|
2000
|
|
|
|
Emakumeen
Mundu Martxak bortxakeria mota guztien aurkako benetako babesa ere aldarrikatzen du. Horregatik, emakumeak eta neskatoak kontrolatzeko xedea duten edozein eratako aginte politiko, erlijioso, ekonomiko edo kultural gaitzesteko eta haien oinarrizko eskubideak bortxatzen dituen erregimen oro salatzeko eskatzen diete giza eskubideen alde daudela adierazten duten gobernu guztiei.
|
|
2001
|
|
|
|
Emakumea
munduan
|
|
2003
|
|
|
Era berean, emakumeari “kredituak, teknologia egokiak eta merkatuetarako eta informaziorako sarbidea izateko gizakiak dituen eskubide berak” emateko beharrezkoak diren administrazio erreformak has daitezen bultzatzen du. Testuak, gainera, salatzen du herrialde askotan indarrean dauden lege eta ohitura batzuek mugatu egiten dutela emakumeei kredituak ematea, eta zenbait arauk (sozialak edo legalak) eragotzi egiten dutela
|
emakumeek
munduko leku batzuetan lurrak, propietateak eta etxebizitzak jarauntsi edo eskuratu ahal izatea, eta hori “emakumearen giza eskubideen urraketa da”. Alde horretatik, Nazio Batuek nazioarteko finantza erakundeei eta etxebizitzak finantzatzeko eskualdeko, estatuko eta tokiko finantza erakundeei gomendatzen die beren programetan emakumearen parte hartzea bultza dezatela.
|
|
|
|
Emakumeok
mundua mugiarazten dugu. (i).
|
|
2004
|
|
|
Laneko ezberdintasunak isla leiala du enpresetako goi kargudunen artean. 2003an,
|
emakumeek
munduko zuzendaritza kupulen% 3 ordezkatzen zuten. Egoera hori ez dator bat Catalyst institutu espezializatuak berriki egindako ikerketa baten emaitzekin.
|
|
|
Emakumeak bere buruari hitz ematen dio dena egingo duela konfiantza hori bermatzeko eta gogor lan egiten duela mailegua ordaintzeko. Beraz, urtebete geroago dena itzuli duenean,
|
emakumeak
munduari begiratzen dio eta konkistatu egin dezakeela ikusten du, inoiz egingo ez zuela esan ziotenak lortu dituela”, azaldu du Yunusek. Batez besteko kreditua 200 euro ingurukoa da.
|
|
|
Onartu beharra dago Descartesen argudioaren indarra esaten digunean sentimen hutsen bidez zaila, edo ezinezkoa, dela ezagutza justifikatzea; horregatik izango zaio beharrezkoa sentimenez eta baita fedezko kontuez gaindiko irtenbide bat aurkitzea. Eta horretarako, garbi geratu den bezala, pentsamenduan jarriko du gizon
|
emakumeok
mundua ulertu ahal izateko oinarria eta hastapena. Dena dela, arazo zailentzako ebazpen errazik ez dagoen legetxe, hemen ere hainbat oztopo aurkituko dugu Descartesen proposamena onartzea korapilatsua bihurtuko duena.
|
|
2005
|
|
|
|
Emakumeon
Mundu Martxaren gaineko informazioa eskura igandean Telletxen
|
|
|
Bilgune Feministaz gain, Euskal Herri mailan,
|
Emakumeon
Mundu Martxa' 05 bultzatzeko plataformak honako taldeak batzen ditu: Asamblea de Mujeres de Bizkaia, Asamblea de Mujeres de Alava, Amalatz, Plazandreok, Ekin emakumeak, Lila Gorria, Plataforma de Solidaridad con Chiapas, Komite Internazionalistak, Emazteek diote (Hazparne), Bagabiltza, Gazteon Koordinadora, Azkoitiko Asanblada, Azpeitiko Asanblada, Zarauzko Sorgiñak, Askagintza, Comunidad Carmelitas Vedruna, Iruñako alde zaharra, Mugarik gabe (Nafarroa), Andrea, Asamblea de mujeres de Lizarra, Andremari (Huarte), Emakume Internazionalistak, Elkartzen, Barainaingo hagin, Medeak, EBEL (Emakume Baserritarren Elkartea), Askapena eta ELA, LAB, EILAS, ESK, EHNE eta CCOO sindikatuetako emakume arloak.
|
|
2006
|
|
|
Reddyk pobreziaren aurkako estrategiak berrikusteko eskatu zuen, eta estatistiketan inbertsio gehiago egiteko eskatu zuen, eskualdeetako aurrerapenak kalkulatu eta kontrolatzeko, politika egokiagoak egiteko. Nancy Barryk,
|
Emakumeen
Munduko Bankuko lehendakariak, adierazi zuenez, mikrofinantzaketa da pobrezia errotik kentzeko emaitza onak izan dituen aukeretako bat. Mundu osoko hamar milioi emakumeri mikrokredituak ematen dizkien erakunde baten arduradun gisa, “panazea” ez dela azpimarratu zuen, baina familia pobre asko miseriatik ateratzeko aukera ematen duela.
|
|
2007
|
|
|
Juan Berraondo artista gipuzkoarrak Donostiako Kutxa Boulevard I aretoan jarri ditu ikusgai bere marrazkiak. Leku berean, Benito Pajares palentziarraren argazkiez osatutako
|
Emakumea
munduan izeneko erakusketa ere topa dezakegu. Hilaren 30a arte izango dira biak zabalik.
|
|
|
erromantizismoaz eta Hegel ez gero, arrazoimenak historia dauka, zuzenbideak historia dauka, hizkuntzak historia dauka, literaturak historia dauka(. Homeroren auzia?), erlijioak berak ere historia dauka (testu biblikoen ikerketa historiko kritikoak). Gizon
|
emakumearen
mundua historiaren mundua da. Hori ez da gaur begitandu dakigukeen bezain naturala:
|
|
|
historiaren bilakaeran denak baduela bere zergatiko eta zuzentasuna, ez dela kaos bat edo zoriaren obra(, ne parlons plus de hasard ni de fortune?) 170 Voltaire-k asmo bera du, baina berak historia unibertsala filosofikoki behatu gura du. Bossuet en bestela, ez du idatzi gura, Jainkoaren historia nola bidatzen den gizon
|
emakumeon
munduan, baizik gizajendearen mundua nola doan historian, arrazoimenak bidatua, barbarian hasi eta zibilizaziora goitituz: historiaren bilakabide labirintikoetan Ariadna haria, Probidentziaren ordez, giza izpiritua da (giza natura), herrien izpirituetan manifestatzen eta garatzen(, le fonds est partout le même, et la culture produit des fruits divers?:
|
|
|
horixe da hizkuntza. Hizkuntza lotura modu berezia da, berak egiten duena, etena gainditu, baita, eta berdenboran hor utzi, ez ezabatu; hots, gizon
|
emakumeak
munduarekin elkartu bai, baina salbatuz haren eznaturaltasun propioa, askatasuna baita hori. Munduarekin zubia egin, hizketan egiten da (nor bere buruagaz berbetan denean ere), komunitatearekin batean hortaz.
|
|
|
gizartearen eta Estatuaren, legeen, arteen, giza adimena eta pentsamenduaren, eta, nola ez, hizkuntzaren nondikakoaz. Era horretan gizon
|
emakumearen
munduan zer den naturala eta zer artifiziala, historikoa, bereizi gura zen, betiere topiko mende horretan seguruaren gainean, giza naturaren uniformitatea gizaldi eta lurralde orotan1089 Giza natura hori zen filosofikoki zulatu nahi zena, ez ezeren jatorri historikoa denboran, interes historikoa honela jaio egin da, besterik ez oraindik.
|
|
|
behatu gura du. Bossuet en bestela, ez du idatzi gura nola bidatzen den Jainkoaren historia gizon
|
emakumeon
munduan, baizik eta gizajendearen mundua nola doan historian, arrazoimenak bidatua, barbarian hasi eta zibilizaziora goitituz: historiaren bilakabide labirintikoetan Ariadna haria, Probidentziaren ordez, giza izpiritua da (giza natura) herrien izpirituetan manifestatzen eta garatzen («le fonds est partout le même, et la culture produit des fruits divers»:
|
|
2008
|
|
|
Frantziako Poliziak egindako ikerketen arabera, senarrak emaztea hil, eta gero bere buruaz beste egin zuen. Azken eraso honen aurrean, beste behin hainbat mobilizazio eta elkarretaratze antolatu ditu gaurko
|
Emakumeen
Mundu Martxarako Plataformak. Euskal Herriko Bilgune Feministak ere gogor salatu du hilketa hau, baita uda honetan bertan gertatu diren beste biak ere.
|
|
|
Baina" harreman parekideak eraikitzeko", herri tarrek, halaber, eginbehar handia dutela adierazi du. Horregatik, gaur
|
Emakumeen
Mundu Martxarako Plataformak deitu dituen elkarretaratzeetan parte hartzeko deia egin du.
|
|
2009
|
|
|
Beste begirada saria:
|
Emakumeen
mundua jorratzen duen edozein atalean aurkeztutako filmari. Donostia Saria: Bere karrera omentzeko Zinemaldiak zine munduko famatu bati ematen dion saria
|
|
|
Eguzkiaren agertzea, biziaren agertzea eta zabaltzea zen mendi eta aranetan. Gizon
|
emakumeak
mundu honen barruan ikusten zizun bere burua, eta hil eta gero ere garbi zegoen hor geldituko/ jarraituko zuela(, beste, non, bestela?), dena bizi den dena horretan bera ere beste modu batean bizirik (ber denboran hila).
|
|
|
Maiz bi moduak bat etortzen dira gizon
|
emakumearen
munduan.
|
|
|
datza harentzat askatasuna. Alegia, edozein momentutan ez dago gizon
|
emakumearen esku
mundua iraulkatu ahal izatea, askatasun politiko sozialak, ekonomikoak erdiestea. Baina horrek ez du gezurtatzen gizon emakumea berez, tout entier et toujours libre?
|
|
|
Gizaki unibertsala munduan eman, beti gizon emakume honen eta horren forma singularrean ematen da, eta beste inola ez. Hortaz, edozein gizon
|
emakume
munduan singularra da eta unibertsala da; inor ez beste inor baino unibertsalago, eta ez singularrago. Gerta litekeena, gehienez ere, norbait psikologikoki bere unibertsaltasun edo singulartasunari atxikiagoa izatea da.
|
|
|
mito txarrak ere bai baitaude). Zientzian gizon
|
emakumea
mundu zatituaren azpiko hastapenaren bila doa; mitoan, mundu zatituaren gaindiko haraindipenaren bila: bietan, guzti zatituaren batasunera pelegrinazioan.
|
|
|
Teofilo Maria etxeko oinordekoa zen, aitaren eredu zurruna bere jokabidearen ardatz hartu zuena, ume umetatik hartu ere, erantzukizun osoz, halako moldez, non izeba Ernestinaren heziketak, emetasuna eta
|
emakumeen
mundua aintzakotzat hartzera bultza zezakeenak, axalean ukitu baitzuen: orbetar oinordekoarentzat emakumeen mundua ez zen existitzen ere, gizonaren zerbitzuan ez bazen!
|
|
|
Teofilo Maria etxeko oinordekoa zen, aitaren eredu zurruna bere jokabidearen ardatz hartu zuena, ume umetatik hartu ere, erantzukizun osoz, halako moldez, non izeba Ernestinaren heziketak, emetasuna eta emakumeen mundua aintzakotzat hartzera bultza zezakeenak, axalean ukitu baitzuen: orbetar oinordekoarentzat
|
emakumeen
mundua ez zen existitzen ere, gizonaren zerbitzuan ez bazen! Edo emakumea gizona baino gutxiago zela, bestela esanda.
|
|
|
zioen?, emakumeak ile luzeko bezain ideia laburreko animaliak zirela? Handik ote zetorkion Teofilo Mariari emakumeekiko jarrera harro bezain urrun hura,
|
emakumearen
mundu arrotzaren aurka defendatzeko modu bat ere izan zitekeena. Zenbat ote zegoen bi gazteen jarreretan mespretxutik, beste espezie batekoak ote ziren, zinez, emakumeak??, zenbat lotsatik, zenbat misoginiatik?
|
|
|
Atzerritarrak dira kreditu espresen lehen erabiltzaileak" Transformando" gizarte ekimeneko kooperatibak zuzeneko lotura du Caixa Catalunyak Madrilgo Autonomia Erkidegorako duen" Un Sol Món" Fundazioaren gizarte mikrokredituen programa kudeatzen duen" Incluir" gizarte mikrokredituko fundazioarekin. Espainiako mikrokredituen historian,
|
Emakumearen
Munduko Bankua izan zen 1989an Caja Madrid banketxe batekin akordio bat sinatu zuen lehen erakundea, emakumeei maileguak merkatuari baino baldintza hobeetan emateko. 1989az geroztik, Emakumearen Munduko Bankuak 960 banku kreditu izapidetu ditu, 23,9 milioi eurotik gorakoak.
|
|
|
Espainiako mikrokredituen historian, Emakumearen Munduko Bankua izan zen 1989an Caja Madrid banketxe batekin akordio bat sinatu zuen lehen erakundea, emakumeei maileguak merkatuari baino baldintza hobeetan emateko. 1989az geroztik,
|
Emakumearen
Munduko Bankuak 960 banku kreditu izapidetu ditu, 23,9 milioi eurotik gorakoak. BBVA, La Caixa Fundazioa, Caixa Galicia eta Gobernuak berak ere mikrokredituak eskaintzen dituzte.
|
|
|
Hilketa salatzeko eguna izan zen atzokoa. Hala,
|
Emakumeen
Mundu Martxako Plataformak deituta, elkarretaratzea egin zuten Bilboko Arriaga antzokiaren aurrean. Bizkaiko Batzar Nagusietan ere elkarretaratzea egin zuten atzo, Jimenezen hilketa gaitzesteko.
|
|
|
|
EMAKUMEEN
MUNDU MARTXAKO PLATAFORMA
|
|
|
Orain ere lana dute egiteko.
|
Emakumeen
munduan gehiago sakondu nahi dute. Bai haiek bai umeek garai haietan lan asko egiten zutela dio.
|
|
|
Pobre eta emakume aipatu dituzula, izugarria da nahasketa. Zein etorkizun daukate
|
emakumeek
munduko herririk pobreenetan?
|
|
|
Sexu Indarkeriaren Aurkako Emakumeen Plataformak, berriz, Udaletxe plazan, 20:00etan egingo du elkarretaratzea.
|
Emakumeen
Mundu Martxa Plataformak Euska Herri osoan deitu ditu elkarretaratzeak, ohiko ordu eta tokietan.
|
|
|
Ondoren, ekitaldia egingo dute Txiki eta Otaegi plazan.
|
Emakumeen
Mundu Martxako plataformako kide ere badiren Algortako Emakume Gazteon Asanblada (AEGA), Garrasi eta LAB sindikatuarekin batera deitu du aste bukaerako protesta Bilgune Feministak. Argazkian, 2008ko azaroaren 25ean, Emakumeenganako Indarkeriaren Kontrako elkarretaratzea egin zuten, Telletxe plazan, Bilgune Feministak eta Algortako Emakume Gazteon Asanbladak.
|
|
|
11:30ean izango da, herriko plazan. Bilgune Feministak eta
|
Emakumeen
Mundu Martxak deituta hainbat protesta egin dira astean zehar.
|
|
|
Teofilo Maria etxeko oinordekoa zen, aitaren eredu zurruna bere jokabidearen ardatz hartu zuena, ume umetatik hartu ere, erantzukizun osoz, halako moldez, non izeba Ernestinaren heziketak, emetasuna eta
|
emakumeen
mundua aintzakotzat hartzera bultza zezakeenak, axalean ukitu baitzuen: orbetar oinordekoarentzat emakumeen mundua ez zen existitzen ere, gizonaren zerbitzuan ez bazen!
|
|
|
Teofilo Maria etxeko oinordekoa zen, aitaren eredu zurruna bere jokabidearen ardatz hartu zuena, ume umetatik hartu ere, erantzukizun osoz, halako moldez, non izeba Ernestinaren heziketak, emetasuna eta emakumeen mundua aintzakotzat hartzera bultza zezakeenak, axalean ukitu baitzuen: orbetar oinordekoarentzat
|
emakumeen
mundua ez zen existitzen ere, gizonaren zerbitzuan ez bazen! Edo emakumea gizona baino gutxiago zela, bestela esanda.
|
|
|
Eta ez al zion Henri Quessenetek ere inoiz esan, halaber, batere atsegin ez zuèn Schopenhauer filosofoak esan zuela –" pentsalariak betean asmatu zuèn esaldi bakarretakoan" zioen–, emakumeak ile luzeko bezain ideia laburreko animaliak zirela? Handik ote zetorkion Teofilo Mariari emakumeekiko jarrera harro bezain urrun hura,
|
emakumearen
mundu arrotzaren aurka defendatzeko modu bat ere izan zitekeena. Zenbat ote zegoen bi gazteen jarreretan mespretxutik –beste espezie batekoak ote ziren, zinez, emakumeak? –, zenbat lotsatik, zenbat misoginiatik... eta zenbat, aldi berean, bere berezko joeratik?
|
|
2010
|
|
|
nahiz eta neskaren aipuak?, aquella manera de pisar el suelo, cuando camina, de una moza gentil, que no amamos ni conocemos?? halako deserosotasun bat sorrarazi zidan, derradan hori ere, bide batez?, hain zitzaidan ezezaguna
|
emakumeen
mundu hura, mehatxuz josia irudikatzen nuena?
|
|
|
Izan ere, umetatik ezarri izan zitzaizkidàn argudio asko eta asko, mundu ideal baten aitzakian asmatutakoak, irauli nituen errealitate objektiboaren izenean.
|
Emakumeen
munduaren aurrean, baina, blokeatuta bezala gelditzen nintzen. Eta ez nuen ihesbiderik, emakumeak ez baitziren ideia platonikoen unibertsoan bizi zirèn izakiak; aitzitik:
|
|
|
heldulekurik gabe, alegia. Horregatik zitzaidan, agian,
|
emakumeen
mundu hura arrotz. Laurak maite nituen, neure erara, baina lauren artean galtzen nintzen, hiriko kale asfaltatuetan galtzen den baserritarra bezala, edo mendiko baso abartsuetan galtzen den hiritarraren antzera, lau puntu kardinalak nahastuta.
|
|
|
Izan ere, gera bedi argi orain esango dizudana?, nik banuen arren, giroak bultzatua eta Benjamin Mariaren itzalak indartua, beharbada?
|
emakumeen
munduaren aurkako halako aurreiritzi bat, gure jolas haietan beti esaten nien anaiei ni ez nintzela ezkonduko, gero, galderak eta eragozteko, esandakoari esaldi hanpurutsu bat eransten banion ere: –zientziarekin ez bada???, horrek ez zuen esan nahi neskak atsegin ez nituenik?
|
|
|
|
emakumeen
mundua landu dut gehiago.
|
|
|
|
Emakumeen
Munduko Egunak oihartzun zabala izanen du Sakanan
|
|
|
Etorkinei laguntzeko CIMADE elkarteak salatu egin du Queenek jasandako tratua eta agintariek horren inguruan ezer ez esana. Salaketarekin bat egin du
|
Emakumeen
Mundu Martxak. Bortxaz sartu zuten hegazkinean Bi elkarteek Queenek orain arte oso bizimodu latza izan duela gogorarazi dute.
|
|
|
Bestalde,
|
Emakumeen
Mundu Martxak ere emakumeen aurkako indarkeria gisa hartu du hilketa, eta biharko protestak antolatu ditu. Emakumeen aurkako indarkeriagatik inor hiltzen ohi denean legez, betiko leku eta orduetan egingo dituzte protestak.
|
|
|
ongi askatutako ekuazio batek, xake partida batek... edo izeba Ernestinak prestatzen zituen pastel eta madalenek, Jainkoarengandik eta errudun uste ustezkoen atzaparretatik libre, lurretik lurrera hedatutako sentipenean... norberak bihur baitzezakeen, ausaz, lurra zeru, lurra infernu... eta horregatik hunkitu baininduen hain betean Ortega Gasseten paragrafo hark bere garaian: ...baldin eta haren hitzek forma ematen bazioten nik buruan nuèn hil edo biziko —sekula ez hobeto esanda— ideia formarik gabeko bati... nahiz eta neskaren aipuak —" aquella manera de pisar el suelo, cuando camina, de una moza gentil, que no amamos ni conocemos" — halako deserosotasun bat sorrarazi zidan —derradan hori ere, bide batez—, hain zitzaidan ezezaguna
|
emakumeen
mundu hura, mehatxuz josia irudikatzen nuena...
|
|
|
Izan ere, umetatik ezarri izan zitzaizkidàn argudio asko eta asko, mundu ideal baten aitzakian asmatutakoak, irauli nituen errealitate objektiboaren izenean.
|
Emakumeen
munduaren aurrean, baina, blokeatuta bezala gelditzen nintzen. Eta ez nuen ihesbiderik, emakumeak ez baitziren ideia platonikoen unibertsoan bizi zirèn izakiak; aitzitik:
|
|
|
heldulekurik gabe, alegia. Horregatik zitzaidan, agian,
|
emakumeen
mundu hura arrotz. Laurak maite nituen, neure erara, baina lauren artean galtzen nintzen, hiriko kale asfaltatuetan galtzen den baserritarra bezala, edo mendiko baso abartsuetan galtzen den hiritarraren antzera, lau puntu kardinalak nahastuta.
|
|
|
Izan ere —gera bedi argi orain esango dizudana—, nik banuen arren —giroak bultzatua eta Benjamin Mariaren itzalak indartua, beharbada—
|
emakumeen
munduaren aurkako halako aurreiritzi bat —gure jolas haietan beti esaten nien anaiei ni ez nintzela ezkonduko, gero, galderak eta eragozteko, esandakoari esaldi hanpurutsu bat eransten banion ere: "... zientziarekin ez bada..." —, horrek ez zuen esan nahi neskak atsegin ez nituenik... hargatik bainuen, halaber, neure edertasun eredua; hura, ordea, eredu ideal atzemanezin bat zen —ni, materialista antiidealista bat izateko bidean nengoena, idealista hutsa nintzen gai hari lotutako kontuetan, antza! —, ezinezkoa zen neurrian —nola itsatsi, bada, nerabezaroko liraintasunari zahartzaroko heldutasuna? —, eta horrek zer pentsaturik ematen dit, Gabino:
|
|
2011
|
|
|
Bizilagunek 07: 40ean ikusi zuten azkenengoz emakumea bizirik, balkoian. Senarra 10:30ean itzuli zen etxera.Gaitzespen andanaJazoeraren berri izandakoan
|
Emakumeen
Mundu Martxak emakumeen aurkako indarkeriatzat jo zuen. Euren esanetan, «inplizituko bada ere», emakumeen aurkako erasoetan «sexismoa beti agertzen da».
|
|
|
Euren esanetan, «inplizituko bada ere», emakumeen aurkako erasoetan «sexismoa beti agertzen da». Hori hala, hildakoa emakume izateak eragina izan duela iruditzen zaie.Ertzaintzak gazteari aurkitu dion egunerokoan aita eta arreba ere hiltzeko asmoa zuela jasotzen dela jakinda,
|
Emakumeon
Mundu Martxako ordezkariek arean aldatu dute irakurketa. «Pertsona honen atzean konkretuki posible da genero indarkeriarik egon ez izana; kasu bakoitza ezberdina da eta irakurketa ezberdina behar du».Edonola ere, «arazo orokorrago» bati erantzuten diola iruditzen zaie.
|
|
|
«Egiturazkoa den indarkeria da, jendarteak antolatzeko duen eredutik hasi eta gure bizitzako esparru guztietan ematen dena».
|
Emakumeon
Mundu Martxako kideen arabera, «patriarkatuaren familia harremanek» zer esana izan dezakete kasu honetan ere.Biktimen bizilagun artean samina eragin du gertatutakoak. Portugaleteko Udalak deituta Solar plazan bildu ziren atzo iluntzean herritarrak, bi heriotzak salatzeko asmoz.
|
|
|
Ezustekorik ez. Gauzak espero bezala joan ziren atzo
|
emakumeen
Munduko Txapelketako errepide proban, Kopenhagen. Giorgia Bronzini (Italia) izan zen bizkorrena esprintean, eta urrea eskuratu zuen bigarren urtez jarraian.
|
|
|
«Maitasuna da
|
emakumeek
mundu bortitzari aurre egiteko duten bide bakarra»
|
|
|
«Lau
|
emakumek
mundu honetan daukaten tokiari buruzko gogoeta» egiten du Veronique Ovalde idazleak Vera Candidaz dakidana eleberrian (Alberdania). Hala azaldu du Alberto Barandiaranek (Altsasu, Nafarroa, 1964), Ovalderen lana frantsesetik euskarara itzuli ondoren.Bi belaunaldik bat egiten dute Ovalderen istorioan.
|
|
|
Bortizkeria oso presente dago, baina maitasuna ere bada tartean. «Maitasuna da
|
emakumeek
mundu bortitzari aurre egiteko duten bide bakarra. Oso emakume gogorrak dira laurak, nortasun handikoak, independentzia gogo ikaragarri dutenak».
|
|
|
Juramentua. Zahar nahiz gazte, garai zein mozkote..., zuriak, beltzak, ilehoriak, beltzaranak..., heterosexualak, homosexualak, bisexualak, transexualak, sexu joera deskubritu gabekoak..., soldatapean lanean zihardutenak, halakorik ez zutenak, alargun saria borrokatzen ari zirenak..., senarrek jipoituak, semeek lapurtuak, alabek errefusatuak, apaizek sodomian hartuak...;
|
emakume
mundu oso bat bildu zen lau puntu kardinalen bidegurutze hartara.
|
|
|
Hala, Beyonceren albisteak aurretik izandako beste errekor batzuk gainditu ditu.
|
Emakumeen
munduko futbol txapelketak sortu zuen aurreko marka, 7.196 tuit eragin zituen, eta horren aurretik Japoniako urte berriaren albistea izan zen sare sozialean iruzkin gehien eragin zituen gaia, 6.939 tuit segundoko.
|
|
|
|
Emakumeak
munduan, familiaren motor ekonomikoa
|
|
|
Bestalde, UNESCOko zuzendari nagusi Irina Bokovak adierazi zuen “sexuen arteko berdintasuna eta hezkuntza oztopatzen dituzten oztopoak ez direla inola ere gaindiezinak”. “Nerabeak eta
|
emakumeak
mundua aldatzen ari dira, eta haiei laguntzea da gure betebeharra. Behar dituzten bitartekoak eman behar dizkiegu mundua nahi bezala konfigura dezaten”, esan zuen Bokovak.
|
|
|
|
Emakumeen
Mundu Martxak zein bertan parte hartzen duen Bilgune Feministak deituta, hilaren 16an Durangon hilik topatu zuten emakume gaztearen ustezko erailketa salatuko dute gaur arratsaldean Algortan. Feministek jakinarazi dutenez, elkarretaratzea 19:30ean izango da Telletxe plazan.
|
|
|
Durangoko biktimak Jone zuen izena eta 31 urte zituen. Hasiera batean, Ertzaintzak emakumeak bere buruaz beste egin zueneko teoria mantendu bazuen ere, aste honetan ustezko hiltzailea, Joneren bikotekidea, harrapatu eta" emakumeen kontrako indarkeriaren ondorioz hil zela baieztatu dute", Euskal Herriko
|
Emakumeen
Mundu Martxako Plataformaren arabera. Gertaera egiaztatzekotan, Jone indarkeria sexistak Euskal Herrian aurten erail duen bigarren emakumea litzateke.
|
|
|
Egia esan beti ikusi dut lehenago, aurrerago, ziur aski halaxe zebilkidalako. Aurrerago ikasketetan, aurrerago neskatan, nahiz eta lasterrera,
|
emakumeen
munduan inkurtsio bakanen batzuk egin ondoren, gizonak hobetsi zituen. Honetan ere aurrerago.
|
|
2012
|
|
|
|
Emakumeen
Mundu Martxa
|
|
|
44.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak begi onez ikusten du emakumeari buruz, 1995 urtean Beijing-en egingo den Munduko Konferentzia, eta eskatzen du emakumearen giza eskubideek izan dezatela toki garrantzitsua euren eztabaidetan,
|
Emakumeari buruzko
Munduko Konferentziaren lehentasunezko gaiekin bat etorriz, alegia, berdintasuna, garapena eta bakea.
|
|
|
Berdintasunaren ikuskeraren arabera, auzia zera da: emakumeak politikareneremutik baztertuak izan direla, eta proposatzen den irtenbidea zera da,
|
emakumeak
mundu horretan sartzea, azpian dauden arau maskulinoak zalantzan jarribarik. Estrategia hori gidatzen duen ideiak proposatzen du sexuari erreparatugabe gizabanako bakoitzak gizonezkoen eskubide eta aukeretara sarbidea izatea; halaber, printzipio, arau eta estandar berdinen arabera tratatua izatea.
|
|
|
Aukera berdintasunaren estrategiak emaitza on anitz izan baditu ere, ez diragutxi izan emakumeak aurkitu dituen arazoak mundu publikoan sartzeko, eta horietatik nagusia aintzat ez hartzea emakumeen diskriminazioari eusten dion gizarteantolaketa, bereziki familian duten rola. Esan bezala, ez da hori izan arazo bakarra,
|
emakumeak
mundu publikoan sartzean ikusi da bertan ere diskriminatuak direla.Arazo edo muga horien aurrean mugimendutik datorren erantzuna honakoa da: emakumeak ez badira berdinak abiaburuan eta, hori dela-eta zailtasun gehiagobadituzte mundu publikoan jarduteko, abiaburua zuzendu behar da. Aldi berean, bermatu behar da eremu publikoan, lan merkatuan, politikan edo gizarte bizitzanemakumeek gizonek lortzen dituzten kokapen berak lortzea.
|
|
|
Egintza positiboak sustatzen ditu
|
emakumeek
mundu publikoan dituztendesabantailak zuzentzeko esku hartze politikak, hala, baldintza berdintasunean, desberdintasun subjektua den emakumeari lehentasuna ematen zaio gizonarengainetik. Egintza positiboaren moduak erabiltzen dituzten politika ugari dago, besteak beste, kuoten sistema.
|
|
|
Egintza positiboa aukera berdintasunaren osagarri beharrezkoa izan bada ere, hark zeuzkan zenbait muga gainditu ahal izateko?, haren aplikazioak ere ez dudiskriminazioaren desagerpenik ekarri, ez baitio oinarrian dagoen auziari erantzunikeman:
|
emakumeak
mundu publikoan jarduteak ez du etxekoandrearen rola eraldatu.Emakumeen bizitzan jardun bikoitza bizimodu bihurtzen da.
|
|
|
Sopelan, berriz, gaur abiatuko dira Emakumeen Astearen ekitaldiak. Udaleko Berdintasun Sailak eta Itzartu elkarteak antolatuta,''
|
Emakumeak
munduan'' helduentzako ipuin kontalaria izango da 19:00etatik aurrera, Kurtzio Kultur Etxean. Ostirala heldu artean, tarta lehiaketa, antzerkia, ekitaldia, sari banaketa, eta abar izango dituzte.
|
|
|
19:00 Helduentzako ipuin kontalaria: ''
|
Emakumeak
munduan'' (Kurtzio Kultur Etxea).
|
|
|
Hain zuzen ere, GAMaren sare feminista nagusi bat aipatutako
|
Emakumeen
Mundu Martxa (EMM) da. Janet Conway adituaren arabera, EMMren diskurtsoa eta praktika erreferente egokiak dira MFSean parte hartzen duten feminismo ezberdinak irudikatzeko (Conway 2007:
|
|
|
Lehendabiziko
|
Emakumeen
Mundu Martxa 2000n gertatu zen, Quebecen, 1995ean egindako martxa feminista adibide hartuta. Geroztik, EMMk jarduten du" kapitalismoaren eta inperialismoaren aurkako nazioarteko gizarte mugimendu feminista gisa, tokiko borroketan eta testuinguruetan errotuta, eta klase borrokarekin lotuta" (Marcha Mundial de las Mujeres, 2008:
|
|
|
EMM:
|
Emakumeen
Mundu Martxa
|
|
|
Horrez gain, protestaren estrategiarekin bat egiten duten beste gako sareak
|
Emakumeen
Mundu Martxa (EMM) eta La Va Campesina dira. La Va Campesinari dagokionez, 1993an agertu zen, eta nekazaritza erakundeek osatzen dute.
|
|
2013
|
|
|
Victoria Kent legelari eta politikari errepublikarra presondegien zuzendari orokor izendatu zuten, eta kartzelak gizatiartu asmoz hainbat lege onetsi zituzten errepublikarrek. Kent izan zen estatu bateko presondegien ardura hartu zuen lehen
|
emakumea
munduan.
|
|
|
Batzuek utzi egin zuten bizimodu hura, Kontzilio ondoko urteak ziren, garai latzak, urte gatazkatsuak… Bilbon ikasi nuen, Barreinkuako karmeldarren ikastetxean. 1973an egin nituen azken botoak eta, ordurako,
|
emakumea
mundu berriak deskubritzen ari zen. 68ko Maiatza izana zen, eta horrek ere eragin zigun.
|
|
|
Hala, bada, Mendebaldean mendez mende garatutako ideia guztiz interesatuaren aurka, zeinak dioen ezen islamiarren tradizioak ez duela erremediorik, zeren gizonen eta
|
emakumeen
munduak tankan itxitako konpartimenduak diren, baziren, baziren, badira eta beti izanen dira, goiko klaseetan nagusiki, bertze era batean pentsatu eta sentitzen zutèn taldeak, taldekideren baten landetxe edo txaletetan elkartzen zirenak, ez isilpean, gobernuak bazekien talde haien berri:
|
|
|
Lesbianismoak nobela beltzaren hautua egin du, heterosexismoa patriarkatuaren erakunde nagusia dela eta patriarkatuak
|
emakumeen
mundua baztertu egiten duela argudiatuta. Hala, eleberrigintza horren egitekoa nahitaezko heterosexualitateari kritika egitea, komunitate femenino alternatiboak sortzea eta emakumea identifikatzea ere bada (Rul, 1975; Riche, 1978; Wittig, 2005).
|
|
|
Intered GKEarentzat, emakume nekazariek «nekazaritza garapena sustatzen, elikagaien segurtasuna hobetzen eta landa pobrezia ezabatzen laguntzen dute».
|
Emakumeek
munduan gosea pairatzen duten pertsonen kopurua murrizten lagunduko luketelako ustea dela eta, Intered ek Kwu barrutiko lau lurraldetako emakume nekazarien prestakuntza eta lidergoa bultzatzen du, Kongoko Errepublika Demokratikoan. Nekazaritza jardueretan dituen gaitasunak indartzen ditu, eta ez kooperatibei bakarrik laguntzen die, baita produktuak merkaturatzea ere.
|
|
|
Hala, bada, Mendebaldean mendez mende garatutako ideia guztiz interesatuaren aurka, zeinak dioen ezen islamiarren tradizioak ez duela erremediorik, zeren gizonen eta
|
emakumeen
munduak tankan itxitako konpartimenduak diren, baziren –baziren, badira eta beti izanen dira, goiko klaseetan nagusiki– bertze era batean pentsatu eta sentitzen zutèn taldeak, taldekideren baten landetxe edo txaletetan elkartzen zirenak, ez isilpean –gobernuak bazekien talde haien berri: jakinen ez zuen, bada, gobernuko goi kargu batzuk elkarte itxurako haietan integratuak bazeuden! –, baina bai ia isilpean... jakin bazekitelako, beharbada, kalapita gorrian ez ibiltzea zela –eta masak ez aztoratzea, azken batean– modu bakarra, gobernuak onar zitzan.
|
|
2014
|
|
|
Mari Luz Alejo eta Amalia Rodriguezen hilketa matxistak gaitzesteko
|
Emakumeon
Mundu Martxaren Euskal Herriko Plataformak gaurko deitu duen manifestazioagaz bat egin dute ehundaka herritarrek. Traña Matiena plaza bete egin da,' Emakumeen aurkako indarkeriarik ez' lemapean genero indarkeria salatzeko.
|
|
|
Hilketa matxistak gaitzesteko, adierazpen instituzionala onartu du Abadiñoko Udalak, gaur 14:00etan egin duten ez-ohiko udalbatzarrean. Idatzi horretan,
|
Emakumeon
Mundu Martxaren Euskal Herriko Plataformak gaurko deitu duen manifestazioagaz bat egitera deitu dituzte Abadiñoko Independienteak, Bildu eta EAJ alderdiek herritar guztiak.
|
|
|
Etxeko kontuez ez ezik, beste zenbait egitekoz ere arduratzen ziren emakumeak duela zenbait urte; izan ziren okinak, saltzaileak, arrantza munduan garbiketan aritzen zirenak... Eguneroko ekonomian, esaterako," ogia, bizkotxoa edo zopakoa
|
emakumeen
munduko eskumen ia esklusiboa" izan zen garai batean.
|
|
|
Ezberdintasun sozialek egiturazko oinarriak dituzte, sozietatearen egitura ideologikoan, ekonomikoan eta politikoan oinarrituta daudenak.Gizon eta emakumeen arteko aukera berdintasuna lortzeko lanetan hausnarketarako eguna da martxoaren 8an ospatzen den Emakumeen Eskubideen Nazioarteko Eguna, lan horiekiko konpromisoa berresteko eta erronka berriak ezartzeko. Baina, egun konkretu batean aldarrikatzen diren eskubideak eguneroko jardun zehatzetan gauzatuz egin behar da aurrera.Asko aurreratu da azken hamarkada hauetan, hau da, 60 eta 70 hamarkadetan mendebaldeko munduko
|
emakumeek
mundu gerren ondorioz baztertuta zegoen diskurtso feminista berreskuratu zutenetik gaur egun esparru eta arlo gehienetara iritsi diren emakumeen aldarrikapenak hedatzera. Baina askotan hedapen hori azalekoa da, itxurak ez darama berekin sakontasuna.2013ko udaberriaren atarian Orioko Udalak, urtebete lehenago herriko hainbat eragileekin hasi zuen lanketa baten ondorioz, 13 helburu eta 53 neurri konkretuekin, Berdintasunerako I Plana osatu zuen.Berdintasunaren I Planak 4 ardatz estrategiko hartzen ditu: – Emakume eta gizonen egoera, baldintza eta beharrizan desberdinak kontuan harturik helburu eta ekintza desberdinak sortu emakume eta gizonen arteko desberdintasun egoerak desagerrarazteko.– Jabekuntza eta balio aldaketa emakumearen autonomia sustatzea eta beraren egoera sendotzea eskatzen du arlo publikoan eta erabakiak hartzerako orduan.– Gizarte antolakuntza erantzunkidearen bitartez bizitza pertsonala, familia artekoa eta lanekoa bateratzea lortu nahi da gizonen erantzunkidetasunaren bitartez, etxeko lanetan, lan estrukturen moldaketa etab.– Genero indarkeriaren aurka borrokatzeko neurri eta baliabideak erraztu.Oinarri teorikoez ondo hornituta aurrera goaz eta praktikara eramateko jauzian abiadura azkartzeko denok eman behar dugu gure bultzadatxoa.Adierazpen honekin Orioko Udalak bat egiten du martxoaren 8an ospatzen den Emakumeen Eskubideen Nazioarteko Eguneko aldarrikapenarekin.Orioko Udala
|
|
|
Asko aurreratu da azken hamarkada hauetan, hau da, 60 eta 70 hamarkadetan mendebaldeko munduko
|
emakumeek
mundu gerren ondorioz baztertuta zegoen diskurtso feminista berreskuratu zutenetik gaur egun esparru eta arlo gehienetara iritsi diren emakumeen aldarrikapenak hedatzera. Baina askotan hedapen hori azalekoa da, itxurak ez darama berekin sakontasuna.
|
|
|
Adin txikikoen sexu esplotazioak gora egin du Brasilgo zenbait hiritan, estadioen inguruko auzoetan bereziki, gizarte eragileek salatu dutenez. " Prostituzioa eta Munduko Kopa ekonomia, arraza eta genero botere harremanetan oinarritutako gizarte ereduaren parte dira", dio
|
Emakumeen
Mundu Martxako militante Celia Alldridgek: " Gizon zuriak eta botere eliteak dira Koparen jaun eta jabe.
|
|
|
Kasu honetan, erakusketaren izenburuak giza harremanen izaera ausazkoari, maitasunaren barruan zoriak eta zoria ez denak, matxismoak, esaterako? jokatzen duen rolari egiten dio erreferentzia,
|
emakumeek
munduan jasaten duten desabantailaren ikuspegitik, oro har. Lan batzuk oso zuzenak eta latzak dira.
|
|
|
MILIOI EMAKUMEK JASAN DUTE INDARKERIAREN BAT Munduan dauden emakumeen %35ek jasan izan dute indarkeria fisiko edo sexualen bat bizitzan, hots, gutxi gorabehera 1.000 milioi
|
emakumek
munduan. Bikotekideak.
|
|
|
Ahaztu egiten dugu gai horiek ere gai sozialaketa politikoak direla, denonak. Gainera, gehientsuetan, problematizatu egitenda
|
emakumeen
mundua. «Emakume» eta «arazo» hitzak sarriegi datoz batera.Problematizatutako gaietan emakumea biktima gisa aurkezten zaigu, askotanerrekurtso gutxiko emakumeak aurkezten zaizkigu, boterea eta euren bizitzengaineko kontrola hartzeko zailtasunak dituztenak.
|
|
|
101.2000 urtetik aurrera ohitura bihurtu zen
|
Emakumeen
Mundu Martxan kantua eta aldarrikapenalotzea (Sanfeliu 2010: 31).
|
|
|
Mugimendu feministarekin batera ere aritu zara elkarlanean. 2005 urtean, adibidez, Jauko barik taldeak
|
Emakumeen
Mundu Martxako kantua egin zuen29, eta kantua hainbat emakume musikarirekin grabatu zenuten. Kasu horretan, jakina, emakumeen askatasunaren aldeko aldarria egiten zuen kantuaren letrak.
|
|
|
Kantuak ez zuen oihartzun handirik izan, baina, maila pertsonalean ekimenaberasgarria izan zen,
|
Emakumeen
Mundu Martxako hainbat herritan ere kantuazuzenean jotzeko aukera izan genuelako.
|
|
|
|
Emakumeak
munduan, nolakoa izango litzateke nire bizitza beste herrialde batean?
|
|
|
Erahilketok eta oro har, eraso sexistak salatzeko deitu du iluntzeko mobilizazioa, Usurbilgo Eragile Feministak. Eta bat egin du, Euskal Herriko
|
Emakumeen
Mundu Martxak azken egunotako eraso matxisten harira kaleratu duen adierazpen honekin: ABADIÑON ERAILDAKO BI EMAKUMEEN HARIRA, EUSKAL HERRIKO EMAKUMEEN MUNDU MARTXAREN ADIERAZPENA: Astearte honetan Abadiño asaldatuta jaiki zen eta horrekin batera, Euskal Herri osoa. Jakin genuen bi emakume, ama alabak, haren gizon eta suhiak erail zituela haien etxean.
|
|
|
Erahilketok eta oro har, eraso sexistak salatzeko deitu du iluntzeko mobilizazioa, Usurbilgo Eragile Feministak. Eta bat egin du, Euskal Herriko Emakumeen Mundu Martxak azken egunotako eraso matxisten harira kaleratu duen adierazpen honekin: ABADIÑON ERAILDAKO BI EMAKUMEEN HARIRA, EUSKAL HERRIKO
|
EMAKUMEEN
MUNDU MARTXAREN ADIERAZPENA: Astearte honetan Abadiño asaldatuta jaiki zen eta horrekin batera, Euskal Herri osoa. Jakin genuen bi emakume, ama alabak, haren gizon eta suhiak erail zituela haien etxean.
|
|
|
nazkatuta gaude eta ez gara isilduko! Emakumeok aske bizitzeko eskubidea dugulako!! GORA BORROKA FEMINISTA! GORA EMAKUMEON BIZITZAK! Euskal Herrian 2014ko abenduaren 10eanEUSKAL HERRIKO
|
EMAKUMEEN
MUNDU MARTXA
|
|
|
Mahai ingurua ondorengo ordezkariekin: `Sorginak eta anitzak´ taldea; `Sindihogar Sindillar´ sindikatua; Desazkundea kolektiboaren feminismo taldea; eta Euskal Herriko
|
Emakumeon
Mundu Martxako plataforma.
|