|
2000
|
|
|
Testosterona mailak behera egiteko dosi jarraituak luzaroan lirateke.
|
Emakumeei
dagokienez, kontsumo jarraituak obulaziorik gabeko hileko gehiago ekar dezake. Hipogluzemia sor dezakeela esan izan bada ere, egun hainbat azterketak hori ukatu egiten du.
|
|
|
" Woody Allenek txiste bat kontatzen du' Annie Hall' filmaren hasieran: bi
|
emakume
daude bainuetxe batean eta batak besteari esaten dio: ' Zein txarra den ematen diguten janaria!'.
|
|
|
Hori, bistan da, gaueko ez dakit zenbatetik aitzina. Bazkalondoko ordu horietan, bi
|
emakume
zeuden mahai baten inguruan jarririk, ama alabak eitez, gizonetan aritzeko itxura handirik gabeak. Horiez gain, Ximurra bakar bakarrik, barra ondoan zutik eta mugikor urdin ñimiñoa eskutan.
|
|
2001
|
|
|
c) Abortoa. Abortatzea ez al da
|
emakumeei
dagokien ekintza. Aurreko bietanbezalaxe, gizakiari dagozkion ezaugarriak erabiltzen dira animalien kasuan.Benetan ematen al da bereizketa hori euskaraz?
|
|
|
Oraingoz Indian 100 gizoneko 93
|
emakume
daude, naturak emakume gehiago ematen baditu ere.
|
|
|
Guztira ehun bat
|
emakume
daude. Anitzek beren senarrak, haurrak edo errainak hil dituzte.
|
|
|
‘Gizonaren bizitzan bi
|
emakume
daude, bizitza eman zizuna eta bizitza kenduko dizuna... ’
|
|
|
Baina ez betiko gizaki abstraktu eta aidezko hura, erabat gorrotagarria (agian mesprezagarria esan nuke hobeto). Liburu honetan ez dago Gizakirik, liburu honetan gizon
|
emakumeak
daude, adin guztietakoak, jatorri guztietakoak, leku zehatzetan bizi eta hiltzen direnak, gorputza dutenak. Auskalo arima (beste iruzur bat, baina hainbeste dira) duten, gogoa bai, zalantzarik gabe.
|
|
2002
|
|
|
euskal gizarte estamentala ezagutarazten duten obraklehen abiapuntua badira ere, gizarte sareak, oeconomicaren funtzionamendua etafunts instituzionala aztertzen dituztenek ere analisi ereduak ematen dizkigute.Lehenik eta behin, Antzinako Erregimeneko euskal gizarteari buruzko eta emakumeari buruzko lanek lehen abiapuntua eman digute. Zehazki
|
emakumeari
dagokionez, lanak gutxi izan dira orain arte, euskal historiografian behintzat. Aipatubeharrekoak dira, besteak beste, Lola Valverde (1991), Jose Antonio Az piazu (1995) eta Maite Lafourcaderen lanak, azken hau Ipar Euskal Herriaren ka suan8 9.Lola Valverdek eta Maite Lafourcadek Euskal Herrian emakumeak izandakokondizioa aztertu dute, herentzia sistemak haien gain izan zuen eraginaren etalegeak ematen zien kondizioaren ikuspuntutik.
|
|
|
(1998: 86);, zaintzarako bi
|
emakume
dauden heinean, gizon bat dago? (1998:
|
|
|
|
Emakumeei
dagokienean, gladiadoreen borrokaldiak ere, hauetan ikusleen artean nahasita izan ohi ziren aspalditik, soilik gorengo harmailetatik eta beste inorekin nahasi gabe ikusteko baimena eman zuen.
|
|
|
CECUk Interneten dauden publizitate formatuetan emakume aktiboagoa (aztertutako iragarkien %50) eta bere buruaz seguruagoa (%35, 7) aurkitzen du. Ikusten den aldaketa nagusietako bat da
|
emakumeak
daudela negozio eta finantzei buruzko iragarkietan. Eremu horretan, sareko publizitatearen %22 emakumezkoa da.
|
|
|
Publizitate motak Legez kanpoko publizitate hori 1988ko lege batek arautzen du, eta, zaharra izan arren, oraindik ere erabilgarri diren kontzeptuak definitzen ditu. Legez kanpoko publizitatea da" pertsonaren duintasunaren aurka doana edo Konstituzioan onartutako eskubideak eta balioak urratzen dituena, bereziki haurtzaroari, gazteriari eta
|
emakumeari
dagokienez", arrisku kolektibotzat jotzen baitira. Legez kanpoko publizitatetzat hartzen dira, halaber," publizitate engainagarria, publizitate desleiala, publizitate subliminala eta produktu, ondasun, jarduera edo zerbitzu jakin batzuen publizitatea arautzen duen araudian xedatutakoa hausten duena".
|
|
|
“Prozesu gehienak gizonek egiten dituzte, eta horrek eragin handia du azken emaitzan”, salatu du Dávilak. “Aurrez hautatutakoen artean
|
emakumeak
badaude, oso curriculum onak dituztelako da”, dio Alberdik. “Gero, estereotipoak daude gizonen ordutegi erabilgarritasunari buruz, edo bidaiatzeko edo kanpoan egoteko ordutegi erabilgarritasunari buruz; horrek, azkenean, haien kontratazioa bultzatzen du”.
|
|
|
Autoreek diotenez, egoera hori orain arte ez zuten profesionalek eta gizarteak ezagutzen, baina ez dute baztertzen “Administrazioak, baliabiderik ezaz jabetuta” eta “itxaron zerrenda erraldoiak” datuak ez argitaratzea nahiago izan duenik. Txostenaren arabera, egoeraren adierazle “argigarrienetako” bat da; 2000ko abenduaren 31n, 7.580
|
emakume
zeuden, eta batez beste 26 hilabete zituzten. Hala ere, alde handiak daude zentro batetik bestera:
|
|
|
Uztailaren 23tik artatutako pertsona guztien artean, hiru alta eman ziren eta 29 atzo Mataró Ospitalean ingresatuta zeuden, zentro honetako iturriek esandakoaren arabera. Barnetegi gehienen bilakaera ona da, nahiz eta 82 eta 83 urteko bi
|
emakume
dauden, zainketa intentsiboetako unitatean, pronostiko erreserbatuan. 82 urteko emakume zaharra larunbatean sartu zen eta, legionelagatik pneumoniaz gain, patologia bat izan zuen.
|
|
2003
|
|
|
Eta ni airean, harroputz madarikatu baten besoetan, dantza ero batean.
|
Emakumeak
zeuden oholtzara igo ninduen orduan. Eta neska haietako baten jolas lizunen kide bihurtu nintzen.
|
|
|
Geienak emakumeak. Oen kontra esaten dira asko gauza, baña ezin ukatu diteke errietako jaieraren geiena
|
emakumeetan
dagoala" (1998: 116). XIX. mende osoan joera hori areagotuz doa.
|
|
|
Horrela orduan androginoa zeritzan sexu komunaren zatia diren gizonak emakumezaleak dira eta adulteriogileetako gehienak mota horretatik sortuak dira, eta emakume gizonzale eta adulteriogile guztiak ere mota horretae tik sortzen dira. Baina emakumearen zatia diren emakume guztiek ez diete gizonei batere arretarik jartzen,
|
emakumeengana
daude zuzenduta gehiago eta mota horretatik sorten dira lesbianak. Eta gizonezkoaren zatia direnak gizonezkoen atzetik dabiltza eta, mutilak diren artean, gizonezkoaren erdiak izaki, gizonak maite dituzte eta gizonekin oheratuz eta lotuz poz hartzen dute.
|
|
2004
|
|
|
guztiok gaitzesten dugu biolentzia sexista, baina egunez egun esnatzen digun berria da gizon batek eraildako emakume batena. Horretan argi dugu biolentziaren muinera jo behar dugula, gizon eta
|
emakumeon artean
dauden ezberdintasun harremanak deuseztatuz. Ikas dezagun eta ekin diezaiogun benetan gatazkaren konponbideari, aurrebaldintzarik jarri gabe.
|
|
|
Eta gure jaiotze tasa mundu mailan txikienetakoa da. Arazook gizarte osoan eragiten dute, baina oraindik erantzukizunaren pisua
|
emakumeengan
dago.
|
|
|
Espainian lau milioi eta erditik gora
|
emakume
daude menopausian, baina haietatik parte txiki batek baino ez du ginekologi kontsultara jotzen eta %5ek baino ez dute hormona tratamendurik hartzen.
|
|
|
urtean (%26,
|
emakumeei
dagokienez), sektore horrek eginiko azterketa baten arabera.
|
|
|
Ospitaleetako egoera ere ez da hobea, berrogeitaz ume eta
|
emakume
daude ingresaturik nik lan egiten dudan Nasser ospitalean. Ezinezkoa da zauritu gehiago hartzea.
|
|
|
«Isilpeko merkatuan» lan egiten zuten
|
emakumeez gain
bazeuden gizonekin batera fabriketan lan egiten zuten emakumeak ere13 Emakume hauek ezkongabe eta alargunak ziren. Izan ere, 1962 urtera arte indarrean egon zen ezkondu ostean emakumeak lana uztera behartzen zituen legea.
|
|
|
Hori bat dator bularreko minbiziaren diagnostikoen hazkundearekin, detekzio goiztiarreko kanpaina publikoetan aurreikusten direnak baino gazteagoak baitira. Espainiako Onkologia Medikoko Elkartearen datuen arabera, urtero 17.000 bularreko minbizi kasu diagnostikatzen dira, baina horietatik heren bat 50 urte baino gutxiagoko
|
emakumeei
dagokie, eta adin horretan metodo diagnostikoak aplikatzen hasten dira, edo 70 urte baino gehiago dituzten emakumeei. Kasu horietan, tumorea ez da agertzen, eta, beraz, ez da probarik egiten.
|
|
|
Gasteizko Santiago Apostol Ospitaleko Ginekologia Zerbitzuak egindako azterketa baten arabera, gaur egun, ugaltzeko adinean dauden 800.000
|
emakume
daude, eta nahi ez den haurdunaldi bat izateko arriskuan daude, “metodo antikontzeptiboak ez erabiltzeagatik edo gaizki egiteagatik”. Zehazkiago, txostenak dio 15 eta 49 urte bitarteko espainiarren% 28k iaz metodo antikontzeptiborik ez zuela erabiltzen adierazi zuela.
|
|
|
Populazio gazteagoko taldeetan, emakumeak dira nagusi, eta GIBaz kutsatutakoak 20 eta 24 urte bitarteko kasu heterosexualen %60 dira. Chamorroren arabera, urtean herrialdean izaten diren 3.500 infekzio berrietatik, laurdena
|
emakumeei
dagokie. Kutsatze berri horien %41 eta %48 bitartean transmisio heterosexualaren bidez gertatzen dira, eta bide hori, ustez, handituz joango da %50era iritsi arte.
|
|
|
Nuriak goitik beheraino estudiatua eta programatua zuen ekitaldia. Presidentzian bera eta beste bi
|
emakumezko
zeuden; ni, berriz, gortina baten atzean.
|
|
|
Baina, zorionez, kasu haiek guztiak, nola edo hala nabarmentzea bilatzen zutèn
|
emakumeekin
zeuden lotuta, esana baitut nik ere neure neurriak hartzen nituela.
|
|
|
9 Hau aukera bat da. Langile guztiak gizonak dira ala gizonak eta
|
emakumeak
daude. Bazkaria ekartzen dieten guztiak emazteak dira?
|
|
2005
|
|
|
Badira, ordea, adibide orokorragoak, mendebaleko kulturan txertatuak. Anitz eta anitz
|
emakumeoi
dagokigu, eta horietako bat da hilekoaren inguruko isiltasun ozena: emakume anitzek segitzen dute pentsatzen ez dela egokia hilekoaz mintzatzea jendaurrean, batez ere, gizonen aitzinean, eta errefus horrek egungo neskatila anitzengan dirau, ahalke naturaletik haratago.
|
|
|
Askotan tokatu zait etorkinen inguruko kronikak egitea telebistan. Makina bat elkarrizketa izan ditut, eta
|
emakumeei
dagokienez, badago datu adierazgarri bat: emakume etorkinek bertakoek baino ume gehiago dituzte, doblea, baina beraien jaioterrietako emakumeek baino askoz gutxiago.
|
|
|
–Eta mundu honetan antropofagoak daudela diote?? Izango ez dira, bada, zu bezalako
|
emakumeak
dauden bitartean!
|
|
|
sortu zen. Bertan, hiru hilabetetako formakuntza jaso ondoren aipatutako gaiak jorratzeko Espainiako herrietara joaten ziren
|
emakumeak
zeuden. 1940an sortu zen talde hori, eta gerra-ostean paper aipagarria bete zuen.
|
|
|
Francoren erregimenaren bigarren etapan,
|
emakumearen inguruan
zegoen ikuspegia leunduz joan zen. 60 hamarkadako emakumeak geroz eta gehiago ikasten zuen, industria eta zerbitzu sektoreen hazkundearen ondorioz lan gehiago egiten zuen, kalera gehiago ateratzen zen eta independente eta autonomoagoa zen.
|
|
|
Zenbait emakume komunisten ekimenez sortu zen Madrilen, baina ideologia ezberdineko emakumeetara zabaltzeko nahiarekin. Helburu nagusia emakumeak gai sozial eta politikoetan sentsibilizatzea zen, bai izaera orokorreko gaietan (amnistia, langabezia, bizitzaren garestitzea, presoei laguntzea, etab.) eta baita
|
emakumeei
zegozkien gaietan ere (diskriminazio legala, diskriminazio soziala, etab.). Sección Femeninak eta Elizak planteatutako emakumearen irudiaren kontrako alternatiba bezala aurkezten zen MDM. Ondorengo testua MDMk apirilaren 20an Bartzelonan zabaldutako testua da, emakumeek maiatzaren 1eko jardunaldietan parte hartzea bultzatzeko asmoz. Emakumearen eskaera garrantzitsuenak zerrendatzen dira bertan:
|
|
|
ETAko militanteak ziren euskaldun batzuen kontrako Burgoseko epaiketa hasi zenean, adibidez, Espainia osotik zabaldu ziren protestak. Epaitutakoen artean,
|
emakumeak
zeuden, eta Nuestra Amistad buletinean horietako batek. Brigada Político Social, eko agente baten eskutik jasandako torturak argitaratu ziren:
|
|
|
Argi eta garbi, erregimenak bi eredu kontrajarri egin zituen. Alde batetik, ugalketa funtzioaren salbuespenarekin, inolako izaera sexualik ez zuen
|
emakumea
zegoen, zuzena, pudikoa, pasiboa eta zerbitzaria zena. Beste aldetik, izaera sexuala zuen emakumea zegoen, erotismoz betetakoa, desioa eta pasioa eragiten zuena eta gizonak seduzitzen eta menperatzen saiatzen zena.
|
|
|
Alde batetik, ugalketa funtzioaren salbuespenarekin, inolako izaera sexualik ez zuen emakumea zegoen, zuzena, pudikoa, pasiboa eta zerbitzaria zena. Beste aldetik, izaera sexuala zuen
|
emakumea
zegoen, erotismoz betetakoa, desioa eta pasioa eragiten zuena eta gizonak seduzitzen eta menperatzen saiatzen zena. Lehen eredua, moral katolikoaren ikuspegitik ondo zegoen, eta hori izan zen frankismoak bultzatu zuena.
|
|
|
Aurretik aipatu egin dugun bezala, emakumea ikuspegi bipolar batetik ikusten zen. Alde batetik, gizonarentzat plazer eta desio iturri zen
|
emakumea
zegoen: emagaldua, maitalea,, querida?
|
|
|
Baina, kontuan hartu behar dugu Espainian
|
emakumearekiko
zegoen ikuspegia aldatu baldin bazen, ez zela emakumearen askapenaren aldeko mugimenduengatik izan, Espainiaren egoera ekonomikoarengatik baizik. Francoren erregimenaren lehen urteetan, autarkia bultzatu zen; baina, argi gelditu zenean autarkia oso kaltegarria zela Espainiarentzat, II. Mundu Gerraren ondoriozko isolamenduarekin bukatzeko eta AEBen eta mendebaldeko Europaren laguntzak lortzeko ahaleginak nabarmendu ziren.
|
|
|
Emigrazioa ere ezin dugu aipatu gabe utzi. Izan ere,
|
emakumearekiko
zegoen jarrera aldatzerakoan eragina izan zuen emigrazio tasa altuak. Espainiatik kanpo lan edo ikasi zuten gizon emakumeek jarrera oso kritikoa erakusten zuten Espainian emakumeek zituzten muga handien aurrean.
|
|
|
Beraz, Mendikoik azken urteetan ikasle aldetik izan duen goranzko joerari eutsi ahal izango dio aurten ere â?, gainerako hezkuntza alorretan gertatzen ez den bezalaâ??. Emakumeen matrikulazioak ere gora egin du eta hori ere datu esanguratsua da, matrikulazioen laurdenak
|
emakumeei
dagozkie eta.
|
|
|
Baina paskin hauen artean, nazkagarriena. La Mafia Rosa? izenekoa da.Bertan,
|
emakumeen alde
dauden bi gizonezkoen orientazio sexualaren kontraegiten da era sutsu eta lotsagarri batean30.
|
|
|
Horrela, bada, gauean jada, Alardeko konpainia guztiek bat batean sortutako Alardean parte hartzeko erabakia hartu dute. Era berean,
|
emakumearen alde
dauden soldaduak eurenkonpainietatik kanporatu egin zituzten. Hasieran sexuaren araberako diskriminazioa zena, memento hauetan ideologikoa ere bada.
|
|
|
1 PSEri dagokionez, 1996 urtetik 1999 urtera arte zatiketa izan zen nagusiIrunen, zenbait zinegotzi emakumearen parte hartzearen alde agertu zireneta beste batzuk kontra. Baina udal hauteskundeetako zerrendetan
|
emakumearen alde
zeudenak baztertu zituzten 1999 urtean4 Gaur egungo alkateberria den Jose Antonio Santano k Alberto Buen-ek hasitako bideari jarraitudio, eta zenbaitetan, jokaera maltzurragoa izan du. 2003 urteko hauteskundeen ondoren PSEk bederatzi zinegotzi ditu eta udal gobernua osatzen du.
|
|
|
Semenaren kalitate eskasa konpontzeko, in vitro ernalketa erabil daiteke, espermatozoide indartsuenak laborategiko plaka batean emakumearen obuluekin elkartzeko aukera ematen baitu, edo espermatozoideen injekzio intrazitoplasmatikoa, obulu batean espermatozoide bideragarri bakarra injektatzean datzana.
|
Emakumeari
dagokionez, obulazioa hormonen bidez estimulatzeak berak bakarrik ez badu arazoa konpondu, ugalketa lagunduaren beste teknika asko geratzen dira, hala nola in vitro ernalketa edo obuluen ematea.
|
|
|
Gaileta eta txokolateen saila kutxatik oso gertu dago. Kutxan bi
|
emakume
daude. Haietako bat berehala konturatu da Lourdesez eta begira gelditu zaio.
|
|
|
Garai hau euskal abertzaletasuna ren garaia da, erlijioaren/ fedearen eta euskararen defentsa egiten dute eta
|
emakumeei
dagokienez amatasun aberkoia sustatzen da. Ezizen zehaztugabeak, inizialak edo anonimatua oso ohikoak dira, bai gizon bai emakumeen artean; beraz, oso zaila da emakume idazleei buruzko informazio zehatza lortzea, identifikatzea, kokatzea.
|
|
2006
|
|
|
Herri honetan eredu oso garbia daukagu Alardearekin: berdintasunaren aurkako
|
emakumeak
daude eta lehenengo lerroan jartzen dira gainera. Edota Espainian gertatu dena konde, markes eta horrelakoekin.
|
|
|
Baina ezin dugu ahaztu munduaren heren batean bakarrik aldatu direla legeak. Munduaren heren bi oraindik ere,
|
emakumeari
dagokionez, gu XIX. mendean bezala daude. Bestalde, Europan behintzat XX. mendean lortu duguna da berdintasuna politikoen agendan jartzea.
|
|
|
Ahotsak ez da bat batean eratu.Adibidez, Martxoak 8ko plataforman ideologia askotariko
|
emakumeak
gaude eta manifestu bat idazten dugu urtero. Emakumeok honezkero hainbat ekimenetan parte hartu dugu, errazago biltzen gara gizonezkoak baino nonbait, geurezko joera dugu edo.
|
|
|
|
Emakumeei
dagokienez, alkohol gradu apaleko edarien eguneko kontsumoa (garagardoa, sagardoa, ardoa) baxoerdi pare bat edo botilatxo txiki batera ekartzea; gizonezkoek, bi halakora.
|
|
|
Ildo beretik doa EvelynNakano Gleen en lana (1994). Aztertzaile honek Estatu Batuetako klase eta taldeetniko ezberdinetako
|
emakumeen artean
dauden ezberdintasunak eta hierarkiakazpimarratzen ditu.
|
|
|
Dena den, argitu behar da, amatasunarekiko etaaitatasunarekiko dagoen exijentzia maila ez dela inondik inora berdina.
|
Emakumeekiko
dagoen presioa eta norberaren buruarekiko dagoen presio maila askoz erehandiagoak dira (ikus Imaz, 2005; Diez, 2000). Hori dela eta, epigrafe honetanzehazkiago amatasunaren azterketari lotuko natzaio.
|
|
|
Ateek erabilera txarren adibideak jartzen ditu. “Kasu batzuetan, bular asko duten
|
emakumeek
dagokien bularretakoa baino txikiagoa jartzen dute beren tamaina murrizteko. Akats larria da”.
|
|
|
Ez batzuek ez besteek ez dute, ordea, migrainek edo tentsio zefaleak duten garrantzi bera. Gehiago emakumeetan Zefaleek ez dute sexuaz ulertzen, nahiz eta tentsioak eta migrainak gehiago erasotzen dieten emakumeei; azken horren kasuan, gizon bakoitzeko hiru
|
emakume
daude. Emakume migrainen %5 eta %10 artean harreman estua dute munstroaren aurreko sindromearekin, buruko min hori oso lotuta baitago emakumearen hormona zikloarekin.
|
|
|
Berez euskal arrazaren izpiritu kolektiboa naturari itsatsia da. Hori hizkuntzaren analisiak frogatzen du (gero ikusiko da), baina ez horrek bakarrik (hizkuntza ez dela natura, osteratu ahal izango bailuke norbaitek), baizik euskal herrian gizon eta
|
emakumeen artean
dagoen entelegu berdintasunak ere bai; entelegu berdintasun bat, bere oinarri fisiologiko organikoan materialki egiaztatu ahal dena, gainera: " hay un hecho, señores, que distingue grandemente a los salvajes y los pueblos primitivos de los amansados en la cultura y que llevan la civilización en las venas.
|
|
|
Hamar hamabi gizon
|
emakume
zeuden jantokian, mahai betera jarriak. Jende gutiago espero nuen.
|
|
|
Cheris Kramarae k dio (Moil 1995: 116) gizonezkoena dela esperientziei izena jartzearen boterea; beraz,
|
emakumeei
dagokie, Kramaraeren ustetan, euren esperientziei izen propioa jartzea eta horixe egiten du izenik gabeko protagonistak. Protagonistaren estatusaren inguruan, esan behar dugu egun erdia lanean ematen duela; banandua dela eta seme bat duela; gertatzen diren inguruko gaiekin arduratuta bizi dela:
|
|
|
Bazkal ordua zen, haur batzuk etxera joanak, beste batzuk zain zeuden komedorera sartzeko, haur gehienak gela batean zaintzen dituzten
|
emakumeekin
zeuden, ez hala bost urteko Koskaren iloba eta bere adineko neskatiko bat eta beste bi putiko, patioan zeuden haiek.
|
|
2007
|
|
|
Utikan manifestuaren sinatzaileen artean, bi
|
emakume
daude soilik. Bazkako erredakzio batzordean berriz, bat ere ez.
|
|
|
Ez zituen alferrik 68 urte. Dena den, emeki, zango fin bat luzatu zuen soinekoaren azpitik eta, diagrama hartan
|
emakumeari
zegokion bezala, oinatz gorri baten gainean pausatu zuen takoidun zapata. Gauza bera egin zuen lehenengoari atzetik segitu zion bigarren oinetakoak ere.
|
|
|
gizadia edo gizatasuna bera baino, eta gizadia/ gizatasuna besterik ez, zu eta ni baino. Aberearen natura bere espeziearen instintoak edukitzea den bezala, gizakiaren natura hiztuna izatean datza389 Hizkuntza ez da gizon
|
emakumeak
egon eta geroko zirkunstantzien batzuei zor zaiena (barne sentimenduak adierazteko, edo sozialtasunerako, elkarri laguntzeko). Gizakiaren hiztuntasuna jatorrizkoa da, bere instinto naturala bezala, hori gabe ez da gizaki.
|
|
|
Legezkotzat jotzen denez, badirudi edari alkoholdunek, hainbat azterketa zientifikok eman nahi izan dizkioten onura guztiez gain eta zenbait produktu sustatzeko berariazko araudien babesean, ondorio kaltegarriak eragin ditzaketela eta kontsumitzaileari mendekotasuna sor diezaioketela. Egoera hori, legez nabarmenduta, ez zaio inoiz kontsumitzaileari jakinarazi, ez eta zehaztu ere, eta osasun agintariek ez dute nahitaez bete beharrekotzat jo orain arte, zenbait herrialdetan edari alkoholiko batzuen ondorio kaltegarrien gainean ezarri den bezala, eta, kasu berezietan, arrisku egoeretan babes handiagoa merezi duten kontsumitzaileei dagokienez, hala nola haurdun dauden
|
emakumeei
dagokienez. Autonomia erkidegoetako legediek hala ezarri zuten lehenago, beren osasun eskumenen esparruan.
|
|
|
2005ean, 3.541.107 alta izan ziren, aurreko urtean baino %1, 3 gehiago. Ospitaleko Erikortasunari buruzko Inkestan (EMH) erregistratutako ospitaleko alta guztien %53 haurdunaldiko, erditzeko eta erditze ondoko konplikazioengatik ospitaleratu diren
|
emakumeei
dagokie. Ehuneko hori 2004koaren antzekoa da, baina pixka bat handiagoa 1992tik 2000ra bitartean izandako aldia baino (%52).
|
|
|
Sulistyowati k gehitu zuen bidalketa Estatu Batuetako Armadako Ikerketa Medikoko Unitateak Yakartan duen bulegoaren bidez egin zela. Duela gutxi Balin hil den 29 urteko
|
emakumeari
dagokio lagina. Indonesiako agintariek diote neurriaren helburua dela argi uztea indonesiar birusak ez duela mutatu, eta frogatzea Bali, herrialdeko turismo leku nagusia, leku segurua dela.
|
|
|
Lehenengo pazientearen kasuan, lesioak izan eta bederatzi hilabetera, galdutako gorputz adarrari buruzko sentsazioak garatu zituen, bularrean ukitzen zenean”, zehaztu du artikuluak.
|
Emakumeari
dagokionez, lau hilabeteren buruan, bularrak sentsazio bat izan zuen ukimenarekin, eskuko eta eskumuturreko eskualdeei dagokiena”, erantsi du.
|
|
|
Esan dut. Seguru nago bera ere gizon edota
|
emakumearen alde
dagoela. Eta gizonak, agian, Koldo Izagirre du izena.
|
|
2008
|
|
|
Eta den bezalakoa onartu behar da, baita maitatu ere. Baina gizartearen gainetik gizon
|
emakumeok
gaude, bakoitza bere keria eta tasun guztiekin, eta horiek guztiak onartu behar dira, baita maitatu ere.
|
|
|
Itxura denez, balio ezberdina hartzen du erakunde, sozietate, enpresa edo gobernuen goi postuetan
|
emakumeak
egoteak. Badirudi emakumeek euren balioa behin eta berriro erakutsi behar dutela, gizonezkoek ez bezala.
|
|
|
Douentzan hiruzpalau hotel txiki daude, horietako baten hartu dugu ostatu. Autoa ezin izan dugu atariraino eroan, hogeita hamarren bat gizon
|
emakume
daudelako sarreran jesarrita, soineko dotoreekin eta futbola ikusten. Afrikako kopa final laurdenetan dago, eta denak adi adi daude telebistara begira.
|
|
|
50eko hamarkadaren hasieran, kopurua izugarri hazi zen: bi milioi eta bostehun mila gizon
|
emakume
zeuden bortxazko lanen eremuetan, Sojenitsyne euren artean.
|
|
|
Umeen kasuan, Bernardo Senosiain komandanteak 13 urtetik gorako mutikoen konpainia osatzea agindu zuen,«? a quienes tambien se les ocupara con consideracion a su tierna edad»726
|
Emakumeei
dagokienez, batailoi propioa osatzeko baimena eskatu zioten erreginari, uztailaren 26ko erasoan fusila erabiltzen bazekitela frogatu zuten eta727 María Cristinak eskatutako baimena eman zuen ala ez, baina bai herria zoriondu zuela Zabalaren aurrean erakutsitako ausardiarengatik728 Emakumeen parte hartze zuzenak borroka armatuan, Eibarren pentsamolde liberalak zeukan garapen izugarria adierazten ... Tamalgarria da 100 emakume haien nortasunak ez ezagutzea, ezta beraiengandik jasotako testigantza729 Emakumeek osaturiko talde armatuei buruz aurkitu dudan lehen aipamena da.
|
|
|
dela diote, eta beren herrialdeetan dagoen jendearekin, ertaina?. Bertako populazioarekin duten harremana txikiagoa da Magrebeko
|
emakumeei
dagokienez, latinoamerikarrek eta Ekialdeko europarrek dutenarekin konparatuta, F (2,195)= 4,21; p= 0,016.
|
|
|
Latinoamerikako eta Magrebeko emakumeek beren familiako pertsona asko dituzte ondoan, hala ere, emigratzean duten garrantzia desberdina da bientzat. Latinoamerikako
|
emakumeei
dagokienez, gehinenetan emakumeek prozesua hasten dute, horregatik ezagun horiek ezinbestekoak dira bizi berria hasteko. Beste aldetik, Magrebeko emakumeak, oro har, familiarekin biltzeko etortzen dira, hori dela eta, senitarteko asko dituzte ondoan, batez ere bikotekidea eta seme alabak.
|
|
|
Hala ere, kopuruak gora edo behera, aintzat hartu behar dugu kopuru horien atzean hezur haragizko
|
emakumeak
daudela, asko sufritzen dutenak.
|
|
|
Justu bestaldean, igerileku handiaren aldamenean, hiru
|
emakume
daude. Burua estalita daukate, kapela handi batzuk jarrita.
|
|
|
«Zer gertatzen ari da inoiz baino hobeto prestatutako
|
emakumeak
dauden tokian egon daitezen. Zein dira emakumeok ikusezin bihurtzen gaituzten erresistentzia basati eta suntsitzaile horiek?».
|
|
|
Gizonen inplikazioa ontzat jotzen badugu ere, emakumeon protagonismoa estaltzera datorren ekimena dela uste dugu. Berdintasun Aro faltsu hau garatzen jarraitzeko beste tresna bat da,
|
emakumeoi
dagokigun aldarrikapen espazioa desitxuratzera datorrena. Gizonen inplikazioa ezinbestekoa da jendartea eraldatuko badugu, baina inplikazio horrek erabatekoa izan behar du, diskriminazioa eta zapalkuntza bukatzeko.
|
|
|
Begoña Goldarazena Bideko Ama Birjineko Ospitaleko mediku zuzendariak jakinarazi duenez, meningitisa duen gizonak aireztapen mekanikoa behar du. Ospitale berean 47 urteko
|
emakumea
dago.
|
|
2009
|
|
|
Posible den bateratzea? Nire ustez bai, baina
|
emakumeei
dagokien gaia izatearen guztiz kontra nago. Eta gustatuko litzaidake araudi honek (Langileen Estatutuaren Legean jasota dagoena) beste termino bat erabili balu, errealitateari askoz lotuagoa dagoena eta gizonezkoa zaintzaren eta familiaren arduretan txertatzen duena:
|
|
|
Hortaz, zuzendaritza lanpostua desprestigiatzen joan ahala hasi dira emakumezkoak agertzen. Halere, zuzendaritzan
|
emakumea
egoteak ez duela berak agintzen duenik esan nahi argi du Zubietak.
|
|
|
Gidarien adinak eta esperientziak behera egin ahala, bi joera antzeman ditugu: batetik, handitu egiten da gizonen eta
|
emakumeen artean
dagoen prezio aldea, eta bestetik, aseguru etxeek ez dute interes bera agertu (25 urtez beherakoentzat eskatu ditugun hiru aurrekontutatik bitan ez dute erantzun).
|
|
|
ELA sindikatuak ere salatu duenez, prekarietateak emakume aurpegia du. Otsailean 59.681
|
emakume
zeuden langabezian.
|
|
|
Zergatik alde hori? Batez ere, lanaldi partziala duen gizon bakoitzeko sei
|
emakume
daudelako. Kasu horien% 46an lana eta seme alaben zaintza bateragarri egiteko beharrak bultzatuta aukeratzen dute emakumeek lanaldi partziala.
|
|
|
Hildakoen artean sei ume eta 16
|
emakume
daude.
|
|
|
Zergatik alde hori? Batez ere, lanaldi partziala duen gizon bakoitzeko sei
|
emakume
daudelako. Kasu horien% 46an lana eta seme alaben zaintza bateragarri egiteko beharrak bultzatuta aukeratzen dute emakumeek lanaldi partziala.
|
|
|
Jaurlaritzako ordezkariak ere izan ziren kontzentrazioan, izan ere, herri akusazio ere badira. Idoia Mendia bozeramaileak adierazi zuenez, Jaurlaritzaren eta lehendakariaren izenean Nagoreren familiari gertutasuna eta babesa emateko joan da, baina baita lehendakariak kargua hartu zuenean indarkeria jasaten duten
|
emakumeen ondoan
egoteko hartu zuen konpromisoagatik ere.
|
|
|
Taberna txiki bat aurkitu genuen irekita ibai ondoan, San Antongo zubitik gertu. Eskailera batzuk jaitsi behar ziren bertan sartzeko, eta barra ostean berrogei urte inguruko
|
emakumea
zegoen telebistari adi. Paulak xanpaina eskatu zuen eta nik kafe hutsa.
|
|
|
Jo ez, ordea. Lurrean
|
emakumea
zegoen, konorterik gabe.
|
|
|
Zorte handia zen garai hartan herriko medikuarekin ezkontzea, eta gainera hain galanta izanda, baina Mirenek asko sufritu du, Don Rikardok ez zuen zoriontsu egin. Senarra bere kontsultan hainbat
|
emakumerekin
egonda ez zen lasai bizi Miren. Ni ere ez nintzen lasai biziko, Don Rikardo ezagututa.
|
|
|
Ohorezko euskaltzainen multzoan zortzi
|
emakume
daude, Tene Mujika kenduta aurretiaz urgazle izendaturikoak denak: 1975ean Robustiana Mujika, Julene Azpeitia, Madeleine Jauregiberri; 23 urte beranduago dator hurrengo labealdia:
|
|
|
ABEL. (Maitemina agerian) Eskertzekoa da zure interesa, Klaudia. Ni berriz, ez naiz sekula ohitu
|
emakumerik gabe
egoten.
|
|
|
Gizonezkoen kasuan aitatasun/ amatasunakhain gozagarria den norbanakoaren aisialdirako denbora gutxitzen duela sentitzenda.
|
Emakumeei
dagokienez, bestalde, gurago dituzten elkarrekin partekatutakojarduerak areagotzen dira. Emakumeek, amaren rola onartuago izanik eta haurraren hazieran gizonezkoek baino erantzukizun handiagoa sentitzen dutenez, aisialdiko jarduerei eskainitako denbora gutxitzeko gaitasun handiagoa dute gizonezkoen aldean.
|
|
|
Epai kritikoa
|
emakumeen esku
dagoen beste baliabide erabilgarri bat dakasu hauetan. Pentsamendu mota honen bidez, injustiziaren aurrean ekitekoaukera izango dute emakumeek, eta ordura arte izandako jokabideak, sentimenduak eta pentsamenduak aldatzea sustatuko da.
|
|
|
Aurrekoari gehitu behar zaizkio
|
emakumeen artean
dauden desberdintasunakedota emakume berak ere ziklo batetik bestera azaltzen dituen desberdintasunak.Aipatutako guztiak ikerketetako datuak zalantzan jarri ditu askotan, batez ere ziklobakar batean oinarritutakoak.
|
|
|
Horrela, gaitasun dimentsioan preskripzioa ahulduta gerta daiteke, emakumeek etxetik kanpo lan egitea espero daitekeen aldetik.Atsegintasun dimentsioan, berriz, preskripzioa sendoa da, emakumeak etxeanzaintzaileak izatea espero delako. Beraz,
|
emakumeei
dagokienez, aldaketa sozialekez du eragin emakumeekiko estereotipo orokorrean, emakumeen azpiestereotipoakerabiltzean ezarri da, ordea, emakume tradizionala vs ez tradizionala dimentsioriknagusia izanda. Kasu horretan, pertsona arteko atsegintasunaren estereotipoa apurtzen duen emakumeak oso trataera gogorra jaso dezake (Eagly eta Mladinic, 1994; Fiske eta Stevens, 1993).
|
|
|
«Batzuek galdetu zidaten ia zer iritzi nuen zera. kuotei buruz. ze emakume askoeskandalizatu egiten dira kuota dela eta ez dela... ba ni ez... [...], kuotak zeraahalbidetuko du. ez izatea bidezkoa kargu batean merezi ez duen emakume bategotea?, eta esan nion, egun horretan berdintasuna lortu dugula esan ahal izangodugu, esan nion. berdintasuna lortu dugu. nik karguetan emakume ez bikainakegotea errebindikatzen dut, horrela. ze karguetan konpetzentzia gutxiagoko gizonakdaude. ba nik konpetentzia gutxiagoko
|
emakumeak
egotea ere nahi dut. mastercum laude bat egin behar ez izatea kargu bat eman diezaguten... orduan, norberarenbotu bidez ez diguzuenez ematen, ba legez eman diguzue. Begira, nik horixeerrebindikatzen dut».
|