|
2002
|
|
|
Frontoi ondoan, ordea, bazen Patxiri gorroto zion zakur handi bat.
|
Banekien
nik hori eta, gune hartan, besoetan hartzen nuen beti. Patxi pozik nire besoetan.
|
|
|
Dena dela, ez
|
dakit
nik horrek harritu behar gaituen: behin baino gehiagotan ikusia nago nola Euskaltzaindiak berak egiten dituen bileretan, herrietan egiten dituen bileretan, entzuleen artean goxo goxoan nabarmentzen den aldika espainola edo frantsesa, gauzarik naturalena izango balitz bezala, inolako kezka aurpegirik ikusi gabe.
|
|
2003
|
|
|
Idusen. Silvestreri entzunda
|
dakit
nik hori. Silvestreren herrian normala da sega.
|
|
|
Luisak esana. Ondotxo
|
dakit
nik hori. Luziak Luisari eta Luisak Josebari.
|
|
|
Luziak Luisari eta Luisak Josebari. Ondotxo
|
dakit
nik hori. Joseba ez baita halakoa.
|
|
|
–Ez
|
dakit
nik horrek Mallonaren kasuan zerikusirik ote duen –esan zuen, zigarrotxoa isiotzeko keinuan hitzak korapilatuz.
|
|
2005
|
|
|
Nork irabazi zuen? Ez
|
dakit
nik hori. Esan dizut lehen ba.
|
|
2006
|
|
|
Eta izan ere halaxe izan zen. Diruagatik,
|
badakit
nik hori. Baina hori ezin dut hemen kontatu.
|
|
2007
|
|
|
Azter ditzagun beraz nazioen ontologiari buruzko ondorengo esaldiak: nazioak agian existitzen dira, baina ezer zentzuzkorik ezin da esan haietaz... galdera horrek gainditu egiten nau... ez
|
dakit
nik horretaz... izatekotan ere menturazkoak dira... Ez dirudite Espainia nazioa dela hain segur esaten duen norbaiten esaldiak.
|
|
2008
|
|
|
LUKAS. Zuk baino hobeto
|
dakit
nik hori. Oso gustura gaude, aita.
|
|
|
" Idazle" izatea gauza haunditzat daukate. Zer den ere ez
|
dakit
nik hori. Burutazioak auskalo nondik etorri eta haiek, bestelakotuz eta desnaturalduz?
|
|
2009
|
|
|
–Ez al zidan berorrek lehengoan esan hitz egiteko era asko daudela? Eta eskuek hitz egiten dute, eta besoek ere beren hitz egiteko modua dute, eskuena baino lotuagoa, bai, baina baita sakonagoa ere; lehenagotik ere ongitxo
|
nekien
nik hori, baina gaur zalantza guztiak joan zaizkit, Adaren gorputz arimekin bat sentitu bainaiz, aspaldiko partez.
|
|
|
idazten zuen bakoitzean, ahapeka eransten baitzuen: . Nahi duzuna esango duzu, baina zurea da kulpa, aita, ongitxo
|
dakit
nik hori?!?
|
|
|
Ez dut esango nire hitzak diren ala kazetariarenak diren. Liburu horretan agertzen diren beste hainbesterekin hitz egiteko aukera izan dut, eta
|
badakit
ni horretan islatzeko itxura hori ere beste batzuekin ere gertatu dela.
|
|
|
garaile sentitzen zen bere porrotean, maila batean bai bederen, sekula esan ez zizkionak esan baitzizkion aitari, gero atzera egin behar izan bazuen ere; arratsaldean, baina, anai arrebak ama eta izeba Ernestinarekin etxetik joan zirenean –hiri inguruko mendixka batera zihoazen, funikularra hartuta–, hustasun izugarri bat nagusitu zitzaion, aitaren presentziak –periodikoak eta aldizkariak irakurtzen geratu zen– hutsago bihurtzen zuena eta bera amorruzko oihu isilekin betetzen ahalegindu zena, halako moldez, non," Nik daukat eta nik bakarrik gertatzen ari zaidanaren kulpa osoa!" idazten zuen bakoitzean, ahapeka eransten baitzuen: " Nahi duzuna esango duzu, baina zurea da kulpa, aita, ongitxo
|
dakit
nik hori...!"
|
|
|
–Ez al zidan berorrek lehengoan esan hitz egiteko era asko daudela? Eta eskuek hitz egiten dute, eta besoek ere beren hitz egiteko modua dute, eskuena baino lotuagoa, bai, baina baita sakonagoa ere; lehenagotik ere ongitxo
|
nekien
nik hori, baina gaur zalantza guztiak joan zaizkit, Adaren gorputz arimekin bat sentitu bainaiz, aspaldiko partez.
|
|
2010
|
|
|
Barruan, baina, banuen duintasun apur bat, antza, jarraian ezetz esan bainion neure buruari, kementsu: izan ere, koldarra izan nintekeen,
|
banekien
nik hori, baina ez hainbesteraino, Madrilek eta nire askatasunak, eta Teofilo Mariaren harlauza astuna gainetik kentzeak ahalegin hura merezi zuten eta:
|
|
|
NAROA. Ondo
|
dakit
nik hori, bai...
|
|
|
Barruan, baina, banuen duintasun apur bat, antza, jarraian ezetz esan bainion neure buruari, kementsu: izan ere, koldarra izan nintekeen,
|
banekien
nik hori, baina ez hainbesteraino, Madrilek eta nire askatasunak... eta Teofilo Mariaren harlauza astuna gainetik kentzeak ahalegin hura merezi zuten eta: ez zuten, bada!
|
|
2012
|
|
|
Umetan esaten ziguten inauteriak aproposak zirela urte guztian izan nahi genuen hori izateko. Azalpen polita da ezer ulertzen ez duen umearentzat, baina ez
|
dakit
nik hori den mozorroak estaltzen duena. Ez dut uste mozorrotu naizen gauza guztiak izatea gustatuko litzaidakeenik:
|
|
|
Nik ez dut kioskoetako bildumarik egiten, baina inoiz irakurriko ote ditudan ere ez dakidan liburuak erosten ditut, ikusi gabeko pelikulaz gainezka daukat etxea, prentsan agertzen diren albiste eta elkarrizketa interesgarriak gordetzen ditut badaezpadan, nire inguruko gertakari gehienei buruzko estatistikak egiten ditut, eta etorkizunean gogoratu nahiko nituzkeen gauza guztiak apuntatzen ditut. Bildumak egitea obsesio gaixoa izatera heldu daiteke, ondo
|
dakit
nik hori. Gaixoa, bildumak ez direlako sekula amaitzen.
|
|
|
Baina, orain, horretaz hausnartzeko garaia da. Ez ezazu etsi halere; ezagutu izan dut errudun handirik, Jainkoaren aurrera aurkeztear (zu oraindik ez zara inolaz ere horretan, ongi
|
dakit
nik hori), haren urrikalmendua erregutzen, eta ziurki gertuerarik hoberenetan hil ziren. Espero dezagun, zuk ere, haiek bezalaxe, jarraibide onak emango dizkiguzula!
|
|
|
NAIA. Ez
|
dakit
nik hori egia den?
|
|
|
LEIRE. Ama, ez ditu hogei urte! (Irribarre artean) Ez
|
dakit
nik horren hezurrak?
|
|
2013
|
|
|
–Hala da, ene maitea, inork ez du kontrakorik esan; baina auzotegi honetan jende askorik ez dagoelako kontu horretaz, nire iritzirako auzune gutxi izango dituzu hau baino handiagoak. Hogeita lau familia desberdinekin elkartzen gara gu bazkaritarako, ondo
|
dakit
nik hori.
|
|
|
–Ez, ez, inondik ere ez dut
|
jakin
nik hori. Lady Catherineren erlazioez ez nekien ezer.
|
|
2014
|
|
|
Ikasketak bukatu berria nintzen, eta eskertu egiten nion niri azalpenak ematea. Bestalde," lehenago ere
|
badakit
nik hori", pentsatzen nuen, baina berak, bezeroaren aurrean ginela, tuntuntzat hartzen ninduen, eta nik horretan utzi egiten nion. Gauza txikitxoak dira, esan dizut, baina gero eta gehiago ziren, gero eta gehiago, gero eta gehiago…
|
|
|
Rafaren nondik norakoaz jakin mina banuen ere, halako marmarrei kasurik ez egitea erabaki nuen aspaldi, fidatzekoak ez izateaz gainera, neuri ere min ematen zidatelako, pentsa eta pentsa edukitzen baininduten alferrikako buru jardun batean, irteerarik gabeko labirinto batean sartu duten sagu baten antzera. Ahaztea nuen onena, ondo asko
|
nekien
nik hori, baina ahaztura ez da izaten nahieran hartzen ahal den lo belarra. Halako batean, baina, liburu batean aurkitu nuen, ez ahazteko, baina hizki mizkien dantza hari eusteko modua.
|
|
|
366 Idazteak ez du mendekotasunik sortzen. Ondotxo
|
dakit
nik hori, hamalau urteak betez geroztik etengabe idazten dut-eta.
|
|
|
Ahaztea nuen onena, ondo asko
|
nekien
nik hori, baina ahaztura ez da izaten nahieran hartzen ahal den lo belarra. Halako batean, baina, liburu batean aurkitu nuen, ez ahazteko, baina hizki mizkien dantza hari eusteko modua.
|
|
|
" Guztiari begiratzen diozu zuk, Irene, ondo
|
dakit
nik hori, ondo dakigu... Horretan nire antza daukazu, oso antzekoak gara horretan...
|
|
2015
|
|
|
Hemen gizadiaren alderdirik ilunena ikusten da. Ondotxo
|
dakit
nik hori, hamabi urte daramatzat-eta epaitegietan peritu lanak egiten. Epaitegien egoitza ilun eta hotz honetan, giza izaeraren alderdi makurrenen erakustazoka bat antola liteke, izan litezkeen doilorkeria guztien parke tematiko bat:
|
|
|
Aukeraketa ez zen erraza. Eta banekien, gainera (eta nondik
|
nekien
nik hori, ez dakit), zeure buruaz beste egiteko gogo zorrotz eta bat bateko hori ez dela baretzen zeure buruaz beste egin ondorenean ere, hain da ezilkorra eta aseezina. Beraz, bizitzari eutsi nion, oldar izuzko hori (itsasoa harkaitzen kontra legez) bere buruaz beste egiten joan zen arte.
|
|
|
Zenduak ez du arrozik behar hiltzen jarraitzeko, apurka apurka eta berez hilko da egunen batean betiko, Jainkoa du begirale, eta bidaia horretarako ez du besterik ezer behar lurpean daukan oro baino. Lurpean dauka oro, seguru
|
dakit
nik hori?, Zerk. –Baina zer dauka lurpean ba zendu koitaduak?
|
|
|
Beraz, ez zait arima nahasten tentaldi handi handietan murgildua ikusten dudanean; izan ere, gure Jaunaren maitasuna eta beldurra daudenean, irabazi handiaz irtengo da.
|
Badakit
nik hori. Eta beti bakean eta inolako gerrarik gabe ikusten badut (eta ikusi ditut horrelakoak), ez duela Jauna iraintzen ikusi arren, horrelakoek beldurra ematen didate beti, eta ez naiz egoten ziur eta, ahal badut, nik neuk probatzen eta tentatzen ditut, deabruak egiten ez duenez gero, zer diren kontura daitezen.
|
|
|
Nola
|
dakit
nik hori?
|
|
2016
|
|
|
Niri neuri dagokidanez, Alberto eta Micòlekiko nire harremanetan zerbait mamizkoagoa egon zen betidanik. Elkar adituaren begiradek, Guarini inguruan topo egiten genuen bakoitzean neba arrebek egiten zizkidaten keinu konfidentzialek guri eta bakarrik guri zegokigun horri erantzuten zioten, ondo
|
nekien
nik hori.
|
|
|
Ederki
|
dakit
nik hori, begira, hemen dago nire etorkizuna!
|
|
2017
|
|
|
Umetan esaten ziguten inauteriak aproposak zirela urte guztian izan nahi genuen hori izateko. Azalpen polita da ezer ulertzen ez duen umearentzat, baina ez
|
dakit
nik hori den mozorroak estaltzen duena. Ez dut uste mozorrotu naizen gauza guztiak izatea gustatuko litzaidakeenik:
|
|
|
Lehia hori ez dago irabazterik inoiz.
|
Badakit
nik hori.
|
|
|
Pentsakor gelditu zen Holmes, eta gero baietz erantzun zuen, oso zaila zela beltza izatea. . Eta ondo
|
dakit
nik hori, urte askotan beltza izan nintzelako, gehitu zuen.
|
|
2018
|
|
|
Han gertatutakoak segada zuela izena, ikasi berri nuenez. Ondotxo
|
nekiela
nik hori. Eta Martinek.
|
|
2019
|
|
|
Arrautzen bila zabiltza! Ondotxo
|
dakit
nik hori! Hartaz, berdintsu zait sugea ala neskatxa izatea!
|
|
|
Hura parentesi moduko zerbait izan zen, bizkor pasatu zen zerbait, hainbesteraino non ez Kepari ezta Patriziori ere ez nien ezer kontatu. Agian zerbait sumatuko zuten, ez
|
dakit
nik hori, ezta ere agian Alonsok berak zerbait esan ote zien. Kontua da inoiz ez dugula gai hori aipatu, eskertu nien eta eskertzen diet izandako diskrezioa.
|
|
|
Badira uste dutenak txorroskileroak, txilibitua kalean jotzen dabilenean, euria erakartzen duela; horrela nire lagun batzuek nitaz zioten, ene bizitzaren aro batean, zorigaiztoa erakarri nuela. Ez
|
dakit
nik hori egia den, baina litekeena da" txorroskileroaren lege" hori bete egin zela inoiz edo behin ene kasuan. Gertatzen baita iritsi zaidala nire ezkontzaz mintzatzeko tenorea.
|
|
|
Nire aitak, txoriburu samarra betiere eta bere umore ukitu bitxi horrekin, kontatzen zidan Kristobal Kolonen seme bat Jamaikara iritsi zela bere gizon onenekin mila bostehun eta pikoan, eta hauen artean bazeudela euskal soldadu porrokatuak, tartean Garaiko Frantzisko delako bat, Jamaika uharteko gobernari postua erdietsi zuena, irla horrek izen hori ez zuen garaian, Santiago baizik, horrelaxe izendatu baitzuten espainiarrek, eta Garai delako horrek, euskalduna jatorriz, Luzea hiria fundatu zuela, beste zenbait posizio gehiagoren artean, denak uhartearen kostaldea defendatzeko sortuak. Behin eztabaida sutsua izan nuen mutil ingeles batekin tinko ziurtatzen baitzidan Luzea ez dela izen euskalduna Lucia hitzaren deformazioa baizik; ez
|
dakit
nik hori, aitak kontatzen zidana baino uharte hartan bizi ginenean.
|
|
|
Kepa, ezta burutik pasatu ere nire alabarekin ezkontzea, e!, abisatzen dizut, ezta okurritu ere, badakizu neska frantses hauek soilik txortan egiten pentsatzen dutela, kar, kar. Ederki asko
|
dakit
nik hori.
|
|
2020
|
|
|
Eta, bai, dena itzuli behar izatea neketsua da. Ondo
|
dakit
nik hori. Lan mundurako ekoizten dudan guztia, esaterako, kostaka ekoiztu ostean, gazteleratu egin behar dudalako webguneratu orduko.
|
|
|
Bai, bai,
|
badakit
nik hori. Baina nire seme alaba, zer?
|
|
|
Ez dakit haraindikoan zerbait baden ala ez. Deus ez
|
dakit
nik horretaz. Baina desegin egin ditzaket gauza batzuk.
|
|
|
Ez
|
nekien
nitaz hori pentsatzen zenuenik, Ray.
|
|
2021
|
|
|
Ia beti gehiegikerietan ari naizela leporatzen dit Sergyk usu. Baliteke,
|
badakit
nik horretan zalea naizen, musika, musika bizitzaren ardatza egitea nire gehiegikeria nagusia da, edo hala behintzat esaten zidan nire aitak, profesional moduan ihardun nahi nuela aitortu nionean. Hala ere, Sergyk deitzen dituen gehiegikeriak ene uste apalean gehiegikeria fantasiarekin nahastuz, badirudi ere nire senarrak alemaneradun herrietan luzaroegi bizi izan dela, betidanik oso gogoko izan ez dudan errealitatetik babesteko bide bat izan da, esaterako, gure aita hil eta gero pianoa berarekin hitz egiteko modu bakarra zela asmatu eta sinistu egin nuen, jakinda ere gure aita hil eta gero geratzen zitzaidan bakarra hutsune beteezin bat zela.
|
|
2022
|
|
|
Oraindik ez dute azalpen zehatzik lortu, baina badut zerbait. Mediku batek esan gabe ere
|
badakit
nik hori.
|
|
|
Ezta emakumeaz ere. Zer
|
dakit
nik horretaz?; zer dakit nik haietaz?
|
|
2023
|
|
|
Hiru urteko haur bati eman ohi zaion azalpena eman zidaten. Soberan
|
nekien
nik hori! Zazpi edo zortzi urte izango nituen orduan, ez hiru.
|
|
|
Euskal Herria, nagusiek ondo asko erakutsi bezala, gure aberria omen zen, Espainiako Estatuak zapaldua, bere buruaz zeharo jabe ez dena, nola edo hala askatu beharrean geundena. Ezer gutxi
|
nekien
nik horri buruz nagusien kontuak zirelakoan, beraiei galdetuz gero" hi oso txikia haiz, Martin, halakoak ulertzeko" erantzuten zidaten betiere. Gorkak, ostera, bazirudien ederto zekiela kontu horietaz, ikastetxeko ikasle helduagoen modura, egunero eskolak eta ematen zizkigutenak gure ustezko aberriak pairatzen zituen bidegabekerien kontura.
|
|
|
Hil aurretik torturatu egin zutela badakit, asko sufriarazi ziotela. Gauero sentitu nuelako
|
dakit
nik hori. Beretzat horriblea izan zen, muturreko angustia hainbeste denboran.
|
|
|
Ongi asko
|
nekien
nik hori alferrik zela. Are, okerragoa zela; alegia, Kokotxa uzteko esanago, eta gehiago lotuko zitzaiola hari.
|