|
2002
|
|
|
Nolanahi den, nahiz eta oraindik belaunaldi ordezkapena bermatzetik urrundagoen, ugalkortasunak suspertze neurritsua izango du. Ugalkortasunaren hobetzehori ama gazteenengandik etorriko da, zeren 30
|
urte
arte tasak jaisten jarraitukobaitute, eta berrogei urte inguruko adinetan, ugalkortasuna oso urria baita.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako familien kontsumoaren dezelerazioa etengabea izan da 2002 urte osoan, baita herrialdeko ekonomiaren hazkundearen beherakada eragin duen faktoreetako bat ere; izan ere, hirugarren hiruhilekoan,
|
urte
arteko tasa %2koa izan zen. Hala ere, burtsako merkatuei hainbeste eragiten dien Irakekiko gerraren ziurgabetasuna gorabehera, Ekonomia Ministerioa, Espainiako Bankua eta erakunde pribatuen ikasketa zerbitzuen txostenak bat datoz azken adierazleek urteko azken hilabeteetan etxeetako kontsumoa hobetu eta dinamizatzea proposatzen dutela.
|
|
2005
|
|
|
Espainiako etxebizitzaren prezioak %8 eta %10 bitarteko igoera izango du 2006an; azken urtean, berriz, %13, 4koa izan da
|
urte
arteko tasa (2004ko irailetik 2005eko irailera), General Electric, Genworth Financial Mortgage Insurance filialaren kalkuluen arabera. Erakunde horretako arduradun Juan Fernández Aceytunoren aburuz, 2006ko eraikinen garestitzea eskariaren “tirabirari” zor zaio, indartsua izaten jarraituko baitu espainiarren ikuspegi “positiboei” eustean, zenbait aldagairi esker, hala nola enpleguari eta interes tasei esker.
|
|
2006
|
|
|
alemanen kasuan %8, 2ko igoera eta britainiarren kasuan %0, 9ko jaitsiera. Bestalde, Italiatik, Frantziatik eta Herbehereetatik etorritako bidaiarien ostatu gauek, hurrengo merkatu jaulkitzaileek,
|
urte
arteko tasa positiboak izan zituzten: %20, 6, %1 eta %24, 9, hurrenez hurren.
|
|
2007
|
|
|
Txosten horrek merkatuko tituluen %95 hartzen du erakusgai, eta adierazten du editoreek Kontsumorako Prezioen Indizearen (KPI) inguruko prezioei eusteko kostuei eustea lortu dutela. Espainiako
|
urte
arteko tasa %2, 3koa izan zen uztailean. Haur Hezkuntzako liburuak garestitu dira gehien (%3, 8); Lehen Hezkuntzakoak, berriz, %3, 5 Bigarren Hezkuntzako testuen prezioak, berriz, %1 bakarrik igo dira, eta beste irakaskuntza ertainetakoak, %3, 8 107, 33 euro ikasleko Ikasle bakoitzeko batez besteko gastua 107, 33 eurokoa da, eta kostu txikiena Haur Hezkuntzan erregistratzen da, ikasle bakoitzeko 65,59 euroko inbertsio batekin.
|
|
|
Hori da organo arautzaileak Joan Clos buru duen sailari egiten dion gomendioa. Hain zuzen ere, ministroak atzo esan zuen etxeko kontsumitzaileen tarifa elektrikoak inflazioaren zenbateko berean igoko direla gutxi gorabehera 2008ko urtarrilean, hau da, seguruenik %4 inguru (urrian,
|
urte
arteko tasa %3, 6koa izan zen). Araututako tarifa desagertu egingo da 2009ko urtarrilaren 1etik aurrera, eta azken aukerako tarifak ordeztuko du.
|
|
|
Kontsumoko Prezioen Indizea (KPI) %0, 7 igo zen azaroan, eta horrek %3, 8ko inflazio metatua eta
|
urte
arteko tasa %4, 1, urrian baino bost hamarren gehiago eta 2006ko urtarriletik aurrerako tasarik handiena ekarri zituen. Azken datu hori azaroaren 29an aurreratu zen, eta Estatistika Institutu Nazionalak (INE) berretsi du gaur.
|
|
2008
|
|
|
Espainiako ekonomiak balazta zapaldu zuen 2007ko azken hilabeteetan, urte arteko %3, 5eko erritmoan hazi arte, Espainiako Bankuaren hiruhileko txostenaren arabera. Ez zen Barne Produktu Gordinaren (BPG) hazkundearen
|
urte
arteko tasarik erregistratu 2005eko udatik. Irudia:
|
|
|
Europako Banku Zentraleko lehendakariak joan den astean ohartarazi zuen inflazio handi bat espero baino gehiago luzatuko zela, eta epe laburrean interes tasak ez direla murriztuko iradoki zuen. Inflazioak batu eta jarraitzen du Hain zuzen, martxoan, inflazioa beste bi hamarren hazi zen, eta% 4,6ra igo zen
|
urte
arteko tasan, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) adierazle aurreratuaren arabera. Balio hori bere maximo historikoa da 1997ko urtarrilean informazio hori Europar Batasunarekin harmonizatuta argitaratzen hasi zenetik, non prezioak ere igo baitziren, hala badagokio, %3, 5era.
|
|
|
Era berean, zenbait ondasun eta zerbitzuren balioa, botikak edo garraioa kasu, garestitu egin da. Datu adierazgarri gisa, Kontsumoko Prezioen Indizearen
|
urte
arteko tasa hamarren bat igo zen martxoan, eta %4, 5era iritsi zen; azken hamahiru urteetako ehuneko handiena. Familia askorentzat, kontuak hainbesteraino doitu dira, non edozein ezustek bere aurrezkiak suntsi baititzake edo aktiboak zenbaki gorrietan utz baititzake.
|
|
|
Gaur egun, langabezia tasa %10, 5ekoa da, eta azken urtean 501.705 pertsona gehiago. Abuztuko igoera horrek bikoiztu egin du iaz data horietan izandakoa, langabetuen kopurua 57.958 igo baitzen, %2, 94 aurreko ekitaldiko uztailarekin alderatuta eta %2, 25
|
urte
arteko tasan. Langabezia babesa bi mailatan eman daiteke:
|
|
|
41.322 eragiketa (%90, 2), 2007ko hilabete berean baino %28, 4 gutxiago. Gainerakoa, 4.487 (%9, 8), babes ofizialeko etxebizitzen salerosketa izan zen,
|
urte
arteko tasan %13, 4ko beherakadarekin. Irailean erregistratutako 45.809 eragiketa horietatik, 25.505 etxebizitza berrikoak izan ziren, aurreko urteko hilabete berean baino %10, 8 gutxiago, eta 20.304 higiezin erabilitakoak, hau da, %40, 7 gutxiago.
|
|
|
Aurrezki kutxek eman zuten hipoteka mailegu gehien irailean (kopuru osoaren %52), ondoren bankuek (%38) eta beste erakunde batzuek (%10). Mailegatutako kapitalari dagokionez, kutxek kopuru osoaren %48, 5 eman zuten, bankuek %41, 5 eta beste finantza erakunde batzuek %10 Etxebizitzaren gainean eratutako hipoteka baten batez besteko zenbatekoa 133.755 eurokoa izan zen, %11 gutxiago Batez besteko interes tasa %5, 61ekoa izan zen, hau da, %14, 3ko igoera
|
urte
arteko tasan eta %6, 2koa 2008ko abuztuan. Kutxa mota% 5,59 izan zen, eta batez besteko epea 24 urtekoa.
|
|
|
Hala, urriko datuak 2007ko hilabete bereko datuekin alderatuz gero, hegazkina bidaietan erabili zuten bidaiarien kopurua %15, 9 jaitsi zen, 3,2 milioi erabiltzaileraino; AVEren bezero kopurua, berriz, %28, 5 igo zen, 2,1 milioiraino. Tren bidezko garraioa, oro har,% 0,6 hazi zen
|
urte
arteko tasan, Distantzia Ertaineko eta Aldirietako erabiltzaileen% 6,2 eta% 1,6 igo baitziren, hurrenez hurren. Bestalde, aire garraioko bidaiarien kopurua %5, 4 jaitsi zen urtarriletik urrira bitartean, eta AVE konpainiarena %24, 1 175 milioi pertsonak baino gehiagok erabili zuten, 2008ko urrian, Espainian errepideko hiriarteko garraioa, aurreko urteko hilabete berean baino %0, 7 gehiago; urteko lehen 10 hilabeteetan, berriz, %0, 01eko jaitsiera txiki bat izan zen.
|
|
|
Inflazioa 0,4 jaitsi da uztailean, baina
|
urte
arteko tasak gora egin du
|
|
|
Merkealdiaren eraginez, inflazioak behera egin zuen joan den hilabetean Hegoaldeko lau herrialdeetan. Jaitsiera apal hori, baina, ez da
|
urte
arteko tasan islatu, eta Kontsumo Prezioen Indizeak (KPI) beste %0, 3 egin du gora. Dagoeneko %5eko muga gainditu du:
|
|
|
Urte arteko inflazioak, ordea, aspaldiko datu kezkagarrienak islatzen ditu. Araba, Bizkai eta Gipuzkoari dagokienez, 1995 urteko udara egin behar da atzera
|
urte
arteko tasa handiagoak aurkitzeko. Nafarroan 1996ko urtarriletik ez zuen inflazioak %5eko muga gainditzen.
|
|
|
Euskal Herriko sindikatuak ez datoz bat ikuspegi baikor horrekin. LABen aburuz, merkealdiak erabat baldintzatu du uztaileko datua, eta
|
urte
arteko tasari so egin behar zaiola azpimarratu du, «benetan kezkagarria». Kontsumorako prezioen igoerak familien ekonomia «itotzen» ari dela salatu du sindikatu abertzaleak, ohar baten bidez. «Soldata txikiak eta laguntza urriak dituzten langileen aurrekontuaren zatirik handiena eramaten du oinarrizko produktuen erosketak».
|
|
|
Eskaeraren aldetik kontsumo pribatuaren motelaldia oso esanguratsua da.
|
Urte
arteko tasa %0, 9 baino ez da, aurreko hiruhilekoan %1, 4 izan ondotik. Dena den, interes tasen jaitsierak, eta lehengaien eta erregaien prezio apalagoek hiritarren konfiantza indartu eta datozen hilabeteetan kontsumoa suspertzea espero du Jaurlaritzak.
|
|
2009
|
|
|
Orain dela urtebete, 2007ko abenduan,
|
urte
arteko tasa %4, 3an zegoen, 2008ko abenduan baino 2,8 puntu gehiago.
|
|
|
BPGa 2008ko azken hiruhilekoan %0, 4 hazi zen
|
urte
arteko tasan. Hala ere,%, 1,1eko beherakada suposatu zuen aurreko hiruhilekoarekin alderatuz.
|
|
|
Bestetik, EAEko BPGa %0, 4 hazi da 2008ko azken hiruhilekoan
|
urte
arteko tasan. Hala ere, aurreko hiruhilekoarekin alderatuz, %1, 1 jaitsi da EAEko ekonomia.
|
|
|
Gauzak horrela,
|
urte
arteko tasa% kokatu zen. Estatuan, berriz, inflazioa% 0,7koa izan zen urrian.
|
|
|
Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI)% 0,8 hazi zen urrian Euskal Autonomia Erkidegoan eta, ondorioz,
|
urte
arteko tasa% kokatu da, Estatuko Estatistika Institutuak (INE) jakitera eman duenez.
|
|
|
Gauzak horrela, EAEn prezioak% 0,6 igo dira urtea hasi zenetik.Estatuan, berriz, urriko inflazioa% 0,7koa izan zen,
|
urte
arteko tasa% eta pilatutako KPI% 0,3koa da.
|
|
|
Inflaziorik apalena: Kontsumoko Prezioen Indizea (KPI) bost hamarren jaitsi zen 2008ko abenduan aurreko hilabetearekiko, eta
|
urte
arteko tasa puntu bat jaitsi zen, %1, 4ra arte, eta azken hamarkadako mailarik baxuena lortu zuen, Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) emandako datuen arabera. Zehazki,% 1,4ko tasa hori da txikiena 1998ko abendutik, inflazioa ere% 1,4ra iritsi baitzen; gainera, 2007aren amaieran lortutakoa(% 4,2) baino 2,8 puntu txikiagoa da.
|
|
|
Espainiako Bankuaren apirileko ekonomia buletinaren arabera, Espainiako Barne Produktu Gordina (BPG)% 2,9 jaitsi zen
|
urte
arteko tasan urteko lehen hiruhilekoan, eta% 1,8 hiruhileko arteko tasan, batez ere, eskaera nazionala “nabarmen murriztu” zelako. Datu hori berresten bada, Espainiako ekonomiaren uzkurdura handiena izango litzateke hiruhileko batean, 70eko hamarkadaz geroztik.
|
|
|
Lehiaketa motari dagokionez, 1.470 boluntarioak izan ziren, aurreko urteko lehen hiruhilekoan baino %280, 8 gehiago, eta 88 beharrezkoak, %125, 6 gehiago. Prozedura motari dagokionez, laburtuek %218, 3 egin zuten gora
|
urte
arteko tasan, eta arruntek, berriz, %329, 9 Jarduera motaren arabera, lehenengo hiruhilekoan lehiatutako enpresen %35ek (475) eraikuntza lanak eta higiezinen sustapena zituen eginkizun nagusi, %23, 9k industriarekin eta energiarekin zerikusia zuten (324), eta %17, 8k merkataritzarekin (242). Sektore horiek, guztira, lehen hiruhilekoan porrotean edo ordainketa etenduran deklaratu ziren lau enpresatik hiru bildu zituzten.
|
|
|
Campak prentsaurrekoan egin zituen adierazpen horiek. Bertan, maiatzeko Kontsumoko Prezioen Indizea (KPI) aztertu zuen, eta
|
urte
arteko tasa% 0,9koa izan zen. Esan zuenez, eskari txikiagoak prezioen beherakada bultzatzen du.
|
|
|
oilarra(% 19,90), piper berdeak(% 18,48) eta laranjak(% 14,98). Uztailean, sei produktu freskok bakarrik izan zituzten prezio igoerak
|
urte
arteko tasan: izokina(% 4,88), uretako udareak(% 4,79), txekorra(% 2,61), Pascual(% 0,26), sardinak(% 2,40).
|
|
|
Elikagai inportazioak (guztizkoaren %11, 1) eta kontsumo manufakturak (guztizkoaren %10, 8) %12, 6 eta %12, 3 jaitsi ziren, hurrenez hurren. Esportazioen helburuaren arabera Eremu geografikoei dagokienez, Europako Batasunera bideratutako esportazioak (%69, 4 lehen zazpi hilabeteetan) %20, 8 jaitsi ziren
|
urte
arteko tasan. Bestalde, euroguneko salmentak (guztizkoaren %57, 1) %18, 9 jaitsi ziren.
|
|
|
Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) egiten duen Etxebizitzen Prezioen Indizeak (IPV) 2008an hasitako joera berresten du. Txostenaren arabera, etxebizitza librearen prezioak %7, 7 jaitsi ziren
|
urte
arteko tasan urteko bigarren hiruhilekoan. Kopuru hori lehen hiruhilekoaren jaitsiera(% 7,6) baino hamarren bat gehiago da, eta 2008ko azken hiru hilabeteetan izandako jaitsiera(% 5,4) baino 2,3 puntu gehiago.
|
|
|
Bigarren eskuko etxebizitzari dagokionez, beheranzko joera hautsi zen, eta urteko tasa lehen aldiz igo zen seriearen hasieratik. Erabilitako etxebizitzak moteldu egin zuen bigarren hiruhilekoan merkatzea, prezioak %11, 2 jaitsi baitziren
|
urte
arteko tasan, aurreko hiruhilekoan baino 1,3 puntu gutxiago. Kataluniak, Euskadik, Madrilek eta Nafarroak izan zuten beherakadarik handiena bigarren hiruhilekoan, urtetik urterako tasan.
|
|
|
Kanarietako bananak(+% 9,84), limoiak(+% 9,04), lekak(+% 8,94) eta entsaladarako tomateak(+% 8,65) izan ziren gehien garestitu ziren produktuak. Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioak argitaratutako datuek adierazten dutenez,
|
urte
arteko tasetan preziojaitsiera handiena izan zuten elikagai freskoak limoiak(% 19,22), legatza(% 18,75), piper berdeak(% 15,72) eta oilarrak(% 15,14) izan ziren. Judu berdeek(+% 5,97) eta txirlek(+ 3,24) igo zuten gehien urrian 2008ko hilabete berarekin alderatuz.
|
|
|
Espainian ere inflazioa negatiboa izan da apirilean, bigarren hilabetez jarraian. Gainera, apirilean prezioak %1 garestitu diren arren,
|
urte
arteko tasa %0, 16 da lehen %0, 06 zen. Frantzia, ordea, egonkorragoa izan da eta ez da inflazio negatiboan erori.
|
|
|
Urtea inflazio negatiboarekin amaitzeko aukerak gutxitu egin dira, urrian prezioek %0, 8 egin baitute gora Hego Euskal Herrian.
|
Urte
arteko tasa oraindik negatiboa da (%0, 4), baina urtarrilaz geroztikoa positiboa da aspaldiko partez.
|
|
|
Esportazioei esker, Nafarroako Barne Produktu Gordina urteko bigarren hiruhilekoan baino %0, 5 handiagoa izan zen hirugarrenean, eta %0, 3 handiagoa Gipuzkoan. Batek zein besteak, ordea,
|
urte
arteko tasa negatiboa dute.
|
|
2010
|
|
|
Hurrengo hilabeteetan bide beretik jarrituko duela dio.
|
Urte
arteko tasa hurrengo hilabeteetan ere moderatua izango dela espero dugu, ez duela aldaketa handirik izango urtea amaitu artean. Ondasun iraunkorren prezioen egonkortasuna seinale ona dela nabarmendu du Campak.
|
|
|
Bizkaikoak eta Gipuzkoak, berriz, ez dute hazkunderik izan aurreko hiruhilekoarekin alderatuta.Urte arteko datuak aintzat hartuta, Gipuzkoak bakarrik izan du hazkunde positiboa; Arabak eta Bizkaiak tasa negatiboak erregistratu dituzte, 2009ko azken hiruhilekokoak baino datu hobeak izan arren.Sektorez sektore, Zerbitzuetan eman da joerarik onena:
|
urte
arteko tasa% 0,7koa da eta hiruhile artekoa% 0, 1ekoa.Eraikuntza sektoreak izan du jaitsierarik handiena, bai urte arteko datuak kontuan hartuta(% 6,5) bai aurreko hiruhilekoko datuekin alderatuta(% 3,7). Industrian ere antzekoa izan da joera eta, arestian esan bezala, 8.500 lanpostu neto galdu dira. Urte arteko BPG% 1,6 jaitsi da eta hiruhile artekoa% 0,3.
|
|
|
Kontsumo publikoaren kasuan,
|
urte
arteko tasa% 0,5ekoa izan da, baina hiruhile arteko tasak% 1,8ko jaitsiera izan du, zazpi hiruhilekoz goraka egin eta gero.2009ko azken hiruhilekoarekin alderatuta, inbertsioa% 1,4 jaitsi da. Beherakada hori% 4,7koa izan da 2009ko lehen hiruhilekoarekin alderatuta.
|
|
|
Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundeak (ELGA) jakinarazi du hura osatzen duten herrialdeen inflazioa %1, 9 hazi zela abenduan,
|
urte
arteko tasan, hau da, azaroan izandako %1, 3ko igoera baino sei hamarren gehiago. Hilabeteka, ELGAko kide diren herrialdeetako prezioak egonkor mantendu ziren abenduan; 2009ko azaroan, berriz, hamarren bat igo ziren.
|
|
|
Sektoreka, energiaren prezioak %8, 5 igo ziren urtetik urterako tasan, eta %2, 4 igo ziren azaroan; elikagaien kostua, berriz, %1 jaitsi zen urteko azken hilabetean, aurreko hilean baino hamarren bat gutxiago. Bestalde, azpiko inflazioa, energia prezioak eta elikagai freskoak kenduta,% 1,6 izan zen abenduan
|
urte
arteko tasan, azaroan baino hamarren bat gehiago(% 1,5). Urtearteko inflazioa %0, 9koa izan zen abenduan eurogunean, azaroan baino lau hamarren gehiago (%0, 5); Estatu Batuetan, berriz, %2, 7koa izan zen; aurreko hilabetean, berriz, prezioak %1, 8 igo ziren urtetik urtera.
|
|
|
Urtearteko inflazioa %0, 9koa izan zen abenduan eurogunean, azaroan baino lau hamarren gehiago (%0, 5); Estatu Batuetan, berriz, %2, 7koa izan zen; aurreko hilabetean, berriz, prezioak %1, 8 igo ziren urtetik urtera. Japonian, inflazioak abenduan jarraitu zuen eremu negatiboan(% 1,7), azaroan% 1,9ko
|
urte
arteko tasa erregistratu ondoren. Abenduan% 0,8ko inflazio tasarekin, Espainiak bere prezioen bilakaera euroguneko ekonomia handien parean jarri zuen, hala nola Frantzia(% 0,9) eta Alemania(% 0,9).
|
|
|
100.000 biztanleko hipoteka zuten finken kopurua handiagoa izan zen 2009an Errioxan (4.821) eta Kantabrian (3.945). Eskualde guztietan
|
urte
arteko tasa negatiboak izan ziren; Gaztela Mantxan(% 54) eta Katalunian(% 47) izan ziren jaitsiera handienak. Hipotekatutako batez besteko zenbatekoa Madril (194.556 euro) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (176.612 euro) izan ziren.
|
|
|
Baldintzetako kanbio tasa kontuan hartuz gero, 435.845 nobazioak izan ziren (finantza erakunde berarekin egindako aldaketak), 2008an baino %55, 4 gehiago. Erakundez aldatu ziren maileguak (hartzekodunari egindako subrogazioak) 71.334 izan ziren,
|
urte
arteko tasan %20, 1 gehiago. Bestalde, 27.193 hipotekatan hipotekatutako ondasunaren titularra aldatu zen (zordunari subrogazioak egin zitzaizkion), eta horrek urtetik urtera %38, 2ko jaitsiera ekarri zuen.
|
|
|
Ondorio horien batez besteko zenbatekoa %20, 8 jaitsi zen urteko zazpigarren hilabetean, eta 1.736 eurokoa izan zen, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) datuen arabera. Epekako erosketen ez ordaintzeak murriztu egin ziren uztailean, ekainean
|
urte
arteko tasan %25, 1 jaitsi ondoren. Hala ere, saltokietako berankortasunak zuzenketa nabarmena erakusten du eta 2009ko maiatzean hasi ziren bi digituko erorketak mantentzen ditu.
|
|
|
Iraileko azken datuen arabera, aurtengo bigarren hiruhilekoan hiri lurzoruaren prezioa 210,7 eurokoa izan zen metro koadro bakoitzeko, hau da, urtetik urterako tasa %14, 9 jaitsi zen. Merkatze handiena 50.000 biztanletik gorako herrietan gertatu zen,
|
urte
arteko tasa %38 jaitsi baitzen eta metro koadro bakoitzeko 373,9 eurokoa izan baitzen. Behera egin arren, preziorik handienak 50.000 biztanletik gorako udalerrietan daude.
|
|
|
Historia hurbilean parekorik ez duen uzkurtzea izan da.
|
Urte
arteko tasari erreparatuz gero, zikloaren unerik gogorrena uztaila eta iraila bitartekoa izan zen, %4, 1eko jaitsierarekin. 2009ko azken hiruhilekoan %2, 5 murriztu zen BPGa, aurreko urtekoarekin alderatuz gero.
|
|
2011
|
|
|
Industria sektorearen fakturazioa %8, 9 igo zen 2010eko azaroan, urrian izandako
|
urte
arteko tasa baino zazpi puntu gehiago. Aurrerapen garrantzitsua izateaz gain, azaroko Industriako Negozioen Zifren Indizeak (ICN) bere hamaikagarren igoera jarraitua eragin zuen.
|
|
|
fakturazioa %1, 1 igo zen, 2009ko hilabete berarekin alderatuz gero. Hala ere,
|
urte
arteko tasa hori azaroan baino ia hiru puntu txikiagoa izan zen. Sektoreka, merkataritzak% 0,2ko urtearteko aldaketa izan zuen abenduan, eta beste zerbitzu batzuek% 2,9ko aldaketa.
|
|
|
Espainiako Bankuak ohartarazi duenez, 2011ko lehen hilabeteetan hitzarmenetan finkatutako soldaten bilakaerak gorakada bat erakusten du, eta, kontsolidatuz gero, “arriskuan” jarriko lituzke Barne Produktu Gordina (BPG) eta enplegua suspertzeko beharrezkoak diren lehiakortasun hobekuntzak. Diru agintaritzak “2010eko Urteko Txostenean” adierazten du ezen, Espainiako ekonomiak 2010ean berreskuratze “oso ahula eta zalantzagarria” izan ondoren zor subiranoaren krisiaren erdian, beharrezkoa dela inflazioaren gorakadaren “aldi baterako izaera” bermatzea —maiatzean
|
urte
arteko tasan %3, 5ekoa izan zen—, eta, horretarako, uste du ezinbestekoa dela bigarren ingurabideko efektuak “mugatuak” izatea. “Diru sarrera errealen galera iragankorrak onartzearen aurkako balizko erresistentziak, langileengan eta enpresengan energiaren prezioa eta zeharkako ezarpena igotzeak ekarriko lukeenak, presio inflazionistek gehiago irautea ekarriko luke, eta berreskuratzeko eta enplegua sortzeko aukerak gutxitzea”, ohartarazi du Espainiako Bankuak.
|
|
2012
|
|
|
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan urteko lehen hiruhilekoan BPGak izan zuen bilakaera hilaren 11n jakinaraziko du Eustatek, baina aurreikuspenak ez dira onak. Nafarroari dagokionez,
|
urte
arteko tasan %0, 5 egin du atzera ekonomiak. 2009 urteko atzeraldiaren punturik baxuenean %3, 2ra iritsi zen.
|
|
|
Emaitzak ez du inor ustekabean harrapatu. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ekonomia %0, 9 jaitsi zen urteko bigarren hiruhilabetean,
|
urte
arteko tasan. Dagoeneko aldagai ekonomiko gehienek agerian uzten zuten ahulezia egiaztatu baino ez du egin Eustat Euskal Estatistika Erakundeak.
|
|
|
Aurreko hiruhilekoarekin alderatuz, berriz, enplegu kopurua %0, 5 murriztu da. Aurreikuspenaren gainetik
|
Urte
arteko tasan izandako jaitsiera datu txarra da, baina, gutxienez, espero zena gainditzea lortu du. Eusko Jaurlaritzak joan den maiatzean berrikusi zuen aurreikuspen makroekonomikoen taula.
|
|
|
Industriaren jarduera ziztu bizian egiten ari da atzera. Uztailean, hain zuzen ere, %9 jaitsi zen
|
urte
arteko tasan, eta ia %3 aurreko hilabetearekin alderatuz. Europatik bultzada handiago bat gertatuko dela pentsatzeko arrazoi askorik ez dago, gainera.
|
|
|
Kontsumoko Prezioen Indizea (KPI) bi hamarren jaitsi zen ekainean aurreko hilabetearekiko, eta
|
urte
arteko tasa %1, 9koa izan zen, maiatzean izandako tasa bera. Tasa hori bat dator KPIaren adierazle aurreratuarekin.
|
|
|
KPIaren urtetik urterako tasa aldaketarik gabe mantendu zen ekainean, edari alkoholdunen eta tabakoaren taldean eta elikagai eta edari ez alkoholdunen taldean prezioen igoera erregistratu ondoren. Zehazki, edari alkoholdunek eta tabakoak% 11,5eko
|
urte
arteko tasa jaso zuten ekainean, aurreko hilean baino bost puntu gehiago, eta 2011ko maiatzetik altuena. Igoera hori tabakoaren prezioen egonkortasunaren ondorio izan zen, aurreko urteko ekainean behera egin baitzuen.
|
|
|
Igoera hori tabakoaren prezioen egonkortasunaren ondorio izan zen, aurreko urteko ekainean behera egin baitzuen. Elikagai eta edari ez alkoholdunen taldeak lau hamarren igo zuen
|
urte
arteko tasa, eta %2, 2ra iritsi zen, batez ere fruta freskoen prezioen eta, neurri txikiagoan, patata eta prestakinen portaeraren ondorioz. Aldiz, garraioak puntu bat baino gehiago murriztu zuen urteko tasa ekainean, %2, 9raino, 2009ko azarotik aurrera mailarik baxuena, erregaien eta lubrifikatzaileen portaerari esker; izan ere, 2011ko ekainean baino gehiago jaitsi zituzten prezioak hilabete honetan, eta urteko tasa %3, 4koa izan zen, hiru puntu baino gehiago.
|
|
2013
|
|
|
Zortzi hiruhileko jarraian daramatza ekonomiak jaisten? 2011ko hirugarren hiruhilekotik?, baina jaitsiera asko apaldu da apiriletik ekainerako tartean, horren aurreko bi hiruhilekoetan %0, 5 jaitsi baitzen.
|
Urte
arteko tasan ere hobekuntza igartzen da: %1, 5 jaitsi da BPGa azken hiruhilekoan, urte hasieran baino lau hamarren gutxiago.
|
|
|
Nafarroako Estatistika Institutuaren arabera, urteko lehen hiruhilekoan BPGa %0, 6 jaitsi zen, eta %0, 4, berriz, bigarrenean.
|
Urte
arteko tasak ere hobera egin du: iazko bigarren hiruhilekoarekin alderatuta, %1, 6 gutxiago da BPGa; jaitsierarik txikiena da 2012ko bigarren hiruhilekoaz geroztik.
|
|
2014
|
|
|
urte artean, %1, 4 txikitu da. Azken bi hiruhilekoen arteko hazkunde tasa negatiboa izan da (%2, 7). Zerbitzuek hobera egin dute, hala
|
urte
arteko tasan (%0, 6), nola hiruhileko artekoan (%0, 8). Zerbitzu sektorearen barruan, merkataritzaren, ostalaritzaren eta garraioaren jarduera maila %0, 2 murriztu da, baina gainerako zerbitzuena (%0, 4), herri administrazioarena, hezkuntzarena, osasunarena eta gizarte zerbitzuena (%1, 9) handitu egin da.
|
|
2015
|
|
|
Euskaltelen «posizio bikaina» nabarmendu du Garcia Erauzkinek, baita «marka sendoa eta inbertsio gehiago behar ez dituen ehun optikoa» ere.Euskaltelek 321,2 milioi euroren sarrerekin itxi zuen 2014 urtea; EBITDA (irabazi gordinak) 155,9 milioi izan zen; 113,6 milioi euroko kutxa erabilgarria izan zuen, gainera, eta irabazi garbiak 50 milioi eurorenak izan ziren. Aurtengo lehen hiruhilekoan %2, 1 hazi da
|
urte
arteko tasan etxeko bezeroei dagokienez. Erabiltzaile bakoitzak ekartzen dion sarrera hilero 55,2 euro dira batez beste.
|
|
|
Amortizazio epea laburragoa da. Aldagaietarako epeak 30 urtekoak dira, baina badira 20
|
urte
arteko tasa finkoak bakarrik eskaintzen dituzten bankuak. Horrek esan nahi du kuotak askoz handiagoak izango direla, eta, beraz, profil disolbagarrienak baino lituzkete eskuratu mailegu mota horiek.
|
|
2016
|
|
|
%2, 8.Urteek aurrera egin ahala, hazkunde erritmoa bizkortzen aritu da Nafarroan. Urteko azken hiruhilekoan aurrekoan baino %0, 9 handiagoa izan zen hazkundea;
|
urte
arteko tasan, 2015 urtea %2, 3 hazkundearekin hasi zuen Nafarroak, eta %3, 3rekin amaitu du.Manu Aierdi Nafarroako Ekonomiaren Garapenerako lehendakariordea baikor baina «adi» azaldu da 2016ari begira. Aurten ere BPGa %2, 9 haztea espero du, petrolio merkeak eta euro ahul batek nazioarteko ekonomiaren astinduak gainditzeko balioko dutelakoan.
|
|
2020
|
|
|
KPIak hiru hamarren murriztu zuen maiatzean
|
urte
arteko tasa, %1era iritsi arte. Zer esan nahi du KPIa eremu negatiboan egoteak?
|
|
|
2019an gehien hazi den sektorea eraikuntzarena da (%3, 1), baina azken datuak ez dira hain onak. Urteak aurrera egin ahala, behera egin zuen haren bultzadak, eta azken hiruhilekoan %1, 9 hazi da
|
urte
arteko tasan, aspaldiko gutxien. Krisia lehertu zenean erdira jaitsi zen hark hiru lurraldeetako ekonomiari egiten zion ekarpena, baina azken urteetan berriro biziberritu da.
|
|
|
|
Urte
arteko tasan %18, 8 txikitu da barne produktu gordina Nafarroan. Inoizko beherakadarik handiena da.
|
|
|
KPIa %0, 1 igo da maiatzean Nafarroan, eta
|
urte
arteko tasa %1, 3 jaitsi da
|
|
|
KPI Kontsumorako Prezioen Indizea %0, 1 hazi zen maiatzean Nafarroan, aurreko hilabetearekin alderatuta, eta
|
urte
arteko tasa %1, 3an kokatu da, Espainiako Estatistika Institutuak gaur argitaratutako datuen arabera.
|
|
2021
|
|
|
Adibidez, iragan astean Eustatek emandako informazioaren arabera, ekonomiak antzeko bilakaera izan du Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta bigarren hiruhilekoan %2 hazi zen.
|
Urte
arteko tasa, berriz, %18, 5ekoa izan zen.
|
|
|
Hazkunde handia da hori, baina kontuan eduki behar da iragan urtean, apiriletik ekainera bitarteko epean, konfinamenduaren eta apurka neurriak leuntzeko prozesuaren ondorioek bete betean eragin ziotela ekonomiari. Behea jo zuen, eta
|
urte
arteko tasak, berez, ondorengo hamabi hilabeteetan izandako jauzia islatzen du.
|
|
|
|
Urte
arteko tasan, berriz, erorikoa oso handia izan da: %18, 6 bigarren hiruhilekoan, eta %3, 8 hirugarrenean.
|
|
|
Enpleguan ere ez dira bete Eusko Jaurlaritzaren iragarpenak, baina tartea ez da hain handia. Eustatek jakinarazi du enplegua %0, 6 handitu dela bigarren hiruhilekotik hirugarrenera, eta %3, 2
|
urte
arteko tasan —Gasteizko gobernuak uste zuen baino hiru hamarren gutxiago—.
|
|
|
Zentzu honetan ere, adierazgarria da gazteei dagokien intzidentzia: 17 eta 18
|
urte
artekoen tasa, adibidez, 1597,97koa da, nahiz eta aurreko astetik behera egin duen nabarmen –2555, 77koa zen–.
|
|
2022
|
|
|
Azkeneko urtean inflazioak gorantz egin du etengabe, eta joan den urrian goia jo zuen eurogunean
|
urte
arteko tasa %10, 7koa izan zen. Inflazioa jaisteko Frankfurt interes tasak igotzen ari da, hau da, diruaren prezioa garestitu du.
|
|
|
2020 urtean industria jaitsi zen gehien (%11, 2), eta sektore horrek izan du orain erreboterik handiena(+ %9, 5). Edonola ere, udaz geroztik hornidura arazoak izan dituela antzematen da, eta 2021eko azken hiruhilekoan %4, 3ra apaldu da
|
urte
arteko tasa.
|
|
|
Oraindik ez daukate Nafarroako datuaren berri, baina antzekoa izango da. Hau da, 2021 urteko inflazioak ez du izan batez besteko igoera oraindik, iazko
|
urte
arteko tasa 6,4koa izan baitzen; eta are gutxiago ari da orekatzen urteko lehen bihilekoaren gorakada handia: %7, 4koa izan da otsaileko KPIa.
|
|
|
2021erako adostutako batez besteko igoera, berriz, %1, 23koa izan zen; enpresa itunetan igoera hobeak lortu dira (%1, 92); sektorekoetan baino (%1, 01). Gogoratu behar da 2020ko KPIa negatiboa izan zela
|
urte
arteko tasan. Dena den, igoera horiek 2021eko KPIaren oso azpitik egon dira; eta LHK-k azpimarratu du urteko inflazioaren batezbestekotik behera ere igo direla lansariak, iazko inflazioaren batezbesteko hori %3, 1ekoa izan delako Hegoaldean.
|
|
|
SEAk %4, 6ko soldata igoera eskaini du, eta beste %5 banatzea 2022 epean. 2021 urtean %6, 4ko inflazioa egon da Hego Euskal Herrian,
|
urte
arteko tasan, eta sindikatuek ez dute onartu patronalaren eskaintza. Beraz, aldeek ez badituzte jarrerak hurbiltzen maiatzaren lehen erdian egingo dituzten bileretan, sindikatuak grebara joango dira.
|
|
|
Pandemiaren eragina atzean geratzen ari dela are gehiago erakusten du
|
urte
arteko tasa handiak: %5, 7ra iritsi da.
|
|
|
%5, 7ra iritsi da. Koska bat bizkortu da 2021eko azken hiruhilekoko
|
urte
arteko tasatik —%4, 5—, 2021eko lehen hiruhilekoan asko motelduko zelako hazkundea —%0, 2 hiruhileko arteko tasan—, koronabirusaren bigarren eta hirugarren olatuen ondorioz herritarren mugimendua, ostalaritza eta beste zerbitzu batzuk muga handiekin ibili zirelako joan den urtearen hasieran. Udaberrian kendu edo arindu ziren muga horietako gehienak, eta bultzada handia izan zuen BPGak —+ %2, 2—.
|
|
|
Enplegua, lanaldi osoko baliokidetzako lanpostuetan neurtua,% 0,9 gehitu da aurreko hiruhilekoaren aldean.
|
Urte
arteko tasan, berriz,% 5 izan da.
|
|
|
|
Urte
arteko tasan, hazkundea oso ikusgarria da, %5, 7koa, baina kontuan hartu behar da iazko lehen hiruhilekoa kaskarra izan zela oso: koronabirusaren hirugarren eta laugarren olatuei aurre egiteko jarduera murriztua izan zuten hainbat sektorek, eta, horregatik, normala da harekiko aldea oso handia izatea.
|
|
|
da hurrengo hiruhilekoetan moteldu egingo dela
|
urte
arteko tasa, joera ekonomiko normalagoa izan zuten iazko hiruhilekoekin egingo baitira konparazioak. Gainera, eta hazkundea etetea espero ez bada ere, gerrak, inflazioak eta hornidura arazoek eragina izango dute, eta nekez izango da onerako.
|
|
|
Enpleguari dagokionez, hazkunde sendoa izan du: %0, 9koa aurreko hiruhilekoarekin alderatuz, eta %0, 5ekoa
|
urte
arteko tasan.
|
|
|
|
Urte
arteko tasan, hazkundea handia izan da (%4, 3), baina kontuan hartu behar da iazko bigarren hiruhilekoan oraindik nabariak zirela koronabirusaren hirugarren eta laugarren olatuen eraginak. Horiek horrela, aurten hazkunde handiagoa espero zitekeen.
|
|
|
Enpleguari dagokionez —lanaldi osoko lanpostuetan neurtuta—, %0, 8 egin du gora urteko bigarren hiruhilekoan, eta %3, 7, berriz,
|
urte
arteko tasan. Horrek esan nahi du iazko udaberrian baino 35.525 lanpostu gehiago zeudela.
|
|
|
|
Urte
arteko tasa ere zuzendu du Eustatek, eta asko gainera. %4, 3ko hazkundea zena %5 bilakatu da.
|
|
|
|
Urte
arteko tasa ere zuzendu du Eustatek, eta asko gainera. %4, 3ko hazkundea zena %5 bilakatu da.
|
|
|
Enpleguari dagokionez, %0, 8 egin du gora urteko bigarren hiruhilekoan, eta %3, 7, berriz,
|
urte
arteko tasan. Horrek esan nahi du iazko udaberrian baino 35.525 lanpostu gehiago zeudela.
|
|
|
Nastatek berretsi egin ditu uztailaren amaieran aurreratutako datuak. Horien arabera, Nafarroako barne produktu gordina %0, 7 handitu zen aurtengo lehen hiruhilekotik bigarrenera, eta %4, 5
|
urte
arteko tasan. Aurreko bi hiruhilekoekin alderatuz gero, moteltzea nabarmena da, 2021ko azkenekoan eta 2022ko lehenengoan %1 handitu baitzen BPG barne produktu gordina; moteltzea are nabariagoa da urte arteko tasan:
|
|
|
Horien arabera, Nafarroako barne produktu gordina %0, 7 handitu zen aurtengo lehen hiruhilekotik bigarrenera, eta %4, 5 urte arteko tasan. Aurreko bi hiruhilekoekin alderatuz gero, moteltzea nabarmena da, 2021ko azkenekoan eta 2022ko lehenengoan %1 handitu baitzen BPG barne produktu gordina; moteltzea are nabariagoa da
|
urte
arteko tasan: bi puntukoa.
|
|
|
Halako moteltzerik ez du neurtu Eustatek Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan: hiru lurralde horietako ekonomia %1, 1 handitu zen apirilaren hasieratik ekainaren amaiera arte, eta %5
|
urte
arteko tasan.
|
|
|
Beste lurraldeetan bezala, Nafarroan ere industria indarra galtzen ari da hazkundearen motor gisa, zerbitzuen mesedetan.
|
Urte
arteko tasak eman ditu Nastatek, eta horietan ikusten da Nafarroako industriaren hazkundea %7, 4tik %2, 1era murriztu dela azken hiruhilekoan; zerbitzuena, berriz, %7tik %6, 2ra. Eraikuntza %5, 4 hazi zen, eta nekazaritza, berriz, %1, 6.
|
|
|
Galgari sakon sakatu dio aurten ekonomiak Nafarroan. Urteko lehen hiru hilabeteetan, %6, 5eko erritmoan hazten ari zen
|
urte
arteko tasa, eta, uztailetik irailera, abiadura hori nabarmen apaldu da: zehazki, %3, 2ra.
|
|
2023
|
|
|
Hego Euskal Herriko behin betiko datuak apiril erdialdean emango ditu INE Espainiako Estatistika Institutuak, baina Espainiako datu aurreratuak eman ditu gaur. Haren arabera,
|
urte
arteko tasak bi puntu eta erdi baino gehiago egin du behera martxoan, %3, 3ra —aurreko hilabetean %6 izan zen inflazioa— 2021eko abuztutik erregistratu den daturik apalena da; orduan ere, %3, 3koa izan zen KPIa.
|
|
|
Hala ere,
|
urte
arteko tasa denez, 2022ra atzera egin behar da aldaketak zertan datzan hobeto ikusteko. 2021ean progresiboki igotzen ari zen inflazioa, eta 2022ko otsailean %7, 6ean zegoen jada KPIa Espainian.
|
|
|
|
Urte
arteko tasan gehiago antzematen da moteltzea: 2022ko azken hiruhilekoan %2, 9 ari zen hazten, eta %2, 2 azken hiruhilekoan.
|
|
|
Urrian jo zuen goia inflazioak,
|
urte
arteko tasa %10, 6ra iritsi zenean, eta apirilean, lehen kalkuluen arabera, %7 izan da. Martxotik apirilera hamarren bat igo izanak erakusten du luze joko duela %2ra jaisteak, baina badira zantzu positiboak ere:
|
|
|
Urrian jo zuen goia inflazioak,
|
urte
arteko tasa %10, 6ra iritsi zenean, eta apirilean, lehen kalkuluen arabera, %7 izan da. Martxotik apirilera hamarren bat igo izanak erakusten du luze joko duela %2ra jaisteak, baina badira zantzu positiboak ere:
|