|
2000
|
|
|
Gero eta hobeto nenbilela igartzen nion neure buruari, bai osasun aldetik eta bai gainerakoan. Nire gaixotasuna, etsipenak, hogeita bost edo hogeita hamar
|
urtera
arte biziko ote nintzen eta kontuak... ahazten joan zitzaizkidan poliki poliki. Lagunarte berriak egin nituen.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, sendagai berriak ikertzeak, hala nola rivastigmia edo galantamina, hobekuntzan eta prebentzioan laguntzen dutenak, itxaropen berriak sortzen dizkie gaixo horiei. Prestakuntza eta aholkularitza Oro har, diagnostikatu ondoren, Alzheimerra duen gaixoak lau eta bost
|
urte
arteko bizi itxaropena izaten du, baina ez da berdina kasu guztietan, eta badira hamarkada bat baino gehiago gaixotasunaren gainetik daudenak. Gainera, buru nahaste horren ezaugarriek zaildu egiten dute familiako bizikidetza.
|
|
|
Gaixotasunak eta lesioen larritasunak gora egin arren, Espainian zentro publiko bakarra dago, Madrilen kokatua. Zentro horrek, lesioen larritasuna gorabehera, hogeita hamar
|
urte
arteko bizi itxaropena duen paziente mota horren arreta integrala eskaintzen du. Gainerako autonomia erkidegoetan, kaltetuak gailu batetik bestera mugitzera edo “landareztatzera edo etxera hiltzera” joatera behartuta daude.
|
|
|
WWW/ Adena erakunde ekologistaren iritziz, gaur egungo nazioarteko araudiek diote espezie horrek baimendutako harrapaketa baino lau aldiz gehiago arrantzatzen dutela, eta gero merkatuetan saltzen dituztela. Arrain horien arrantza eremua kostalde patagoniko osoan dago, eta oso sentikorrak dira, batez ere, hazkunde motela dutelako; 2 metroko luzera izatera irits daitezke, eta ez dira ugaltzen 6 urte baino gehiago igaro arte, eta 50
|
urtera
arte bizi daitezke. Ezaugarri horiek direla eta, legez kanpoko arrantzak ondorio suntsitzaileak ditu; eremu batzuetan, legez kanpoko arrantza horrek, erregulaziorik eta erregistrorik gabe, legatz beltz patagonikoaren izakinak% 99 murriztu ditu.
|
|
2005
|
|
|
Ezin izan nuen sinetsi eragiketa hamazazpi aldiz errepikatu arte”, esan zion Schweitzer irakasleak “Science” i. Prozesu bera behatu zen beste dinosauro mota baten eta T.rex en beste ale baten hezurretan, Lurrean duela 65 milioi
|
urte
arte bizi izan ziren harrapari beldurgarriena. Zain horietako askotan zelulak diruditen egitura gorrixka eta marroiak aurkitu ziren.
|
|
2006
|
|
|
Baina hartz gazte bat heldutasunera iristen bada, bizirik irauteko aukerek gora egiten dute. Hala, hiru metroko hartz erabat hazia, 30
|
urte
arte bizi daiteke aske. Eta helduek mehatxu gutxi izaten dute, bi hankako harrapariena okerrena:
|
|
|
Erregina koloniako kide guztien ama da, eta gai da egunean 1.500 arrautza ekoizteko eta haien ondorengoen sexua zehazteko. Langileen erleek sortutako erregina jelearekin elikatzen da ia bakarrik, eta 3
|
urtera
arte bizi ohi da. Bestalde, zanganoaren eginkizuna erregina berriekin parekatzea da, aire zabaleko hegaldian gertatzen baita, eta hil egiten da.
|
|
2008
|
|
|
Gazte ginelarik, galtzen ari ginen gure historia AEBetan, euskaldunaren historia esan nahi dut. Gure familiak zori ona izan zuen, amatxi ia 90
|
urte
arte bizi izan zelako eta, beraz, beti izan genuen itzal hura. Egia esateko, gure osaba batek bai, euskalduna hartu zuen emazte, eta haien seme alabek euskara eta frantsesa mintzatzen dituzte, pittin bat bederen.
|
|
|
2000 bitartean, bizi itxaropena 1,6 urte igo zen gehien irakurtutakoentzat, eta ez zen aldatu hezkuntza gutxien jaso zutenentzat. Ikerketaren arabera, 2000 urtetik aurrera, 25 urte betetzean, hezkuntza maila altuena duten pertsonak 82
|
urte
arte bizi daitezke, eta gutxien ikasitakoen kasuan, 75 urte arte.
|
|
|
Eguneroko gatazkak, azken batean, eta, zehatzago esateko, gaur egungo gazteen (gazte sektore zabal baten), 30 urteen bueltan diren horien kezka eta arazo behinenak erreproduzitzen dira narrazio horietan: hileroko gastu arruntez gainera hipoteka ordaindu beharra, lan batetik bestera ibiltzearen kondena, gai sozial eta politikoekiko konpromisorik eza, nagusi alfer eta kontentagaitzak, pilatutako zorrak ordaintzeko ehun
|
urtera
arte bizi duten gazteak, eta horren guztiaren ondorioz jendearengan sortzen den ezinegona, ekonomikoa nahiz animikoa.
|
|
|
Txilera destinatu zuten. Han 1967
|
urtera
arte bizi izan zen. 1935 eta 1947 urteak bitartean Paineko apaiztegi kaputxinoko irakasle izan zen.
|
|
2009
|
|
|
Saddam Hussein Irakeko boterera heldu zenetik urtetik hiltzera kondenatu zuten arte
|
urte
arte bizitakoa jasotzen du House of Saddam lau ataletako telesail laburrak. Iazko abuztuan estreinatu zuten, Erresuma Batuan, eta AEBetara abenduan heldu zen.
|
|
|
Uhartea izanagatik urrerik ez duen arren, Izaro irlak (Bizkaia) atzo botatako teila izango du datorren
|
urtera
arte bizirik iraunaraziko dion altxorra.
|
|
|
Arrazaren arabera, asko alda daiteke, baina batez beste 8 eta 15 urte artekoa da. 20
|
urte
arte bizitzea ez da apartekoa, animalia osasuntsuetan. 29 urte bizi izandakorik ere badago.
|
|
2010
|
|
|
Beldurtzeko moduko urte zakukada! 11
|
urte
arte bizi izan nintzen han. Urte gutxi, aukeran.
|
|
|
Adinak zaurgarritasuna dakar, batez ere krisi garaian. Bakarrik bizi direlako edo senideez arduratu behar dutelako, adinekoek bizi baldintza okerragoak dituzte, eta luzeagoak dira; izan ere, gutxien garatutako herrialdeetan ere, “60
|
urte
arte bizirik irauten duten helduek 15 urte edo gehiago biziko dituzte”. 100 milioi inguru egunean dolar batekin baino gutxiagorekin bizi dira; garapen bidean dauden herrialdeetan bizi direnen %80k, berriz, diru sarrera erregularra dute.
|
|
|
Bizia, ordea, erabat luzatu da eta batez beste, gaur, Europan gizonezkoak 78
|
urtera
arte bizi daitezke.
|
|
2011
|
|
|
Obesitate morbidoa duten eta 40 urtetik gorako gorputz masaren indizea (GMI) duten pertsonek 5 eta 12
|
urte
arteko bizi itxaropena murrizten dute, asaldura hori hasteko adinaren arabera; izan ere, gaixotasun horrek “konplikazio ugari” dakartza, eta konponbide bakarra kirurgia da. Endokrinologia eta Nutrizioko Espainiako Elkarteko (SEEN) idazkari Miguel Ángel Rubiok dioenez, diabetea, hipertentsio arteriala, hiperlipemia, kolelitiasia eta loaren apnea bezalako gaixotasunak “hiru aldiz gehiago agertzen dira obesitatea duten pertsonengan”, eta gaixotasun koronarioa, artrosia eta hezueria, berriz, bi halako gertatzen dira.
|
|
|
Obesitatearen Institutuak obesitate morbidoa izateko arriskuen berri eman du, duela gutxi egindako azterketen arabera 5 eta 12
|
urte
arteko bizi itxaropena murriztu baitezake. Hori da Kanaria Handian egin zen Obesitatearen Kirurgiako Espainiako Elkartearen azken Biltzarretik ateratako ondorioetako bat.
|
|
2012
|
|
|
Oro bar, hirurogeita hamar edo hirurogeita hamabost
|
urtera
arte bizi ohi dira, gutxitan laurogeira arte; hil baino aste batzuk lehenago poliki poliki gainbehera hasten dira, baina minik gabe. Aldi horretan lagunen bisita asko izaten dute, ezin baitira beraiek kanpora irten ohi bezalako erraztasun eta atseginez.
|
|
2014
|
|
|
Emakumehau Anizen jaio zen, Baztanen. Anizen bertan 36
|
urte
arte bizi izan zen, gero Iruñeraetorri zen arte. Elkarrizketatzailea haren iloba da, unibertsitateko ikaslea; biak lasaiederrean ari dira, gaztaroko oroitzapenez mintzo.
|
|
|
Gure gizon elkarrizketatua, 64 urteko gizona, Tolosan jaio eta 22
|
urte
arte bizi izanzen; ondoren, Errenterian lan egin zuen urte batzuetan eta orain Hondarribian bizida. Lau seme alaba ditu ikastolara joan direnak.
|
|
2015
|
|
|
Baina gero ezin dut ekidin gehiago eskatzea, eta desiratzen dut ama izatea hil baino lehen. Baina ez naiz konformatzen horrekin; beraz, berrogeita hamar
|
urtera
arte bizi nadin eskatzen dut. Baina ez, gehiago nahi dut bizi, gehiago behar dut:
|
|
2016
|
|
|
" Lineok kalkulatu duenez, baldin landare batek bi hazi bakarrik sortuz gero eta ez dago hain emankortasun urriko landareriketa honek sorturiko landareñoek hurrengo urtean beste bi hazi sortuz gero, eta horrela hurrenez hurren, 30 urteren buruan milioi bat landare izanen lirateke. Elefantea, ezagutzen diren animalia guztietatik astiroen ugaltzen omen da, eta haren gutxieneko berezko gehikuntza kalkulatzeko lana hartu dut; ziurrentzat onar daiteke hogeitamar urterekin hasten dela umatzen, eta laurogeita hamar urte izan arte umatzen segitzen duela, tarte honetan sei kume sortuz,
|
ehun
urtera arte bizi izanez; eta horrela izanik, 740 urte iragan ondoren, hemeretzi milioi elefante inguru, lehenengo bikotearen ondorengoak, izanen genituzke bizirik. Baina gai honi buruz badugu kalkulu teoriko hutsak baino froga hoberik, alegia, natur egoeran zenbait animaliak izaniko gehikuntza harrigarriro azkarra, hiruzpalau urte segitutan horretarako inguruabar egokiak gertatu direnean".
|
|
2017
|
|
|
Eta hari horrek zenbat iraungo duen auzi medikuek ere ez dakite. Orain arte, Ibonen egoera larritzat jotzen genuen, urte bat eta bost
|
urte
arteko bizi itxaropena zuelako. Urtebete pasatu zenetik aurrera, edozein momentutan gerta zitekeen amaiera tragikoa, eta, alde horretatik, egoera oso larria zela genioen.
|
|
2018
|
|
|
Oso azterketa zabala egin da, eta ondorioztatu da karbohidrato gutxiko dietak (Atkins, adibidez) lau
|
urte
arteko bizi itxaropena murriztu dezaketela.
|
|
|
Zati batzuk Jakin aldizkariaren bidez plazaratu bazituen ere, duela sei bat urte hasi zen eduki osoa euskaratzen. Euskal Herrira bisitan etorri eta euskara erakargarria suertatu zitzaion Wilhelm von Humboldt
|
urte
artean bizi izan zen prusiar humanista, politikari eta hizkuntzalari ezaguna du hizpide. Euskal Herrira zergatik etorri zen, gure artean zer ikasi zuen azaltzen du bere lanak.
|
|
2020
|
|
|
" Nik ez dut lehengo normaltasuna itzuli nahi. Normaltasun zaharra nahi dut, 2000
|
urtera
arte bizi izan genuena, auzoko komertzioekin, elkar ezagutzen dugun auzokideekin", dio Twitterren Malayerba erabiltzaile kataluniarrak ondorengo txio honi erantzunez: " Auzo Gotikoan bizi naiz eta flipatzen ari naiz.
|
|
|
Moja klaratarrak 2018
|
urtera
arte bizi izan ziren komentu ohia etxegabekoentzako irekitzeko eskatu zuten zenbait herritarrek koronabirusaz babesteko etxerik ez dutenei ostatu bat emateko, eta ekimenaen aldeko sinadura bilketa ere hasi zuten change.org plataforman. Ekimen horren, eta" WhatsApp bidez horren inguruan zabaltzen ari diren bideoen" harira, adierazpena plazaratu du Udalak.
|
|
|
Begira, ama, zenbat
|
urtera
arte bizi gaitezkeen?
|
|
2022
|
|
|
Badaude korapilo batzuk askatu beharrekoak. Badaude errealitate batzuk erantzun beharrekoak, badauzkagulako gazte batzuk 18 urterekin babes sistematik kanpo geratzen direnak eta 23
|
urtera
arte bizi daitezkeenak linbo batean, eta gauza horiei erantzun bat eman behar duiegu. Nik benetan sinisten dut Dirusarrerak Bermatzeko Errenta kobratzen inor ez dela eroso bizi, eta inork ez duela hortik bizitzeko asmorik, baizik eta dela tresna bat egoera batetik irteten laguntzeko, horretarako diseinatua.
|
|
2023
|
|
|
Animalia hauek Afrikan, Indian eta Asian hedatzen diren basamortuetara modu naturalean egokituta daude. Hauek dira hiru eta bost
|
urte
artean bizi den karraskari honen ezaugarri fisikoak: Txikia da, 12 zentimetro besterik ez du neurtzen eta 90 gramo inguru pisatzen du.
|
|
|
Hala, 90eko hamarkadatik 2006
|
urtera
arte bizi izandako gorakadak, puntu oso bat baino gehixeago egin zuen bera 2016 urtean(% 13,7tik% 12,6ra); eta 2021ean egin zen azken kaleko neurketan, ehuneko orokorra mantendu bazen ere(% 12,6), eremu euskaldunak jaitsiera nabarmena izan zuela ondorioztatu zen (Altuna et al. 2021). Eskola eremuko erabilerari erreparatu nahi izanez gero, berriz, Arrue Proiektuak3 2017an egindako ikerketa daukagu.
|