina, %81ek badu ohitura garagardoak, ardoak edo kopa bat hartzeko. Substantzia horiek kontsumitzen dituzten
|
emakume
gutxiago ere ez dago. Haiek ere egiten dute, baina alde batekin:
|
|
|
Emakumeak bihotzeko gaitzak izateko arrisku txikiagoa duelako usteak diagnostiko teknikak eta eraginkortasun frogatuko tratamenduak gutxiegi erabiltzea ekarri du. Zenbait azterlanetan ikusi denez,
|
emakumeek
gutxiagotan jasotzen dute medikazio egokia, eta azterketa gutxiago egiten zaizkie. Horregatik, emakumeen bihotz gutxiegitasunaren ezagutza urria da.
|
|
|
Sari honek nolabait emakumeon lana goraipatzen du. Adin honekin
|
emakume
gutxi daude lehiaketetan aritzen direnak eta isilpean daudenak asko dira. Beraz ea pixkanaka egoera hau aldatzen dugun eta emakumeaon parte hartzea handiagoa den.35 urte baino gehiagoko gizonaTomas Mauleon Goñi KorrikalariaHainbat kros eta maratoietan parte hartu du eta iaz Espainiko beteranoentzako txapelketan 2 gelditu zen.1 Ni heldua nintzela hasi nintzen laisterkan.
|
|
2008
|
|
|
Adibide gida, irrati saio eta telebistetako mahai inguruetan gonbidatuak gehienak gizonak izatea ez da arraro egiten, edo ekonomia munduan ere komunikabideetan ikus eta irakurri dezakegun bezala boterea gizonek dute. Horrek
|
emakumeak
gutxiago dakigula esan nahi du. Ez, hau mendeetako egoeraren ondorio da, haiek izan dute boterea eta estrukturalki horrela izan da beti, haiek errazago iritsi dira botere postuetara, gu bidean geratu gara." Ostean bikote harremanen gaia jorratu zuen," kulturalki eta ohituragatik bikoteetan gizonek izan dute boterea.
|
|
|
Hamalau eta hemezortzi urte bitarteko neskak animatu behar ditugu guztion artean kirolean ibili daitezen. Gazte asko kirola uzten bukatzen dutenak eta jarrai dezaten saiatu behar dugu denok. Aurtengo helburuetako bat emakumezkoen atletismoa sustatzea da, beharrean al dago. Beti egon da
|
emakume
gutxiago kirol guztietan, ohitura faltagatik edo dena delakoagatik. Baina gaur egun ere jaiotza tasa txikiagoa da lehengoa baino horregatik parte hartzea ere gutxitu da.
|
|
|
Nola izan zitekeen pertsona bat hain gogorra? Gerra garaian hainbeste miseria pasatako
|
emakumeek
gutxi behar dute bizirauteko. Garai bateko emakumeek ohi duten gisan mina zimurpean gordetzen ikasi zuen eta ez zegoen tristeegi.
|
|
|
Hezkuntza Ministerioak atzo argitaratu zuen “Akademikoak zenbakitan 2007” azterketa, eta, horren arabera, Espainiako unibertsitate publikoko katedren %81, 6 gizonezkoak dira. Irakasle titularren artean ere
|
emakumeak
gutxi dira (%36, 5 eta %63, 5 gizonak). Irudia:
|
|
|
“gaixotasun horien garrantzi soziosanitarioa eta eragin klinikoa gutxiesten dituzte, eta benetan dutena baino larritasun txikiagoarekin hautematen dituzte; horregatik, gizonak baino neurri handiagoan oharkabean uzten dute arrisku faktoreen kontrola”, esan zuen doktoreak. Gizonekin alderatuz gero,
|
emakumeek
gutxiagotan egiten dituzte kontrol medikoak, arrisku kardiobaskularra baztertzeko edo ebaluatzeko. Aitzitik, gaixotasun kardiobaskularra da kolektibo horren heriotza eragile nagusia, baina jarrera irekiagoa dute beste gaixotasun batzuen aurrean, hala nola minbiziarena.
|
|
|
|
Emakume
gutxi batzuek erdiesten dituzte goi karguak eta, Martinez Tolaren zein Erroren arabera, «irudipena» besterik ez da emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna enpresa pribatuetako zuzendaritza taldeetan. Ikerlanak hori adierazten duten datu enpirikoak ematen ditu:
|
|
|
bertako 1.000 enpresa handietako %76k ez dute emakumerik administrazio kontseiluetan. IBEX indizeko enpresetako goi postuetan ere
|
emakume
gutxi dago; 35 enpresotan 516 zuzendaritza postu daude, eta haietan 31 emakume baino ez, %6 alegia.
|
|
|
Emakumeak nagusi diren sektoreetan, eurek betetzen dituzte zuzendaritza postuen erdiak. Erabakiak hartzeko postuetan oso
|
emakume
gutxi dago; osasun arloan, esaterako.
|
|
|
Egiari zor,
|
emakume
gutxi gabiltza, eta ez dut jarraipenik ikusten. Pena handia ematen dit horrek.
|
|
|
Gogortasuna al da mendiko lasterketetan hain
|
emakume
gutxi ikustearen arrazoia?
|
|
2009
|
|
|
Beste arazo bat emakumeen boto eskubidea da. Hauteskundeetako langileen artean
|
emakume
gutxi daudenez, baliteke emakume askok ez bozkatzea, hainbat diplomaziarik eta elkarte humanitariok salatu dutenez.
|
|
|
Gainera, nire senarra Soin Hezkuntzan lizentziatua da eta berak zuzendu dizkit entrenamenduak. Eiderrek ere entrenatzaile pertsonala izan du azken urtean, bi urte lehenago gimnasio batean prestatzeari ekin bazion ere.Emakume gutxiProbak oso gogorrak direlako agian oso
|
emakume
gutxik aurkezten du bere burua horrelako oposizioetan. Edo akaso neska suhiltzaile gutxi dagoelako (Aintzanerekin hiru dira EAEn eta Nafarroan beste hiru baino ez daude).
|
|
|
[.] eta. hori. nik prestakuntza bera duten bi pertsonen artean.ez?
|
Emakume
gutxiago dagoela jakinda. ba nik emakumea aukeratuko nuke, bada, hain zuzen, bada... koherentzia gehiago izan dezan... bizi garen gizartearen isla izan dadin ez?... baina... beti ere, prestakuntza bera badute eh? [...] Guztiaoinarritik hasi behar da ez?, nik uste dut.
|
|
|
Kirol federazio eta klubetan
|
emakume
gutxi egotearen arrazoia ulertzeko, beharrezkoa da azterketa sakona egitea. Analisiak ondorengo aspektuak kontuan hartubehar ditu:
|
|
|
Aurretik ere zaborra gaika banatu izan dut, baina noski, orain zuzenean bizi dudan zerbait izanik askoz ere kontzientziatuago nago. Zergatik hain
|
emakume
gutxi lanbide honetan. R.L.: Lankide guztiak gizonak dira baina giro ona dugu gure artean.
|
|
|
Gaur egun
|
emakume
gutxi dago arrantzari lotuta. Sare konpontzen aritzen dira baxuran.
|
|
|
Enpresarioaren irudia mota askotakoa izan zitekeen, baina, gaurko gizarteak berea eraiki du. Egungo enpresa gizonarekiko lilurak?
|
emakume
gutxi baitago gaurko erakunderik patriarkalenetakoa den enpresaren gidaritzan, adierazten du modernitate kapitalistaren iruditeriak lortu duen indarra.
|
|
2010
|
|
|
Katalunian egindako lan bat abiapuntu hartuta, orain dela lau urte EAEko arte eszenikoak generoaren ikuspuntutik aztertu zituzten Aintza Uriartek eta Arantxa Iurrek, Getxoko Simulacro Teatro konpainiaren ugazabetako bik. Ikusi zutenez, zenbat eta erabakitzeko ahalmen handiagoa, orduan eta
|
emakume
gutxiago. Harrezkeroztik beste neurketa batzuk egin dituzte ildo beretik.
|
|
|
Baina itxura oneko enbrioiek ez dute zertan sanoak izan. Itxura oneko enbrioi asko transferitzen ditugu, baina proportzioan oso
|
emakume
gutxi geratzen dira haurdun azaltzen du Mandiolak. Enbrioi horietako batzuk mutazioak izan ditzakete geneetan, edo aneuploidiak, hau da, kromosoma kopuru anormala.
|
|
|
Baina nola lortu duzu? Beste talde batzuetan lehia handiagoa dago, eta
|
emakume
gutxiago. Eta aurkitu nuen erantzuna:
|
|
|
14:45 OFF Belen Garijo k farmazia sektorean kargu handienetako bat betetzen du.
|
Emakume
gutxi iritsi dira bere mailara. Frantzian egindako ikerketa batean bere enpresa goraipatzen dute, emakume buruzagien eta etekinen arteko loturari erreparaturik.
|
|
|
Amama sukaldean aurkitu zuen frituak prestatzen Bilboko bilobarentzat. Itsaso etxera sartzen zaion bakoitzean
|
emakumeak
gutxi behar izaten du negarrez hasteko.
|
|
|
Ez dut esango ederra zenik Veronique; bazuen hala ere erakartzen ninduen zerbait. Azken urteetan ikusitako
|
emakume
gutxiak batez ere kartzelazainak izateak horretan zerikusirik izango ote zuen galdetzen nion neure buruari.
|
|
|
Afiliatuz gero, lanpostua galduko ez genuela edo beste lantegiren batean lortuko zietela promes egiten zutenez, lankideak saldoka hurreratu zitzaizkien. Ez diet ezer aurpegiratzen; finean, gu langileak baino ez ginen, ogia irabaztea beste jomugarik ez genuen familiaburuak, orduan sano
|
emakume
gutxik egiten baitzuten lana etxetik kanpo, sano gutxiri ordaintzen zioten soldata duinik. Lansari bakarrarekin lauzpabosten bizimodua zelan gobernatu, hori zen gure buruhauste bakarra.
|
|
2011
|
|
|
Nazioarteko erakundeetan
|
emakume
gutxiago daude enpresetako administrazio kontseiluetan baino.
|
|
|
Hiru gizonezko besterik ez dugu elkarrizketatu, osasun ikuskatzaile bat eta bi polizia agente. Elkarrizketetan jasotakoaren arabera, gizarte laguntzaileak, larrialdiko zerbitzukoak, abokatuak, eta poliziak berek esaten zuten arlo polizialean
|
emakume
gutxi batzuk besterik ez daudela horretan eta askotan horiek ez dutela biktimekin zuzenean tratatzen, baizik eta kasuen segimenduan aritzen direla. Emakumezkoen artean, guztiek formakuntza dute Berdintasunean eta Genero indarkeriaren inguruan, txertatuta dute genero ikuspegia eta jarrera kritiko feminista jorratzen dute.
|
|
|
Horregatik, berdin berdin maite ditut mutikoak eta Aline, honen aita ez naizen arren. Ulertzen al duzu, ohartzen al zara eta oso
|
emakume
gutxi izan direla zu bezain sutsuki maitatuak. Eskertzen al didazu pixka bat sikiera?
|
|
|
|
Emakume
gutti, baina bat, gazte bat harrautu zuten. Bueno, neska hau talde batian joaki zen eta guardia zibilak alto eman, tiroka hasi eta portugesak lasterka.
|
|
|
Gehienak tabernan bertan ateratakoak ziren, gizonak binaka, hirunaka, launaka...
|
Emakume
gutxi. Aurkitu nuen aita eta Elenari erakutsi nion.
|
|
2012
|
|
|
Bueltan betikoa aurkitu nuen:
|
emakume
gutxi taldeetan, pose eta jarrera matxoen normaltasuna, ikuspegi feministaren falta. Hemen denak gara feministak hitzez, baina ez da egoera zalantzan jartzen.
|
|
|
Horietako gehienak, ordea, Al Nahdako kide dira, eta emakumearen ikuspegi tradizionala defendatzen dute. Urriko bozetatik sortu den legebiltzarrean lehen baino bi
|
emakume
gutxiago daude. Egiptoko Iraultzan ere protagonista izan ziren emakumeak.
|
|
|
Hamar lagun inguru gara, zazpi gizon eta hiru emakume, denak atzerritarrak.
|
Emakumeak
gutxiago gara, egia da, baina kasu honetan arrazoi bereziak ere badira. Saudi Arabiara etortzeko erabakia da zaila emakumezkoarentzat, zer esanik ez bakarrik etorrita.
|
|
|
Aldasoro izango da horietako bat. «Niri pena ematen dit hain
|
emakume
gutxik parte hartzeak, eta animatzeko esango nieke». Aldasorori gustatuko litzaioke bere marka haustea, eta horretarako entrenatzen ari da aurtengoan, baina badaki emaitza ez dela entrenamenduen araberakoa soilik.
|
|
|
|
Emakume
gutxik izaten zituzten bisitak. Nik ez.
|
|
|
Erantzuna ia aho batekoa da:
|
emakume
gutxik egiten diote uko eskaera horri. Hala ere, hirutik batek pixka bat itxarotea eskatzen du.
|
|
|
Senarrari laguntzeko burdin asko ibili izan dut nik. Orain, emakume ugari aritzen da tailerretan soldatzen, baina ni hasi nintzen garaian
|
emakume
gutxi ezagutu nuen langintza horretan aritzen zenik”, adierazi du. Musika jozJuantxok artisau lanek egun behar adinako erantzunik ez dutela uste duen arren, seguru dago berandu baino lehen buelta etorriko dela, “eskuz egiten den lana pieza bakarra izaten da, parekorik gabea, eta berriz ere jendea lan horiek baloratzera ailegatuko dela uste dut”.
|
|
|
" Taldeak osatzeko bost laguneko koadrilak behar dira. Lehenago oso
|
emakume
gutxi etortzen ziren, eta zailtasunak izaten zituzten koadrilak osatzeko. Azken urteotan, berriz, gehiago etortzen dira, eta gizonezko zein emakumezkoek sari berdinak jasotzen dituzte".
|
|
|
Honekin hertsiki lotuta dago altueraren edo garaieraren kontua. Izan ere, metro eta laurogeita hamarretik gorako
|
emakumeak
gutxi direla ziurta daiteke, datu estatistikoak eskuetan izan gabe ere.
|
|
2013
|
|
|
|
Emakume
gutxi orduan politikaren maila guztietan ere…
|
|
|
Hasteko, Joana Albreten bizitza zinez interesgarria suertatzen da gaur egun ikuspuntu bat baino gehiagotatik. Lehenengo eta behin, Historian ageriko eragina eduki duen
|
emakume
gutxi horietako bat da; bigarrenik, erlijioarekin lotutako arazoak dira haren bizitzaren giltza nagusia eta, hirugarrenik, haren jarduera eremua funtsean Frantzia bada ere, nafar auziak, alegia, Aragoiko erregeak 1512tik aurrera gauzatu zuen erresuma zaharraren okupazioak eta zatiketak, okupatutako zatia Gaztelako koroari lotu ziolarik, berebiziko garrantzia du erregina Joanaren bizitzan, Frantzi... Beraz, emakumetasuna, protestantismoa eta Nafarroaren zatiketa (gure artean arrunki konkista edo anexioa deitzen dena); ez da dudarik hiru osagaiok interes handia pizten dutela gaur egungo euskaldunen artean.
|
|
|
Haurdunaldiaren lehen hilabeteetako hormona aldaketek eta sabelaren tamaina handitzeak
|
emakume
gutxi ernaldu dezaketen neke eta nekearen sentsazioa sortzen dute. Egin dezaketena zenbait jarraibide jarraitzea da, haurdunaldiko nekea arinagoa izan dadin.
|
|
|
Ilea emakume askorentzat generoko sinbolo eta zeinu bereizgarrietako bat izanik, Teresak urraturik sentitzen du bere feminitatea, eta bere emakume nortasuna, odoletan. Ilearekin batera, feminitatea galdu izan balu bezala; ile barik
|
emakumetik
gutxiago balu bezala. Hurrengo hilabetetan, bestalde, ingurukoek zuzentzen dizkioten begiradek ez dute batere lagunduko haren buruarekiko lotsaeta gutxiespen sentipena gainditzen; kontrara baizik, behin eta berriro gogoraraziko diote gerrak markatua izan zela eta zauriak oraindik bertan dirauela, bera txano azpian ezkutuan mantentzen alferrik saiatu arren.
|
|
|
Eileen Grayren istorioa bere garaiko beste
|
emakume
gutxi batzuena izan zitekeen. Diruduna zen, eta horrek bizitzan aukeratzeko pribilegioa ekarri zion:
|
|
2014
|
|
|
Eta hori gabe, ikasketarik ez bazenu bezala da, ezin dute lanik egin ikasitako horretan; ikasketa gutxi dituen migratzailearen estereotipoa sortzen du horrek". Dena den, aitortu du gurera unibertsitate ikasketadun
|
emakume
gutxi heltzen direla, kolonizazioen ondorioz harreman gehiago dutelako Frantzia edo Erresuma Batuarekin, eta hara edo Ipar Amerikara joan ohi direla.
|
|
|
Onartu nuen, beraz; eta orain, Tubalen sukaldearen ardura du. Sukaldaritzan beren burua ezagutzera eman duten
|
emakume
gutxietako bat zara. Emakumea izan da, ohikoan, sukaldean egon dena.
|
|
|
familiari kasu egin behar zion, eta zaila da familiaren ordutegia jatetxearekin partekatzea.
|
Emakume
gutxik eduki dute sukaldaritzan lan egiteko aukera, eta gizonezkoek, berriz, askatasun handiagoa izan dute. Baina gizona ez da emakumea baino hobea.
|
|
|
Bainahainbat oztopo gainditu behar dira, tradizionalki ondo ikusita egon baita emakumeakforman mantentzeko kirola egitea, baina ez horrenbeste erakusteko. Emakumekirolariak ez dira oso ezagunak, eta oso
|
emakume
gutxi bihurtzen dira kirolprofesionalak. Horregatik, emakume askok nerabezaroan kirola egiteari uzten dio (Diez Mintegi eta Guisasola, 2003), klubak ez baitaude prestatuta emakumeakjasotzeko 14 urtetik aurrera.
|
|
|
«Ez da kasualitatea Psikologian edo Erizaintzan guztiakneskak izatea, eta Hatortxu Rocken agertokira igotzen diren guztiak mutilak izatea» (Eskisabel, 2012a). Kattalin Minerrek (2013) Argiako zutabe batean adierazi bezala, jaialdietan oraindik
|
emakume
gutxi ikusten dira oholtza gainean, eta oraindikkontzertu antolatzaileek ez dute irizpide hori zaindu ere egiten:
|
|
|
Bilduma horretan emakume hauek agertzendira agertokian, Beti Mugan eko kantaria; Aiora Renteria Doctor Deseorekin; Kojon Prieto y los Huajolotes eko kideak, Sorkun... Eta publikoaren agerpenaridagokionez, esanguratsua da zeinen
|
emakume
gutxi ikusten diren lehen lerroetan, eta are gehiago, emakume gutxi horiek ere argazkilariak ez ditu lehen fokura ekarri, salbu argazki batean. Hartara, argazki bilduma horrek ere argi irudikatzen du zeinden euskal eszenaren irudia, emakumeen presentziari dagokionez.
|
|
|
Bilduma horretan emakume hauek agertzendira agertokian, Beti Mugan eko kantaria; Aiora Renteria Doctor Deseorekin; Kojon Prieto y los Huajolotes eko kideak, Sorkun... Eta publikoaren agerpenaridagokionez, esanguratsua da zeinen emakume gutxi ikusten diren lehen lerroetan, eta are gehiago,
|
emakume
gutxi horiek ere argazkilariak ez ditu lehen fokura ekarri, salbu argazki batean. Hartara, argazki bilduma horrek ere argi irudikatzen du zeinden euskal eszenaren irudia, emakumeen presentziari dagokionez.
|
|
|
Kultur prentsan musikaren inguruan hedaturikodiskurtsoek badute eragina gure harreran, eta musika taldeen ingurukosentimenduetan ere. Eta
|
emakume
gutxi ari dira musikaren inguruko diskurtsoaksortzen, are gutxiago diskurtso feministak. Hona hemen gai horren inguruan Kafealeak liburuko koordinatzaileek eginiko gogoeta:
|
|
|
Agertoki gainean
|
emakume
gutxi egon ohi da, baina, beste aldean ba al daemakumerik?. «Eta eszenatoki azpian... nork betetzen du lasaitasunez espazioa?» (Lopez Ziluaga, 2013:
|
|
|
117). Esan bezala, Ikor Kotxek publikoari eginiko argazkietanere gizonak dira nagusi, eta
|
emakume
gutxi agertzen dira. Eta agertzen direnak, bigarren maila batean, ez dira lehen lerroan irudikatzen, argazkilariak ez du haienganfokua jarri.
|
|
|
Salbuespena, Nuevo Catecismo Catolicoren argazkian, publikoanemakume bat mikrofonoan kantuan. Hortaz, entzule modura
|
emakume
gutxi lehenlerroetan, horren lekuko da gure esperientzia. Maialen Altunak (2010:
|
|
|
Era horretan, emakumeak bertsolaritzaren definiziotik kanpo egon dira denboraaskoan; ezin izan dira egon bertsolariaren ohiko ingurunean: ez epaile, gai jartzaile, antolatzaile, ezta publiko gisa ere; izan ere, orain dela gutxi arte
|
emakume
gutxi zirenbertsolarien jarraitzaile. Bertsolaritzari lotutako emakume batek aitortu zidanez, gazte garaian gurasoekin saioetara joaten zenean espresuki eskatzen ziola amarimakilatu gabe eta takoizko zapatarik gabe joatea.
|
|
|
Adin taldeen egitura (ama izan daitezkeen
|
emakume
gutxi)
|
|
|
Esperientzia gradu bat da. Horregatik, erditzearen ondoren, lehenago ama izan diren
|
emakumeek
gutxiago pairatzen dituzte erditze osteko ondorio psikologikoak. Multitidoek estres gutxiago izaten dute, eta gutxiago kezkatzen dira ama gisa duten zereginean.
|
|
|
Gizonak esan zion ez zela begirik han, ez egiteko zaratarik, lo egin nahi zuela jendeak. Ematen zuen, ordea,
|
emakumeak
gutxi erreparatu ziola gizonaren erantzunari, oihua aurrekoa baino apur bat ozenago egin zuen: " Esaiezu ez begiratzeko niri".
|
|
2015
|
|
|
Baina, bestela, arlo ekonomikoa ez dago parekatuta.
|
Emakumeek
gutxiago kobratzen dugu. Egia da, halaber, mutilek lau luze egiten dituztela, eta guk, bi.
|
|
|
Azken boladan, Monika Lekunberri andereñoaren oroimenez zenbait jarduera antolatu ditu ikastolaren barruan sortutako lantalde batek. " Eurek emandako informazioa ikusita, pentsatu genuen kale baten izena ipintzea egokia izan zitekeela, kontuan hartuta, gainera, oso
|
emakume
gutxik daukatela halako aitortzarik gurean".
|
|
|
Haratago: sexu diferentzia basikoen ondorioa izaten ahal da
|
emakume
gutxi bide peoitzan ari izatea, edo preso gehienak gizonak izatea arlo horietan, eta beharrik, inork ez du parekotasuna defenditzen.
|
|
|
Emakumearen rola gure psikologian ez dugu aldatu, eta emakumearen ikuspegia nahiko kontserbadorea da Euskal Herrian».
|
Emakume
gutxi ikusten ditu Larrañagak ardura postuetan, politikan bezala erakundeetan, enpresetan, gerente karguetan... eta ezagutzen dituenek beren bizitza hipotekatu dute. «Errealitatea oso oldarkorra da, eta oso zaila da borroka bat aurrera eramatea gizonak baino askoz ere gehiago egin gabe».
|
|
|
514. ELAren zuzendaritza organoetan emakumeen presentzia oso txikia izan ohi zen; Nazio Batzordean izandako
|
emakumeak
gutxi izan baziren, exekutiboan bat bakarra ere ez zen egon azken bederatzi urteetan.
|
|
|
|
Emakume
gutxi dabil jardunaldien inguruko jendartean. Dauden apurrak bereziki aktibo.
|
|
2016
|
|
|
Bikoteak aipatzen dira denak gizonezkoak, argazkietan ere agertzen dira, baina ez da euren testigantza jasotzen eta ez da mundura umerik ekarriko ez duten gizonen portzentajea zehazten. Ama ez izatearen erabakia gozatzen duten
|
emakume
gutxi agertzen dira, eta seme alabak izateaz damutu den amarik ez dago, noski.
|
|
|
Emakumea eta gaztetxoa nintzen eta oso txiki sentitzen nintzen.
|
Emakume
gutxi zeuden, eta gure artean bazegoen halako lehiakortasun bat edo mesfidantza bat nire aldera, gaztea nintzelako. Geroago jakin nuen nire kontrako komentario sexistak egon zirela, besteak beste asko publikatzen nuela nagusiek erakargarritzat nindutelako.
|
|
|
Beste jarrera horrek min handia ematen dit. Emakume marokoar eta euskal herritarren elkartean horixe lantzen dut, zeren hainbeste lagunduta,
|
emakume
gutxik lortu dute gizarte honetan aurrera egitea, hemengoekin harremanetan jartzea. Mendebaldeko emakumeek dena egiten diete.
|
|
|
Ez zen laztanik eta musurik egon, sobera emanak zizkidan bidean, eta inolako atarikorik gabe hasi ginen lanean, eta ezin zen gelditu. Batzuetan pentsatu izan dut oso
|
emakume
gutxik gelditu nahi izaten dutela, eta gelditzea nahi dutenak hasi ez direlako dela. Sexua gehienetan apaltasun irakaspen bat da gizonezkoontzat, egoera gure esku dagoela, bide onetik goazela uste dugunean, betikotasun osoan goiari eusteko gai izango garela iruditzen zaigunean bukatzen baitzaizkigu indarrak, erortzen baikara.
|
|
|
Emakume beltz batek bakarrik hartu zuen parte Akroneko biltzarrean, Sojourner Truthek, eta hark egin zuen gainerako emakume zuriek egin ezina. Mahaiburuaren arabera,, garai hartan,
|
emakume
gutxi ausartzen ziren bileretan hitz egitera?. Bere sexuaren alde ekin baitzuen, eraginkor, eta emakume zurien eta etsai gizon etenzaleen arreta bereganatu baitzuen, egun hartako heroia bilakatu zen Sojourner Truth; hala hautatu zuten, espontaneoki.
|
|
|
Hala ere, emakume beltza izanda, Helen Holman salbuespena zen Alderdi Sozialistan. Bigarren Mundu Gerraren aurretik, oso
|
emakume
gutxik egiten zuten lan industrian. Ondorioz, Alderdi Sozialistaren zaleak biltzen zituztenek bazter utzi zituzten emakume beltzak, erabat.
|
|
|
Frances E. W. Harper eta Sojourner Truthez gainera,
|
emakume
gutxi konbentzitu zituen Douglassen batasun aldarriak. Besteak beste, Elizabeth Cady Stantonek eta Susan B. Anthonyk Eskubide Berdintasunaren Elkartea desegitearen alde egin zuten, eta baita lortu ere.
|
|
|
Lintxamenduen aurka egindako gurutzada luze eta zabalari esker, sekulako eskarmentua lortu zuen Ida B. Wellsek, eta astintzeko eta gatazkarako hamaika taktika ikasi. Hala ere,
|
emakume
gutxi ziren Mary Church Terrell bezain eraginkorrak, bai behintzat beltzen askapenaren alde hitz egin eta idazteko orduan. Bere jendearen askatasuna lortu nahi zuen, eta, horretarako, logikaren bidez konbentzitu nahi zuen jendea.
|
|
|
|
emakumeak
gutxiago direla uste izatearen
|
|
|
Gazteek ez dituzte onartzen indarkeria fisikoa eta sexuala; ordea, gazte ugarik ez dute kontrol psikologikoa indarkeriatzat jotzen. Hainbat adituren arabera, genero indarkeriaren jatorria bi sexuen arteko desberdintasunaren eta
|
emakumeak
gutxiago direla uste izatearen ondorio da.
|
|
|
Hasiera batean eraso matxistei aurre egiteko sortu ginen, baina badakigu hori ez dela arazo bakarra. Gaur egungo gizartean
|
emakumeok
gutxiago kobratzen dugu lan bera egiteagatik, etxeko lanak gure esku daude oraindik, erailketa matxistak egunero ematen dira... Hori dela-eta, gizartea astindu nahi dugu, patriarkatua errotik suntsitzeko.
|
|
|
Gero, Jaizkibel konpainia sortu zenean, tarteka biltzen ginen Jaizkibeleko gizonekin. Laster, Juana Mugarrietakoaren bilerek
|
emakume
gutxi biltzen zituzten eta, modu naturalean, Jaizkibel bilakatu zen erdigune. Bada urte mordoxka Juana Mugarrietakoa lozorroan dagoela, elkarte gisa bizirik badago ere.
|
|
2017
|
|
|
Orain" Boom" bat izaten ari da eta oso ondo dagoela uste dut. Lasterketa munduan,
|
emakume
gutxi ginen orain urte batzuk korrika ibiltzen ginenak, eta gaur egun ordean, emakume ugari ari gara, geroz eta gehiago, lasterka. Diskriminazioa bazegoen garai haietan.
|
|
|
" Ekintza honen arrazoi nagusia negozioa da, oso
|
emakume
gutxik edo inork ez baitu egiten tartean dirurik ez badago", dio Camposek. Dioenez, bizitzako beste hainbat esparrutan bezala, dirua duen eta dirua behar duen jendea dago eta, hortaz, finantza interesek uteroen alokairua babesten dute:
|
|
|
Ordura arte, oso
|
emakume
gutxi zebilen rock musikan, abeslari batzuk kenduta. Punkaren askatasunak eta feminismoak egoera hori aldatzen lagundu zuten.
|
|
|
Punkaren askatasunak eta feminismoak egoera hori aldatzen lagundu zuten. Hala ere, gaur egun ere
|
emakume
gutxi dabiltza rock musikan, eta haiek ere, sarritan, betiko topikoak entzun behar dituzte. (Anari Euskal Herriko PJ Harvey al da?
|
|
|
Emanaldi horietako testuak bildu, eta disko liburu bat argitaratu asmo dute.Elkarrekin «sarritan» egoten dira Valverde eta Lertxundi, eta elkarrizketa batean ateratako «erreflexio oso xume bat» dago emanaldiaren jatorrian, Lertxundik azaldu duenez: «Esan nion harrigarria egiten zitzaidala euskal kantagintzaren historian ze
|
emakume
gutxik kantatu izan duten. Literaturan, oro har, gizonezkoen ugaritasuna nabarmena baldin bada, askoz ere nabarmenagoa da kantagintzan emakumeen falta».
|
|
|
Ikusi dugunez, emakumeak kontrolatzeko kontratatu zituzten emaginak, ziurtatzeko haurdunaldiak ez zituztela ezkutatzen edo ez zutela umerik izaten ezkontzatik kanpo?, eta, horrela egiten ez bazuten, baztertu egiten zituzten. Frantzian nahiz Ingalaterran,
|
emakume
gutxiri utzi zitzaien obstetrizian lan egiten XVI. mendearen amaieratik aurrera, ordura arte beraien misterio hertsia izan bazen ere. XVII. mendearen hasierarako agertu ziren lehen gizonezko emaginak, eta, mendea pasatzerako, estatuaren kontrolpean zegoen ia erabat obstetrizia.
|