|
2000
|
|
|
Ikusmina piztu du Zuberoan Pier Paul Berzaitz muskildiarrak idatzi pastoralak, emakume bati eskainitako lehena baita duela 20 urte Etxahun Iruriren" Iparragirre" pastorala Urdiñarben egin zenez geroztik. " Hura ere ez zen sobera ongi hartua izan, baina Etxahun Iruri egilea aitzineko
|
urtean
hil zelako edo, pastoralean emakumeak kargua hartzea errespetatu zen", kontatu digu Berzaitzek. Pastoralgile berritzailea dugu Pier Paul.
|
|
|
Baina arerioak ere bazituen, bere agintaldi laburrean Cochinos badiako porrotean, ia Hirugarren Mundu Gerra batean eta Vietnamgo gerran bere herria sartu zuen gizonak. Eta etsai horiek ez ziren nolanahikoak izango, duela 37
|
urte
hil baitzuten tiroz Dallasen, eta oraindik garbi jakiteke baikaude nor zegoen hilketa haren atzean: mafia, CIA, eskuindarrak, komunistak, bere emazte Jackierekin gerora ezkonduko zen Onassis...?
|
|
|
Andere doña Ines Urrozez ari zen, bere emaztea izan zenaz eta gure amonaz, zeina ez Mattinek ez nik ezagutu baikenuen, aitona ezkondu eta handik zortzi
|
urterat
hil zelako.
|
|
|
Oi, Lester. Zortzi
|
urtekin
hil zen. Auto batek harrapatu zuen.
|
|
|
– Azken 60
|
urteak
hilda eman dituzu. Izan al duzu Jaungoikoaren berririk?
|
|
2001
|
|
|
Bilbon eta Azkoitian bizi izan zen, baita gortean ere, eta Tolosako alkate eta Arabako diputatu ere izan zen. Duela ehun
|
urte
hil zen, bere idatzi polemikoak eta ipuin erotikoak erre zitzaten agindu ondoren.
|
|
|
Lizarra Garaziko Akordioa gauzatu baino lehenago, guk ertzain eta alderdi kideak lurperatu genituen ohore osoz. Joseba Goikoetxea duela 8
|
urte
hila eta duela sei Montxo Doral. Hilketa haiek, beste ertzain hildako batzuk ahaztu gabe, Ertzaintzaren aurkako eraso zuzena izan ziren.
|
|
|
Pedro Regalado Valentin Ziga Mayo, hori zen bere benetako grazia, Iruñean jaio zen 1867an. 82
|
urterekin
hil zen. Pedro jaio aurretik, gurasoek oihal denda bat jarri zuten abian 1859an, Iruñean.
|
|
|
Arnasak ordubeterako edo emango zigun. Gelara joango ginen ondoren, isilik, eta Rosak ez zidan ezetz esango, hainbeste
|
urte
hilda egon eta gero. Dantzaldiaren izerdiak nahastuko genituen orduan eta izerdi apur bat gehiago egingo genuen beharbada.
|
|
|
‘Bera duela bi
|
urte
hil zen. Baina zeozer behar baduzu ni bere alaba Arantxa naiz... ’
|
|
|
‘Gure aita hara itzultzeko asmoarekin bizi izan da, duela bi
|
urte
hil den arte.’
|
|
|
Bai; anaia bat hamazazpi
|
urterekin
hil zen, sasoi ederreko mutila. Eta arreba orain urte t’erdi.
|
|
2002
|
|
|
Donostiako Iribar baserrian 1908 arte egin zuten sagardoa dolare sistema honekin. Hango nagusia orain dela bi
|
urte
hil zen. Hark hil arteraino gogoan izan zuen sagardoa egiten zuteneko unea.
|
|
|
Eta, noski, gaixoaren asistentziak dakarren kostu ekonomikoa. Pazienteen heren bat aurreneko
|
urtean
hiltzen da, eta% 50 bost urtetan. Beste heren batek ezgaitasunen bat jasango du:
|
|
|
Xarriton jaunak Barbierri buruz jardun eban. Donibane Garazin 1875 urtean jaioa, eta 1931
|
urtean
hila, hainbat euskal lanen egile dogu. Eleizgizon honek, gehienbat herriagandik zuzenean harturiko ipuin eta pasadizuak bildu zituan.
|
|
|
Erroman Aneo Kornuto estoikoaren ikaslea eta adiskide mina izan zen; Kornutoren eskolan ezagutu zuen, besteak beste, Lukano. Pentsatzaile estoikoak, emakume nobleak, patrizio boteretsuak eta adiskide poetak izan zituen inguruan, hogeita zortzi
|
urterekin
hil zen arte, beti gaixorik bizi ondoren.
|
|
|
Erakunde kontserbazionistaren kalkuluen arabera, ia bizirik geratuko lirateke Asiako errinozeronte ezagunak dituzten 2.900 bat espezie. Halaber, WWFk baieztatzen du, gutxienez, horietatik 86 azken lau
|
urteetan
hil zirela isileko ehiztarien eskutik. Erasotzaileek mota guztietako armak eta sistemak erabiltzen dituzte ugaztun horiekin amaitzeko:
|
|
|
Demagun, bada, hirurehun presotik gora dauzkagula gure ardurapean eta espetxeko gorabehera ohikoenak aztertu ondoren
|
urtean zehar
hiltzen direnen batez besteko kalkulu bat egiten dugula; demagun kalkulu horren arabera ateratzen den zenbatekoa hogeitik batekoa dela, alegia, hori dela urtean zehar hildakoen batez bestekoa; hona gure planak agintzen duena: eman enpresaburuari hamar libra hildako bakoitzeko; eman, beraz, gure kasurako, ehun eta berrogeita hamar libra eta jarri baldintza bakarra, alegia, urtea amaitzerako batez bestekoak markatzen duena baino galera handiagoak badauzka, eman ditzala hamar libra galtzen duen morroi bakoitzeko.
|
|
|
Demagun, bada, hirurehun presotik gora dauzkagula gure ardurapean eta espetxeko gorabehera ohikoenak aztertu ondoren urtean zehar hiltzen direnen batez besteko kalkulu bat egiten dugula; demagun kalkulu horren arabera ateratzen den zenbatekoa hogeitik batekoa dela, alegia, hori dela
|
urtean zehar
hildakoen batez bestekoa; hona gure planak agintzen duena: eman enpresaburuari hamar libra hildako bakoitzeko; eman, beraz, gure kasurako, ehun eta berrogeita hamar libra eta jarri baldintza bakarra, alegia, urtea amaitzerako batez bestekoak markatzen duena baino galera handiagoak badauzka, eman ditzala hamar libra galtzen duen morroi bakoitzeko.
|
|
2003
|
|
|
Orain, zoritxarrez, hilda dago. Laster beteko dira bost
|
urte
hil zan egunetik."
|
|
|
Orain, zoritxarrez, hilda dago. Laster beteko dira bost
|
urte
hil zan egunetik.
|
|
|
Gaur, Bariku Santuz, Kristori begi begira (orain bi mila
|
urte
hil zanari; oraintxe berton geure ondoan neke minetan dagoanari), geure ezaren eta ezinaren leza sakonetik, geure itxaropenak adoreturik, geure fede argi ilunaren pozetan, behin eta barriro esan daigun Eleiza Amagaz:
|
|
|
“Jaiotza aurrerapauso handia da desagertzeko arriskuan dauden espezieen populazioa handitu dezaketen teknikak garatzeko”, adierazi zuen Simmonsek. Zehazki, kasu honetan, “banteng” direlakoak 1980
|
urtean
hil zen eta San Diegoko zoologikoan izoztuta zeuden ar baten zelula dermikoen bidez klonatu ziren. Zelula horien DNA behi arrunten obuluetara transferitu zen helburu honekin:
|
|
|
1998tik 2002ra bitarteko alkoholemia positiboak alderatuz gero, ikus daiteke aurreko urteko %37, 4k bost puntuko murrizketa izan duela 2001ekoarekin alderatuta (%42, 4); 2000n %41, 2koa izan zen, eta 1999an azken ekitaldikoa (%37, 4). Gidari hiletan nagusitzen den alkoholemia tasa litroko 1,5 gramo baino handiagoa da, adinaren eta sexuaren arteko desberdintasunik gabe, 51
|
urtetik gorako
hildakoen artean izan ezik, non batez ere 0,3 g/ l tik beherako alkohol maila hautematen baita. Gainera, 1.441 gidarietatik 1.365 autoz edo motoz egiten ziren, eta horietatik 452 baimendutako alkoholemia tasa 0,5 g/ l baino handiagoa zen (%33, 1).
|
|
|
Adituaren ustez, espeziea berreskuratzea bideragarria da. Azken alea, emea, duela hiru
|
urte
hil zen Aragoiko Pirinioetan. Hiru zientzialari talde bi espainiar eta bat frantsesa, Aragoiko Gobernuko Nekazaritzako Elikagaien Ikerketako Zerbitzuak eta Nekazaritza eta Elikagaien Ikerketa eta Teknologiako Institutu Nazionalak (INIA) koordinatuta, proiektuan parte hartzen dute.
|
|
|
Matiasek apropos markatzen zituen orrialde horiek, neurririk gabe gustatzen zitzaiolako horretaz idaztea. Eta idazten zuen ze
|
urtetan
hil zen Matias Malanda, zerk hil zuen eta non hilobiratu zuten. Batez ere non hilobiratu zuten.
|
|
|
Eta entziklopediaren pisuaren ondorioz, guztiz hedatu zela txokolatea orrialdeetan zehar. Eta Jainkoak nahi izan zuenez txokolatea zeharo material opakoa izatea, entziklopediaren jabeak sekula ezin izan zuen orrialde horietako informazioa irakurri; ezin izan zuen irakurri zer den gautxo bat, nongoa zen Gauguin pintorearen ama edo nola eta ze
|
urtetan
hil zen Gaudí.
|
|
|
Artilea imitatzen zuen zubiak. Orduan, bata bestearen atzetik, gogora etorri zitzaizkion Matiasi aurreko
|
urtean
hildako bere hiru izeko, urte berean denak, zazpi asteren buruan. Izekorik hurrekoenak.
|
|
|
Senarra hiltzean, Bizentak bere bizitzako azken urteak bere koinatuekin auzitan pasatu zituen, hauek geratu baitziren (semerik izan ez zutenez) hildakoaren ondasun guztiekin. Gaixorik, auzietara ere ezin joanik, 71
|
urterekin
hil zen, hain zuzen ere Ondo hiltzen erakusten zuen liburu baten itzulpena argitaratzeke utzirik (Altzibar, 1992: 295).
|
|
|
Historia tragiko hunkigarri bat, hau. 25
|
urterekin
hil da. Hilobi duin hau berau, Joseph Severn lagun pintoreak oparitu dio, berearen alboan, poeta handi zeharo ezeduki gaisoari.
|
|
2004
|
|
|
" Apasionatua, gartsua". Zornotzan jaiotako daniarra, orain lau
|
urte
hil zen, baina bere ezaugarriek, bere pasioak bizirik dirau. Areetako Andres Isasi musika eskolan 2 solairuko liburutegi/ fonotekan dute gordea Lindegaarden funtsa, Euskal Herrian jazzaren inguruko bakarra.
|
|
|
Rosi egunkari saltzailea zen. Orain bizpahiru
|
urte
hil zen. Donostiako Gipuzkoa Plazan egunkariak saltzen zituen, bere ama Valentinaren segida hartu zuen Rosik.
|
|
|
Euskal Herrian ekoitzitakoa da euskal zinema. Hori horrela, esan daiteke euskal zinema 1998
|
urtetik
hilda dagoela. Dena den, Medem eta Bajo Ulloak Madrilen egindako filmak ez dira euskaldunak eta hemen egindakoak bai?
|
|
|
–Ayman duela bi
|
urte
hil zuten, bigarren Intifada hasi baino bi hilabete lehenago, asentamentu bati erasotzean. Baina eraso orduko hil zituzten kolonoek.
|
|
|
Arrangura bera du euskararen bame kontuetan zein kanpokoetan. Ortografia eta joskera, ponte izen nahiz
|
urtearen
hilak, oro dira haren eginkizun. Aldi berean, euskara bera erabilgai nahi du leku eta aukera guztietan, lehenak bigarrena lotzen duelako.
|
|
|
Ginok bere anaia Giulioren aldeko botoa eman du, hildakoak bizidunak baino garrantzitsuagoak izan daitezkeelako, eta badakielako Giuliok, bizirik balego, Ginori emango liokeela botoa. Duela zazpi
|
urte
hil zen, karrera batean, Giulio ere ziklista baitzen, Gino baino hobea. Karreran hil zen, poliziaren kotxe baten kontra jota.
|
|
|
–Gure amona ehun eta hiru
|
urterekin
hil zen; aitona, ehun eta birekin... –esaten zuen Montseren amak noiznahi.
|
|
2005
|
|
|
Alderdi politikoek, hala ere, jakin badakite Espainiako Gobernua eta ETAren arteko pultsua garrantzitsua izanik, garrantzitsuena euskal alderdien lapikoan egosten dena dela eta hori izango dela erabakigarria garai politiko berrian. Txanponaren alde batek, halaber, beti du bestea, hala ikusi nahi ala ez, eta errealitatearen perspektibarik ez galtzeko, komeni da aintzat hartzea ETAk zabalik mantentzen dituela gainerako fronte guztiak, hori bai, azken bi
|
urteetan
hildakorik eragin gabe. Egoera borobiltzeko, astelehenean ezagutu zen Segi Haika auziarenak ere, baikortasunerako tartea ematen du, izan zitezkeen epaietatik biguinenetakoari heldu baitio Auzitegi Nazionalak.
|
|
|
24
|
urterekin
hil zen txinpantze baten genoma aztertu zuten. Bertatik bi lerro zelular kontserbatu zituzten.
|
|
|
Tomas Esteban (†1933) gaixtagin batzuk Txinan hil zutena Wuhu aldean, eta bere giristinoek monumentu bat eraiki ziotena. Teresalina Zubiri (†1947) Kaxemirren 29
|
urtetan
hil zuten serora. Idiart Alhor (†1948) burua moztu ziotena Tonkinen.
|
|
|
|
urtean
hil zen eta jarraitzaileak eta gorputz teoriko idatzi bat utzi zituen arren, homeopatiak ez zuen inolako garapenik izan hurrengo ehun urteetan.
|
|
|
Egun guzietako lan izigarri dorpe higatzailea. Ez da harritzeko, beraz, 56
|
urtetan
hil bazen bere azken artikulua doi doi idatzi ondoan. Lanean hil da, lanak hil du idatzi zuten haren hilberria jakinarazte an. Ezen kazetari lanak beretua zuen, zenbat eta nardagarriago hainbat eta
|
|
|
Haurtxoek ere morbilitate eta heriotza arazo larriak izaten dituzte amak neskak direnean. 18 urtetik beherako nesken haurtxoek beren bizitzako lehen
|
urteetan
hiltzeko aukera gehiago dute 19 urtetik gorako amek baino.
|
|
|
«Zenbat eta urte gehiago bizi, orduan eta handiagoa izango da hezur masa galtzea», azaldu du Díaz Curielek. «Aurreko mendearen hasieran ez zegoen osteoporosia, baina jendea 50
|
urterekin
hiltzen zelako». Hezurren prestakuntza eskasaren eta urteen joanak eragindako narriaduraren ondorioez gain, emakumeak joera handiagoa dute menopausiaren eta estrogenoen galeraren ondorioz gaixotasuna izateko.
|
|
|
Gero, 12:00etan,
|
urtean
hil diren erretiratun aldeko meza nagusia entzutera joango dira makinatxo bat erretiratu. Eta mezaren ostean, Lagun Artean dantza taldeak zenbait euskal dantza eskainiko dizkie San Martin Parrokia aurrean.
|
|
|
–Ezin gara ezkondu –Samuelek– Familiari begira egon naiz, Piedad. Gure ama 46
|
urterekin
hil zen; aita 40rekin. Aitaren arreba, Pilar, 43rekin eta anaia, osaba Fermin, 39rekin.
|
|
|
–Kalkulatu dut 41 edo 42
|
urterekin
hilko naizela ni. Gehienez.
|
|
|
Duela hogei
|
urte
hil zen Erik Satie, Sorin. Eta lagunek lau mila paper txiki baino gehiago topatu zituzten haren etxean.
|
|
|
Baia yo’adi yakiñaren ganian, Antton. Dexente aldauta yagok ha, Ziarsolo yauna oin dala bost
|
urte
hil zan ezkeroztik.
|
|
|
Gure ama 84
|
urterekin
hil zen, aurtengo otsailean. Guztiz xahartuta; nahiz buruz bukaeraraino erne egon.
|
|
|
– Iragan
|
urtean
hil zen mister presidentearen ohaideetarik bat zela zioten Marilyn Monroe pulposa! Hemen berean.
|
|
|
Alaba nagusiak amona egin nau, eta horixe da orain nire kezka bakarra. Juan, nire senarra, joan den
|
urtean
hil zen. Huts handia utzi zidan, baina nirekin sentitzen dut egunero, lagun, goizetik gauera arte.
|
|
|
Beharbada horrexegatik uxatuko zuen gizonak bere albotik emakumea. Jende askok ez du txakurrik nahi izaten alboan, hamar
|
urteren buruan
hil eta tristura ekartzen dakitelako. Baina berari ez dio horrek ardura.
|
|
|
Baina berari ez dio horrek ardura. Hobe, jakina, Damian ez balitz ehun
|
urtean
hilko, baina bizitza halakoxea izaten da batzuetan eta datorren bezala hartzen jakin behar da. Onean eta txarrean.
|
|
2006
|
|
|
Abuela bai. Abuelo orain dela hamabost
|
urte
hil zen. Baina esan nahi dudana da nik normaltasunez bizi izan ditudala bi kulturak, biak direlako neureak.
|
|
|
Erlatiboa da hori ere. Laburra da, hamar
|
urterekin
hiltzen bazara. Nire ustez, haurtzaroa da garairik inportanteena.
|
|
|
Udal artxiboan gordetzen den Guardia Zibilaren dokumentu batek dioenez 200 lagun inguru daude bertako hilerrian lurperatuta, horien artean Onaindia eta Aitzol apaizak. Aranzadik saiakera egin zuen 2003
|
urtean
hildakoak bertatik ateratzeko, baina uste dute obra eta lur mugimendu asko jasan dituen hilerriko beste leku batean lurperatu zituztela gorpuak eta horregatik erabaki dute bere horretan uztea. Horren ordez, monumentu bat jarriko da hilerrian, fusilatutako pertsonen omenez.
|
|
|
Ez da santu baten hilobia, ordea... Hor Frenc Ta' la Gharb dago lurperatuta, duela 40
|
urte
hil zen petrikilo ospetsu bat. Jendeak debozio handiz egiten dio otoitz; mirariak egiten dituelakoan.
|
|
|
Biziarteko errenta asegurua kontratatu delarik, titularra, adibidez, alderantzizko hipoteka sinatu denetik bost
|
urtera
hiltzen bada (horren epea hamabost urte izaki), pertsona zaharrak ordaindu zuen primaren proportziozko partea herederoek jasoko dute.
|
|
|
–harrigarria da ikustea nola hain lanpetua zegoen gizon batek hainbeste liburu idatzi ahal izan zituen, liburu gehienak gai oso zailak lantzen dituztelarik. Are harrigarriagoa da dakizunean denbora batez foroan jardun zuela, 56
|
urterekin
hil egin zela, funtzio garrantzitsuenak bete zituela eta enperadoreen adiskidea izan zela. Izpiritu nekaezina zuen, ikerketarako irrika izugarria eta gainera, goiz esnatzea gustoko zuen? 14 K.o. 79 urteko abuztuaren 25ean hil zen, bere zientifikoak Vesubiora eramatearen ondorioz, Pompeya eta Herkulano hiriak suntsitu zituen sumendiaren leherketa famatua gertatu zenean.
|
|
|
1504an Isabel hiltzean, beren alaba Joana I.a Eroa izan zen Gaztelako erregina aukeratua, bere senar Filipe I.a Ederrarekin batera. Baina handik bi
|
urtera
hil zen Filipe eta alabaren ardura eta erregentzia edo erregeordetza berreskuratu zituen Fernandok. 1516an hil baino lehen, 1512an Nafarroa konkistatu zuen, barne liskarrak aprobetxatuta (aurretik berak berpiztutakoak), eta 1515ean Gaztelako koroan sartu zuen.
|
|
|
Jarduera nagusia turismo erabilerako higiezinen txandakako errentamendua ustiatzea zen. Elkarteak azaldu zuenez, “existitzen ez ziren edo lehendik saldutako apartamentuak saldu zituen, eta kaltetuak oporrik gabe utzi zituen, inoiz egin ez ziren notariotza eta erregistro gastuetarako 800 euro baino gehiago eman zituen, zazpi
|
urtez
hilean 260 euro arteko mailegu kuotekin eta zerbitzuak ematen dituen enpresa baten urteko gastu batzuekin”.
|
|
|
Sydneyko osasun zerbitzuetan egin da ikerketa, Australiako 8.367 langilek behatuta, 16 eta 59 urte artekoak. Aurreko
|
urtean
hilean behin baino gehiagotan erekzio arazoak izan dituen hamarretik bat. Laurdena erretzaileak ziren, eta %6 egunean hogei zigarro baino gehiago erretzera iristen zen.
|
|
|
Eta horietako gehienetan gatazka armatuak amaitu egin dira. Agentzia humanitarioak gogorarazi duenez, horrelako lehergailuen ondorioz
|
urtean
hiltzen diren edo ezgaitasuna duten 15.000 lagunetatik %20 gutxienez haurrak dira. Drama hori saihestu egin liteke, neurri handi batean, meatzeak altxatzeko lanei esker; izan ere, lan horiek “urteetan egin litezke, eta ez hamarkadetan”, kalkulatzen denez, eta “milaka haur salbatzea lehergailu horien heriotzatik edo zauri suntsitzaileetatik”, ziurtatu zuen erakundeak.
|
|
|
Aluminioak Alzheimer gaixotasunaren garapenarekin zerikusia izateko aukera, orain arte ebidentziarik ez zegoelako baztertua, berriro planteatu da Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry aldizkarian argitaratutako lan baten bidez. Carole Cross emakume britainiar baten autopsiaren emaitzak biltzen ditu lanak. Emakume hori 58
|
urterekin
hil zen, eta oso ohikoa ez zen Alzheimer gaitza zuen. Dementzia progresiboa oso azkarra zuen, eta heriotza eragin zuen.
|
|
|
Eta gaineratu du gizon hari deika ibili dela Luisa, eta senarra izango zuela German hori, ezta? Xabierrek kontatu baitio duela hamar
|
urte
hil zela...
|
|
|
–Ezkondurik egon nintzen. Emaztea orain hamabi
|
urte
hil zen.
|
|
|
Goiaingeruek harri zoragarri hura 1580 urtean opari egin zioten John Deeri, eta benetan aingeruen oparien beharrean zegoen gizajoa. Ama aurreko
|
urtean
hil zitzaion, eta bera, 52 urterekin, Londresko betiko etxean bizi zen, hirugarren aldiz ezkonduta. Aurreko bi emazteekin ez zuen seme alabarik izan, baina hirugarrenarekin zortzi izan zituen, eta diru kontuak sekula baino okerrago zihoazkion...
|
|
|
Isaac Joseph Asscher 1902
|
urtean
hil zenerako, Asschertarren lantegia munduko ospetsuenetakoa zen, eta patriarka zaharraren bi semeak, Joseph eta Abraham, ziren aparraren moduan gora zihoan lantegi berezi hartako kudeatzaile nagusiak.
|
|
|
1985
|
urtean
hil zen Ladislao Biró jauna, esku artean zuen asmakuntza berri bat bukatu nahian: uranioa aberasteko metodo berri bat nola lortu...
|
|
|
Felix Yusupovek –1965
|
urtean
hil zen Parisen, Errusiatik 1917 urtean iraultzatik ihesi alde egin ondoren hantxe bizi izan baitzen Irina bere emaztearekin– Distira galdua liburu autobiografikoa idatzi zuen, eta bertan kontatzen du, beste hainbat konturen artean, nola hil zuten Rasputin. Biografia askotan, eta agian gehiago autobiografietan, egiaren alde bat agertu ohi da argi handiagoz nabarmenduta, egiaren beste hainbat zoko ilunpean geratzen diren bitartean.
|
|
|
Olivier d’Oussant 1562
|
urtean
hil zen, artean gazte zela –agian urte gehiagoan bizi izan balitz egingo zuen itzulia–, Paristik negozio on bat egin ondoren zaldian zetorrela busti eta hotzeriaz harrapatutako hetika baten ondorioz. Geroztik, behin baino gehiagotan ikusi omen dute Tro Breiz egiten dutenek...
|
|
|
1460
|
urtean
hil zen. Ez zituen oraindik berrogei urte.
|
|
|
inork ez daki oso ziur noiz hil zen gure itsaslapurra. Badira esaten dutenak Kubako abentura horrez geroztik oso larri ibili zela gure pirata, ihesean eta borroka itsuan, zoritxarra eta etsaiak gainetik kendu ezinik, eta 1825 edo 1826
|
urtean
hil zutela borrokaldiren batean, Yucatango penintsularen itsasertzean edo Karibeko edozein uhartetan. Historiagile batzuen iritzia besterik ez da hori, ordea.
|
|
|
John Deek giro politiko eta erlijiosoa nahasturik aurkitu zuen, bestalde, Ingalaterrara iritsi zenean, eta egoerak ez zuen hobera egin bolada batean. Izan ere, hurrengo
|
urtean
hil zen Edward VI.a, artean mutikoa zela; Mary erregina katolikozalea –Bloody Mary, Maria Odoltsua– igo zen errege jarlekura, eta, bere aukera erlijiosoa defenditu nahian edo, eliza erreformatuaren aurka ekin zion amorru biziz, etengabeko sarraski eta jazarpenetan, bost urte luzez. John Dee beldur zen eta ez zitzaion arrazoirik falta, errepresioa hasi eta atxilotutako protestante ospetsuen artean Roland Dee baitzegoen, Johnen aita.
|
|
|
1558
|
urtean
hil zen Mary, eta Elizabeth I.a egin zuten erregina, eliza erreformatuaren aldekoa bera; John Dee erregetzaren anparoan loratu zen berriz ere. Esan nahi baita John Dee erregina berriaren astrologo ofizial bilakatu zela, eta zenbait urtetarako bizitza baketsua lortu zuela.
|
|
|
Triesteko tranbietako bat gidatzen duen neska bati buruzkoa duk. Orain hamar
|
urte
hil zen nire lagun zahar baten obsesio bati buruzkoa. Hik badakik zer sentitzen duen zahar batek gaztetasunaren aurrean?
|
|
|
Makina bat jolas egindakoak gara etxe hartan! Aito  na berrogeita hamarreko
|
urteetan
hil zen; amona, hogeita hamahiruan. Eta etxeko izeba Gracy Kelly eta Rainiero ezkondu ziren egun berean ezkondu zen".
|
|
2007
|
|
|
Ramses II.a duela 3.250
|
urte
hil zen Egipton eta gaur aditu batzuek diotenez Espondilitis Ankilopoietikoa izeneko artritisa zeukan, Amenhofis II.a eta Meremptah faraoiek bezala. Baina 32 mende geroago Ramses, gaztetuta, gure medikuen eskuetan eroriko balitz psikiatrarenean bukatuko luke akaso.
|
|
|
Nik Parisen ikasi nuen, Laboratoire d' Analyse Numérique zelakoan gaur egun, Jacques Louis Lions izena du. Hain zuzen, Jacques Louis Lions izan zen sortzailea (duela sei
|
urte
hil zen), eta nik harekin lan egiteko aukera paregabea izan nuen.
|
|
|
1905eko ekainaren 21ean jaio zen Parisen Jean Paul Sartre. Eta handik 75
|
urtera
hil zen bere sorterrian (1980ko apirilaren 15ean, zehazki).
|
|
|
Aitona duela hiru
|
urte
hil zen, baina gaur gurekin dago, jangelako telebistaren gainean ipinitako argazki handi batetik begira. Han dago, mahaia bedeinkatzen bezala.
|
|
|
Gaur 500
|
urte
hil zuten Nafarroako Bianan Zesar Borgia. Leringo kondearen soldaduek hil zuten, eta kronikek diote ausardia eta kemen handiz egin zuela borrokan, lantzek eta ezpatek gorputza txikituta utzi zioten arte.
|
|
|
Gaur 500
|
urte
hil zuten Nafarroako Bianan Zesar Borgia. Leringo kondearen soldaduek hil zuten, eta kronikek diote ausardia eta kemen handiz egin zuela borrokan, lantzek eta ezpatek gorputza txikituta utzi zioten arte.
|
|
|
Guztira, gerra hasi zenetik 139 kazetari hil dituzte: Vietnamgo gerraren hogei
|
urteetan
hildako kazetarien kopurua halako bi baino gehiago (63 hil ziren 1955 eta 1975 bitartean). Kasuen% 90 inguru Irakeko kazetariak ziren.
|
|
|
Bere alabaren sei seme alaben kargu egin behar izan da. Eliaren alaba, berriz, orain dela 5
|
urte
hil zuten, eta hiltzailea aske dago oraindik. Urte asko daramatzate borrokan, eta borroka gogorra izan da oso.
|
|
|
Hori gogoratuko dun... Etxearen herentzia Marisaren gurasoentzat izan zunan eta orain dela ia lau
|
urte
hil zitunan biak... Bai, urte berean, batzuetan gertatzen dun...
|
|
|
– Ezin duzu negar egin duela 70
|
urte
hil den norbaitengatik.
|
|
2008
|
|
|
Bidegainen esaldi hau ere ez da makala: " Duela ehun
|
urte
hilak behar genuela erraten zuten zenbaitek, eta ez da hala izan. Orain ez dakit bizirik ala erreanimazioan gauden!".
|
|
|
Madrilgo lagun ugariei esker, luze gabe bueltatu zen. XIX. mendearen hogeita bigarren
|
urtean
hil aurretik lan mordoa argitaratu zuen, tartean, bizkaitar peto, itsasoan erabili beharreko higieneaz batzuk.
|
|
|
Guztira 114.000 pertsonen datuak jaso ditu epaileak. Eusko Jaurlaritzak 1936 eta 1942
|
urteen artean
hildako 8.650 lagunen izenak helarazi zituen eta Nafarroako hildako eta desagertutako senideen elkarteak beste 3.431renak. Datu horiek eskuetan, auzia ikertzeko gai dela adierazi du Garzonek urriaren 16an, 68 orriko auto batean.
|
|
|
" Bekaitza… ikusi besterik ez dago, Europa osoan harrera hobea egin diotela, eta askoz sari gehiago jaso dituela. Bere obrari buruzko libururik interesgarriena ere frantses batek egin zuen, Georges Tyrasek; Camilleri siziliarrak Montalbano sortu zuen, Manoloren eraginez; Izzok, 2000 urtean 55
|
urterekin
hil zen idazle komunista frantsesak, hiru nobela poliziako oso on idatzitakoak, Montale". Eta harrera zaila, erlatiboki.
|
|
|
Lehen mailako arretako kontsultara doazen BGBK ren pazienteen erdiak diagnostikoa egin denetik 10
|
urtera
hiltzen dira.
|
|
|
Kalkulu hau beheranzkoa da, dena den,
|
urtean
hiltzen diren gizakiak 3.237 ere izan litezkeela kalkulatzen baita, aisialdi lekuetako tabakismo pasiboak eraginiko heriotzak eta beste hainbat faktore aztertuz gero.
|
|
|
Hausturarik gehienak sendatu egiten dira, baina behin erori denak berriz erortzeko arriskua izaten du, adinekoek ahultzera egiten baitute; urtean hirutan baino gehiagotan erortzen badira, egoerak okerrera egiten du, eta datuak dira horren erakusgarri: hirutik bat ospitalera eraman behar izaten dute, egoitza batera bestela, edo, okerrena jota, hurrengo
|
urtean
hiltzen da.
|
|
|
Zer uste duzue, bada, emakume bat ez dela baserri bat eramateko gai? Zarateko Iñaxi ere bakarrik gelditu zuan, ezkondu eta hiru
|
urtera
hil baitzitzaion senarra. Baina ederki atera ditik aurrera bere bi semeak, baita baserria ere!
|
|
|
–Bai, adiskide, moztu zuen kristalezko begidunak?, Mouraria ederrekoa, eta hogeita sei
|
urterekin
hil zen, penaz. Oso istorio polita, baina mende batetik gora pasatu da ordutik; gaurko Mouraria zatika jausten da, eta gaurko putek larrutan egiteko balio dute, ez belarrira istorio tristeak kantatzeko.
|
|
|
Bainan gosta ere! Osasuna mendraturik 63
|
urtetan
hil zen. Ez alfer egonik halere:
|
|
|
Euskal kultura bizitza publikotik desagertu da. Azkue beraren arrebak aurreko bi
|
urteetan
hil dira. Beraz «al quedarme yo solo», bai humanoki eta bai euskalgintza munduan bakarrik, aleman ordena baten baitara erretiratzeko asmoa agertu zuen Azkuek.
|
|
|
Baina 1949 urte hartan, Euskaltzaindia berritzeko eta kide berriak sartzeko egiten ziren gestioak tarteko «Euskaltzaindiaren barrizkuntzea guztiz amaituarte aitaturiko iztegi lanak geldi dagozala erabagi da»88 Hor eten zen hiztegigintza lana, eta ez zen berriro hartu. Azkue bi
|
urtera
hilko zen, urtetan landutako lan hau bukatu gabe geratuz. Euskaltzaindiko hiztegi batzordea 1926tik 1949ra bitartean hogeita hiru urtez aritu zen lanean azkenean emaitzarik ez izateko.
|