|
2001
|
|
|
Laguntza 1912an heldu zen, sei
|
urte
lehenago sortutako Union Cerrajera enpresak Arrasateko eta Bergarako lantegiak lotzeko trenbidea erabiltzea erabaki zuenean. Garai berean, Eduardo Dato arabarra Espainiako gobernu buru izendatu zuten, eta honek arabar ekonomia berpiztu asmoz bertan behera utzitako Vasco Navarrori berrekitea agindu zuen.
|
|
|
1981ean. Hamar
|
urte
lehenago sortua zen Sokoa kooperatiba, Arrasateko kooperatiben ildoan. Esperientzia haren ondotik, 1979an aldean, enpresa eta ekonomiako hainbat eragilek kapitala biltzeko molde berri bat aurreikusi zuten Ipar Euskal Herriko enpresak sortzeko.
|
|
2002
|
|
|
Bizkaian Gramola Irratia emititzen hasi zen 1983ko otsailean, Bilboko San Inazio auzoko Kultura Etxean, bertako auzo asanbladak bultzatuta, eta bi
|
urte
lehenago sortutako proiektuaren emaitzaz. Batik bat, auzoari eskainitako programazioa bultzatu zuen emisorak.
|
|
|
Txolarre Irratia Anoetan emititzen hasi zen 2000ko abenduaren 26an. Andoainen eta Legorretaren arteko herriak batzeko irrati bat eratzeko egitasmoa, berriz, bi
|
urte
lehenago sortu zen, 1998an. Proiektu horretan euskara taldeek, kultur elkarteek, gazte asanbladak eta herritar ugarik parte hartu zuten, helburua euskaldunei zuzendutako irratia sortzea zutela.
|
|
2007
|
|
|
Konfuzio Jesukristo baino seiehun
|
urte
lehenago sortu zen eta gaurko Asian ere jende askok segitzen duen pentsamolde bat sortu zuen. Konfuzianismoaren ardatza begirunea da.
|
|
2008
|
|
|
Hamar anfibio horien artean Txinako arrabio erraldoia dago, 1,8 metro luze dena. Anfibio hau, munduko handiena, dinosauroak baino 100 milioi
|
urte
lehenago sortu zen. Orain, ia 200 milioi urte geroago, bere haragi preziatuak —Asian “delicatessen” bat dela uste du— desagertzea eragin dezake.
|
|
2009
|
|
|
NBEko Giza Eskubideen Kontseilua duela hiru urte eratu zuten, 60
|
urte
lehenago sortutako batzordearen lekua bete zezan. Ameriketako Estatu Batuek gogotik parte hartu zuten batzorde horretan, estatu gutxi batzuen mesedetan aritzeagatik organo horrek kritika ugari jaso bazituen ere.
|
|
2010
|
|
|
Ordura arte, duela 520 milioi urteko fosil batzuk ziren belaki zaharrenen aztarnak, hau da, Kanbriar periodokoak. Baina, azterketa genetikoetan oinarrituta, ikertzaile batzuek iradoki izan dute belakiak Kanbriarra baino milioika
|
urte
lehenago sortu zirela. Orain, badirudi frogak aurkitu dituztela.
|
|
|
Lau euskaldunon txostenak erakusten diguna ez da bakarrik zein baldintzaokerretan egitea tokatu zitzaien hainbat iheslariri Ameriketarako bidaia. Salaketahorren azpian badira borroka politikoak,
|
urteak
lehenago sortuak, gerrak areagotuak eta atzerriratzeak baretu ez zituenak23.
|
|
2011
|
|
|
Ezin da XX. mendeko musika herrikoiaren arloan gertatutakoaz aritu rock & rollaren fenomenoaz pentsatu gabe. Zentzu horretan gauzak nahiko berandu gertatu ziren gurean, 80ko hamarkadaren hasieran, beste zenbait lekutan hogei edo hogeita hamar
|
urte
lehenago sortu eta desegin ziren frenteak indarrean baitziren hemen. Lubakiak egin eta alde batean bertakotasun guztien aldekoak (edo" aspertzeko moduko Erdi Aroko erromantzeez, zelai berdeez, euskal herri mitiko horretaz" baino aritzen ez ziren musikari eta zaleak); parez parekoan kanpoko presioei amore eman eta eragin inperialista deuseztatzaileak onartzen zituztenak (edo" gure egoera adierazten, azaltzen, kantatzen eta kontatzen duen musika bakarraren aldekoak, ipurdia eta burua mugiarazten digun musika, rock & rolla alegia" 14).
|
|
2012
|
|
|
EFQMk garatu zuen kalitate osoaren kudeaketa Deming eta Malcolm Baldrige ereduetan oinarritu zen. Deming eredua EFQM baino berrogei
|
urte
lehenago sortu zen Japonian eta Malcolm Baldrige AEBn 1987tik hona aplikatzen den eredua da (Euskalit, 2004: 15).
|
|
|
Bertrand liburu denda, Portugaleko zaharrena, Lisboan dago, Chiado izeneko auzo dotorean. 1755eko lurrikara izugarria baino hogei bat
|
urte
lehenago sortua, hondamendiak guztiz suntsitu zuen. Berriro eraiki zuten, eta gaur arte.
|
|
2013
|
|
|
1870ean, Napoleon Bonaparteren inperioak porrot egin eta Frantziako Hirugarren Errepublika sortu zenean, Eliza giristinoaren lekua dilindan jarri zen, eta horrek zalaparta handiak sortu zituen. Egoera hori biziki ongi azaldu zuen La Croix egunkariak, Eskualduna baino lau
|
urte
lehenago sortu zeneko zenbakian:
|
|
2014
|
|
|
1999an Sareko Argia saria banatzen hasi ziren; ez kasualitatez. Bi
|
urte
lehenago sortu zuen astekariak webgunea, Ttipi Ttaparen bideari jarraiki eta erdarazko medio askoren aurretik.
|
|
|
Jose Maria Gorordo alkateak, bere agintaldia hastearekin batera (1987an), hiria euskalduntzeko plangintza zehatza garatzeari ekin zion. Bi
|
urte
lehenago sortutako Euskara Zerbitzua Koldo Celestino Herri Batasunako zinegotziaren ardurapean geratu zen eta hiru lan ildo jorratu zituen hurrengo urteetan: Udala bera barrutik euskalduntzea (hizkuntza eskakizunak ezarri, kiroldegiak elebitasunera ekarri etab.); kanpora begirako lana (gurasoentzako eskolak eskaini, Euskal Txokoak sortu...) eta, azkenik, herri taldeekin elkarlana.
|
|
|
Bakea eta bizikidetza sustatzeko ezinbesteko urratsa da Aieteko Adierazpena. 2006ko martxoan sortu zen Lokarri, Jonan Fernandez egun Bake eta Elkarbizitzarako idazkaria denak 13
|
urte
lehenago sortutako Elkarriren lekukoa hartuta. Gaur egun sei langile, 250 militante eta 1.600 bazkide ditu Lokarrik.
|
|
2015
|
|
|
Starlighten benetan gertatzen ari zena jakin nahi zuen. Gainbeherari buruzko hitz aspertu eta telefono dei gogor ugari bai, baina baztertua eta desinformatua sentitzen zen hogeita hamar
|
urte
lehenago sortu zuen negozioan. Aspertuta zegoen langileei galdetu eta jasotzen zituen erantzun gezekin.
|
|
|
Ba, ez. Hogei
|
urte
lehenago sortu zuten Ulaziak, Pedro Sarasketak, Victor Gabirondok, Francisco Zubitartek, Miguel Lopez Elorriagak, Romualdo Salcedok eta enparauek Partido Republicano Nacionalista Vasco delakoa, laikoa, errepublikanoa, independentista eta ezkerrekoa.
|
|
2016
|
|
|
Bostonen egin zen Koloreko Emakumeen Lehen Nazio Biltzarra, 1895ean, baina emakume beltzen asmoa ez zen beren ahizpa zurien ereduari zehatz mehatz jarraitzea, bost
|
urte
lehenago sortu zuten emakume zuriek kluben nazio federazioa?; aitzitik, erresistentzia estrategia bat zehazteko elkartu ziren, emakume beltzen aurkako garaiko propaganda erasoei eta lintxamendu erreinuaren agindu etengabeari aurre egiteko. Missouriko Prentsa Elkarteko presidenteak, lintxamenduen aldekoa bera, Ida B. Wellsi eraso zion, eta, horri erantzute aldera,, emakumetasun negroaren aurkako irain?
|
|
|
Ez guztiak, baina mordoxka bat bai. Gainera, elkarte gastronomiko berri bat zuten, lauzpabost
|
urte
lehenago sortua.
|
|
2017
|
|
|
83 Bost orrialdetako testu hori Sartrek Verve aldizkarian argitaratu zuen, berori bi
|
urte
lehenago sortu berria. Ez zen aldizkari filosofikoa; bigarren izenburuan bertan, artistique eta litteraire gisa aurkezten zen.
|
|
|
Beste laborari batzuekin Bernarden ezagutza egin ginuen duela 30 bat urte. Zonbait
|
urte
lehenago sortua zen CUMA n, gain herrien arteko adar bat sortu ginuen.
|
|
2019
|
|
|
Alemania. Özil, ordea, nekez irtengo zen bizirik 80
|
urte
lehenago sortu izan balitz; ez da ariarra, eta erreparorik gabe aitortzen du musulmana dela. Orain Londresko Arsenal taldean diharduen jokalariak publikoki salatu du Txina Uigur herriaren aurka burutzen ari den zapalketa eta asimilazio politika.
|
|
|
Sasoi bertsuko obra izan arren, Melvilleri urrutiago geratzen zitzaion Gogolen Longaina (1842) narrazioko Akaki Akakievich funtzionarioaren pertsonaia. Bartleby baino hamar
|
urte
lehenago sortua, Melvilleren narrazioa argitaratu zenean Longaina ez zegoen artean ingelesez. Idazleak nekez izan zezakeen ipuin errusiarraren berri, baina Gogolen pertsonaia Bartlebyren pasta eta kasta berekoa da.
|
|
2021
|
|
|
Ghana edo Wagadu erresuma, beraiek deitzen zuten bezala, hirurehun
|
urte
lehenago sortu omen zuten soninkeek, sarakole elite batzuekin batera. Nekazariak ziren eta abeltzaintza garatu zuten estepetan.
|
|
|
2015eko ekainaren 5ean, Lisa Çalan zinemagile kurdua larri zauritu zen Estatu Islamikoak Diyarbakirren egindako atentatu bikoitz batean —Diyabarkirri Iparraldeko Kurdistango hiriburua ere esaten zaio— Herrien Alderdi Demokratikoaren (HDP) mobilizazio batean lehertu ziren bonbak. Ezkerreko koalizio ekologista eta feminista horrek gutxiengoen alde egiten du borroka, eta atentatu hura baino ia hiru
|
urte
lehenago sortu zen, boz legegileak zirela eta.
|
|
|
Bilakaera hori dela-eta, Moving Artistseko kideek jopuntua aldatzea erabaki zuten 2019an. Bi
|
urte
lehenago sortu zen elkartea, eta «gatazka edota isolamendu egoeran zeuden herrialdeetan» jarri zuten hasieran arreta, Rodriguezek azaldu duenez: hala nola Afganistanen, Iraken eta Palestinan, hemengo artistak gogoan edukiz, betiere.
|
|
2022
|
|
|
«1979ko ekainaren 10ean, kaleko jantzita zihoan polizia batek hil zuen Vicente Badillo Santamaria, Francis goitizeneko trabestia, eta hilketa horrek ekarri zuen plazara atera beharra». Minerrek azaldu zuenez, protestetan bat egin zuten langileen eskubideen aldeko elkarteek, talde feministek eta bi
|
urte
lehenago sortutako EHGAM elkarteko lehen kideek ere —oraindik legez kanpokoa zen mugimendua— «Mugarri bat izan zen hura Euskal Herriko sexu askapenaren aldeko borrokan ari zirenentzat. Aldeak alde, gure Stonewall txikia izan zen», gogoratu du.
|