2000
|
|
Eguberriak dezente gozatzen lagundua izango zion eta izeiaz beste egiteak bihotzeko hari mehea teinkatzen zion nonbait eta ez zekien zer egin. Azken hamazazpi
|
urte
hauetan garaitsu honetan hamaikak emandako erantzun bera eman nion nik. Inongo lotsa izpirik gabe zabor pilan utz zezala, alegia.
|
|
Hainbeste urte pasa ondoren, betirako erretiratzea duintasunez jantzi behar zen, eta eginkizun horretan zeregin handia zuen Lizarrako akordioak, eta batez ere, EAJ PNVren jarrera politikoak. Nahiz eta Estatua belauniko jartzea ez den lortu, Autonomia Estatuzale izandako abertzaletasun politiko eta sindikala bide onera ekartzeko balio izan dua behintzat, eta horrek azken hogei
|
urte
hauetako ezker abertzalearen balantze politikoari itxura duin bat emateko balio dezake.
|
|
Azken hamar
|
urte
hauetan, 1988ko eta 1998ko datuak ikusita, lizentzia kopurua jaitsi egin da Euskadin. Datu hauek jubeniletik gorakoenak dira eta noski, hor haurren datuak ez dira kontuan hartzen.
|
|
Hala ere, Iruñean bildu ginenoi, beste euskaltzale askori bezalaxe, azken
|
urte
hauetan euskara Euskal Herriko egoeraren gainetik balego moduan, hizkuntza neutroa balitz bezala, jarduteko joerak, kezka sortzen digu.
|
|
Plangintza berriaren lehen etapa batean, azken hogei
|
urte
hauetako proiektu ekonomikoen bilana eginen da eta datorren urtearen erditik aurrera aldiz, lanpostuen sorrera lehentasuna izanen da. Lortu behar diren seiehun enpleguetatik laurehun industriaren sailean kokatuko dira:
|
|
Orain arte, Zuberoak eta espartingintzak bat egiten bazuten, azken hogei
|
urte
hauetan industria horrek indarra galdu du, horrekin batera merkatuan zuen tokia eta azkenik Zuberoan segurtatzen zituen lanpostuak. Ixtera doan azken lantokia Atharratzeko Etxandi industria gizonaren La Tardesienne da, nonbait hogeita hamar langile kaleratu berri dituena.
|
|
Nafarroan berriz, eta maila orokorrean aztertuta, justu, aurkako politika egin dela esan dezakegu, azalera txikiko guneak babestu ziren lehendabizi eta azken
|
urte
hauetan, azalera handiko natur parkeak bultzatu dira administraziotik. Zailtasun eta istilu ugari izan da gainera eremu hauek legez babesteko garaian, administrazioa eta bertako biztanleen artean.
|
|
Ba, egia esan,
|
urte
hauetan, umeen bizkortze prozesu horretan aldaketa nabarmena somatu dugu. Lehen haurtzaroa luzeagoa izaten zen, gaur egun, 12 urteko haurrak jauntxoak dira; lehen aldiz, inozentzia hori 14 urte arte heltzen zen.
|
|
1996\. urtean hasi zinetela esan duzu eta orain zabaldu eta aurkeztu duzue. Zer egin duzue
|
urte
hauetan zehar?
|
|
30
|
urte
hauetan Seaskak publikotasuna eskatu du Hezkunde Nazionalari buruz. Iduritzen zaio Seaskari euskarazko irakaskuntzan zerbitzu publiko bat eskaintzen duela eta zor zaizkiola araberako baliabideak, eta beraz, eskakizun hori biziki azkarra da Seaskaren historian.
|
|
Autoa aparkatu eta biribilunetik eskuinean aurkituko duzuen Gandia Bidetik abiatu behar duzue. Duela gutxi arte, inguru honetan Bizkaiko baserri tipikoek eta bere landazabalek osatzen duten nekazaritza paisajea nagusi bazen ere, azken
|
urte
hauetan, asteburu eta oporraldietarako etxetxo eta txaletez bete da, paisajea nabarmen degradatu delarik.
|
|
Beste ertzan, ordea, Plentziako abanikoa edo Isuskiza izenez ezagunak diren meandroa eta ibai lurmena zabaltzen dira, egitura geologiko hauen sorrera eta bilakaera ulertu eta aztertzeko gaur egun aurki dezakezuen adibiderik argienetakoa izanik. Inguru honek ere, azken
|
urte
hauetan urbanizazio itzela ezagutu duen arren, uretatik hurbilen dauden aldeetan egitura naturala eta berezko landarediaren ordezkaritza oparoa azaltzen duten padura eremu zabalak mantendu dira. Bestaldetik, aipagarria da, inguru honetan aintzinako untziraleku bitxi bat ongi kontserbaturik dagoela.
|
|
Uste dut azken bizpahiru
|
urte
hauetan erakasteari lehentasuna eman zaiola, eta berpiztearen arrazoia Amets izan dela. Berak Miren Artetxerekin batera jarraitzen zuelako bertsolaritzaren bidea eta ikusten zelako bere inguruan talde bat egin zitekeela.
|
|
Azken
|
urte
hauetan Antxieta taldeko azpeitiar gazte batzuk aurkitu dute Zestoan Behe Paleolitoko aztarnategi hau, oso zaharra eta garrantzi handikoa. Hain zuzen, Antxieta taldekoak izan ziren orain dela 30 urte Ekaingo kobazuloa aurkitu zutenak.
|
|
|
Urte
hauetan zientzia aldetik aurkikuntzak egiteko aurrerapen dezente eman da. Horrek fidagarritasun handiagoa emango du, ezta?
|
|
Hala ere, ETAk su etena martxan jarri zuen. Hori izan da azken
|
urte
hauetan ETAk egin duen ekimen politiko nagusiena eta sendoena, herriak gehien baloratu eta estimatu duena.
|
|
PNVren barruan egon diren hainbat iritzi eta korrente nagusitu dira jadanik (Azkuna, Arregi, Ardantza). Azken bi
|
urte
hauetan ireki prozesu eraikiorra kritikatu eta lehengo egoerara itzuli behar zela aldarrikatu dituzten sektoreak nagusitu direla dirudi. Azkenean, ezkontza burutzeko behar den dotea zintzo zintzo osatuz joan da EAJ, eta ezbairik gabe jasoko du bere saria.
|
|
|
Urte
hauetan zein helburu izan du Zuzendaritzak?
|
|
Soldaduzka amaitzear dagoenean, politiko gehienak eskaera herrikoi honen aldera pasa dira. Baina ez da ahantzi behar, azken
|
urte
hauetan milaka intsumituk sufritutako bortizkeriaren errudunak zeintzuk diren. Bada, gerrarako 2,5 bilioi pezetaren aurrekontua onartzen duten, NATOren basakeriak apoiatzen dituzten, arma fabrikak diru publikoaz subentzionatzen dituzten, eta Alcalako presondegi militarrean intsumisoak bahiturik dituzten politikoak.
|
|
Azken 5
|
urte
hauetan urtero 1.000 bat saio egiten dira. Garbi ikusten da jaialdiak behera doazela, eta lagunartekoago den beste espazio bat sustraitzen ari dela:
|
|
Kosme de Barañanoren zuzendaritzapean, Celia Rodriguez, Maite Echart, Angel Garraza eta Jose Manuel Susperregi herriz herri ibili dira Euskal Autonomia Erkidegoko geografia osoa arakatzen, azken 50
|
urte
hauetan bertan sortutako eskultura publikoen nondik norakoak jakin nahian. Eta lan sakon, aldiz nekoso, horren emaitza da Euskal Herriko Unibertsitateak kaleratutako liburu eder hau.
|
|
Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia. Aski izan da azken bi
|
urte
hauetan gure artean sortu diren neosofistak euskararen aurkako diskurtso berri bat egiten hastea, jasoa eta intelektual izan antza duena, gure mundua asaldatzeko eta defentsiban jartzeko.
|
|
Euskal letren esparru ezagunean daramatzan hogeitsu
|
urte
hauetako emaitza oparoa da dagoeneko. Literaturaren arloan eskaini duen obrak gure garaiko euskal sortzaileen artean leku berezia izatera eraman du, hala kalitatez, kritikoen iritziz, nola irakurle kopuru eta salmenta kopuruei dagokienez.
|
|
" Dakarren deskribapen soziologikoak mende ondar huntan gure alderdian egiten den literaturan oihartzun haundia badu. E. Etxamendi eta D. Landart, besteak beste, eremu hortan ari zaizkigu azken
|
urte
hauetan." (Maiatz 22)
|
|
Azken
|
urte
hauetan Diario de Navarra k eztabaidarik aski sortu du Lingua Navarrorum dela eta. Batzuentzat Nafarroako erromantzea zela eta beste batzuentzat euskara.
|
|
|
Urte
hauetan zehar azpian gorderik egon den eztabaida handia, psikoanalisiarekiko jarraipen lerroa defendatzen zutenen eta haustura osoarenaldekoen artekoa izan da; azken hauen arabera, teorizazio sistemikoek gizajokaeraren azalpenerako paradigma berria eratzen dute, besteak baztertzen dituena.Eztabaida konplexua izan da, sarritan gertatu da, eta oraindik ez da desagertuFamilia Terapiaren eremuan.... Eztabaida hau hobeto ulertzeko, honako haugogoratu behar da, alegia, Familia Terapia Psikoanalisitik sortu zela, honek EstatuBatuetako establishment delakoa ordezkatzen zuela, eta komunikazioarenteorikoek teoria sozial berriak aplikatu zituztela terapia lanean.
|
|
Dena dela, erakunde publikoen politika linguistikoaren alde positiboak ikusi etanabarmentzea ere ez zaio ahazten Txillardegiri, kritikatuz gainera aldi berean, horienlana bidegabeki gutxiesten dutenak: ?... zenbait euskal girotan azkarregi gutxietsi ohibaita erakunde ofizialetan, euskaltzale mordo bat azkeneko
|
urte
hauetan isileanburutzen ari den lana? (16, 11).
|
|
Kulturaren bi izariak? atalean, zabalago azaltzendu kulturaren kontzeptua, horren baitan hizkuntzak zer garrantzia duen azpimarratuz.Ni orokorrean arituko naiz euskal kultura aipatuz, ez euskarari soilik dagokionean, baizik norbanakoak edo Herri batek naturaren gainean biltzen duen guztia adierazteko.Guztiz bat nator Txillardegik garai hartan adierazitakoekin, baina hizkuntza, gizakiaeta kultura kontzeptuetan azken
|
urte
hauetan produkzio handia egin du gizarteak, ezbeti norabide berean, eta uste dut, euskaldunok argiago ikus dezakegula gurean gauregun zein den onena.
|
|
Sabino Arana, bizkaitarra, etaArturo Campion, nafarra. Errealitate eta fikzio artean bizi garen honetan, SabinoAranak, bi muturrak besarkatu nahian arraza, euskotarren arraza, batetik, eta J.E.L. (Jaingoikoa eta Lege Zaharrak) bestetik, uztartu zituen Euskal Aberriaren oinarri.Pasa diren 100
|
urte
hauetan biologiaren eta espirituaren kontzeptuak aldatu egin dirazeharo. Biak izan dira argudiatuak eta eraberrituak.
|
|
Azken 50
|
urte
hauetan loratzen ari den kultur arlo berria, non euskaldunok zerbaitesana dugun dagoeneko.
|
|
Txemak egunero galdetuko dit noiz joango naizen pisura bizitzera, eta ondo dakit bere intentziorik onenarekin egiten duela. Bederatzi urte daramatzagu, eta
|
urte
hauetan intentzio onak baino ez dizkit eskaini. Eta hala ere horrek ez nau betetzen.
|
|
Hogeita bost urte luze —oso luze! — joanak dira erregimen politiko berria dugunetik. Badirudi hogeita bost
|
urte
hauetan ez dugula desberdinak izaten ikasi, ezta desberdintasunetik abiatu eta elkarrekin bizitzen ere.
|
|
Baina nire joera klasikoak Zurbaran pintore espainiarrarengana eraman nau berriro ere, Bilboko Arte Ederretako Museoa azken bizpahiru
|
urte
hauetan, Migel Zugazaren zuzendaritzapean, egiten ari den lan azpimarragarriaren azken isla. Ez dituzte pintorearen lan gehiegi zintzilikatu Bilbokoan, baina bai extremadurarraren maisutasuna nabaritzeko adina.
|
|
Haatik, aurkezpen hau ez da nahikoa Zirkuluaren osotasuna ikusteko. Ildo horretatik, azken hamabost
|
urte
hauetan, Zirkuluaren partaide garrantzizkoenen lanaren ekarpenak hobeki ulertarazteko asmotan, ahalegin sakonak egin dira horien berrirakurketa serioa garatu eta vienarren tesi eta ibilbideak behar den lekuan kokatu ahal izateko.
|
|
– Hemezortzi
|
urte
hauetan asko aldatu da kartzeletako egoera, bai jendearen izaera bai jende modua bera. Baina denboraren bereizketarik gabe ere, egoera oso ezberdinak aurkitzen dira espetxe batetik bestera.
|
|
Baina txakur hark ez zekien halakorik. Kontua da, txakur haren karate kolpeek zerbait ukitu edo mugitu izan behar zidatela, eta haren" tratamendu" berezia zela bide, egundo ez naiz gerritik hobeto ibili azken hemezortzi
|
urte
hauetan baino. Txakur hark gaiztoz emandako karate kolpeek zuzendu behar izan zidaten zerbait gerri aldean.
|
|
– Hemezortzi
|
urte
hauetan lehen aldia da neuk ixten dudala.
|
|
Batzuk burusoildu egin gara, beste batzuei zimurrak ageri zaizkie aurpegian, edo ileak eta bizarrak urdindu zaizkie... Denoi utziko zigun arrastoren bat
|
urte
hauen joanak.
|
|
Horretara ezkero, egun bakoitzari aterako diozu bere ondorioa eta moraleja.
|
Urte
hauetako historiaren ondorio eta irakaspena bi mailatakoa aipatuko dizut: pertsonala bata, kolektiboa bestea.
|
2001
|
|
\ Aipatzekoa da ere, azken
|
urte
hauetan ekosistema heze hauek ezagutu duten suntsipen sistematikoak, sarraski horretaz libratu diren Txingudi bezalakoei askoz ere balio eta garrantzi handiagoa ematen diela, biodibertsitatearen kontserbaziorako nahitaezko inguruak bilakatu direlarik.
|
|
Hasieran tontoarena egiten nuen eta beste alde batera begiratzen nuen ezer esan gabe, eztabaida antzuetan sartzeko gogorik ez bainuen, baina orain erantzuteko gogoa izaten dut eta erantzun egokia bilatzen jardun dut azken
|
urte
hauetan.
|
|
Udalbiltzaren aldeko hautetsien biltzarrean ere badira independente asko, batez ere Nafarroan, eta horiekin ere ari gara. Ezker abertzalearen indarrak mugatuak dira eta hori badakigu, baina azken 21
|
urte
hauetan eztabaida eraman behar den tokira eraman dugu: eztabaida estatutismotik at jartzea eta Euskal Herriak XXI. mendean bere burua nola antolatuko duen pentsatzen hastean.
|
|
Igaro berri diren azken bi
|
urte
hauetan aldatu denaz hitz egin behar badugu, eta ez preseski onerako, kulturaren kudeaketan PP sartu izana aipatu behar da. Kultur zinegotziari, Pedro Sancristobali, dagokiona hitz bakarrean laburbildu genuke:
|
|
Eta hemengo rocka gustuko dugunok? Azken
|
urte
hauetan, ekoizpena biderkatu bada ere, merkatuak tamainu berean jarraitzen du. Edota, zerbait hazi bada, inolaz ez sormena adina.
|
|
Joan den urtea geroztik, planktonaren kontzentrazioari buruzko mapak ere igortzen dira, eta horrek erraztu egiten du harrapaketa lortzeko aukera dagoen ingurunearen mugak ezagutzea. Azken bi
|
urte
hauetan horrelako metodoak erabiltzen saiatu dira baxurako arrantza ontziak arraina dagoen lekura hurbiltzen ahalegintzeko.
|
|
Bien bitartean, urte horietan UEUk bere udako ikastaldiak antolatu izan ditu, Ipar Euskal Herrian eta Iruñean. Beti «Euskal Unibertsitatea sortzen laguntzeko» ahaleginetan eta, beti ere, irakasleen prestakuntzan, materialen sorkuntzan eta euskararen normalkuntzaren alde lanean, hogeita hamar
|
urte
hauetan milaka pertsona igaro da UEUren ikasgeletatik eta ehunka batzuk dira UEUk argitaratutako liburuak eta ikasmaterialak «Uztaro» Giza eta Gizarte Zientzietako Aldizkaria barne.
|
|
Azken bizpahiru
|
urte
hauetan desenfoke bat ematen ari ote den nago. Gatazka politikoaren adierazlea abertzaletasuna da, ez da ETA.
|
|
Baina, orain serio, pittin bat nire buruaren jabe izatea litzateke erronketako bat. Azken finean,
|
urte
hauetan nahiko mertzenario izan naiz, kontratatu gisa aritu bainaiz gehienetan lanean. Beti besteek kontatu nahi zutena gorpuzten jardun dut.
|
|
Oso ondo dago musika hori, bere garaia izan zuen eta orain ere ikusten da denbora igarota, kanta horiek bere indarra dutela. Hori positiboa izanik, bere alde negatiboa ere badu, 20
|
urte
hauetan mugimendu bat egon delako baita ere. Taldeak egon badaude eta badirudi eszenarik ez dagoela.
|
|
Nolanahi ere, Bizkaiak bere ekarpen koefizientea jaisten jarraitzen du urtetik urtera, Gipuzkoaren eta Arabaren kaltetan. Horrela, azken hiru
|
urte
hauetan, Bizkaiaren partaidetza hori behera joan da: %51, 76 1999 urtean, %51, 32 2000 urtean,, %50, 67 2001 urtean.
|
|
Omar Khayyam, 1050 inguruan Pertsian jaiotako matematikari, astronomo eta poeta, azken berrehun
|
urte
hauetan musiko, idazle eta artista plastikoentzat erreferentzia izan da (Txillida, kasu). Berak idatziak dira" rubaiyat" edo poema sakon bezain zoragarriak ere" rubaia" k lauko esan nahi ei du pertsieraz, bi lerroko ahapaldiari deitzen zaiolarik horrela, pluralean" rubaiyatak" izanik.
|
|
Golkoko gerran komunikabideak trantsizio fase batean ziren eta telebista informatiboaren nagusitasuna erabatekoa zen. Hamar
|
urte
hauetako desberdintasun handiena Internet da. Komunikabide serioenek badakite informazioa ezin dela ezkutatu.
|
|
Jesus Mª Lasagabaster kritikariak 1991ko artikulu interesgarrian dioen bezala, azterkizun dugun nobela honek azken 20
|
urte
hauetan idatzi diren beste zenbait nobelarekin batera, hala nola, Txillardegiren Haizeaz bestaldetik (1979), edo Joan Mari Irigoienen Poliedroaren hostoak (1982), edo, zaharragoa izan arren, hausturazko jarrera bera erakusten duen Patri Urkizuren Sekulorum Sekulotan (1975) nobelarekin, transgresioaren esperientzia bera azaltzen du. Dena dela, esan dezagun, horietaz gain, esperimentazio giro berean sartzen direla Koldo Izagirreren Zergatik bai (1977) eta Luis Haramburu Altunaren Zera...
|
|
Azken
|
urte
hauetan, substantzia horiek eta Mendebaldean berebiziko eragin larria duten gaixotasunen (gaitz kardiobaskularrak, hainbat eratako minbiziak ¿ melanoma edo larruazaleko minbizia, besteak beste ¿ eta, areago, zahartzearekin zuzeneko zerikusia duten beste hainbat, hala nola begi lausoa eta nerbio sistemaren asaldurak) arteko lotura ikertzen ari dira zientzialariak.
|
|
Azken
|
urte
hauetan, eski estazioek ahalik eta era hoberenean funtzionatuko badute, elur artifiziala baliatzea dute ezinbesteko baliabidea: epe luze batean prezipitaziorik izango ez dela aurreikusten denean, pistak hauts zuriz betetzeko erabiltzen da elur artifiziala.
|
|
Gehien gehientsuenak frantziar, piriniar edo suediar haritzez eginik daude eskuarki, azken
|
urte
hauetan merkatuak bestelako zur eta kolore batzuei ere ateak zabaldu dizkien arren: pagoa, gerezia, lizarra, astigarra, arkazia edo gaztaina sartu berriak dira horretan.
|
|
Azken
|
urte
hauetan euskaltegietatik atera diren euskaldunei freskotasunikgabeko hizkera sumatzen zaie. Sobera formalak dira, graziarik gabeak, aseptikoak.Hori, trebetasun hartzaileen garrantzia kontuan hartu ez dugulako eta behar bezainongi landu ez ditugulako gertatzen da.
|
|
ez naiz sartu zazpi
|
urte
hauetan...».
|
|
Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Behereko euskal lurretaz solastatzen denean, lehenikhizkuntza mailan terrae nullius bat dela gogoan atxikitzekoa da; alabaina, mendezmende Etxeparek plazara lehiatzen zuen elea hein batean, publiko? izanik, azkenehun
|
urte
hauetan etxeetako sukalde ilun, pribatuetan, ahalgez eta munduberriarekiko ezintasunaren ideologiaz, itorik?
|
|
Hala ere, ISTak IPTren ezaugarri batzuk mantentzen ditu: 1) Gizabanakoen nortasunean daukan eragina, 2) Identitatearen sormeneangertatzen diren konparazio prozesuak, 3) Identitatearen funtzionamenduaren izaera erlazionala eta elkarmenpekoa. Azkeneko
|
urte
hauetan, autorebatzuk (Echevama, 1991; Lorenzi Cioldi eta Doise, 1996) identitatepertsonala eta soziala integratzen saiatu dira, elementu horiek pertsonenidentitate bakar baten alderdi ezberdin bezala ulertuz. Deschamps eta Devos ek (1996), adibidez,. Taldearteko ezberdintasunen bariazio konkomitantearen edo kobariazioaren eredua?
|
|
Azken bost
|
urte
hauetan() populazioaren jatorri etnokulturalaridagokionez zenbait aldaketa izan dira, batez ere Ipar Euskal Herrian.
|
|
Monetaren eginkizunaz eta betebeharraz eta baita kanpo zorraz ere arduratu da Bernard Schmitt ekonomialaria azken berrogeita hamar
|
urte
hauetan. Ohiko zientzia ekonomikoak daukan hutsune teorikoa izugarria da.
|
|
EEBBetako etxeko monetaren balioaren gaineko gehiketaren ohiko ondorioei, kapital espekulatzailearen mugimendu erratikoek halabeharrez truke tasetan dauzkaten efektu kaltegarriak gehitu behar zaizkie. Azkeneko
|
urte
hauetan ikusi ditugun dolarren garestitzearen eta merketzearen epealdi ez kontrolatuak efektu horien ereduak dira; eta egonkortasun monetarioaren eta interes espekulatzailearen arteko adiskidetze iraunkorra lortzea ezinezkoa dela esan daiteke.
|
|
Eragin handiena izan zuen probintzia Bartzelona izan zen; 1998an 8.743 kasu izan zituen, hau da, Espainiako biriketako tumore guztien% 15,6, eta 1996 eta 1999 bitartean probintzia batean izandako kopururik handiena. Patologia horrek Bartzelonan duen eragina gutxi aldatu da lau
|
urte
hauetan, eta 7.801 kasu eta 8.743 kasu izan dira. Ondoren, Madril dago, 1999an probintziako zifrarik handiena lau urte hauetan erregistratu zuena:
|
|
Patologia horrek Bartzelonan duen eragina gutxi aldatu da lau urte hauetan, eta 7.801 kasu eta 8.743 kasu izan dira. Ondoren, Madril dago, 1999an probintziako zifrarik handiena lau
|
urte
hauetan erregistratu zuena: 6.572 kasu, guztizkoaren% 11,8 Biriketako minbiziak Madrilen duen eragina% 4 hazi da 1996az geroztik.
|
|
Eurentzat bakarrik nahi zaituzte, etxean sartuta, kozinatzen eta seme alabak hazten! Aprobetxa itzazu
|
urte
hauek, ez zaizu damutuko. Bizitza zirko bat da, eta hobe pailazoa izatea ikuslea baino.
|
|
Aurki, azken
|
urte
hauetan herriak izan duen hazkunde ikaragarriaz hitz egiten hasi dira. Nola lehen soroak baino ez zeuden lekuan hamar urte eskasetan etxeak eta etxeak eraiki dituzten.
|
|
Euskal literaturak azkeneko
|
urte
hauetan miragarrizko lana burutu du, Orixeren bitartez. Ezin sinetsizkoa da gozogabeko urteotan eman digun euskal bizitzaren irudi garbia.
|
|
Herri agintearen aldetik, egoera ahulean aurkitzen den euskararen geroa ziurtatzeko behar den guztia egiteko oinarriak ezarri dira
|
urte
hauetan, bai egituretan, bai diru horniduretan, bai plangintzan ere, bereziki hezkuntzaren esparruan, besteak beste. Badugu garaia, beraz, geure buruari galde diezaiogun ea ahalegin izugarri horrek espero zitezkeen emaitzak sortu ote dituen euskararen erabilera sozialaren aldetik:
|
|
Ez nintzateke, haatik, egiaren aldeko zuzen agertuko guztiok dakigun zerbait isilduko baldin banu. Diodan, bada, labur beharrez, zerbait berri agertu dela gure artean gerra ondoko
|
urte
hauetan: bestelako pen  tsabidea bestelako bizimoduen eskutik, giro aldaera larria, herriko eta atze  rriko haize berrien eraginaz.
|
|
Oraingo agerraldi honek, gainera, hobetua ez ezik, hobeagotua deitzea merezi luke. Ez ditugu, izan ere, aurrerakada makalak egin 30
|
urte
hauetan, eta ongi irabazia dugu gure aldetik zerbait hobetzeko eskubidea. Lehen agerralditik bigarrenera, besteak beste," gauza" gauz bihurtu zen," eleiza" eleiz eta" neskatxa" neskatx.
|
|
Gudu deskribapenek berek zaharkituak dirudite, baita Stendhalek 1839anarg itaratutako La Chart reuse de Parm e ko Waterlookoarekinkonparatuta ere. Baina agian konparaketa hauek ez dira zuzenak, eta Txillardegiren nobela azken
|
urte
hauetan salmentaarrakasta itzela izan duten kiosko motako nobela historiko ugarien artean kokatu genuke. Agian.
|
|
Oro har batzarrak, debate leku baino, plebiszitu tokiak ziren. Agian, horregatik, azken hogei
|
urte
hauetan, jasaten genuen biluzte kulturalaren eta kultura ondare onargarri bilakatzearen hobendun ginen erdizka, gu, auzapezak, kontseiluak, hautetsiak eta kanpoko botereak.
|
2002
|
|
Esaten denez, hamaikaren bat hilabete iraungo omen du eta 2002ko otsaila apirila inguruan hobekuntzak nabarmenduko omen dira. Begi bistakoa denez, azken
|
urte
hauetako inbertsio erraldoien ondorioz ekoizpen ahalmena areagotu egin da, eta orain, inbertsio apalagoen bidez, ahalmen hori murrizten den bitartean, ekonomia ez da hasiko suspertzen
|
|
Balet horietan erabili dezaket San Franciscon ikasi dudan teknika eta Rollanden landu nuen dramatismoa.
|
Urte
hauetan ikasi dudan guztia eta gero, orain gai sentitzen naiz eszenara irten eta aske dantzatzeko.
|
|
Batez ere jada 4 urte egin ditugulako San Franciscon.
|
Urte
hauek maila profesionalean, zoragarriak izan dira, ikasteko benetan zer den zure lana. Baina orain gogoa dut dantzaren sustrai artistikoetara itzultzeko, pasio europarrera.
|
|
Eta Kolonbian, beste leku batzuetan ez bezala, hori lor daiteke, Canguro izeneko programa baten bitartez, haurrak, adoptatuak izan bitarte, familietan egoten baitira. Beraz, Nahikari baldintza egokietan eta hilabete gutxirekin iritsi zen hona eta horregatik ez du adoptatua izateak ekar ditzakeen ondorio fisiko nahiz psikikorik izan bi
|
urte
hauetan.
|
|
Ordutik, hazi egin da aldizkaria, eta horren lekuko dira 58 zenbakiaren 86 orrialdeak. Bost
|
urte
hauetako jardunaren argi itzalak ezagutu nahi izan ditugu eta aldizkariaren labera abiatu gara.
|
|
Zer aldatu da 25
|
urte
hauetan? «Urteen poderioz egiturak finkatzen joan dira, profesionalizatu egin gara» dio Aldekoak.
|
|
Eta beste gauza bat gehiago ere esango nuke:
|
urte
hauetan zehar guk errore handiak egin ditugu. Nolabait euskaldun sentitzen garenok urte luzez identifikatu ditugu euskaldun izatea izan, pentsatu, kantatu edo dantza egiteko modu batekin.
|
|
Urte batzuetan gehiago, beste batzuetan gutxiago, baina batez beste 120 pertsonak galtzen dute bizia urtero Euskal Herrian, laneko istripuetan. Nik, lerro hauek idatzi ditudan honek, zehatz mehatz aztertu dut Hego Euskal Herrian azken 25
|
urte
hauetan lan istripuetan hildakoen zerrenda beltz egunerokoa eta urterokoa, eta ondo asko frogatu dut lan istripuak berak bezain erreala dela hamar urteko batez besteko hori. Azkeneko 25 urteak hartuz gero, berriz, are handiagoa da erdiko kopuru hori.
|
|
Lan eta buruhauste askoren ostean, ikasturtean 43 ikaslek ikasi zuten oraindik lizentzia eta baimenik ez zuen ikastola honetan. Lehen
|
urte
hauetan, oztopo ugari gainditu behar izan zituzten Armentia ikastolako arduradunek eta bertan ikasten zuten ikasleen gurasoek. Izan ere, arazo ekonomikoez gain, orduan Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburu zen Fernando Buesak kritika gogorrak egin zizkien euren seme alabak Armentia ikastolan matrikulatu zituztenei.
|
|
Behatokiak azken bi
|
urte
hauetan erakutsitako datuen arabera, Espainiako estatuan torturaren aztarnak edo elementuak daudela uste du Genevako Giza Eskubideen Batzordeak. Halaber, Estrasburgoko Europako Kontseilua Espainian ematen ari diren giza eskubideen urraketei gero eta segimendu zehatzagoa egiten ari zaio.
|
|
Euskal talde aeronautiko berriak, zeinek Bilbon jarri baitu egoitza soziala, negozioaren %20 kalkulatu du produkzio militarreko jardueretan eta %80 produkzio zibilekoetan. Gogoan izan behar da, azken
|
urte
hauetan behera egin duela jarduera aeronautiko zibilak, eta, aitzitik, gora egin duela helburu militarreko jarduera aeroespazialak, batik bat munduko gobernu guztien defentsako planei esker, baina, bereziki, Ipar Amerikako gobernuaren defentsako egitasmoengatik.
|
|
Zaila da garai bakoitzean EXPALek zer material saldu duen jakitea. Nolanahi ere, Gasteizkoak talde antimilitaristakoek diotenez, azken hogei
|
urte
hauetan herrialde hauei guztiei saldu omen diote munizioa (ez dute azaldu zehazki zer): Saudi Arabiari, Arabiako Emirerri Batuei, Indiari, Libiari, Kenyari, Iraki, Aljeriari, Irani, Peruri eta Mexikori.
|
|
Kontuak horrela, azken
|
urte
hauetan garapeneko 50 erakunde ari dira egiten Europa guztian, egoera salatzeko kanpaina bat: erakunde sindikalak, sozialak eta kontsumitzaileenak dira antolatzaile.
|
|
ROSA VALVERDE, AZKEN 25
|
URTE
HAUETAN
|
|
Egia esan Canneseko jaialdiak hau nola lortu duen jakin nahiko nuke. Azken
|
urte
hauetan asmatu dute, nahiz eta esan beharra dagoen Cannesera joaten diren film denak onak izaten direla. Zinemaldietan lehena da Cannesekoa dudarik gabe.
|
|
Azken hamar
|
urte
hauetan, eboluzio nabarmena gertatu da. Laborantzan, adibidez, urritu egin dira lanpostuak, baina, nolanahi ere, askoz gehiago ugaldu dira hirugarren sektorean (merkataritza, garraioak, hezkuntzako eta osasuneko zerbitzuak eta administrazioa).
|
|
Azken 20
|
urte
hauetan, barnealdean hots, Nafarroa Beherean eta Zuberoan, esnetako ardiak ugaldu dira bereziki, abeltzaintzari dagokionez. Bi probintzia horiek departamentuko %63 egiten dute ardi aziendetan; Euskal Herriko totalean, berriz, hiru laurden.
|
|
XX. mende hasieran, euskal literatura abiada polita hartzen hasi zenean, bat batean eten egin zen, Gerra Zibila piztu zenean. Badirudi, azken hogeita hamar
|
urte
hauetan, berriro ere martxa ederra hartzen hasi dela gure literaturgintza, eta hori seinale ona da. Honek ekarriko baitu orain arte ia landu ez diren hainbeste generoren loraldia... baldin eta literaturaren inguruan irakurle kopuru finko bat segurtatuko duen industria sendotzen bada(...)»
|
|
(...) Gure azken
|
urte
hauetako ideien eta iritzien gerra hortan, neurriz kanpoko agresio, gogorkeria eta itsumen asko izan da; beste egoera lasaiago eta politiko aldetik zabal demokratikoago batetan(...) egin behar zen eztabaida asko, astekari, aldizkari, panfleto eta ahoz ahoko espresio bide kriptiko hoien bidez eraman izan ohi da aurrera, egiaren, argitasunaren eta gizalegearen kaltetan.
|
|
Gauza jakina da azken
|
urte
hauetan politikak pozik egoteko aitzakia gutxi eskaini digula. Eta zerbait eskaintzekotan, haserre eta etsiturik egoteko motibo ugari eman digu, horiek bai soberan.
|
|
Hau da, honakoa: «Paleontologia aldetik hemen datza liburuaren muina eta bertan Jesus-en
|
urte
hauetako lana. Goi mailakoa dugu eta gizon bereiztu edo espezialistentzat edo hauen arterako baliotsua».
|
|
J. Graciak (2000: 239) modu oso egokian adierazi du Espainiako prosan azken
|
urte
hauetan gailentzen joan den norabide tematiko estilistikoa:
|
|
Alegia, bizitza literarioak euskal gizartean zuen lekua ez zen inondik ere aztertzen. Nire ustez, eskasia horiek (dela monografiei dagokiena, dela literaturaren historiei dagokiena) azken
|
urte
hauetan nolabait konponduz joan dira. Azken hamarkada honetan argitaratu diren zenbait literatur historia begiratu besterik ez dago irizpideak guztiz aldatu direla ikusteko.
|
|
Horretaz gain, 1999an4, 1.523 liburu argitaratu zirela ikus dezakegu, eta, Unescoren sailkapenari jarraituz,% 13,1 literatur liburua zen,% 23 haur eta gazte literatura eta% 33,8 irakaskuntza liburua. Guztiz aipagarria da literatur liburuen ehunekoa jaitsiz joan dela azken
|
urte
hauetan eta inguruko hizkuntzetako liburugintzan duen ehunekora berdindu duela. Alabaina, aldatu ez dena narratibak duen gailentasuna izan da.
|
|
Azken
|
urte
hauetan ohitu gara gauezko argiztapena egun argikoaren antzekoa izan dadin.
|
|
Onartzen dut gure Fundazioaren 50
|
urte
hauetan gertatu dena aldeko eta kontrako ustekabeen aurrean hartutako erabaki eta erreakzioen fruitu izan dela.
|
|
Kontinente zahar honetan bizi izaniko lehen gizakiak nola bilakatu ziren ikasi eta jakiteko balio izan du
|
urte
hauetan (baita, dudarik gabe, hurrengo hamarkadetan ere) Atapuercako aztarnategiak.
|