|
2017
|
|
|
Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik egin, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen. Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz
|
baitaki
aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi...
|
|
|
Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez
|
daki
ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi... Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi behar ditu...
|
|
|
Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez
|
daki
dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi... Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi behar ditu...
|
|
|
Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi behar ditu... Baina gure aitak ezer ez
|
daki
gure arazo materialez. Hasieran dirua aurrezten hasi ginen, geroz eta gehiago, baina alperrik zen.
|
|
|
Geneuzkan bitxi apurrak saldu genituen, baina, Alajainkoa!, txakur handirik ere ez zitzaigun geratzen, aitak guztiak enplegatu baitzituen arte laminak erosten. Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez
|
genekiela
... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez daki gauzak zein gaizki dauden, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez...
|
|
|
Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez
|
daki
gauzak zein gaizki dauden, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez... Egunkaria irakurtzen diogunean ez diogu holakorik aipatzen, kezkatu ez dadin.
|
|
|
Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez daki gauzak zein gaizki dauden, ez
|
daki
zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez... Egunkaria irakurtzen diogunean ez diogu holakorik aipatzen, kezkatu ez dadin.
|
|
|
Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik emango, baina berak ez daki gauzak zein gaizki dauden, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez
|
daki
, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez... Egunkaria irakurtzen diogunean ez diogu holakorik aipatzen, kezkatu ez dadin.
|
|
|
Antikuarioak milaka marko eskaini zizkigun, eta pentsatu genuen horiekin zenbait urtez iraungo genuela. Baina,
|
badakizu
, dirua urtu egiten da... Sobratu zitzaiguna bankuan sartu genuen, baina handik bi hilabetera guztia xahutu genuen.
|
|
|
Honela, apurka apurka, desagertuz zihoazen bildumako piezarik ederrenak. Aparteko piezak baino ez genituen salbuetsi, bizimodu oinarrizkoena segurtatze aldera, eta gure aitak ezer ere ez
|
zekien
.
|
|
|
Horrexegatik asaldatu da ama agertu zarenean... zeren aitak karpetak erakutsi balizkizu dena agerian geratuko zen... izan ere, ukituaz bakarrik ezagutzen dituen aspaldiko passe partouts horietan jarri dizkiogu saldu ditugun orijinalen erreprodukzioak edo antzeko laminak. Ukitzen eta zenbatzen dituenean (buruz
|
daki
zein ordenetan dauden) pozarren jartzen da, begiak zabalik ikusten zituenean bezainbeste. Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin ikusten horretarako... eta horren sutsuki maite ditu bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke jakingo balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik.
|
|
|
Ukitzen eta zenbatzen dituenean (buruz daki zein ordenetan dauden) pozarren jartzen da, begiak zabalik ikusten zituenean bezainbeste. Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin ikusten horretarako... eta horren sutsuki maite ditu bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke
|
jakingo
balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik. Dresdeneko grabatuen bildumako zuzendari zaharra hil zenetik, eta igaro dira urte batzuk ordudanik, zu zara bere bilduma ikusteko ohorea duen lehena...
|
|
|
Ikaragarria zen ikustea azazkalarekin nola markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez
|
nekien
zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala. Indarrak berreskuratu eta hitz egiten hasi nintzen.
|
|
|
garai latz eta triste hauetan bizipoza sentitu nuen berriro ere, izpirituak transferitu eta gure garaiko gizon emakumeek aspaldi ahaztu bide duten artelanetan ardaztutako estasi moduko bat. Eta debozioa sentitu nuen (ezin dut beste era batean adierazi), nahiz eta aldi berean lotsatu egiten nintzen, zergatik ez
|
banekien
ere.
|
|
|
Neskato gazteena" Mandalayrako bidean" errezitatzen hasi zen, giroari barre ikutua ematen ziola. Lehenengo lerroa baino ez
|
zekien
, baina hala ere, probetxu handia ateratzen zion. Behin eta berriz errepikatzen zuen esaldi bera, eztiki eta aldi berean errime.
|
|
|
Metalezko medaila handiak ziren eta oinez zihoala, batak bestea jotzean, dilin hotsa egiten zuten. Herrian ez zegoen hainbeste medaila zituen umerik, beraz, guztiek
|
zekiten
ikaragarri ona zela."
|
|
|
Bitartean, artista dohakabeak maldan behera jarraitzen zuen eta inor ez zen harritu anarkista italiarren bandora pasatu zela
|
jakiterakoan
. Gutxienez lau aldiz jarri zuten Italiako fronteran, atzerritar arriskutsu eta fidagaitza zela argudiatuz, baina bueltan bidali zuten behin eta berriro, Ikaroren erorialdia antzeztea egokituko balitzaio bezala.
|
|
|
Sukaldaria, Veneziarra jatorriz eta izenez Chichibio, tontolapiko galanta zen. Kurriloa hartu eta labean erre zuen ondoen
|
zekien bezala
. Erdi erreta zegoela eta lurrin ezin goxoagoa jariatzen zuela, Brunetta izeneko auzoko emakume bat sartu zen sukaldean, Chichibioren maite laguna alegia.
|
|
|
Baina jauna erantzun zion Chichibiok ataka honetatik zelan irten ez
|
zekiela
, bart ez zenuen" Hu, hu, hu" egin; egin izan bazenu kurriloak bigarren hanka luzatuko zukeen, hemengo hauek egin duten bezalaxe.
|
|
|
Nondik natorren kontatuko dizut, izan ere, arte saltzaile lez ibili izan naizen hogeita hamazazpi urtetan gertatu zaidan gauzarik bitxiena da. Agian
|
jakingo
duzu zer gertatzen ari den gaur egun artelanen salerosketetan diruaren balioa gasa airean bezala desagertzen ari denetik: zorri aberatsek birjina gotikoak, inkunableak, grabatu zaharrak eta koadroak dituzte gogoko; aseezinak dira, deskuidatzen bazara etxea bera ere hustuko dizute.
|
|
|
Guri bakarrik mende erdian zehar erosi zigunak balio ikaragarria zuen, eta pentsatzekoa da eskuraketa gehiago egingo zituela beste zenbait enkante eta antikuarioetan. 1914az geroztik ez genuen bere enkargurik jaso, baina
|
jakin
banekien tamaina horretako bilduma bat nekez saldu zitekeela hautsak harrotu barik; hortaz, pertsonai kurioso horrek bizirik behar du egon edo bilduma bere oinordekoen esku dago.
|
|
|
Guri bakarrik mende erdian zehar erosi zigunak balio ikaragarria zuen, eta pentsatzekoa da eskuraketa gehiago egingo zituela beste zenbait enkante eta antikuarioetan. 1914az geroztik ez genuen bere enkargurik jaso, baina jakin
|
banekien
tamaina horretako bilduma bat nekez saldu zitekeela hautsak harrotu barik; hortaz, pertsonai kurioso horrek bizirik behar du egon edo bilduma bere oinordekoen esku dago.
|
|
|
Umetatik izan ditut arazoak itsuekin tratatzeko orduan. Aztoratuta eta lotsakor agertzen nintzen pertsona bat erabat bizirik zela sentitzean eta, aldi berean, nireak ez bezalako sentipenak zituela
|
jakitean
. Eta oraingo honetan ere hotzikara sentitu nuen begi hil horiek ikusi nituenean, hutsalari irmo zuzenduak, bekain sendo eta zurien azpian.
|
|
|
" Bizirik nintzelarik, gizona nintzelarik, bozkarioz beteta bizi nintzen. Ez
|
nekien
zer zen negar egitea. Lorategietan dostatzen nintzen, eta saloi handietan ibiltzen nintzen dantza hona eta dantza hara.
|
|
|
Orain bai! Gizon honi esker orain
|
badakizue
zenbat balio duten nire laminek. Haserre egin didazue beti diru guztia bildumara bideratzen nuelako; egia da, hirurogei urtetan ez garagardorik, ez ardorik, ez tabakorik, ez bidaiarik, ez bisitarik antzokira, ez libururik... beti aurrezten eta aurrezten aritu izan naiz obra hauek eskuratzeko.
|
|
|
Hemen esaten dugu poltsak eta ateak itxi behar direla buhameak agertzen direnean... Bai,
|
badakit
zergatik zatozen nigana... Negozioek okerrera egin dute gure Alemania gaixo eta errukarri honetan, dagoeneko ez dago eroslerik, eta orduan, jaun handi mandiak aspaldiko bezeroez oroitzen dira eta bisitak egiten dizkiete...
|
|
|
Ezer aldatuko denaren esperantza handirik gabe. Bihar, berriz, begiak irekiko dituzun
|
jakin gabe
. " Eta horrela gertatuko balitz?
|
|
|
Zure izate osoa oroitzapen eskasetan bilakaturik geldituko litzateke. Ehun pertsonatik gorak gogoratuko zintuzke zure heriotzaz berrogei urte geroago ere, baina benetan, hor sakon sakonean, inork ez luke
|
jakingo
nor izan zinen.
|
|
|
Beno, zu ezin zaitut engaina nire eguneroko maitea, utzi egin nau. Zuk hain ondo
|
dakizun
erabaki hura ezin onarturik alde egin du. Oraindik ere bera baino garrantzitsuagoa ote den ongi ez dakidan horren ondorioz galdu dut.
|
|
|
Zuk hain ondo dakizun erabaki hura ezin onarturik alde egin du. Oraindik ere bera baino garrantzitsuagoa ote den ongi ez
|
dakidan
horren ondorioz galdu dut. Ordu erdi igaro dut atera begira.
|
|
|
Baina hala ere, gorantz begiratu eta ez dut helmugarik bistaratzen. Ez
|
dakigu
ziur gure metara noizbait iritsiko garen, ez dakigu meta hori existitzen den ere. Hamar pausu eman ditugu.
|
|
|
Baina hala ere, gorantz begiratu eta ez dut helmugarik bistaratzen. Ez dakigu ziur gure metara noizbait iritsiko garen, ez
|
dakigu
meta hori existitzen den ere. Hamar pausu eman ditugu.
|
|
|
Beldur naiz. Ez
|
dakit
zer egin, ez nola jokatu, ez zer pentsatu. Nire azkeneko lanak ez du amaiera onik izan, arriskuan nago.
|
|
|
Kaka...! ez
|
dakit
zer egin. Alde egin dezaket.
|
|
|
Gaztea da oso, baina hala ere, zigarroa esku artean ukanen duela dakusazu. Eta momentu horretan bere biziak garrantzirik ez duela
|
jakingo
duzu. Honela irakurriko duzu bere begietan, jada amestea zer den ere ahantzia duela.
|
|
|
Bat batean, eskua aurrerantz daramazularik, zure eskuak ispiluaren kristal hotzarekin tupust egin du. Eta momentu horretan negarrez hasi zara, jada zeure burua ezagutzeko ere ezgauza zarelako, jada zer zaren ere ziur ez
|
dakizulako
, jada nor zaren ere ez dakizulako. Zure etorkizuna gero eta ebidenteagoa den arren, gero eta arrotzagoa egiten zaizu, honek etsipenaren morroi bihurtzen zaituelako.
|
|
|
Bat batean, eskua aurrerantz daramazularik, zure eskuak ispiluaren kristal hotzarekin tupust egin du. Eta momentu horretan negarrez hasi zara, jada zeure burua ezagutzeko ere ezgauza zarelako, jada zer zaren ere ziur ez dakizulako, jada nor zaren ere ez
|
dakizulako
. Zure etorkizuna gero eta ebidenteagoa den arren, gero eta arrotzagoa egiten zaizu, honek etsipenaren morroi bihurtzen zaituelako.
|
|
|
Jada idazteak berak ere zentzua galdu du, inoiz izan badu behintzat. Hemen nabil idatzi eta idatzi, gau eta egun, eta egia esan ez
|
dakit
zertarako. Ez dakit nori izkiriatzen diodan.
|
|
|
Hemen nabil idatzi eta idatzi, gau eta egun, eta egia esan ez dakit zertarako. Ez
|
dakit
nori izkiriatzen diodan. Ez dakit hor, bestalde horretan, noizbait, norbait egonen den ere.
|
|
|
Ez dakit nori izkiriatzen diodan. Ez
|
dakit
hor, bestalde horretan, noizbait, norbait egonen den ere. Gaur, orain, dena arrotz egiten zait.
|
|
|
Aspaldi da zure buruari ea zergatik zauden hor galdetzen ez diozula. Aspaldi da nor zaren ere ez
|
dakizula
. Aspaldi izan zinen horri begira bizi zarela.
|
|
|
Han landatu gintuzten eta han bizi ginen gu, lasai, gure patua zein zen
|
jakin gabe
etengabe hazten eta hazten. Landatu gintuztenean asko ez ginen metro erdira ere heltzen, eta orain berriz batzuk bi metrora ere heltzen dira.
|
|
|
Lurretik atera, kamioi batera igo eta handik eramaten gintuzten. Han nengoen ni, kamioi batean botata beste pinu askorekin pilatuta nora eramaten ninduten
|
jakin gabe
.
|
|
|
Seinale txarra zela susmatzen nuen nik. Ez
|
nekien
zer gertatuko zitzaidan, baina ezin zen oso ona izan. Egongelako izkina batean utzi ninduen amak, hormaren kontra.
|
|
|
Bakoitzak bere istorioa zuen; ondokoak kontatzen zidan bera dendan egon zela denbora guztian, ez zuela inork erosi eta azkenean bota egin zutela, beste batek umeak su eman ziola eta horrelako gauzak. Arrazoi batengatik edo beste batengatik denek amaitu zuten zakarrontzian eta han geunden, berriro ere kamioi batean, nora gindoazen
|
jakin gabe
eta hori galarazteko zer egin jakin gabe.
|
|
|
Bakoitzak bere istorioa zuen; ondokoak kontatzen zidan bera dendan egon zela denbora guztian, ez zuela inork erosi eta azkenean bota egin zutela, beste batek umeak su eman ziola eta horrelako gauzak. Arrazoi batengatik edo beste batengatik denek amaitu zuten zakarrontzian eta han geunden, berriro ere kamioi batean, nora gindoazen jakin gabe eta hori galarazteko zer egin
|
jakin gabe
.
|
|
|
Hain garrantzikoa zen kartazal hura, Dubio, enpresako postari ezgauzaren esku lohietan zebilela
|
jakin
izan balu, ja ta oliba begiak bere eskuz atera eta Moërgelleko garabi altuenetik urkatuko zukeen. Dubio gizajoa ez zen ordea kanpoan gertatzen ari zenaren jakitun.
|
|
|
Obusez ari garela, ez da ahaztu behar Ataulf Tarqquus jaunak, galera handiekin zen Moërgelleko zuzendaritzara iritsi, eta harturiko lehen erabakia, igorle, jasotzaile eta mezua zeukaten etorkizunik gabeko obusak ekoizteari utzi, eta ez mezurik, ez igorlerik, ez eta jasotzaile
|
jakinik
ez zuten pertsonen kontrako minaz ordezkatzea izan zela2 Hortaz, inbertsio handiak burutu eta gero, UNDER APPLE markako mina merke bezain eraginkorrak merkaturatzea menturatu zen. Erabaki horren eraginez, Moërgellen negozioak xanpain aparraren modura egin zuen gora.
|
|
|
Moxkor fama ongi irabazitakoa izanagatik, lankideek iseka egiten zioten gupidagabe; haizeak txorimaloari bezala. Inor ez
|
zekien
ez zekien zoriontsu ote zen ala ez. Sentimendurik ba ote zuen.
|
|
|
Moxkor fama ongi irabazitakoa izanagatik, lankideek iseka egiten zioten gupidagabe; haizeak txorimaloari bezala. Inor ez zekien ez
|
zekien
zoriontsu ote zen ala ez. Sentimendurik ba ote zuen.
|
|
|
Eta are gehiago: inork ez
|
zekien
zehazki nongoa zen; inongoa baldin bazen. Hartaz zekiten bakarra, oso urrutiko herri batekoa zela, eta duela hogeita hamar urte, Moërgellera ailegatu baino lehenago, gaileta fabrika batean egin zuela lan.
|
|
|
inork ez zekien zehazki nongoa zen; inongoa baldin bazen. Hartaz
|
zekiten
bakarra, oso urrutiko herri batekoa zela, eta duela hogeita hamar urte, Moërgellera ailegatu baino lehenago, gaileta fabrika batean egin zuela lan. Besterik ez.
|
|
|
Gero
|
jakin
zuen ez zela hala.
|
|
|
Eta goizero tristatzen zen ama,
|
bazekielako
uda amaitzean etxera itzuliko zirela, eta gainontzekoek ere hala egingo zutela, eta marrubiak ez zirela gehiago bihotz izango.
|
|
|
|
Bazekien
ate ondoan pausu hotsak entzun bezain pronto jaikiz gero, hainbeste desio zuen hura topatuko zuela, isilka, bere bihotza otarrean utziz.
|
|
|
Baina
|
bazekien
ere, bera ohetik mugitu bezain pronto, ohe berean lo egiten zuen aita ere esnatuko zela, eta hobe zen horrelakorik ez gertatzea.
|
|
|
Jakin min handia sortu zion begirada hark, begi urdinen begirada hark.
|
Bazekien
Maialenek ez zuela agure batekin oheratu nahiko, aukera hori hasieratik baztertu zuen. Begirada hark zerbait esan nahi zuen, zerbait garrantzitsua.
|
|
|
1942ko otsaila zen ijitoa herrian sartu zenean. Inork ez
|
zekien
nondik agertu zen. Berria bolo bolo zabaldu zen herrian eta apaiza berehala joan zitzaion babesa ematera.
|
|
|
Hitzik sortzen ez den egoera horietako bat zen. Bi agureak, mutu,
|
bazekiten
minutu batzutan ez zutela hitz egin behar, absurdua izango zela. Isiltasun horretan Balberantz abiatu ziren hezur zaharrak astiro mugituz.
|
|
|
Puskas tabernan zeuden herritarrei arretaz begiratzen ari zen.
|
Bazekien
herritar horietako bat izan zitekeela hurrengoa, barruko mezulari ezezagun batek esaten zion. Baso erdiari azken tragoa eman eta Maialenengana biratu zen beste bi baso erdi eskatzeko.
|
|
|
Bai. erantzun zion Puskasek, nahiz eta
|
bazekien
erantzun hark ez zuela Tomas konbentzitu, ezta bere burua ere.
|
|
|
Isiltasuna nagusi zen tabernan eta Puskasek eta Tomasek tragoa bukatu orduko beste hiru herritarrak alde egin zuten. Bi lagun zaharrak elkarri begira geratu ziren zer egin behar zuten ez
|
balekite
bezala.
|
|
|
Halako batean, Krutzger jaunak bere informazio sareen bitartez
|
jakin
zuen, kartazal hura Recquio izeneko kontu emaile batek, eman ziola Dubiori, Zuzendaritza Nagusira eraman zezan. Hor eten zen haria.
|
|
|
Etxean ere oso ondo konpontzen gara elkarrekin, umeak edukitzeari buruz hitz egin genuen bart gauean baina ez zait momentu egokia iruditzen gizarteko egoera nola dagoen ikusita. Gizonak frontera joatera derrigortzen dituzte eta ez
|
dakit
nire txanda iritsiko den. Oso kezkatuta nauka Margotek.
|
|
|
Beldur naiz. Inguruetako judutarrak bertara eramango dituztela dio jendeak eta ez
|
dakit
zer pentsatu. Judutarrak baino hobeak sentitzen al dira horrela tratatzeko?
|
|
|
Zuk
|
bazenekien
–Bazenekien eta ez duzu ezer egin?
|
|
|
Zuk bazenekien?
|
Bazenekien
eta ez duzu ezer egin?
|
|
|
Nik ez
|
dakit
ezer gehiago. Ahal dudan guztia egingo dut Margot non dagoen jakiteko.
|
|
|
Nik ez dakit ezer gehiago. Ahal dudan guztia egingo dut Margot non dagoen
|
jakiteko
. Zoaz etxera eta ez zaitez etxetik beharrezkoa baino gehiago irten gauzak lasaitu arte, behintzat.
|
|
|
Eta horrekin zer egin dezaket? Margot eraman egin dute eta nork
|
daki
zer egingo dioten, eta nik etxean egon behar dut?
|
|
|
Ni ez noa. Ez
|
dakit
zergatia baina Petterrek horretan zerikusia izan duela uste dut, Margoti gertatutakoaren errudun sentitzen dela uste dut. Bere zain jarraituko dut.
|
|
|
Bertan dagoen lagun batek baieztatu dit. Ez
|
dakit
zelan dagoen, ez eta bizirik dagoen ere.
|
|
|
Baina zerbait gehiago
|
jakin
beharra dut! Nola atera dezaket bertatik?
|
|
|
Ez daukagu jatekorik, ez urik, ez arropa lodirik, dena kendu ziguten, baita urrezko haginak ere. Ez
|
dakit
zer gertatzen ari den. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat emateko asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte baina ez dakit nola, eta ez dut jakin nahi ere.
|
|
|
Ez dakit zer gertatzen ari den. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat emateko asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte baina ez
|
dakit
nola, eta ez dut jakin nahi ere. Egunero, orduro, minutoro, segundoro gorpuak hilik ikusten ditut nire aurrean, begiratzen dudan alde guztietan.
|
|
|
Ez dakit zer gertatzen ari den. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat emateko asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte baina ez dakit nola, eta ez dut
|
jakin
nahi ere. Egunero, orduro, minutoro, segundoro gorpuak hilik ikusten ditut nire aurrean, begiratzen dudan alde guztietan.
|
|
|
Ez dut ezer gehiago behar bizitzeko. Ez
|
dakit
zenbat denbora jasan ahal izango dudan hau. Ilea ebaki digute, gauzatzat hartzen gaituzte, gosez hiltzen ez direnak gaixotasunen batek eramaten ditu, sarnak, tifusak,... hau jasangaitza da.
|
|
|
Ezin izango naiz inoiz hemendik atera, ezinezkoa da. Maite zaitut eta
|
jakin
ezazu zu zarela bizirik iraunarazten nauen
|
|
|
Gauzak ez dira hain errazak!.
|
Badakit
Auschwitz-era joanez gero haietako bat izango naizela baina ez dut beste aukerarik.
|
|
|
Non ote dago Margot? Ezkerraldean 10 urteko bi neskatila, edo mutiko, ez
|
dakit
ezin ditut desberdindu. Oinetakoak eta arropa kentzen ari zaizkio hildako gorputz bati.
|
|
|
Oinetakoak eta arropa kentzen ari zaizkio hildako gorputz bati. Ez
|
dakit
zer egin, egoera pentsatzen nuena baino askoz txarragoa da, hau ez da bizitzea, hemen animaliak edo hauek baino gutxiago bagina bezala tratatzen gaituzte. Edozein arrazoi aurkitzen dute gu zapaltzeko, judua, ijitoa, homosexuala, elbarritua... izateagatik.
|
|
|
Bost bat ordu daramatzat Margot en bila. Bere argazkia erakusten diot jendeari, baina inork ez
|
dakit
nor den ez eta non dagoen ere.
|
|
|
Andreas sentitzen dut.
|
Bazenekien
zein zen tratua, sentitzen dut, parkatu... PUMMM!
|
|
|
Eta zer izan nahi duen galdetuko dio bere buruari. Baina ez du erantzuten
|
jakingo
. Eta tristatu egingo da orduan.
|
|
|
Haserretu eginen da seguruenik. Nik
|
badakit
hori. Baina bizi hori, ez da nirea bakarrik.
|
|
|
Ez
|
dakit
nola esango diodan... " Joxean laztana, haur bat izan behar duzu...".
|
|
|
Sentitzen dut." Ez horrela ere ez; sentitzen dut hori...
|
Badakit
, besaulkian eseriko dut eta... " Joxean.
|
|
|
Nire lehengusinek albinoa dela esaten dute. Baina nik ez
|
dakit
hori zer den.
|
|
|
Egia misteriotsuak liburutegietako liburu astunenen orrialdeetan egongo dira. Eta horrela, nor garen, zer garen, zer izango garen...
|
jakingo
dugu liburuak begiratze soilez. Jada ez diogu galdera paranoikorik egingo geure buruari.
|
|
|
Urdin urdina; askatasuna bezala. Ez
|
dakit
zergatik baina beti pentsatu izan dut, askatasunak kolore bat izatekotan urdina izango litzatekeela. Lau petaloko hirustak aurkituko ditut han nonahi.
|
|
|
Entzuna zuen polita eta liraina zela, baina ikusi eta batera konturatu zen ez zegoela hitz nahiko neskatoaren edertasuna deskribatzeko, Ibai zeharo txundituta geratu zen zuhaitzaren azpian zegoen harekin. Ez
|
zekien
zer egin, zer esan... bere aitonaren hitz batzuekin gogoratu zen momentu hartan:
|
|
|
|
Bazenekien
pago erraldoi honek hitz egiten duela, galdetu zion mutikoak.
|
|
|
galdetu zion mutikoak. Zuhaitz hau beti egon da hemen, inork ez
|
daki
zenbat urte dituen. Jainkoek landatu zutela diote orain dela milaka urte.
|
|
|
Katalinek aurpegi arraro batekin hitz egin zion. Anaiek asko hitz egin didate zuri buruz, baina ez
|
nekien
hain gezurtia zinenik. Zuhaitzek noiztik hitz egiten dute?.
|
|
|
Zuhaitzek noiztik hitz egiten dute?. Nik
|
dakidala
ez dute txintik ere esaten.
|
|
|
Baina honek bai, mendi honetako artzain guztiok
|
dakigu
pago hau berezia dela. Niri aitonak esan zidan, eta aitonak ez zuen gezurrik esaten.
|
|
|
Min handia sentitzen zuen gorputz guztian zehar, batez ere bizkar aldean. Burua altxatu zuen ze ordu zen
|
jakiteko
: ordu biak.
|
|
|
Ez zuen logelako erloju zaharraren informazioa gogo onez hartu.
|
Bazekien
amesgaizto hartatik esnatzen zenean ezin zuela gehiago lorik hartu. Etxean ibiltzeko erabiltzen zuen jertse zahar bat gainetik bota, kantzontzilo zikinak kendu, praka zahar batzuk jarri eta leihora hurbildu zen.
|
|
|
Bere herriari begira, Puskasek
|
bazekien
goizerarte egon zuela han; nekatuta, lo egin ezinik eta pentsamendu zaharrak ahaztu nahian. Horregatik sukaldera joan eta kafea prestatu zuen txapa zaharrean berotuta.
|
|
|
Nola zer dugun, ez al
|
dakik
atzo zer gertatu zuan ala, erantzun zion Joxek.
|