|
2008
|
|
|
Batera hartuz gero, 101 legeko araudiek gehiengo frantsesaren estatus eta babes instituzionala indartu zuten, eta probintziako gutxiengo anglofonoaren estatusa eta babes instituzionala ahuldu zuten (Bourhis, 2001b; Bourhis eta Lepicq, 2004). Oinarri demografikoa beherantz eta estatus eta babes instituzionala gero eta ahulago, Quebeceko ingeles hiztunen estatus judizialak ahula izaten jarraitzen du 101 legea hartu eta 30
|
urte
geroago ere (Foucher, liburuki hau). Hala ere, 1982ko Konstituzio Legea hartu zenean, Quebecek oraindik ere sinatu ez duen legea, konstituzioko 23 atalean Kanadako gainerako lurraldeko frantses hiztunek eta Quebeceko ingeles hiztunek lehen eta bigarren hezkuntza beren hizkuntzan egiteko eskubidea zutela adierazi zen, eta, beraz, hizkuntza gutxiengo ofizialek hezkuntzan zuten babes instituzionala hobetu zen (Landry eta Rousselle, 2003).
|
|
2009
|
|
|
Kalifikazioa lortzeko urratsak Garapenerako Nazioarteko Lankidetzarako Espainiako Agentziako Lehendakaritzaren 2009ko apirilaren 22ko Ebazpenak garapenerako gobernuz kanpoko erakundeek (GGKE) kalifikazio hori lortzeko prozedura ezartzen du. Hiru
|
urte
geroago ere arautzen du berrikuspena. Titulu honetan interesa duten erakundeei “balorazio objektibo eta zorrotza” egiten zaie, eta, horren bidez, AECIDrekin lankidetzan, garapen helburu orokor jakin batzuk lortzeko beharrezko gaitasunak dituztela frogatzen dute.
|
|
|
Lehen aldia izan zen, halaber, protesta gisa autoak erre zituztela. Hamaika
|
urte
geroago ere istilu larriak izan zituzten hiri horretako bizilagunek.
|
|
2010
|
|
|
" Legeen Espiritua" 1748an argitaratu zen. Berrehun
|
urte
geroago ere," katearen luzeraz" mintzatzuko zen François Cavanna: " La liberte consiste d faire tout ce que permet la longueur de la chaine".
|
|
2011
|
|
|
Aracilen ustez, hezitzaileen betebeharra da ikasleei gaztelaniak katalanaren erabilera eremuak nola hartzen dituen irakastea. urte hauetan guztietan autonomia zaindua bizi izan dugun arren, errealitate hori oraindik ez da desagertu. katalanaren historia sozial eta politikoa ezagutzea oso garrantzitsua izan luke. Aracilen garaian tabua zen eta hogeita bost
|
urte
geroago ere tabu izaten jarraitzen duen gai bati buruz hausnartzen ere ikasi lukete ikasleek. Arazoak ulertzea, jakinaraztea eta eztabaidatzea baliagarria izango litzateke errealitate soziolinguistikoaren aurrean norberak bere jarrera askatasun handiagoarekin eta jakinaren gainean egonda erabaki ahal izateko. gainera, guk ere uste dugu hezitzaileek ez luketela gramatika arauemailea bakarrik irakatsi eta argi eta garbi ikusi lituzketela normatibizazioaren bi norabideak:
|
|
|
–Hizkuntza katalanak, EBko zazpigarren hizkuntzak, malterak baino maila apalagoa du, Estaturik ez duelako; horrek garbi azaltzen du iragan inperialaren oroiminez batzuk eraikitzen ari diren Europa elitista eta baztertzailea?. Victor Alexandre,. Ezin etsi, 290
|
urte
geroago ere?, Berria,.
|
|
|
Bai hurrengo urtean, bai hiru
|
urte
geroago ere, 2007an, elurra bota zuen urtarrilean, baina orduan baino gutxiago. Bere urrian ere nahikoa izan zen hura ordea gure auzokide motxaileari ijitoen garai bateko negu latzak gogorarazteko.
|
|
2012
|
|
|
2016ko azaroaren 1etik aurrera ezin izango da F energia eraginkortasuneko gurpilik fabrikatu. Bi
|
urte
geroago ere ezin izanen dira salgai jarri. Etiketa berria turismoei, merkataritzako ibilgailuei, lur orotako ibilgailuei, kamioiei, autokarrei eta autobusei aplikatzen zaie.
|
|
2013
|
|
|
Horretan ere asko lagunduko luke saria bera aldatzeak eta berritzeak («berrasmatzeak» esatekotan egon naiz). Baina gertatzen dena da, zoritxarrez, artikulua eta sei
|
urte
geroago ere, oraindik badagoela publikoki esaten duenik salaketa hori txarra izan zela euskal literaturarentzat. Nola izango da txarra literaturarentzat urte askotan ustelkeria, adiskidekeria eta maccarthysmoa osagarri nabarmen eduki dituen sari bat salatzea?
|
|
|
Alemaniako populazioak anitz egin zuen gora 1870etik hara, baina ez zen hainbestekoa izan Frantziaren bilakaera, eta horrek Frantzia ahuldu zuela idatzi zuen gerla hasi eta aski laster. Agintarien kontrako kritika zorrotzak egin zituen hiru
|
urte
geroago ere, erranez alfer hutsak zirela:
|
|
|
Haren ustez, lubakietako borrokek eta guduen bortizkeriak erakutsi zien gizona zinez gauza txikia zela, eta Jainkoaren beharra zutela indarren hartzeko. Zenbait
|
urte
geroago ere, 1917an Craonnen izan ziren gudu batzuetatik landa, Baionako apezpikuaren espantuak aipatu zituen Blaise Adémak, baizik eta euskaldunek kartsuki otoitz egiten zutela eta biziki giristino ageri zirela. Euskaldun baten heriotzaren berria ematen zutenean ere, maiz zehazten zuten giristino ona zela, soldadu ona izatea eta giristino ona izatea elkarrekin lotuak balira bezala.
|
|
|
hogei
|
urte
geroago ere.
|
|
2014
|
|
|
Ondo moldatu zen lehergailuekin, bakar batek ere ez zion ondoan eztanda egin, ez zuen galdu gorputz atalik, begirik, odolik. Metraila zati beltz bat zeukan ezkerreko belaunean, hori bai, berrogei
|
urte
geroago ere, 1981ean hil zenean, parkinson. Baina bonbak desaktibatzen ari zela libratu egin zen, zorte hori izan zuen.
|
|
|
Plazen izenak ere aldatu ziren harena jartzeko, kaleak, omenaldiak, kantua idatzi zion Telesforo Monzonek. Hitzaldiak ere egin izan dira, ia 40
|
urte
geroago ere bai... 2011n, esaterako, jardunaldi batzuk antolatu ziren Algortan bertan, Kultur Etxean:
|
|
|
Iruditzen zitzaion hori guztia, irudia, droga, birusa, indefinizio hori guztia arnas zezakeela, kutsatuta egon zitekeela bigarren solairuko eskailera tarte hori, irudiaren bitartez, erregailuarekin egon zen pertsonaren bitartez. Arnasarik hartu gabe pasatzen zen haren azpitik beraz Irene Arrias, hamar
|
urte
geroago ere, sabaia zuriz margotuta zegoenean ere, irudiaren arrastorik gabe, lizentziatura azterketa egitera zihoala.
|
|
|
Hitz egiten hasi zen alaba halako batean, ahots egokia zuen, aurpegia ere bai, ondo jantzita, atsegina. Irenek ez zituen esaldi guztiak gogoratzen, ezinezkoa zen, baina batzuk bai, printzipalenak, hogei
|
urte
geroago ere gogoratuko zituen: " Zergatik hitz egiten dit niri, ama?"," Zergatik niri bakarrik?"," Zergatik ezin diozu zuk entzun?"," Pertsona normala da jainkoa, ama, osabak bezala?".
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, ederrak ziren, bihotzeraino barrentzen zen edertasun batez jantzita zeuden. Betidanik zeuden han, eta bertan egonen ziren gure oroitzapenen oroitzapena ezabatu eta milaka
|
urte
geroago ere. Betierekotasun hura ere asaldagarria zen:
|
|
|
Hala ere, hamar
|
urte
geroago ere, borroka armatua bera zuzenean auzitan jartzea ezinezkoa zen ezker abertzalean. Tabua tabu zen oraindik.
|
|
|
Arantzazuko Biltzarra egin eta hamar
|
urte
geroago ere ortografia zen batasunerako oztopo. Aspaldiko h aren auzia zegoen alde batetik, eta 1968az gero, hots bustiak (ñ, ll, dd, tt) idazteko moduak bereizi zituen batasunaren aldekoak eta aurkakoak berriro.
|
|
|
Bost
|
urte
geroago ere unibertsitatean lehengo lepotik zeukan burua euskarak. Hara bestela zer zioen Piarres Xarritonek (1984:
|
|
2016
|
|
|
Finzi Continitarren famili hilobiaz «beldurgarria» zela esan eta horregatik irribarre egin bazitekeen ere, haien etxeaz irri egitea, ordea, leku hartan bakarturik zegoen, Panfilio ubideko eltxo eta igel artean eta ur zikinetarako erreten artean, eta bekaizkeriaz «magna domus» deitzen zioten?, ezinezkoa zen baita berrogeita hamar
|
urte
geroago ere. Alderantziz:
|
|
2017
|
|
|
Zure izate osoa oroitzapen eskasetan bilakaturik geldituko litzateke. Ehun pertsonatik gorak gogoratuko zintuzke zure heriotzaz berrogei
|
urte
geroago ere, baina benetan, hor sakon sakonean, inork ez luke jakingo nor izan zinen.
|
|
|
30
|
urte
geroago ere izugarria da Txernobilgo
|
|
|
30
|
urte
geroago ere izugarria da Txernobilgo istripuaren inpaktua. Oraindik bi milioi pertsona (tartean milioi bat haur) kutsadura erradioaktibo handiko eremuetan bizi dira.
|
|
2019
|
|
|
Elizgizonak segituan altxatu ziren Jean de Meung defendatzera; Gersonek, ordea, Parisko Unibertsitateko kantzilerrak, bat egin zuen Christinerekin, eta frantsesez idatzi zuen bere tratatua, jende gehiagorengana iristeko. Martin le Francek gudu zelaira atera zuen Chaperon des Dames astuna, zeina irakurriko baitzen berrehun
|
urte
geroago ere. Eta Christinek berriz ekin zion.
|
|
|
Ez, lagunak baino gehiago; gure bizitzak korapilatu egin ziren, berak barruan zeraman kulparen zamatik libratu zenean, berrogeita hamar urtetik gora eraman baitzuen barneratua erruduntasun sentimendu hura, beldur etengabe hura Gita eta bera ez ote zituzten nazien kolaboratzailetzat hartuko. Laleren zamaren parte bat nire gainera amildu zen, ni haren ondoan, haren sukaldeko mahaiaren inguruan, eserita egon nintzen bitartean; maitagarria egin zitzaidan esku dardartiak eta ahots dudatsua zeuzkan gizon hura, gizadiaren historiako gertaera ikaragarri haiek igaro eta hirurogei
|
urte
geroago ere, oraindik begiak hezetu eta malkoetan loratzen zitzaizkion gizon kuttun amultsu hura.
|
|
|
Gregoriok, Margarita Maguregiren seme nagusiak, pipa erretzen zuen ama hil eta berrogei
|
urte
geroago ere, frontoian aritzen zen oraindik eta diru asko eginda zeukan: enpresa propioa zuen, 123 langile, hiru seme, Ginean negozio batzuk.
|
|
2020
|
|
|
Baina Gilles de Raisen eta Francesco Prelatiren izenak munduan zebiltzan eta dabiltza, eta biak hil eta handik bostehun bat
|
urte
geroago ere, ama batek bere umeari esaten dionean kontuz ibiltzeko Gilles de Raisekin, abisuak duen indar dramatikoagatik da, haren izugarrikeriek belaunaldiz belaunaldi gure buruetan utzi duten laztura sekulakoaren estigmarengatik.
|
|
|
Erdizka esango nuke. Bai gertatzen da batzuek, hainbat
|
urte
geroago ere, egindako hutsen bat gogorarazi egiten dizutela, baina bestelakorik ere gertatzen da. Gai honen inguruko hausnarketa egin zuen Eduardo Galeano idazleak El fútbol a sol y a sombra liburuan.
|
|
|
urezko koltxoi bat. Esango nuke garai bateko pelikuletan ohikoa zela urezko koltxoiak azaltzea, baina guk ez genuen sekula ikusi holakorik, lehenengo aldia izan zen, hogeita hiru
|
urte
geroago ere aldi bakarra izan zela uste dut. Gogoan dut sentsazioa, likatsua, hondoragarria, zaratatsua.
|
|
2021
|
|
|
Zein ote zen Leonardoren sormenaren sekretua? Nondik ateratzen ziren haren ideiak, bostehun
|
urte
geroago ere hain modernoak diruditenak. Zer eskaintzen die bere pentsamenduak XXI. mendeko pertsonei?
|
|
|
Botere harrigarria dauka. Idazleak ezagutzen ez dituen lekuak imajinatzen baditu eta ondo idazten baditu, leku horiek irakurleen buruan agertuko dira, ehunka
|
urte
geroago ere, hitz horiek berriz irakurtzean. Liburuak objektu telepatiko intermitenteak dira.
|
|
2022
|
|
|
Ermita dagoen tontorretik herrira etor zitekeen guztia ikusten zenez, San Martin ermita hautatu zuten azkoitiarrek, hango kanpaia joaz herriari abisua emateko. Etorkizuneko ekaitzak saihesteko, udaletxeak urte hartan bertan jarri zuen protokoloari jarraipena emanez, herritarrek kanpaia jotzeko ohiturari eusten diote 467
|
urte
geroago ere.
|
|
|
Indarrak biltzea eta elkarrekin lan egitea izan zen gure apustua eta gaur berrestera gatoz. Lehen Bai Euskarari ziurtagiriak banatu ziren egun hartatik, 22
|
urte
geroago ere, beharrezkoak izango ditugu eragile, enpresa, erakunde eta norbanako ezberdinen arteko elkarlana, erantzukizuna partekatzea eta komunitate osoaren indarra eta konpromisoa, euskaraz eroso egiteko eta eragiteko, espazio guztietan. Horrekin batera, egungo eta etorkizuneko erronkei aurre egiteko jauzi berriak behar ditugu araugintzan, plangintzan zein baliabideetan, bai eta pentsatzeko, lankidetzak bideratzeko, egiteko eta eragiteko molde ausartagoak ere".
|
|
|
Legebiltzarrerako bozetan, EH Bilduk Gipuzkoako zerrendako bigarren postuan aurkeztu zuen, baina zerrendaburu bihurtu zen Espainiako Auzitegi Nazionalak koalizioko koordinatzaile nagusi Arnaldo Otegiren hautagaitza legez kanpo utzi ostean. Hala, haren esku geratu zen lehendakarigai izateko ardura; lau
|
urte
geroago ere hala izan zen. Gainera, 2016tik EH Bilduren eleduna da ganbera hartan.
|
|
|
Ez zitzaion gai horretaz aritzea gustatzen. Ezta hainbat
|
urte
geroago ere, behin edo behin aipatzen bagenion.
|
|
|
Seaska. 50
|
urte
geroago ere, martxan da elkartea, Ipar Euskal Herriko 38 ikastola biltzen dituena. Baionako etxe bateko egongelan, kasik bat batean, sortutakoaren ondorio.
|
|
|
Turismoarekin loturikoak (horietako gehienak sasoikoak) zein barneko lana eskatzen zutenak kanpokoentzat gelditu ziren, neurri handi batean. 60
|
urte
geroago ere, ura bere bidetik, istorio bera errepikatzen da munduko bazter guzietan.
|
|
|
Festa guztietan egiten genuen zerbait, denetan!", gogoratzen du Maitek. Pandemia iritsi bitarte, lana utzi eta hogei
|
urte
geroago ere, hilero hilero biltzen zen talde bat bazkaltzera. " Lagunartea mantendu dugu".
|
|
|
Berrogeita hamar
|
urte
geroago ere, irribarrea ezin gorderik, Lodosako Bestaberri egunean jantzitako pistatxo koloreko soinekoa du gogoan Fina Lopez Diezek kontserba lantegiaz galde egiterakoan. Eta baita bere ezkontzako soinekoa ere.
|
|
|
Berrogeita hamar
|
urte
geroago ere, Finak bezalaxe, irribarrea galdu gabe oroitarazten dit Belen Lersundi Artola ondarroarrak soineko bat erosteko ametsarekin hasi zela kontserba fabrikan lanean, hamar urte bertzerik ez zituela. Jaunartzea soineko zuriz egin nahi zuen, eta etxean diru nahikorik ez zegoenez, bere lagun batzuek hartutako bide bera egitea erabaki zuen:
|
|
|
Berak bazekien nork salatu zuen aita, baina inoiz ez zuen gorrotorik agertu. Eta, hala ere, hogeita bost
|
urte
geroago ere, niri ez zidaten Kasinoan sartzen uzten, gorrien familia batekoa nintzelako". Tristuraz kontatzen ditu bizipen haiek Finak.
|
|
|
" Heraclio Fournier karta fabrika 1870ean ireki zenean, ez zen begi onez ikusten emakumeek etxetik kanpo lan egitea, are gutxiago industrian. Hiruretan hogeita hamar
|
urte
geroago ere familia tradizionalaren kontra zihoala azpimarratzen zuten, emakumeen lan produktiboa arazo sozialtzat zuten, mehatxutzat, naturaren kontrako zerbait zela esaten zuten, zaintzaz nor arduratuko zen galdetzen zuten...". Lehen arrakalak Fournierreko emakumeek ireki zituzten, ordura arte ahotsik gabe utzita zeudela salatu, eta gehiago isilduko ez zirela aldarrikatzen hasi ziren.
|
|
|
Adinekoek berriz ere gerra etorriko zen beldurra zuten". Inguruan ez ulertu arren, harro zeuden emakume haiek, eta 45
|
urte
geroago ere harrotasunez begiratzen diote egindako bideari. " Eskubide indibidual eta kolektiboen alde borrokatzea egokitu zitzaigun emakumeak izan ginen".
|
|
|
Eta bereziki paratzen du begirada emakume langileen egoeran: " Tristuraz ikusten dut ia 50
|
urte
geroago ere nola gauden. Emakumeen egoera ez da hobetu lan munduan.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, nire begietarako Axularren Egunak badu gozo bat inolaz ere aurki ez dezakedana edozein errege erreginaren bisitaldietan; Axularren Egunak badu presentzia bat ilaundu ez dena nahiz eta ehun urte joan zaizkigun ordutik eta gaur arte. Bai, ehun
|
urte
geroago ere maite ditugu, maite, Axularren Egunean bildu ziren idazle maitatuenak, haietariko batzuk bederen. Nik behin baino gehiagotan aitortua dut nire predilektoa dela Etxepare, Aldudeko medikua, baina zer esanik ezmenostu gabe Larresoroko eskolako gainerakoak.
|
|
2023
|
|
|
ziurtasun gutxi eta indarkeria larregi dago kontu honetan. Eta zalantzak hor daude oraindik, 30
|
urte
geroago ere.
|
|
|
Hamahiru urte geroago, han ginen berriro, lankide berriekin eta gizartearen bultzada are handiagoarekin. Hamahiru
|
urte
geroago ere, lanbidea baino askoz gehiago zen.
|