2000
|
|
Akuikultura 80ko hamarkadako lehen urteetan hasi zen garatzen bai Espainian eta baita Euskal Herrian ere, non pertsonako arrain kontsumoa Europako garrantzitsuenetakoa den(
|
urte
eta pertsonako 42 kilokoa hain zuzen). Nolanahi ere, benetako hasiera Rias Galegas eko 50eko hamarkadako muskuilu haztegietan kokatu behar dugu, eta beranduxeago barnealdeko arrain haztegietako ortzadar amuarrainen hazkuntzan.
|
|
Gaur egun 265.000 tona muskuilu produzitzen dira mundu mailako produkzioaren% 21 eta 16.000 milioi pezetako (640 milioi libera) fakturazioa esan nahi du. 1964an hasi zen amuarrain hazkuntza, eta orduko 25 tonetatik 1998ko 30.000 tonara igaro da produkzioa; azken
|
urte
hartako fakturazioa 10.000 milioi pezetakoa izan zen.
|
|
Igoera handienak 1985 eta 1995 bitartean gertatu ziren; hamar
|
urte
horietan produkzioa bikoiztu zen, 21.000 tonatik 42.000 ingurura igaroz, muskuilua kontuan hartu gabe. Urraburua, lupina, erreboiloa eta izokina dira protagonista nagusiak.
|
|
Honela, 1998ko uztailerako 230 kontenedore zeuden. San Markoseko Mankomunitateak ere esperientzi pilotu bat jarri zuen martxan duela bi
|
urte
eta egun 500 edukiontzi daude Donostialdean. Urola Erdian 78 kontenedore daude martxotik eta Txingudin 210 joan den uztailetik.
|
|
Horrelako txapelketarik ez da sekula izan. Orain dela
|
urte
batzuk izan zen Pernando Amezketarra txapelketa, hura ere taldeka jokatu zena eta askok diote aurtengoa haren antzekoa izan dela. Baina orduan bigarren mailako bertsolariak hartu zituzten.
|
|
Esaera da bertsolaritzan 40
|
urte
arte ikasten eta handik aurrera ahazten joaten dela. Gaur ni 65 urteak beteta nago eta esaera horrek balio badu aspaldi goitik behera noa.
|
|
Gizona beti ikasten joaten da. Nik 30
|
urte
nituenean pentsatzen ez nituen gauza batzuk egiten ditut orain («mañontzi» neurrian kantatzea, esaterako), nahiz garai hartako sasoia ez eduki. Alderdi batzuk behera egingo dute:
|
|
Orduan jai egunetan festara joaten ginen eta idazteko patxada behar izaten da. Baina duela 19
|
urte
istripua izan nuen kotxearekin, istripu handia gainera, Amurizaren ezkontza despedidatik Durangotik bueltan. Eta gaixoetxetik etxera etorri nintzenean, denbora nolabait pasa egin behar izaten zen eta nire bizimodu eta zaletasunen gorabeherak idazten hasi nintzen.
|
|
Bai, garai hartako baserritar batentzat nahikoak, orduko nire garaiko askok izan ez zutena. 13
|
urte
eta erdi arte behintzat ibili nintzen eskolan eta orduko gehienak behin 12 urterekin jaunartze handia eginez gero, etxean lanean hasten ziren, itzulean eta abar, edo bestela artzain joaten ziren. Gu alde horretatik gurasoei eskerrak eman beharrean gaude.
|
|
Garai batean alkate izateko aukera izan zenuen eta
|
urte
luzez aritu zinen horretan...
|
|
Hogeita bost
|
urte
bete zituela eta (27 baditu jada), Haritz euskal dantza taldeak Elgoibarko dantza eta txistuaren historia biltzen duen liburua kaleratu du, Danobat taldea eta Elgoibarko Udalarekin elkarlanean. Argazkiz beterik eta kronologiari jarraiki, XVI. mendetik honainoko gertakizunak kontatzen ditu.
|
|
San Bartolome jaietan dantzatzen zen Soka dantza berreskuratzeko sortu zen Haritz duela
|
urte
. ehun urte baditu, eta 25 urteotan Haritzek eutsi dio ohitura horri.
|
|
San Bartolome jaietan dantzatzen zen Soka dantza berreskuratzeko sortu zen Haritz duela urte. ehun
|
urte
baditu, eta 25 urteotan Haritzek eutsi dio ohitura horri. Hargatik, dantza honi atal bat eskaini diogu.
|
|
26
|
urte
inguru zenituela Guk taldea agertu zen. Joanes Borda eta zu izan zineten horretan aitzindari.
|
|
Talde bezala deliberatu genuen taulen gainean ez agertzea eta hortaz ziur naiz. Duela hilabete bat afari bat egin genuen Baigorrin, eta duela 30
|
urte
abestu kantuak eskaini genituen; inon grabatu ez direnak. Afarian zirenek erraten ziguten lastima zitekeela abesti horiek galtzea.
|
|
Baigorriko gaualdi horretan ari ginelarik garai hartako giro hura berritu genuen eta giro hori triste bezala hatzeman nuen; arrenkuraz edo. Gure adineko lagun batek erraiten zidan duela 30
|
urte
euskara bukatua zela Iparraldean. Orain bere seme alabek bat Bretainian duela bestea Irlandan euskara ikasi nahi dutela erraiten zidan.
|
|
Orokorki irabazten ari garela uste dut; optimista naiz. Duela hogeita hamar
|
urte
abertzaleek erraiten genituen gauzak egun sozialistek eta eskuindarrek asumitzen dituzte nolabait. Ez dute ukatzen euskalduntasuna bederen.
|
|
Ekonomia eremuan oraindik ere abertzale gazte hauek ez dute politikan edo kulturan duten eragina. Alta, 15
|
urte
barne, gazte horiek gure herriko auzapezak eta hainbat esparruen kudeatzaileak izanen dira.
|
|
Oroit nauk, 15
|
urte
nituelarik, nola egoiten nintzen hiri so kantaldi denboran. Hire lepoko zainak hanturik, egin ahala goratik kantatzen huelarik (erran nezakek, batzuetan goregi) herri honen tripako mina, haundi maundien erresuma errautsi nahi edo, Eustakio Mendizabal hire lagunaren oroitzapenez gozatzen hintzelarik.
|
|
Hire urratsak direla medio, 30 urtez talde baten gerizatzen eta zaintzen jakin duk, hire lagunak hautatuz. Duela 20
|
urte
, 1980 urtean sartu ninduan Guk taldean, eta denboraren bortxaz ohartu nauk, nolako hautu argia egin huen Joanes eta Panpi bezalako gizonen laguntza desiratuz. Hazi eta agian luzaz haziko gaituen ideala, hik zutik ezartzen jakin duan taldeari esker, bizi ukan diagu alor guztietatik, maitatu diagu eta bizi guzirako hartu gaituk itsaso baten gisa.
|
|
Bere jaiotzatik
|
urte
batera, ZTBk aldaketa handia egin zuen, bere programazioa hiru ordu ezberdinetan ematen hasi zen-eta, kirolari garrantzi berezia emanez. Herrikoen artean ikusmin handia pizten baitu kirolarien artean senide, lagun eta ezagunak lehia bizian ikusteak.
|
|
«Amenabar eskubaloi taldea Ohorezko B mailan ari dela, hondartzako futbol txapelketa, eskolarteko lehiaketak, surfa, pilota, eta abar. Duela bi
|
urte
arte zuzeneko kirol emanaldiak egiten genituen. Baina kamera bakarra zelaia parean jarrita, ez zen eramangarria, jendeari astuna egiten zitzaion.
|
|
Ataunen jaio zen apaiz eta antropologo hau 1889an. Ordutik hasten da liburuaren kontakizuna eta bere heriotzarekin, 101
|
urte
zituela, amaitu. 6 ataletan dago banatua liburua:
|
|
18
|
urte
zituelarik gerra zibila hasi eta Euzko Indarra bataloian egin zuen borroka: aurrena Donostialdean eta Bizkaia, Asturias eta Araba aldean ondoren, Urkiolako inguru haietan zauritu zuten arte.
|
|
Frankismoaren menpe erori eta kalbarioak ez zuen amaierarik izan: zigor bataloietan eta
|
urte
batzu geroago Francoren aurkako erresistentzian Bigarren Gerrate Mundialak erdi erdian harrapatu zuelarik. Eta tartean hainbat joan etorri Estatu Batuetara, Paris eta Londresera, Ozeaniako itsasoetan gerra eginez... soldadu yanki gisa!
|
|
Lopetegi hasi zen azala betetzen eta 88tik aurrera Mattinek beteko zuen haren tokia. Xamarrek ere ekin zion
|
urte
berean eta hurrengoan Asisko Urmeneta gehitu zitzaien. Azken biek egun ere astero osatzen dute ARGIAn euren orrialdea «Gora pro nobis» izenburuarekin eta Marko Armaspach en Errobiko pirañekin batera betezen dute umore grafikoaren txokoa
|
|
Eguberriak dezente gozatzen lagundua izango zion eta izeiaz beste egiteak bihotzeko hari mehea teinkatzen zion nonbait eta ez zekien zer egin. Azken hamazazpi
|
urte
hauetan garaitsu honetan hamaikak emandako erantzun bera eman nion nik. Inongo lotsa izpirik gabe zabor pilan utz zezala, alegia.
|
|
Urteroko kontua dugu izeiona. Gabonetako beroaldian edozer gauza etxeratzen dugu eta urtarrileko hotzarekin estrapozo egitean, txoroaldiak hutsegiten duenean, izeiarekin zer egin ez dakienaren mozolo muturraz harrapatzen gaitu
|
urte
berriak. 2.000.a sona handikoa izango da baina ez da desberdina izan.
|
|
Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz hartu eta izeia dela eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian edo basoan, nonahi landatzea,
|
urte
gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua luke gure lurra
|
|
Nik zazpi edo zortzi
|
urte
nituela, gurpil aulkian egoten zen agure bat soinua jotzen aritzen zen gure auzoan. Eta hura ikusita piztu zitzaidan zaletasuna.
|
|
Ume garaian jotzen ikasi ondoren,
|
urte
askoan geldi eduki dut, armarioan gordeta. Orain dela 10 urte sagardotegi batean hasi nintzen jotzen, eta bertan entzuten ari zen batek deitu zidan ondoren Oiartzungo Madalensoro pilotalekuan kontzertu bat emateko.
|
|
Ume garaian jotzen ikasi ondoren, urte askoan geldi eduki dut, armarioan gordeta. Orain dela 10
|
urte
sagardotegi batean hasi nintzen jotzen, eta bertan entzuten ari zen batek deitu zidan ondoren Oiartzungo Madalensoro pilotalekuan kontzertu bat emateko. Handik aurrera Donostiako Victoria Eugenia antzokian jo dut, eta baita Irungo Amaia aretoan ere, baina beti taldeen kontzertuetako etenaldietan.
|
|
Geroz eta gutxiago entzuten da armonika eta galtzen ari da. Orain dela 40
|
urte
trikitixa gutxiago entzuten zen, eta orain noiznahi eta edozein lekutan aurki dezakegu. Horrek agian izango zuen eraginik, ez dakit.
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei
|
urte
batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari. Bigarren eta aurreko gogoeta horren eraginez, esan behar da, pasa diren
|
urte
guzti hauetan defenditutako ETA eta Estatuaren arteko negoziaketan oinarritutako estrategia guztiz baztertuta eta eraldatuta gelditzen dela. Hau da, prozesu berriaren gidaritza jada ez luke hausnarketa horren arabera ETAk izan behar, euskal gizarteak baizik, eta honen baitan indar abertzaleek osatutako blokeak.
|
|
Beste modu batera esanda, astakeria handi eta sufrimendu latzaren poderioz ETAko arduradun nagusiak ere ohartu ziren borroka armatuak, borroka politikoko tresna bezala, eman zuela eman beharreko guzia eta aurrerantzean euskal politikagintzan eszenatoki berriak sorrarazteko ez zela indar eragile positiboa. Hainbeste
|
urte
pasa ondoren, betirako erretiratzea duintasunez jantzi behar zen, eta eginkizun horretan zeregin handia zuen Lizarrako akordioak, eta batez ere, EAJ PNVren jarrera politikoak. Nahiz eta Estatua belauniko jartzea ez den lortu, Autonomia Estatuzale izandako abertzaletasun politiko eta sindikala bide onera ekartzeko balio izan dua behintzat, eta horrek azken hogei urte hauetako ezker abertzalearen balantze politikoari itxura duin bat emateko balio dezake.
|
|
Hainbeste urte pasa ondoren, betirako erretiratzea duintasunez jantzi behar zen, eta eginkizun horretan zeregin handia zuen Lizarrako akordioak, eta batez ere, EAJ PNVren jarrera politikoak. Nahiz eta Estatua belauniko jartzea ez den lortu, Autonomia Estatuzale izandako abertzaletasun politiko eta sindikala bide onera ekartzeko balio izan dua behintzat, eta horrek azken hogei
|
urte
hauetako ezker abertzalearen balantze politikoari itxura duin bat emateko balio dezake.
|
|
Oso sagardo gutxi egiten dira jatorrian bertako sagarra erabiliz, ekoizle txikienek erabiltzen dute gehienetan bertako sagarra soilik. Ohikoena sagarren %25 bitartean (kopurua urtez
|
urte
aldatzen da) kanpokoa izatea da. Labelak errentagarritasunik ekarriko luke?
|
|
Munduan zehar gehien heltzen den fruta da sagarra, baina Euskal Herrian oso gurea dugu. Grezian, duela 5.000
|
urte
, aski ezagunak ziren bere ezaugarriak. Gure artean sagar mota estimatuena errege sagarra da, baina mota guztiek dute kontsumorako berezitasuna.
|
|
gazteentzat zaharrentzat baino gehiago. Arabako gure ardoek duten alkoholaren erdia du eta 14
|
urte
baino gutxiagoko gaztetxoek ez lukete edan behar, beren gibela oraindik bere heldutasunera iritsi ez delako. Elikagai bezala, litroko 400 kaloria ditu, hau da, mokadu batez jaten diren lau pasteltxoek adina.
|
|
Batetik, ezker abertzalearen jardun politikoan azken
|
urte
bietan jarrera berriak ikusi ez dituenak itsuarena egiten du; eta bestetik, edonork daki edozelako gatazketan berbek eta esamoldeek duten garrantzi bereziaz. Beste kontu bat da proiektu politikoei dagokionez, hor berbek mirari gutxi ekarriko dute, idea argiak eta bide zehatzak behar baitira hor.
|
|
Eredu horiek eginak daude, duela 300
|
urte
gainera. Lehenagoko literaturara jo besterik ez dugu euskalkiak nola idazten ziren ikusteko.
|
|
Hori beste gauza bat da, eta hor bai, hor behar da eztabaida bat, baina ez euskaraz euskalkietan idatzi denean horretarako eredurik ez dagoelako. Beharbada,
|
urte
luzeetan beste bide batzuetatik ibili ondoren, ostera atzera begiratzerakoan ereduei begiratzen jakin ez delako edo. Ahozkoan, fonetika, fonologia eta beste gauza batzuk sartzen dira, baina idatzia baldin bada, hor morfologia, lexikoa eta sintaxia azken finean morfologian oinarritzen dena daude.
|
|
Beraz, administrazio zein irakaskuntzan estandarraren aldeko apustua egin zen. Oraindik 15
|
urte
pasatu dira.
|
|
Ez da estatusaren kontua bakarrik izan, hau da, euskara administraziora eta hezkuntzara zabaltzea; aldi berean,
|
urte
batzuetako geldialdiaren ondoren, Euskaltzaindia bera, 90etik aurrera batasunerako arauak ematen hasi zen. Hori ez da izan euskaltzain batzuei egun batean berriz arauak ematen hastea bururatu zitzaiela.
|
|
Pentsa daitekeenez, egun hori ez du sekula ahaztuko. 45
|
urte
ditu, eta 20 urte luze eman zituen kartzelan. Baldintzapeko askatasunean dago, ordea.
|
|
Pentsa daitekeenez, egun hori ez du sekula ahaztuko. 45 urte ditu, eta 20
|
urte
luze eman zituen kartzelan. Baldintzapeko askatasunean dago, ordea.
|
|
Egoera delikatuan zegoenez Basaurira ekarri zuten. Basaurira ekarri, eta
|
urte
bat eta erdira, epilepsia atake bat jasan zuen. Sendagileak muturreko osasun egoera larrian zela ohartu ziren azkenik eta epaileek baldintzapeko askatasuna eman zioten.
|
|
Getxon bizi da Uxune bikote lagunarekin, eta bigarren haurra izan dute urtarril honen 16an; Ander izena du. Lehenak, Xabier, 6
|
urte
ditu
|
|
Mungiar hau joan den irailaren 17an utzi zuten libre Basauriko espetxean; 21 urteko kartzelaldia betetzeko 4 hilabete eskas falta zituela. 56
|
urte
ditu eta 35 zituen otsailaren 21ean atxilotu zutenean. Kartzelan sartu zutenean bi alaba eta emaztea utzi zituen kanpoan.
|
|
Kartzelan sartu zutenean bi alaba eta emaztea utzi zituen kanpoan. Egun Ainhoak 31
|
urte
ditu eta Araidak 29 Mirentxu emaztea ostera orain hiru urte zendu zen. Manu irten zenean kartzelan denbora gehien zeraman presoa zen.
|
|
Kartzelan sartu zutenean bi alaba eta emaztea utzi zituen kanpoan. Egun Ainhoak 31 urte ditu eta Araidak 29 Mirentxu emaztea ostera orain hiru
|
urte
zendu zen. Manu irten zenean kartzelan denbora gehien zeraman presoa zen.
|
|
Askatasuna familiako egoeragatik iritsi zitzaion bestela kartzelan legoke egun bere iritziz. Aspaldi behar zuen aske izan edonola ere, orain sei
|
urte
bete baitzuen legeak agintzen duena. Artean, Basaurira ekarri zuten eta bertako espetxetik Mungiaraino korrika egin zuen askatu zuten egunean.
|
|
Mitxel Sarasketak bezala, preso ohiei dagokien subsidioa jasotzen du: 51.000 pezeta hilean;
|
urte
bat eta erdiz. Biek kadukatua duten gida-baimena berritzeko arazoak dituzte.
|
|
A autobidean, duela bost
|
urte
, batez besteko ibilgailu kopurua ez zen 17.000ra iristen. Gaur egun nekez jaisten da 20.000 ibilgailutatik, eta uda garaian 30.000 inguru ibiltzen da.
|
|
Gaur egun nekez jaisten da 20.000 ibilgailutatik, eta uda garaian 30.000 inguru ibiltzen da. A autobidean, duela hamabi
|
urte
, 20.000 ibilgailu inguru ibili ohi zen egunero. Gaur egun kopuru hori bikoiztu egin da.
|
|
da, orain dela berrogei
|
urte
inguru San Joan Bosko egunaz egin zuten zinta batean, aurkezpen sarrera gisara, azaltzen dena.
|
|
Zertarako busti ezertan? Barruak ez digu eskatzen ikasleekin nahastuta ibiltzea, adin desberdintasuna ote duela berrogei
|
urte
ez eta oraingook duguna. Gainera ikasleak moxkortu egiten omen dira eta, inork ikusita ere!
|
|
PACO Mir, Joan Gracia eta Carles Sansek osatzen dute Tricicle taldea. Aurreko urteko azaroaren 1ean egin zituen 20
|
urte
umorezko taldeak. Euren ibilaldiko sketch onenak biltzen ditu «Tricicle 20» izeneko lanak.
|
|
eta liburu irudigilea ezagutzen; gizon ttipi hura, euskaldunen eszenak begiztatu eta marraztu zituena. Orain, 30
|
urte
zendu zela bete direlarik, merezi zuen ospea aitortzen zaio liburu batean.
|
|
Beste ehun
|
urte
bizi jakiteko. Dena den, uste dut heriotzaren eta autokonplazentziaren artean kulunkatzen dabilen gizarte bat bezala ikusiko gaituztela, eta beldurtzen nau epaiak.
|
|
Bai, transmisio kulturari begira batez ere. Ahanzturaren kontu honetan nonnahi aurki ditzakezu alarmak pizteko moduko egoerak, eta ez naiz orain dela laurogei
|
urte
gertatutako ez dakit zeri buruz ari... Kultur komunitate garen neurrian, behartuta gaude azaltzera nola heldu garen gauden egoerara, mitoen eta oskurantismoaren aurreko jarrera bat, eta ez inoren aurrean ezer justifikatu beharrik dagoelako, oraina hobeto ulertzeko baizik.
|
|
Ez daude adin finkoko haurrei zuzendurik: ikastetxe batzuetan 3 urtekoek badute ingeles maila nahikoa, beste batzuetan 6
|
urte
arte ez.
|
|
Zergen bidez populazioaren zenbaki galduak berreraiki ditut. 1348 baino lehen 250.000 nafar inguru bizi zen, hiru
|
urte
ondoren 125.000 eta XVI. mendean zehar berriro igo zen, dena berreskuratu gabe. 1348koa aurretik Nafarroak mila herri baino gehiago zuen.
|
|
ERREKOR latza darama gainean Iruñeko Arrosadia auzoko Kiko Martinez Apeztegia euskal preso politikoak: urtarrilaren amaieran 21
|
urte
bete ziren Espainiako kartzela desberdinetan dagoela. Gaur egun Murtziako espetxean dago.
|
|
Gaur egun Murtziako espetxean dago. Duela sei
|
urte
bete zituen zigorraren hiru laurdenak eta, beraz, aske luke aspaldi. Arrosadia auzoan bere egoera salatzeaz gain, Kiko askatzea eskatzen ari da horretarako sortutako plataforma.
|
|
«Nire ustez, herri heldu batek ausardia izan behar du zaurien gainean hatza sartzeko, beti ere sendatu ahal izateko. Dagoeneko 14
|
urte
pasa dira. Ordaindu beharreko emaitza ez dadila hainbestekoa izan bakarka hegan egin nahi izateagatik.
|
|
Literaturak bere bidexka jarraitzen du, zenbait udalek antolatzen dituen lehiaketei esker. Iaz gainera, orotara, oso
|
urte
ona izan zen liburugintzan, 20 liburutik gora argitaratu baitzen. Aurten ez omen dira horrenbeste izango,«
|
|
1893ko ekainaren 22an inauguratua izan zen punta boleako jaialdi batekin. Hogei
|
urte
beranduago, erre egin zen.
|
|
1938ko maiatzaren 24an egin zen ate irekitzea. Lau
|
urte
beranduago, buruz buruko profesionalen arteko txapelketaren lehendabiziko finala pilotaleku honetan jokatu zen. Atano III.a Iraetako Txikitoaren aurka.
|
|
Horren arrazoietako bat, abiadura beldurgarrian areagotzen ari den herrialde pobreen kanpo zorra da. Herrialde aberatsek ez dituzte garaiz eskuratzen beren kapitalak, eta herrialde pobreak horien interesak ordaintzera beharturik daude urtez
|
urte
, geroz eta zor handiagoa sortuz eta gurpil zoro horretatik inolaz ere atera ezinik.
|
|
20
|
urte
aurrera egin behar da «Igela»k ekindako bidearen jarraipena topatzeko; 1983an «Susa» literatura aldizkariak erotismoari eskaini zion bere 8 zenbakiaren zatirik handiena. «Susa Berotikoa» izenburuz karrikaratu zen.
|
|
Beste literatura aldizkari batek,
|
urte
batzuk beranduago, 1987an, gauza bera egin zuen. «Literatur Gazeta»ren 4 zenbakiak erotismoa zuen gai nagusi.
|
|
Aitor Aranak kudeatu eta EHGAMen laguntza du aldizkari honek. Duela zortzi
|
urte
sortu zen eta 15 alea izango da hurrengoa
|
|
Bidaiariek idatzita utzi zuten eremu hauek gurutzatzerakoan izan zituzten sentipenak, sagardoari eta sagarrondoei erreferentzia eginez. Aymeric Picaud-ek 1134
|
urte
inguruan Santiagoko bidaiariaren gida idatzi zuen. Gida horretan esaten duenaren arabera, XII. mendean, Landetatik igarotzerakoan hondamena eta antzutasuna nabari zituen.
|
|
Orain dela 20
|
urte
esan omen zenuen emakumezkoek idatzitako literatura bakarrik irakurriko zenuela.
|
|
Adibidez, hor ikusten duzun guztia (liburu ilara bat seinalatuz), eta beste aldean beste horrenbeste, denak dira emakumeek idatzitako liburuak. Pasatu nuen bi edo hiru
|
urte
hori bakarrik irakurtzen. Badakizu, irakurtzeko ohitura daukanak aukeratu dezake autore bat edo genero bat, ba, nik bolada luze batean aukeratu nuen hori.
|
|
Adibidez, ez dut ipuinik idatzi, askotan eskatu dizkidaten arren. Umeak 9
|
urte
ditu, eta orain ez hainbeste, baina txikitan semeari ipuin piloa kontatzen nion, errepertorio bat genuen: «ama, kontatu tornilloarena», eta tornilloarena; edo «kontatu txakurtxoarena, edo arrai txiki gorriarena».
|
|
Niri literaturak ez dit dirurik ematen, edo ematen didana ba, agian, egun batetan gizona eta biok afari dotore bat egiteko, ez bizitzeko. Orduan niretzat gehiago da zaletasun handi bat, ez dakit nondik eta nora datorren zera bat, baina pasa litezke, kasu honetan bezala, 8
|
urte
idatzi gabe... Komunikabideak bai dira nire bizibidea, hortik sortzen da nik irabazten dudan dirua, ez literaturatik.
|
|
Azken 20 urtetan hortik bizi naiz, ez literaturatik. Pasa dira hamar
|
urte
liburu baten eta bestearen artean eta hurrengoan agian hamar ez, baina dozena erdi bat joango dira seguru, zeren bat joan da eta oraindik lerro bakarra ez dut idatzi... Buruan baditut bi liburu, eta oraingoz ez dakit nondik jo, batetik edo bestetik, bitartean lana egiten dut, eta tarteka...
|
|
Buruan baditut bi liburu, eta oraingoz ez dakit nondik jo, batetik edo bestetik, bitartean lana egiten dut, eta tarteka... Buruan dudanetik argitaratzen den arte pasa litezke hamar
|
urte
, hurrengoan bi edo hiru. Hori da nire bizimodua.
|
|
Ez da erraza, baina badira 20
|
urte
horrela bizi naizela, ezer fijorik gabe. Iaz guztiz multimedia nintzen:
|
|
nik izen bat jartzen badiot pertsonaiari izenak izan behar du berezkoa, naturala. Orduan, nik 52
|
urte
ditut eta bitarte honetan izen naturalak guztiz aldatu dira. Neska koxkorra nintzenean eskolakideak izan zitezkeen Pili edo Loli.
|
|
Nik bandarik ez daukat, eta gainera pasa ditut
|
urte
mordo bat hortik berezita. Nola hala itzuli naiz, eta nik bandak honela ikusten ditut:
|
|
Ez dut bandarik, baina izan nuen bai. Lur banda bat zen zentzu hoberenean, baina banda hori orain dela 25
|
urte
desagertu zen, eta harrez gero ez dut inongo bandarik izan. Inbidia pixka bat bai, zeren talde handitan elkartzen garenean bandak ikusten dituzu, are gehiago, ikusten duzu banda bakoitzak daukala padrino bat:
|
|
Haiek pertsona sentiarazten ninduten, eta hori eskertuko diet. Gero ez, geroztikan talde gehientsuenetan arraroa sentitu izan naiz, arraroa batez ere ez baduzu ahaleginik egiten arrarotasuna disimulatzen, eta nik ez dut ahaleginik egin. Orain dela
|
urte
mordo bat, adibidez, Galeusca batera joan nintzen Kataluniara idazle mordo batekin batera, eta Bartzelonan nire lankideen emazteentzat opariak erosi nituen. Baina ez bat, agian lau:
|
|
Ezagutzen ditut halako pertsonak, baina ni konparazioz nahiko lasaia naiz. Baina niri gertatu izan zait, hurbildu gazte batengana eta ikusi testu-liburu bat daukala, ikasten ari delako, eta liburu horretan nire argazki bat, eta ez diot proportziorik ikusten, nik ez ditut 400 folio argitaratu
|
urte
guzti hauetan. Ulertzen dut behar ditugula gure erreferentziak, eta literatura baten historia batean zure halako argazki bat sartu behar dutela, itxusi askoa gainera, ez argazkia:
|
|
PPk lau
|
urte
beranduago harrapatu izan bagintu ez genuen oraingo egoera hau biziko. EAJko talde parlamentarioa inozo samar izan ginen PPrekin.
|
|
Azken hamar
|
urte
hauetan, 1988ko eta 1998ko datuak ikusita, lizentzia kopurua jaitsi egin da Euskadin. Datu hauek jubeniletik gorakoenak dira eta noski, hor haurren datuak ez dira kontuan hartzen.
|
|
Kirolari buruz hitz egiten denean, futbolaren ondoren nik uste dut pilota izango dela hizpide. Hori duela hamabost bat
|
urte
galdu zen eta orain berreskuratu egin da.
|
|
Azkeneko
|
urte
honetan nik uste dut gauzak asko hobetu direla enpresen artean. Enpresen arteko harremanak onak dira, ez dago inolako arazorik.
|
|
Eta askotan gaizki ezagututako tradizio bat izaten da. Duela hiru lau
|
urte
Adidas marka sartu zen kirol jantzietan eta noski beren hiru lerroak sartu zituzten praketan. Horren inguruan kristoren iskanbila sortu zen.
|
|
Aldaketak onerako izaten dira, ordea, askotan. Duela
|
urte
batzuk hilzorian zen pilota eta aurrera jarraitzeko aldaketak sartu dira.
|
|
Gaur egungo demografiaren ondorioz, atzerriko eskulana da, eskulan ugari, europarrak ondo bizi gaitezen. Gaur egungo joerak jarraitzen badu, berrogeita hamar
|
urte
barru Espainiako Estatuko 39,6 milioiko biztanleria 30,2 milioitan geratuko da. Hori da NBEk, Biztanleria Batzordearen bidez, berriki helarazi duen mezua.
|
|
Bost
|
urte
inguruko epean Europako hiritarrek (Espainia, Frantzia eta Euskal Herrikoak ere) dute oraingo erretiro pentsioak jasotzen jarraitu, demografiaren beherakada zuzentzen ez bada edo etorkinekiko jokabide murriztailea aldatzen ez bada. Herrialde batzuetan, Alemanian edo Italian esaterako, epe hori hiru urtetara muga daiteke.
|
|
Azterketa honen arabera, Italiarekin batera, Espainiako Estatua da datozen urteotan giza kapital gehien galduko duen herrialdea. 2050ean munduko estaturik zaharrena izango da, eta batez besteko adina 54,3 urtekoa izango da, hau da, munduko batez bestekoa baino 16
|
urte
altuagoa. Zenbait adituk dioenez, hemendik 2025 urtera bitartean Europak 35 milioi biztanle galduko ditu eta 159 milioi langile gehiago ditu egungo lan egiturari eutsi ahal izateko.
|
|
NBEko Biztanleria Batzordeko zuzendari Chamiek dioenez, arazoa ez da 2050 urtean zenbat europar geratuko den jakitea, baizik eta haien lan gaitasuna zein izango den ezagutzea. Une honetan, Europako batez bestekoa erretiratu bakoitzeko 4 edo 5 langilekoa da; 50
|
urte
barru erretiroa hartu duen bakoitzeko 2 langilekoa izango da, eta Espainiako Estatuan, 1,4koa bakarrik. Honek, ulertzekoa denez, funtsezko aldaketa eragingo du lan merkatuan
|
|
Inmigrazioa ez dago gugandik urrun. El Ejidon, Almerian, Levanten edota Kataluniako zenbait tokitan milaka eta milaka etorkin daude, hainbat herrialdetatik etorriak, eta
|
urte
osorako edo sasoikako langile moduan aritzeko. Inmigrazioa Euskal Herrian ere bada.
|
|
Hego Euskal Herrian bada bestelako etorkin mota bat:
|
urte
sasoi zehatzetan mahatsa, patata, zainzuria eta beste produktuen uztan lan egitera Araba eta Nafarroara etortzen diren etorkinak. Milaka dira gure herrietara datozenak.
|
|
Hala ere, Iruñean bildu ginenoi, beste euskaltzale askori bezalaxe, azken
|
urte
hauetan euskara Euskal Herriko egoeraren gainetik balego moduan, hizkuntza neutroa balitz bezala, jarduteko joerak, kezka sortzen digu.
|