|
2000
|
|
|
Salatzen ahal dut bere zorroztasuna baina hoberena litaike aurkitzea idatzi zahar bat kritikatzeko. Zerbait atzemanen dut ba edo beharrez
|
badakit
nori galdegin...
|
|
|
Espainiako gobernuak asmo nabarmena du kultur ekoizpenaren berezitasunak behin betiko lurperatzeko, kultura eta kontsumoa bat eta bera izan daitezen salneurri librearen paradisuan. Eta paradisu horretan, noski,
|
badakigu
nor izango den jainko eta nor gurtzaile huts: salneurrien kontrol erabatekoa eskuratuko duten kate handien loria goretsi dugu, etengabean, gainerako gizaki aukeragabeok.
|
|
|
Arartekotzan nengoenlarik, 1993ko urriaren 27tik 30era bitartean, Europako Ombudsmanen hitzaldiak antolatu genituen Gasteizen, eta une ona bezain egokia iruditu zitzaidan aldi berean Aita Frantzisko Vitoriakoa omentzeko, pertsonaia hau bertakoek zein erbestekoek hobeto ezagutu zezaten. Etorri ziren ombudsmanik gehienek
|
bazekiten
nor zen eta giza eskubideen alde zer lan burutu zuen; baina ordurarte gutxik zekiten jatorriz hemengoa zela eta guztiek oso pozik hartu zuten hainbesteko merezimenduz eskaini genion omenaldi hura.
|
|
|
Han ikusi nuen lehenengoz Txillardegi eta, egia esan behar badut, bileretanhitz egiten zenaren erdiaren erdia ere ez nuen ulertzen. Alde batetik, nire euskara mailahausnarketa sakonetan murgiltzeko modukoa ez zelako; beste aldetik, erreferentziapolitiko eta kultural asko falta zitzaizkidalako, eta ez
|
nekien
nortaz edo zertaz ariziren; eta, azkenik, zenbait gauza hitz erdiaz edo klabez esaten zirelako, gauzakzehatz mehatz azaldu gabe. Horiek ziren klandes tinitatearen morrontzak, eta nireeuskarak oraindik ez zuen hura guztia ulertu ahal izateko finezia nahikorik.
|
|
|
Egiaztatu nahi izan zuen eta testinfaliblea egin. Tradizioak diosku apezak badutela bide bat
|
jakiteko
nor den sorgina: meza ondoan, aldarearen gainean liburua zabalik utziz geroz, elizan dauden sorginakparalizatu bezala gelditzen dira, ezin mugituz. Hori egin ziokeen superioreak* Marcosi, eta testak positibo emanik, berehala bota zuen frailea komentutik.
|
|
|
–Ba al
|
dakizu
nor etorri den?
|
|
|
–Oraindik ez
|
dakite
nor den bart gaueko atentatuan Madrilen zauritu zuten jenerala?
|
|
|
Zer egingo dut? Ez
|
dakit
norena den; Txemarekin eta Ralph gogoraraziko didan haur batekin betiko bizitzea nire akabera litzateke. Ze, nahiz eta berea izan ez, beti gogoraraziko baitit Ralph.
|
|
|
Aurpegi hori ikusteko gogoa zuen, Ralphen aurpegia.
|
Jakiteko
nork kendu zion Eider. Kartzelan ote zegoen edo, bestela, bere bila joan zitekeen jakiteko.
|
|
|
Bere ardiak ikusten banituen arratsaldean euririk egingo ez zuela ere banekien, eta gero egunero aurreratzen ninduen zoroa zegoen (kilometro batzuk lehenago edo geroago, beti erakusten zizkidan bere atzealdeko pegatinak: Pachá diskotekarena bata;" Salamanca es guay" dioena, bestea), eta
|
banekien
nor agurtu, zer esan, nondik joan eta nora heldu. Egunerokotasun horri aurre egiteko beharra nuela esan nizun, Bitakora.
|
|
|
Ahalketurik nengoen. Eta beldur nintzen —beldur, batez ere—, zeren pentsatu bainuen ezen zorabioak salatu ninduela eta, beraz,
|
bazenekiela
nork skribatu zizun gutuna.
|
|
|
Baina ba al dakizu zuk zer den opera bat? Ba al
|
dakizu
nor den Monteverdi. Halarik ere, operarik ezean, datorren igandean haren meza kantatu bat duzue katedralean, organo eta guzti, eta haren musika kantatuak erdiets dezake, beharbada, nik ezin erdiets dezakedana:
|
|
|
Ez
|
dakit
nork erran zuen ezen arraitasuna tristura baino hobeki disimula daitekeela, eta ni triste nengoen, eta ez nuen, bertzalde, deus ere disimulatu nahi.
|
|
|
Eta aita jesuita mintzatzen zen han batik bat, eta osabak ere bere iritzia emaiten zuen noizbait —kurka luze batzuen ondotik, hori bai—, eta behin edo behin zerbait berotu ziren... eta osabak ez
|
dakit
noren aipua eginen zuen, eta aita jesuitak Trentoko kontzilioko ez dakit zenbatgarren kanona erabiliko zuen, eta horrela aritu ziren, harik eta, halako batean, apur bat gehiago berotu eta aita Bartolomek azken argumentua erakutsi behar izan zion arte: " Zeren eta Erromak erraiten duen bezala...", txakurrak osabaren altzotik jauzi egin zuen istant berean.
|
|
|
—eta, lepotik dilindan neraman erlikiontzi idurikoari so egiten ziola eta hura eskuztatzen zuela, erran zigun—: Ez
|
dakit
noren erlikiak gordetzen dituen erlikiontzi honek, baina munduko erlikia guztiak ere guti dituzue zeuen amets ezinezkoaren betetzeko... —eta, hondarrean, bere kontseilua eman zigun—:
|
|
|
Ez
|
dakit
nork erran zuen —poetaren batek zuen, segur: Plauto ote zen? — ezen bizitzako amets zuela mundua hitz bakar batez adieraztea, mundua hitz bihur zedin amoreakatik, eta nago ezen Villagrandeko dukea kasik heldu zela poeta haren ametsa betetzeko punturat, bere zera haiekin guztiekin, nahiz eta keinu batekin errematatu behar izan zuen bere erretolika...
|
|
|
Eta lur baten gainean nengoen, baina ez nekien zein zen lur hura. Zeren akusatua bainengoen, baina ez
|
nekien
nork akusatu ninduen. Eta testigu batzuk zeuden, baina ez nekien testiguen berri.
|
|
|
Keinu latz batez jakinarazi nion ez
|
nekiela
nortaz ari zitzaidan.
|
|
|
Ez
|
dakit
noren begiradak adierazi zuen ezuste handiagoa, harenak edo nireak. Mugimendu bizi batez, ateari bulkada apal bat eman zion, tarte irekia murriztu nahian, nonbait.
|
|
|
—Azalpenen bat izanen duk, agian, alukeria honetarako. Hire Ramirezek eta berarekin zegoen bertze gorilak gorriak ikusiko ditiztek Epaitegian, eta oraingoan uste baduk isilik geldituko naizela, ez
|
dakik
norekin duan egitekoa. Agresioa, tratu txarrak eta legez kanpoko atxiloketa!
|
|
|
Anjelek
|
badaki
nor den. Hondartzan ezagutu zuen.
|
|
|
Garai hartan, ez
|
dakit
noren VÃctima del secreto de la confesión liburua ari nintzen irakurtzen, eta ama nuen nire sentimenduak jaso eta bihotzean ezkutatzen zizkidan bakarra.
|
|
|
Bizkorrak ziren lehengusinaren begiak, eta
|
bazekien
norengandik ezkutatu behar ninduen. Amak ez zuen ezer ikusi.
|
|
|
Agurrik ere ez. Denak etxean izango ziren, eta Migelek
|
bazekien
norekin alde egina nintzen. Gaua etzaten ari zen Talai Mendiko gailurrean, eta urrutiratzen joan zitzaidan pixkanaka pixkanaka pinudia.
|
|
|
Ez
|
nekien
noren izenean eta zertarako nengoen han, zertarako eraman ninduten zaborrez betetako gela hartara.
|
|
|
" Barkatu, baina aitaren beharra du ume honek, aitaren beharra", aitortzen omen zuen orduan amak eta esaten dut nik ere orain, bestela egunotan ez baitzitzaidan haur denborako ametsa berriro errepikatuko: ni, eskola atarian semearen zain dagoen aita naiz; halako batean, txirrinak jo, eta haurrak tarrapataka irten dira; gutxi asko, haur bakoitzak
|
badaki
nor eta non daukan zain; nire semea ere irten da eta nik besoak zabaldu ditut haurra besoetan hartzeko; baina nireak, ametsetako nire semeak alegia, beste aita baten besoetara jo du! Guztiarekin, barteko ametsa are bereziagoa izan da, bereziagoa izan denez:
|
|
|
Dâailleurs, jakizu Luis, turista batekin alde egin zuen birigarroa, itzuli egin dela, pen  tsa dezakezunaren kontrara oilarra baino harroago itzuli ere. Amaitze aldera, Dabid, esan gura dizut Rakel gaur ere ilaran dagoela kanpineko telefono honetatik deitzeko, baina saiatuagatik beti haren aurretik egokitzen naiz eta ezin ba
|
jakin
nori deitzen dion. Bihar Las Vegasetik deituko dizut.
|
|
|
Betidanik, ikuskizun zoragarri baten aurrean suertatzean, hura norbaitekin gozatzeko gogoa sentitu izan dut, edo oroitu, bestela, hartaz nork gehiago gozatuko lukeen; gero, hartaz luze mintzaturik ere, aski ez balitz bezala. " Ez
|
dakit
nor hemen balego...". Baina gaur ez dut jakiterik izan alboan nor nahi nuen, nor behar nuen paisajearen ederra elkarrekin dastatzeko.
|
|
|
Abantaila handia duela iparrorratzik gabe bidaiatzeak, ekialdearekin, mendebaldearekin, hegoaldearekin eta haien arteko konbinazio guztiekin topo egiteko aukerak zabaltzen dituelako. Ez
|
dakit
nork idatzia den. Akaso inork ere ez.
|
|
|
Kezkagarria ere izan zitekeen topaketa hori, jakina: Martxelok
|
bazekien
nor zen Lauaxeta, eta litekeena zen harentzat ere ikusezina, entzunezina eta ukiezina izatea, Jean Haritxelhar, Jon Kortazar, Edorta Jimenez, Koldo Izagirre eta abarrentzat bezalaxe. Baina aproba egiteko tentazioa ere kilikagarria egiten zitzaigun bioi, Lauaxetari bereziki, eta erakusleihoaren ondoan geratu ginen badaezpada ere, beiratik zehar kanpora begiratu ahal izateko.
|
|
|
Ordurako bazekien dirua erabiltzen eta neurtzen, eta baita jendearen tratabidea bizi zen garaira egokitzen ere, gehiegizko kunplimenduak baztertuta.
|
Bazekien
nor ziren Salbatore Mitxelena, Iratzeder, Jon Mirande, Koldo Mitxelena, Piarres Larzabal, Yon Etxaide, Gabriel Aresti, Manex Erdozainzi Etxart, Txillardegi, Bitoriano Gandiaga, Xabier Lete, Bernardo Atxaga, Anjel Lertxundi, Ramon Saizarbitoria, Joseba Sarrionandia, Koldo Izagirre eta beste asko, eta irakurriak zituen haietako batzuen hainbat idazlan. Arte plastikoen arloan ere asko ikasi zuen, katalogoak begiratuz batez ere:
|
|
|
Hori gauza handia da! Eta
|
badakizu
nor nazen, zuk nitaz idatzi dozu, erreportaje zabala egin zenduan nire fusilamenduaren 60 urteurrenean, eta pentsatu dot...
|
|
|
Nobela hartako Daniel Zabalegiren deskripzioarekin guztiz bat zetorren morrosko alkandora koadrodunaren itxura. Daniel Zabalegi pertsonaiaren oinarria Anjel Otaegi zenez, ia ziurtasun osoz
|
nekien
nor ziren bi gizon haiek: Juan Paredes Manot Txiki eta Anjel Otaegi, Francoren aginduz 1975eko irailaren 27an fusilatu zituzten bost lagunetako bi.
|
|
|
" Raissaren etxean?", harritu zen Gari;" harekin egon haiz...?
|
Badakik
nor den ezta?"; Xanek ez zekiela eta: " Bonifazioren emaztea duk...
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, hiltzaile odolzale bat dabil Bilboko kaleetan zehar, harrapatzen duen guztia gupidagabe garbitzen. Inork ez
|
daki
nor den, nondik datorren, zergatik burutzen dituen sarraski ikaragarri horiek. Ez dago hilketen lekukorik, ez hiltzailearen arrastorik, eta poliziek ez dakite zer egin.
|
|
|
Gaur egun ezkerrak aliantzak egitera jo du, eta Ezker Batua edo EH ez dira alderdi klasikoak. Hor askoz zailagoa da
|
jakitea
nor den ezkertiarra eta nor ez. Batez ere herritar aliantzak bilatzen dira kontuan hartuta ezkerra ez dagoela gaur egun bere mementorik onenean.
|
|
|
Bermeo Mundakako euskarari buruzko lana plazaratu ostean Lekeitio Ondarroakoa prest daukan Eneko Barrutiak ere hori bera aipatu du: " Lotura handia egon da gai askotan, Zierbenan euskara galdu arren badaude Lekeition moduko berbak, orain, ez
|
dakit
nork nori eragin dion". Harremanak maileguak eragiten baititu, alabaina, zenbaitetan hiztegigintzan akatsak sumatzen ditu Barrutiak:
|
|
|
Ni beste alor batetik noakizu.
|
Badakizu
nor den Edipo. Ba...
|
|
|
\ Eta ba al
|
dakik
nork jo zituen?
|
|
|
Bada, Universidad de Navarran! Eta ba al
|
dakizu
nor izan zen. Iñaki Gabilondo!
|
|
|
(Bere tripari) Biok
|
dakigu
nor izango den irabazlea, ezta?
|
|
|
(Aginduz) Amaitu da festa, zuek ohera. (Mimoari) Ez
|
dakit
nor zaren baina eskertuko nizuke aterako bazina...
|
|
|
Bulegoan kolpe zorririk jotzen ez duen burusoila? (Pausa) Ez
|
dakit
nor den okerragoa, bera ala Txiki ziztrin hori...
|
|
|
66 harira/ e: tertuliakide batek ez
|
dakit
nork/ e:: hain zuzen/ baina
|
|
|
Hots, aurretik buruan ditugun errepresentazioei esker baizik ez ditzakeguinterpreta begitik sartzen zaizkigun informazioak. Ordenagailuek legez, oinarrizkoprogramarik gabe ez
|
dakigu
nor garen, zer egiteko gai garen eta kanpotik sartukodizkiguten informazio berriek zer esan nahi duten. Horrexegatik baiezta daitekeerrealitatea eraikuntza bat dela, berez ez dela existitzen, eta, hortaz, literaturak proposatzen digun munduaren errepresentazioa gehienez ere aurretik genuen besteerrepresentazio bati kontrajartzen zaiola, beharbada, hau ere aurreko hamarkadetako literaturak guregan ezarria?, eta inolaz ere ez errepresentazio bat baino egiagoa litzatekeen gauza bat, zeina errealitatea deituko litzatekeen.
|
|
|
Lanpostua galduko lukete eta betiko bizimodua hondatu. Ez da sekula
|
jakin
nor izan ziren gaizkileok.
|
|
|
‘Erbesteratua, herritik urrundua, bere herriaren enbaxadorea izan behar da edonon, ’ esan zuela gogoratuko duzu, ez
|
dakizu
nork.
|
|
|
‘Hemen ezin dira horrelako pelikulak ikusi baina, ’ esan nion Goiori ahapeka. ‘Zuk ez
|
dakizu
nor den BB, emakume hori biluz biluzik jartzen da, neuk ere ikusi nuen... ’
|
|
|
‘Ez
|
dakizu
nor zaren? ’ esan diot. ‘Nor izango zara ba, Goio, Goio Ugarte, Goio Ugarte bera... ’
|
|
|
‘Zulo horren errua, ezetz
|
jakin
nork, ’ jarraitu zuen Inazitok, ‘andre dotoreek dute, laka aerosolengatik. Ez zaie ilea haizearekin mugitzea gustatzen eta ilea gogortzeko erabiltzen dituzten laka aerosol horiek egiten dituzte, portugesak dioenez, ozonoko zuloak... ’
|
|
|
G (egin dion galderari kasurik egin gabe): Zuk ba al
|
dakizu
nor zen Kant?
|
|
|
Ez al
|
dakizu
nor den?
|
|
|
Gerla aurretik, artikuluen behealdean izengoitia edo izenordea ipintzeko ohitura arras hedaturik zegoen: etxekoen artean genbiltzan, xuriak eta garbiak ginen guztiok, eta bakoitzak
|
bazekien
nor zen nor. Orain, berriz, gazte maltzurrak direla medio edo, itsuski xamar dirudi horrela jarduteak.
|
|
|
Orain, berriz, gazte maltzurrak direla medio edo, itsuski xamar dirudi horrela jarduteak. Zuk
|
badakizu
nor naizen, baina nik ez dakit nor zaitudan, edota, baldin badakit, zeharbidez dakit. Horren iritzi zorrotzak, horrenbesteko oihu eta deiadarrak, zorrotzagoak eta ozenagoak lirateke, azpian zure izen propioa baleramate.
|
|
|
Orain, berriz, gazte maltzurrak direla medio edo, itsuski xamar dirudi horrela jarduteak. Zuk badakizu nor naizen, baina nik ez
|
dakit
nor zaitudan, edota, baldin badakit, zeharbidez dakit. Horren iritzi zorrotzak, horrenbesteko oihu eta deiadarrak, zorrotzagoak eta ozenagoak lirateke, azpian zure izen propioa baleramate.
|
|
|
Baina ez nuen apuntatu eta orain ez dakit paper hori, nik neronek Tolosan erositako paper hori, zein den. Baina bertso saltzaile hura
|
badakit
nor zen: Pello Saikola bertsolaria.
|
|
|
Gainera falanjistek hartu baldin badute, guk ezin dugu gauza haundirikan egin.
|
Badakizue
nor dabilen falanjistekin. Lainez guardia zibila!
|
|
|
– Bai,
|
badakit
nor den. Pasa zaizte sala horretara eta hartu gustuko tokia.
|
|
|
Ez
|
dakit
nor ibili ote zen anaiaren kaskoan dantzan, udazkeneko gau hartan. Leihoko neskatxa hura bera akaso.
|
|
|
Kopetan ubeldu handi bat zuen. Batek
|
daki
norekin aritu ote zen mutur joka bezperan, afalondoko xurrupa egin ondotik. Sukaldeko laratzarekin igual.
|
|
|
|
Badakigu
nor zaitugun eta zertara etorri zaren, ekin zion etiketa askorik gabe, baina alfer alferrik ari zara, bota zidan, honela, lehor, hasteko. (Nabarmena zen elkarren arteko gangar usaina eta katxondeo airea nirekin ari zirenean, Txominek eta Prostatasek zirikadez zipriztintzen zituztenean bestearen hitzak, zirtolari).
|
|
|
Isildu zenean, aldarrikapen solemne bat egin nuen:
|
badakit
nor den Mendizalea, edo, bestizenez, Pioletadun Hiltzailea.
|
|
|
Afganistan bezalako herrialde batean bi emakumek elkar maitatzea egin litekeen bekatu larriena da. Ez
|
dakit
nork salatu zuen. Handik hiru hilabetera, zenbait agintari diruz erosita, Nafas espetxetik ateratzea lortu nuen.
|
|
|
Gaur goizean, tadjikak lapurreta egiteko asmoz gure kanpamentura zetozela jakin dut. Ez
|
dakit
nork jarriko zituen jakinaren gainean; alabaina ziur nago informazio hori guretako norbaitek zabaldu duela. Lapurreta nola edo hala ekidin beharrean, ihesa antolatzeari ekin diot.
|
|
|
– Hara adiskide! Ez
|
zekiat
nor haizen ezta hemen zer egiten duan ere. Bost axola detektibea, giggolo edo mutur luzea haizen; baina besteren kontutan hire muturra sartu behar hori ez diat atsegin.
|
|
2002
|
|
|
Gainera, estatuko iritzi publikoa ere alde du, eta, Batasunaz gain, PSOE bera ilegalizatzekotan dabilela dirudi. Ez
|
dakit
nork eta nola markatzen duen PPren estrategia, baina hala Espainiari nola Euskal Herriari neurria hartua die. Eta luzerako dagoz.
|
|
|
" Putaseme bat naiz, kabroi bat, inozo bat, ez dut okerra besterik ekartzen... barkatu, mesedez barkatu". Ez
|
nekien
nori eskatzen nion barkatzeko. Gero konturatu nintzen neure buruari eskatu behar niola barkamena, eta neure buruarekin egon behar nuela ados, onartu egin behar nuela neure izaera.
|
|
|
Jolasen bidez ikasi ditugu besteen izenak, nongoak diren eta zer zaletasun dituzten. Gero taldeak egin ditugu,
|
badakit
nori pasatu behar diodan baloia, eta zein diren jokoetako kontrarioak. Eta badaezpada ere, azkar jarri dizkigute arauak!
|
|
|
Ba al
|
dakik
norentzat diren mahats horiek. Evaristok
|
|
|
Ez
|
dakigu
norena dan. Ez dakigu bere izenik be.
|
|
|
Ikasleak deitzen duenean zeinekin hitz egingo duen ez badaki ere, tutoretza saioetara etortzen denean,
|
badaki
norengana zuzendu. Tutorea bere erreferentea da, bere ikas prozesuaren jarraitzailea eta biderik egokiena bilatzen lagunduko diona.
|
|
|
Propaganda urdina: igorleak ez du bere identitateaz berba egiten; gizarteak ez
|
daki
nor den igorlea, hots, enigma bat da informazioaren iturria.
|
|
|
Iruditu ta arrpikotu zurea beti izango dan lanen bat; gaiñerako ogasunak zu ilda, beste batenak; au, ostera beti izango duzu zurea. Ba
|
dakit
nori nagon; zure gogo ta biotza ezagunak ditut. Alegin zaitez zure buruaz obeki uste izateko:
|
|
|
Antzezlaria entzungo zenukeen, irakurlea edo lira jolea, edo nire esku zabalak eskainitakoak oro. Zuk, berriz, ez
|
dakit
norenean, ostrak, urdeme sabelkiak, itsas lakatzak eta Gadestarrak gurago izan dituzu. Hartuko duzu zigorra, ez diot zein.
|
|
|
Nola erreklamatu? Lehenengo urratsa da
|
jakitea
nork eman zion informazioa fitxategiari, eta zordunen erregistrora bidali zuen informazioa zuzentzeko eskatzea. Zorra kitatu edo ez dela egiaztatzen duen dokumentaziorik izanez gero, kaudimenari buruzko informazio fitxategiaren arduradunaren aurrean pertsonalki gauzatu da, NANaren kopiarekin batera, datuak zuzentzeko edo ezeztatzeko eskubidea, hartzekodunarekin egiaztatu ondoren, datuari baja emateko.
|
|
|
Ez zitzaion nagusiari oldartuko. Zakurrek
|
badakite
nor den beraiek baino indartsuago.
|
|
|
–Jakin zenuke gaur Judith Sastre doktoresari gertatu zaiona.
|
Badakizu
nor den: poesiazale bezain despistatua den mediku hori, topikoak agintzen duen bezala.
|
|
|
–Ez
|
dakit
nork esan zuen, baina arrazoi zuen esan zuenean gizon guztien ametsa dela haren bat edukitzea.
|
|
|
–Ez
|
zekinat
nork esan zuen, baina droga benetan dun bizitzeko era bat eta estilo bat, drogatik kanpo ezin uler daitekeena...
|
|
|
Batzuek ez zekiten zer zen bandera hura, ez nongoa; beste batzuek bai... eta ez zekitenak galdezka hasi zirelako, eta
|
bazekitenak
nor izan zitekeen susmatzen hasiak zirelako, marmarka ekin zioten batzuek eta besteek.
|
|
|
Niri gehiago errepikatu zuen berak, irakinda. Eta txakurrek
|
badakite
nork daukan beldurrik handiena. Â Usaindu egiten dute beldurra.
|
|
|
|
Banekien
nori buruz ari zitzaidan. Amonak kontatzen zizkidanengatik ezagutzen nuen, goizero eliz atarian egoten baitzen, dena hezur.
|
|
|
Onik onenean ere, horien aurreko jokamoldeak ganora eta funts gabekoak. Badirudi jakintsu handi mandi etabu ru iritzi batzuen eskuetan dagoela euskalgintzaren geroa, etorkizuna eurena eta ez besteena baita haien ustez, oraindik ere ez
|
dakigula
nork (herriak/ agintariek/ eu ren harrokeriak?) deitu dituen halako ospe handiko zeregin potolo eta astunak burutzera. Nire botoa, behintzat, ez dute.
|
|
|
– Baina nik bazakiat zein den arrazoia –buruz gora igo zuen eskuan zeukan poltsa– Odol ustela duk hauxe. Ba
|
dakik
nork jasotzen dituen negozio honen irabaziak?
|
|
|
– Ez
|
dakit
nor den. Gimnasiora etorri zitzaidan eta hitzordua ipini zidan.
|
|
|
– Ongi asko
|
dakit
nor den gizon hau. Armada nazionalaren etsai eta presoa da.
|
|
2003
|
|
|
Kontua da James izeneko hesola tente gazte bat serio askoa jarri diotela irakasle Ettoreri. Ikasleak badaki klaseak ematen dizkion hesolak «Cambers music» eta «Dublindarrak» arrakastatsuak idatzi dituela,
|
badaki
nor den James Joyce. Irakasleak, ordea, ez daki bernizgileak «La vita» eta «Senilita» idatzi dituenik.
|
|
|
" Ikerketa zientifiko hori da orain arte egin ez dena", dio Iñaki Egañak. Nafarroan, adibidez, duela hogeita bost bat urte gorpuzkinak altxa zituztenean, ez omen
|
zekiten
norena zen bakoitza. Beraz, ustezko beraien herrietara gorpuzkinak eraman eta guztiak hilobi batean sartu zituzten eta han denen izenak jarri.
|
|
|
bide estu, apal eta lotsorra, baina ez zan gitxi aldi haretarako. Ez
|
dakit
nori entzun neutsan, Don Casimiro Morcillo Bilboko lehenengo gotzainak edegi eutsala ate estu hori euskereari Derioko Seminarioan...
|
|
|
" Dives in misericordia", hau da, errukiz aberats. Errukiz aberats dogun hau
|
badakizue
nor dan: Jaungoikoa.
|
|
|
" Disputatur inter auctores" (Autoreen artean eztabaidea dago horretaz).
|
Badakizu
nor zan hezitzaile hori. Gero gure Bilboko gotzain izango zan Koldobika Mirena Larrea.
|
|
|
Ez dakizu, eta seguruenik ez deutsu ardura be. Ez
|
dakit
nor zan gehien ardura eutsuna, segurutik ez bata ez bestea, baina guztiz harro eta pozik sentitu zaitezan, esango deutsut Ainhize ospitalera eroan behar izan dabela. Zuzendaria eta beste asko han dira, goizeko lehenengo orduan deitu dabenetik.
|
|
|
Han ikusi nuen lehenengoz Txillardegi eta, egia esan behar badut, bileretan hitz egiten zenaren erdiaren erdia ere ez nuen ulertzen. Alde batetik, nire euskara maila hausnar keta sakonetan murgiltzeko modukoa ez zelako; beste aldetik, erreferentzia politiko eta kultural asko falta zitzaizkidalako, eta ez
|
nekien
nortaz edo zertaz ari ziren: eta, azkenik, zenbait gauza hitz erdiaz edo klabez esaten zirelako, gauzak zehatz mehatz azaldu gabe 87.
|
|
|
Internet informazioz eta irudiz betetako mundu baterako sarbidea da, “ikaragarri bisuala da, eta horrek interesa sortzen die, atentzioa ematen die”. Halaber, komunikazio batean inork ez
|
daki
nor den inor, ez dakigu nor dagoen pantailaren beste aldean. Horregatik, ezgaitu horiek sarean aurkitzen dute berdintasuna lortzeko bidea.
|
|
|
Internet informazioz eta irudiz betetako mundu baterako sarbidea da, “ikaragarri bisuala da, eta horrek interesa sortzen die, atentzioa ematen die”. Halaber, komunikazio batean inork ez daki nor den inor, ez
|
dakigu
nor dagoen pantailaren beste aldean. Horregatik, ezgaitu horiek sarean aurkitzen dute berdintasuna lortzeko bidea.
|
|
|
Hala egiten ez badu, bidezko arrazoirik gabe (adibidez: lapurtu egin zioten eta ez
|
daki
nork), 301 euroko zehapena ezarriko zaio (hutsegite larria, gehienez ere). –Isunak preskribatzeko epeak handitu egin dira (3 hilabete “arinak”, 6 hilabete “larriak” eta urtebete “oso larriak”).
|
|
|
Ez nau ezagutzen, ez
|
daki
nor naizen, arrotza naiz, baina, nire amona da, nire amuma. Aitonaren hiletaz geroztik, fusilloradunek zuloak egin dizkiote burmuinean:
|
|
|
Nire txikitako panpin batek ostontzen zuen bere besoek osaturiko otzara, berau zen bere bakardadea laguntasun bihurtzen etenik gabe musukatzen zuen, eta ni soilik gauza batez ohartu nintzen, soilik gauza batek jo zidan begi ninietako aldaba: ez nau ezagutzen, ez
|
daki
nor naizen, arrotza naiz. Hala ere, nire amuma da eta maite dut.
|
|
|
Sugandilak ere Ulpianok berak baino hobeto harrapatzen nituen nik. Zuk ez duzu
|
jakingo
nor zen Ulpiano Leda. Ulpiano Leda zen onena erle kontuetan.
|
|
|
Gizonak
|
bazekien
nor zen Malco, nola ez zuen jakingo. Egunero ikusten zuen gizonak Malco.
|