|
2001
|
|
|
Antioxidatzaile ugari duten elikagaiak hartzeak hainbat patologia nozitzeko arriskua arintzen duen arren, elikagai horiek ez dute zahartzaroaren ondoriozko endekapena geldiarazten eta, noski,
|
urte
gehiago bizitzeko aukerarik ez digute eskaintzen.
|
|
2003
|
|
|
45 urte bakarrik zituen artean. Hogei
|
urte
gehiago bizi izan zen, baina, adiskideek ahalegin guztiak egin zizkioten arren, ez zuen hitzik gehiago egin, ez zirudien bizien artean jarraitzen zuenik. 1936an hil zen.
|
|
2004
|
|
|
Herri tradizioak beti lotu izan ditu argalak eta
|
urte
gehiago bizitzeko aukera. Ez hori bakarrik:
|
|
|
Kaloriak murrizten dituzten dietek bizi itxaropena luzatzen lagun dezaketela erakusten duen lehen ebidentzia da. Hain zuzen, XX. mendearen lehen laurdenean egindako ikerketen arabera, higienismoaren eta biologia molekularreko lehen aurrerapenen bidez ikusi zen argaltasun handiko pertsonek, dieta hipokalorikoekin denbora luzean elikatuta zeudenek, askoz
|
urte
gehiago bizitzea lortzen zutela. Beti esan izan da energia gutxi kontsumitzen zela eta, horrekin batera, metabolismo basala eta oxidazio estresa murrizten zirela.
|
|
|
Adituen arabera, osagai horiek dietan sartzearen emaitzak adierazgarriagoak izan ziren gizonen artean, eta haien bizi itxaropena, batez beste, 6,6 urte luzatu zen, elikadura horri jarraitu ez zioten indibiduoekin alderatuta. Gizonezkoak ere 9
|
urte
gehiago biziko lirateke gaixotasun kardiobaskularrik gabe, eta gaixotasun horiek dituztenek urte gutxiagoz biziko lukete bizitza. Bestalde, elikagai konbinazio hori hartzen duten emakumeak ez dituzten emakumeak baino ia bost urte gehiago biziko lirateke, eta bihotzeko gaixotasunen hasiera 8 urte gehiago atzeratuko litzateke.
|
|
|
Gizonezkoak ere 9 urte gehiago biziko lirateke gaixotasun kardiobaskularrik gabe, eta gaixotasun horiek dituztenek urte gutxiagoz biziko lukete bizitza. Bestalde, elikagai konbinazio hori hartzen duten emakumeak ez dituzten emakumeak baino ia bost
|
urte
gehiago biziko lirateke, eta bihotzeko gaixotasunen hasiera 8 urte gehiago atzeratuko litzateke. “Pilulak hartzea ez da bizimodu osasuntsua izateko modu bakarra; bizimodu orekatua izan behar da, eta azterketa horrek eguneroko osasunaren oreka hori lortzeko modu naturala ematen du, elikaduraren bidez”, adierazi zuen Óscar Francok, ikerketaren arduradun nagusiak eta Kolonbiakoak.
|
|
2005
|
|
|
Elikadura osoa, ariketa fisikoa eta estresaren kontrola dira"
|
urte
gehiago bizitzeko eta hobeto bizitzeko" metodo eraginkorrenak.
|
|
|
Fhoemoren arabera, Europan bakarrik, osteoporosia haustea eragiten du 30 segundoz behin. «Zenbat eta
|
urte
gehiago bizi, orduan eta handiagoa izango da hezur masa galtzea», azaldu du Díaz Curielek. «Aurreko mendearen hasieran ez zegoen osteoporosia, baina jendea 50 urterekin hiltzen zelako».
|
|
2006
|
|
|
Michael Symonds Nottinghameko Unibertsitateko (Erresuma Batua) Haurren Osasunaren Dibisio Akademikoko buruak azterlan honetan parte hartu zuen, eta azpimarratzen du amaren elikadurak haurdunaldian eta edoskitzaroan eta ama horrek bere haurrari ematen dizkion lehen elikagaiek «epe luzeko osasuna markatuko dutela». Symondsek dioenez,
|
urte
gehiago bizi garen neurrian eta osasun arrisku handiagoen eraginpean gauden heinean, gertaera kardiobaskularrei edo endekapenezko gaixotasunei dagokienez, garrantzi handiagoa du oin onarekin hasteak. Efektu paradoxikoa Azterketa honetan parte hartzeaz gain, laborategiko animalietan eta haurdunaldian funtsezko aldaketa dietetikoen eragina ikertu du Symonds taldeak.
|
|
|
Olivier d’Oussant 1562 urtean hil zen, artean gazte zela –agian
|
urte
gehiagoan bizi izan balitz egingo zuen itzulia–, Paristik negozio on bat egin ondoren zaldian zetorrela busti eta hotzeriaz harrapatutako hetika baten ondorioz. Geroztik, behin baino gehiagotan ikusi omen dute Tro Breiz egiten dutenek...
|
|
2007
|
|
|
1800 aldera Humboldt-ek hitz are larriagoak isuri zituen: euskarak ez zuelaseguru asko ehun
|
urte
gehiago bizirik iraungo uste zuen. Ezagunak ditugu orobataitorpen horren aurrean euskaltzaleen arteko bi iritziak.
|
|
|
Epe horretatik% 38 ezgaitasun egoeran igaroko da. Horrela, emakumeak gizonak baino
|
urte
gehiago bizi direla ondorioztatzen da, baina egoera okerragoan. Eta beste alde bat:
|
|
|
Gorputzez kanpoko zirkulazioari esker, jatorrizko balbulak modu seguruan ordeztu ahal izan ziren, arrazoizko hilkortasun kirurgikoarekin, eta balbula protesiek aurrerapauso handia eman dute paziente horien bizi kalitatean eta itxaropenean. Aorta balbula baten ordez Albert Starr 1960an operatu zuen lehen pazienteak seme bat izan zuen ebakuntza egin eta 30
|
urte
gehiago bizi izan zuen. Haren bizi itxaropena, balbulak aldatu gabe, bizpahiru urtekoa izango zen.
|
|
|
“Ideia faltsu bat dago: zaharren gaixotasuna da,
|
urte
gehiago bizi izan dituen jende asko hil egiten da gaitz horrengatik”, esan zuen Gómez Veigak. Horri dagokionez, Jesús Castiñeiras Espainiako Urologia Elkarteko lehendakariak nabarmendu zuen PSA izeneko markatzaile bat dagoela, eta horren igoera odol analisiaren bidez antzematen dela, eta, horri esker, modu asintomatikoan aurreikus daitekeela tumore baten presentzia.
|
|
|
Gainera, dieta horri jarraitzen dioten pertsonek gorputz tenperatura baxuagoa dute, haien metabolismoa motelduta dago eta kalte kromosomala txikiagoa da (zahartzearekin lotutako alterazio genetikoak). Faktore horiek adierazten dute
|
urte
gehiago biziko direla. Zientziak ezin izan du egiaztatu oraindik kaloria murrizketa eraginkorra dela gizakien bizi itxaropena handitzeko Giza ikerketa Pennington Biomedical Research Centerreko (Louisiana, Estatu Batuak) Eric Ravussin da orain arte kaloriak gizakiengan duen eraginaren azterketa handiena.
|
|
|
Zenbait miaketa, hala nola elektrokardiograma bat edo esfortzu proba bat, beharrezkoak izan daitezke adinekoei edo arrisku kardiobaskularra dutenei ariketa agindu ahal izateko. «Badakigu, hala ere, paziente aktiboek batez beste hiru
|
urte
gehiago bizi dituztela, aktibo ez dauden gaixoek baino bizi kalitate eta autonomia pertsonal handiagoarekin», azaldu du. Emakume sedentarioagoak SemFYCk egindako ariketa fisikoaren sustapenari buruzko ikerketaren emaitzen arabera, emakumeak gizonezkoak baino sedentarioagoak dira, eta, paradoxikoki, zaharrak (%27, 2) dira pertsona heldu aktiboenak (%27, 2), eta atzetik, 65 eta 74 urte bitartekoak (%26.7).
|
|
2008
|
|
|
Barreak, esaterako, estresa gutxitzen du, eta eragin analgesikoa ere badu; barre egin ostean hobeto jasaten dugu mina. Baina hortik landa…" Azterketak egin dira barreak bihotzari egiten dion onura neurtzeko, pertsona umoretsuak
|
urte
gehiago bizi direla frogatzeko edota barre egiteak sistema immunologikoa indartzen duela agerian uzteko, eta ez da ondorio garbirik atera".
|
|
|
Infekzio nosokomialak gurekin bizi dira, eta legionelosiak eta mikosiek behin baino gehiagotan hartzen digute neurria. Mikrobioak gu baino
|
urte
gehiago bizi izan dira Darwinen eboluzioan, eta kukuka jolastuko dute gurekin, eta kezka sortuko digute berriro ere guk gutxiena uste dugunean.
|
|
|
Cell Host and Microbe zientzia aldizkarian argitaratutako lan baten arabera, malariatik babesten duen mutazio batek erraztu egiten du hiesa hartzea. Bestetik, paradoxa dirudien arren, mutazio hori duten hiesdunak mutaziorik gabekoak baino bi
|
urte
gehiago bizi dira batez beste.
|
|
|
mutazioa dutenek, hau da, DARC proteinarik ez dutenek besteek baino% 40 arrisku handiagoa dute hiesaz infektatzeko. Horrez gain, ikusi dute mutazioa duten hiesdunak ez dutenak baino bi
|
urte
gehiago bizi direla batez beste.
|
|
|
Erretzen ez dutenek, alkohola neurriz edaten dutenek, ariketa fisikoa egiten dutenek eta beren dietan frutak eta barazkiak sartzen dituztenek horrelako ezer egiten ez dutenek baino 14
|
urte
gehiago bizi daitezke. Hala dio Cambridgeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) ikertzaileek Ingalaterrako ekialdeko biztanleen artean egindako azterlan batek.
|
|
|
Erretzen ez dutenek, ariketa fisikoa egiten dutenek, alkohola neurriz edaten dutenek eta fruta eta barazki kopuru egokiak jaten dituztenek, batez beste, gomendatutako ohitura horietako bat ere erabiltzen ez dutenek baino 14
|
urte
gehiago bizi dira. Halaber, adituek diotenez, bizimoduan aldaketa txikiak eginez gero, eragin handia izan dezake helduen osasunean.
|
|
|
Espainiako populazioaren %24k (10,82 milioi pertsona) 45 eta 65 urte bitartean ditu, helduen bizi zikloari dagokion adin tartea. Emakumeak luzeagoak diren arren (batez beste, gizonak baino 6,6
|
urte
gehiago bizi dira), gizonek baino osasun okerragoa dute. Lan gainkargari eta denbora libre faltari, enplegu errepikakor eta onarpen sozial eskasari zor zaio hori, mendekotasun ekonomikoko egoerekin batera.
|
|
|
Gaixo horiek bizi kalitatea hobetzeko itxaropen bakarra urdaila gutxitzea da, kirurgia bariatrikoaren bidez. Antonio Torres doktoreak, Madrilgo Ospitale Klinikoko Kirurgia Zerbitzuko buruak eta Obesitatearen Kirurgiako Espainiako Elkarteko (SECO) presidenteak, EFE agentziari egindako adierazpenetan adierazi du urtero 6.000 pertsona inguru direla esku hartze horren mende gure herrialdean. Operatuek, batez beste, egiten ez dutenek baino 15
|
urte
gehiago bizi dituzte, eta hiltzeko arriskua hamar aldiz handiagoa da. Lodiki morbidoa da gorputz masaren indizea (GMI) 40tik gorakoa duena.
|
|
|
2,06 metro luze da, eta 123 kilo pisatzen du, baina arin arin mugitzen da saskipean, Bruesari ACB ligan jarraipena emango dion proiektua gidatzeko gertu.
|
Urte
gehiago bizi izan da Euskal Herrian jaioterrian baino, eta euskal rock musikari buruzko galderak egin ditu elkarrizketa hasi aurretik. Elkarrizketa noiz argitaratuko den ere bai:
|
|
|
Arnasketa aparatuan eragin dezake, gibelean…Minbizia sor dezake”. Eta bai, minbiziak gora nabarmen egin duela aipatu zuen, “gero eta
|
urte
gehiago bizi gara egun baina, gero eta azkarrago eta jende gehiago gaixotzen da minbiziz. Beste elementu batzuk zalantzazkoagoak dira edo beste gairen batzuekin nahastuta egiten dute min baina, dioxinak, minbizi eragile zuzenak dira.
|
|
2009
|
|
|
Kostuaren eta onuraren ikuspegitik aztertuta, argi samar dago epe motzean kostuak gutxitzen direla gizentasunaren aurkako prebentzio neurriak hartuta, pisu gehiegiari lotuta dauden gaixotasunak saihesten direlako; baina epe luzera, aldiz, kostuak handitu egiten dira, pisu normala duten pertsonak, izan ere, luzaroago bizi izaten dira, eta zenbat eta
|
urte
gehiago bizi, orduan eta gaixotasun gehiago izango dituzte, eta dirua behar da horiei erantzuteko.
|
|
|
Tira, kontuan izan emakumea batez beste zazpi
|
urte
gehiago bizi dela. Hortaz, zenbat eta adin handiagoa, arriskua ere handiagoa.
|
|
|
Alabaina, sarri alde handia egoten da emakumearenprestakuntza mailaren eta egiten duten lanaren artean; gutxiespen egoera horrekinteres falta bultzatu eta, ondorioz, handitu dezake berriro sintomen hautematea.Azkenik, bakarrik bizitzea uler daiteke kanpo estimulazio falta gisa eta ikusi izanda bakarrik bizi diren pertsonek, edo sare sozial txikiak dituztenek, sintoma fisikogehiago sentitzeko joera dutela. Kontuan hartzen badugu batez beste emakumezkoak gizonezkoak baino bost hamar
|
urte
gehiago bizi direla (Martinez, NovoArbona, Elizondo eta Almirante, 2006), ondoriozta dezakegu emakumezko helduasko bakarrik edo bakar samar daudela, kanpo estimulazio gutxiagorekin eta, ondorioz, sintoma fisiko gehiagorekin.
|
|
|
Goranzko joerari eusteko, adinekoen biziraupen tasa handitu behar da. Gaixotasun kronikoak ugaritu arren, lehen baino
|
urte
gehiago bizi ez ezik, ezgaitasun eta muga gutxiago ere izaten dira. Medikuntzan aurrerapenak lortzen dira, ahalegin fisikoa eskatzen duten lanak gutxitu egiten dira, elikadurari garrantzi handiagoa ematen zaio eta kirol gehiago egiten da.
|
|
|
Zergatik dago hainbeste jende antikoagulatu? Ez da sekretu bat, Europako gizarteak gero eta istripu kardiobaskular gehiago izaten baititu, eta herritarrak
|
urte
gehiago bizi dira odolaren koagulazio konpromisoa hartuta. Gaixotasun tronboenbolikoa, bestalde, ezezaguna da jende guztiarentzat, eta zaila da ulertzen, nahiz eta urtero milioi erdi europar baino gehiago hil diren, kopuru hori handiagoa baita bularreko minbiziak, prostatak, hiesak eta auto istripuek eragindako heriotzen batura baino.
|
|
2010
|
|
|
Bizi itxaropenari dagokionean berriz, aldea mantentzen da, gizonak baino 7
|
urte
gehiago bizi dira emakumeak, bataz beste 84 urte.
|
|
|
Garun handiagoa duten ugaztunak
|
urte
gehiago bizi dira
|
|
|
Bartzelonako Unibertsitate Autonomoari (UAB) atxikitako Ikerketa Ekologikoko eta Oihan Aplikazioetako Zentroko (Creaf) zientzialariek egindako azterlan baten arabera, gorputzaren neurriari dagokionez garun handiagoa duten ugaztunak oro har
|
urte
gehiago bizi dira. Autoreek metodo estatistiko bat erabili dute, eta 493 ugaztun espezieren datuak aztertu dituzte:
|
|
|
“Emakumeak zahartzen ari den gizarte batean duen zereginari” buruzko txostena, Emakumearen Eskubideen eta Genero Berdintasunaren Batzordeak egina eta Europako Parlamentuan aurkeztua, gai hori nabarmentzeko ukitua izan da. Emakumeak gehiengoa dira,
|
urte
gehiago bizi dira eta familia askorentzat ezinbesteko baliabidea dira Diskriminazio positiborako grinak bultzatuta, joan den irailaren 8an Euroganberak txosten hau onartu zuen eta, besteak beste, bilobak zaintzen dituzten amonei laguntzeko plana eskatu zuen. Albistea ia oharkabean pasatu da, baina funtsezko inflexio puntua da berdintasunerako bidean.
|
|
2011
|
|
|
RENACEren helburua da era globalean eta sakonean aztertzea muturreko bizitza luzeraren gako horiek guztiak, eta nola lor daitezkeen bizi kalitatearekin, hau da, gaixotasunik gabe, medikuek identifikatzen dituzten ehunka urteko pertsonen populaziotik abiatuta. Hainbat eremutako espezialistak koordinatzen dituen lehen ekimena da, hala nola medikuak (klinikoak), epidemiologoak eta oinarrizko ikertzaileak (biokimikoak eta genetistak), biziraupenaren azterketa garrantzitsu hori egiteko eta biztanleriari bizitza kalitatea galdu gabe
|
urte
gehiago bizitzeko balio dezaketen gakoak emateko.
|
|
|
Mario Carvajal Bizi itxaropena handitu egiten da. Herritarrak gero eta
|
urte
gehiago bizi dira, eta adineko pertsonak biztanleriaren ehuneko handi bat dira, batez ere emakumeak. Testuinguru horretan, zer ezaugarri partekatzen eta bereizten dituzten jakin beharra planteatzen da, haien bizi kalitatea bermatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Beste hiru
|
urte
gehiago bizi izan nintzen han, lasaiagoak batetik baina «zintzoegiak» bestetik; izan ere, lan egin eta era berean Filosofia ikasketak aurrera ateratzeak ezinbesteko estutasunera eta bizimodu aszetikoa eramatera behartzen ninduen, baina inongo frustrazio edo arrangurarik gabe, bestelako bizimodua petite bourgeoise batena izango baitzen.
|
|
|
Helena Bat txakur etologoaren arabera, “zakur askok depresioa, antsietatea edo beldurra izaten dute, jabeek ez baitituzte asetzen haien behar emozionalak”. 5 Animaliaren bizitza ez luzatzea haren ongizatearen kontura Ondo zaindutako txakurrak
|
urte
gehiago bizi dira, baina horrek ez du esan nahi animaliak sufritu egiten duenik. Hala uste du Arijak, eta hau dio:
|
|
2013
|
|
|
Irudia: sfbox Zakur lasaiak
|
urte
gehiago bizi dira Zakur lasaiek energia gutxiago xahutzen dute alferrik, eta horrek urte gehiago irauten laguntzen die, adituek ziurtatzen dute. «Txakurraren agresibitatea eta urduritasuna erritmo handiagoan lan egitera behartzen du metabolismoa», Sherbroekeko Unibertsitateko Vicent Careau biologoak (Kanada) bizi duen bizi itxaropenaren eragina ikertu duen biologo Vicent Careau biologoak dioenez.
|
|
|
Harburuen osasunak gozogintzarako gozogintzan egiten zituen lehen dastatzaileek – bultzatu zuen Ana pastel gozogile izatera. «Jaten dutena zenbat eta osasuntsuagoa izan, hainbat eta
|
urte
gehiago biziko dira txakurrek, eta osasun hobearekin», defendatu du. Txakur eta gozogintzako katuak, nolakoak dira?
|
|
|
Emakumeak
|
urte
gehiago bizi dira. Komunitate zientifikoak frogatua eta onartua da.
|
|
|
Ondorioz, espero izatekoa da felinaren bizi itxaropena goranzko joerari eutsiko zaiola, betiere katuek albaitaritza arreta, jabeen zaintza eta felpina egokia badituzte. Katuak
|
urte
gehiago bizi dira, baina zein adinetaraino. Etxeko katu baten bizi itxaropena 16 eta 21 urte bitartekoa da Katu guztiak ez dira berdinak.
|
|
|
Marilyn Monroeren gaira desbideratu zen hizketaldia. Bere azken elkarrizketan aktoresak Rilkeren Poeta gazte bati gutuna aipatu zuela esan zuen Kazetaritza Eskolako irakasleak, eta bera ez zela harritzen,
|
urte
gehiago bizi izatera Marilyn Monroe poeta gisa ere ezaguna izango zela. Gaia Bob Dylanen kantekin lotu zuen segidan.
|
|
2014
|
|
|
Egia al da barazkijaleak direnak
|
urte
gehiago bizitzen direla?
|
|
2015
|
|
|
Beldur diozue heriotzari? Zenbat
|
urte
gehiago biziko zarete. Ez, itxaron, ez erantzun orain, iragarkien bueltan baizik?
|
|
|
Biak zeuden irribarretsu, bertan zutik. ...lasterketa zorrotzak piztutakoa, badian arku bat xerratu ondoren geldituz, dardara eginez, belak jaitsiz; eta gero, irudia osatzeko senez, mugimendu azkar haren ondoren, biek begiratu zuten urrutiko dunetara, eta bozkarioaren ordez tristura sentitu zuten beren gainera jausten... zer hura osaturik zegoelako, batetik, eta, bestetik, badirudielako urrutiko ikuskizunak begira dagoena baino milioi bat
|
urte
gehiago biziko direla, pentsatu zuen Lilyk?, eta bat eginda daudela lur baketsua kontenplatzen duen zeruarekin.
|
|
|
Edertasuna lortzeko informazio teknologikoa, elektronikoa? behar da,
|
urte
gehiago bizitzeko ere bai, eta informazio hori oso garestia da. Teknologia hain garrantzizkoa izanik, nork ez luke nahi cyborga izan?
|
|
|
Honetaz gain, kontutan izanbehar da bizi itxaropenaren handitzea, honek zahartzaroaren etapa luzatzen baitu. Pertsonanagusi gehiago eta bizi itxaropen luzeagoa izateak, gizartean aldaketak sortzen ari da; baisozialki eta baita osasun aldetik ere, askotan
|
urte
gehiago bizitzea ez baitago bizitza kalitateonarekin zuzenki loturik. Hortaz, bizi itxaropenaren handitzeak ezgaitasun tasaren igoera batsortzeaz gain, familia estrukturaren berreraldatze bat ere eragingo du; askotan, familiaz gain, laguntza komunitario edo instituzionalak behar izanez gaixoaren autonomia sustatu etamantentzeko (Evans et al., 2001).
|
|
|
Errealitatea da baita, bizi itxaropenaluzatu arren askotan, urte horiek ez datozela bat bizi kalitatearekin. Bestetik ikusi beharrekoa,
|
urte
gehiago bizitze prozesu horretatik zenbat igarotzen dituzten bizi kalitate onaz etaindependentzi autonomiaz eta zenbat ezgaitasun eta dependentzi egoeran. Aztergai hauekebaluatu ahal izateko 2011 urtean eta 2013 urtean lagina irizpide berdinak jarraituz baloratuaizan da.
|
|
|
Inoiz ez bezalako gertakizun bat da, adin heldu eta are adineko pertsona gehienek guraso biziak izan ohi dutena, gaur egun gertatzen den bezala. Horrek esan nahi du haur gehiagok ezagutuko dituztela aitona amonak, baita haien birraitona amonak ere, batez ere bissabuelak, emakumeek batez beste gizonek baino sei eta zortzi
|
urte
gehiago bizi dituztelako. Bizitza luzapenaren gorakada, batez ere diru sarrera altuko herrialdeetan, gaixotasun kardiobaskularren heriotzen kopurua gutxitzearen eta esku hartze sanitarioen estaldura eta eraginkortasun handiagoaren ondorio izan da hein handi batean.
|
|
|
Hortaz, orain bi galdera egin diezazkiokezu zure buruari: " zenbat urte ditut?" eta" zenbat
|
urte
gehiago biziko naiz horrela?" Beste hamar, hogeita hamar, berrogehita hamar?
|
|
|
“Laztantzen banauzue, ez naiz hain azkar zahartuko. Ukitzen bazaituztet,
|
urte
gehiago biziko zarete”, horiek bezalako egia single eta biribilak, noiz frogatuko ditu zientziak eta nola? “Bolondres eskaintzen dut nire burua”.
|
|
2017
|
|
|
Gaur beteko dira hogeita hamasei urte euskaldunen ametsik gaiztoenetako bat amaitu zela; izan ere, gaurko moduko egun batean hil zen Francisco Franco, askok nahi baino
|
urte
gehiago bizi ondoren. Diktaduraren amaieraren pozak ez zuen asko iraun.
|
|
|
Azken batean, damutzen denak nahi duena da bere okerrak zuzentzea, eta eginda dauden okerrak zuzentzeko, egindakoen adina ekintza egin behar dira berriz. Hori hala bada, pentsatzen dut, damutzen direnek besteok baino
|
urte
gehiago bizi dutela ustez gaizki egin dituzten gauza guztiak gero ondo egiteko, eta ez dago Jaungoikorik hainbeste urte biziaraziko dituenik.
|
|
|
Adin tarte gero eta zabalagoa da zaharrena.Gizartearen zahartze prozesua bizi dugu. Gero eta
|
urte
gehiago bizi gara, eta andren bizi itxaropena gizonena baino altuagoa da. Emakume zaharrak etorkizuna izango gara.
|
|
2018
|
|
|
Lurraldeko populazioaren ezaugarritzea goitik behera aldatuko du horrek: haur gutxiago jaioko da datozen urteetan, eta
|
urte
gehiagoz biziko dira bizkaitarrak. Hortaz, haur eta helduak murriztu egingo dira, eta adinekoak, aldiz, ugaritu.
|
|
|
Eta haien gurasoek? 40 edo
|
urte
gehiagoz biziko dira eta haiek ez dute ikasiko. Ez dauka logikarik.
|
|
|
Horrela laguntzen dio txakurrak edo katuak
|
urte
gehiago bizitzen
|
|
|
Katu edo txakur bat ez da jostailu bat, baizik eta lagun iletsu bat, haur eta heldu oso zoriontsuak lagun ditzakeena, are
|
urte
gehiago bizi ditzakeena ere, baina gure esku dagoena bere zaintzarako, osasunerako eta ongizate fisiko eta emozionalerako. Eta kontuz!
|
|
2019
|
|
|
Gainera, gaitz horiek «eragina dute osasun zerbitzuen eta familien gastua igotzean:
|
urte
gehiago bizi gara eta zainketa eta tratamendu farmakologikoak behar dituen gaixotasun batekin bizi gara», gogoratzen du txostenak. Eta zer ondorio ditu poluzioak hiri handietan?
|
|
|
Mirarizko antiaging elikagaiek interesa pizten dute eta
|
urte
gehiago bizitzen eta mantsoago zahartzen lagunduko digutela agintzen dute. Baina, benetan existitzen diren eta haien ondorioak zientziak bermatzen dituen galde daiteke.
|
|
|
amak arrazoia du ilarrak jaten dituzula behin eta berriz esaten duenean. Elikadura ohitura globalei eta bizitza luzeari buruzko azterketa zabalenetako batean, ikertzaileek aurkitu dute jaten duzunak
|
urte
gehiago bizitzen lagun diezazukeela. Kontrakoa ere egia da:
|
|
|
Sagarrak, udareak edo mugurdiak jateak ez du bizitza magikoki luzatzen, eta ez gara betikoak izango ahabiak puzteagatik, “baina maiz kontsumitutako frutak murriztu egiten du gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskua, maila globalean heriotza gehien eragiten dituen arrazoietako bat”, ohartarazi du De Cangasek. Horrek esan nahi du
|
urte
gehiago bizitzeko aukera handiagoa dagoela. 2 Jar zaitez berde.
|
|
|
Hala ere, ebidentzia zientifikoaren arabera, “esne gantza neutrala da, eta gure organismoarentzat onuragarria ere izan daiteke”. Hain zuzen ere, The Lanceteko azterlaneko adituek gutxi (edo aholkatzen dutena baino gutxiago) hartzen ditugun elikagaien artean sartu dute, eta gehiago kontsumitu genuke
|
urte
gehiago bizitzeko aukerak areagotzeko. Nutrizionistak, bereziki, esne hartzituen bertuteak nabarmentzen ditu, hala nola jogurta eta kefirra, “pisua gutxitzen eta gorputzeko gantza metatzen laguntzen duten osagaiak dituzten elikagaiak, eta, gainera, gure muskuluak zaintzen dituztenak”.
|
|
|
Kafeak Parkinsonen gaixotasuna prebenitzen duela dioen ebidentzia zientifikoa ere badago. Eta, hori gutxi balitz, JAMAn argitaratu zen ikerketa batek (500.000 lagunengan izan zuen eragina aztertu zuen) ondorioztatu zuen kafea hartzeak
|
urte
gehiago bizitzen lagun diezazukeela. 9 elikagai, bizitza luzatzen dutenak (eta beste 4 laburtzen dutenak) Neurriz kanpoko bertuteak?
|
|
|
Tratu txarra eraso fisikoekin lotu ohi da. Baina badaude beste egoera gordin asko nagusiak edo zaharrak bizi dituztenak, batez ere emakumeek,
|
urte
gehiago bizi eta manpekotasun handiena jasatzen ditugulako.
|
|
|
Ni bera baino
|
urte
gehiago biziko nintzela uste izan zuen eta nik hartu nuela bere amaiaren antolaketa. Gogoratzen naiz hauxe erantzun niola:
|
|
|
Sun Wukong, zeruko baratzetan mertxika ustelezinak lapurtzen zaletutako tximu bihurria. Alde egin behar izan omen zuen hilezinen baratzetik ihesi, baina bazekien jandako ale bakoitzeko beste bost mila
|
urte
gehiago biziko zela, eta ezin izan zion tentaldiari eutsi.
|
|
|
Emakumeok
|
urte
gehiago bizi gara, baina urte horiek min eta gaitz kroniko gehiagorekin bizi ditugu. Eta emakume bat doanean medikuarenera min bat edo neke bat daukalako, sintoma hori oso modu errazean esleitzen zaio depresio edo antsietate bati, fibromialgiari… eta psikofarmakoen bidez artatzen dira ustez gaitz mental diruditenak, ondoezak kronifikatuz.
|
|
2020
|
|
|
Sistema hori aldatu egin behar da. Gero eta
|
urte
gehiago bizi gara, gero eta edadetu gehiago dago, eta hori negozio soil gisa ikusten dute batzuek. Horixe geratu da agerian.
|
|
|
" Uste dugu ona dela gure bazkide guztiek errenta osagarri hori edukitzea luzaroan. Izan ere, pertsonak geroz eta
|
urte
gehiago bizi dira, eta horri ekonomia osasuntsu batekin lagundu behar zaio".
|
|
|
batez beste 86 urte pasatxo bizi dira emakumeak, eta 81 urte gizonezkoak. Alabaina, Otxoak dioen bezala, emakumeek aukera handiagoa daukate
|
urte
gehiagoz bizitzeko gaixotasunen batekin. Eurostaten arabera, Espainian emakumeentzat batez beste 70 urterekin amaitzen da bizi itxaropen osasuntsua, eta, ondoren, batez beste hamalau urte egiten dituzte eritasunen batekin.
|
|
|
" Badago neke bat, batez ere emaitzarik ez delako ikusten. 75 urte dituena zenbat
|
urte
gehiago biziko da. Pentsioen arazoa erlojuaren kontrako arazo bat da:
|
|
|
" Kontua da hipoteka hori hamar urterako dela", erantsi du Zorrozuak. " Hau da, alarguna
|
urte
gehiago bizi baldin bada, etxetik joan du: bota egingo dute.
|
|
2022
|
|
|
Baina, gainera, dieta lehorrak elikagai hezeekin osatu behar dituzte. «Astean behin edo bitan kalitate oneko elikagai hezeko lata bat eskaini behar zaio katuari», dio Patricia González albaitariak. Janari hezeak, atseginagoa eta usaintsuagoa, osasuntsu egoteko eta
|
urte
gehiago bizitzeko behar duen ur kopurua hartzen lagunduko dio. Zergatik?
|
|
|
Urtetik
|
urtera
gehiago bizi gara, baina ez ezinbestean hobeto. Batez besteko bizi itxaropena 30 urte luzatu zen aurreko mendean, eta bosturteko bakoitza beste urte batez luzatzen da.
|
|
|
Lotarako, parrandarako edo larrutarako ordubete gehiago izan dugun gau honetan, ezinbestean gogoratu naiz puntualtasunaz baizik eztabaidatzen ez dudan lagun hartaz. Bizitza laburra izango duelakoan dago ni baino sei
|
urte
gehiago bizi izan dituen arren (momentuz), eta niri pasatzen emandako minutuekin hilabeteak zenbatu omen ditzake. Ez dut uste hainbesterako denik.
|
|
2023
|
|
|
Kanpoan lan egiteko hotzegi egiten zuen eta Anberesera joateko irrikitan zegoen Vincent; Theorengandik dirua jaso orduko egingo zuen harako bidaia. 1885eko azaroaren 15 (434) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion Van der Loo doktorearen arabera amak ez zuela ezer, hamar bat
|
urte
gehiago bizi zitekeela eta lehenago hiltzeko gaixotasunen bat harrapatu zuela; batzuetan lelotuta egotea normala zela; nahi zuena egin zezakeela eta ez zuela kontuz ibili beharrik bidaiak egiteko. Bera Anberesera joateko irrikitan zegoela; hotza egiten zuela eta kanpoan lan egitea ezinezkoa zela.
|
|
|
Izan ere, urteen poderioz, telomeroak luzatzen dira, kromosomen muturretan dauden material genetikoaren babes egiturak. Telomeroak zahartzearen giltzarri direnez, telomero luzeagoen zelulekin sortzeak
|
urte
gehiago bizitzeko aukera areagotzen du. Imagen:
|
|
|
«Datu estatistikoen arabera, herrialde garatuetan Japoniak du dementzia kasuen ehuneko handienetarikoa; alde horretatik, pentsa genezake Japonian arazo sozial bat izan daitekeela. Egia da jendea geroz eta
|
urte
gehiago bizi dela, eta arazo horrek zerikusia du gai honekin».
|