|
2000
|
|
|
Egia esan, nahi den guztia ez da aurrera eramaten, eta oraindik gauza asko dago egiteke. Edozein modutan, kontuan izan behar dugu gure inguruan orain dela
|
urte
gutxi arte ez zela ezer egiten eta orain, pixkanaka bada ere, ingurune babestuak kudeatzen hasi gara.
|
|
|
Ganaduak urte osoan zehar erabiltzen du larre hauek emandako belarra, bai larratuz, eta bai moztu eta jaso ondoren lehortu den belarra janez. Duela
|
urte
gutxi arte, moztutako belarra soroan zabaltzen zen eguzkitan lehor zedin, eta behin lehortuta, baserrira eramaten zen, zuhatzak, edo, metak?
|
|
|
Hego Euskal Herriari dagokionez, gai honek izugarrizko garrantzia izango zuen (kontuan harturik gainera, orain dela
|
urte
gutxi arte ez dela aldaketarik izan), alde batetik euskal unibertsitate barrutirik ez zegoelako ez baitzegoen euskal unibertsitaterik eta, bestetik, bi unibertsitateekiko menpekotasunak euskal herrialdeen arteko banaketa edota zatiketa indartzen zuelako (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa Valladolid-eko barrutian, eta Nafarroa, berriz, Zaragoza-koan). Unibertsitate barruti bakoitzeko zuzendaritza erregeak izendaturiko errektorearen190 esku geratu zen; eta errektorea unibertsitateko buru izateaz gain, barrutian zegoen irakaskuntza publikoko zentro guztien goreneko buru ere izango zen191 Bestalde, barruti bakoitzak gobernuak izendatutako idazkari orokorra zuen.
|
|
|
HTML lengoaiak eskaintzen dituen lotura hipertestualak, orain dela
|
urte
gutxira arte pentsaezinak ziren aukerak ematen ditu. Hau dela eta, behin eta berriz entzun dugun" egunkari pertsonalizatuari" buruzko leloak inoiz baino gaurkotasun handiagoa hartzen du eta beste dimentsio berri batean sartzen da.
|
|
2001
|
|
|
Zertan gabiltza gure eskualdean bertan ur litro batek esne litro batek baino gehiago balio duenean? Ezin dugu ahantzi duela
|
urte
gutxi arte, hamar hamabi bat, zenbait hiltegik aratze dopatuak eskatzen zituztela, eta abeltzainei erakusten zieten dopatzeko modua.
|
|
|
Alor honetako museoen sorrera XVIII. mendean ipin daiteke, Ilustrazioak azaleratutako kezken erantzun moduan. Orain dela
|
urte
gutxi arte, ordea, zientzia museoak arte museoekin parekotasun handia izan dute. Natur zientzia museoak zirela esan genezake, nolabaiteko zoologiko edo lorategi" hilak".
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, zurrunga egitea broma eta txistetarako arrazoia zen, eta batez ere, gauza gogaikarria zurrungagilea jasan behar duenarentzat.
|
|
2002
|
|
|
2.000 milIoiko arma esportazioa. Kontu iluna izan da eta da Espainiako estatuak beste herrialdeei egindako arma salmenta, hain arrea, non «estatuko sekretua» izan baita duela
|
urte
gutxi arte. Nahiz eta oraindik informazio gutxi argitaratu eta zenbaitetan aski nahasia gainera, ezagutzen den pixka erakunde bakezaleei eta gobernuz kanpokoei esker ezagutzen da:
|
|
|
Hamar hizkuntzatara itzuli dute, eta, duela
|
urte
gutxi arte, edizio gehien izan dituen euskal eleberria izan da Behi euskaldun baten memoriak. Haren kalitate literarioa egiaztatuta geratu zen 1994an IBBY (International Board on Books for Young People) delakoaren Ohorezko Zerrendan sartu zutenean, edo zenbait herrialdetan, Alemanian, esaterako, kritikaren aldetik izan zuen harrera bikainari esker.
|
|
|
Ingelesaren flexio morfologia sinplea dela-eta, ordenadorez egindako analisi/ sintesi morfologikoari ez zitzaion kasu handiegirik egiten. Programa eta ezagumendu linguistikoa nahasten zuten sistema primitiboak ziren ohikoak duela
|
urte
gutxi arte. Azken urteetan, aldiz, arlo honetan egindako lanak ugaritu egin dira hainbat arrazoi direla medio:
|
|
|
Gutxi dira istripuek, tumoreek edo garuneko hodietako gaixotasunek eragindako garuneko lesioei buruzko datu estatistikoak. Suspertze tekniketan izandako hobekuntzari esker, duela
|
urte
gutxi arte hiltzen ziren paziente askok bizirik irautea lortu dute, baina garun ondorio garrantzitsuekin. Horrek, biztanleria zahartzearekin batera, garuneko lesioen eragina nabarmen handitzea ekarri du.
|
|
|
Epe luzera 3,5 tonara arteko turismo edo industria ibilgailu bat alokatzeko aukera, azkenean beste bat erosteko edo ordezkatzeko aukerarekin, 2002ko lehen hiruhilekoan, gidarien %6, 36k aukeratu dute, Herbehereetan %12k, Frantzian %21ek edo Erresuma Batuan %37, 8k. Gero eta erabiltzaile partikular gehiagok kontuan hartzen dituzte modalitate honen abantailak, orain dela
|
urte
gutxi arte autonomo eta enpresentzako esparru ia esklusiboa baitzen. Gero eta gehiago erabiltzen da ibilgailua, gero eta kilometro gehiago egiten dira eta gero eta eskaintza zabalagoa eta erakargarriagoa da.
|
|
|
Emakume erretzaileen kopurua handitzeak kezkatu egiten ditu aditu horiek. Izan ere, aditu horiek diotenez, biriketako minbizia, orain dela
|
urte
gutxi arte gizonezkoena baino ez zena, hazten ari da emakumeetan, eta hurrengo hamarkadan gizonen prebalentzia eta heriotza tasak berdindu egin ditzake, Ramón Moreno doktoreak dioenez, gaixotasun horren tratamendu kirurgikoan espezialista eta Neumomadrideko kidea baita. Hain zuzen, azterketa baten arabera, biriketako minbizia sei aldiz handitu da azken hamarkadan.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeek gutxiago sufritu dute, eta askoz ondorio arinagoak izan ditu. Baina fenomeno hori batez ere gizonezkoa zen duela
|
urte
gutxi arte. José Luis Díaz Pérez katedradunak dioenez, gero eta emakume gehiagok jasaten dute arazo hori “eta hori estatistika guztietan nabaritzen da”.
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte nortasun etno kulturalak eta jatorriak euskaldunen eta erdaldunen arteko hesia eraikitzen bazuten ere, gaur egun, horiek —oraindik oso garrantzitsuak izanik ere—" bigarren lekuan agertzen dira hizkuntz gaitasuna adierazteko(...)".
|
|
2004
|
|
|
“Valentziatik Houstonera esportatu zen zilbor hesteko odolezko zelula amen lehen unitatea, 2001ean, Dorre Bikien atentatuen ondoren”, azaldu zuen María Ángeles Soler doktoreak, Zatikatze eta Kriozaintza Zerbitzuko buruak, bankuaren mende baitago. Duela
|
urte
gutxi arte, haurtxoaren zilbor hestea moztu eta zaborretara botatzen zen plazentarekin batera. Hondakintzat jotzen zen.
|
|
2005
|
|
|
Mendi hauetan, orain dela
|
urte
gutxi arte, artzaintzak eta abeltzaintzak garrantzi handia izan zuten bertako ekonomian.
|
|
|
Telebista kateak nahi izaten du, gainera, aurkezleak eta kazetariak albistegiko protagonista izatea, beren aurpegia albistegiarekin lotzea, hartara ikusleek ezagut ditzaten. Aurkezleen kasuan nahita nahiezkoa baldin bada ere, orain
|
urte
gutxi arte Estatu Batuetan eta Europako saxoi kulturako telebistetan ohikoa izan da kazetariak aldi bakoitzean azaltzea. Gurean, normaltzat ematen den formatoa da gaur stayman edo stand up delakoa.
|
|
|
Oro har, legez kanpoko trafiko mota horren hazkundea% 9koa izan da, baina erregistratutako kasuena% 41ekoa. Europar Batasuneko exekutiboa kezkatuta dago pirateoko mafiak kontsumo handiko artikuluetan kontzentratzen ari direlako, luxuzko artikuluen kalterako, duela
|
urte
gutxi arte negozio hobi kutuna baitziren. Hala, orain, faltsifikazio ohikoenak jostailuak (%1.000 gehiago), elikagaiak eta botikak dira.
|
|
2006
|
|
|
Madeirako iparraldeko kostaldea da... uharteko gunerik zirraragarrienetako bat. Duela
|
urte
gutxira arte, uharteko eremu honetara iristea zinez odisea zen. Gaur egun, errepide on askoak daude, baina oraindik ere suma daitezke garai bateko sentsazioak, usainak.
|
|
|
Entziklopedia eta hiztegiak, duela
|
urte
gutxi arte orokorki harpidetzaz eskuratu eta hileroko kuotetan ordaintzen baziren ere, pixkanaka pixkanaka Internetera igarotzen ari dira eta, bertatik, kuota jakin bat ordainduta edo dohain kontsulta egiteko eskura ditugu.
|
|
|
Lupusaren diagnostikoa eta tratamendua, duela
|
urte
gutxi arte diagnostikatzen zaila zen eta mila pertsonatik zazpiri eragiten zion gaitza, hobetu egin da aurrerapen zientifikoei esker. Immunologian egindako aurrerapenei esker, “lupusa gero eta hobeto ezagutzen dugun gaixotasuna izaten lagunduko digun oinarri zientifikoa sortu ahal izan dugu”, esan zuen Sevillako Virgen del Rocío ospitaleko gaixotasun sistemikoen buru eta Lupuseko V. Biltzar Nazionaleko zuzendari zientifiko Julio Sánchez Románek.
|
|
|
Handik laster, baina, Barley ren ikerketa lanak bitarteko, dowayoen tradizio haren azalpen zehatzagoa jaso genuen. Duela
|
urte
gutxira arte dowayoek gizon bat hil, eta haren burezurra txiki txiki egiten zuten, harri batekin joz. Makabroa iruditu zitzaidan tradizio hura.
|
|
2007
|
|
|
Ultrarinak izan dira, agian, eboluziorik ikusgarrienetakoa izan duten hegazkinak. Izan ere, duela
|
urte
gutxi arte, oso hegazkintza amateurra izan da ultrarinena. Nork bere garajean egiten zituen, aluminiozko hodiak, oihalak, zura eta horrelako materialak erabiliz.
|
|
|
“Sumatraren endemikoa da, eta duela ia mende bat hilda jaso eta hainbat museotan gordetzen diren zortzi ale besterik ez dira ezagutzen”, azaldu zuen. “Kuku espezie hori duela
|
urte
gutxi arte desagertutzat jotzen zen”, esan zuen aditu britainiar horrek, eta ehiztari batek nahi gabe harrapatutako ale bat tranpa batean harrapatu zuela eta 1997an aske utzi zuela argazkia egin ondoren. Hala ere, kukua ez zen zabaldu duela hiru urte arte, norbaitek ehiztariaren argazkia ikusi zuenean, hegaztia ezagutu eta komunitate zientifikoa ohartarazi zuenean.
|
|
|
Lehen lerroan, Oscar sarien banaketa ikustea, nazioarteko espazio estaziora bidaiatzea, Afrikako oihanean eguzkia sartzen denean birentzako afaria, benetako jauregi flotatzaile batean bizitzea edo 1 Formularen munduko txapelketan parte hartu duen ibilgailu bat gidatzea, duela
|
urte
gutxi arte, kimerak ziren turismo esklusibo eta ez konbentzionala maite dutenentzat. bidaiariaren beharren arabera, 5.000 eurotik hasi eta astebetera arte ordain daiteke, gurutzaldi tradizional batean. Hala ere, duela urte batzuetatik hona, “neurrira” egindako eskaintza hori ugaritu egin da luxuzko edo eliteko bidaiak diseinatzen dituzten agentzien sorrerarekin, diru kopuru handien truke eskaera bitxienak asetzeko gai baitira.
|
|
|
Formula berriak Duela
|
urte
gutxi arte, aseguru etxeek merkaturatzen zuten gehienbat produktu hori, baina orain banku eta aurrezki kutxa askok eskaintzen diete bezeroei. Eta, are garrantzitsuagoa dena, mota horretako produktu berriak diseinatzen eta berritzen ari dira, aurrez esleitutako biztanleria segmentuei zuzenduak:
|
|
|
Sanja Gjenero Gaur egun, kontsumitzaile askok txerri haragiaren oso ikuspegi negatiboa dute oraindik, batez ere, duen gantz kantitateagatik. Arrazoia ez zaie falta, duela
|
urte
gutxi arte mota horretako haragia oso koipetsua eta kolesterola baitzen, eta, horregatik, adituek haragi mota horren kontsumo mugatua eta noizbehinkakoa gomendatzen zuten. Baina azken urteotan egindako ikerketek erakutsi dutenez, nutrizioaren ikuspegitik, eta batez ere gantzaren kalitateari dagokionez, haragi hori uste baino hobea da.
|
|
|
Haurtzaroko lagunekin topo egitea, lehen senargaia edo andregaia zein hiritan bizi den jakitea, institutuko ikaskideekiko harremana berreskuratzea, soul binilo zaharrak haiekin trukatzen baitziren; edo, are gehiago, karreraren adiskideek lan egiten zuten enpresa kokatzea, duela
|
urte
gutxi arte, ez zen hain zehatza, kalean aurkitu zituztelako kasualitatez, eta aktiboki ikertzeko ahalegin ikaragarria egin zutelako. Gaur egun, teknologia berriekin, gero eta aukera gehiago dago jendea aurkitzeko, eta, aldi berean, ahalegina esponentzialki murrizten da, bilatzaile, blog, sare sozial eta beste zerbitzu askori esker.
|
|
|
Prestazioak Aseguruen merkatuak era guztietako gertakizunetarako estaldura eskaintzen du, besteak beste, ohiko bizilekutik kanpo hiltzen direnei laguntza emateko. Orain dela
|
urte
gutxi arte polizarik erabilienetako bat ez zen arren, kontratazioak gero eta handiagoak dira, neurri handi batean etorkinak Espainiara iristeak bultzatuta. Populazio hori, dagoeneko, gure herrialdeko biztanleen %8, 7 da.
|
|
2008
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, etxean bertan lan egitea ia pentsaezina zen besteren kontura ari ziren langileentzat.
|
|
|
Ethernet protokoloan oinarritutako sareak abiadura desberdinetan ibil daitezke, kable mota eta sare txartelen arabera. Duela
|
urte
gutxi arte, 10 Megabit segundoko (10 Mbps) abiadura baino lortzen ez bazen ere, gaur egun 100 Mbps abiadura ohikoa da. Gigabit Ethernet izenarekin ezagutzen den teknologiarekin 1 Gbps abiadura ere posible da, gastua gehiegi handitu gabe.
|
|
|
Azido fitikoak lagundu egiten du hestean kobrea behar bezala xurgatzen, eta lagundu egiten du mineral horren kantitate irenstea dagokion biltegietara iritsi eta han lan egiten. Duela
|
urte
gutxi arte, fitatoak negatibotzat jo dira, funtsezko mineralen bioerabilgarritasuna murrizteko duten gaitasunagatik. Balear Uharteetako Unibertsitateko zientzialariek asko aztertu duten ezaugarri bat da kaltzio gatzen kristalizazioa inhibitzen duela, hala nola fosfatoak eta oxalatoak, eta ez dela metaketa mineral patologikorik sortzen, hala nola giltzurrunetako harriak.
|
|
|
Hala ere, gizakiok ezin dugu elikagaiez ahalik eta gehien baliatu; digestio aparatuak ez ditu behar diren substantziak (hesteetako fitasak) azido fitikoa hausteko eta barruan dagoen fosforoa askatzeko. Nutrizioaren ikuspegitik, duela
|
urte
gutxi arte, fitatoak negatibotzat jo dira, funtsezko mineralekin (zinka, burdina, magnesioa eta kaltzioa) konplexuak eratzeko duten gaitasunagatik. Hori dela eta, osasunerako hain garrantzitsuak diren elikagai horien bioerabilgarritasuna murriztu egin da.
|
|
|
Zer da familia ugaria? Espainian, duela
|
urte
gutxi arte, familia ugariaren ohiko eredua hiru seme alaba edo gehiago zituen aurreko batek edo bik osatzen zuten, komunak izan ala ez. Hala ere, egungo legeriak" ugaria" kalifikazioa ematen dio beste baldintza batzuk betetzen dituen familiari.
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, urritasuna duten pertsonek beren izaeraren ezaugarri berezietara egokitutako produktuak eskura izateko aukera oso urria zen. Hala ere, badirudi finantza mundua bere beharrekiko sentsibilizatu dela, eta erakunde batzuek haientzat diseinatutako pentsio planak dituztela.
|
|
|
Horiek guztiek babesteko asegurua behar dute. Duela
|
urte
gutxi arte, elur kiroletarako polizetan eskiarekin zerikusia zuten jarduerak soilik sartzen ziren, baina beste aseguru batzuk ere aurki daitezke, elur kirol alternatiboetarako arriskuak estaltzen dituztenak. Oraingoz, eskaintza ez da oso zabala, eta aseguru etxe nagusiek ez dute orokortu, baina egiten dituztenentzako berariazko produktu bat eskaintzeko helburua betetzen dute.
|
|
|
Abokatu batengana jotzea, zalantza legalak edo juridikoak argitzeko, duela
|
urte
gutxi arte, kostu handia zuelako, ia enpresa eta diru sarrera ekonomiko handiak zituzten pertsonen ekimena zen. Gaur, teknologia berriek demokratizatu egin dute laguntza juridikoko zerbitzu hori.
|
|
|
Horrez gain, setiatu zuen hiriburuko ohorezko alkate izendatu zuten 1938ko ekainaren 15ean. Gernika bonbardatuak ere seme kutuntzat eduki izan du diktadorea, orain
|
urte
gutxi arte.
|
|
2009
|
|
|
Espainiako Estatuko gainontzeko enpresa arma ekoizle garrantzitsuenak hauek dira: Construcciones Aeronauticas (CASA), Izar Construcciones Navales (orain dela
|
urte
gutxi arte talde honetan sartuta zegoen Sestaoko La Naval), General Dynamics Santa Barbara, eta Iveco Pegaso. Madrilgoak dira guztiak.
|
|
|
Ezinbestekoa da enpresak berritzea merkatuan arrakasta izateko, bereziki elikagai sektorean. Horrek behartu egiten ditu ekoizleak teknologia berriak aztertzera eta produktu berriak ekoiztera, hau da, duela
|
urte
gutxi arte ezezagunak ziren eta kontsumitzaileen benetako beharretara egokituko diren elikagaiak eskaintzera.
|
|
|
Ezinbestekoa da enpresak berritzea merkatuan arrakasta izateko, bereziki elikagai sektorean. Horrek behartu egiten ditu ekoizleak teknologia berriak aztertzera eta produktu berriak ekoiztera, hau da, duela
|
urte
gutxi arte ezezagunak ziren eta kontsumitzaileen benetako beharretara egokituko diren elikagaiak eskaintzera.
|
|
|
Hain iruditu zitzaion berebizikoa, besteek ere ikus zezaten nahi izan zuen. Harainoko lehenengo bidea egin zuen pala eta pikotxarekin, eta zaindu ere berak zaindu du duela
|
urte
gutxi arte.
|
|
|
...ortaka kontatzen zituzten, izenetik zenbakira pasatzen ziren, nortasuna bera ere galduz.39Ez da harritzekoa itsasontzi hauetan errebolta eta protestak azaldu izana, edo behintzat hori adierazten digute ikuskaturiko berri batzuek.40 Emigrantearen nortasun galeraren adierazle, emigratzeko prozesu horri idazlan batzuetan nola deitzen zioten irakurriz ikusten da, «zurien trata» omen zen hura, orduan
|
urte
gutxi arte iraun zuen beltzen esklabotza gogoraraziz, urte horietako esklabo saltzaileak «blanquero» bihurtu zituzten, emigranteak modu txarrean tratatzen zituztelako41
|
|
|
Alex Steffler Animalien epitelioarekiko alergia gero eta hedatuagoa dago, maskotekin bizi diren pertsonen kopurua handitzen ari baita. Duela
|
urte
gutxi arte, sentsibilizazio handia eragiten zuen katua Europako etxeetan nagusi zen etxe animalia zen, eta orain, areagotu egiten dira erreakzio alergikoak eragiteko gaitasuna duten maskotak. Horien artean, hudoak eta iguanak daude.
|
|
|
Eta inbertsiogileentzat garrantzitsuena 2008an krisi ekonomikoa hasi zenetik, prezioek %11tik gorako gainbalioak izan dituzte, eta positiboa izan den finantza merkatu bakarretako bat izan da. Duela
|
urte
gutxi arte, urretan inbertitu nahi zuten inbertitzaileek erosketa fisikoaren bidez soilik egin zezaketen, lingoteen bidez, edo bitxigintzaren sektoreak kanalizatuta. Baina metal horiaren eboluzioaren ondorioz, inbertsiogile txikiek inbertsio mota hori errazago kontratatzeko ahaleginak bikoiztu egin dira, eta duela urte batzuetatik hona, munduko meatze enpresa garrantzitsuenetan kokatutako inbertsio funtsen bidez eros daiteke.
|
|
|
Herritarren artean finantza kultura handiagoa izateak inbertsio itxiak zabaldu ditu, duela
|
urte
gutxi arte adituei, profesionalei eta dirutza handiei mugatuak. Gaur egun, edozeinek inbertitu dezake burtsan edo inbertsio funts bat eros dezake eskarmentu handiko kudeatzaile batek egiten duen erraztasun berarekin.
|
|
|
Bada, futbol zelaiko lehian Racing izan da nagusi azken denboraldiotan. Duela
|
urte
gutxira arte aldea zegoen bi taldeen artean. Athletic gehiago zen, eta gehienetan emaitza onak biltzen zituen Racingen aurka.
|
|
|
Eski jauziak gainera ez ziren atzo goizean sartu olinpiar egitarauan, 1924az geroztik jokatzen baitira. Duela
|
urte
gutxira arte, ordea, urriak ziren emakumezko jauzilariak, baina egun egoera aldatu da eta beste kirol asko baino parte hartzaile gehiago ditu.
|
|
|
Jaiotako tokian hiltzea nahiko arrunta zen duela
|
urte
gutxi arte. Etxean, alegia.
|
|
|
Horrexegatik du euskarak beharrezkoa" Interneteko hizkuntza" izatea. Duela
|
urte
gutxi arte, estatu hizkuntza izatea zen munduan hizkuntza pisuduna izateko baldintza nagusia, baina gero eta erabakigarriagoa izaten ari da sareko hizkuntza izatea, eta hala izango da etorkizunean ere. Horrela, bada, adibidez Google ko lehen hirurogeita hamar hizkuntzen barruan dagoena, estatu hizkuntza ez izanda ere, hainbat jardueratarako erreferentziazko hizkuntza izango da munduan, estatu hizkuntza askoren aurretik, gainera.
|
|
2010
|
|
|
Tobin tasa munduko kapitalen fluxuaren gaineko zerga da eta, ezarriz gero, urtean 700.000 milioi euro inguru bilduko lirateke planetaren behar larrienei erantzuteko. Hil honen bukaeran Kanadan bilduko den G gai hori landuko du.Nazioarteko transakzio finantzarioetan zerga bat sartzea, hau da, Tobin tasa deritzona ezartzea, ezker erradikalenaren, globalizazio kapitalistaren aurkako taldeen kontua zen duela
|
urte
gutxi arte. Proposamena erradikaltzat jotzen zen eta aldekoak, iraultzailetzat.
|
|
|
Ehun gramo ogik, gaur egun, 450 mg sodio dauzkate, eta orain dela
|
urte
gutxi arte, 650 mg eduki dituzte.
|
|
|
periferikoetan saldo naturala negatiboa da populazioa oso zaharkitutadagoelako eta adin ugalkorrean dauden gazteak gutxi direlako. Baina azpimarratubeharra dago orain dela
|
urte
gutxi arte saldo negatiboa zuten beste eskualde batzuk saldo positiboak izaten hasi direla kontzaurbanizazioari esker (Gorbeialdea, Plentzia Mungia, Tolosaldea), prozesu honen protagonistak neurri handi bateanmaila ekonomiko ertain altua duten bikote gazteak izan direlako.
|
|
|
Azken batean, Bizkaiko arkitektura erlijiosoak, bai tenplu berrietan, bai zaharberritze lanetan, egun duena baino azterketa zabalagoa merezi du. Horrela soilik lortuko dugu duela
|
urte
gutxi arte existitzen ez zela zirudien ondare aberatsa balioetsi eta kontserbatzea. Horrela soilik iritsaraziko diegu gure ondoren etorriko diren belaunaldiei Bizkaiko historiaren garai garrantzitsuenaren sentipena:
|
|
|
Espainian, duela
|
urte
gutxira arte, garai hartako arkitektura kontzienteki ahaztu du historiografia artistikoak. Gure lurraldean ere pentsamendu hura zen nagusi, baina 1980ko hamarkadan hasi zen gure hirien irudiaren elementu nagusia den ondarearen aberastasuna aldarrikatzen.
|
|
|
Gordailuak, seguruenak Merkatu hobiak zabaltzeko helburu argiarekin, aseguru etxeek beren ohiko polizei beste finantza produktu batzuk gehitu dizkiete, duela
|
urte
gutxi arte bankuak eta aurrezki kutxak bakarrik merkaturatzen zituztenak. Errenta aldakorrarekin lotutako gordailu eta aktibo finantzarioak hautatzen diren produktuak dira oraingoz.
|
|
|
Azken belaunaldiko telefonoek duela
|
urte
gutxi arte kamara trinkoen sektorearentzat gordetako argazki teknologiak dituzte
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, minbizia bereizi gabe borrokatzen zen: kimioterapiak zelula osasuntsuei eta tumore zelulei erasotzen die, toxikotasun maila handiarekin, eta minbizi guztiak antzeko tratamenduekin erabiltzen ziren.
|
|
|
Hori lortzeko, hainbat norabidetan lan egin behar da: prebentzioa, genomika, proteomika, kirurgia onkologikoaren hobekuntza (duela
|
urte
gutxi arte ez zegoen espezialitate hori) eta eskura dauden teknologia medikoen zehaztasun handiagoa, hala nola TACa, erresonantzia magnetikoa edo PETa (positroien igorpenaren bidezko tomografia). Garrantzitsuena zera da:
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, produktuak bideoa grabatzeko kontsumo elektronikarena, eta irudiak hartzeko bi sektore desberdinetakoak ziren. Ez Hala ere, fabrikatzaileak, hesi hori lausotu egin da.
|
|
|
Elurra neguan, aire girotua udan Izotza eta elurra mendeak dira elikagaiak kontserbatzeko edo izozkiak egiteko aprobetxatu direla. Duela
|
urte
gutxi arte, etxeetako hozkailuak edo hirietako hurbileko mendietan hondeatutako hozkailuak arruntak ziren. Elektrizitatea eta etxetresna elektrikoak etxeetara iritsi zirenean, sistema horiek historiara pasatu ziren.
|
|
2011
|
|
|
Ez da ahaztu behar duela
|
urte
gutxira arte Irakeko armada Al Maliki lehen ministro zela eta Al Sadr en Mahdi armada elkarren kontra borroka egiten aritu direla.
|
|
|
Ekoizpena herri merkeetara mugitu da, argitu du Recartek. Izan ere, duela
|
urte
gutxi arte, Japonia, Estatu Batuak, Espainia eta Alemania izan dira munduko ekoizle nagusiak. Baina aldaketa handiak gertatu dira denbora gutxian.
|
|
|
Sortzen ari diren gaixotasunek eragin handia dute gizartean, bai osasun arloan bai ekonomian. Duela
|
urte
gutxi arte, kontzeptu hori patologia infekziosoekin lotzen zen, besteak beste, hiesarekin, tuberkulosiarekin eta malariarekin. Gaur egun, azken urteotan nabarmen handitu diren gaitz infekzioso guztiei zabaltzen zaie izena:
|
|
|
Lan honetan Mercè Boada neurologoa eta Neurozientzia Aplikatuen Kataluniako Institutuko ACE Fundazioko zuzendaria izan da. Lehentasuna osasunean Duela
|
urte
gutxi arte uste zen Alzheimer gaitza zahartzearen ondorio naturala zela. Hala ere, hirurogeita hamarreko hamarkadaz geroztik egiten den ikerketak dioenez, 65 urtetik gorakoen %10ek garuneko asaldura organikoak izaten dituzte, zahartzaroari lotuak.
|
|
|
Are gehiago, eskura dagoen materiala testu-liburua edo dokumentua bada. Duela
|
urte
gutxi arte, irudi ilustratzaile batzuekin batera, hauek ziren Historiako irakasleek irakasgaia irakasteko eskura zituzten baliabide bakarrak. Teknologiek lanerako tresna berriak ekarri dizkiete irakasleei Baina gaur egun egoera aldatu egin da.
|
|
|
Norberaren burua ezagutzea eta coaching etik abiatuta nahi den guztian onena lortzea estrategia berria da, helburuak lortzeko banakako gaitasun eta trebetasun guztiak garatzen laguntzen duena. Duela
|
urte
gutxi arte, coachingaren ikuspuntua ia esklusibitatea zen enpresa munduan eta garapen pertsonalean. Duela denbora batetik, haren horizonteak zabaldu egin dira, coaching a egiten dutenek, gainera, beren gaitasun maximoak hezkuntza edo jarduera fisikoa bezalako arloetan ustiatu ahal izan ditzaten.
|
|
|
Ordenagailu eramangarriak egungoak eraginkortasunean irabazi dute, baina sendotasuna galdu dute; ahulagoak dira. Aluminioa edo plastikoa bezalako materialetan eginak, osagaiak, hala nola LCD pantailak, duela
|
urte
gutxi arte erabiltzen ez direnak industria informatikoan erabiltzen zuten. Beraz, ordenagailu bat erostea eramangarriak zorro baten bilaketa ere berekin darama. babestu behar bezala kolpe, urratu edo makurretatik. denborarena.
|
|
|
"
|
Urte
gutxira arte domekero Urbiara igotzen nintzen, han, nire belaunaldiko artzain lagun asko nituen eta festa ederrak egin ere bai" dio Lizarraldek.
|
|
2012
|
|
|
Zabor horren %60 organikoa da. Duela
|
urte
gutxira arte, 155 zabortegi zeuden 5.600 kilometro koadroko azalera duen eremuan. Orain hiru zabortegi handi eraiki nahi ditu PANak Munduko Bankuak emandako diruaz.
|
|
|
Landareek gisa horretako komunikazio gaitasunak zituztela iradokitzen zuten ikerketa bakanek eztabaida handiak pizten zituzten duela
|
urte
gutxi arte. Baina, azken urteetan, gero eta adibide gehiago aurkitu dituzte zientzialariek.
|
|
|
Geroztik, ohitura hori gibelaren zati bat jaso eta harekin hamarretakoa egitea bilakatu zen; baserritarrak txahala zeramanean hiltegira, harakinak gibelaren zati bat eskaintzen zion hamarretakorako. Duela
|
urte
gutxi arte iraun du ohitura horrek Euskal Herriko hainbat herritan, eta ohituraren jakitun ziren herritar gehienak (herri txikietan, behintzat).
|
|
|
Irudia: Motorola iPad iraultza ekarri zuen, duela
|
urte
gutxi arte, ez zuen garrantzirik ez ordenagailu fabrikatzaileentzat, ez eta kontsumitzaileentzat. Appleren tableta agertu ondoren, industriako enpresa nagusiak arrakasta desberdineko prototipoak.
|
|
|
Gainera, erabilitako paperaren prezioa ere gehitu behar da. Duela
|
urte
gutxi arte, inprimagailuak laserra enpresen eskura zegoen, kostuagatik ezaugarri horiek zituen inprimagailua zen, eta garestia. ordezko piezak.
|
|
|
Irudia: Apple Duela
|
urte
gutxi arte, erosketa kanpoko monitore baten erabiltzaile jakin bati lotuta zegoen mahai gaineko ordenagailu bat nuen, eta eguneratu egin nahi nituen taldearen prestazioak. Hala ere, gero eta gehiago dira ordenagailu eramangarria izan arren erosten dutenak.
|
|
|
monitore independente bat, gailu horiek. Duela
|
urte
gutxi arte, kanpoko monitore bat mahai gaineko ordenagailu batekin lotuta zegoen, baina dagoeneko ez da hala. Horri esker, ikus entzunezko edukiak, hala nola filmak, bideoa hemen:
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntzalaritzaren ikuspegi horrek eta duela
|
urte
gutxira arte izan duen hegemoniak ondorio negatibo bat izan dute: hizkuntzaren irudi lauegia proiektatu da, fenomeno linguistikoaren dimentsio bakar batean zentratutakoa:
|
|
|
Zailagoa da, aldiz, beste animalia espezieetan gertatzen dena azaltzea. Hori dela eta, duela
|
urte
gutxi arte izaeraren gaineko azterketa guztiak gizakiarekin egiten ziren. Halere, gaur egun badakigu beste animalia espezieek ere nortasunak dituztela.
|
|
|
Sexua eta generoa medikuntzan duten eraginarekiko nola erlazionatzen diren ulertzeko erabiltzen den adibideetako bat biriketako minbiziarena da. Orain dela
|
urte
gutxira arte, gaixotasun hori askoz ere zabalduago zegoen gizonezkoen artean emakumezkoen artean baino, eta horretarako arrazoiak ez ziren biologikoak (gizonezkoen birikak ez dira emakumezkoenak baino ahulagoak edo ez dute minbizia sortzeko joera handiagoa), sozialak baizik: gizonezkoek ohitura handiagoa zuten tabakoa erretzeko, eta gazte zirela hasten ziren erretzen.
|
|
|
Eta badakizu zer? Beste jauregi horietako batean Yusu ppov printzeak igarotzen zituen oporrak duela
|
urte
gutxi arte. Ba al dakizu nor zen Yusuppov printzea?
|
|
|
Eskertzekoa izango den erabaki bat izango da. Tamainak badu garrantzia Duela
|
urte
gutxi arte, argazki kameren tamaina kalitate sinonimoa zen, tamaina handiagoko sentsore bat sartzeko espazio handiagoa baita. Hala ere, gaur egun, kamerak helburu trukagarriekin iritsi gabe iristen direnean, konpaktuaren antzeko tamainako reflex ereduak erabil daitezke, baina kalitatea mantendu egiten da.
|
|
|
2 Haurtxoa osorik edo zatika bainatu? Duela
|
urte
gutxi arte, espezialista askok gomendatzen zuten zilbor hestea mantentzen zen bitartean haurtxoak tarteka bainatzea (eskuzorro edo belaki batekin), uretan erabat murgildu ordez. Neurri honen bidez, haurraren zilborrean infekzioa izateko arriskua saihestu nahi zen, edo hezetasun handiegia.
|
|
|
Salmentek, IDC ikerkuntza etxearen datuen arabera, %8, 6ko beherakada izan dute urteko lehen hiru hilabeteetan. Orain
|
urte
gutxi arte gehiago ala gutxiago, baina urte bakoitzean aurreko urtean baino salmenta handiagoak izaten ziren PCetan baina orain dela urtebetetik hona, ez da halakorik gertatu, lehen aldiz historian. Lehen begiradan, tablet eta smartphone en zabalkunde handiak eragin nabaria izan duela ematen du eta horren aurrean erabiltzaileek ekipamendu zaharra berritzeko erabakia geroratzea ere ondorio da.
|
|
|
Balentina sukaldariaren ostatuan bapo bazkaltzen zuten guztiek. Elizak ere duela
|
urte
gutxira arte eutsi dio lorak bedeinkatzeko ohiturari. Domekako ekitaldira elizgizonak ere gonbidatu zituzten herritarrak, baina ez dira joan.
|
|
2014
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, nutrizionistek uste zuten ekilore olioaren gantz azidoek kalte egiten zutela maiz hartuz gero (batez ere omega).
|
|
|
Baietz uste dut. Batetik, gure aurrekoen izaera, ohitura edo jakintzak gogora ekartzea ondare ez materiala aberasteko bidea delako beti; eta bestetik, harritzekoa delako zein azkar gal daitekeen hizkuntza bat sekula hitz egin izanaren kontzientzia, are duela hagitz
|
urte
gutxi arte erabili izan den lekuetan ere; eta on delako agerian jartzea Nafarroako eremu zabal askoan euskara ez dela aspaldiko gauza urrun hutsa, hori berma dezaketen lekukoak ditugun bitartean batik bat.
|
|
|
5 Guztiontzako onura bilatzen dute WWFko kontserbazio zuzendariak dio «ingurumen GKEek onura bat bilatzen dutela guztiontzat, ez gutxi batzuentzat». Karrantza enpresak gaineratu duenez, Espainiako ingurumenaren kudeaketa, duela
|
urte
gutxira arte, ez da self service bat izan. Hala ere, Greenpeaceko aditu horren ustez, eremu birjin handiak (adibidez, Artikoa eta lehen mailako baso handiak) pribatizatzea saihestea da erronka nagusietako bat, eta, hala, «krisiari aurre egiteko, ingurumena berriz ikuspuntu ekonomizistekin kudeatzea».
|
|
|
Bideak gure begiak behar ditu jaitsieran. Errota zaharberritua, orain
|
urte
gutxira arte auzoari argindarra ematen ziona. Errotaren jabe, arto, ale eta diruaren jabe.
|
|
2015
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, iparrorratz eta mapen beharrik gabe, satelite bidez orienta zitezkeen bakarrak gobernu erakundeak ziren. Baina geroz eta esparru gehiagotara ari dira iristen satelite bidezko kokapen teknologiak.
|
|
|
Hobeto esanda: nik ez nekien Ibai-Ertz zenik ere, duela
|
urte
gutxi arte, ni idazten eta liburuak argitaratzen hasi eta gero; amak esan zidan egun batean, Itsasondon izan zela eta Jexux Letek esan ziola ni ezagutzeko izugarrizko gogoa zuela; orduan kontatuko zidan amak nor zen Jexux Lete, elbarritasunaren kontua eta astoaren historia behinik behin. Nik ez nion jaramon handirik egin egun hartan, baina handik aurrera. Itsasondoko jendearen hileta elizkizunetan, nik uste?
|
|
|
Aurrezteari bizi kalitatea eta denbora gehituko zaizkio, bulegoetan ilara luzeak ekiditen baitira, eguneko edozein ordutan egin daiteke baita asteburuetan ere eta erosotasunez etxetik. Aurreztura bizi kalitatea gehitzen da, ilarak saihesten direlako, eguneko edozein ordutan eta etxetik egin daitekeelako On line kontsumitzaile bihurtu nahi duenak ikusiko du nola irekitzen diren ateak bere interesak defendatzeko, horietako batzuk orain dela
|
urte
gutxi arte imajinaezinak baitira. Abantailez betetako sektore batean sartuko da, eta zerbitzu askoren tarifei hobaria emango die.
|
|
|
Gaur egungo telefono mugikorrek hardware eta software gaitasuna dute orain dela
|
urte
gutxi arte ordenagailu batetik bakarrik egin daitezkeen lanak egiteko. Bideo edizioa da horietako bat.
|
|
|
Irudia: Apple 1 Imoe Gaur egungo telefono mugikorrek orain dela
|
urte
gutxi arte ordenagailu batetik bakarrik egiteko gaitasuna dute Imoe aplikazioa Iphone edo Ipad batetik zuzenean bideoak editatzeko pentsatuta dago. Ingurune grafiko bat du, telefono mugikorren ukipen pantailen berezitasunei egokitua, irudien argitalpena euskarri honekin ahalik eta zehatzena eta egokiena izan dadin, baina aldi berean, lan hori ordenagailu batetik egiteko esperientzia ez bezalakoa.
|
|
|
Burtzako, gaur egun, memoria bizi baten apurtu berri den hondamena da, zutik duela
|
urte
gutxi arte eta oraindik ere gogoan nagusienen oroimenean.
|
|
|
500 urte baino gehiago dituen usadioa berreskuratzeko asmoz, baina baita ohitura ezagutzera eman eta lursailak garbitzeko ere, iazko urri hasieran munduko txondor handiena prestatzen hasi zen IrriSarri Land, 25.000 haritz egun erabilita. Esperientzia hartan oinarrituta eta tokiko usadioak gal ez daitezen, parkeak “Ikaztegia, Ikatzaren Museoa” eraiki du orain, basoetako soberazko egurra erabiliz duela
|
urte
gutxira arte ikatza nola egiten zuten ikasteko aukera eskaintzen duen estali gabeko interpretazio zentroa. Tamaina errealean egindako eraikuntzek egur ikatzaren sortze prozesuko fase guztiak islatzen dituzte.
|
|
2016
|
|
|
Handik, gero, gehienak Zarautzera bideratzen dira Bigarren Hezkuntza egitera. Orain dela
|
urte
gutxi arte eskola izan da baita ere Andatza auzoan, baina itxi zuten. Andatzako ikasleetako batzuk kaskora joaten dira, baina badira Oriora joaten direnak ere; Oriora egiten dute baita ere, normalean, Santio eta Arratola auzoetako Lehen Hezkuntzako ikasleek; aldiz, herriaren mendebaldean dauden Urdaneta eta Elkano auzoetakoek Zarautzera egiteko
|
|
|
Duela
|
urte
gutxi arte, nutrizionistek uste zuten ekilore olioaren gantz azidoek kalte egiten zutela maiz hartuz gero (batez ere omega).
|
|
|
Hilobia handia zen, sendoa, benetan ikusgarria: tenplu bat zirudien, erdi antzinakoa, erdi ekialdekoa, duela
|
urte
gutxi arte gure opera antzokietan modan zeuden Aida edo Nabucco ren eszenografietan ikusten zirenak bezalakoa. Beste edozein hilerritan, baita ondoko Udal Kanposantuan ere, era horretako handinahitasunez eraikitako hiletxe batek ez zuen inor txundituko; are gehiago, oldean nahasturik, inork ez zion erreparatu ere egingo.
|
|
|
3 Burtsa hazten denean bakarrik irabazten da dirua? Duela
|
urte
gutxi arte horrelakoa zen, baina gauzak aldatu egin dira. Orain, jada, ez dira irabaziak agertokian soilik jaso, baita egoera kaltegarrietan ere, non errenta aldakorra indarrez erortzen baita.
|