|
2000
|
|
|
Eta zer da Estatutua egokitzea? Konstituzioaren arabera duela 150
|
urte
Euskal Herriak bere jatorrizko boterea bazuen, hori gaurkotuta zer da. Zer da horren baliokidea?
|
|
|
Duela bi
|
urte
Euskal Herria aro berri batean sar tzeko urrats garrantzitsu bat ematen ari zela esaten genuen. Lizarran jaio zen akordioarekin eta bere atzean zegoen argazkiarekin, abertzaleak eta beste sektore anitz bildurik, itxaropena eta ilusioa piztu ziren fase berri baterako oinarriak jarriz.
|
|
|
Gerra ondoko
|
urteetan
Euskal Herrian izandako gertakizun berrietan, ETAren sorrerabarne, Txillardegik jokatu zuen papera zentrala izan zen. Ez berak bakarrik, noski; bainabere orduko lanak irakurtzea besterik ez dago, apurtzaile aparta izan zela ikusteko.
|
|
|
Baroja’ren euskaltasuna. 30 zk. (1968), 8 Irratiaren historiako 20
|
urte
Euskal Herrian. 89 zk. (1995), 95 (Itz.: Esteban Agirre).
|
|
|
31 zk. (1984), 93 Irratigintza egun Euskal Herrian. 22 zk. (1982), 89 RTVEko 180en gutuna (Orain eta Hemen). 23 zk. (1982), 69 Irratiaren historiako 20
|
urte
Euskal Herrian. 89 zk. (1995), 95 (Itz.: Esteban Agirre). Ba ote dago euskal industria audiobisualik?
|
|
2001
|
|
|
98ko EAEko hauteskunde kanpainan 2000
|
urterako
Euskal Herriaren independentzia iragarri zenuen. 2001 urtean gaude.
|
|
|
Bederatzi adituren artean dago egina: Jose Luis Orella historialariak 1000
|
urtean
Euskal Herria nolakoa zen aztertzen du; Erlantz Urtasun historialariak, orduan zeukan hizkuntz egoera; Anton Borja, Nekane Jurado eta Antxon Mendizabal ekonomilariek, berriz, 2000 urtean Euskal Herriak dauzkan erronka ekonomikoak aztertzen dituzte; Karlo Ravelli politika ekonomilariak" Teoria del Estado y Estado vasco" gaia lantzen du; Alberto Frias" Lurra Deialdia" mugimendua... de Euskal Herria a Euskal Hiria"; Iñaki Gil de San Vicente soziologoak gure nortasunaz dihardu eta Igor Ortega euskal gazte mugimenduak aurrean dituen erronkez.
|
|
|
Bederatzi adituren artean dago egina: Jose Luis Orella historialariak 1000 urtean Euskal Herria nolakoa zen aztertzen du; Erlantz Urtasun historialariak, orduan zeukan hizkuntz egoera; Anton Borja, Nekane Jurado eta Antxon Mendizabal ekonomilariek, berriz, 2000
|
urtean
Euskal Herriak dauzkan erronka ekonomikoak aztertzen dituzte; Karlo Ravelli politika ekonomilariak" Teoria del Estado y Estado vasco" gaia lantzen du; Alberto Frias" Lurra Deialdia" mugimenduaren eragileak," Ecologia año 2000: de Euskal Herria a Euskal Hiria"; Iñaki Gil de San Vicente soziologoak gure nortasunaz dihardu eta Igor Ortega euskal gazte mugimenduak aurrean dituen erronkez.
|
|
|
Azken hamarkadatako artelanak erakusteko metro koadro kopurua asko ugaldu da azken
|
urteotan
Euskal Herrian. Eta oraindik eta gehiago ugalduko da datozenetan.
|
|
|
XIV. mendean, esaterako, Ialiako hiri eta errepubliketan liskar biziak izan ziren eta hurrengo mendean Ingalaterran guda zibila izan zen, Gaztelan eta Aragoien ere egoera gatazkatsuak ezagutu ziren. Berezitasunak berezitasun, Erdi Aroko azken
|
urteotan
Euskal Herrian gertatutakoa Europako krisi eta gatazka sozialarekin parekatu daiteke.
|
|
2002
|
|
|
Horren funtsaelikagai osasungarrien ekoizpenean, lurraren emankortasuna mantentzean, uraren kalitatea ez hondatzean, bioaniztasunaren babesean eta energia kontsumoaren murrizketan dago. Aipatzekoa da nekazaritza biologikoaknabarmen egin duela gora azken
|
urteotan
Euskal Herrian. Zenbait datuadierazgarri aipatzearren, esan dezagun Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan, artean, urtebetean soilik, %30 igo direla nekazaritza motahonetarako erabiltzen diren lursailen hedadura eta ekoizleen kopurua.
|
|
2003
|
|
|
Iruñeko saioek Egin egunkariaren orri ugari bete zituzten, eta antzeko zerbait esan daiteke Anaitasuna eta Herria aldizkariei buruz, baita Deia egunkariari buruz ere, Iruñeko lehen urteetan. Azken hogeita hamar
|
urteetako
Euskal Herria ikertzen ari garen irakasle euskaldunok gutxitan aitortu dugun zorra dugu komunikabide horiekin, urte askotan egin duten lan eskerga dela eta. Prentsa hori arakatzeko, Ainhoa Ortuondoren laguntza izan dut.
|
|
|
Hamar lagunen atxiloketak, Egunkariaren miaketak eta itxierak hautsak harrotu ditu gure herrian. Euskaldunek amorruz eta haserre erantzun diogu eraso honi, milaka eta milaka lagun bildu garelarik Donostiako kaleetan, azken
|
urteotan
Euskal Herrian egin den manifestazio jendetsuenean. Euskal Herriak euskararen aurkako kolpe honen aurrean irmo eta ozen erantzun du, Egunkariari babes osoa eskainiz eta euskarak aurrera egin behar duela aldarrikatuz.
|
|
2004
|
|
|
Agian Eusko Jaurlaritza jabetu egin zen batxilergoko bigarren kurtsoak euskal historia ikasteko eskaintzen zuen aukera aski mugatua zela, zeren 2003
|
urtean
Euskal Herriaren historia izeneko ikasgai bat sortzeko dekretua onartu zuen, batxilergoko lehen kurtsoan nahi zuten ikasleek hautazko gisa hartzeko aukera emanez11 Ikasgai guztiz berria da, ez dena ezein espainiar dekreturen moldapena, beraz euskal historia ikuspegi propioz lantzeko aukera ona izan zitekeen. Hori da beraz aztertuko dudana.
|
|
|
1936 gerra
|
urteetan
Euskal Herrian, eta baita Espainiako estatu osoanere, lankidetza mugimenduaren sustapenean sindikatuek sekulako garrantzia edukizuten: CNT eta CCOO sindikatuek Katalunia aldean kooperatiba anitz sortuzituzten, zenbait eskualdetan ekonomia ia guztiz kooperatibizatzera ere helduz (Mandel 1970).
|
|
2005
|
|
|
Laura Mintegi elkarteko lehendakaria eta Lutxo Egia elkarteko diruzaina izango dira hilak 21a bitartean, Bled herrian (Eslovenia). Euskal Pen Klubeko otdezkariek adierazpen askatasunari buruzko ebazpen bat eramango dute, azken
|
urteotan
Euskal Herrian itxi dituzten komunikabideen ildotik. Euren asmoa kongresuan izango diren 141 Pen Klubetako ordezkariek (15.000 inguru) onartzea da eta haren ondotik Espainiako Gobernuari bidaltzea.
|
|
|
Kongresu handi bat egin zen irailaren 5etik 8ra bitarte Donostiako Kursaal jauregian Albert Einstein Annus Mirabilis 2005 lemapean. Unescoren Fisikaren Nazioarteko
|
Urtea
Euskal Herrian ospatzea zen helburu mundu guztiko zientzialari eta pentsalariekin batera. Horien artean Gerald Holton irakasle eta ikertzailea, Einsteinen oinordekoek hala eskatuta Albert-en argitaratu gabeko korrespondentzia eta agiriak arakatu dituena.
|
|
2006
|
|
|
Multinazionalen presentzia gero eta nabarmenagoa izan da azken
|
urteetan
Euskal Herrian. Presentzia hori, ordea, askoz ere errazago sumatzen da Ipar Euskal Herrian, batez ere Lapurdin, eta Nafarroan.
|
|
|
Ni beste lan batean ariko banintz ere saiatuko nintzateke aitzakia bat bilatzen lan horrek nire herriarentzat, nire buruarentzat, ingurukoentzat, nahi ditudan balore positiboak zabaltzeko bide bat eman dezan. Ez dugu esango «guk hemendik nahi duguna da hurrengo lau
|
urteetan
Euskal Herriaren independentzia lortzea», ez, baina sinbolo polita da eta iruditzen zaigu instrumentu batetik hauxe ekarri daitekeela.
|
|
|
Pertsona bakar batek bere soldata osoa etxebizitza bat erosteko erabiliko balu, etxebizitza ordaintzeko batez besteko denbora 14,56 urtekoa izango litzateke. Kopuru hori ia 20 urtera iritsiko litzateke Katalunian eta 18
|
urtera
Euskal Herrian. Kasu horretan, Andaluzia (17,65 urte), Aragoi (15,71), Madril (15,31), Valentzia (14,70), Nafarroa (14,63) eta Murtzia (14,57) ere batezbestekoaren gainetik egongo lirateke.
|
|
|
Hezkuntza sistemari dagokionez, azken
|
urteotan
Euskal Herrian estatuz kanpoko etorkinen seme alaben kopurua urtez urte nabarmen igotzen ari da, eta Hego Euskal Herriko 2005 ikasturteko datuak hauek lirateke: EAEn 12.991 (%4, 6) eta Nafarroan 7.775 (%8, 7).
|
|
2007
|
|
|
4.4 Zonbat
|
urtez
Euskal Herrian bizi, betidanik
|
|
|
Badira pare bat
|
urte
Euskal Herrian modan daudela, bai. Norberaren
|
|
2008
|
|
|
NaBai baino ez da gauza izan emaitzei eusteko eta ezker abertzaleak eskatutako abstentzio aktiboa azpimarratzekoa izan da. Kontuak kontu, Espainiako Kongresuaren irudi berriak datozen lau
|
urteotan
Euskal Herriari nola eragingo dion ikustea da orain gakoa." Ez da gauza bera" zioen PSEren kanpainako leloak, PPren irudi agresibotik aldendu nahian, eta mezua jendeari heldu zaiola dirudi, Zapatero eta Raxoiren arteko buruz burukoa zirudien honetan popularren garaipena saihesteko gainontzeko alderdietatik boto ugari jaso baitituzte sozialistek. Desberdintasun hori, ordea, nekez antzematen da batzuetan, ezker abertzaleak azkenaldian bizi duen sorgin ehiza ikusita.
|
|
|
2 Kasu nabarienetako bat aste egunen eta hilabeteen izenena dateke: aspaldiko
|
urteotan
Euskal Herrian argitaratzen diren egutegi gehienek eredu batuko izenak besterik eskaintzen ez dituztenean, eta, zenbait baserritako lagunek salbu, kale giroko jende gehienek, era batuak ez badakizkite, enerue, > febrerue, > etab. besterik esaten ez dutenean, herri mai lako hizkuntza mintzatu zein idatzian behialako forma dialektalak birpiztu nahi izateak ez dirudi premiazko ez bidez... Bestalde, gaurko gizartean dugun lekualdaketa ugari eta toki ezberdinetako euskaldunen arteko ezkontza mistoak gogoan izanda, zaila da hiri handietan eta ez hain handietan ere ume euskaldun talde homogeneoak aurki tzea, proposatzen diren euskalki egokitzapen horiek praktikara eramateko, eta are zailagoa izango da, zalantzarik gabe, etorkizunean.
|
|
|
Alta, Legasako lantokia itxi eta produkzioa beste bietara eramateko asmoa du. Zentro teknologikora bideratuko dituen 50 milioi euroetatik aparte, 2011
|
urtera bitartean
Euskal Herrian beste 54 milioi inbertituko dituela iragarri zuen joan den uztailean.
|
|
|
Eta hitz egin zuten bat edo bestek gogotik salatu zuten 30
|
urteotan
Euskal Herria jasaten ari den errepresioa. Ekainak 18, asteazkenez, amaitu zen epaiketa, azken batean, epaiketa juridikoa ez baina, politikoa dena.
|
|
|
Oskarbik antolatuta, han ziren Idoia Garmendia, Benito Lertxundi eta Mikel Laboa. Geroago Ez Dok Amairun ia lau
|
urtez
Euskal Herrian hara eta hona, batzuetan bere kuatro latas gorrian, esperientzia eta ikasketa urteak haiek.
|
|
2009
|
|
|
Aurrerapen handi eta konkista txikitzat daukat hori. 23
|
urterekin
Euskal Herria aldizkarikoei atzerriko erreportajeak egiteko nire burua eskaini nien, hemen ezer ikusi eta aurkitzeko gai izango ez nintzela uste nuelako. Errazagoa da Australiara joan eta guretzat exotikoak diren istorioak topatzea, baina horrek eman didan segurtasunarekin, nire inguruko kontuei erreparatzen ikasi dut.
|
|
|
Neolitikoan hasi eta 2050 urtean amaitzen da idazlana, bere baitan historia, politika eta sexua nahasten dituelarik. Euskal Herria gertaera akzidental bat dela proposatzen du, baina, halaber, 2050
|
urtean
Euskal Herriak independentzia lortuko duela aldarrikatuz. Trilogia baten lehen ekarpena dela jakinarazi du egileak.
|
|
|
Azken
|
urteetan
Euskal Herrian antolatutako ekimen nagusietakoa Nafarroako Fusilatuen Elkartearen eta Alargunen Herriko Elkartearen sustapenez sortutako Sartagudako Memoriaren Parkea da. 2008ko maiatzaren 10ean inauguratutako parkean Nafarroan 1936an eta frankismoan fusilatu zituzten 3.273 pertsonaren izenak32 erakusten ditu zazpi metroko hormaz gain, Joxe UlibarrenarenGurutzada Santuan tiroz hildakoak, Nestor Basterretxearen Fusilatzeko hilormaeta Jose Ramon Andaren lau metroko garaierako ate itxura duen artelanak etaBernardo Atxagaren, Pablo Antoñanaren, Jokin Muñozen, Castillo Suarezen, JoseMaria Jimeno Jurioren eta ekimenaren antolatzaileen testuak irakur daitezke.Herri ekimenak sustatu eta lagundutako memoria lekua da Sartagudakoa.
|
|
|
Makina bat herritan erakutsi dute filma, eta bide batez, txalaparta ere jo dute munduaren luze zabalean. Azken
|
urteetan
Euskal Herrian aritzea eragotzi die horrek. Horregatik sortu dute Nomadak Tx zuzenean ikuskizuna, urte hauetako lana eta bizipenak etxean aurkezteko.
|
|
|
Azken
|
urteotan
Euskal Herrian sortutako aberastasuna herritarren bizi baldintzak hobetzeko erabili ez izana gaitzetsi du plataformak, eta ondorioak zerrendatzen ditu: soldatek ahalmena galdu dute, prekarietatea zabaldu da eta lan istripuak ugaritu dira.
|
|
2010
|
|
|
3.8 Zenbat
|
urte
Euskal Herrian? ...................... 67
|
|
|
2008 galdera bakoitzarentzat, adibidez, ez dira beti 879 erantzun sartu. Generoarentzat eta lanbidearentzat, motibazioentzat eta helburuentzat bai; aldiz, adinaren kasuan 872 erantzun izan dira, lan egoerarenean 861, ikasketa mailakoan 751,« zenbat
|
urte
Euskal Herrian? » galderaren kasuan 848, familia eta euskararenean 838, haurrik duen 852, lagunartea euskaraz galderarenean 843 eta lankideak euskaraz galderarenean 599 (langabezia da azken zenbaki honen arrazoia).
|
|
|
Banan banan euskara ikasten duten ikasle heldu horien ikaskuntza maila AEKn, jatorria, generoa, adina, lan egoera, lanbidea, ikasketa maila, zenbat
|
urte
Euskal Herrian iragan duten, zein hizkuntza (k) menperatzen d (it) u (z) ten, familiako euskaldun kopurua, haurrik duten, haurrak euskara ikasten duen, lagunartean edo lan gunean euskara nork dakien, ikasleen motibazioak eta helburuak aurkeztuko ditugu.
|
|
|
3.8 ZENBAT
|
URTE
EUSKAL HERRIAN?
|
|
|
Frantsesezko galdera,« Depuis combien de temps vivez vous au Pays basque? », euskarazkoa baino argiago zen,« Zenbat
|
urte
Euskal Herrian? ».
|
|
|
Zenbat
|
urte
Euskal Herrian?
|
|
|
Zenbat
|
urte
Euskal Herrian?
|
|
|
Zenbat
|
urte
Euskal Herrian?
|
|
|
aurpegi zoroak, suminduak, haserretuak; ez patxadarik ez nobleziarik. Harrigarria zen duela 50
|
urte
Euskal Herrian halakoak pintatzen zituenik egotea.
|
|
|
Euskararen ofizialtasuna bera ukatzea, Euskal Herria ulertzeko modu murriztailea, testu liburuak zentsuratzeko nahia, irakasleen gabezia eta biktimen auzia bideratzeko bultzatu nahi dituzten politikak dira horren adibide, salatu du, sinatzaileen izenean, Gipuzkoako Bertsozale Elkarteko presidente Saroi Jauregik. Neurri horiek, gainera, inposizioaren bidetik datozela nabarmendu du Jauregik, eta itxuraldatu egiten dutela
|
urteetan
Euskal Herrian landu den hezkuntza ireki, parte hartzaile, euskaldun eta plurala. Hori guztia salatzeko, gainera, manifestaziora deitu dute; ekainaren 26an izango da, Donostian.
|
|
|
Pianoarekin hasi zen, baina bateriak asebete du Hasier Oleagak musika egiteko duen beharra. Azken hamar
|
urteotan
Euskal Herrian egin diren jazz disko ugaritan parte hartu du, baina haren lana beste esparru batzuetako diskoetan ere aurkitu daiteke. Gaur egun, besteak beste, Ruper Ordorikarekin aritzen da zuzenean.
|
|
2011
|
|
|
Hala ondorioztatu zuten mugimenduko kideek joan den azaroan egin zuten batzar nazionalean. Azken berrogeita hamar
|
urteotan
Euskal Herrian eskubideen aldeko borrokan herri mugimenduek eta gizarte adierazpenek izan duten garrantzitik abiatuta, eskubide zibil eta politikoen aldeko mugimendu berri baten beharra zegoelako sortu zen Eleak mugimendua, batzarrean adierazi zutenez. Hala, «irizpide ideologiko askotarikoak» bere barruan hartuta eta Euskal Herrian ireki den jokaleku berriaren aldeko indar metaketa helburu hartuta ekin zion lanari Eleak ek.Eleak mugimenduaren sorrerak Bateragune auziaren epaiketaren hasierarekin bat egin zuen.
|
|
|
69). 1975
|
urtean
Euskal Herrian 160 ikastola zeuden, eta 33.851 ikasle matrikulatuta (Lopez Atxurra, 1995: 68).
|
|
|
Ikastolan 25 urte lanean aritzeagatik Mikelatxo Floresek omenaldia jaso zuen. Aurten kopuru hori beteko luke ere Arantxa Gorrotxategi zenak eta harendako aipamena izan zen.Txus Congil zenak ere omenaldia jaso zuen,
|
urtetan
Euskal Herrian eta ikastolan lantzeko egindako lanagatik. Azkenik, 14 urteko ibilbidearen ondoren ikastola utziko duten DBH 4ko ikasleak omendu zituzten.
|
|
|
Aurten kopuru hori beteko luke ere Arantxa Gorrotxategi zenak eta harendako aipamena izan zen. Txus Congil zenak ere omenaldia jaso zuen,
|
urtetan
Euskal Herrian eta ikastolan lantzeko egindako lanagatik. Azkenik, 14 urteko ibilbidearen ondoren ikastola utziko duten DBH 4ko ikasleak omendu zituzten.
|
|
|
Ez ahaztu, iraultza prozesua hasi zenean, Floridablanca, Espainiako gobernuburuak, mugak itxi zituela. Aurrez esan denez, isilpean, ezkututik, hau da... kontrabandoz, pasa nahi izan ziren 400 dokumentu inguru harrapatu zituzten bi
|
urtean
Euskal Herrian. Laurehun atxiki bazituzten... zenbat ez ote ziren pasatu agintarien oharkabean?
|
|
|
Baina hori ere topiko bat da. Bestela, gogora dezagun deabruak berak ere zazpi
|
urtez
Euskal Herrian izanda," bai" eta" ez" esaten baino ez zuela ikasi.
|
|
2012
|
|
|
Adibidez, etxebizitzaren gaia. Duela zenbait
|
urte
Euskal Herrian barra barra hitz egiten zen etxebizitzaren eskubideaz. Aldiz, gaur egun?
|
|
|
Bidean aurkitzen duten guztia harrapatzen duten sare pelagikoak dira teknika erasokorrenetakoa. " Bolanta famosoak izan genituen urte askoan, gero desagertu egin ziren eta azken
|
urteetan
Euskal Herrian min izugarria egiten digu arraste pelagikoak, hondoko arrasteak dena xehe xehe egiten du", dio Eugenio Elduaien Gipuzkoako Kofradien Federazioko presidenteak. Imanol Ugartemendiak kontatu digu arrain pila bat hartzen zutela pelagikoetan aritu zenean," dena nahastuta eta dena hila, eta ondoren esaten duzu, txikia da, bada botako dugu… Izugarrikeriak ikusi ditut:
|
|
|
Azken bi
|
urteetan
Euskal Herrian fanzine berri asko sortu dela aipatzen digu kazetariak, nahiz eta blogen garaia nagusi izan. " Bazirudien blogaren, e zinearen eta Interneten sorrerarekin paperezko fanzinearenak egin zuela, baina ez da horrela izan.
|
|
|
Trenaren urrezko aroa bukatu zen, baina xarma ez du galdu garraiobideak. Trenak 150
|
urtean
Euskal Herrian izan duen bilakaera eta historia ezagutzeko aukera ematen du erakusketak. 90 argazkik, 80 objektuk eta dokumentu historikoek osatzen dute erakusketa, eta burdinbideen ondarearen balioa agerian uzteaz gain, trenaren garapenak ekonomian, gizartean eta demografian izan zuen eragina ulertzeko modua ere ematen du.
|
|
|
Laburtuz, duela 500.000.000 urte bizi zen bizidun bat, aztarna bitxiak uzten zituena, duela 50.000.000
|
urte
Euskal Herria zeharkatzen zuen ozeano fosan bizi zena, flyshean harri bihurturik ikus dezakeguna, gaur egungo itsas sakoneko lohietan bizi da, oraindik. Badakite han bizi dela, sumatuegin dute, baina ez dute inoiz ikusi, ez ehizatu!
|
|
|
Berverly Lizard amerikar folklorezaleak Garaiolan bildu zuen, 1943
|
urtean
Euskal Herrian kanpo ikerketan ari zelarik, eta seaska kantaren testua baina batez ere musika artikulu gogoangarrian aztertu zituen.
|
|
|
70 Hamar milagarren goiza azotez: Philippe Soupault k idatzi" cette nuit Londres est bombardee pour la centieme fois" testuak piztu gogoeta, 30
|
urte
Euskal Herrian hamar mila egun direlakoan...
|
|
2013
|
|
|
Mendi lasterketek sekulako gorakada izan dute azken
|
urteetan
Euskal Herrian. Eskualdean ere gero eta zaletu gehiago dago, eta horrekin batera, proba berriak sortzen joan dira pixkanaka pixkanaka:
|
|
|
Gaur goizean aurkeztuko du Iñigo Urkullu lehendakariak 1960 eta 2013
|
urteen artean
Euskal Herrian egon diren giza eskubideen urraketei buruzko txostena. Lehendakaritza egingo den ekitaldian, Juan Mari Uriarte, Ramon Mujika, Jon Mirena Landa eta Manuela Carmena txostenaren egileak egongo dira.
|
|
|
Gertakariak errepikatzen direlako. Duela berrehun
|
urte
Euskal Herrian gertatu entzungo dugulako. Donostia Al Kairo izan daitekeelako; edo Arbizu Damasko.
|
|
|
Saio «berezia eta berritzailea» da, Esnaolaren ustez. 2013
|
urtean
Euskal Herrian jazotako gertakari «nabarmenei» begiratu bat emango diete. «Ekonomia, politika, kultura, gizartea eta kirola izango dira saioaren zutabeak».
|
|
|
22). Martinez de Lunaren arabera, azken 30
|
urteetan
Euskal Herrian izan diren frame (estruktura) nagusiak krisian daude eta aldaketarako unea iritsi da; Erize ere iritzi berekoa da eta zergatia azaltzen du bere artikuluan (Bat 86: 103).
|
|
2014
|
|
|
Bitxia da azken
|
urteetan
Euskal Herrian folka eta punka ezkontzeko sortu den zaletasuna. Hala ere, zeresan dezente ematen badute ere, ez dira hainbeste talde joera hori hartu dutenak eta beraien proposamenak desberdinak dira.
|
|
|
Globalizazioaren eragina ere gero eta handiagoa den garai hauetan ingelesaren presentzia ere gero eta nabariagoa da eta honek ere badu eraginik. Gainera, urtetik
|
urtera
Euskal Herrian hitz egiten den hizkuntza kopurua ere ugaldu egin da: arabiera, amazigera, errumaniera, txinera...
|
|
|
Pop musikak, hitzaren adiera zabalean harturik, kantagintza, punk musika, rock musika eta abar barnean hartuta? azkeneko 50
|
urteetako
Euskal Herrian nazio identitatearekin eta gizarte eraldaketarekin izan dituen harremanak aztertu ditu Josu Larrinaga EHUko Filosofia eta Hezkuntza Zientzien fakultateko irakasle eta ikerlariak (Sodupe, Bizkaia, 1964) Ttakun eta scratch. Euskal pop musikaren hotsak.
|
|
|
Duela hemeretzi
|
urte
Euskal Herria Zuzenean izan genuen Euskal Herriko lehen rock festibala, egungo dimentsioetan ulertzen den gisako festibala, diot. Eta ez soilik Euskal Herrian, Europan ere gutxi ziren molde horretako festibalak orduan.
|
|
2015
|
|
|
Baina oraindik ez dit baiezkorik eman Angelek, bere kontuak gauza arruntak direla, 25
|
urterekin
Euskal Herria utzi eta AEBetara lanera etorri zen edozein andreren historia dela berea; baina etortzeko berriro ere, gustura pasako duela arratsaldea hizketan.
|
|
|
Horrela, alde batetik, zenbait ikastetxe pribaturen atari eta jolastokien estalkiak nabarmendu behar dira, ohikoa eta normala den bezala ikastetxe horien erabiltzaileei zuzenduak? azken
|
urteetan
Euskal Herriaren eremuan hainbat adibide txalogarri eta eredugarri eraiki baitira, haurren jolasei eta aisialdiari estalkia eskaintzeaz gain kalitatezko arkitekturaren bitartez lana eginez, Portugaleten Salestarren Ikastetxeko kirolgune eta jostalekuaren estalkiarekin gertatu den bezala (Garmendia Estudioa) 2 edota Tolosan Laskurain ikastolan (Juan Jose Gurruchaga, Maria Gurruchaga eta Ander Auzm... Beste adibide batzuk zenbait museoren eraikuntza berrietan ere aurki daitezke, Miarritzen Ozeano eta Surfaren Hiria (Steven Holl, Solange Fabiao arkitekto eta artistaren laguntzarekin) biltzen duen eraikinaren estalkia espazio publiko bat baita, eta Bilbon Guggenheim Museoaren (Frank Ghery) zenbait atal ere publikotzat har daitezke, nahiz eta nagusiak kudeaketa guztiz pribatua eta ordaindu beharrekoa duten.
|
|
|
Berriz ere egin zuen Trantsizio garaian. 1978
|
urtean
Euskal Herriaren Eskubide Historikoen aitortza eta Euskal Ekonomia Ituna lortu genituen, gaur egun ezagun ditugun erakundeak martxan jarri genituen. Eta, horren ondorioz, gure historiako ongizate mailarik gorenena lortu dugu.
|
|
|
Emankor Sareak antolatu eta sortutako erakusketa da. Egitasmo honek Azaletatik sustraietara liburuari jarraipena ematen dio. Liburuan azken berrogeita hamar
|
urtetan
Euskal Herrian argitaratu izan diren disko azalak biltzen ziren. Liburua salgai dago Elkar eta online.
|
|
|
Antonio Arrue bezalako gizon batek ez izatea, Manuel Martorellek 2012an Euskera aldizkarian idatzi bezala, aipamen zabalagorik euskal kulturaren orrietan, eta" herriko seme ilustreen" zerrendan ere ez egotea, txundigarria da, eta zer pentsa ematen du azken berrogeita hamar
|
urteetan
Euskal Herrian eragina izan duten ideologia politikoen jokaera baldarrei buruz. Izan ere —Manuel Martorellen artikuluan aurki daitezke datu horiek ere—, Arrue karlista izan zen, Javier de Borbon Parmaren laguntzailea, aliadofiloa; ez frankista, ez Movimiento Nacional eko kide.
|
|
|
Gure lehentasuna hizkuntza beren lanaren erdian edo nahiko erdian jartzen duten elkarte txikiak izan dira, eta aurrerantzean ere horiek eragile garrantzitsuak izango direla dirudi. Duela berrogeita hamar
|
urte
Euskal Herrian lehen ikastolen bultzatzaileekin, euskaltzain gazteekin edo gau eskoletako sortzaileekin lan egitea bezala da nolabait: hizkuntzaren loraldirako haziak ereiten ari direnekin lan egitea.
|
|
|
Nagusiak hiru dira, ingelesa, serbiarra eta poloniarra, baina heien estiloa eta sukaldaritza euskalduna dela erraten dute: " Duela sei
|
urte
Euskal Herrian izan ginen, Donostian, eta maitemindu ginen, biziki maite dugu euskal sukaldaritza", diote. Orai, erretegia nahi dute ideki, haragia eta arrainak manera tradizionalean erretzeko, Gipuzkoa eta Bizkaiko sagarnotegietan bezala.
|
|
2016
|
|
|
Euskal gatazkaren memoria, justizia eta egiaren bidea egiten ari da
|
urteotan
Euskal Herrian. Bere arazorik handiena ez da ezker abertzaleak ez duela autokritikarik egin nahi edo ETAk ez duela armarik entregatu, baizik eta galtzaile eta irabazleen eskeman eraikia dagoela.
|
|
|
Espainiaz kanpoko etorkinek EAEn edukitako seme alabek, familiak bertan irauteko asmoa izan duen neurrian, beharbada bertan jaiotako beste familia erdaldun guztien antzeko edo hurbileko bilakabidea izan bide dute bertako hizkuntzez jabetzeko prozesuetan ere, nahiz euskarari atxikimendu txikiagoz seguru asko azken 50
|
urteak
Euskal Herrian bizi izan dituztenen ondorengoek baino, baina?.
|
|
|
1936ko data esanguratsutik 80 urte igaro diren honetan, une hartako Nazioarteko Brigadistak gogoan ditugularik, mugarik ez duen inperialismoaren eta faxismoaren aurka eta mugarik ez dugun herri langileon askatasun, berdintasun eta elkartasunaren alde, demokrataz ta bakezalez aurkezten zaizkigun hiltzaileen sarraskien biktima diren herri guztien sufrimenduaren garrasia gure egiteko joan behar gara Bilbora. Besteak beste, duela 30
|
urte
Euskal Herrian NATOri emandako ezezko borobila kalean, modu praktiko batean biziberritzeko aukera aproposa iruditzen zaigu urtarrilak 23ko hitzordua.
|
|
|
Berdolytarrak Bordelen zuten etxondoa Donapaleun ezarri aitzinetik bederen. Martial Henry Berdoly legegizona Bordelen bertan sortua zen 1844.ean, nahiz zetorren
|
urtetik
Euskal Herrian hazi. Bitan jardun zuen diputatu, 1893 eta 1898.ean, eta behin senatari 1900.ean.
|
|
2017
|
|
|
«Azken hartatik, gutxiago etorri naiz». Pozik dago, ordea, azken
|
urteetan
Euskal Herrian sumatutako «klima sozialaren aldaketarekin»: «Esperientzia ederra da hemen egotea lehengo arazo eta tentsio horiek gabe.
|
|
|
Elizan izandako pederastia kasuak salatzen ditu. Iragan
|
urtean
Euskal Herrian jakin ziren sexu gehiegikeria kasuen harira, taldekoek argi izan dute abesti horrek izan behar zuela hamarreko zerrendan lehenengoa. Hasieran, horregatik hautatu zuten single modura.
|
|
|
Sentsazioa daukagu azken
|
urteetan
Euskal Herrian oso zinema erakargarria egiten ari dela. Duela urte batzuk esaten nuen gustatuko litzaidakeela euskal zinemak era guztietako pelikulak egitea:
|
|
|
Beste adibide bat. Azken
|
urteetan
Euskal Herrian sortutako talde freskoenetako bat izan da Gora Gora Kids, eta bere webgunetik hartua da ondorengo testua. Urrea balio duen tonu umoretsuan, beren rock estralurtarra nola jaio zen kontatzen dute.
|
|
|
Ekainaren 23an elgarretaratu da azken aldikotz Hautetsien Kontseilua, Baionan. Eta, 22
|
urtez
Euskal Herriaren garapenaren alde lan eginik, erabaki du desegitea, urte hastapenaz geroz zutik den Euskal Elkargoak betetzen baititu gaur Hautetsien Kontseiluak zituen karguak. Jean René Etchegaray elkargoburuak du biltzarra kudeatu, orotara ehun bat lagun bazagola bildurik, tartean Hautetsien Kontseiluko lehendakari izanak, Jean Jacques Lasserre eta Alain Lamassoure.
|
|
2018
|
|
|
Andana bat jende bildu da, partikularzki ebiakoitz eta igandean, eta Gure Euskal Etxea biltoki bilakatua da San Frantziskoaldeko eta inguru zabal bateko euskaldunentzat. Aurten, gainera, ortziralean, Eusko Jaurlaritza antolatzaile, Ipar Ameriketako Euskal Etxeen bilkura egin zen,
|
helduden
urtean Euskal Herrian eginen den Euskal Etxeen Mundu Biltzarra prestatzeko; Mexiko, AEB, Kanada eta Saint Pierre eta Miquelon eko delegatuak izan dira partaide. Azken hauek, lehenengoz parte hartu dute euskal etxe ofizial gisa bilkuran, iaz izan baitira legeztatuak Euskal Etxeen Munduko Erregistroan, Gasteizen.
|
|
|
Beharbada marra gorria gainditu dugu, beraz, ez da jende gehiago ekarrarazi behar. Aldiz, hobe da
|
urtean zehar
Euskal Herriarekin harremanetan izanen den jendea ekarraraztea. Halaber, harremanak gehiago landu behar ditugu Hegoaldetik datozen turistei buruz:
|
|
|
Niretzat, aspaldiko
|
urteetan
Euskal Herrian egin den sinbolorik potenteena Ibon Aranberriren Zuloa da.
|
|
|
30 urte daramatza musikaren munduan eta" ez dio musika oldarkor eta basatia egiteari utzi". S.A. bere indarra eta abiaduragatik da ezaguna, eta thrash, hardcore, punk edo metal doinuak bikain nahasteagatik. Gasteiz Callingen izango diren euskal taldeen artean daude ere Rat Zinger, azken
|
urteetan
Euskal Herriak eman duen punk talde indartsuenetako bat, eta XXL Mungiako skate punk taldea.
|
|
|
Eta argi dugu, era berean, zeregin hori mugimendu feministarekin elkarlanean egin behar dugula", dio azaroaren 25eko Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Egunaren harira, udal gobernu taldeak plazaratu duen adierazpenak. Astebururako iragarriak zeuden deialdiekin bat egin dute.Adierazpenak gogoan hartu ditu, azken
|
urtean
Euskal Herrian hil dituzten 9 emakumeak," aspaldiko estatistikarik dramatikoena utzi du indarkeria matxistak". Arazoa ordea sakonagoa dela ohartarazten dute.
|
|
|
Azken 60
|
urteetan
Euskal Herrian aurrerapauso ikaragarriak eman dira herrigintzaren ikuspuntutik. Frankismoaren gordinenean genuen egoera latzetik asko sortu eta egin du herri honek:
|
|
|
Lau
|
urtetan
Euskal Herrian izan ditugun bizipenak kontuan hartuta, esan dezakegu asko gustatzen zaigula hango publikoa. Oro har, musikazaleak dira, eta hori gogoko dugu.
|
|
|
1936
|
urtea
Euskal Herrian, maisu maistrak bereziki pertsegitu zituzten Gerra Zibileko altxatuek, epaiketa beharrik gabe Otsoportillora bota zituztenak adibidez.
|
|
2019
|
|
|
Abiatze berria ekarri dio 2019
|
urteak
Euskal Herria Zuzenean jaialdiari. Gazte talde berri batek hartu zuen bere gain urte hastapenean izari xumeagoan eta leku berrian antolatzea.
|
|
|
1969ko polizia sarekada, tortura eta erbesteratze masiboetan baitauka jatorria. Urte beroa bizitu zuten orain 50
|
urte
Euskal Herrian.
|
|
|
“Euskal gatazka politiko eta militarrean isilarazitako biktimak ahanzturatik berreskuratzeko beharrak bultzatua, ekin zion ikerketa eta dokumentazioari argazkilari nafarrak, horietako 105 kasu biltzen ditu, argazkietan bizirik dauden senideak ageri dira, kasu gehienetan, beren senidearen heriotzaren lekuan. Polizia errepresioak eta estatu terrorismoak gatazka politikoko azken 50
|
urteetan
Euskal Herrian eragindako ondorioak jorratzen ditu erakusketak”. Euskal Memoria Fundazioak bultzatutako lana da.
|
|
|
David Fernandez CUPeko kidearen hitz horiek erabili zituen Igor Meltxorrek hitzaldiaren hasieran, eta azken
|
urteotan
Euskal Herrian eman diren hainbat kasu aztertzeari ekin zion. Urralburu kasutik abiatu eta De Miguel aferaren epaiketaraino izandako hainbat gertaera aztertu zituen Meltxorrek, besteak beste, Zubietako erraustegia, Leitzarango autobidea, AHTaren obrak, Bizkaian EAJk kudeatzen dituen hainbat udaletan emandako kasuak, Bidegi auzia eta Guggenheim auzia.\
|
|
|
Jose Ramon Etxebarriari. Miren Rubio Iturria kazetariak egin dion elkarrizketa luzean, Etxebarria bere bizitza harilkatuz doa, azken berrogeita hamar
|
urteetan
Euskal Herrian izan diren hainbat egitasmo, lorpen eta gatazka lehen pertsonan kontatzearekin batera. Atal honetako elkarrizketatu guztiekin gertatu ohi den legez, Euskal Herriaren historia hurbila kontatzen du protagonistak bere historia propioa kontatu ahala.
|
|
2020
|
|
|
Egia da W. Humboldt prusiar intelektual handiak
|
urteetan
Euskal Herria Espainia baino oparoagoa eta batez ere ezberdina, bestelakoa ikusi zuela. Baina, jakina da, era berean, euskarari mende bateko bizia baino ez ziola iragarri, nazio kulturala desegiteko oinarriak paratuak zekuskielako.
|
|
|
Lehenik dio 1985
|
urtean
Euskal Herria lehenbizikoz bisitatu zuenetik hona, gauza asko aldatu direla gurean. Txakur kaka gutxiago omen dago bazterretan, kaleetan txakur gehiago ibiliagatik txukunagotu gara, beraz.
|
|
|
Lanean hildakoen kopuruak heren bat egin du behera 2019
|
urtean
Euskal Herrian
|
|
|
Haurrentzako lanak produzitzen dituzte batik bat, baina badira helduentzako animaziozko filmak ere. Azken
|
urteetan
Euskal Herrian sortutakoak txalotu egin dituzte Euskal Herrian zein nazioartean: esaterako, 2018an, Raul de la Fuentek Goya saria jaso zuen Another Day of Life rekin, eta urte berean Fermin Muguruzak Black is Beltza sortu zuen; hori ere arrakastatsua.
|
|
|
Etxera itzuli eta lehiaketarik gabeko asteburua pasa ahal izan zuten Orioko emakumezkoek zein Zarauzko gizonezkoek; Salsamendiren taldea, berriz, Kantabria aldean ibili da asteburuan, etxetik urrun. Badira ia 30
|
urte
Euskal Herrian ez dela jokatzen Espainiako Txapelketa.
|