|
2000
|
|
|
Larregi pentsatzeak inoiz ez dio onik egin arduratzeko motiboren bat duenari, eta hori ondo baino hobeto
|
zekien
berak ere, baina zer egingo zuen ba. Holakoetan ez zitzaion pentsamendu positiboegirik etortzen.
|
|
|
Eta ezetz erraiteko gogoa etorri zitzaidan, baina ez nintzen ausartu. Eta nik ez
|
dakit
bera ere oso pozik ote zegoen, zeren, eskaileretan goiti gindoazela ere, bere burua zuritu bertzerik ez baitzuen egin: " Zer uste du saindujale horrek, ni hain inozoa eta hain inozenta naizela?
|
|
2002
|
|
|
Bistakoa da Kalamidadeen liburua edozer izan daitekeela, nobela konbetzionala izan ezik. Narratzailea bera ere etengabe ari da ironizatzen liburuaren idazkeraz, eta ez du zalantzarik egiten" kritiko jakintsuen" aipamenak egitean, ongi
|
baitaki
bera ere kritikatu egingo dutela" historiaurrekoak" esaten dien zenbait teknika eta estrategia narratibo erabiltzeagatik. Horren guztiaren ondorioz, nobela hari baten garapena izan beharrean, egoera groteskoz osatutako multzo bihurtzen da.
|
|
2003
|
|
|
Erronkak zein diren
|
jakitea
bera ere ez da gutxi...
|
|
|
Ikaratua nago, eta
|
badaki
berak ere.
|
|
2004
|
|
|
Orain, ordea, bazirudien hori guztia, urte gutxiren joanean, ahaztuz zihoala. Gizon harroa zen Oppenheimer,
|
bazekien
berak ere. Harroegia.
|
|
2006
|
|
|
|
Banekien
berak ere borrokatu behar izan zuelabere baitan, baina ez nuen gaiaz mintzatu nahi...
|
|
|
Kopetan jarri du eskua Nereak. Ez
|
dakiela
berak ere ezer baina normala dela, ahizparen egoerak asko kezkatzen duela, eta horregatik egongo dela horrela. Eta orduan konturatu da azken astean telefonoz bakarrik hitz egin duela Xabierrekin, eta elkarrizketa bukatzeko esan dio Ea noiz elkartzen garen, e,?
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, pertsona batek nazio identitatea gara dezan beharrezkoa da pertsonahorrek
|
jakitea
bera ere talde horretako kidea dela; hau da, bere burua talde horretakotzat jo behar du. Horri autokategorizazio nazionala esaten zaio.
|
|
2008
|
|
|
1) Azkue Hendaiara ez joatekotan egon zen, baina Arana Goiri hara zihoala
|
jakitean
berak ere agertzea erabaki zuen.
|
|
2009
|
|
|
Ez ditu beste altzekumeak ikusten, eta ez
|
daki
bera ere altzekumea dela. Ume bat dela pentsatuko du beharbadaâ? ¦
|
|
2010
|
|
|
Eta irakurleak
|
badaki
berari ere apur batek bederen, odol apur batek, odol literario apur batek, zipriztin egingo diola liburua irakurtzerakoan oraindik hasi ez bada ere.
|
|
2011
|
|
|
Kapritxotan ohitua zen, nitaz jabetzen ahal zela erakutsi zidan sortzen zuen fereka jolasti harekin,
|
bazekien
berak ere interesgarria izaten komantxe arapajo kiowa txeieneokin. Edurnek, esaldi harekin, klase borroka egin zuen feminismoz apaindurik:
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, askotan nahiago izaten zuen bakarrik ibili, Manuelek sarri hutsegiteak baitzituen. Julenek
|
bazekien
bera ere ez zela perfektua, baina era berean zekien Manuel baino hobea zela. Eta dikotomia horrekin, Manuel estimatzen ikasi zuen.
|
|
|
Udaberriko hego haizeak beti poema bat dakarkizula gogora, horixe esan diozu gaur, Szymborskaren. Agur paisaia bati?.
|
Badakizu
berari ere poesia gustatzen zaiola. Bere azken koadroez hitz egin dizu, nola azken boladan emakume baten irudia agertzen zaion beti, bizkarra ematen.
|
|
2014
|
|
|
Baina hori ez dut zertan aitortu: ongi aski
|
daki
berak ere. Eta berehala berresten dit.
|
|
|
Ezinezko esperantzaren iltze goriari heltzea zen ordea: egunean zehar erabilia zuen, ondo asko
|
zekien
berak ere, billeteak bertan gorde eta bertatik ateratzen zituenez gero.
|
|
|
–Ze nezesidade daukazu zuk haraino joateko, zure lagun txoro horri laguntzen??. Gure zorren eta hartzekoen kontadurian banuen, ordea, halako oportxo baterako eskubidea,
|
bazekien
berak ere ongi asko, eta horrenbestean geratu zen kontua.
|
|
|
Zahartu egin dela pentsatu du. Baina
|
badaki
bera ere desberdin ikusiko dutela, atsoak ez baitio begirik kentzen.
|
|
2015
|
|
|
–Bai, eta oraingoan benetan gainera, nire aldetik behintzat.
|
Bazekiat
bera ere benetan ibili zela, baina horretan ere ez nian buruarekin jokatu.
|
|
|
Mariak, ez
|
daki
berak ere nola, zertan ari zen azaldu zien aurrean zituenei. Gero, Mariaren etxea miatu nahi zutela eta, handik Beotera joan ziren denak.
|
|
|
Bobby hurrengo erabakia neurtzen aritu zen, arriskutsua baitzen. Gurasoek bazuten Maryren berri, eta
|
bazekiten
berak ere bazekiela hori. Zinpetu gabeko sekretu horixe zegoen beren artean.
|
|
2016
|
|
|
Are gehiago Landerren ahoan. Izan ere,
|
badakit
berari ere min egiten diola hitz horrek. Triste ikusi dut askotan, eta haserre, bazter batean, bere koadernoan marrak behin eta berriro errepasatuz, besteei arraroa dela ez entzutearren.
|
|
|
Garai bateko serenoei buruzko aipamena ere egiten zuen kazetariak, baina lantegietako zaintzaileei buruz ezertxo ere ez zekarren.
|
Bazekien
berak ere ordurako gutxituta zeudela, eta beste segurtasun sistema batzuk ari zirela nagusitzen, baina artean geratzen ziren bakarren batzuk, nahiz oso jende gutxik izan haien berri. Ez zuen, hala ere, bazterketa sentimendurik izan:
|
|
|
Edozer gertatuta ere, nire bizitzako udarik onena izango da hau, une txarrek ez dutelako ezabatuko Mikelengatik sentitu dudana. Eta
|
badakit
berak ere gauza bera sentitzen duela. Eta inoiz zerbaitez damutu behar badut, izan dadila egindako gauzengatik, eta ez egin gabekoengatik.
|
|
2017
|
|
|
|
Badaki
berak ere eldarnio hutsak direla astakeriok. Halere nahi luke bere buruari gaur traizioa egin, kupida gabe, imajinazioan bederen.
|
|
|
–eta ni sufritzen nago, baina
|
badakit
bera ere horrela dagoela, eta nik bion mina ezabatu besterik ez dut egin nahi, eta?
|
|
|
Josebak badaki maite duela. Eta badaki hark
|
badakiela
berak ere maite duela, bidaide direla, nolabait. Areago orain Axik Axi izateari utzi eta inoiz ere Axi izatera itzuliko ez den honetan.
|
|
2018
|
|
|
Ez zegoela jainkorik, bera handik putzu sakon eta beltz hartatik ateratzekorik. Orain, ondo ondo ez
|
zekien
berak ere, non zegoen zorigaitzaren hasiera edo bere bizitzan zoritxarrari sarbidea eman ziona. Zenbait arrazoi izango zirela egiten zuen berekiko, beti orduan bezala bira biraka buruan zituenak; besteetan aldiz, bere beldurrak edo zalantzak edo... nork jakin!
|
|
|
seguridade sozialera joan da, gauzak ondo zelan egin behar diren galdetu du, artez, eta kotillaren bat enteratu aurretik amaitu ditu egitekoak. Bestelako bakea irabazi duena, ez
|
daki
berak ere. Osterantzean hor edukiko zituen berari buruz atzetik berbetan?.
|
|
|
Beste bat baino ez eta kito. Minez bizirauten zuela, egunetik egunera, ez
|
zekiela
berak ere nola. Baina hori ez zion idatziko.
|
|
|
Honezkero Loreak
|
badaki
beren artean ere iritzi eta ikuspuntu desberdinak daudela, eta egongo direla etorkizunean ere, eta bidea aldapatsua izango dela. Badaki arazoak kanpotik ez ezik barrutik ere agertuko zaizkiela.
|
|
2019
|
|
|
Jakin ez
|
daki
berak ere izango duela existentziaren kondena:
|
|
|
Kidetasun bat baino ere estuagoa da lotura hori; emakumea eta lurra asimilatzea da zuzenbide naturalaren erregimenaren ezaugarri nagusia; bietan mamitzen da, hainbat gorabeheraren bitartez, biziaren iraupena, eta bizia, funtsean, generazioa da. Nomadetan, haurrak izatea akzidente hutsa dela ematen du, eta ez dakite zein diren lurraren aberastasunak; nekazariak, ostera, miretsi egiten du lur ildoen eta amaren sabelaren emankortasunaren misterioa;
|
badaki
bera ere azienda eta uztak bezala sortua dela, eta nahi du bere klanak beste gizon batzuk sortzea, klana iraunaraz dezaten, soroen emankortasuna ere iraunaraziz; ama moduko bat iruditzen zaio natura guztia; lurra emakume da, eta emakumeari lurraren indar ilun berak bizi zaizkio barrenean. Neurri batean, horrexegatik arduratzen da emakumea nekazari lanez:
|
|
|
Marianen ahots deliberatua zen.
|
Bazekien
berak ere zer zuen egiteko. Aterpe txikiaren azpian desagertu zenean, bi gizonek elkarri barre egin zioten.
|
|
2020
|
|
|
Ba ote daki arrantzan ari den lekutik gertu agertu zela igeri Mikel Zabalzaren gorpua hamar urte lehenago? Ba ote
|
daki
bera ere hilotz izango dela laster. Ba ote daki beraren eta Zabalzaren memoriek bat egingo dutela Bidasoko ur emarian?
|
|
|
Tira, agian Garderen proposamena onartzea da onena, eta bien artean banatzea frantsesen dirua. Azken batean, Garderen azpijokoa agerian utzi dute, baina inork ez
|
daki
bera ere joko horretan sartu berria dela. Berak eman dezake une jakin batean Espoz Minaren kokapenaren inguruko informazio zehatza, Garde konfiantzazko etxeren batean gordetzen den bitartean.
|
|
|
Badaki Ramonek ez duela bihar goizeko eguzkia ikusiko. Eta
|
badaki
berak ere ezetz. Bizirik jarraitzeko aukera txiki bat inork izatekotan, piztia harengan boterea duelako, berak dauka, Anak.
|
|
|
Galdosek irakurria zeukan Azpilikuetaren Compendium horum omniun Navarri operum bilduma, Venezian argitaratua 1598 urtean. " Azpilikueta fraide agustindarra zen, Aita Sainduaren aholkularia, eta batek
|
daki
bera ere ez ote zen Aita Saindua izatera iritsiko, baldin eta Gaztelako Felipe ii.a erregeak kardinal izendatzeko oztoporik jarri ez balio. Zuzenbide Pirinearreko iturrietatik edandako Azpilikueta nafarrak zioen erresuma ez dela erregearena, herritarrena baizik.
|
|
|
Neu joan nintzen berarengana, beste batzuekin batera.
|
Banekien
bera ere atezaina izandakoa zela. Oso ondo hartu gintuen eta litografia dotorea eta esanguratsua egin zuen.
|
|
|
Galeraren kontzientzia garbi azaleratu zitzaion poetari gaixoaldiaren momentu oso larri hura igaro berritan, eta loreen iragankortasunari begira samintzen da, bai
|
baitaki
berak ere loreen patu berbera izango duela, eta denboraren joanak dakarren galeraren oinazea berarentzat ere izango dela. Oinaze horri aurre egiteko ahaleginak bideratzen du Xabier Lete poesiaren indar salbatzaileari heltzera, hitzen dohainaren bitartekari izatera.
|
|
|
Ume moko bat baino ez da. Oskar… Konturatu naiz,
|
badakit
bera ere zure ikasle izandakoa dela.
|
|
2021
|
|
|
Horretaz apenas hitz egin zuen Zavalak, Esnalek dioenez. «Ez
|
dakit
berak ere zer neurritan landu zuen gai hori, baina landu gabe ere ikusten da min egiten ziola. Bertsopaperetan eta herri literaturan halako zirrikitu bat edo aurkitu zuen, paradisu galduaren halako isla moduko bat.
|
|
|
Oraingoz ezin dut esan maite dudala, baina bai berarekiko lotura gero eta handiagoa dela, nire aldetik behintzat. Ez
|
dakit
berak ere antzeko zerbait gogoan duen, auskalo. Nola jakingo ba, apenas berba egiten badugu, geure azken egunotako topaketak, hau da, Cordoneria kaleko teilatupean, guztiz arrapaladatsuak eta lizun lizunak izan baitira, nik pasioak eraginda asmatu nahi ditut, badirudi hura beti haren osaba izeben etxera garaiz bueltatzeko larri larri ari dela, eurekin gaur gauean dituen ez dakit zer nolako ezinbesteko betebeharrak direla bide edo, afaria prestatu behar ote dien edota erdi elbarri edo direla oheraino laguntzea.
|
|
|
Erraza izan luke, baina batzuetan ez da hala izaten. Nik ama maite dut eta sakonean
|
badakit
berak ere maite nauela, baina kosta egiten zaigu elkar egoki zaintzea, mimatzea, gozo hartzea. Noizbait aita ezagutzen badut, noizbait amarengana itzultzen banaiz, zera esango diot:
|
|
|
hantxe, hiribideko beste muturrean, argizko laukizuzen handia ikusten da. Eskua zorroan murgildu eta sardina potea ateratzen dut; atzetik datorkit Laurent eta
|
badakit
berak ere atzamarren artean estutzen duela metal hotz eta gogorra. Eskuinean hurbiltzen ari da argizko laukizuzena.
|
|
|
Kristalezko ontziak eta puxikak begiradaz zeharkatzen zituen, ikusezinak bailiran. Hélènek begirakune bat bota zion Jeani; hau bere garagardoa edaten ari zen, adigalkor, baina unea iritsia zela
|
bazekien
berak ere.
|
|
|
Bortxaketarena ez nekiela, baina banuela susmoa, herrian denek zutela susmoa; aztarnak ikusita, ergelenak ere antzeman zezakeela zer gertatu zen etxe hartan. Hurrengo hau esan edo ez esan zalantza egin nuen, baina nik baldin
|
banekien
berak ere jakiteko eskubidea zuen.
|
|
|
BAD jaialdia ekoizle kidea dela aurkeztu du Igor Calongek bere azken sorkuntza, Tormenta izenekoa. Nik ez
|
dakit
bera ere konturatu ote den baiezkoan nago, baina latinez pentsatuz gero tormentuak da izenburuaren euskarazko ordaina, eta argi dago emozioen ekaitzek tormentu ugari ekartzen dizkigutela, pieza eredugarri honetan irudikatu den bezala.
|
|
|
Denok
|
dakigu
bera ere hil egingo dela izeba bezala, dutela erreskatatu, baina Omayra kezkatuta dago biharamunean matematika azterketa duelako.
|
|
|
Dena gezurra dela esan nahi diot, antzezpen batean gaudela badakidala,
|
badakidala
berak ere badakiela, baina ez diot esaten, badakidalako bere senean daudenen arteko paktua puskatzea litzatekeela.
|
|
2022
|
|
|
Gerra eta gero, Luxiano harrapatu zuten, Jexuxen lagun handienetako bat. Jexuxek
|
bazekien
berari ere bila zebilzkiola, eta ihes egin zuen, ez ondoko herrira ere, baina urrutiagoko batera. Herri hartan, aldi batean, Elenaren etxean bizi izan zen, eta hortik jaio zen Pepita.
|
|
|
Alferrik luzatu du zure sufrimendua.
|
Badakizu
bera ere zure alaba izan litekeela? –itaundu du erantzunari itxaron gabe– Injustua iruditzen zaizu elkar horrela ezagutzea, azken orduan?
|
|
|
Cesterok ez du ahorik ireki. Ondotxo
|
daki
berak ere gauza bera egingo lukeela. Nolanahi ere, goikoak jakinaren gainean jarri ditu, eta agian diziplina espediente batekin bukatuko da kontua.
|
|
|
Norberak bere buruari galdera gehiegi egiteko denborarik ematen ez duen bizitza. Ez
|
nekien
berak ere garai nahasiak bizi izan zituela. Bera ez zela nik uste bezain arrunta.
|
|
2023
|
|
|
Horrek ezinbestean sortzen ditu aliantzak, nahiz eta ez izan afektutik edo laguntasunetik, baizik eta badirela bestelako aliantza batzuk lehenago ezinezkoak zirenak sortzea. Baldin badakit neska gazte bat bere eskualdeko mugimendu feministan dabilela, eta kotxean bioi ari bazaizkigu mansplaining ikaragarria egiten, gero komunera bidean ez dut zalantzarik izango berarekin gaiaz hitz egin ala ez,
|
badakit
bera ere kontziente dela.
|
|
|
Andreas da hori, «lotaratzailea», eta haren bizkartzain ganoragabea, berriz, Simon. Insomnioaren inguruko erreportaje bat lantzen ari delako heldu da haiengana Petra kazetaria, eta ez du
|
jakingo
berak ere beste norbait duela atzetik; Gabriel, maiteminduta daukan liburuzaina. Abiapuntu horrekin, eta misterioari umore ukituak gehituta idatzi du Patxi Zubizarretak bere lan berria:
|
|
|
–Ez dakit xuxen, eta ez
|
dakit
berak ere badakien... Jauregi gisako bat, abandonatua, salgai omen dago...
|
|
|
udaberriko egun batek ezin duela izan uda mineko argia. Horrenbeste
|
badaki
berak ere: ez du pintatu uda beteko argia, udaberriko argitasuna da koadroarena.
|
|
|
aita izateari uko egin zenion aspaldi, bota nion herraz.
|
Banekien
berari ere burura etorri zitzaiola azken aldi hura: Ospa!
|
|
|
Casablanca sindromea aipatuko nion orduan Petrari, eta Isabel Coixeten artikulua. Beharbada Nikolasek ez
|
zekien
bera ere erabiltzen ari zirela, azpijokoen sareko beste jopu bat baino ez zela eta, finean, anaia nagusiago bat zegoela xurgagailuen atzealdean. Baina Martin lasterka etorri zitzaigun eta, oihuka, itsasontzia galdu zuela jakinarazi zigun.
|