|
2001
|
|
|
Martxoaren 8a
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Eguna da mundu guztian eta baita Euskal Herrian ere. Baina ezin esan gizon eta emakumeen arteko berdintasuna hurbil dagoenik, eta horren adierazgarri garbiak dira Espainiako Gizarte Segurantzaren hainbat alderdi.
|
|
|
Irakurleak aldizkari hau eskuratzen duenerako, burutuak izango dira martxoaren 8ko
|
Emakume
Langileen Nazioarteko Egunaren inguruko ekitaldi, ospakizun eta mobilizazioak Euskal Herrian eta mundu osoan zehar. Emakumeen egoera eta bizi baldintzak hobetzearen alde ari diren munduko mugimendu feminista guztien helburu nagusietakoa gizon eta emakumeen arteko berdintasuna lortzea da.
|
|
|
Azkenik, CESen iritziz, honelako egoeretan dauden
|
emakumeak
langileak diren ala ez bereiztu litzateke, batzuen eta besteen babesa egituratzeko garaian. Lehenengo kasuan, CESen proposamenaren arabera, Gizarte Segurantzari legokioke haren ondorioak konpentsatzea, eta bigarren kasuan, berriz, hainbat arreta mota familiaren ingurunean eskaintzeak eragiten duen baliabide publikoen aurrezkia kontuan izanik, bestelako zerbitzu publikoen kontura estali litzateke, fiskaliate orokorrari atxikitako baliabideen bidez konpentsaturik.
|
|
2002
|
|
|
LABek egindako txostenaren arabera, Euskal Herriko
|
emakume
langileak, azken hogeita bost urteotan, zerbitzuen sektorearen bidetik sartu dira lan merkatuan. Sektore hori garatu eta hazi den heinean areagotu da Euskal Herriko emakumeek lan munduan duten presentzia.
|
|
|
Erruz esplotatzen dutenez, irabazi ere erruz irabazten dute kirolaren arloko multinazionalek. Bat ez datorrenak galde diezaiela Hego Amerikako San Salvadorko
|
emakume
langileei, 4 euroren truke Adidasentzat 13 orduko laneguna osatzen dutenei. Egitate horren berri ematen du orain dela hilabete gutxi argitaratzen hasitako «Articulo 20» izeneko Madrilgo astekarian elkarrizketatu duten lekuko batek.
|
|
|
Haurtzaro hitzaren adiera ezberdinak aintzat harturik, arriskupeko haurtzaroaeta haurtzaro arriskutsua, alegia?, ohiko terminologiari jarraiki, ume abandonatuezeta ume gaizkileez mintzatzen direnak izan ohi dira hasiera bateko historialarieninteresa piztu dutenak; agian, hezkuntza zientzien arloan sortu diren gizarte hezkuntza eta pedagogiaren zabalkundearen ondorioz. Haurtzaroa ardatz nagusitzathartzen duen historia horrek, gainera, badu honako alde interesgarri hau ere: mentalitateen historian eta historia sozialean kokatzen dela, eta hospizioen edotaadingabetuen epaitegiak bezalako erakundeen analisiez gain, familia, emakumeenegoera, batez ere
|
emakume
langileena?, inudeak eta generoaren eraikuntzasozio historikoaren aldagai horiekin loturiko lan harremanen atalak ere uztartzendituela. Ikuspegi ezberdinetatik egin diren arren, Nafarroako, Gipuzkoako eta Bizkaiko haur abandonatuei buruz eta haur horien jasoketaz, hazkuntzaz eta hezkuntzaz arduratzen ziren erakundeei buruzko lanak baditugula esan behar dugu, tamalezAraba eta Ipar Euskal Herria arlo horretan aztertu gabe ditugularik22 23 Era berean, eta arriskupeko haurtzaroari dagokionez espresuki, haurtzaroaren historian bertanekoitzi ez, baina gertakari honen ulerkuntzarako baliagarriak zaizkigun besteekarpen batzuk ere jarri behar ditugu mahai gainean, zehazkiago medikuntzarenhistoriaren ikuspegitik Bizkaian kokatutako haurren jasoketa helburutzat zeukatenzenbait erakunderen azterketak24.
|
|
|
Horri guztiari erantzuteko, terrorismo islamikoa agertu zen. Indarkeria selektibo batetik —hasiera batean atzerritarren aurka etaondo ren
|
emakume
langileen aurka— indarkeria masiboraigaro da, auzo eta herrietan sarraski ikaragarriak buru tuz.
|
|
2003
|
|
|
Joan den otsailean iragarri zen sindikatu abertzaleen arteko ekintza sindikal bateratua, eta azkeneko hilabete hauetan ispilatu da hainbat agerralditan: martxoaren 3an, Gasteizen bost langile hil zituzteneko urteurrenean; martxoaren 8an,
|
emakume
langilearen egun nazioartekoan; martxoaren 13an, «Egunkaria»ren eta euskarazko prentsaren aldeko lanuzte eta mobilizazioetan, gerraren kontrako lanuzteetan, Aberri Eguneko adierazpenetan eta abarretan. Elkarlaneko bide horretan barrena, litekeena da batasuna sendotuz joatea eta helburu nagusiago batzuetan ados jartzea, betiere subiranotasunaren eta klase sindikalismoaren estrategia oinarri dutela.
|
|
|
Amatasunagatiko kenkaria.
|
Emakume
langileentzako laguntza
|
|
|
2003ko urtarrilaren 1ean sartu zen indarrean 3 urtetik beherako seme alabak dituzten
|
emakume
langileentzako laguntza, amatasunagatiko kenketa ere deitua, urtean 1.200 euro gehienez ere 3 urtetik beherako seme alaba bakoitzeko. Berritasun bat du:
|
|
|
Datozen hilabeteetarako, Gobernuak eta adituek kontsumoa suspertzea espero dute; izan ere, eurogunean diruaren prezioak izan dezakeen beherakadagatik ez ezik, ekonomia deprimituak suspertzeko, hala nola alemaniarra, frantsesa edo italiarra, baita espainiarren errenta erabilgarria handitzeagatik ere, PFEZaren beherapenagatik eta inflazioaren desbiderapenagatik ordainengatik. 100 euroko ordainsaria Gainera, otsailaren erdialdean, hiru urtetik beherako haurrak dituzten 500.000
|
emakume
langilek 100 euroko hileko lehen paga jasoko dute. Guztira, Gobernuaren kalkuluen arabera, PFEZaren erreformak 3.000 milioi euro inguru jarriko ditu zergadunen esku aurten, eta horietako asko, seguruenik, kontsumorako erabiliko dira.
|
|
|
Peiok lagunari begiratzen zion. Irribarretsu ageri zen, zoriontsu bere bizitzan,
|
emakume
langile baten senarra eta hiru seme alabaren aita zelarik.
|
|
2004
|
|
|
Euskarazko bertsioa, berriz, Haritz Monreali zor zaio. Monique Laxalt Atarratzeko artzain baten eta Baigorriko
|
emakume
langile baten biloba da, eta Dominique, artzain xiberotar bat Nevadan bezalako lan ospetsuen egile genuen Robert Laxalten alaba.
|
|
|
Gaur, martxoaren 8an bezala,
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Eguna ospatzen da, eta arlo horretan sexu berdintasuna lortzeko oraindik asko dagoela egiteko erakusten duten datuak biltzen dira. Iazko bigarren erdian, Lan Ministerioaren datuen arabera, 467 lan ikuskapen izapidetu ziren Espainian, emakumea lan eremuan diskriminatzeagatik.
|
|
|
|
Emakume
Langilearen Egunean, emakumeen kolektiboek gogoan dute oraindik lan asko dagoela arlo horretan.
|
|
2005
|
|
|
Ondorengo bi testuetan esandakoa argiago ikusiko dugu. Lehen testua, Dolores Ibarrurik 1960ko martxoaren 8an,
|
Emakume
Langilearen egunean, erbestetik bidalitako mezua da. Bigarren testua, Espainia barnean une berean zabaldutako panfleto baten pasartea da:
|
|
|
Industriaren hedapena lortzeko bideetako bat langileen kopurua areagotzea zen, eta gizonezkoen laneskua mugara iritsi zenez, ezin zen gehiago areagotu, egin zitekeen gauza bakarra lan egiten zuten emakumeen kopurua areagotzea zen. Garapen Planak argi utzi zuen
|
emakume
langileen kopurua handitzeko beharra zegoela. Horrela, haurtzaindegiak eta zahar etxeak eraikitzeko planak ugaritu ziren, helburua emakumeak etxetik kanpo lan egin ahal izatea zelarik.
|
|
|
Herritarrek interes handiagoa erakusten zuten ongizate ekonomikoarengatik, jarraitzen zen politika ekonomikoarengatik baino.
|
Emakume
langilearen soldata aurrekontu familiarrari gehitzeak kontsumo ondasun gehiago lortzea errazten zuen.
|
|
|
Hala ere, 1975 urte bukaeran gizon eta
|
emakume
langileak ez ziren berdinak legearen aurrean; emakumea gizonaren azpitik mantentzen zuten lege batzuk bizirik zeuden. Adibidez, Franco hil zenean, emakumeak ezin ziren poliziako edo armadako kargu batzuetara aurkeztu eta lanbide askotan diskriminatorioak ziren klausula asko mantentzen ziren, batez ere, soldatei zegokionean.
|
|
|
Amatasunak dakartzan zailtasun eta muga profesionalei zuzendariaren lanenzailtasunak (denbora falta, tentsioa, lan ugari, lankideekin gatazkak, orduz kanpoko bilerak...) erantsi behar dizkiegu. Arrazoi hauek
|
emakume
langilearen egoerazailago bihurtzen dute. Beste aldetik, senar emazteen artean arazoak egon daitezkeemakumeak senarrak baino estatus hobea duelako eta soldata handiagoa lortzenduelako bere lanbidean.
|
|
|
Aldaketa sozialak eta elikagaien jaitsiera Europar Batasuneko herritarrek askotariko elikagaiak dituzten arren, guztiak ez daude prest behar adina mantenugai banakako beharren arabera emango dituen dieta egiteko, araudi proposamenean bertan azaltzen denaren arabera. Arrazoiak bilatu behar dira, proposamenak jarraitzen du egoera ekonomiko eta sozialeko aldaketetan, hala nola
|
emakume
langileen proportzioa handitzea eta familia egiturak eraldatzea, eta horrek eragina izatea elikagaiak eskuratzean, janariak prestatzean eta etxean egiten diren janarien kopuru eta izaeran. Ez da ezkutatzen aurrerapen teknologikoaren aplikazioak, bai lanean, bai etxean, eta bizimoduarekin zerikusia duten beste faktore batzuen aldaketek elikatze beharrak aldatzen lagundu dutela eta kaloria beharrak murriztu dituztela.
|
|
|
Gobernuak legegintzaldi honetan alarguntza pentsioa aldatzea aurreikusi du, herrialdean dagoen gizarte eredu berrira egokitzeko(
|
emakume
langilea, guraso bakarreko familiak, dibortziatuak, izatezko bikoteak, etab.); beraz, aldi baterako prestazio bihur liteke 65 urtetik beherakoentzat, baina betiere egungo hartzaileek eskuratutako eskubideak errespetatuz. Gobernuak prestazio hori gizarte eredu berrira egokitu nahi du Exekutiboak lege proiektu bat eraman nahi du Legebiltzarrera hiru hilabeteko epean, eztabaida eta onar dezan, 2006ko Estatuko Aurrekontu Orokorren xedapen gehigarri baten arabera.
|
|
2006
|
|
|
Langile tradizionalistek ez zuten
|
emakume
langile, pietistek, zuten jarrera, esaterako.
|
|
|
Borondate oneko jende asko dago hemen. Eta guk eskola jarri genuen
|
emakume
langileentzat eta baserritarrentzat: josten erakusten genien fabrikakoei, eta irakurtzen eta idazten baserritarrei.
|
|
2007
|
|
|
Galleterak. Oroimen bizia
|
emakume
langileen aldeko kultur proiektua da, hainbat emakumek garatua: hiru artistek, soziologo batek eta arkitekto batek.
|
|
|
hiru artistek, soziologo batek eta arkitekto batek.
|
Emakume
langileen antzinako egoera arakatu dute, egungoa ezagutzeko. Horretarako, Bilboko itsasadarreko ehun urtetik gorako Galletas Artiach enpresako langileengan jarri dute arreta, langile haiek industria garapenaren zehazki Deustuko erriberako garapenaren ikur bilakatu baitziren.
|
|
|
Zehazki, joan den apirilean oroitzapen eta festa giroko ekitaldi xume bat egin zen Deustuko (Bilbo) erriberako Zorrotzaurreko penintsulan, Artiach galleta fabrika zaharrean. Fabrikaren ehungarren urteurrena ospatu zen eta batez ere,
|
emakume
langileak eta XX. mendeko Bilboren garapen ekonomiko eta sozialean izan zuten garrantzia gogorarazi zituzten. Alabaina, ekitaldi hartako gauzarik garrantzitsuena kultur proiektu baten aurkezpena izan zen, Artiacheko XX. mendeko galletagile haiek gure oroimenean gelditzea baino askoz harago doan proiektua:
|
|
|
Proiektu interesgarri honen arduradunen asmoa ez da
|
emakume
langileen kasu honetan Deustuko galletagileen, Donostiako zigarrogileen, Andoaingo (Gipuzkoa) kotoigileen edo Bilboko itsasadarreko zamaketari eta zirgarien iragana erakusten duen argazki bilduma soila egitea. Iragana ezagutzea dute helburu, gaur eguna aktibatzeko.
|
|
|
Bilboko hiriak ze garrantzi ematen dio emakumearen lanari?
|
Emakume
langileen bizilekua lan lekua ere bada. Lantegia lan eta protesta gunea izan da orain arte, baina egungo behin behinekotasuna kontuan izanik, nola konpondu elkargunerako lekuen falta hori?
|
|
|
Batzuek ez dutelako errealitatea ikusi nahi eta askotan zerbitzuon erabiltzaile izanda ere beraien etxeetatik urruti nahi dutelako, inor entera dadin beldur edo. Besteek,
|
emakumeak
langileak oro har kasu gehienetan duintasun handirik gabe eta soldata izena ere merezi ez duten sosen truke lan egiten duten arren, prostituzioaz baino ez direlako kezkatzen.
|
|
|
...ten denean, haurdunaldiaren hasieratik a) letrak aipatu etetealdia hasi arte; kaleratzea lege hosuan, bai eta lege honen 46 artikuluko 3 idatz zatian jasotako eszedentzia eskatu duten langileen kasuan ere; eta kanen 37 artikuluko 4 eta 5 idatz zatiek aipatutako baimenetako bat eskatu duten langileen kasuan egiten denean, edo baimen hori duten langileen kaleratzea genero indarkeriaren biktima diren
|
emakume
langileen kasuan egiten denean, emakume horiek euren eskubideak egikaritu dituztenean lan denbora murriztu edo beste modu batean antolatzeko, mugigarritasun geografikoa izateko, lantokia aldatzeko edo lan harremanak eteteko, lege honetan ezarritako baldintzen arabera.
|
|
|
Amatasuna,
|
emakume
langilearen haurdunaldi bitarteko arriskua eta sei urtetik beherakoen adopzioa edo familia harrera, dela adopzio aurrekoa dela iraunkorra.
|
|
|
n) Genero indarkeriaren biktima izateagatik bere lanpostua uztera behartuta dagoen
|
emakume
langileak hartutako erabakia.
|
|
|
Eskubide horiek egikari daitezke hitzarmen kolektiboetan edo enpresaren eta langileen ordezkarien arteko akordioetan kasu horiei begira ezarritakoaren arabera, edo enpresaren eta ukitutako
|
emakume
langilearen arteko akordioarekin bat etorriz. Horrelakorik izan ezean, emakume langileari dagokio eskubide horiek zehaztea; horretarako, aurreko idatz zatian ezarritako erregelak aplikatuko dira, eztabaidak ebaztearen inguruko erregelak barne.
|
|
|
Eskubide horiek egikari daitezke hitzarmen kolektiboetan edo enpresaren eta langileen ordezkarien arteko akordioetan kasu horiei begira ezarritakoaren arabera, edo enpresaren eta ukitutako emakume langilearen arteko akordioarekin bat etorriz. Horrelakorik izan ezean,
|
emakume
langileari dagokio eskubide horiek zehaztea; horretarako, aurreko idatz zatian ezarritako erregelak aplikatuko dira, eztabaidak ebaztearen inguruko erregelak barne.
|
|
|
3bis Genero indarkeriaren biktima den
|
emakume
langileak utzi behar izan badu lan zerbitzuak ematen zituen herria, beraren babesa edo gizarte laguntza osorako eskubidea benetakoak izantan, langile horren lanbide taldean edo kategoria baliokidean, hutsik duen lan daitezen, lehenespeneko eskubidea izango du, enpresak beste edozein lantokipostua betetzeko.
|
|
|
Halako kasuetan, enpresak nahitaez komunikatu behar dizkio
|
emakume
langileari une horretan dauden hutsuneak edo etorkizunean izan daitezkeenak.
|
|
|
Sei hilabeteko aldi hori amaituta,
|
emakume
langileak erabaki dezake aurretiaz zuen lanpostura itzultzea edo lanpostu berrian jarraitzea. Azken kasu horretan, ezerezean geratuko da aipatu lanpostua erreserbatzeko betebeharra.
|
|
|
“Hauek kostu ekonomikoak baino ez dira, sozialak eta pertsonalak gehitu behar dira”, adierazi du Nazio Batuen Ekonomia eta Gizarte Batzordeak (CESAP), Bangkoken (Thailandia) egoitza duen erakundeak. Indian, adibidez,
|
emakume
langileen proportzioa Estatu Batuetan dagoenaren antzeko mailara igoz gero, gutxienez 19.000 milioi dolar handituko litzateke herrialdearen Barne Produktu Gordina (BPG). CESAPek adierazi du emakumeak pairatzen duen diskriminazio horren zati handi bat politikagintzan ordezkaritza urria duelako gertatzen dela.
|
|
|
Espainiarrek, batez beste, 2.000 euro gastatzen dituzte urtean estetika tratamenduetan. Hogeita hamar urtetik gorako
|
emakume
langilea, klase ertaineko bizi maila duena, da paziente horien profila. %49, 4k gorputzeko medikuntza estetikoa eskatzen du, %32, 3k aurpegiko tratamenduak eta %18k biak aldi berean.
|
|
2008
|
|
|
Pasa den larunbatean Emakumearen Nazioarteko Eguna edo
|
Emakume
Langilearen Eguna ospatu da munduan. Urteko data asko bihurtu dira zerbaiten egun:
|
|
|
Data gehiegi dira, eta batzuetan kontsumoa bultzatu edo administrazio eta erakundeek urtean zehar baztertuta dituzten eskubideen defentsa justifikatzeko aitzakia modura baino ez dute balio. Hori gerta daiteke batzuetan
|
Emakume
Langilearen Egunarekin. Emakumeak bizi duen errealitateak, ordea, herritarrak, administrazioak eta erakundeak behartu gintuzke emakumeen defentsarako politika zehatzak garatzera.
|
|
|
Gaur goizean Forden fabriketako bat ikusi dugu, ikaragarri gustatu zait, lantegi guztiak erraldoiak dira, esan digute 65.000 langilek egiten dutela lan bertan. Ez dugu ikusi inolako
|
emakume
langilerik baina agureak bai ordea, lan errazak egiten. Lantegien barruan freskagarrien eta goxokien postuak daude langileentzat, dutxak daude langileek beren burua garbitu ahal izateko bertan.
|
|
|
Asko zaintzen ditu langileak. Orain gutxi, arreta handiz zaindu du zauritutako
|
emakume
langile bat.
|
|
|
Zenbait ikerketatan eta hemen aurkeztu dugun azterlanean, oro har, emakume etorkinen profilak ez du bat egiten urteetan izandako emakumearen inguruko irudiarekin, zeina pasiboa eta emigrazio maskulinoaren laguntzaile gisa agertzen zen. Topatu dugun
|
emakumea
langilea da, karga familiarrak ditu eta migrazio egitasmoari bakarrik heltzen dio.
|
|
|
Hori gutxi balitz bezala, istorioaren helburua ere ez da batere zuzena. Itxitako lantegi bateko
|
emakume
langileek enpresako nagusi gorena hiltzea erabakiko dute, eta, horretarako, soldatapeko hiltzaile bat kontratatu. Esan eta egin.
|
|
|
Ez zen ezer askorik baina, etxean laguntzeko egiten genuen lan”. Ofizio eta afizio ugariko
|
emakume
langilea zen Benita. Subijana oihaltegiko lanak haur zaintzarekin lotu zituen.
|
|
|
Valerie Lemercier, Anthony Kavanagh, Dominique Lavanan. 113 min. Agathe Clery XXI. Mendeko
|
emakume
langile moderno bat da. Kosmetiko enpresa bateko marketin zuzendaria da, eta lankideek emakume gogor eta zorrotz gisa hartzen dute.
|
|
|
Valerie Lemercier, Anthony Kavanagh, Dominique Lavanan. 113 min. Agathe Clery XXI. mendeko
|
emakume
langile moderno bat da. Kosmetiko enpresa bateko marketin zuzendaria da, eta lankideek emakume zorrotz eta gogortzat daukate.
|
|
|
Zumalakarregi plaza Omnia palace bihurtuko du Frantziako Le Nadir konpainiak. Omnia Palacera larunbatero joaten zen
|
emakume
langile baten oroitzapenetik sortuko dira akrobatak, Muskulu jauna, 3 hanketako kontorsionista, kainoi emakumea eta beste. Guztia ere kabaret akrobatiko eta burleskoan. Argazki lehiaketaZirko jaialdiarekin batera, aurten estreinakoz, argazki lehiaketa antolatu dute.
|
|
2009
|
|
|
" Ezin dugu hain kualifikatuak diren errekurtso hauek galtzeko luxua hartu". Jendarte hauetan
|
emakume
langileen kopurua askoz handiagoa da. Belaunaldien erreleboa bermatzeari garrantzi handia ematen diote.
|
|
|
Espainiako Estatuan kontzertatuak dira. Ikasleak sexuaren arabera bereizi egiten dira, baita irakasleak ere, mutilen eskoletan dauden
|
emakume
langile bakarrak garbitasunaz arduratzen direnak dira. Nik uste dut hau lege denen kontra doala, eta zentzunaren kontra ere bai.
|
|
|
Larriak iruditzen zaizkit bateratzeak
|
emakume
langileei ekartzen dizkien ondorioak. Bigarren edo hirugarren haurra edukita, emakumea etxean geratzen da betiko.
|
|
|
Marta Belaustegui aktoreak aurkeztuko du
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Egunaren aitzakian antolatutako zinema zikloa.
|
|
|
Eutimiok Martiña esan zuen, nire izena zapata distiratsuekin jantzitako neska aberatsen batena balitz bezala, eta atea danbateko batekin itxita alde egin izan ez balu, errepikatzeko erregutuko niokeen. Errepikatzeko nire izena behin eta berriz, noizbait izango nintzen
|
emakume
langilea, ama zorrotza eta amona isila ez zitezen arrotz sentitu hiru silaba haien barruan.
|
|
|
Martxoaren 8an
|
emakume
langilearen eguna ospatzen da. Landa guneetako elkarteek eta emakume taldeek antolatuta, Euskadiko herrietako plaza askotan nekazaritza azokak antolatu dituzte asteburu honetan.
|
|
|
Hala ere, zenbait ikerketatan eta hemenaurkeztu dugun azterlanean, oro har, emakume etorkinen profilak ez du egiten baturteetan esan denarekin:
|
emakume
langilea da, karga familiarrak ditu eta egitasmomigratorioari bakarrik heltzen dio.
|
|
|
Gizonezkoen erretiroaren ondorioz langile rolaren galerakeragindako identitate galeraren antzekoa pairatuko luke emakumezkoak joatearekin. Etorkizun hurbilari begira erronka interesgarria irekia dagoelauste dugu, egun 45 urte bitarte dituzten emakumezko askok eta askok lanmerkatuan lan egiten dute eta hemendik hamar urtera emakume horiek erretiroahartzen duten garaian gizon eta
|
emakume
langileen kopurua berdintzera egingo du.Hala, orain arte gizonezkoaren erretiroa izan dena, emakumezkoarena ere bilakatuko da, ondorioz, emakumearen erretiroa ikertzeaz gain, genero arteko desberdintasunak aztertu ahal izango dira hainbat arlotan, osasun arloan bereziki.
|
|
|
Ia hamar urte geroago, 2003.urtean, berriz,% 51,4k. Hala ere, adineko
|
emakume
langileen enplegu tasa baxuadela esan daiteke. Hain zuzen ere, EAEn, 1994 urtean% 13,7k lan egiten zuen.2003 urtean, berriz,% 24,4k.
|
|
|
hain lineala eta jarraitua izaten (Flippen etaTienda, 2000). Lan merkatuan lan egin duten emakumeek beren etxeko lanakegiten jarraitzen dute, eta horrek (beren oinarrizko rola lanbidetzat jo arren) aukeraeskaintzen die etxea «koltxoi» modura erabiltzeko (nahiz eta beti horrela ez izan, are gutxiago etorkizuneko
|
emakume
langileen kasuan). Ildo horretatik, emakumezko gehienen iritziz, erretiroak ez du jardueren amaiera eragiten, betidanikeginiko beste jarduera batzuez aldatzen baitira, horietarako denbora gehiago izanda (Moragas, 1991; Becerril eta Becerril, 1997).
|
|
|
Baina, horretarako, estrategia berritu behar dela esan du Etxaidek: Oinarrietako bat izan behar du emakumeen egoerari erantzutea, eta
|
emakume
langileak aktibatzea. Delegatuekin bilerak egingo dituzte ostiral honetan, horri buruz eztabaidatzeko.
|
|
|
Aurtengo Martxoaren 8an Iturbide Egoitzako
|
emakume
langileok geure egin nahi dugu langileek eta bereziki emakumeek askotan eskatu duten lelo zahar hau: Lan berdina, lan eta soldata baldintza berdinak.
|
|
|
Pertsona nagusientzat eta mendekotasuna duten nagusientzat laguntza zerbitzu publikoak sortzearekin batera, maiz entzuten diegu politikariei zein garrantzitsua den pertsona nagusientzako laguntza, baina inoiz ere ez diegu entzuten zaintza hori gehienbat edo ia beti
|
emakume
langileek egiten dutela. Aurtengo Martxoaren 8an ere, aurreko beste askotan bezala, politikariek, euren tribuna publikoetatik, berdintasuna aldarrikatzen dute emakumeen eta gizonen artean, baina gu geu emakumeok gara kalean salatu behar dugunok desberdintasun hori ez dela benetakoa izango, generoko lan diskriminazioak iraun bitartean.
|
|
|
Batetik, ikus daiteke, oraindik orain, zaila dela askorentzat krisialdi honek
|
emakume
langileen egoeran eragiten dituen kalteak antzematea. Estatistikek agertzen dituzten datuek soslai androzentrikoa dute eta sistematikoki baztertzen dituzte emakumezkoen errealitate diskriminatua agerian utz dezaketen azterketak.
|
|
|
Hango beroak, musikak eta inguruan etengabe biraka zebilzkion aurpegi haiek gero eta estuago sentiarazten zuten eta gezurrezko euforia batean murgiltzen, baina bat batean lasaitu zen pentsatu zuenean: " Baina hau guztia amets bat baino ez da izango, espekulazio hutsa, nire paziente bakarrak emakume atezainak, langile xumeak, nire bezero taldea osatzen duten
|
emakume
langileak badira. Hemen dagoen jendearengana heldu behar dut!".
|
|
2010
|
|
|
Euren esku dagoen guztia eta gehiago egiten dute bizitzeko. Lehen aipatu dit topaketara etorri den alargunetako batek, seguruenik, 3.000 euroko soldata duen
|
emakume
langile batek baino hobeto kudeatzen dutela duten apurra.
|
|
|
Nola aurkeztu liteke arazo hau gai demografiko gisa, gaur egun Espainian langabezi tasa ia %19koa denean edota emakumeen %54 baino ez (Suedian %87) dagoenean lan merkatuan? Langabetu horiek lan eginez gero eta
|
emakume
langileen ehunekoa Suediakoa balitz, Espainian 10 milioi langile gehiago izango lirateke, eta ez legoke pentsio arazorik.
|
|
|
Herri guztietan mugimendu orok, higidura orok, bere balio belikoa izaten zuen. Lanekoizpen itzela izatera heltzen zen gerra, zeinaren mekanismoak gizon langileen azkenaren eta
|
emakume
langileen azkenaren bizitza ere bereganatu eta xurgatzen baitzuen. Gudaroste armatuekin batera, nekazaritzaren, elikaduraren, trafikoaren, propagandaren, zientziaren eta industriaren armadak jaio ziren.
|
|
|
Sare erabatekoan emakumeak zein gizonak barneratzen ditu lanaren armadak (edo armadaren lanak). . Josteko makinan
|
emakume
langileak, ere zeharkako ekarria ematen dio gerrari bederen.
|
|
|
TXUS. (barre) Ia ia.
|
Emakume
langilearen eguna da eta ospatzea bururatu zait.
|
|
|
JULITA oso
|
emakume
langilea izan da beti. Oso gazte gelditu zen alarguneta berak bakarrik atera zituen aurrera bere hiru seme alabak.
|
|
|
Martxoaren 8a egun seinalatua da Urnietan eta mundu osoan zehar.
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko egunaren ospakizunak direla eta, kaleak kolore morez atondu ohi dira, berdintasun edo parekidetasunaren aldeko aldarriek herriko plazak betez. XXI. mendean bizi izanagatik, asko dago alor horretan jorratzeko eta lan asko dago egiteko, emakumeak gizonen eskubide berberen jabe izatera iritsi arte.
|
|
|
Mondragon Unibertsitateko Enpresa Fakultateak jaso du ziurtagiri hori gaur, eguena, Maria Silvestre Emakumearen Euskal Institutuko zuzendariaren eskutik. Ziurtagiria gizon eta
|
emakume
langileen berdintasunean aurrera egiteko konpromisoa hartu duten erakundeen lanari emandako saria da. Hala, ziurtagiri hori jasotzen duen lehen unibertsitatea da MU.
|
|
|
Emakumearen Arloak egitarau bete betea antolatu du martxoan
|
Emakume
Langileen Nazioarteko Eguneraren harira.
|
|
|
" Askatasunaren Teologia" mugimenduan ezagunenetakoa izan zen. San Salvadorreko Jesuiten UCA edo Universidad de Centroamérica izeneko zentroan erretore zela hil zuten tiroz, 1989ko azaroaren 16an; eta berarekin batera beste bost jesuita,
|
emakume
langile bat eta honen 15 urteko alaba. El Salvadorreko justiziak epaia eman zuen eta bi militar kondenatu zituzten 30 urteko espetxealdira.
|
|
2011
|
|
|
Baserritarrak, etxeko langileak, garbitzaileak, kanporatuak, pentsiodunak, langabeak, zaintzaileak, putak, e.a. gara
|
emakume
langileak. Gazteak, helduak, euskaldunak, etorkinak gara Euskal Herrian bizi garen emakume langileak.
|
|
|
Baserritarrak, etxeko langileak, garbitzaileak, kanporatuak, pentsiodunak, langabeak, zaintzaileak, putak, e.a. gara emakume langileak. Gazteak, helduak, euskaldunak, etorkinak gara Euskal Herrian bizi garen
|
emakume
langileak. Adin eta kolore guztietako emakumeak gara, bai; gutako bakoitzak modu berezituan pairatzen ditugu krisi ekonomiko sozial honen alde ilunenak.
|
|
|
Eta oraingo pentsioen erreformarekin zer? Lan merkatuan baldintza kaskarretan sartzeko aukera izan genuenok, ordainetan erretiro lan saria jasotzeko eskubidea arriskuan dugu, orain kobratzen dugun kopurura (600?) ere ez baita iritsiko.Bestalde, lan merkatuan jarduten dugun
|
emakume
langileon jarduera gehienetan ezkutukoa da: bai sozialki eta baita administrazioaren aurrean ere.
|
|
|
Zaintza lanen karga guztia jasotzen dugunak emakumeak gara, eta bateragarritasun politiken iruzurra jasan eta pentsio duin bat izateko inolako aukerarik izango ez dugunak ere bai, ez baikara kotizazio urteetara helduko. Zeinek kotizatu ditu 38 urte?
|
Emakume
langileon errealitatea benetan da larria eta horren adibide dugu emakume gazteon egunerokoa, zeinetan gure etorkizuna kolokan dagoen. Zailtasunak ditugu lan merkatuan sartzeko; gehienak merkatu ezkutuan gaude, lan eskubideak bermatu gabe, eta oso langabezi tasa handiak ditugu.
|
|
|
Beraz, maiatzaren 1ean, gure herrietan egingo diren mobilizazioetan parte hartzeko deia egiten dizuegu: zuei,
|
emakume
langile guztiei!
|
|
|
NEKANE, JOANA, IBON,
|
EMAKUME
LANGILEA (2? 15??)
|
|
|
MIREIA. Eta orain nola daramazu banandutako
|
emakume
langilearen bizimodua?
|
|
2012
|
|
|
arlo askotan oraindik ere utopikoa dena eta sektore publikoan erabateko atzerakadan dagoena?, baizik eta pairatzen ditugun eraso anitzei aurre egitea: Lanbide Arteko Gutxieneko Soldata bere horretan mantentzea,
|
emakume
langileei eta bereziki etxeko langileei zuzenean eragiten diena; pentsio errealen murrizketa, baxuenei bereziki kalte egiten diena, berriz ere, emakumeei bereziki kalte egiten die?; gastu publikoari emandako zartada, baita orain arte ukiezinak ziruditen osasun eta hezkuntza arloetan ere, bitartean etorkizunerako pribatizazioari hainbat arloetan ateak irekitzen zaizkielarik: unibertsitatean, gizarte segurantzan, kostaldeko eraikuntzetan edota ur horniketan, besteak beste; etorkizunean Menpekotasunaren Legean egingo diren murrizketa larriak; emakumeei euren gorputzen gainean erabakitzeko eskubideen urraketa berri bat; soilik hura ordaintzeko ahalmena duena defendatzen duen justizia praktikatzea; eta lan erreforma berri baten aplikazioa, kaleratze librea ezartzen duena eta langileen baldintzak negoziatu ahal ez izateko, euren ordezkarien eskuak lotzen dituena, eta enpresariei lan baldintzak nahi bezala moldatzeko ahalmena ematen diena.
|
|
|
Estatua Noguent hirian egongo da, Marne hegoaldean, eta lumen biltegi zahar bateko
|
emakume
langileei gorazarre egin nahi die.
|
|
|
Lanak 80.000 euroko balioa du eta herriak eta erakunde sustatzaileak erdibana ordainduko dute. Helburua luma biltegi zahar bateko
|
emakume
langileak omentzea da. Herriko oposizioak ekimena kritikatu du.
|
|
|
Bizilagunen arabera,
|
emakumeak
langile bat zuen erosketak egiteko, eta bere etxean lo egiteko.
|
|
|
Ezagutu egiten nuen, harreman ona nuen berarekin baina gehiagorik ez, azaldu du gizonezkoak. Bere hitzetan, gainera,
|
emakumeak
langile bat zuen erosketak egiteko, eta bere etxean lo egiteko.
|
|
|
Aztertutako editorialen edukiari dagokionez, editorial guztien artean 42k(% 37,5) Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Legea bera zuten eztabaidagai eta 70ek(% 62,5) beste helburu batzuetarako aipatzen zuten legea, adibidez, Rodríguez Zapatero Espainiako presidenteak gobernuan egindako lorpenak azaltzeko,
|
emakume
langilearen nazioarteko egunari buruzko editorialetan edota Hondarribiko Alardeari buruzkoetan?.
|
|
|
Martxoaren 8an,
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Egunaren harira, Adunako hiru belaunaldi ezberdinetako emakumeek parte hartu zuten kafe terulia burutu zen Txulobi elkartean.
|
|
|
Horrela, guztion artean, egungo egoera hausnartu eta kontzientzia piztu nahian, sistema patriarkalaren eraginak esparru desberdinetan aztertu izan ditugu tailer eta hitzaldi desberdinetan. Azaroak 25, Emakumeon Aurkako Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Eguna zein Martxoak 8,
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Eguna aldarrikapenez josi ditugu eta Jai Parekideen aldeko lanketa burutu dugu ere.
|
|
|
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Eguna ospatuko da astebete barru, martxoaren 8an. Egun horri begira, Usurbilgo Sexu Aholkularitza Guneak eta herriko emakume taldeak hainbat hitzordu deitu dituzte, hiru egunotarako; hilaren 7,8 eta 9rako.
|
|
|
Txapelketa honetako finala burutu aurretik, aerobik erakustaldia ere iragarri da.Hori guztia martxoaren 9an, ostiralarekin. Bezperan,
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Egunean, haurrei zuzenduriko ipuin kontaketa saioa eskainiko du Ixabel Agirresarobek, 17: 30etatik aurrera Sutegin. Eta iluntzeko 20: 30etatik aurrera, bertso afaria ospatuko da Artzabalen. Uxue Alberdi, Ainhoa Agirreazaldegi eta Onintza Enbeita bertsolariek parte hartuko dute.
|
|
|
Bizipen ahantzezin larri haien kontaera zehatzak adore heroikoz eutsitako borroka kementsuaren adierazpide dira, Herriaren oinazea, gizon
|
emakume
langileen aurkako errepresioa, Ama Lurraren seme alaba direnen nortasun maiteenaren ezabaketa beraien izaeraren sakonenean sentitzen zuten apaiz gazteen barne muinetan eta bihotzetan sortutako konbentzimenduaren fruituak. Euskal Herriarengan eta Ebanjelio askatzailean zuten sinesmenetik sortua, izan ere.
|
|
2013
|
|
|
Aurreko egunetan nire taldekideek oso emaitza onak lortu zituztenez gero, inoiz baino jarraipen handiagoa izan genuen. Martxoaren 8an jaio zinen,
|
emakume
langilearen egunean. Gogorragoa al da zure kirolean emakume izatea?
|
|
|
|
Emakume
langileek garapena bultzatzen dute. Beti ez dute eskubide aitorturik, baina beren eta familiaren etorkizunaren alde borrokatzen dira, kasu askotan eragile ekonomikoa baitira.
|
|
|
Bi udal taldeok, PSOE EErekin batera, beste bi mozio ere eramango dituzte gaurko osoko bilkurara. Batetik, martxoaren 8an izango den
|
Emakume
Langilearen Nazioarteko Egunari loturiko adierazpen instituzionala, eta bestalde, Huyck Wanger (Perot) eko langileen aldeko testua. Bada PSOE EE taldearen aldetik beste mozio bat ere, Saharar herriari elkartasuna adierazten diona. Eta azkenik, Afagik aurkeztutakoa;" Alzheimerrarekiko hiri solidarioa deituriko instituzio deklarazioa onartzea". Bada hirigintza alorrari lotutako beste gai bat; Agerialdeko eremuari eragiten diona. Laburbilduz, hauek dira otsailaren 26 honetako osoko bilkuran, udalbatzak ahotan hartuko dituen gaiak: 1 Aurreko bilkurako akten onespena:/ 01/ 29ko bilkurako akta./ 02/ 11ko bilkurako akta.2 Alkatetzako dekretu hauen berri ematea:
|
|
2014
|
|
|
Orain 60 urte, emakume aitzindaria izan zinen.
|
Emakume
langilea zinen, eta Emakumearen Sustapenerako Zentroaren sorreran parte hartu zenuen.Emakume arloan beharrizan hori zegoela nabaritu genuen. Emakumea baztertua zegoen.
|
|
|
Adibiderik deigarrienetako bat: Mercadonaren arrakasta, zeinaren jabeak «Espainiaren alde, ezen ez
|
emakume
langileen alde, apustu egin zuen dendaritzat» baitauka bere burua.
|
|
|
Eta ez dirudi ondorio kaltegarri horiek bukarazteko inolako asmorik dutenik, ez Barcinak, ez beste ezein gobernarik ere, ez baitirudi kutxazain, apal betetzaile edo arrandegi harategi gozotegi ko langile dabilenik haien hurbileko emakumezkorik. Horregatik, itunak egin behar ditugu
|
emakume
langile prekarioon artean, produktuei ez ezik lanpostuei ere badagozkien supermerkealdi halakoen ondorio pozoituetatik babestuko bagara. Emakume langileon esku dago Roigek eta beste hainbat enpresarik aurrerantzean ere ez gaitzaten zapaldu beren «negozio miragarri» horiekin, zeintzuen bidezko etekinak haien herrialdearentzat bakarrik baitira onuragarri, baina gu guztiontzat kaltegarri, desberdintasun maila gero eta handiagoak baitakartzate, eta zailtasun gero eta handiagoak bizirik iraun ahal izateko ere.
|
|
|
Horregatik, itunak egin behar ditugu emakume langile prekarioon artean, produktuei ez ezik lanpostuei ere badagozkien supermerkealdi halakoen ondorio pozoituetatik babestuko bagara.
|
Emakume
langileon esku dago Roigek eta beste hainbat enpresarik aurrerantzean ere ez gaitzaten zapaldu beren «negozio miragarri» horiekin, zeintzuen bidezko etekinak haien herrialdearentzat bakarrik baitira onuragarri, baina gu guztiontzat kaltegarri, desberdintasun maila gero eta handiagoak baitakartzate, eta zailtasun gero eta handiagoak bizirik iraun ahal izateko ere. Merke dena ezinago garesti ateratzen zaio langile klaseari.
|