|
2000
|
|
|
Uste baino gehiago
|
zekien
amak: bururat etorri zitzaidan nik bizpahiru aldiz ikusi itzal hura, neskame batena zirudiena eta eneganik ihesi zihoana, zelatan ari izan balitzait bezala...
|
|
|
zure aitona da... Eta beldur naiz berant samar ez ote zabiltzan harekin ezkontzeko... ’ Eta irriz hasi ziren ama eta ahizpak, irriz hasi ziren guztiak... eta hain ahalketurik sentitu nintzen, non joan bainintzen neure gelarat, zeina baitzen, aldi berean, ene ahizpena ere, nigar egiterat, ez
|
dakit
amak, osabak eta ahizpek irri egin zidatelako edo ohartu nintzelako ezen neure baitaren baitan eta neure arimaren ariman guztiz hautsi zitzaidala neure lehengusu ustezkoaren aldeko amorio guztizko hura".
|
|
|
Eta usainak bereganatu ninduen. Gauza bakanak atse  gin zaiz  kit niri, ez dago zalantzarik, eta
|
banekien
amak arrazoi osoa zuela. Itxaropen osoa zuen nigan.
|
|
2001
|
|
|
Ez da zortzi urte lehenago bi txirikorda zeramatzan neskatilatxo hura, dagoeneko neska heldu eta hazia da. Oraindik amarengana itzuliko den esperantza gordetzen du bere bihotzaren erdian, baina jakin
|
badaki
ama ez dela inoiz aktoresa ospetsu izatera iritsiko.
|
|
|
Aski agudo joan zitzaizkion bromarako planak, Joxeparen erranak adituta.
|
Bazekien
ama ere gaizkitu izanen zela hura aditze hutsarekin. Nola edo hala uxatu zuen segituan.
|
|
2002
|
|
|
Beraz, handik aurrera, bere erraietako haur horrekin, ama gazte bat izango da, neska gazte bat izan beharrean. Gainera,
|
badaki
amaren laguntza ez zaiola faltako... Bitartean, udan egindako lanarekin hilabete batzuk irauteko gai dela sentituz, amaren etxea utzi eta alde egiten du karabana batean bizitzera, nahiz erabaki hori ere ez den ez amaren, ez bere mutil lagunaren oso gustukoa.
|
|
|
Ordea, nola erreakzionatuko zuen amak, Sarak esan ziezaionean Alpujarretara zihoala, ez Sergio bisitatzera, baina harekin bizitzera? Beldur zen Sara, jakin
|
bazekielako
amak hainbat gairi buruzko ikuspegi ezin zurrunagoa zuela. Atzerakoia zela, alegia.
|
|
2003
|
|
|
Txominek ongi ulertu dio.
|
Badaki
amak ironiaz eta malezi puntu batez esan dizkiola esatekoak. Eta maitasun handiz.
|
|
|
–Ez al
|
dakik
amari ez zaiola batere gustatzen hi hareatzan ibiltzea. Arriskutsua duk!
|
|
2004
|
|
|
–Eta zer esan, nik ez
|
badakit
ama, aita edo neba arrebarik dudanik. Gainera, ez dut nahi nire gurasoek nire egoeraren berri edukitzea.
|
|
2005
|
|
|
–Bai, ondotxo
|
dakigu
amaren pentsioa zenbatekoa zen –esanez moztu zuen Julitak Markos– Gurera ere diru mixkin horretxekin etorri zen eta. Baina bankuan izan gara eta badakigu kartilan zenbat diru dagoen!
|
|
2006
|
|
|
Nereak ez du gaur arte
|
jakin
amak erditze zaila izan zuela. Hori ere ezkutatu zion, orain izaretan estanpatuta dagoen ospitale hitza ezkutatzen saiatzen den bezala.
|
|
|
Hala ere, nire aholkua entzun nahi baduzu, ezin duzu susmorik pitzarazi.
|
Badakizu
amak erraz antzematen dizula urduri zaudenean. Asier, lasaitu.
|
|
|
Ez
|
dakit
amak nola ahal zuen aitaren eta neba arreba guztion hitz, begirada, ohitura, jokabide, jarrera... jasangaitz haiek guztiak irentsi. Txirikordarena izan zen luzaroan ahaztu ez zitzaidan amari buruzko oroitzapen txar bakarra.
|
|
2007
|
|
|
Batek ez
|
daki
amaren penak zer legurriak dituan, Bañan alare abanta152 biar guztiok degu munduan.
|
|
|
Gizon berebizikoa benetan. Berak kontatuta
|
dakit
amak esaten ziona:
|
|
2008
|
|
|
Ezin da hala izan. Ezen protagonistak
|
badaki
ama eta horrelako konzeptoekin ez duela. Laguna du, aitzakia, transfer bat, nortasuna usurpatuz bere istorioaren kordoka askatzea ahalmendu diona.
|
|
|
Natividadek
|
bazekien
amak aipagai behar zuela Gerardoren izena elkarrizketaren momenturen batean, nola ez, bada, baldin eta amak Nataliaz hitz egin nahi ziola esan bazion!, eta ez bazegoen, etxekoek bizi zituztèn baldintza jakin haietan, Gerardo gabeko Natalia ulertzerik!?, baina, izena entzun ahala, aztoratu egin zen, baita lotsagorritu ere. Eta amak abagunea profitatu zuen, jakina, estu zegoena are gehiago estutzeko:
|
|
|
Esan nahi dizuedana zera da: ez
|
dakidala
Ama Birjina Guadabrezon agertu den edo ez, baina Ama Birjinak Guadabrezon nahi nau, eta hara joango naiz.
|
|
|
–
|
Badakizue
Ama Birjina orain dela hiru egun agertu zela Guadabrezon, eta badakizue, halaber, hurrengo egunean gezurtatu zutela berria.
|
|
|
dobloiak, urrezko luisak, gineak, zortzi errealekoak eta ez dakit zer gehiago, denak nolanahi nahastuta. Gineak zeuden, gainera, gutxien, eta haiekin bakarrik
|
zekien
amak kontuak egiten.
|
|
|
Itsasgizona izaki, nahiago zuen etorkizunari begiratu. Gure amaren familiakoak bai, ostera, mila kontu
|
dakizkigu
amaren aldekoak, halakoren eta bestelakoren istorioak. Baina aitaren partekoak oso gutxi.
|
|
|
Ez
|
dakit
amari sinetsi behar diodan, ez dakit hau ere ez den izango beste alegiazko istorio bat, ez dakit aitona Liboriok gezurra esan ote zion amari museora egin zuten bisita hartan. Kontua da amona Ana zela hura esan ziola aitonak gure amari, ez esateko inori baina sekretu hori partekatu nahi zuela berarekin.
|
|
|
Gero, baliteke poliki poliki abestiak sortzen joatea». Jakin
|
badakite
Ama Sayren itzulerak zeresana eta orotariko iritziak sortu dituela, baina eurak gustura dira eta «ilusio handiarekin».
|
|
|
Natividadek
|
bazekien
amak aipagai behar zuela Gerardoren izena elkarrizketaren momenturen batean –nola ez, bada, baldin eta amak Nataliaz hitz egin nahi ziola esan bazion!, eta ez bazegoen, etxekoek bizi zituztèn baldintza jakin haietan, Gerardo gabeko Natalia ulertzerik! –, baina, izena entzun ahala, aztoratu egin zen, baita lotsagorritu ere. Eta amak abagunea profitatu zuen, jakina, estu zegoena are gehiago estutzeko:
|
|
|
Esan nahi dizuedana zera da: ez
|
dakidala
Ama Birjina Guadabrezon agertu den edo ez, baina Ama Birjinak Guadabrezon nahi nau, eta hara joango naiz.
|
|
|
Autoan sartu garenean, ez diogu elkarri ezer esan. Hendaiako kasinoraino gidatu behar duela baino ez
|
daki
amak. Autoko airea loditu egin da, amak beti eraman ohi duen anbientadorearen usainaren eraginez.
|
|
|
(Ama alabez ez dakigu hainbeste: adibidez, ez
|
dakigu
amek zer nahiago duten alaba puta, deklaratua, jakina, izatea baino).
|
|
|
Ez genekien zehaz  ki zein datetan, baina bagenekien ordurako jaioa zela, bai eta, ziurrenik, abandonatua izan zela ere. Ez genekien nork utziko zuen umezurtz etxean, baina
|
bagenekien
ama bat sufritzen egongo zela, ezin imajina dezakegun era batean sufritzen. Eta bagenekien zain egotea beste aukerarik ez genuela, eta ahalik eta ondoen eraman behar genuela.
|
|
2009
|
|
|
Nonbait, gazteari amaren egunerako etxera itzuliko zela zin egin zioten, eta hain justu ere, data horretantxe ari naiz ni orain hitz hauek idazten, mugako leku horretatik. Inoiz ez dut
|
jakingo
amak semea gaur besarkatu ahal izango duen, baina ez dut uste.
|
|
|
Zertarako galdetu behar zion, ordea, amari, baldin eta Gabinok ongitxo
|
bazekien
amaren berri auzi hartan?; zer besterik entzun zuen, bada, Gabinok etxean bizitza osoan, Espainia gora eta Espainia behera?; etxean eta ikastetxean ikusi zituèn mapa guztiek, gainera, arrazoia ematen zioten don Alfredori!; Gabinok, bestalde, lehen muturrekoaren ondotik, durduzatuta eta galduta behar zuen, bat batean heldulekurik gabe gelditu balitz bezala; esan nahi baita don Alfredoren hitzak g... laburbilduko balute bezala; eta, hala ere, argudioaren pisuak zapalduta senti zitekeen arren, lagunarekiko leialtasuna geratzen zitzaion Gabinori helduleku eta argudio bakar gisa; hitzik ezean, baina, zertan gelditu ziren, bada, Felipe Gastaminzaren hitzak agertoki hartan??, haizean galtzen ziren lagunarekiko leialtasun guztiak, eta haizeak ez zuen heldulekurik, definizioz; eta, hala eta guztiz ere, argudio orotatik harat zihoàn leialtasun itsuaren aukera gelditzen zitzaion, baina Gabinok ez zion aukera hari ere heldu; aitzitik, amaren seme duina erakusten zuela?. Pregúntale, si no, a tu madre, que es una dama de alto copete?
|
|
|
Maria Bibianak hitz haiek esan ahala, elkarri begira geratu ziren ama eta Domingo; ongi ezagutzen baitzuten elkar, bazekiten, bai, elkarren berri: amak bazekien semea aitzakia baten bila zebilkiola nagikerian segitzeko, eta semeak
|
bazekien
amak betebeharrak eta obligazioak oroitaraziko zizkiola; Domingok, baina, aitzakia berri bat asmatu behar izaten zuen halakoetan, behin eta berriro errepikatzen den aitzakia higatu eta bere baitan agortzen baita azkenean; amak, aldiz, aski eta sobera zuen betiko leloa, mutilaren alferkeriarekin lotua, ezer berririk asmatzera jo gabe; hala, bada, lehia berean zeuden arren, lehia diferentean zeuden...
|
|
|
Orbetarrak elkarrekin zihoazen automobilerantz, guztiak pozik, ama izan ezik, susmo batek eta kezka batek jaten baitzuten barrutik; izena ere bazuen bere kezkak: Domingo; zer ote zuen, izan ere, mutil hark buruan?; eta, halere, ongitxo
|
zekien
amak ordurako zer zuen bere mutil hark buruan, bere artean ezetz eta ezetz esaten ahalegindu arren. Regina Aldasorok ongi gogora baitzezakeen nola bizi izan zuen berak, Domingok abioiaren atzetik egin zuèn lasterketa, Domingok zapaltzen zuèn lurra bere sabelekoa balitz bezala, Reginarena berarena, mutilaren pauso bakoitzak ikara eragiten ziola, eta ikarak buruaren erreakzio automatikoa, ez eta ez!?, ezezko haiekin erremediorik ez zuena estaltzeko eta ezabatzeko gai balitz bezala:
|
|
|
Amak luke jasan bere gorputz biluzia semearen eskuetan, hark belaki batekin igurtzi bitartean. Gaur Reginak egin dio eta Rikardok
|
badaki
ama lasaiago dagoela, nahiago duela emakume horrek egitea garbiketa bere semeak baino, eta ez gizona delako, bere semea delako baizik, bizitza osoa igaro du semeari erakusten ez dagoela ezer ama lurrera bota dezakeenik, ama burdinazkoa dela, eta lasai egon daitekeela, ama beti izango delako bertan, bere burdinazko besoekin bera defenditzeko. Mirenen burdinazko besoak herdoilduta daude dagoeneko eta semeari halakorik erakustea da min gehien ematen diona.
|
|
|
Amarengatik bueltatu zen Hego Ameriketatik, eta aurtengo udan Nikaraguara joateko zuen aukerari ere uko egin dio amarengandik gertu egoteko. Medikua da, eta
|
badaki
amak edozein momentutan beherakada larria izan dezakeela. Adin bereko emakume eta gizon asko ikusi ditu hiltzen, bere ama baino osasuntsuago eta itxuraz indartsuago zeudela.
|
|
|
MILENA. (Moztuz. Gaiaz beste egin nahian)
|
Badakizu
amak gizon baten argazkiak dituela?
|
|
|
JOANA. Ez
|
dakit
amari gustatuko zaion?
|
|
|
(Pentsatzen bezala) Eztakit nola enintzen konturatu. Ze Naiaren adina ikusi eta
|
jakinda
ama eta osaba German... (elkarrekin egon zirela)
|
|
|
Problematikoenak Fruitu lehorrak alergenikoak izan daitezkeen elikagaiak dira, eta horien guztien artean, kakahueteek eragiten dute alergia gehien. Haurrak, oso txikia bada, ez
|
daki
amari edo aitari urdaileko mina duela esaten, edo eztarria ziztatzen dio alergia eragiten dion fruitu lehorrik jaten duen bakoitzean. Hori dela eta, ez da erraza izaten lehenengo urteetan elikadura alergiak diagnostikatzea.
|
|
|
Orbetarrak elkarrekin zihoazen automobilerantz, guztiak pozik, ama izan ezik, susmo batek eta kezka batek jaten baitzuten barrutik; izena ere bazuen bere kezkak: Domingo; zer ote zuen, izan ere, mutil hark buruan?; eta, halere, ongitxo
|
zekien
amak ordurako zer zuen bere mutil hark buruan, bere artean ezetz eta ezetz esaten ahalegindu arren... Regina Aldasorok ongi gogora baitzezakeen nola bizi izan zuen berak, Domingok abioiaren atzetik egin zuèn lasterketa, Domingok zapaltzen zuèn lurra bere sabelekoa balitz bezala, Reginarena berarena, mutilaren pauso bakoitzak ikara eragiten ziola, eta ikarak buruaren erreakzio automatikoa –ez eta ez! –, ezezko haiekin erremediorik ez zuena estaltzeko eta ezabatzeko gai balitz bezala:
|
|
|
Maria Bibianak hitz haiek esan ahala, elkarri begira geratu ziren ama eta Domingo; ongi ezagutzen baitzuten elkar, bazekiten, bai, elkarren berri: amak bazekien semea aitzakia baten bila zebilkiola nagikerian segitzeko, eta semeak
|
bazekien
amak betebeharrak eta obligazioak oroitaraziko zizkiola; Domingok, baina, aitzakia berri bat asmatu behar izaten zuen halakoetan, behin eta berriro errepikatzen den aitzakia higatu eta bere baitan agortzen baita azkenean; amak, aldiz, aski eta sobera zuen betiko leloa, mutilaren alferkeriarekin lotua, ezer berririk asmatzera jo gabe; hala, bada, lehia berean zeuden arren, lehia diferentean zeuden...
|
|
|
Zertarako galdetu behar zion, ordea, amari, baldin eta Gabinok ongitxo
|
bazekien
amaren berri auzi hartan?; zer besterik entzun zuen, bada, Gabinok etxean bizitza osoan, Espainia gora eta Espainia behera?; etxean eta ikastetxean ikusi zituèn mapa guztiek, gainera, arrazoia ematen zioten don Alfredori!; Gabinok, bestalde, lehen muturrekoaren ondotik, durduzatuta eta galduta behar zuen, bat batean heldulekurik gabe gelditu balitz bezala; esan nahi baita don Alfredoren hitzak g...
|
|
|
Hitz egiten dakigu.
|
Dakigu
amak esaten duen legez esaten. Zer ikasi behar dugu?
|
|
|
Aldiero pake on batek lehuntzen ditu denak, halako nostalgia ttiki batekin beharbada, oroitzian nola haurra nintzelarik sekuritate hori nun nahi harrapatzen nuen,
|
jakinez
ama inguruan nuela. Momentu horietan, gorputz guzia loharkatzen zait, egoten naiz mugitu gabe, etxearen soinu bereziak izagutuz, ongi, obekiena erraten ahal den bezala, ongi.
|
|
2010
|
|
|
Don Bernardinoren argazki hau irakurtzen dudan bakoitzean, gure amaz gogoratzen naiz oharkabean; ez dago biak konparatzerik, badakit, Damaso, baina ez didazu ukatuko bai gure amak, bai don Bernardinok, baita garai hartako maisu askok ere, gure ama hizkuntzarekiko mespretxuzko jarrera bera zutela funtsean; ez naiz epaitzen ari, alor honetan jokabideak eta joerak punpa lasterrean epaitzeko jarreratxoa nagusitzen zaidala aitortzen dudan arren, gogoaren arkua beti tenkatuta, deskalifikazioen gezia edonora jaurtitzeko prest, hain bihurtu naiz eta hain bihurtu naute bizitzan egokitutako inguruabarrek euskarari buruzko gaietan sentibera. Euskal Herriko kultur balio nagusitzat dut euskara, ez ahaztu??; ez dut, ez, ama epaituko, orain ez bederen? nik ez
|
baitakit
amaren gurasoek alaba umetan estutu ote zuten, edo berezko estutasun bat ote zuen barruan, auskalo zer konplexuk edo beste zerk eraginda, ezinegon bat sortu ziona; gero, berak bere begiez ikusten zuèn mundu txikia, jaioterria, bere ezinegonaren eta bere beste gaitz guztien zergatitzat hartu, eta egoera horrek, jakina, kanpora bultzatu zuen, kanpora egiteko izan zuèn lehenengo aukeran, Madrilera, Villalbako markes jaun andereen etxera; amak, beharbada, modu inkontziente batean sentitzen zuen hura guztia hasieran, baita modu kontziente batean gero ere, herrira etortzen zirèn markes jaun andereen mundu ustez handiarekin topo egin zuenean; mundu hura, inoiz amestutako handitasunaren eguzkiak argitua?
|
|
|
bidenteen kopurua izan zen, bi neska mutilei berandu gabe gehitu baitzitzaizkien beste batzuk, gero eta gehiago, bost, zazpi, hamar, hamabost?; egin ere, egin zidan amak iruzkina, halako batean: . Konturatu al zara gero eta gehiago direla Andre Maria ikusten dutenak??; ikustekoa zen nola esan zidan amak esaldi hura, buruan zuèn esperantza bere fruitua ematera balihoa bezala!; nik ez
|
dakit
amak ilara luze batean imajinatzen ote zituen bidenteak, Ama Birjinak aukeratu eta jendetzatik bereizten zituenak, bakoitzaren meritu eta desmerituen arabera, lore zuri beltz bati petaloak banan banan kentzen zizkion bitartean: zu bai, zu ez, zu bai, zu ez?
|
|
|
Azkenean, don Anizeto kalonjeak argitu zizkigun gauzak, bisitan, ez nizuke zehazki esango bisita hura ama gaixotu baino lehen edo gaixotuta gero izan ote zen?? etorri zitzaigùn egun batean; nik banekien don Anizetoren zuhurtziaz kontu hartan guztian, eta berak
|
bazekien
amaren eta bion jokabide inozoaren berri; nik ez dakit don Anizetok amari zerbait esan ote zion bisita hartan, baina ni ikusi ninduenean. Ada eta izeba Ernestinarekin nengoen une hartan?, bere galdera egin?. Libre al zaude memento batean, Gabino???
|
|
|
Beno, nik hamar urte esan dut, baina auskalo noiztik zebilen gure aita alkoholarekin nahastuta! Hala ere,
|
badakit
amak errudun sentitzeko arrazoiak izango dituela azkenean gertatu denarekin, baina hori burutik kentzen laguntzea da orain nire eginkizun nagusia.
|
|
|
Amaiak
|
bazekien
amak pastillak hartzen zituela hegan egin behar zuen bakoitzean. Beldur ikaragarria zion hegan egiteari, eta bitxia zen hori, askotan hartu behar baitzituen abioiak hara eta hona joateko, beti lanaren aginduz.
|
|
|
Eskaileretan dagoela AITORrek serio begiratzen dio.
|
Badaki
amak zerbait ezkutatzen diola.
|
|
|
AITOR: Nik ez nizun minik eman nahi;
|
badakit
amak estimu handia dizula, baina zeloek itsutu egin ninduten. Asko sentitzen dut, benetan.
|
|
|
“Hala ere, nagusiek adina jan eta edan ezin dutenez, oso garrantzitsua da haiek zaintzea. Bestalde,
|
badakigu
amaren eta haurraren arteko loturak funtsezkoak direla haurraren garapenerako eta haren nutrizio osasun onerako”, azaldu zuen Acción contra el Hambreren nutrizio koordinatzaileak, Uwimanak. Haiti suntsitu duen lurrikararen ondoren, beharrezkoa da “kontsolamendua eta segurtasuna eskaintzea”.
|
|
|
Gure egonaldi haietan atentzioa eman ziguna —Ama Birjina ekainaren 30ean agertu zen lehen aldiz— bidenteen kopurua izan zen, bi neska mutilei berandu gabe gehitu baitzitzaizkien beste batzuk, gero eta gehiago, bost, zazpi, hamar, hamabost...; egin ere, egin zidan amak iruzkina, halako batean: " Konturatu al zara gero eta gehiago direla Andre Maria ikusten dutenak?"; ikustekoa zen nola esan zidan amak esaldi hura, buruan zuèn esperantza bere fruitua ematera balihoa bezala!; nik ez
|
dakit
amak ilara luze batean imajinatzen ote zituen bidenteak, Ama Birjinak aukeratu eta jendetzatik bereizten zituenak, bakoitzaren meritu eta desmerituen arabera, lore zuri beltz bati petaloak banan banan kentzen zizkion bitartean: zu bai, zu ez, zu bai, zu ez... gauzak hala izatekotan, ez baitut dudarik amak petalo zuri batean ikusten zuela bere etorkizuna, letra larrietan idatzitako baiezko batek berretsia:
|
|
|
...lasterrean epaitzeko jarreratxoa nagusitzen zaidala aitortzen dudan arren, gogoaren arkua beti tenkatuta, deskalifikazioen gezia edonora jaurtitzeko prest, hain bihurtu naiz eta hain bihurtu naute bizitzan egokitutako inguruabarrek euskarari buruzko gaietan sentibera —Euskal Herriko kultur balio nagusitzat dut euskara, ez ahaztu... —; ez dut, ez, ama epaituko, orain ez bederen... nik ez
|
baitakit
amaren gurasoek alaba umetan estutu ote zuten, edo berezko estutasun bat ote zuen barruan, auskalo zer konplexuk edo beste zerk eraginda, ezinegon bat sortu ziona; gero, berak bere begiez ikusten zuèn mundu txikia —jaioterria— bere ezinegonaren eta bere beste gaitz guztien zergatitzat hartu, eta egoera horrek, jakina, kanpora bultzatu zuen, kanpora egiteko izan zuèn lehenengo aukeran,...
|
|
|
Azkenean, don Anizeto kalonjeak argitu zizkigun gauzak, bisitan —ez nizuke zehazki esango bisita hura ama gaixotu baino lehen edo gaixotuta gero izan ote zen... — etorri zitzaigùn egun batean; nik banekien don Anizetoren zuhurtziaz kontu hartan guztian, eta berak
|
bazekien
amaren eta bion jokabide inozoaren berri; nik ez dakit don Anizetok amari zerbait esan ote zion bisita hartan... baina ni ikusi ninduenean —Ada eta izeba Ernestinarekin nengoen une hartan—, bere galdera egin —" Libre al zaude memento batean, Gabino?" — eta halaxe hitz egin zidan, gero, etxeko atarian: " Guztia iruzurra izan da, Gabino.
|
|
|
Laster etxeratu nahi zuen, biharamun iluntzeko afariko giroa epeltzeko, baina azkenean ez zuen nahikoa adorerik bildu. Bere buruari esango zion nahi gabe joan zitzaiola denbora, nahiz eta egiazki
|
bazekien
ama aurrez aurre aurkitzeko batere gogorik ez zuelako zela.
|
|
|
Eskuartean nerabilen guztia utzita, aitarekin ahalik eta denbora gehien igarotzea erabaki nuen.
|
Banekien
amari lana uzteko eskatuz gero, egun eta gau emango zituela ospitalean. Lanak burua beste ardura batzuetan lanpetuta edukitzea zekarkiokeelako proposatu nion lana neuk uztea, gure ama, bere buruaz izan ezik, beste guztienaz atoan estutzen den horietakoa baita.
|
|
|
Zure aititak lehenik lana eta gero bizia galdu zituenean, ez
|
nekien
ama izango nintzenik, ez nekien ama izateko gogoa nuenik ere. Ez genuen umegintzarako astirik, mundua irauli gura genuen.
|
|
|
Zure aititak lehenik lana eta gero bizia galdu zituenean, ez nekien ama izango nintzenik, ez
|
nekien
ama izateko gogoa nuenik ere. Ez genuen umegintzarako astirik, mundua irauli gura genuen.
|
|
2011
|
|
|
RASHID. Ez daukat beste inor. Hamedek ez
|
daki
ama hil dela.
|
|
|
LUKAS. (buruarekin baietz) Ez kezkatu nigatik,
|
banekien
amaren egoera kritikoa zela.
|
|
|
Ez nekien ondo nori zegokion jarraitzea. Ez
|
nekien
amak aurrera egingo zuen, xehetasunen bat emanez, edo neuri zegokidan, galdez, xehetasunen bat eskatzea. " Aita beste pertsona batekin zebilelako".
|
|
|
Bere izenaz beste baino ez zuen egin Cosme Gezetak. Ez
|
dakit
amak alargun pentsioa jasotzen duen. Litekeena da, azken batean estatuaren aurrean Gezetaren alarguna baita.
|
|
|
Nik ez nuen izeko Margarita ezagutzen. Hartaz
|
nekiena
amari entzundako txatal batu ezin batzuen multzo lausoa baino ez da. Gutxitan kontatuko zidan hari buruzko ezer, eta beti ere zeharka, adar nagusi baten abartxo gisa gehienean ere.
|
|
|
– Ba al
|
dakizu
amak zenbat sufritu duen?
|
|
2012
|
|
|
|
Badaki
amaren bizimodua hankaz gora jarri duela, eta baita bere bizimodua ere. Aurrerantzean, ez da ezer berdin izango.
|
|
|
NAIA. Eta ama eta Ikerne haserre daude.
|
Badakit
ama horregatik gaizki pasatzen ari dela.
|
|
|
KANDIDO. Ezta izango hainbesterako.
|
Badakit
ama eta Leo ez direla lagun minak, baina hortik hain gaizki hartzera?
|
|
|
JOANA. Nik bakarrik
|
dakit
ama banku batean aurkitu dudala, ezinean, Leorekin sesioa izan eta gero.
|
|
|
KANDIDO.
|
Badaki
amak?
|
|
|
AIMAR. Ez
|
dakit
ama, ez nintzen fijatu. Jende asko zegoen eta bakoitza bere rollora.
|
|
|
" Ama hil da stop Hileta bihar iluntzean", irakurri zuen. Ezin zezakeen, inolaz ere, halakorik itxaron, berak
|
zekiela
amak ez zeukalako gaixotasun larririk. Bere buruan jotzen ari zen trumoi artean bestelako tximista zen azken hura.
|
|
|
Amak bestelako aukerarik gabe aurkeztu zion erabakia; bere hobe beharrerako zela hartzera zihoan bidea, esan zion, hura komeni zitzaiola bihar edo etzi probetxuzko gizona izan nahi bazuen. Aspalditik
|
zekien
amarekin oilar plantak ez ziotela ezertarako balio izango eta ez zuen zirrikiturik aurkitu hark hartutzat azaldu zion erabakia errefusatzeko. Ezustean harrapatu eta sasoi hartan ulergaitz suertatu zitzaion erabaki hark amarengandik koska bat gehixeago aldentzera zeramala sentitu zuen, biziki sentitu, gainera?
|
|
|
Hola dira, Aitatxi Amatxiak eta Aita Amak, ixil ixila, sukaldetik beren lo geletara buruz itzali.
|
Badakit
Ama eta Amatxiren begietarik malkoak doazela. Horra, berriz parrean, ilundura eta hasarreak: Ez deus bat izan ez bahintz, ez hukeen nehora joaitearen beharrik bizia irabazteko.
|
|
2013
|
|
|
Eta bestetik, haurra bere amarekin elkartzeko bi protagonistek egiten duten ibilbidea. «Oso datu gutxi
|
dakizkigu
amari buruz, badirudi haurrak ere ez duela oso ongi gogoratzen ama, baina haren gutun bat zeraman eta hura galtzean egiten du topo gerora bidelagun izango duen gizonarekin. Hark ama bilatzen lagunduko dio, baina nahiko modu xelebrean», kontatu du Gorrotxategik.
|
|
|
Isiltzeko.
|
Badakit
amak nire onerako hartuko zuela erabaki hura ziurrenik. Baina inoiz ezin izan nion galdetu, eta beraz hipotesiz betetako azalpenak baino ez ditut herrestatu nire bizitzan zehar.
|
|
|
–Aitak
|
badaki
ama hil dela?
|
|
|
amaren etxetik Tergestera ordubete zuen, puska bat autobusez, bestea oinez?.
|
Bazekien
amak etxean atxiki nahi izango zuela. Mila proposamen egingo zizkiola.
|
|
|
Prest zeukan otartekoa.
|
Bazekien
amaren arduraren berri. Sentitzen zuen.
|
|
|
hasperen edo imintzio batengatik, begiratzeko moduagatik dakigu zer gertatu zaion edo zer asmo dituen. Negar egiteko moduagatik
|
daki
amak umeak non duen min. Gorrotoak ere balio diezagukeela erakusten nien neure agenteei jarraipena egiten diegun pertsonen ezaugarri funtsezkoenak atzemateko, nolakoak diren jakiteko, zer zalantza dituzten, zertan egingo duten herren, bihar non huts egingo duten susmatzeko. Iheslari batek bere burua baino sakonago ezagutu dezake jarraipena egiten dion agenteak.
|
|
|
maitasunari dagokionez, inoiz baino zoriontsuagoa naiz, senargai bat dudalako. Baina ez
|
dakit
amari nola agertu, ez dakit nola ikusarazi neure bizimodua egiteko ordua iritsi zaidala. Zuk nola esango zenioke?
|
|
|
pianoa, dantzaldiak, joste lana, pintura eta, zorionez, liburuak. Edo, bestela esanda, irakurtzea eta idaztea. Jakina, emakume guztiek ez zuten neurri berean idatzi eta irakurriko, baina Jane Austenena bezalako familia giro kultuan, eta idaztea bera etxekoen ohiko praktika izanik(
|
badakigu
amak eta neba batzuek behintzat idazten zutena), erraz ulertuko dugu Austen gazte gaztetatik lotu izana izkiriatzeari. Ez da kasualitatea idazle honen garai bertsuan, eta batez ere geroxeago?
|
|
|
GARBIÑE. (irribarrez) Hori
|
bagenekien
ama etorri barik be. Leire eta Aimar hor daude.
|
|
|
World Vision International Fundazioa Funtzionamendua erraza da, World Vision ek azaltzen duenez: «Dituzten elikagaiei ahalik eta probetxu handiena ateratzen
|
dakiten
amek, sukaldaritzaren inguruan, eta haiekin partekatzen dituzte errezetak eta sukaldaritzako praktikak». Horrela, emakume guztiek, elikagai berberekin, nabarmen hobetzen dute seme alaben elikadura.
|
|
|
Izebari ama non zegoen galdetu nionean urruti joan zela esan zidan, sekula ez ninduela maite eta horrelakoak esaten zizkidan. Hala ere nik banekien hura gezur hutsa besterik ez zela, nik
|
banekien
amak izugarri maite ninduela. Oso urte gogorrak izan ziren niretzat.
|
|
|
Zubiko Bentara ailegatzen ari nintzela elizako ezkilen dandariak aditu nituen bat banaka, mantso eta beldurgarri.
|
Banekien
amak zer erranen zidan: " agonia".
|
|
|
Amaren gogokoa da Ekaitz eta ez nire gogokoa, hori ondotxo
|
daki
amak; baiezkoa emango niola uste zuen, hala ere. Ez diot ezetzik esan, ordea; ez dut mindu nahi, aspalditik ezagutzen dugu elkar.
|
|
|
Ba al
|
daki
amak?
|
|
|
|
Badakizu
ama beraren 7 semea dela?
|
|
2014
|
|
|
–Ez da egia. Zeuk esanda
|
dakit
ama eta anaia dauzkazula, esku trebeekin bularretakoa berriro kokatu eta kamiseta lehen zeukan bezala jarri zuen.
|
|
|
...e duzu egokiro bizi naizela sehia ni zure sei zango meharren artetik pasatzean eguna altxatzen dakusat pas un regard pas un sourire ibaiaren isuria dolore sakonaren ispilua da igurikatzen zintudan isozakiren atean ez naiz ama louise zu ukamena abstrakzioa ezabapena zara ez nintzen zure gustukoa ama hatsanka urratu nauzu labanaz eta burumuina zurrupatu didazu ekin ez dezadan maita ez dezadan sekula
|
badakizu
ama berunezko armiarma zu hilobiaren ilunean hezurrak zuritzen zoaz merluza plantxan txakolinarekin igurikatzen zaitut oraindik no (who) man zuretzat bereziki asmatu lauaxeta plazan larrua idaztoki arianaren iharduki liburua hostokatzen dut ama eta mirakuluz lurdes eta miren eta asunta eta zu eta begi bakarreko harri tailua ziklopea mehatxularia nork du hemen manatzen ama elektrak mokanes zuriaz ...
|
|
|
Beti bezala hitz egiten jarraitzen du.
|
Badaki
amari edo aitari, puedes, galdetuz gero, beti ahal izango dutela.
|
|
|
Egun batean, ordea, ama etorri zitzaidan saskibaloia probatzeko esanez. Nahiz eta nire ama profesionala izan, ez nuen ideiarik saskibaloiari buruz, ez
|
nekien
amak Espainiako selekzioarekin jokatu zuenik ere. Hernanin, Eason eta orain Ferrolen jokatzen ari zara.
|
|
|
Gutxienez bitarikoa zen aitak nortasun agiria erakutsi zuenean egin zuen keinua.
|
Bazekien
amak eskertuko ziola, baina erakutsi behar izan zuen gogoz kontra egindako zerbait zela. Amaren keinuak, ordea, ez zuen tolesdurarik eta nik handik aurrera ez nuen beldurrik sumatzen poliziaren autoen sirenak entzuterakoan.
|
|
|
Ez al zen nahikoa gaua izebaren etxean pasatu beharra, gainera fideo zopa janarazteko? Ba al
|
zekien
amak izebak zopari arrautza egosia botatzen ziola bere gorringo lehor eta guzti?
|
|
|
Neska ederra zen Maider, hura konkistatzeko modu petrala izango zen pixoihalarekin agertzea. ziokeen amari galdetu, gauza haiei buruz dena
|
baitzekien
amak, baina gaia ateratzea piztia esnatzearen antzekoa iruditu zitzaion. Sinetsita zegoen gaia ateratzen ez bazuen inoiz oheratu gabe geratuko zirela Txominen eta aitaren kirol istorioak entzuten.
|
|
|
Eta orduan baietz esan zion.
|
Bazekien
ama diskretua zela, ez zela adarra jotzen eta eskandalua sortzen ibiliko. Azkenean sos batzuk eman zizkion, eta asteburuan Oreretara joan zirela baliatu zuen han kasete bat erosteko; azken boladan etxean anaiaren bidez asko entzuten zuena:
|
|
|
Bere buruagatik errukitu egin zen Xabi, epaileak kanpora bidali zuenean. Baina pozik sentitu zen aita han ez zegoelako, eta
|
bazekielako
amak ez zuela inoiz ezer esango.
|
|
|
Pausoak entzuten ziren eskaileretan behera, eta hiru haurrek armairutik ateratzeko aprobetxatu zuten.
|
Bazekiten
amak ez zituela bere aldamenetik botako. Laurak elkarren ondoan geratu ziren, isilik.
|
|
|
|
Badakizu
amak nolakoak diren Egun on, andrea. Ondo lo egin duzu?
|