|
2000
|
|
|
Horrelako txapelketarik ez da sekula izan. Orain dela
|
urte
batzuk izan zen Pernando Amezketarra txapelketa, hura ere taldeka jokatu zena eta askok diote aurtengoa haren antzekoa izan dela. Baina orduan bigarren mailako bertsolariak hartu zituzten.
|
|
|
Frankismoaren menpe erori eta kalbarioak ez zuen amaierarik izan: zigor bataloietan eta
|
urte
batzu geroago Francoren aurkako erresistentzian Bigarren Gerrate Mundialak erdi erdian harrapatu zuelarik. Eta tartean hainbat joan etorri Estatu Batuetara, Paris eta Londresera, Ozeaniako itsasoetan gerra eginez... soldadu yanki gisa!
|
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei
|
urte
batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
|
Ez da estatusaren kontua bakarrik izan, hau da, euskara administraziora eta hezkuntzara zabaltzea; aldi berean,
|
urte
batzuetako geldialdiaren ondoren, Euskaltzaindia bera, 90etik aurrera batasunerako arauak ematen hasi zen. Hori ez da izan euskaltzain batzuei egun batean berriz arauak ematen hastea bururatu zitzaiela.
|
|
|
Beranduago, Basauriko espetxean zegoela eskuratu zuen emazteak igorritako telegrama.
|
Urte
batzuk lehenago telegrama baten medio ezagutu zuen amaren heriotza, beste inolako abisurik gabe.
|
|
|
Guziak hil ziren, baina horietako bat haurdun zegoen eta alabatxo batez erditu zen.
|
Urte
batzuk beranduago udala, familia horrekin janaritan gastaturiko sosak, bizirik atera zen umetxo horri kobratzen saiatu zen.
|
|
|
Beste literatura aldizkari batek,
|
urte
batzuk beranduago, 1987an, gauza bera egin zuen. «Literatur Gazeta»ren 4 zenbakiak erotismoa zuen gai nagusi.
|
|
|
Aldaketak onerako izaten dira, ordea, askotan. Duela
|
urte
batzuk hilzorian zen pilota eta aurrera jarraitzeko aldaketak sartu dira.
|
|
|
Horren emaitza duela
|
urte
batzuk kaleratutako" Rito y formula en la medicina popular vasca. La salud por las plantas medicinales" izeneko lana izan zen.
|
|
|
Baina baita Hego Euskal Herriko portu nagusietakoak ere.
|
Urte
batzuk beranduago, 1311an Castrok euskal hiribilduekin zituen harremanak Iparraldera zabaldu ziren Baiona eta Miarritzekin sinaturiko hitzarmenari esker.
|
|
|
Benetako lotura
|
urte
batzuk beranduago etorriko zen. 1394ko Gernikako batzar nagusiak hala onartuta, Castro Urdiales Bizkaiko Jaurerriko zati bilakatu zen.
|
|
|
Azken astindu gogorra 1813an jaso zuen Castrok, frantsesen aurkako Independentzia Gerran izandako porrotaren ondoren. Handik aurrera hazkunde garai berri batean sartu zen eta hiribildu zena udalerri bilakatu zen
|
urte
batzuk beranduago. Meatze zaharrak martxan jarri eta berriak zabaldu ziren.
|
|
|
Kultur Parkeak etorkizunean sor ditzakeen etekinak parkean berrinbertitzeko asmo sendoa azaldu dute kudeatzaileek. Hala ere, orube osoa erosteko behar izan dituzten kredituei aurre egiteko
|
urte
batzuk pasako direla ere uste du Arrizabalagak: " Etekinak baldin badaude, urte dezente pasako dira hemen egin dugun inbertsioa estaltzeko.
|
|
|
" Euskaldunon Egunkaria" k Andoaingo egoitzara joan zenean errentan hartu zuen egun duen eraikina, baina beti ere erosteko aukerarekin.
|
Urte
batzuren ondoren, Labordeneko fabrikako langile kooperatiben artean gorabehera handiak izan ziren, zorrak areagotzen joan zitzaizkien eta horiek ordaindu ahal izateko orube osoa erosteko aukera luzatu zieten egungo sustatzaileei. Hauek proiektuari aurre egitea erabaki zuten eta hala abiatu dute Kultur Parkea.
|
|
|
Estatuko sei argitaletxe ari dira. Elkarlanean eta beste bost argitaletxek orain
|
urte
batzuk hasitako ekimen bat da. Liburu txikiekin oso ondo joan dela dirudi, eta gazte alorrera zabaldu nahi dute ekimena.
|
|
|
Orain duela
|
urte
batzuetako Harkaitzen poema bat, Berasaluzeren poema bat eta Urtzi Urrutikoetxearen poema bat hartuz gero, ikusten da estiloz zein antzekoak ziren. Hitzekin jolasteko gogo hori... oso antzekoak ziren hirurak.
|
|
|
Txangoaren abiapuntua, Bilbotik etorrita, Plentziara sartzeko duela
|
urte
batzuk eraiki zuten Zubi Barria pasa eta berehala aurkituko duzuen biribilunean kokatuta dago. Autoa aparkatu eta biribilunetik eskuinean aurkituko duzuen Gandia Bidetik abiatu behar duzue.
|
|
|
Lehendabiziko txapelketa, bigarren mailakoa, 20 urterekin irabazi nuen. Tartean
|
urte
batzuk hutsik egin nituen; saiatu egiten nintzen, baina ez agian behar zen bezala. Bigarren mailan urte batetik bestera txapeldun ateratzea niretzako oso inportantea izan zen eta beharbada inportantzia eman beharrean, itxaropentsuegi azaldu nintzen eta tartean lau bost bat urte galdu nituen, buruz buruko txapelketa irabazteko behintzat.
|
|
|
Txapeldun osaba zen eta nik 22 irabazi nion. Orduan demostratuta neukan txapeldun izateko abildadea baneukala, baina
|
urte
batzuk joan egin zitzaizkidan. Hor izaten ahal nituen txapela pare bat irabaziak.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuk Frantziako Gobernuak burututako Roques informeak nolabait arrazoi ematen die. Azterketa horrek droga desberdinen artean gizartean eragin negatiboena zeinek zuen, arriskutsuena zein zen jakitea zuen helburu.
|
|
|
Eta horren aurretik Talaverak zuzentzen zuen aula batean, 60ko hamarkadan, interprete gisa ere aritu nintzen. Hamabostaldiak
|
urte
batzuk badaramatza omenaldiak egiten. Iaz Carmelo Bernaola izan zen, lehen Sorozabal ere bai.
|
|
|
Utzi eta EEBBetara joan nintzen irakasle finko bezala. Kanadan
|
urte
batzuk egin eta itzuleran, Madrilen irakasle finko izan nahi al nuen galdetu zidaten. Analisi musikaleko eta gaur egun musikaren konposizioko irakasle izatea eskaini zidaten.
|
|
|
Kirol munduan ere jarduten duzue. Kirola Euskaraz ekimenak
|
urte
batzuk baditu dagoeneko.
|
|
|
Euskal obra hoberen interpretatzen duenarentzat sari berezia dago. CITeko arduradunaren esanetan," orain dela
|
urte
batzuk abesbatzarako musika konposatzen zutenak gehiago ziren. Orain musika instrumentala gehiago lantzen da.
|
|
|
Natur mirari honen zaindari edo" jabea" errepidearen goialdean, bere santutegian aurkituko dugun Nafarroako San Migel saindu maitatua da. Bestalde, ibilbide honen hasiera eta amaiera behingoz leku berean izango da,
|
urte
batzuetan Gipuzkoako hiriburu izan zen Tolosa historikoan. Horrela izateak ibilbide berean Tolosaldeko zati bat ezagutzeko aukera emango digu, eta Aralar igaro ostean, baita Goiherri gipuzkoarretik itzultzeko parada ere.
|
|
|
Baina zorionez, inolako mespretxurik gabe, hau ez da Soria. Nafarroan eginkizun hau martxan jarri zen esperimentalki orain
|
urte
batzuk, Baskongadetan baino pixka bat lehenago, sei ikastetxetan. Honen ondorioz azkenean lortu dugu normalkuntzarako teknikaria jartzea Hezkuntza Departamentuko Euskara Zerbitzuan baino zorigaitzez horko agintari euskaldunek hizkuntza plangintzetan ez dutela sinesten esaten dute.
|
|
|
Jateko haragia saltzea etekinen zati txiki bat besterik ez da, diru gehiena kosmetikan eta farmakologian erabiltzen diren animalia hondakinetatik lortzen dute. Nahiz eta zientifikoek arriskuetaz ohartarazi, animalia pentsuen debekua
|
urte
batzuetara heldu zen eta bitartean, beste hainbat animaliak gaitza hartzeko denbora izan zuen.
|
|
|
Azkenean, Britainia Handian pentsua debekatu zen, baina behiei ematen zitzaiena soilik. Gainerako animalientzako pentsuak
|
urte
batzuk geroago debekatu ziren. Are gehiago, Britainia Handian behientzat debekatu zirenean, pentsu ekoizleak Europan saltzen hasi ziren.
|
|
|
Arrakasta hezkuntza mailan islatu da batez ere, baina beste alorretan ere hainbat lorpen erdietsi dira: famili transmisioa birrezarri da eta euskararen galera gelditu da ia ia, helduen artean euskaldun berri ugari eta eraginkorrak sortu dira eta, oro har, komunikabideetan, kultur produkzioan, kale erabileran... aurrerapauso ederrak gauzatu dira, orain dela
|
urte
batzuk gutxik espero zuen moduan gainera.
|
|
|
Euskararen aldeko lana Nafarroan gizarte zibilaren lana izan da nagusiki. Orain
|
urte
batzuk baino askoz ere egoera hobeagoan gaude; beraz lehen eginbeharra da orain arte lortutakoari eutsi eta aurrera jarraitu irabaziak ditugun posizio horietatik.
|
|
|
Bestelako konparazioak entzun ditut han hemen: Espainia aldean orain
|
urte
batzuk modan egondako kronen mania, Italiako Gioventù Cannibale delakoa..." (Jakin 112)
|
|
|
Abertzaletasunaren gorazarre sentikorra da, dudarik gabe, egileak lan honen bidez egin diguna. Euskal Herriari hainbeste oinaze ekarri zion 1936ko gerran kokatua eta
|
urte
batzuk geroagoko ETAren sorrera garaiko, hain zuzen ere bigarren kontaketa batez lagundua. Garai ezberdinetan kokatuta ezezik era diferentetan kontatuta ere badauden arren, lotura estua dute elkarren artean bi kontaketa horiek:
|
|
|
|
Urte
batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege berriak; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?.
|
|
|
Andolfi k
|
urte
batzuk Estatu Batuetan prestakuntzan igaro ondoren, 1974eanbere Familia Terapiaren Institutua sortu zuen, eta 1977an bere lehen liburua, LaTerapia con la Famiglia (Andolfi, 1985) argitaratu zuen. Haley eta Minuchin engandik (honekin Philadelphia Child Guidance Clinic ospetsuan lanean arituzen) eragin berezia jaso izana aitortzen da, nahiz eta Whitaker en eraginarenaztarnak ere sumatu, bereziki bere probokazio eta erronka tekniken garapenean.Terapeuta aldakuntza eragile modura hartzen duen Minuchin en ideiaazpimarratzen du, baina familiak bere bidearen egile eta protagonista izan beharduela baieztatzen du, familiak bere baitan gorderik dituen ahalmen terapeutikoaksustatuz, Haley k egiten zuen modura.
|
|
|
Frankismo beltzaren garaia da, non denazaila den, non euskal akademikoak eta linguistak harremanetan ematea ez den pariomakala. Hor dira egiten, aldiz, Txillardegik nahi izandako eta animatzen duen EuskalIdazkaritzan,
|
urte
batzuk geroago euskara batuari sorrera emango dioten lehenelkarretaratzeak. Txillardegi, zeinek aisetasunez hegaltatzen dituen ahozko etaidatzizko euskalkiak, idatziaren zibilizazioa eskuratzean inor baino hobeto ohartzen dabatua ez den hizkuntza baten iragankortasunaz.
|
|
|
Handik
|
urte
batzuetara berriro egin genuen topo unibertsitatean, baina oraingoan ezUEUn ezta Deustuko Unibertsitatean ere, EHUn baizik, biak irakasle. Berak hurbiletiksegitu ahal izan zuen Ertza taldeak errektore hauteskundeetarako birritan aurkeztuzuen kandidatura eta, errektoregaia nintzen aldetik, nahi genuen unibertsitate ereduazluze mintzatzeko aukera izan genuen.
|
|
|
Bai orduan, bai orain, errespetu osoz hartzen dut holako erabakia, ideiak, usteak, pentsamenduak eta jokaerak oro hagitz zilegiak baitzaizkit. Kasu honetan, ordea, azpimarratu nahiko nukeena da, ETAren historian gaindi, izandako bi lehen sozialista aitzindarietako bat, berbera izan zela
|
urte
batzuk geroago ETAko bertze sozialista, berantiarrak? –neu barne?
|
|
|
Handik
|
urte
batzuetara, Euskararen Unibertsoa izenarekin, kanpaina etahausnarketa egin genuen. Eusko kultur gaiak, galaxietan izarrak mugitzen dituztenindarren dantzaren antzean, horixe izan zen erabili genuen irudia.
|
|
|
Merkataritzaz ari zaigula, honela dio: ?...Euskal Administrazioak euskaldunok abandonaturik gauzkalako.Katalunian duela
|
urte
batzuk katalan hizkuntzaren erabilera merkataritzan arautzenzuen legea garatu zen. Horretan bai ahoz eta bai idatziz Kataluniako hiritarrek dituztenhizkuntz eskubideak aipatzen ziren eta horiek betearazteko neurriak ere bai.
|
|
|
Sortu eta bi urte eta erdira, bi milioi entzule lortu zituen, arrakasta itzela izan zena (Remesal, 1990).
|
Urte
batzuk geroago esperientzia hori beste nazio batzuetara hedatu zen.
|
|
|
Gogora dezagun Shockwave k soinu hobea zuela Real Audio 2k eta Streamworks ek baino; gainera soinu esteroa garraia zezakeen Shockwave k. Dena dela, hemendik internet
|
urte
batzuetara, badirudi Real Audio Video sistema dela Sarean audioa eta bideoa inplementatzeko gehien erabiliko den estandarra. 1997ko abuztuan jadanik 692 irratigune zeuden erregistraturik Timecast en (www.timecast.com), algoritmo horren laugarren bertsioaren erabiltzaile gisa (Real Audio Video 4).
|
|
|
Zehazki, finantziazioaren %50eko portzentaia kirol elkarte, sindikatu eta kultur elkarteen bidez betetzen zen eta gainerakoa udal dirulaguntzei eta herri jaietan eginiko diru biltzeei esker (Muguruza, 1988). Orain
|
urte
batzuk, Herria astekarian (IV, 1), Peio Cedarry ri, irratia kudeatzen duen Oihartzuna elkarteko zuzendariari, egindako elkarrizketak, Irulegiko Irratiaren aldeko kanpainaren ostean eginak, argiro azaldu zuen zeinei esker bizirik zegoen Mentako irratia:
|
|
|
dituzte, eta
|
urte
batzuetan ustiatu ondoren, utzi egin izan dira maiz; honela, erabiltzen diren larreekin batera, abandonatutakoak ere ikusten dira. Halaber, egurra ateratzeko, baso osoak moztu izan dira, kasu onenetan soilgune handiak sortuz.
|
|
|
Duela
|
urte
batzuk arte, landaketetatik ateratzen zen egur gehiena papergintzan erabiltzen bazen ere, gaur egun haltzarigintzara zuzenduta dago. Baso landaketak diru sarrera garrantzitsua dira, beraz.
|
|
|
Horiek konpontzeko, lurrak karetzen hasi ziren eta karobiak izugarri ugaritu ziren. Baina
|
urte
batzuen ostean, karea gehiegi erabili zenez, lurzorua larregi ahuldu zen, uztak gainbehera etorri eta baserri asko hustu egin ziren. Hain zuzen, Amerikarako emigrazio gogorrenak orduko superpopulazioaren ondorio izan ziren.
|
|
|
Aurkikuntza horrek onespen azkarra eduki zuen Karrantzako biztanleen artean; udaletxeari instalazio egokiak eskatu zizkioten eta honek, instalazio xume batzuk eraiki zituen, gerora 1801eko uholdeak eramango zituenak.
|
Urte
batzuetan berdintsu jarraitu zuen: ibaiak behin eta berriz eramandakoa berreraikitzen.
|
|
|
zelakoaren funtzio exekutiboak. Ministerio de la Gobernación, era pasatu ziren; honek. Sección de Instrucción Publika? izeneko saila sortu zuen;. Boletín Oficial de Instrucción Pública? 169 delakoa ere sortu zen (hain zuzen,
|
urte
batzuk geroago. Boletín Oficial del Ministerio de Comercio, Instrucción y Obras Públicas, izan zenaren aitzindaria), hots, Estatuko lurralde osoko erakundeak erabakiak hartzen zireneko zentroarekin, lotuko?
|
|
|
Gogora dezagun
|
urte
batzuk lehenago, 1855ean, hezkuntza alorreko ardura,. Ministerio de Gracia y Justicia, delakoaren ministeriotik eskualdaturik,. Ministerio de Fomento?
|
|
|
Eta orduan, eskaintzaz beteriko
|
urte
batzuen ondoren, amaitu egin zitzaizkion opari infinitu eta mugagabeak, eta egun hartatik aurrera mendiak eta lakuak oparitzen zizkidan, eta gero zuhaitzak eta ur lasterretako bitsa; eta hodeiren bat oparituko ote zidan beldurrez nengoen garai batean, enborrean zizelatu zuen bihotz bat erakutsi zidan. Hura guztiaren bukaera zela iruditu zitzaidan, baina ez:
|
|
|
Eguneroko hau (Bitakora, alegia) Irlandako gida turistiko bihurtu nahi ez dudan arren, aipagarriak iruditzen zaizkit nire gidak azaldu dizkidan zenbait gauzatxo; behintzat hemendik
|
urte
batzuetara, eguneroko hau berriro irakurtzen dudanean, memorian fresko gorde ditzadan: lehendabizikoa, Kilkenny izena nondik datorren.
|
|
|
Beraz, ez nuen asmatu. Duela
|
urte
batzuk (zenbat ote. Hiru edo?) gertatutakoa kontatu nion orduan, eta Irlandan zeharreko nire ihesalditxoaren arrazoia hori zela aitortzera iritsi nintzen.
|
|
|
Eta aspaldiko garai haietatik hona gauzak gutxi aldatu ziren bertan: hormako paper urdin argia, apalak liburuz josiak, argazkiak, edota hain aspaldikoa izan ez arren
|
urte
batzuk ere bazituen ordenagailua.
|
|
|
—Zer nahi duk, jaun inkisidorea honat ekartzea, eta hi sutan erretzea, orain dela
|
urte
batzuk Lapurdiko sorgin haiek bezala. Hori bakarrik falta zitzaiguan, familian bertze protestant bat izaitea!
|
|
|
Ehiza txakurrek berehala erakutsi ziguten bidea, zeren eta, leize bazterretik beheiti beha jartzen zirela, zaunka amorratuan hasi baitziren... Eta hurbildu ginen guztiok leize bazterrerat eta leizean beheiti zegoen koskan doi ikusi genuen,
|
urte
batzuk lehenago osaba Joanikot sokaz jaitsi zen leku berean, hain zuzen ere, noiz eta erakutsi nahi izan baitzien etxeko sehiei ezen Pagabasoko leizea ez zela deabruen egoitza.
|
|
|
Samosko Aristarkok mugitu zuen, Kopernikok mugitu zuen... eta Ga li leok berak ere mugitu zuen, eta are, bere baitaren baitarik mugitzen segitu zuen gero ere, zeren, sinatu nahi ez zuena sinatu behar izan bazuen ere eta halatan sentitu ezen, gorputza salbatzearen truke, itzalperat kondenatu zuela arima —eskua eta luma, alegia—, aldiz, itzalpe hartarik skribatzen eta bere skribu haiekin Lurra bulkatzen segitu zuen, eta argi berri batekin argitzen: bere Di sco rsi ekin mugitu zuen eta argitu, handik
|
urte
batzuetarat.
|
|
|
Udazkeneko arratsalde ilun bat izan zen, eta osabak printzipio haiek esplikatu nahi zizkidan, Descartesek
|
urte
batzuk lehenago adieraziak eta argiaren erreflexionea arautzen zutenak.
|
|
|
Osaba Joanikot, bertzenaz ere, Donibane Lohizunerat joaitekotan zen egun haietan, zeren bere liburua —lehen liburua, haren erranetan— akabatutzat jotzen baitzuen eta Piarres Oihartzabal kapitainari utzi nahi zion, ez irakur zezan, baina honek Bordeleko unibertsitatean lagun zuen irakasle bati eman ziezaion, zeren irakasle hau Montpellierko unibertsitatean ibilia baitzen
|
urte
batzuk lehenago eta zeren hango unibertsitateko bertze irakasle batzuen eraginaz balia baitzitekeen erregeren baimenduaren erdiesteko eta liburua han Monpellierren publikatzeko; eta, horrela, bidaia hartan osabak eta etxeko morroi batek lagundu zioten jaun Mar ce li, zeina don Frantziskorekin aitortu baitzen eta haren benedizionea jaso baitzuen, Baionarantz partitu aitzin.
|
|
|
Baina apez bat baino gehiago ere ezagutu izan dugu emaztekiren batekin bizi izan dena, baita seme alabak izan dituztenak ere, eta horregatik ez zen mundua akabatu... Bai, egia da hori lehen izan zela eta,
|
urte
batzuetarik honat, gauzak aldatzen ari direla, eta Elizak ere bere neurriak hartu dituela, Trentoko kontzilioaren ondotik partikularzki: ikusi bertzerik ez dago aita Bartolome eta don Laureano bera ere zer lan bikaina egiten ari diren hemen Urbiainen...
|
|
|
—Berri ona bai hori! Zeren Jainkoaren baitarik datorren botereak bi aurpegi ditu, eta geurean ere, estatu eta erresuma ahaltsuetan bezala, geure eginen ditugu bi aurpegi horiek hemendik
|
urte
batzuetarat, Mattinen eta Joanesen eskutik... Urbiaingo markes jaunaren eta Urbiaingo apezpikuaren eskutik, alegia, biak bat eginik, Jainkoaren eta etxegoiendarren gero eta loria handiagorako!
|
|
|
Jainkoaganako fideltasuna eta leialtasuna. Ordea, ni bekatu mortalean nengoen, osaba Joanikoten erranetarat
|
urte
batzuetan protestant izan nintzenez gero... Eta Elbirarekin inozentziaren ertzetik bizi izan nituèn amoriozko mementu gogoangarri haiek ere, gohaingarri egin zitzaizkidan bat batean, haragikeriazko bekatu zital.
|
|
|
Eta pentsatu eta deliberatu nuen ezen ez zegoela pertsona egokiagorik, suma honen administratzeko, aita Bartolome bera baino, zeina baitzen aldi hartan Iruñako ospizioko kaperau... eta zeina, ondorez, urtean bizpahiru aldiz etortzen hasi baitzen jauregirat, suma haren jasotzerat, eta ene aitorraren entzuterat, bide batez. Eta hala joan zitzaizkigun
|
urte
batzuk bakean, harik eta bertze urte batean bertze izurrite baten haize bortitzak inarrosi gintuen arte.
|
|
|
Izan ere, oroitzen al duzue iaz izan genuen konbertsazionea, noiz eta jakinarazi bainizuen ezen irakurri berriak nituela Lutherok indulgentzien kontra skribatu zituen 95 tesiak —egun Parisen bizi den ene lagun mami Joseph Elizanburuk ezkutuki igorriak—, eta irakurraldi hark Lutheroren zale eta gura egin ninduela guztiz? Bai na zuek ez zintzaizkidaten haserretu ez koleratu, nola izan ohi baita usantza eta ohitura erlijionezko kontuak bitarteko direnean, herrak eta gerlak elkarri darraizkiola; aitzitik, guztiz ulertu zenuten ene jokamoldea, nola ulertu baitzenuten
|
urte
batzuk lehenagokoa, antzeko eztabaida izan genuenean, zeren eta ordukoa izan baitzen, hain zuzen ere, Erromari diodan mesfidantza, Julio II.ak aditzerat eman zituenean bere bi bulda haiek — Pastor ille coelestis eta Exigit contumatium—, Errege Faltsuari estakuru ezin hobeak gertatu zitzaizkionak Nafarroaren konkistari ekiteko, Pisako II. kontzilioko zismatikoekin bat egiten nuela, bide ... Eta orain galdetzen dizuet:
|
|
|
—Badakizu nola dauden gauzak, eta badakizu ezen isilpean bizitzea dagokizula
|
urte
batzuetan, kanporat joan nahi ez baduzu bederen, Kubarat, Perurat edo Espainiarat... Baina, zaude lasai, zeren bada hemendik bi egunetarat toki bat, mendi aldean dagoena, non bizi baitira indiar guti batzuk, guztiz fidatzekoak direnak, eta norat ez baita arimarik ere joaiten.
|
|
|
—Orain dela
|
urte
batzuk aditu izan banik hori, mahaitik altxatu eta alde eginen nian, haserre, zeren katoliko suhar bainintzen... Eta orain ere katolikoa nauk, baina ez nagok akort Eliza Katolikoak egiten duen guztiarekin, zeren Kristoren eliza eta Asiskoaren eliza pobreen eliza duk, eta Erromakoa ez duk, egun, pobreena...
|
|
|
Eta, hartarakotzat, memoriaren ur uherretan murgildu naiz, zeren memoriaren urak kasik beti baitira uherrak, nahiz eta ezin gardenagotzat ditugun maiz. Izan ere, haurtzaroko edozein gertaki hartzen dugularik ere, nola, alde batetik, bizi izan gintuèn haurrak bizi izan baitzuen gertaki hura, eta nola, bertzetik, haurraren berezko berezkotasuna den gertatu gauzen inguruan fabulatzea, asmatzea eta haiek apaintzen ibiltzea, hala iduritzen zaigu handik
|
urte
batzuetarat ezen asmatu fabula edo ipuin iduriko horiek direla zinez bizi izan ditugunak eta ez mementuan eta bere denboran gertatuak. Baina fabulatzeko duen ahal horregatik ez balitz, bertzalde, haurra ez litzateke egiazko haur izanen eta, alde horretarik, haurrak itxuraldatu errealitatea bertze errealitate horren ezaugarri ere izan liteke:
|
|
|
—Ai, ikusi izan bahu zein amorio handiz mintzatzen zen Pierre Gassendi zientziaz —erraiten zidan osabak—, eta zein konbentzimendu handiz! Eta hala oroit zezakeat orain, konparazione, bere esperientzia hura, amorio eta konbentzimendu haietxekin kontatu ziguna, noiz eta jakinarazi baitzigun ezen teleskopiotik ikusi ahal izan zuela nola iragaiten zen Merkurio eguzkiaren gainetik, Keplerrek
|
urte
batzuk lehenago iragarri bezala, zeren eta orduantxe adierazi baitzigun harako hura: " Erraiten ditek ezen Indietan dagoela mundu berria, baina bada unibertsoan mundu berri gehiagorik:
|
|
|
Jauregiko behe solairuko pasabide luzetik nindoan, jostailu bat eskuan —zurezko kanoi tipi hura zen, aitak
|
urte
batzuk lehenago erregalatua—, noiz eta egongela tipian marmar batzuk aditu bainituen... Eta, orduan, atearen parean etzan nintzen, paratu nuen belarria ateak eta zolak uzten zuten zirritu edo irekidura hartan doi, eta entzuten hasi nintzen.
|
|
|
Eta ipuin hura kontatu zigun, segidan jakinaraziko dizudana, alde batetik polita delako eta bere gatza eta piperra duelako, eta bertzetik segur nagoelako ezen ipuin hark bere eragin ezkutua izan zuela enegan,
|
urte
batzuk geroago agerirat eginen zuena, noiz eta nihaur ere bertze erliki kontu batekin nahastu bainintzen. Baina, bertze kontu hori bertze baterako uzten dizudala, natorren, bada, Pedroren kontakizunerat:
|
|
|
Eta kontu egizu, bertzalde, ezen, enegatik izan ez balitz, galeretarat kondenatuko zutela... eta haren etxea desegin, eta haren lurrak gatzez idortuko zituztela, nola izan ohi baita ohitura eta usantza halakoetan; eta ez kexatu, zeren, zigorretik desterrurat xuxen eraman beharrean, hilabeteko atsedenaldia emanen baitzaio, zaurietarik sendaturik joan ahal izan dadin harat... Ez kexatu, ez, zeren, Ofizio Saindua orain dela
|
urte
batzuetakoa izan balitz, ene zerbitzuek ez baitzuten deusetarako ere balio izanen, eta erre eta xispilduko zuten hura goiti beheiti.
|
|
|
Eta zer dira, bada, luthertarrak eta herese jende hori guztia? Baina
|
urte
batzuk badituzu, eta zuk ikusiko duzu zer egin... Zoaz haren etxerat nahi baduzu eta mintza zakizkio, baina jakizu ezen, ardi galdua salbatu nahi izaiteagatik, zuhaur ere gal zaitezkeela, eta hala balitz, izugarria izanen litzatekeela... bai zuretzat, eta bai enetzat ere, enetzat bere batez —eta keinu hura egin zidan, lehenago nehoiz ikusi izan ez niona, barrendik jaten zuen gorroto sendo haren azpian zerbait haustera balihoakio bezala.
|
|
|
—Bai, badakizue ezen Pagabasoko leizea infernuko ahoetarik bat dela, eta handik atera zela, orain dela
|
urte
batzuk, deabruen buruzagia, tigrearen baitan sartzeko, harik eta jaun Martin Etxegoienek hura meneratu zuen arte... Eta handik atera zela, halaber, buruzagi berria, zeina baita Luthero, Eislebengo herese maltzurra, deabruzko txakur horren baitan sartzeko, eta izurria Urbiaingo lurretan zabaltzeko!
|
|
|
Neskame Edurnek ekarri zidan, bere herriko jaietan erosita. Nik asko estimatu nion, nahiz eta,
|
urte
batzuk igaro ondoren, gorrota  tzera ere iritsi. Jai haietan marinel jantzitako mutilarekin izango zela pentsatzen nuen, eta ez zidan, egia esan, grazia handirik egiten.
|
|
|
Ez dago egun tristeetako kale zahar bat baino gauza tristeagorik; ez eta egun alaietako kale zahar bat baino gauza alaiagorik. Urteak eta zenbait ideia aldatzen dira, eta, seguru asko, orain
|
urte
batzuk baino azkarrago aldatzen ere; egunero ikusi, eta ez dela aldatzen iruditzen zaizuna ere, egunero aldatzen da. Eguneroko aldaketak ikusteko, lau begi behar ditugu gutxienez:
|
|
|
Astarrain ibaia Euskal Herriko ibai guztiak bezalakoa zen, orain
|
urte
batzuk. Ez zen luzea.
|
|
|
Antzerkigintzaren bidea ez da orain
|
urte
batzuetakoa bezain txarra, esan beharrik ez dago. Aurreko urteko joerari jarraiki, badirudi sendotze prozesua aurrera doala, ez arinegi, baina bai etengabe.
|
|
|
Ez dirudi, beste batzuetan bezala, gehiegi puztu eta lehertzeko arriskurik dagoenik oraingoan. Eta ez dela gertatuko orain
|
urte
batzuk bezala, garai hartako talde nagusiak desagertu zirenean, basamortu bihurtzeko prozesua. Gaur egun badira baikor izateko arrazoiak eta sintomak.
|
|
|
Honi buruz, utziko didazue kontatzen, diodanaren argiarri, pasadizo bat, duela hogei bat urte, Kaukasoan lehen aldiz izan nintzenean, Tbilisiko Unibertsitateko katedradun batek, Leo Gabunia paleontologoak, azaldu zidana.
|
Urte
batzuk lehenago, bere arloko kongresu baterako, aipatu irakasle hori Madrileko unibertsitate batera etorri zen. Bere alaba Salomek, orain dela urte batzuk Euskaltzaindiaren kide urgazle izendatuak, eskatua zion, Espainiako hiriburura egiten zuen bisitaz baliatuz, euskal gramatikaren bat eros ziezaiola, hark gure hizkuntza ikasteko gogoa baitzuen, tipologian haienarekin, georgierarekin alegia, antz handia du eta.
|
|
|
Urte batzuk lehenago, bere arloko kongresu baterako, aipatu irakasle hori Madrileko unibertsitate batera etorri zen. Bere alaba Salomek, orain dela
|
urte
batzuk Euskaltzaindiaren kide urgazle izendatuak, eskatua zion, Espainiako hiriburura egiten zuen bisitaz baliatuz, euskal gramatikaren bat eros ziezaiola, hark gure hizkuntza ikasteko gogoa baitzuen, tipologian haienarekin, georgierarekin alegia, antz handia du eta. Sinposioan zehar Gabunia jaunak unibertsitate hartako errektorea agurtzera hurbildu eta, paradaz baliatuz, galde egin zion ea Madrilen zein liburu dendatan eros zezakeen euskal gramatika bat.
|
|
|
Hartan nolabait agertzen zituen geroago, Bilbon, 1901.eko Lore Jokoetan aski desegokiro plazaratuko zituen iritziak. Funtsean Herbert Spencer-en tesietan oinarritzen zen,
|
urte
batzuk lehenago Darwinek azalduriko eboluzionismoa soziologiaren eremura aplikatu nahirik. Izan ere, ingeles filosofo hark gizakiaren aurrerapidean elkarren ondoko hiru fase bereizten zituen gizartean:
|
|
|
Telebistaren edo irratiaren aurreneko urteetan gertatu zen bezalaxe.
|
Urte
batzuk dira komunikabide berri hau nolakoa izango den jakiteko. Oraindik hastapenetan gaude, baina, dena den, gero eta laburragoa da herrialde aurreratuenek ateratzen diguten aldea teknologia alorrean.
|
|
|
Coca colak 120 urte irudi berarekin tradizioa eta historia egin dezakeen bezala, EITBk du halakorik egin, zeren sortu eta adin nagusiko izan orduko, 18 urteren buruan, hil du bere irudia. Tradizioa sortzeko aukera hori galdu izana hemendik
|
urte
batzuetara deitoratuko dugula esaten du lagun horrek. Produktuen diseinu industrialak edo lantegietako arkitektura ondare historiko artistikoaren parte direla beranduegi konturatu garen bezalaxe (apur batzuk kontserbatzerik baizik ez dugunean), irudi hori pikutara bidaltzea etorkizunerako ondarea pobretzea dela uste du nire lagunak.
|
|
|
Cambaceres kontsulak,
|
urte
batzuk direla, halako kode proiektua argitaratu zuen. Bertan gaiak egoki sailkaturik daude, zehatz eta taxuz.
|
|
|
Cambaceres kontsulak,
|
urte
batzuk direla, halako kode proiektua argitaratu zuen. Bertan gaiak egoki sailkaturik daude, zehatz eta taxuz.
|
|
|
Zerrenda Russell, Wittgenstein eta Einsteinekin, vienarren garaikideekin, itxi genezake. Haatik,
|
urte
batzuk aurrerago, 1920an, Carnapek gutun bat bidali zion Hugo Dinglerri lehendabizikoaren lanean eragina izan zezaketen beste izen batzuk aipatuz: Kant, Avenarius, Natorp, Weyl, etab.5 Nolabait, batzuen eragina beste batzuena baino sakonagoa izan zen.
|
|
|
Hume bera eszeptizismoan erori zen, giza zientziek natur zientzien metodo bera edo berdina ezin izango zutela garatu erakutsiz, desberdintasunak asko baitziren. Egoera horretatik aldendu nahian,
|
urte
batzuk geroago, 1748an, Humek arazoa birmoldatu egin zuen bere Ikerketan. Lan honetan, ikuspegi kritiko batetik abiatuz, giza ulermena analizatzeari ekingo zion, natur zientziekin erkaketarik agertu gura barik.
|
|
|
Wittgensteinen Tractatus aren eragina guztiz erabakigarria suertatu zen Vienako Zirkuluaren pentsamenduan. Carnap eta, batik bat, Schlick izan ziren haren tesiak modu adeitsuenean onartu zituztenak, nahiz eta hauek liburuari eginiko intetpretazioa izan
|
urte
batzuk beranduago Wittgenstein Zirkuluaren inguru eta ideietatik aldendu zuena28.
|
|
|
Liburutxo batean kontatzeko baino historia txiki gehiago emango lituzke presondegiko edozein egonaldik, eta zer esanik ez egonaldi luze batek. Etxe modu hauetan
|
urte
batzuk daramatzagunok ere harritu egiten gara denbora gehiago daramatenen historiak entzunez. Kartzelaz ezer gutxi dakigula iruditzen zaigu batzuetan, zenbait garai eta egoeratako kontuak entzutean.
|
|
|
Restaurante Bizkaia, San Cristobal hondartzan.
|
Urte
batzuk geroago kanpotarrez betetzen hasi zen herria, eta orduko bi mila inguru biztanletik auskalo zenbatera igaroa den gaurdaino.
|
|
|
Aurkikuntza miresgarria izan zen irakurtzen ikastea, harribitxirik ederrena aurkitzea adinakoa.
|
Urte
batzuk geroago Irunen edo harrapatu zuten sasi moja hura iruzurrean, komenturen baterako eskean zebilen aitzakian.
|
|
|
Lehen nire izeko bat bizi zen han, baina etxea saldu eta Durangora aldatu zen. Badira
|
urte
batzuk hil zela.
|
|
|
Jitoan nenbilen, galduta, eta Egunkaria ko kontratua sinatu nuenean izar gidari bat atxiki nuela uste izan nuen, kontratu hartan bat egiten baitzuten hileroko soldatak eta militantziak, eguneroko lan arautuak eta euskararen eta aberriaren aldeko borrokak. Egunkaria ko erredakzio nagusia ez zegoen artean ere,
|
urte
batzuk geroago egongo zen bezala, Andoaingo Gudarien etorbidean, Lasarte Orian baizik, baina hara lan egitera joaten ginenok gudaritik zertxobait behintzat bagenuela sinetsirik nengoen hasierako garai hartan. Koldo Izagirre idazlea erredakzio nagusira etorri zen aurreneko zenbakia plazaratu zen egunean, guri zorionak ematera.
|
|
2001
|
|
|
Proiektu energetikoez hitz egiten denean, Euskal Herrian bizi eta
|
urte
batzuk jada ditugunoi, indarrean ezarri nahi izan zen Lemoizko proiektuaren historia guztia datorkigu gogora. Proiektu hura, azkenik, herriak geldiarazi egin zuen bere mobilizazioekin eta hainbat ekintzekin, armatuak barne.
|
|
|
Zentzu honetan, gogora datorkit duela
|
urte
batzuk lagun batek esandakoa: " Nik janari kontuetan bakarrik aurreztu dezaket".
|
|
|
|
Urte
batzuk lehenago, seminarioko giro espiritualean murgilduta zegoen Angel. Arestiren artikuluren bat atera zain egoten ziren apaizgaiak:
|
|
|
Honen guztiaren ondorioz, gaur egun bainuetxeetara hurbiltzen den bezero motak antzinako nobleziarekin zerikusi gutxi duela esan genezake. ...na nagusiek bezeria potentzial nagusia izaten jarraitzen dute, batez ere astean zehar eta denboraldi baxuan, baina Raimundo Azpilikuetak argitzen digun bezala," asteburua eta oporrak heltzen direnean hau jende gaztez betetzen da, hirietako presa eta estresetik ihesi; izan ere, beraiek dira mundu hau deskubritzen ari direnak eta ilusionatuen daudenak, paradisua iruditzen zaie; imajinatu, duela
|
urte
batzuk hemen haurtzaindegi bat jartzea zorakeria irudituko zitzaigukeen, eta jadanik abian dago".
|
|
|
Jendeak iraultzan edo horrelako makroproiektu batean ez sinestearen arrazoia eta arazoa ezkerrak berak dauka. Orain dela
|
urte
batzuk," egin dezagun sozialismoa eta dena egingo da" esaten zen. Horri kritika egin zitzaion eta, arrazoiz, zeren sozialismoa lortuta gauzak ez dira etorriko aurretik ez badira landu.
|
|
|
Hori batez ere, mendebaldean gertatu da eta, Anttonek lehen iradoki duen bezala, Hirugarren Munduaren bizkar gertatu da. Halako batez ezkerra helburu gabe geratu zen duela
|
urte
batzuk; zergatik. Helburu nagusiak ekonomi arlokoak zirelako eta horietatik asko ongizatearen gizartearen bidez lortuta zeudelako.
|
|
|
Eta hil zenean, Rossettik poema liburu bat jarri zuen emaztearen zerraldoan. Hain zuzen ere, bere arrebak, poetisa estimatuak,
|
urte
batzuk lehenago poema bat idatzi zuen horretaz: neska bat hiltzen zela eta bere amoranteak haren zerraldoan poemak utzi zituela.
|
|
|
Zulodun gazta ezaguna dugu hau, eta egiteko zortzi mikrobio mota ezberdin erabil daitezke. Pieza handitan ekoizten da (80 kilo) eta bere bizitza izugarri luzea izan daiteke; esaterako, duela
|
urte
batzuk, Bernako erakusketa batean 1847ko pieza bat aurkeztu zuten.
|
|
|
Alberdania argitaletxearen eskutik kaleratu berri du Anjel Lertxundik" El huesped de la noche", duela
|
urte
batzuk argitaratu zuen" Piztiaren izena" idazlanaren gaztelerazko egokitzapena. Halere, bada aldaerarik batetik bestera.
|