|
2017
|
|
|
Bada han paragrafo bat, non bizpahiru lerrotan aditzera ematen duen ezaguna duela P. Loti idazle frantziarra, baita zer iritzi duen Blasco Ibañezi buruz edota erreferentziarik aurkitu ez dudan beste idazle italiar nahiz frantsesei buruz ere. Paragrafo beretik atera gabe, ohartu nintzen
|
bazekiela
baita zein deitura ematen zaion (Elzevir) XVII. mendean guk" poltsiko liburu" deituraz ezagutzen ditugunen parekotzat har dezakegun Errenazimentu garaiko liburu motari ere.
|
|
|
Baina desengainua hartu zuen Martxelok: " zukua" esan behar zuen enpatia bereganatua izan balu, amaren errealitatea bestelakoa zela ohartu, hain zuzen ere, amaren ikuspuntutik logikoena edalontzi barruan zukua zegoela esatea baitzen;" galletak" esan zuen, ordea, oraindik ere bere errealitatea guztien errealitatea zela pentsatzen zuelako, berak zekiena amak ere
|
bazekiela
, alegia.
|
|
|
Baina inguruak ondo ezagutzen zituela iruditu zitzaizun,
|
bazekiela
aldez aurretik nora eraman behar zintuen, ezta?
|
|
|
Esperoan egotea eta desesperoan jaustearen muga zorrotzean, hamabost aldiz egin zuen ernaltze froga botiketan, hamahiru kilo eta erdi galdu zituen, hogeita bat bider lantokian huts egin zuen aitzakia merkez, eta inoiz baino gehiagotan joan zen mutilarekin zinemara, zehazki hirutan. Zortzi hilabete eta bost egun haiek pasatu zirenean, abuztuaren 7an, Maitek aurre egin zion bere mutil jada tenteldu eta gutxituari, berak
|
bazekiela
haurdun ez geratzea ez zela bere kausaz, eta ea zer mila deabru. Bestearen aurpegia ikustearekin, ez zuen aurrera jo nahi izan neskak.
|
|
2018
|
|
|
Haren bila joan ziren nebak. Jentilek esan zieten arrebak
|
bazekiela
ez zuela gehiago hara joan behar, eta ez zutela gehiago ikusiko; eta ordutik aurrera ez zela urrea faltako Usin, baino ero bat ere ez (Arana, 1996: 250, laburtua).
|
|
2019
|
|
|
Orduak eta orduak horrela. Sarritan bien arteko batasun hura adierazteko nagusiak ere burua itzultzen zion, bere inguruan eta berari begira zegoela
|
bazekiela
adierazteko.
|
|
|
Eta Frantziskok bazekien erruduna Buck zela. Eta Buck berak ere bazekien, Frantziskok hori
|
bazekiela
. Baina maltzur jokatzen zuen, ez zuen bizkarrekorik hartu nahi.
|
|
|
Ezin lasai egon. Nork jakin zezakeen berak hartaz zerbait
|
bazekiela
–Inork ez, baina... denak bere kontra ari zirela iruditzen berari.
|
|
|
Apaiz jaunak haserako otoitza errezatu zuen, eztarria lerdenduaz, lepa papoa puztuaz, guztiak entzuten ziotela ongi
|
bazekiela
. Hala zion:
|
|
|
Bihotz kontuak. Oroitu zuen Mweziren begirada, ondoan zuenaren begirada, eta ziurtasunez sinesten hasia zen Mwezik
|
bazekiela
Mary hila zela. Baina berak ezin zion ezer esan.
|
|
|
" Jar ezazu telebista eguerdiko partea ikustea gustatzen zait eta" esaldiak argi agertzen zion Mwezik hango gorabeherak jarraitzen zituela. Nora orduan konturatu zen Mwezik
|
bazekiela
Mary hila zela. Telebista guztietan eman zuten lubakikoaren albistea.
|
|
|
Gulbrandsenek ez zuen hitz egiteko gogorik, eta Haakonssonek bere baitan eskertzen zion horrela egotea. Haakonsson inspektoreak ez zekien Gulbrandsen detektibeak
|
bazekiela
horrela gidatzen zuenean egiten zitzaion edozein galderari erantzun neurriz gaindikoak ematen zizkiola eta, sarri, istripuren bat izateko arriskuan jartzen zela. Horregatik, eta horregatik bakarrik joaten zen halakoetan isilik.
|
|
2020
|
|
|
Baina Euskal herria irakurtzen
|
bazekiela
uste zuen
|
|
|
Asko da hori. Noiz gertatu zitzaizuen azkeneko aldiz, Tatiana Moleshkina solas batean aipatu eta mundu guztiak nortaz ari zinen
|
bazekiela
–
|
|
|
Atsoa oso maitagarri izan zen Tomekin, eskerrak eman zizkion, eta
|
bazekiela
, esan zuen, ahal zuen guztia egingo zuela. Bennyri etxea eta haurrak zaintzen laguntzeko eskatu zigun, eta erdi negarrez agur eginik landetxera itzuli ginen, atsoa kartzelatzainaren emaztearen etxean utzita.
|
|
|
Ofizialak ipi apa guziekin ezagutzen zituen" lege eta erregela guziak" eta argi eta garbi azaldu zion portuko poliziak ez zirela txalupa zaleak, eta beraien txalupak ez zirela sosik gabeko marinel parranda zaleak beraien ontzietara garraiatzeko. Esan zion, gainera,
|
bazekiela
ongi asko nola txalupa zaleak jaiotzaz lapurrak ziren, baina legearen barruan lapurtzen zuten bitartean ez zegoela zer esanik. Eskubide osoa zuten pasaia aldez aurretik kobratzeko.
|
|
|
Mundua mundu denetik, uharteak itsasoan erein zirenetik, inoiz ez zen ikusi Keola bezain gizon beldurtuagorik. Noski
|
bazekiela
igerian, baina itotzeko uretara botatzen diren zakur kumeak bezala, eta gainera ez zekien norantz jo. Une hartan bere pentsamendua sorginarengan zegoen.
|
|
|
Gure alaba Garazik zera esan zidan orain dela gutxi, berak
|
bazekiela
non zegoen Jon, kartzelan egona zela, handik ihes egitea lortu zuela, eta harez geroztik Intxaurrondon zegoela. Zertan ez zekien, ordea.
|
|
|
Ohi bezala, tabernaz taberna ibili ginen, jakina baita literatura eta taberna zuloak, gauza marjinalak eta gaizki ikusiak diren neurrian, primeran moldatzen direla elkarrekin. Halako batean, egile eskubideen aferaz eta saretik liburuak doan lortzeaz ari nintzela, Felixek zera esan zidan, berak
|
bazekiela
nola konpondu arazoa, eta erraza zela idazten diru apur bat lortzea.
|
|
|
Kazetariek normalean ez zioten horrelako galderarik egiten, Egurrola leku txarrean ez jartzeko agindua baitzekarten, honek publizitate espazio zabalak erosten baitzituen hedabideetan; baina baten batek halako zerbait galdetu balio," lan egitea" eta" arriskuak hartzea" erantzungo zukeen Endika Egurrolak, berak egin zuen bezala. Egurrolak ez zuen sekula esango berari inork ez ziola ezer oparitu, beste aberats batzuen lelo irrigarria, soberan baitzekien aitarengandik ondare garrantzitsu bat jaso zuela eta jendeak
|
bazekiela
, baina beti azpimarratuko zuen lan eskerga egin zuela Roaming bere enpresa sortu eta aurrera ateratzeko. Eta, horrekin konforme ez eta, lan eginez gero, edonork gora egin dezakeela gaineratuko zuen, baldin eta horretarako askatasun maila nahikoa badago liberal guztien lelo gezurtia.
|
|
2021
|
|
|
Hori izan zen aurpegira begiratzen ausartu nintzen lehen aldia. Nola sentitzen nintzen
|
bazekiela
sentitu nuen, baina ez nintzen ezer esatera ausartu orduan ere.
|
|
|
Berak biktimak itoarazten zituela gogoratu zuen Rifkinek, eta ondoren" indioilar bat bailiran" zatikatzen zituela eta Long Island osoan zehar, eta New York estatutik kanpo ere, sakabanatzen zituela haien gorpuzkiak, identifikazioa eta atxiloketa oztopatzeko. Hori bai, LISKek bere biktimak aukeratzen
|
bazekiela
onartu zuen Rifkinek, prostitutak" biktima egokiak" baitziren. LISK nor izan zitekeen galdetu ziotenean, Rifkinek Suffolkeko bizilagun bat izan behar zuela erantzun zuen, bere lanagatik arpilera zakuak erabiltzera ohitua zegoena.
|
|
|
Argi zegoen Sarrak buruko gaixotasun bat zeukala, eskizofrenia paranoidea hain zuzen ere, adituek diagnostikatua, baina EEBBko legediaren arabera hori ez zen nahikoa errugabetasun epai bat lortzeko. Sarraren aurkako epaiketan, Emmanuel Nnejik fiskalak, Sarrak ongia eta gaizkia ezberdintzen
|
bazekiela
defendatu zuen. Argudio bezala, Sarrak urtetan egunero bere semea eskolara eraman zuela esan zuen fiskalak, hura elikatu eta etxeko errenta behar bezala ordaindu zuela ere.
|
|
|
Erregek argi eta garbi ulertu zuen, hitz horietarik, gizonak
|
bazekiela
bere aferaren berri, baina nehoiz ez zuen susmorik izan Erreginaren eta jaun haren arteko harremanaz; izan ere, Erregina, zenbat eta nahigabetuago agertzen zen, hainbat eta pozago baitzegoen senarraren bizimoduaz. Eta horrela bizi izan ziren, alde batetik zein bertzetik adiskide, zahartzaroa gauzak beren lekuan ezartzera heldu zen arte.
|
|
|
Senarra, emazteari uzten baitzion agintzen, akort izan zen. Baina Argentanera aldatu eta luze gabe, zorigaiztoko emakume hark mezua igorri zion aipatu Du Mesnili erranez munduko gizonik gaiztoena zela eta
|
bazekiela
, ondo jakin ere, gaizki erranka aritu zela agerian berari eta Séeseko apezpikuari buruz, eta moldatuko zela damutu zekion.
|
|
|
Egin ahal zuena egiten zuen, mina apaltzeko botikak emanez. Ez zion gaixotasunaren berri eman, andre Uxueren aurpegian
|
bazekiela
irakurri zuelako. Gainera, andereak senarra eta familiakoak ez larritzeko eskaera egin zion belar sendagileari.
|
|
|
Gazteak, Ali eta Mustafarekin ari ziren hizketan, pilotua lema nagusian zen bitartean. Mustafa gizon alaia eta atsegina izan arren, pentsatzen ere
|
bazekiela
erakutsi zuen Habusek egindako galderekin.
|
|
|
Eta huts hutsik dago, bai horixe, edo gutxienez ezinbestekoaz bakar bakarrik horniturik, egongelako mahaia zein aulkiak, logela bakarreko ohea eta egongelan bertan dagoen sukalde purtzil eta ikaragarri zikin bat. Bistan dago ni baino lehenago nire hogei urte inguruko lehengusina egon zela bere kuadrilakoekin, hau da, triskantza eta herdoila edonon, eta baita berak ondotxo
|
bazekiela
ere nire izeko osabek Torreviejako apartamentua erdi ahaztuta edo zutela, horrez gain hamaika opor-leku dute-eta Espainako mediterranear kostaldean barrena. Hala ere,, ez baitut ezer garbitzen hasteko batere gogorik.
|
|
|
Larru bizirik ibiltzen ziren denak, bai gizonezkoak eta bai emakumezkoak, eta apaingarri gisa zulo batetik bestera sarturiko hezur bat zeramaten sudurrean. Beste hizkuntza batetaz mintzo zirenez gero, Aita Jaxintok ez zien tutik ere ulertzen, baina eskerrak arraunlarietako batek
|
bazekiela
beraien hizkeraz mintzatzen eta horrela elkarrekin komunikatu ahal izan ziren. Luzeak ziren oso, beltz beltzak eta ez zekiten hitz bat ere euskaraz.
|
|
|
Egia zen, eta ezagutu dut pentsatu zuen bere golkorako armiarmak, eta ziur zegoen handik aurrerako ere
|
bazekiela
ura non aurkitu.
|
|
|
Onaindiak dioen moduan: " gure baserritarrak ez eben ezagutu irakurgai au" (Onaindia 1964, 24 or.). Eta uste dugu horretan behintzat
|
bazekiela
zertaz ari zen erudito amorotarra10.
|
|
2022
|
|
|
Anaren begi urdin grisak gurutzatu zituen une batez gizonak eta haurrak begirada iltzatu zion barneraino, lotsarik lotsagarrienak zapartatzeraino, eta mediku ospetsuak neska mehe horailaren epaiketa isila bete betean hartu zuen,
|
bazekiela
jakin zuen eta alabari nahigabe eskua askatu zion. Orduan, Danièle Anarengana hurbildu zen eta bi lagunek elkar besarkatu zuten.
|
|
|
Gorputegira heldu zirenean, Jose Guardarropas forentsea euren zain zegoen. Ematen zuen
|
bazekiela
ordu horretan edo helduko zirela, segur aski Antonio Cortes inspektoreak aurretiaz horren berri emanda izango zion; horixe izango zen. Egun onak emanez hasi zen enkontrua, ez adeitsuegia, soilik atsegina.
|
|
|
Hala izan da... Nik kontatu nahi dizuedana da andereak
|
bazekiela
zuek gure ahaideak zinetela eta adierazi digu zuek bezalako gerlariei esker garela libreak. Horrek zerbait esan nahi du, ezta?
|
|
|
Ulertu behar zenuke... Apezak ere erakutsi zuen bertzeen esana bere interesekoa ez zenean, jarioa eteten
|
bazekiela
.
|
|
|
Aparteko kontua zen denek haurrei ez zietela behar bezala zorroztasunez tratatzen eta Gailak berak eta batzuetan Azenarik, egin behar zuten. Hala ere, jauregiko andreak gozoa izaten ere
|
bazekiela
erakusten zuen.
|
|
|
Ezin du. Beste inork ez daki I k badakiela dena,
|
bazekiela
K k kontatu aurretik ere, eta bakarrik dagoela berriz. Beno, beldarrekin.
|
|
|
Hala egin izan zela beti herrian eta jada itsasoratzeko prest zegoela herritar talde bat. Mara ere joango zela haietako batean,
|
bazekiela
arraunean eta lehorrean geratzea baino nahiago zuela bere senarra eta gainerako bidaiariak salbatzera joan. Erikek ezezkoa eman zion behin eta berriz.
|
|
|
Broma astun, bortitz eta agur zaratatsuen ondoren lasaitu zirenean, kanpamendura joan ziren suaren inguruan esertzeko eta hitz egiteko. Une hartan jakin zuen Azenarik Mendok
|
bazekiela
" musulmanak" lagun haiek zirela eta kondeak prestatutako broma zela ere. Sanhayarrak eta Gaztelako kondea aliatuak ziren eta aurreko udan lagundu zioten elkarri gerlari talde batzuk besteei bidaliz.
|
|
|
erabakia hartu egin behar zuela. Eguneroko gauza arrunten edertasunaz ere gozatzen
|
bazekiela
pentsatu zuen. Dena den, eseri zenean, emakume ezezagun bat hurbildu zitzaion.
|
|
2023
|
|
|
1528ko martxoaren 6an gutun bat idatzi zion Luterok Conrad Cordatus i. Esaten zion
|
bazekiela
Austria utzi eta Silesian bizi zela. Han eroso ez bazegoen etortzeko zalantzarik gabe Württembergera, hiru hilabete bazirelako izurritea desagertu zela.
|
|
|
Gerra amaitu ostean, jende behartsua menderatu ostean, presoen alde jarri zen eta haien bizitzaren defendatzaile bihurtu zen Lutero. 1525eko uztailaren 21ean Mainzeko Hautesle zen Albert Artzapezpikuari idatzi zion Luterok; esaten zion
|
bazekiela
, Eislebengo hiritar baten semea atxilotu zuela; hiritar horrek esan ziola semeak ez zuela parte hartu matxinadan; esan ziola haren bizitzarengatik erregutzeko. Jende txiro hori errukiz tratatzeko, moderazioz eta kristau moduan jokatzeko eskatzen zion Luterok Artzapezpikuari.
|
|
|
Eta kontua da disfrutatu zuela. Eta kontua da
|
bazekiela
ahuakatea udan landatzea ez zela ideia ona, baina hala nahi izan zuela berak. Eta sargori zegoela.
|
|
|
Garaiko kristautasunak eragiten zuen mediokritateari ihes egin eta benetako balioetan oinarritutako bizitza baten aldeko apustua egin zuen Vincentek. 1884ko urrian (378) Nueenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion zenbaitek galdetzen ziola zergatik hasi zen emakume harekin harremanean; beste batzuek emakumeari galdetzen ziotela zergatik hasi zen gizon harekin; baina bietako inor ez zegoela damutua; berak
|
bazekiela
hark maite zuela; eta berak pentsatzen zuela hura maite zuela. Ez zela oraingo kristautasunaren lagun, nahiz eta haren fundatzailea sekulakoa izan; gaztetan hoztasun izoztuak hipnotizatu zuela, baina geroztik mendekua hartu zuela:
|
|
|
1885eko urri amaieran (429) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion atsegin handiz irakurri zuela hark beltzari buruz idatzi zuena; hitzen bidez gauzak pintatzen
|
bazekiela
. Vincentek zioen pintoreak hasieran natura jarraitzen duela eta gero bere paletatik sortzen amaitzen duela, eta natura horrekin bat datorrela.
|
|
|
Berak bizimodu sinplea eramango zuela emakumearekin. Sienek Keek baino hobeto ulertzen zuela; Sienek esan ziola
|
bazekiela
diru gutxi zuela, baina gutxiago edukita ere berarekin jarraituko zukeela; Sien gero eta argiagoa eta maitekorragoa zela eta emandako aholkuak jarraitzen zituela. Berak beste inork baino hobeto ulertzen zuela Sien; berak onartu egiten zituela besteentzat higuingarriak ziren bereizgarriak:
|
|
|
Uste du badakiela. Arrebak uste zuen
|
bazekiela
. Gizatasuna ezagutzen zuela.
|
|
|
" Bakit bidia". Banekien
|
bazekiela
, baina ez zen bide bat berak bakarrik egiteko modukoa, edozein gauza gerta zekiokeen.
|
|
|
Ezetz berak. Txikitatik halakoak entzuten hazi izan zela, eta jakin
|
bazekiela
itsasoa bezain arriskutsua izan daitekeela lur lehorra. Amets mutu geratu zen, zer esan ez zekiela.
|