2001
|
|
\ Pariseko Ituna (1951).
|
Urte
bat lehenago Frantziako Atzerri Arazoetarako ministro Robert Schuman-ek Frantziak eta Alemaniak ikatza eta altzairua elkarrekin ekoizteko premia aldarrikatu zuen, bi herrialde horien arteko betidaniko lehiaren kalteak baztertzeko xedez. Pariseko Itunean Ikatzaren eta Altzairuaren Europako Batasuna sortu zen, hau da, Europako eraikuntzaren lehen kimua.
|
|
Gauzak ez ziren berak gogo zuen bezala joan. Independentzia lortu baino
|
urte
bat lehenago, 1946an, abuztuaren 16an, Kalkutan hindutarrak eta musulmanak haserretu eta elkarri burua mozten hasi ziren.
|
|
Hileroko karta bakoitzak mailuaren modura jotzen zuen Margaritaren baitan.
|
Urte
bat lehenago, lehenbizikoa uste gabetanik ailegatu zitzaionean, ez zuen pentsatzen gizonak hain temoso segituko zuenik. Atrebentzia aundiyarekin eskribitzen dizut, emen nerekin ‘tambo’ edo beitegi berian aritzen den zuen osaba Fernandok permisoa emanta.
|
2003
|
|
1995 urtetik 2002ra bitartean, etxebizitzen prezioa %80 garestitu da, EAEko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren datu ofizialen arabera. Langile baten soldata normala, berriz, etxebizitza libre baten batez besteko prezioaren %9, 3 besterik ez da igo, 2002ko datuen arabera, baina
|
urte
bat lehenago %14ra iristen zen. Horren arrazoia da 1995etik 2002ra bitartean etxebizitzen prezioa %80 gehitu dela.
|
2006
|
|
Eta azkenean denek ulertu zuten zendako ez zen oraino ezkondua:
|
urte
bat lehenago joana zen arrantzale batez maitemindua zen eta mutil xumeak goaitatzeko esan zion. Baina besteen trufen beldurrez, bere sekretua atxiki zuen.
|
2008
|
|
Agnes Jaoui, Jean Pierre Bacri, Jamel Debbouze. 98 min. Agathe Villanova politikari feminista haurtzaroko etxera itzuliko da. Bere ahizpari amaren gauzak jasotzen lagundu nahi dio,
|
urte
bat lehenago hil baitzen hura. Euria ari du eta, etxean, aldrebestu egingo dira familia barneko harremanak.
|
|
Agnes Jaoui, Jean Pierre Bacri, Jamel Debbouze. 98 min. Agathe Villanova politikari feminista haurtzaroko etxera itzuliko da. Bere ahizpari amaren gauzak jasotzen lagundu nahi dio,
|
urte
bat lehenago hil baitzen hura. Euria ari du, eta, etxean, aldrebestu egingo dira familia barneko harremanak.
|
|
Agnes Jaoui, Jean Pierre Bacri, Jamel Debbouze. 98 min. Agathe Villanova politikari feminista haurtzaroko etxera itzuliko da. Ahizpari amaren gauzak jasotzen lagundu nahi dio,
|
urte
bat lehenago hil baitzen hura. Familiako beste kideekin elkartuko dira, besteak beste bideo bat egin nahian dabiltzan bi gazterekin.
|
|
Eri zela konturatu baino
|
urte
bat lehenago atxilotu zuten Frantzian. Hango zigorra beteta, 2000 urtean Espainian espetxeratu zuten, eta Auzitegi Nazionalak 30 urteko zigorra jarri zion.
|
2009
|
|
2004rako 10 milioi bitakora zeuden munduan barrena.
|
Urte
bat lehenago, Jabi Zabala kazetariak sarean.com izeneko euskarazko lehen blog pertsonala ireki zuen.
|
|
Kim 1993an aukeratu zuten lehenengoz Defentsa Batzorde Nazionaleko presidente, Kim Il sung haren aita hil eta gero boterea hartu baino
|
urte
bat lehenago. Kim Il sung Estatu komunistaren sortzailea izan zen.
|
|
Nolanahi ere, nabarmendu zuen deflazio egoera bat “ez dela ikusten”, prezio mailaren beherakada orokorra, etengabea eta jarraitua dela. Petrolioaren oinarri efektua uztailetik aurrera eta abuztua desagertuz gero(
|
urte
bat lehenago prezioak askoz garestiagoak izan ziren), inflazioa berriro haziko da, baina oraindik hilabete batzuk gehiago egongo dira tasa negatiboetan, “udazkenaren amaiera arte, gutxienez”, zehaztu zuen Campak. Azpiko inflazioari dagokionez (ez du kontuan hartzen ez energiaren ez elikagai freskoen prezioa), ez da tasa negatiboetan sartuko, nahiz eta desazeleratuz jarraitu, esan zuen.
|
|
Maialenen aitona Jose Manuel Lujanbio" Txirrita" handiak irabazi zuen Euskal Herriko Bertsolari Txapelketako bigarren edizioa, 1936an.
|
Urte
bat lehenago, 1935ean txapeldunorde suertatu zen. Argazkian, Joxe Agirre bertsolari beteranoak jantzi dio txapela Maialen Lujanbiori," emakumerik ez zela oraindik hortara iritsi" aipatuz, bertsotan.
|
|
Droga trafikoa eta kontsumoa debekatu egin zituzten talibanek, beste gauza asko bezala; baina, aldiz, lo belarra onartu egin zuten, argudiatuz hura Mendebaldeak eta fedegabeek kontsumitzen zutela, eta ez musulmanek eta afganiarrek. Atzerriko tropek herrialdeari eraso baino
|
urte
bat lehenago, ordea, Mohammed Omar Mula k iragarri zuen opioa landatzea. Islamaren aurkakoa, zela.
|
|
200 milioi etorkin inguru daude egun mundu osoan, eta horietatik %49, 6 emakumeak dira. Horretaz gain, 2007an 26 milioi desplazatu zeuden 52 herrialdetan;
|
urte
bat lehenago, aldiz, 24,5 milioi ziren beren etxeetatik ihes egin zutenak.
|
|
Europako mentalitateetan oso sartuta dago eta egon da, eta Euskal Herrian indar handia dauka, bereziki euskaldunen artean. Orain dela 70 urte, 1939ko irailean hasi zen II. Mundu Gerra, eta
|
urte
bat lehenago egin zen Anschluss aren berme ideologikoa pangermanismoa zela gogoratzea ez da txarra. Pangermanismo hark oinarri arrazistaz gain oinarri linguistikoak ere bazituela ezaguna da, bere definizioaren muinean hizkuntza baitago.
|
2010
|
|
1986an, IUCNk (International Union for Conservation of Nature) Otawan kontserbazioari eta garapenari buruz antolaturiko munduko biltzarrean, garapen iraunkorraz hitz egiten da. Rio-ko gailurra baino
|
urte
bat lehenago, IUCNk (1991) bere munduko estrategiaren bertsio eraberritu bat plazaratu du, non garapen eta kontserbazio arazoak hausnarketa berean batzen diren gizakien bizi baldintzak hobetzeko asmoarekin, ekosistemen zama gaitasuna gainditu gabe eta bizitzaren aniztasunaren babesa zainduz. Helburu hori lortzeko, hazkunde demografikoa egonkortzeaz gain, planetako biztanleria faboretuenen kontsumo maila murriztu litzateke.
|
2011
|
|
Sagrario Aleman: Legea sortu aurretik,
|
urte
bat lehenago, Jesus Azkonak azterketa egin zuen nafarren jarrerak ikusteko eta hark zioen Nafarroa guztian, ez iparraldean eta Iruñerrian bakarrik, Erriberan ere bai, euskararen aldeko jarrera nabaria zela. Jarreragatik balitz lege hobea egin zitekeela zioen.
|
|
Aiarak biktima batetik lau izatera pasatu zen, Laudiok 23 biktima izatetik 41era, eta Urduña bost biktima izatetik 10 biktima izatera pasatu zen. Hau da, guztira eta Aiaraldeko herri guztiak kontutan hartuz, Aiaraldean genero indarkeriaren biktimak izan diren 71 emakume egon ziren 2010 urtean,
|
urte
bat lehenago 43 biktima egon ziren.
|
2012
|
|
Andres Poza() lizentziatuak, lanbide eta bizileku ugari izanbazituen ere, 1580ko hamarkadaren amaieran, Gernikako Batzarrarentzat lan eginzuen. Garcia de Saavedraren lana baino
|
urte
bat lehenago jada argitaratu zuen De laantigua lengua, poblaciones y comarcas de las Españas (1587) eta, Valladolidekokantzelariaren lana eta urtebete geroago, eta haren tesiak ezeztatuz, Ad Pragmaticas, sive de Nobilitate (1589). Haren lanik eraginkorrena, dena den, De la antigua lenguaizan zen.
|
|
1990 baino
|
urte
bat lehenago Schopenhauer, Nietzsche, Spengler Miranderenpentsamenduan (Susa, 1989) argitaratu zuen. Jon Miranderen pentsamenduarenzutabeak hobeto ulertzeko, haren maisuek Miranderengan izan zuten influentzia
|
|
1990 baino
|
urte
bat lehenago Schopenhauer, Nietzsche, Spengler Miranderenpentsamenduan (Susa, 1989) argitaratu zuen. Jon Miranderen pentsamenduarenzutabeak hobeto ulertzeko, haren maisuek Miranderengan izan zuten influentzia
|
2013
|
|
Gauza bertsua errepikatu zuen bi aste geroago, euriak oldarrak geldiarazten zituela aipatu zuenean. Bi urte lehenago oldar handi bat egin zuten Champagne eskualdean, eta
|
urte
bat lehenago, uztailean hasirik, Somme eskualdean. Bi aldi haietan euriak aitzinamendua trabatu zuela eta gelditu behar izan zirela idatzi zuen Adémak.
|
|
Amette artzapezpikuaren gisan, «zuzentasunaren» ideiari eman zion garrantzia. Haatik, handik urte baten buruan, herri aliatuetako agintariak bakeaz mintzo zirela, eta bake hura
|
urte
bat lehenago Aita Santuak egin proposamen berean oinarritzen zela azpimarratu zuen Eskualduna k. Artikulu hartan, bai, lerroen artetik, Frantziaren eta 1917ko agintarien isiltasuna kritikatu zuen:
|
|
Frantziak eta gainerako aliatuek
|
urte
bat lehenago Aita Santuak egin proposamenetan oinarrituz eztabaidatzea ez zuen begi onez ikusi Eskualduna k. Eztabaida hura bai, baina begi txarrez ikusi zuena zen urte bat lehenago eskaintza bera gutxietsi izana.
|
|
Frantziak eta gainerako aliatuek urte bat lehenago Aita Santuak egin proposamenetan oinarrituz eztabaidatzea ez zuen begi onez ikusi Eskualduna k. Eztabaida hura bai, baina begi txarrez ikusi zuena zen
|
urte
bat lehenago eskaintza bera gutxietsi izana. Baina, funtsean, Francis Latourrenarabera, gerla giro hartan, Vatikanoaren bake eskaintzak «gaizki ulertuak» ziren, eta elizgizonen «zirkulu hertsira» mugatuak.
|
|
Jendeak erakutsi kezkak aipatzen hasi zen, baikor izateko arrazoi guztiak daudela segurtatuz bururatzeko. Gerla uste baino gehiago luzatzearen justifikazioa eman behar zuen, eta lubakiei buruzko artikulu pedagogikoa egin zuen horretarako(
|
urte
bat lehenago Hiriart Urrutik egin zuen bezala), garaipena segurua zela baieztatzeko. Arazoen aitzinean, beti baikor agertzen zirelako beste adibide bat, hain zuzen.
|
|
Adémak Larresoroko seminarioan ezagutu zuen.
|
Urte
bat lehenago Verdunen gerlako gurutzea irabazi zuen, bere eskuz 30 etsaiez gora hil omen baitzuen, granada botaka. Craonne eko guduan hil zen, maiatzaren 8an.
|
|
Euriak oldarrak geldiarazten zituela azaldu zuen, 1917ko abuztuan. Bi urte lehenago oldar handi bat egin zutela Champagne eskualdean, eta
|
urte
bat lehenago, Somme eskualdean. Bi aldi haietan euriak aitzinamendua trabatu zuela eta gelditu behar izan zutela esplikatu zuen.
|
|
Regiones Devastadas ek Maria Angelako etxadia hasi eta berehala, OSHk bere arkitekto Ramón Martiarenaren eskutik, 199 etxe eta 2 dendaren proiektua egin zuen 1943ko maiatzerako,
|
urte
bat lehenago Federico Mayo OSH eta INVko zuzendariak, Joaquín Domínguez Elósegui eta beste autoritate batzuen laguntzaz, hautatu zuten 11.290,77 m2 ko lursail batean273 (79 ird.). Modu horretan 1940an etxeak egiteko hasi ziren gestioek bukaera ikusi zuen274 Auzo berriak, egun Joan Antonio Mogel deitzen dena, Carlos Larrañaga izena hartu zuen, 1934ko urriko istiluetan hil zuten Eibarko enpresa... 86).
|
|
Bitartean, eta instituzio publikoek hasitako berreraikuntza lanen erritmo geldo eta burokratikoaren aurrean, 1938ko urrian, Eibarko hainbat auzokidek, lanekin aurrera jarraitzeko bertoko biztanle eta erakundeek osatuko luketen Berreraikuntza Junta baten antolaketa eskatu zuten, Irunen
|
urte
bat lehenago sortu zena gogorarazi ahal diguna88 Abendurako udalak, agian auzokideen eskakizunei erantzunez, Berreraikuntza Udal Komisio Berezi bat sortu zuen, nahiz eta haren lana oso mugatua eta partziala izan zen89.
|
|
Arrazoi duzu, udal hauteskundeak baino
|
urte
bat lehenago eratu genuen Herri Batasuna. Arrasaten, ESB eta HASIren bateraketatik sortu genuen.
|
2014
|
|
Klandestinoki muntatu genituen autokarrak.
|
Urte
bat lehenago Parisen izana baitzen, hamabi hilabetez aipatua izan zen bidaia eta trein ofizialak muntatuak.
|
2015
|
|
Hamarkada igaroa zen Maiatzaren 68tik baina oraindik orduko hainbat erreferente indarrean zeuden bistan denez. Izan ere, Guy Debord pentsalari oinarrizkoa izan zen ebento hartan; militantzia letrista eta situazionistan aritu zelako lehenik, eta 68koak eztanda egin baino justu
|
urte
bat lehenago argitaratu zuen La société du spectacle liburu eraginkorragatik batez ere. Ezkerraren eta marxismoaren bide berriak erakusten zituen liburuak eta Deborden pentsamenduak oro har, kapitalismoarekin bezain kritiko zena sistema burokratiko sobietarrarekin.
|
|
Beste erreferentzia literarioagoa zen. Rodolfo Walsh kazetari eta idazle argentinarra
|
urte
bat lehenago desagertu zen, 1977ko martxoaren 25ean. Jakina, haren arduraduna Argentinako orduko gobernua izan zen, Jorge Rafael Videla diktadorea buru zuena eta 78ko Mundiala bere irudia garbitzeko erabili zuena.
|
|
atsekabe trumoitsuzko arreba) izena zuen. Ipuin berak Donostia Hiria saria lortu zuen
|
urte
bat lehenago Drink Dr. Pepper izenburupean.
|
|
Parisen, Londresen, Salernon, Kanadan eta San Diegon bizi izan zen. Hiri horretan egin zuen bere buruaz beste, 1989an, Berlingo harresia erori baino
|
urte
bat lehenago. Laurogeita hamar urte zituen gainean.
|
|
Duela 40 urte, 1975eko azaroaren 6an, martxa berde bat antolatu zuen Marokoko erregeak Tangerretik haste mendebal Saharako hiri nagusiraino, erakutsi nahian ez bakarrik berak baizik eta marokoar herritar guziek atsulutuki berena ekartzen zutela eremu hori. Espainiak 1884az geroz bere ekartzen zuen Sahara zatia bere buruaren jabe utziko zuela jakinarazia zuen orduantxe, eta herritarrek Fronte Polisario talde armatua sortu berria zuten
|
urte
bat lehenago.
|
2016
|
|
Desberdina da, ordea,
|
urte
bat lehenago, 1926an, Sergei Ratxmaninoffek erbestean zegoenean asmatu zuen sol minorreko piano eta orkestrarako 4 Kontzertua. Lan horrek ez dauzka beste kontzertuetan ezagunak diren doinu zoragarriak; hemen, erromantizismo iluna nahastu egiten da ezagutu berri duen lengoaiarekin, hots, jazzarekin.
|
|
1941eko irailean sortu nintzen. Frantsesek gerla galdua zuten jada, eta aita izana zen
|
urte
bat lehenago mobilizatua. Beti pentsatu dut justu justu hura gerlatik jin eta gero egin nindutela.
|
|
Ez nuen erakutsi nahi lortu zutenik. Badakit
|
urte
bat lehenago hasi zela ama erraten behar nuela interno joan, baina amañik ez zuen nahi. Eta, batez ere, aitak ez zuen nahi.
|
|
Ezagun da sorgin eta inkisizio aferetan esku hartze zuzena izan zuela Nafarroan, alabaina esku hartze honen norainoko helmenak zehazki argitu gabe dirau. ...rlos I.ak sortu berria zen Mexikoko apezpikutegirako gotzain izendatu zuen Zumarraga 1527.eko abenduaren 12an; ondotik ere, bestelako eliz goi karguetarako aukeratua izan ondoren, esate baterako, 1535.eko uztailaren 25ean Mexikoko inkisidore egin zuen Ofizio Santuko Inkisidore Nagusia zen Alvaro Manriquek, eta 1547.ean Paulo III.a aita santuak Mexikoko lehenengo artzapezpiku egin zuen, zendu baino
|
urte
bat lehenago hain zuzen. Esan izan da Zumarraga indiarren defendatzailea izan zela, eta ezin da ukatu, bere neurrian, orduko konkistatzaile arrunten ohituren aldetik halaxe izan zela, eta halaxe frogatzera datoz Mexikoko Lehenbiziko Audientziarekin izan zituen tirabira mingotsak oro; alabaina ez zuen zalantzarik izan erlijio kristauak agintzen dituenetik gehiegi hastantzen zirenak su arazgarrian gupidagabeki kiskaltzeko.
|
|
Bost urte baino gehiago pasatuko dira emaztearen testamentua ofizialki ezagutu arte Donibane Garazin (1781ko martxoaren 19an). Senarrarena
|
urte
bat lehenago egin zuten (1780eko martxoaren 8an).
|
|
Hala ere dena ongi doala eta Europaren ideia goiti ari dela ezin da erran hotz eta motz. 2005ean oroit gara nola Euro Konstituzioari eza nagusitu zela Frantzian, gutxi bada gutxiz;
|
urte
bat lehenago atera zen La Croix ren aburu ikerketak erakusten zuen alta Europa gauza ona zela zioten frantsesak %67 zirela eta gauza txarra %25 Beste puntu batek ere hasierako baikortasuna doi bat eztitzen du: galdatzen delarik Euro Batasunak on ekarri duen krisi denbora honetan, hiru iritzi elkarren bete agertzen dira:
|
|
Behar zelarik, ez zen beldur karrikako ibilaldi batzutara joaiteko, ez eta ere ikasle ohiek kudeatu elkarteen biltzar nagusietan bere ikusmoldea agertzeko. 1980an, zendu baino
|
urte
bat lehenago," Ereileak" kultur batasunaren Milafrangako bilkurara jin baitzen, bururatzean, hura baino mende erdi bat gazteagoak ginen Ernest Alkhat eta nihaur konbentzitu gintuen bertsularien elkarte baten muntatzera, ez zadin Iparralde huntan bertsugintza desager. Bai, Etienne Salaberryri zor diogu Bertsularien Lagunaken sortzea.
|
|
Feiria martxoaren 19an eta 20an 1962an ezarri zen xutik primaderako feiria, kenka hetan anitz feiria bazen herrietan,
|
urte
bat lehenago Garruzen, ondotik Ezpeletan eta Bidaxunen... Oro egun baten gainean ezarriak ziren denbora netan.
|
2017
|
|
Hala ere, Alemania eta Erresuma Batuaren atzetik zegoen EAE, herrialde horietan 13,1 urtekoa baitzen. Denbora tarte horretan per capita BPG ere jaitsi zen EAEn, urteko 42.100 dolarrekoa baitzen
|
urte
bat lehenago, erosteko ahalmen parekotasunaren arabera neurtuta?, eta Giza Garapenaren Indize gorena duen herrialdetik, Norvegiatik, oso urrun geratu zen, Norvegian 65.000 dolarrekoa baitzen per capita BPG.
|
|
Sakanako 16 kontzejuetako (Aizkorbe barne, ez bada ere) populazioak %0, 65 gora egin zuen joan den urtean, 2015arekin alderatuta. 2016Ko ilbeltzaren 1ean
|
urte
bat lehenago baino bederatzi pertsona gehiago bizi ziren ibarreko kontzejuetan, 1.390 guztira. Sakanako populazioaren %6, 86 hain zuzen ere.
|
|
Guziz hunkigarria izan da, eta denentzat bihotz altxagarri, joanden egunean Normandiako Saint Etienne du Rouvray herrian iragan den ospakizun hori. Egunez egun
|
urte
bat lehenago han berean izan zen izigarrikeriaren ondotik. Jaz alabainan uztailaren 26 an, herri hortako elizan, bi terrorixta errabiatu sartu ziren bat batean, jo zuten eta urkatu 85 urteko apez bat, aita Jacques Hamel, mezaren emaiten ari zena.
|
|
Zendako 468 paper? Egunez egun
|
urte
bat lehenago jakin baitzen BNP Paribas etxe handi horrek Panama herrialdean sortu zituela offshore gisako 468 gordegailu diru negozio oker batzuen nolazpait estaltzeko moldearen gatik, zergarik ez pagatzeko gisan, hori eskandala gorria izanki zerga ihesa ezin onetsia daukaten guzientzat. Gisa berean salatu dute Frantzia behere hortan gogo berarekin bermatua den militante baten kontrako auzia...
|
|
Errepublika eguna biziki kartsuki ospatu da beraz Parisen eta beste ainiz tokitan ere. Bainan ospakizun bereziak, guziz hunkigarriak, izan dira Nizan, denek gogoan zutela egunez egun
|
urte
bat lehenago han izan zen salbaikeria izigarria, atentatu batean, kamiun batek zernahi jende lehertuz, izan baitziren 86 hil eta 430 kolpatu! Gertakari latza baino latzagoa, ezin ahantzia zernahi gisaz...
|
2018
|
|
Dena den, Zaldubi ez zen lehena izan,
|
urte
bat lehenago Felipe Casal Otegi olerkariak Ama Euskarari. Zazpiak Beti bat bertso sorta idatzi zuelako.
|
2019
|
|
Lan galdegile kategoriei xeheki behatuz ohargarri da epe luzeko langabeen kopurua doala berriz goiti. Iaz %47, 1eko marra gainditu du,
|
urte
bat lehenago 44,6 zirelarik. 2008ko krisiaren ondorioz epe luzeko langabeen kopurua %30etik %47raino hupatua da.
|
|
Aztarna hura poliziaren datu basean sartu eta izen ezberdin batekin bat egin zuen: aztarna hura Curtis Mayo Kimball izeneko tipo batena bezala erregistratuta zegoen,
|
urte
bat lehenago, 1985eko maiatzean, atxilotua izan zena Cypress herrian, Kaliforniako hegoaldean, mozkortuta gidatzeagatik eta talka egin ostean ihes egiteagatik. Salaketak zioenagatik, atxiloketaren unean bere alaba txikiarekin zihoan autoan.
|
|
normala da. Herriko bozak baino
|
urte
bat lehenago, bakoitzaren anbizioak agertzen ari dira, eta bakoitza gai gatazkatsu batean oinarritzen da. Nire lana hamabi hilabetez egin behar dudana egiten segitzea da.
|
|
José María Aznarrek 1998an lurzoruari buruzko lege11 «berria» aurrera eraman zuen eta estatuan zeuden lurzoru zati guztiak urbanizagarri bihurtzen saiatu zen. Eskerrak lege hori ezin izan zela aurrera eraman,
|
urte
bat lehenago, 1997an, Auzitegi Konstituzionalak lurzoruari eta hirigintzari buruzko konpetentziak autonomia erkidegoek dituztela erabaki baitzuen12; horrela esaten du Konstituzioak
|
|
20 minutuko obra bat da, orkestra handiarekin eta abesbatzarekin batera jotzeko. Musikaste Euskal Musikaren astean mustu zuen
|
urte
bat lehenago. Ondoren, Iruñean eta Zaragozan jo zuten ere.
|
|
Lalek besoetan hartu du. Mutikoaren pisu eta usainak gogora ekarri diote
|
urte
bat lehenago agurtu zuen iloba txikia. Emozioz gainezka, umea lurrean utzi eta barrura sartu da presaka.
|
2020
|
|
AEBetan piztu alarma gorriak ere ez zuen eraginik ukan: 1976an debekatu zuten amerikarrek,
|
urte
bat lehenago Hopewell enpresan ehun bat langile zirelako chlordeconeaz intoxikatu, hurbileko James River erreka ere kutsatuz. 1977ko Snegaroff eta 1979ko Kermarrec txostenek ere arriskua plazaratu zuten baina berdin segitu zuten Frantziako agintariek.
|
|
Talde politikoei dagokienez, PSNko zinegotziek 54 elkartze egin zituzten(
|
urte
bat lehenago 20), ondoren Nafarroa Sumak 53 elkartze (UPNk 39 egin zituen 2018an), eh Bilduk 50 (urtebete lehenago 46 izan ziren) eta Geroa Baik 42 (2018an 78 izan ziren talde horretako zinegotziek egindako ezkontzak, batez ere Iñaki Cabasések, horietatik 72 egin baitzituen). I E eta Aranzadi taldeetako zinegotziek, biak aurreko legegintzaldian, bost eta bi ezkontza egin zituzten (2018an 11 eta 6 izan ziren, hurrenez hurren).
|
|
instituzio batek kasua eta familiaren egoera inolako zalantzarik gabe onartzen zituen lehen aldia zen. Gogoratu, bestela, Espainian
|
urte
bat lehenago (2013an) biktima deklarazioa ukatu ziotela familiari, eta Nafarroako Parlamentuaren agerraldiak 2017an izan zirela. NBEk bortxaz desagerraraziaren aldarrikapena egin zuenean, familiak Jaurlaritzaren 2007ko txosten baten aitortza baino ez zuen, EAEko legea ere 2016an etorri zelako, eta errekurtsoen eta negoziazioen mataza politiko juridiko baten erdian nahasi zen, onetsi eta berehala.
|
|
Handik urte batzuetara, 1999an, mendeko perpausei eskainitako lehen liburukia argitaratu zen (EGLU V). Liburukiaren zirriborroa
|
urte
bat lehenago aurkeztu zen interesdunen aurrean, Euskaltzaindiak Areatzan egin jardunaldietan. Jendeak han egindako oharrak jaso zituen batzordeak, eta testuan integratu.
|
2021
|
|
Adibide horiek guztiek iraganaldian kokatu erreferentzia puntua aitzin gertatuak adierazten dituzte: ‘bezpera aitzin (atzo arratsaldea) eman zitzaien arratsaldea libro hartzeko baimena’; ‘mozkorra iratzarri baino lehen joan zen eguna’; ‘bigarren botila bukatu aitzin kontatu zituen denak mozkorrak’; ‘Mertxe eta Jesus Mari
|
urte
bat lehenago hasi ziren ikastola horretan irakasten’; ‘Brown jaunak lanak aurrez egin zituen’; ‘lehenago adiskidetze harremanak egin zituen Gernikak’ Alabaina, perifrasi horiek ez, baizik eta [tu+ izan/* edun] adizki analitikoa agertzen da maiz auzoerromantzeek pluskuanperfektua erabiliko luketen testuinguruan ere: Hiru Erratzak ostatuan Blacki buruz isil gordeka entzun zuen elkarrizketarena Lupini kontatzea gustatuko zitzaion, Blackek bere aita amei traizio egin ziela esatea (I. Mendiguren); Inolako frogarik gabe sinetsi genuen komunistaren edo juduren baten boikotagatik joan zela argia (Lertxundi); Biharamunean izugarrizko ajeaz esnatu nintzen, bezperan edan genuenagatik eta Marik eman zidan gauagatik (Iturralde); Bezperan ikusi zuen neskaren aurpegia ezin zuen ahantzi (R.
|
|
Garai berean berandura arte irteten hasi zen, alkohola edaten eta marihuana erretzen ere bere adineko beste ia edozein gaztek bezala, esan beharra badago. Edonola, neska azkarra eta adimentsua omen zen Shannan, institutuan bi maila ikasturte bakarrean bete baitzituen eta ohikoa baino
|
urte
bat lehenago graduatu zen. Abeslari edo kantugile izan nahi zuen, horretarako nahikoa talentu bazeukala maiz erakutsi baitzuen bideo eta grabaketetan.
|
|
1.767 lagunek egin zuten iaz asilo eskaera; hots, duela bi urte egindakoen ia erdiek —3.395 izan ziren orain bi urte— Araban 674 eskaera egin zituzten 2020an:
|
urte
bat lehenago, berriz, 891 Nafarroan eta Gipuzkoan, aldiz, gorakada izan da: duela bi urte 709 eskaera egin zituzten Nafarroan, eta iaz, 972; Gipuzkoan, berriz, 540 eskaeratik 644 eskaerara igaro dira.
|
|
Zazpi urte ziren musika ikasten hasi nintzela Maria Paz Urbieta irakaslearekin. Askok dakitena da, honezkero, luzaro gaixorik egondu nintzela, ikasketak utzi beharrean izan nintzela, eta, halaxe, elkarrizketa hori baino
|
urte
bat lehenago, gitarra ikasten hasi nintzela Zezilio Espadarekin. Izan ere, beti maite izan nuen gitarra.
|
|
Errepublika federala izan zen baina ibilbide laburrekoa.
|
Urte
bat lehenago, 1872an, Amorebietako bake hitzarmena sinatu zen militar karlisten eta Espainiako gobernuaren agindupeko militar liberalen artean. Espainiako karlistek Karlos VII.a erregegaia buru zelarik antolatu zuten altxamendu militarra, baina porrot egin zuen Euskal Herrian.
|
|
|
Urte
bat lehenago, 1875ean, karlisten agintaldian, Diputazio karlistaren gidaritzapean Batzar Nagusiak deitu ziren, bertan karlisten erregegaiak, Karlos VII.ak, foruei zin egiteko. Deialdi horretan Sukarrietako ordezkaria Jose Domingo Latxiondo izan zen eta ordezkoa Jose Maria Atxikallende.
|
|
Egongela txikian eserita zegoen; irakurtzen.
|
Urte
bat lehenago moztu zituen bere adats ederrak, eta motzak eta biziak ikusten zitzaizkion orain, buruaren inguruan; bere adatsak ere giza aberastasuna ziren oraindik; ez ziren animali larrua, ez eta landaredia ere: emakume adatsak ziren, zainduak, orraztuak eta esku argiek distira aterata.
|
2022
|
|
Azaroaren 8an, haren ama, Michele Chevalier, eta beste hiru emazte (Micheline Bambuck, idazkaria ofizioz, abortua egin zuena, eta Michele Chevalier-en bi lankide, bitartekoak izan zirenak, Lucette Duboucheix eta Renee Sausset) Bobignyko auzitegi korrekzionalaren bigarren ganberaren aitzinean agertu ziren, abortatzea laguntzeaz akusaturik. Michele Chevalier-ek, RATP ko enplegatu zena eta hiru nesken ama (aitak haurrak abandonatu zituen), bere neska gehiena, Marie Claire,
|
urte
bat lehenago, lagundu zuen abortatzen: " Arrisku anitz hartzen nituela banakien baina Marie Clairek haurra ez zuela nahi erabaki zuen(...) Hori bizi izan dut
|
|
Antso erregeak,
|
urte
bat lehenago, 1024an Iruñeko Eliza antolatzen hasi zen, baina maiatzaren bukaeran behin lurrak eta eraikinak berreskuratuko zituela egiaztatuta, Pribilegioak berrezarri nahi zizkion Elizari zeremonia handi batean. 1025eko udan, Iruñean elkartuko zen Gortea, erresumako apezpiku guztiek Elizaren berrantolaketa erabakitzeko.
|
|
Senbeno Enekones ia elbarri geratu zen
|
urte
bat lehenago 1055ean eroriko baten ondorioz. Naiaran bizi zen Santxa emaztearekin.
|
|
Ziur asko gaizki irakurtzen zuelako eskatuko zion, baina eman zituen arrazoiak Azenariren ahoskera eta literaturaren ezagutza izan ziren. Azenarik berak eman zizkion poema haiek ia
|
urte
bat lehenago. Aspaldian arabieraz gauza handirik irakurtzen ez zuenez, Azenari beldur zen ez ote zuen gaizki ahoskatuko.
|
|
Bere lagunik hurbilena Pedro zen, bere mutil laguna azken hilabeteetan. Oso harreman berezia izan zuen
|
urte
bat lehenago ezagutu zuenetik. Hasieran harreman berezia eduki zuen, aktore, eskultore eta idazlea zen artista harekin.
|
|
Iaz inoiz baino ibilgailu elektriko gehiago saldu zituzten munduan: 6,6 milioi,
|
urte
bat lehenago saldutakoak halako bi.
|
|
Baina ez. 1793ko urtarrilaren 21ean, astelehenarekin, Erregearen gurdia ez zen Konbentzio Nazionalean gelditu baizik eta alboko Iraultzaren plazan, soilik
|
urte
bat lehenago Luis XV.aren plaza deitzen zuten horretan, benetako azken helmuga. Han Mary bera ere isilpean geratuko litzateke eta azalpen historikoek esperientzia bisual eta sonoro hutsari egingo liokete lekua, zentzuen parte hartzerik gabe ez baikara benetan ezer ulertzeko gauza.
|
2023
|
|
Axularrek idatzi zuen liburua, 1643an agertu zen, bera hil baino
|
urte
bat lehenago. Laurehun eta hogoi urte berantago, Xabi Castorene uztariztarrak frantsesera itzuli berri du (Maiatz argitaletxean); frantses munduari euskararen ondarean sartzeko parada ezin hobea eskainiz.
|
|
Bere ekintzak mundu osoan ikusiak izan ziren eta lehen aldikoz kolorez.
|
Urte
bat lehenago, Pelek bere 1000 gola Santosekin ezarri zuen, erotasun giro batean. Hiru munduko kopa irabazi dituen lehen jokolaria bilakatuz (eta bakarra gaur egun arte), Pele definitiboki leiendan sartu zen.
|
|
|
Urte
bat lehenago, 1996an, Estatu Batuetako Filadelfia hirian, lehen gatazka bat iragan zen bien artean eta Kasparovek 4 irabazi zuen. Errusiar munduko txapeldunaren arabera, bere garaipena logikoa zen eta ez zuela makinaren kontra galduko, bederen XXI. mendea arte, erran zuen.
|
|
|
Urte
bat lehenago, Frantziako erregina, Klaudia zendu zen 24 urte zituel arik, zazpi printze gazte utziz. Gaixotasun larri batzuen ondorioz, besteak beste senarrak segurki kutsatutako sifilisetik, oso nekaturik zendu zen.
|
|
Jatsun 1981ean lantegietaz izan zen batzar baten ondotik Alkhat eta Lakarekin hitz eginez bultzatu ninduten
|
urte
bat lehenago sortu zen Bertsularien Lagunak elkarteko kide egitera. Elkartekide ziren orduan:
|
|
Iaz, Elgoibarko Dultzaineroak omendu zituzten Altzolatarren Dorretxekoek, eta
|
urte
bat lehenago, 2021eko zigilu erakusketan, Koldo Lizarralde eta Julen Zabaleta izan ziren omenduak.
|
|
Hark gogoratu du duela urtebete ia hogei euskal preso zeudela Espainiako Estatuko espetxeetan, eta beste 13 Frantziako Estatukoetan.
|
Urte
bat lehenago, 2021ean, berriz, ia ehun preso zeuden Espainiakoetan, eta 20 baino gehiago Frantziakoetan. " Gauzak aldatu dira, hobera.
|
|
Euskarazko komunikabide kanal bat, agentzia bat, irrati bat, webgune erreferente bat eta egunkari sendo bat zituena.
|
Urte
bat lehenago lortu zuten euskarazko komunikabide ez publiko gehienek, tokikoek eta nazionalek, elkarrekin produktu koordinatu bat sortzea. Poliziaren informazio zerbitzuek ikerketa egina zuten, baina gutxiestea zen betiko jokoa.
|
|
Julesek bi haur zeuzkan inguruan, lehena amaren zaia pean, ibiltzen hasi berria, lau bat urteko neskatxa, eta bestea pare bat urte gehiago zeuzkan mutikoa. Eta
|
urte
bat lehenago ezkondu zen Camillek haur sortu berria zeukan besoetan. Beste ahizpa, aitzineko aldian bezala, serora arropa soinean agertu zen.
|
|
Chloé
|
urte
bat lehenago hasi zen lanean, komunikazio arduradun gisa, enpresa hartan. Bere buruaz pixka bat ahalke da, beti erran duelako ofizioari traizio egitea dela kazetaritza utzi eta prentsa arduradun bihurtzea, kazetariak ez baitaude inori zerbitzuak egiteko, informazioa bilatu behar baitute, denen argira agertu, gorde nahi dutenei zakutik ala zorritik atera...
|
|
Ahozko tradizioak dio Iparragirrek 1854an lehen aldikotz Urkiolako (Bizkaia) santutegian abestu zuela. Haatik, badakigu
|
urte
bat lehenago jada Madrilen kantatu zuela. Gaur egun, kultur eragile multzo batek eskatzen du Euskal Herriko lurralde osoko himnoa izan dadin.
|