|
2000
|
|
|
Hala ere, Iruñean bildu ginenoi, beste euskaltzale askori bezalaxe, azken
|
urte
hauetan euskara Euskal Herriko egoeraren gainetik balego moduan, hizkuntza neutroa balitz bezala, jarduteko joerak, kezka sortzen digu.
|
|
2002
|
|
|
Azken
|
urte
hauetan euskarazko komunikabideek jaso duten bultzadak eragina izan du, hala izan behar zuen? " oinezko" kritikaren esparruan:
|
|
2003
|
|
|
Aurretik ere handiak egin izan dituzte Nafarroako agintariek, baina parekorik ez du azken hiru
|
urte
hauetan euskararen aurka darabilten oldar gupidagabeak. Lehenagotik prestatzen, ernaltzen eta mamitzen hasiak ziren, baina 2000 urtean sartu ginenetik hona ezagutzen ari gara Hizkuntza Politikaren degradazio prozesu azkar eta zakarra.
|
|
|
Hau guztia gizartean poliki poliki txertatuz joan da, ondorioz. Erriberan azken
|
urte
hauetan euskarak eman dituen pausoak motzak eta neketsuak izan dira. Nafarroako Erriberako lur sailak oso zabalak dira, herri batetik besterako distantzia fisikoa handiegia da euskarak lege eta eraso hauekin zubiak eraiki eta hedatu ahal izateko.
|
|
|
Lotsarik eta kupidarik gabe joko dute euskararen kontra honek" Nafarroa desberdinduaren" proiektu politikoa kolokan jartzen duelako ozenki. Azken 16
|
urte
hauetan euskara ez da herritarrentzako kezka izan, ez da arazoa izan, naturaltasunez bizi izan du herritarrak normalizazio prozesua, eta horixe da euskaltzaleon aktiborik garrantzitsuenetarikoa. Beraz, euskara herritarren arteko gatazka bihurtu nahi izatea gu ahultzeko estrategia da.
|
|
2004
|
|
|
Zurekiko desadostasuna zehazteko: azken berrogei
|
urte
hauetan euskarak Nafarroan egin duen aldaketa ez da izan botere politikoarekiko hurbiltasunagatik, ezta gutxiago ere. Bigarrenik, horrek badu zerikusia, baina gizarte mailako beste faktore askok, ideologikoek eta sozialek, beste ondorio batera eraman gaituzte:
|
|
2008
|
|
|
7.> Euskarak eta erromantzeak, batak nahiz besteak zabaldu egin dute bere lexi ko trinkoa, batak bestetik hainbat hitz hartuz. Azken
|
urte
hauetan euskara erroman tze lexikoari buruz eginiko lanek bultzada nabarmena ezagutu dute, orain arte egini ko ikerketak metodologiaren aldetik azken batean aberastuz: Rohlfs, Mitxelena, Caro Baroja, Mariner, Echaide, Zárate, Irigoyen, alde batetik, eta bestetik Segura/ Etxe
|
|
|
Beste hainbeste gertatzen da azken
|
urte
hauetan euskaraz idatziz argitaratu diren hainbat idazleren lanei dagokienean. Erabiltzen duten lexikoa batu eta hiztegietara ekarri beharra dago (entzuna dut UZEI zerbait egiten ari dela alor honetan).
|
|
|
Azkenik, Kontseiluak 10
|
urte
hauetan euskara ikasi, erabili, zabaldu eta horren aldeko hautua egin duten jendarte eragile eta pertsona guztiei zorionak eman nahi dizkie. Jada ‘Euskaraz bai’ esan duten guztiei eskerrak eman nahi dizkie, eta bide batez, gizarte osoa aldekotasuna adieraztetik euskara egitera pasatzera animatu nahi du, 2009an abiatuko baita ‘euskaraz bai’ egiteko garaia.
|
|
2009
|
|
|
Bidegurutzean nork proposatu zuen bide egokia? Azken 30
|
urte
hauetan euskararen inguruan jardun diren eragile publiko eta pribatuen ibilbideak esandakoa egiteko aski eduki eskaintzen digute.
|
|
2011
|
|
|
Aurten Donibane Lohizuneko Begiraleak elkarteak 75 urte bete ditu eta baita airoski ospatu ere. Egia erraiteko, bazuten zer ospatu, 75
|
urte
hauetan euskararen eta euskal kulturaren alde lan ainitz eginak baitira. Epaitu ezazu zeuk, irakurle.
|
|
|
Testugintza honen nolabaiteko burua Jose Ramon Etxebarria izan zen eta berak testuak sustatu, zuzendu eta UEUra bideratzen zituen. Etxebarriak euskarazko eskolak eman eta testugintzan aritzeaz gainera, Zientzia Fakultatean
|
urte
hauetan euskaraz aurkeztutako tesina eta doktorego tesi gehienak zuzendu zituen. Seguru aski askorentzat babes hori funtsezkoa izan zen beraien lan akademikoa euskaraz egiteko, nahiz eta lan eskerga izan (egin behar zirelako) eta arazo ugariri aurre egin behar zioten (adb. nahikoa bermerik gabeko aurkezpena tribunalaren aurrean).
|
|
|
Ez zen barne dinamikaren ondorioa. Izan ere, Euskaltzaindia
|
urte
hauetan euskararen batasunerako oinarriak finkatzen ari zen, eta nahikoa lan zuen euskara idatziaren oinarrizko arau ortografiko gramatikalak bideratzearekin. Beraz, alde horretatik beste hiztegigintza biek, eskola mailakoak eta hiztegi batuarekin lotutakoak garrantzi handiagoa izan zuten.
|
|
2012
|
|
|
Garai hartan Euskal Herri independente, sozialista eta euskalduna amesten nuen; eleaniztuna behar zuen Euskal Herri euskalduna, alegia. Politikaren jardunean aritu naizen
|
urte
hauetan euskara izan da nire hizkuntza aldarrikapenak plazaratzeko, bai zinegotzi moduan eta baita legebiltzarkide moduan ere. Eta hasieran uste nuen, buruan nituen beste aldarrikapenak gauzatu ahala, euskal hiztunen eskubideen errespetua ere lortuko genuela.
|
|
|
Aurreko Atlasa duela zortzi bat urte kaleratu zuten eta bertan euskararen egoera larriagoa zen oraindik, orduan" desagertzeko arriskupean" esaldiarekin definitu baitzuten. Egia izan daiteke azken zortzi
|
urte
hauetan euskararen egoera zertxobait hobetu dela zenbait leku eta arlotan, baina egia da, baita ere, ez dela horrela gertatzen Iparraldean eta Nafarroan, aldiz kontrakoa baizik.
|
|
2013
|
|
|
Rober Gutiérrez elkarteko zuzendariak azaldu ditu Galdakaoko Vusa Eraikuntzak enpresaren merituak: “Azken
|
urte
hauetan euskara lan munduan txertatzeko egin duen lana eta esfortzua nabarmentzekoak dira. Krisi garaian egon arren, euskara planarekin jarraitzen du eta euskararekiko duten konpromisoa adierazteko Bai Euskarari Ziurtagiria urtez urte berritzen jarraitzen du.
|
|
|
Logikoa iruditu zitzaidan. Oriora etorri naizen
|
urte
hauetan euskara inguruan izan dut, baina hona bizi izatera etorri eta euskara ikasteko deia sentitu nuen, pixka bat gehiago egin eta euskararen bidean pauso batzuk aurrera emateko beharra eta nahia.
|
|
2014
|
|
|
Lau
|
urte
hauetan euskararen batasunaren oinarriak jartzen ditu Euskaltzaindiak eta ahalegin honen, motorra. Gabriel bera izan zela adierazten dute Mitxelenak, i.
|
|
2015
|
|
|
Akamarren, Gixunen ala Bardozen badira oraino euskara ezagutzen duten adinekoak. Uste izan zen duela 30
|
urte
hauetan euskara galduko zela Amikuzen baina alderantziz suertatu da: hiztunak gaztetzen joan dira bereziki Donapaleu zein Izurako ikastolei eta Larzabaleko Manex Erdozaintzi Etxart kolegioei esker.
|
|
2017
|
|
|
Hirugarrenik, eta Martínez de Lunak eta enparauek esandakoari jarraituz (2013: 13), euskal soziolinguistikak sakontasun teoriko falta du eta gure artean orain arte ezezagunak izan diren kontzeptu batzuk aurkeztu eta aplikatu nahi izan dira, euskarazko ikerketa egiten gabiltzan lagun guztien artean gure ezagutza aberastu eta saretzeko. Azkenik, ikusita UEMAko udalerrien egunerokoa mehatxu judizialek baldintzatzen dutela (Urrutia, 2000: 31; Etxeberria, 2015), azken bost
|
urte
hauetan euskara esparru guztietan erabiltzeko hautu garbia egin duten lagun eta erakundeen kezka nagusiena, hau da, Urkijoren helegiteak, maila orokorrago batetik aztertu dira. Era berean, euskalgintzak eskatzen duen paradigma aldaketa honetan (Topagunea, 2015: 1) argi printza txiki batzuk igortzeko asmoarekin ere egin da lan hau.
|
|
2018
|
|
|
Sari honen helburua da Gipuzkoako kultura ondarea zaindu, ikertu eta hedatzeko egindako lana aitortzea, eta, horretarako, epaimahaiak hainbat alderdi izan ditu kontuan, hala nola lan horien sakontasuna eta egindako ibilbidea, gehi proiektuaren berezitasuna; lurraldean duen ezarpena eta oihartzuna; eragindako eraldaketa kulturala eta soziala; sinergiak sortzeko gaitasuna; lanaren jarraitutasuna; balioen transmisioa... Saritu dute, baita, Euskaltzaindiak ehun
|
urte
hauetan euskara biziberritzeko izan duen gaitasuna, eta euskararen zabalkundeak eta erabilerak gure gizartean izan duen eragina eta sortu duen eraldaketa kulturala.
|
|
2019
|
|
|
Alegia, parekoak ulertuko ote zaituen zalantzarik ez izateak ateak guztiz zabaltzen dizkio erabilerari, bereziki, aldeko giro soziala dagoenean. Eta, azken
|
urte
hauetan euskararen ezagutzak izan duen gorakadarekin, gero eta normalagoa da ulertuko zaituzten pertsonak aurkitzea (batez ere, haurrak eta gazteak), erabilerarako aukerak biderkatu egiten direlarik, Euskaraldian ikusi den bezala.
|
|
|
Hizkuntzen arteko bizikidetzaren aldePedro Sánchezek ez du adierazpenik egin; bai, ordea, Andres Urrutia euskaltzainburuak. Urrutiak eskerrak eman dizkio Pedro Sánchezi, eta gogoratu du Euskaltzaindia bere mendeurrenean bete betean sartuta dagoela,, eta jakina da ehun
|
urte
hauetan euskararen defentsarako eta aurrerakuntzarako jardun duela Akademiak, egoera politiko oso desberdinetan, gainera?.. Horrezaz gain, jarraitu du euskaltzainburuak, Euskaltzaindiak beti aldeztu ditu aniztasuna eta hizkuntzen arteko bizikidetza?, eta adierazi du etorkizunean ere betiko leloari eutsiko diola: –Euskara aho mihietan dugula etorkizunari so ari gara euskararen akademian, Euskal Herri osoa aintzat hartuta.
|
|
|
Akaso gaztelerazko hitz gehien erabiltzen dituena, ni naiz, euskaldun zaharra naiz eta zenbait hitz eskapu egiten zaizkit. Hala ere, lau
|
urte
hauetan euskara teknikoa menderatzen ikasi dut. Lagungarria izan zait Udaleko lana.DATOZEN HAUTESKUNDEEI BEGIRALourdes Salsamendi izango da EAJ PNVren hautagaia datozen hauteskundeetan.
|
|
2021
|
|
|
Libreki egin bazuten lan, mende bat eterdi huntan emanak izanen zituen urratsak euskara batuak, gure hizkuntza menturaz egoera hobean izanen baitzen gaur. Horren ordez, nahiz azken berrogeita hamar
|
urte
hauetan euskara batuak ikaragarriko aitzinamendua egin duen, oraindik urrun gira Euskal Herri guzian euskara batuan mintzatzetik eta idaztetik. Mintzo ditugun euskalkiak sukalki bilakatuak dira, dio Kepa Altonagak, bakoitzak bere sukaldean moldaturik bere araberako saltsa, euskarak horrela ez bailuke gerorik.
|
|
|
Hitzaurrean halaxe idatzi zuen: «Ez dut azken
|
urte
hauetan euskaraz idatzitako libururik argitaratu. Ez nahi izan ez dudalako, erdarazko eskabide batzuen mende egon naizelako baizik, eta hauek ere abertzale baten ikuspuntutik aspaldi egiteko zeudelako».
|
|
|
“Tradizioaren eta modernitatearen arteko oreka bilatzen dute egungo Gramatika lanek. Guri dagokigunez, azken hogeita bost
|
urte
hauetako euskarari buruzko ikerlanen ekarpenak ere ekarri ditugu Euskararen Gramatikara”.
|
|
|
Horrez gain, gramatika hauek tradizioaren eta modernitatearen arteko oreka bilatzen dute. Guri dagokigunez, azken hogeita bost
|
urte
hauetako euskarari buruzko ikerlanen ekarpenak ere ekarri ditugu Euskararen Gramatikara”. Azken kontu honi dagokionez, Salaburuk gaineratu du horrek berarekin dakarrela “gramatika tradizionaletan ageri ez ziren kontzeptuak azaltzea”, baina betiere “gramatikari garaikideen artean guztiz hedatuak daudenak”.
|
|
2023
|
|
|
Bingen Zupiriaren adierazpenok botere autonomikoaren euskara politika berrestera datoz: «Inkesta soziolinguistiko honetako datuek balio digute atzera begiratu eta 30
|
urte
hauetan euskararen biziberritze prozesuan egin den lanaren emaitzak ikusteko. [...] Gizarteak euskararen normalizazioaren alde egin duen apustua sendoa izan da, eta sendo jarraitzen du gaur egun ere; beraz, botere publikoei dagokigu aukerak eta tokiak topatzea euskararen ikasketa, erabilera eta normalizazio hau bultzatzen jarraitzeko» (BERRIA,).
|