|
2000
|
|
|
Alde batetik, erakunde armatuak egindako gogoetaren eta hausnarketaren ondorioz, komenigarria da azpimarratzea, ETAk ez zion su etena eskaintzen Estatuari, baizik eta euskal gizarteari eta, batez ere, abertzaletasunari (EAJ PNVri batik bat) egiten zion eskaintza. Bestalde, eta hau da sakoneko gogoeta politikoa, erakunde armatuak, agiriaren arabera, uste du EAJ PNV, ELA eta EAren partetik jarrera politikoaren aldaketa sakon bat
|
dagoela
edo egon daitekeela, eta horrek bide ematen diola pentsatzea ETAk bere estrategian aldaketa mamitsuak egin dituela. Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira.
|
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat
|
dagoela
Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
|
ETAren su etenaren ondorengo aliantza aldaketek, besteak beste, EAJ eta EAren beste erreakzio mota bat ekarri dute. Bi alderdiek gaitzetsi dute atentatua, ohi legez, baina biek mantentzen dute EHrekiko aliantza eta, batez ere, gatazka honen amaiera irtenbide elkarrizketatu eta negoziatuan
|
dagoela
.
|
|
|
Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean badago Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak. Indarguneetan, euskararen jatortasuna eta bizitasuna euskalkietan
|
dagoela
esaten da, eta hori zaindu eta jaso egin behar dela. Ahuleziei dagokienez, hemen aipatu diren zenbait gauza esaten da, adibidez, formalak diren esparruetan sortu direla eta horrek ez duela jarraipenik beste erabilera esparru batzuetan.
|
|
|
eskola, komunikabideak saio batzuetan besteetan baino gehiago eta beste zenbait gune. Eskolan berezkoa da eredu formal hori hartzea; kontua da, Josunek esan duen bezala, ume askorentzat eskolako eredua besterik ez
|
dagoela
, eredu formal hori besterik ez dutela ezagutzen. Hor ikusi litzateke, eskolan bertan edo eskolatik kanpo antolatzen diren jardueratan euskalkia nola bultzatu; jakina, herri eta ibar batzuetan erraza da eta Bilbo baten nekezago izango da.
|
|
|
Beti esan izan da euskararen literatur tradizioa euskalkietan oinarritua
|
dagoela
. Euskalkiak eta batua aurrez aurre jarri nahi izan denean, Villasanteren jarrera beti izan da honakoa:
|
|
|
Ez da hori bakarrik. Ez da kontuan hartzen elizaren jarduera, adibidez, hor
|
dagoela
. Gure inguruan, Arrasate aldean, bizkaieraz egiten dugu baina elizak azken hamarkadetan gipuzkeraz egin du bere jarduera.
|
|
|
ERREKOR latza darama gainean Iruñeko Arrosadia auzoko Kiko Martinez Apeztegia euskal preso politikoak: urtarrilaren amaieran 21 urte bete ziren Espainiako kartzela desberdinetan
|
dagoela
. Gaur egun Murtziako espetxean dago.
|
|
|
Datu zehatzik ezean, hamar milatik berrogeita hamar mila bitarteko hiztun kopurua aipatu ohi da. Egiaz, badirudi hiztunen kopurua lehen zenbakitik hurbilago
|
dagoela
, eta hogeita hamar milaren bueltan legokeela ulertzen dutenena. Beti ere Goi Aragoiri gagozkiolarik, hau da, hizkuntzari eutsi dion lurraldeari.
|
|
|
Madrilen posibilitateen arabera egin dut politika. Boterearekin baina boterean edozein
|
dagoela
ere, negoziatu behar da. EAJ politika egiten duen alderdia da, eta politika egiten duenak amore eman behar du, osterantzean, inposatzea litzateke.
|
|
|
Asegarce sortu zenean gauzak nabarmen aldatu ziren eta gero Aspe sortu zen. Gaur egun egoera orekatua
|
dagoela
uste dut. Txikiago bat ere bada, Besagain, eta beste bat sortzeko asmoa ere bai.
|
|
|
Belokik egin berri dituen adierazpenetan hiru enpresentzat merkaturik ez
|
dagoela
dio.
|
|
|
Gizarte moderno batean gaude, eskua aldatu da eta min mota hori ez dugu aintzat hartu nahi. Zorionez haurrek pilota goxoak erabiltzen dituzte, baina garbi dago salto handia
|
dagoela
.
|
|
|
EAEko Irakasleen Alfabetatze Euskalduntzea polemikan murgildurik dago. Iazko azterketen emaitzak jakin bezain pronto(% 52,2k baino ez du lortu lehen hizkuntz eskakizuna eta% 45ek bigarrena), sistema aldatu beharra
|
dagoela
esan dute sindikatu guztiek. UGTk eta CCOOk Hezkuntza Sailean aldaketa proposamen batzuk egin dituzte, baina Jaurlaritzak ez ditu ontzat eman eta Iralek orain arteko jardunari eutsiko diola adierazi du.
|
|
|
(...) Aurreko hamar urte horiek lotsagarriak izan baitira, Euskal Herriaren eskari nazionalekin zerikusirik izan duten arazoak elkarrizketa bidez ebazteko inolako ahaleginik egin ez delako unibertsitatean egin behar litzatekeen modura. Hemendik aurrera UPV EHU gobernatu nahi duen taldeak, ez luke ahantzi behar unibertsitate hau Euskal Herrian kokaturik
|
dagoela
, eta gure herriaren zerbitzurako izan behar lukeela(...)».
|
|
|
Izan ere, ba al da kanta nahiz antzezpenean maila bikaina eman dezakeen supergizonik? Isabel Alvarez bestalde, sinesgarri dago bere rolean, kantarako dituen dohaien erakustaldia dugu berea, etzanda
|
dagoela
ere doinu zailenak erdietsiz. Jainko kantarien teknika ona da, David Azurza kontratenorea mediku zurruteroa, Izaskun Arruabarrena altoa emakume lodia eta erizaina, Josu Lopez baritonoa erizaina eta Peio Mendizabal tenorea politiko gisa.
|
|
|
Pertsonaien gogoetak eta lau jainkoen juzkuak ongi uztartzen dira. Pasarte gogoangarriak nabarmentzekotan politikariaren hitzaldia dugu, gehiengo osoaren kontzeptoa aldarrikatuz, edota protagonista birjintasunarekin tematua
|
dagoela
ikusita, emakume lodiak leka eta labanaren metafora maltzurki botatzen dionekoa. Dena den, azken txanpan, erresoluzioa zertxobait lausotua geratzen da.
|
|
|
Gertaldi bereziki inarrosleak ditu, hala nola, pianoan norgehiagoka dutenekoa, protagonistak lehorreratu nahi duenekoa (ez lehorreko mundua ezagutzeko, itsasoa lurretik ikustea nolakoa den jakiteko baizik) eta jaistera ausartzen denekoa. Bestalde," Virginia" untzia dinamitaz gainezka
|
dagoela
behin betiko urperatzeko, mundu guztiak alde egin du, Bederatziehunek izan ezik. Hori jakin bezain laster, Tim Tooney untzira gerturatuko da Bederatziehun handik jaitsi behar duela limurtzeko," dinamita karga baten azpian zaude eserita, altxa ipurdia hortik eta alde egin ezazu" botako dio pianojoleari.
|
|
|
Ez dakit hori aski ote den antzezlan bat dela esateko, baina ezezkoan nago. Emaitza antzezlan eta ozenki kontatzeko testu baten erdibidean
|
dagoela
deritzot. Ez dut uste halako testuak izendatzeko ezer dagoenik.
|
|
|
Lizarra hilda
|
dagoela
dio Guevarak, porrota onartu behar dela eta atzera egin.
|
|
|
Horiek dira horrelako mahai batean eztabaidatu liratekeenak. Guretzat lehenbiziko aitortza da, Euskal Herria sei lurraldez osatuta
|
dagoela
eta sei lurralde horiek, marko juridiko politiko berri bateko kide izateko eskubidea dutela. Gero, erritmoen arabera, lurralde bakoitzak marko horretara egokitzeko aukera izan dezake.
|
|
|
ETAk berak sortu zuen esperantza berak zapuztu du. Ez da gure asmoa lehengo eszenatokiak errepikatzea baina ETAk badaki bere esku
|
dagoela
, neurri handi batean, hori areagotzea edo konpontzen joatea. ETAren inguruan bada halako harrokeria bat:
|
|
|
Baina azpimarratzekoa da bertsolari berri asko estreinakoz sartu dela finalerdietan eta oso ondo aritu dela; beste batzuk ezagunagoak maila ona eman dute eta finaletik oso gertu geratu dira (Juan Mari Juaristi kasu, puntu erdira geratu baita). Hau guztia dela eta, eta finala jokatzeke
|
dagoela
ere, Arabako bertsozaleek pozteko arrazoirik badute. Gainera, txapelketa osoan zehar giro polita egon da; sari hau Arabako bertsozaleen festa bihurtu da azkenengo urteetan:
|
|
|
EITB eraikuntza nazionalaren zerbitzura
|
dagoela
kritikatu duzue. Eraikitzea den guztia ez al da legezko eta onuragarria?
|
|
|
Honez gain, Interpretazio Zentroa deitu dioten horretan, euskalgintzaren eta euskal kulturgintzaren erakusgune bat atonduko dute; bisitatzeko lekua izango da, euskal kulturaren lehena eta oraina ezagutzera emango dituena. " Kataluniako hainbat kiderekin harremanak izan ditugu, proiektuak aztertu dira... baina gertatzen dena da hizkuntza mailan ez
|
dagoela
horrelakorik munduan, eta neurri batean dira bakarrik baliagarri beste esperientziak. Zer nahi dugun gutxi gorabehera badakigu, baina hori nola diseinatu, nola bideratu aztertzen ari gara" dio Mikel Arrizabalagak.
|
|
|
Sozialistengandik baino hurbilago
|
dagoela
bere kideengandik, adierazi du Verak, nahiz eta errugabe geratu epai honetan. Ez zaio zuhurtziarik falta, etorriko zaizkio hurrengoak eta.
|
|
|
Lehena aurrekontuena izan zen eta aurrera atera zen, oraindik EHrekiko gobernu akordioak zutik zirauenean. PP eta PSOEren ustez, honek erakusten du praktikan EHrekiko ituna bizirik
|
dagoela
.
|
|
|
Horrela, beste herrialde batetik gure web orrian sartuta, etxeko lorategia ureztatu ahal izango dugu, edota etxean instalatuta dauden kameren bitartez, gure etxea nola dagoen ikusiko dugu. Edota sendagileak gaixoa etxean
|
dagoela
erietxetik zaindu. Edota bizarra mozten dugun bitartean ispiluan egunkarietako titularrak irakurri.
|
|
|
HORREN inguruan, ezin dugu ahaztu ETA erakundeak publikoki adierazi duela bere praktika armatua alde batera uzteko prest
|
dagoela
Euskal Herriko eskubide politikoak gauzatzeko prozesu demokratikoarekiko konpromiso tinkoa baldin bada. Beraz, borroka armatua elkarlanerako arazo gaindiezina bilakatzen zaien sektore horientzat, badago eskaintza zehatzik, askotan aipatutako su eten berri bat baino eraginkorragoa, hots; ETAren borroka armatua baztertzea Euskal Herri osorako prozesu demokratikoaren truke.
|
|
|
Bere ustez," aliantza hau lotzen duen Lizarrako Ituna hautsi egin behar da". Euskal Herritik urruti
|
dagoela
ere erakusten du, ordea, hauteskundeak egin daitezen EAEko populazioaren aldarria gero eta handiagoa dela esaten baitu.
|
|
|
Komertziala (zentzu onean) izango da euskaraz ere. Amodioa zabu batean kulunkan egotea bezalakoa dela dio Kike protagonistak, hasierako zirrara gehiegi luzatuz gero, zorabioa eta goragalea sortzen duela; hiru hilabeteko liluraldia baino ez dela, eta munduan laranja erdi asko
|
dagoela
. Hala, gizon eta emakumeen arteko harremanak gorabehera, obra bi oinarrien gainean dago eraikia:
|
|
|
Bestetzuek ordea, herri hizkeratik euskara batua urrun
|
dagoela
eta bizkaiera batua ere eguneroko euskaratik urrun eta estuegia ez ote den diote. Bizkaiera, mendebaldeko euskalkia, bide berriak urratzen dabil zalantza barik, esparru gehiagotara hedatzen, eta hor ere eztabaida eta zalantzak plazaratzen dira.
|
|
|
Bestetik, Mendebaleko euskararen corpusa eta statusa jagon, landu eta bultzatzea". Hara hor Mendebalderen arautegian jasotako helburuak, batuaren iturri joriena euskalkietan
|
dagoela
jabetuta.
|
|
|
Herri kazetaritzaren indartzea ere ikusi dugu aspaldion, herri aldizkarien bidez batez ere, baina irratiak eta telebistak ere baztertu barik. Eta Topagunearen baitara bildutako elkarteen artean ez da eredu finkorik izan, nork bere egoerari egokitu dio hizkuntza moldea, baina euskarak izan duen aberastasun handienetako bat herri kazetaritzan
|
dagoela
ezin ukatu. Sarri askotan itzelezko onarpenaz gainera.
|
|
|
Pedagogia Donostiara ikastera etorri eta bertako Egia auzoan bizi da egun, Jose Antonio Vitoria laguna eta Tomas 4 urteko semearekin. Ados Teatro bere konpainia garai gozo batean
|
dagoela
harrapatu dugu," Manolito lau begi" antzezlanak antzerki talde orok behar duen bultzada eman die-eta. Baina ez da Manolito Garbiri begiak dir dir jartzen dizkiona, Tomas semea baizik; are gehiago Cirque du Soleil en ikuskizuna ikusi ondoren musuka hasi zitzaionekoa kontatzen digunean.
|
|
|
Teknologia birtuala iritsiko zaigu, jakina. Hori dela eta, antzerkilariok argi dugu ikasten jarraitu behar dugula, etengabe birziklatzeko beharra
|
dagoela
ikuskizun berritzaileak asmatzeko. Ate joka dagoen belaunaldiak ere ikusmolde berria ekarriko du, zalantzarik gabe.
|
|
|
Beraz, Batasunaren bidez, nazio eraikuntza prozesuan euskal ezkerra bildu nahi dugu. Prozesua baldintzaturik
|
dagoela
–Jakina, Euskal Herrian ez gara libre bizi eta baldintza asko ditugu baina prozesua serioa da eta euskal gizartea hortaz jabearazi nahi dugu.
|
|
|
Horretarako, haien xedea lor dezaten, Samir Aminen ustez, badauzkate monopolio teknikoa, merkatu finantzieroa, naturaren baliabideen lorpidea eta, azkenean, sekula erabiltzeko prest, arma suntsitzaileen boterea. Halaber globalizazioa aipatzean adierazi behar dugu bakar bakarrik estatu aberatsei begira eginda
|
dagoela
, estatu txiroek (indar ekonomikoen gatibuek) ez daukatelako inolako gaitasunik edo botererik behar dutena planteatzeko. Hori dela kausa, multinazionalek ez dituzte banatzen etekinak.
|
|
|
Irakurleek ere pisu handia dute eta egileek hor ikusten dute hutsunea. Profesionaltasunaren obsesioa gainditua
|
dagoela
dirudienean, idazleak jardun minoritario batean ari direla onartzeko garaia da.Mahainguruari ekiteko, literatur generoen gaia ukituko dugu. Azken urteotan euskal literaturaren barruan zein genero da nagusi zuen ustez?
|
|
|
Hemendik kanpora ez da saltzen bat bera ere. Horregatik, hainbat sektoretan gure literatura osasuntsu
|
dagoela
uste dut. Jende asko poesiara hurbiltzen da beste hizkuntzetan baino beldur gutxiagorekin.
|
|
|
Inguru honek ere, azken urte hauetan urbanizazio itzela ezagutu duen arren, uretatik hurbilen dauden aldeetan egitura naturala eta berezko landarediaren ordezkaritza oparoa azaltzen duten padura eremu zabalak mantendu dira. Bestaldetik, aipagarria da, inguru honetan aintzinako untziraleku bitxi bat ongi kontserbaturik
|
dagoela
.
|
|
|
Gero eta gehiago gelditzen dira tabernetan, zerbait edan eta musika entzuten duten bitartean. Gero, berbenatik igarotzean ikusten dute ez
|
dagoela
girorik eta beste taberna batera joaten dira, han gelditu gabe. Gainera, gehiago lotsatzen dira plazara dantzara irteteko.
|
|
|
Eskifaiako bati horretaz mintzatu natzaio, eta beheko solairuko arduradunengana igorri nau. Arazoa konponbidean
|
dagoela
ihardetsi didate. Oren biak aldera, ferria Juneau ra iritsi da, kontinentera, eta erdi lo, erdi iratzarririk, zenbait jende igo dela sumatu dut.
|
|
|
Bertsolarien familia mugatua denez, denekin moldatu beharra
|
dagoela
uste dut. Batzuekin hobekiago eta besteekin pixka bat gaizkixeago pasatzen da.
|
|
|
Agian Iparraldean gehien begiratu zaigunak garelako, gure atzean gazteagoak datozelako, eta begiratuz Iparraldeko bertsolaritza indartu beharra
|
dagoela
, bai, uste dut ardura badugula, gazte horiek segi dezaten lan egin behar dugulako. Baina ardura eta presioa bi gauza desberdinak dira.
|
|
|
jendea interesatzen da eta kasu egiten du. Orain dela bost urte ez zuen zerbait badauka orain bertsolaritzak Iparraldean, jendeak badaki bizirik
|
dagoela
eta indar pixka bat baduela.
|
|
|
80ko hamarkadan eta 90eko hasieran Tolosa, Galartza eta hirurok zineten txapela jazteko egokiera zenuten bakarrak. Egun badirudi aukera zabalagoa dela, lehia gehiago
|
dagoela
.
|
|
|
" Etzakela jokatu". Baina askotan, demanda egiten badizu, zerorri konturatzen zara denak emanda defenditu beharra
|
dagoela
. Finala jokatzea bezalaxe da.
|
|
|
Bestetik Eusko Jaurlaritzarekin garbiketa bat egitea hitzartuta dugu. Zikinak (otea edo sasia) kendu, megalitoa agirian utzi eta zutarritxo bat jarriko dugu hor megalito bat
|
dagoela
adierazten duen informazioarekin.
|
|
|
" Garai hartako etsipenak ez dira oraingo berak. Orain, ezagueraren gizartea iristear
|
dagoela
, prestakuntza norberaren garapenerako giltzarria da, lehen bezala, norberarena eta gizartearena" dio Xabier Isasi UEUko zuzendariak. Aurtengo ikastaldiak hiru jakintza eremutan banatu dituzte:
|
|
|
Oholtza gainean
|
dagoela
oso gutxitan gertatu zaio Asierri publikoa hunkiaraztea, eta jakinaren gainean dago: " Beste aktore batzuek aiseago lortuko dute hori.
|
|
|
" Gastibeltzaren karabinak" lana izan zen herriak antzeztutako azkena duela 9 urte. Ekimena berreskuratu nahian," eta Lekeitioko kultur eremua berpizteko gogoa zegoela ikusita, udalean haize berria
|
dagoela
aprobetxatu eta buru belarri ekin diogu obra antolatzeari. Lekeitiarren inplikazioa erabatekoa izan da", diosku Imanol Agirre ideiaren zuzpertzaileak.
|
|
|
Gauzak horrela, portuaren gaur egungo egoeraren azterketa bat egin da. Kaia gutxi
|
dagoela
ikusten da, bai lehorreratzeko eta bai zamaketarako. Halaber, indarrean dagoen Europako Araudiak eskatutako osasun eta higiene baldintzak eta kontrola bermatuko dituen Lonja baten premia nabari da.
|
|
|
Lizarra Garaziko akordioa edukiz baliagarria dela diozue, baina tresna gisa gaindituta
|
dagoela
. Eta Udalbiltza?
|
|
|
Kate uholde horren erdian baina, berri lokalek aise atxikiko dute jendearen, ez baitago satelite bidezko saiorik herriko kontuen tiradizoa gainditu dezakeenik. " Teknologia arloan gainera, duela 10 urte pentsaezina zena egingarri bihurtu da gaur egun. Garbi daukagu bide berri hau urratu beharra
|
dagoela
, eskualdeak tamaina egokia baitu elkarlanean aritzeko".
|
|
|
Nire lanak ordena kronologikoan erakutsi ditut eta, orduan konturatu naiz zein bilakaera egon den, asko egin dut hobera, baina oraindik asko dut ikasteko. Lau laburren artean koherentzia handia
|
dagoela
konturatu naiz. Animazioan dagoen tekniken aberastasuna ez da fikzioan aurkitzen, ezinezkoa da.
|
|
|
Gurasoek, alaba handik lehenbailehen atera dadin, elefante letagin bat salduko dute. Euskal Herrian
|
dagoela
, Usoak, gertatu dena ezin ulertuz, bere sorlekua hartuko du gogoan. Sinesmenak eragin handia izango du bere pentsamoldean, irakasleak kukuaren makurreriak azaltzean hasiko baita neskatilaren kezka.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Osasun Saileko arduradunek beraiek aitortu dute geroz eta lan istripu gehiago ari dela gertatzen EAEn. Horrela, Guillermo Lopez Vivanco, Osasunaren Plangintza eta Antolamendurako kontseilariordeak adierazi du azken hiru urteetako datuak alderatuz nabarmen ikusten dela urtetik urtera lan istripu gehiago
|
dagoela
.
|
|
|
Orain, aldiz, bat batean, erreferendum bat muntatzen da Konstituzioa aldatzeko; politikaren interes eta jokoaren arabera betiere. Jukutriaz beteriko joko horren aitzinean ABk uste du erreferenduma baliatu behar dela, baina ez bost urteko edo zazpi urteko agintaldia erabakitzeko, baizik eta erakusteko hemen bizi nahi duen herri bat
|
dagoela
. Hots, Euskal Departamenduaren eta euskararen ofizialtasunaren aldeko jarrera azaltzeko".
|
|
|
Hala ere, Euskal Herriko historiaren mitoak erauzten zenbait hedabidek egindako eginahalak garbi utzi du Euskal Herriaren historiarekin Euskal Herriaren izaera bera suntsitu arteko onik ez
|
dagoela
. Ikastoletan historia erakusten den moduari egin zaion erasoak Euskal Herriak duen ezaugarri bipilenetako bati ekinez, Euskal Herriaren izaerari eraso dio.
|
|
|
Zuzendariak berak apustu bat lez ikusi du" Ingura Mingura" ren sorrera, baina Euskal Herrian lan dezente egin beharra
|
dagoela
uste du: " Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago.
|
|
|
Erdibidean daudenen iritzia hortik doa: galizieratik asturierara edo alderantziz hizkuntza continuuma
|
dagoela
diote, ez muga zehatza. Galiziarrek Eo Naviako hizkerak euren ekialdeko hizkeretatik zein hurbil dauden aipatzen dute, asturiera batuaren (erdialdekoaren) aldean.
|
|
|
Soziologo frantses honek dioenez gizartearen historiak garbi erakusten du" ez
|
dagoela
politika sozialik baldin eta hartara behartzen ez duen gizarte mugimendurik ez badago" eta, bere ustez," bankuen Europari, moneta bakarraren Europari, Europa polizial eta zigortzaileari oso aurreratua jadanik eta Europa militarrari benetako Europa sozial batez aurre egin nahi diotenen arazo nagusia helburu hori lortzeko behar diren indarrak nola mobilizatu behar diren eta mobilizazio la...
|
|
|
kontra gailurra gelditzea dute helburu. Euskal Herrian gatazka politiko bat
|
dagoela
isilarazi nahi dute, ez zaie interesatzen Frantzia eta Espainiako mugetan gatazka bat dagoela azaltzea, 500 preso eta 2.000 errefuxiatu daudela. Iparraldean euskara ez dela ofiziala ezkutatu nahi dute.
|
|
|
kontra gailurra gelditzea dute helburu. Euskal Herrian gatazka politiko bat dagoela isilarazi nahi dute, ez zaie interesatzen Frantzia eta Espainiako mugetan gatazka bat
|
dagoela
azaltzea, 500 preso eta 2.000 errefuxiatu daudela. Iparraldean euskara ez dela ofiziala ezkutatu nahi dute.
|
|
|
" La France!" eta historiari ematen zioten interpretazioa: erdi erdian
|
dagoela
Frantzia eta gero apur batzuek bere inguruan. Giroa ere tristea zen, frantziarrek desastre bat izan zuten urte haietan:
|
|
|
Uste dut berrikuntza gutxi
|
dagoela
, benetan ezin delako egon berrikuntza askorik. Beti saiatzen zara besteengandik bereizten, baina beti aurrekoak egin duena kontuan hartuta.
|
|
|
Ez dut uste hauteskunde kanpainan gaudenik, edo ez genuke izan behar behintzat. Sozialistok gobernu honen gidaritza kolokan
|
dagoela
eta legeak egiteko gaitasunik ez duela ikusirik bere etapa amaitutzat jo dugu; gobernu honek ez baitu gobernatzen, administratu besterik ez du egiten. Ibarretxe lehendakariak hauteskundeetako eguna ezagutarazi dezala espero dugu orain.
|
|
|
Biolentzia dagoen bitartean ezin da politikaz hitz egin. Biolentzia tartean
|
dagoela
arazo politikoak estaliak geratzen dira, arazoa biolentzia baita. Biolentzia amaitu ostean denetaz hitz egin daiteke, baldin eta demokraziaren arauak errespetatzen badira.
|
|
|
Orain, araudi ezak komertzialtasuna baino telebista lokalak komunikazio taldeen diziplinapean jartzea eragingo du, eta hor enpresa txikiek are arazo handiagoak izango dituzte leku bat irabazteko. Behin baino gehiagotan esan da Euskal Herriko komunikazioaren etorkizuna eremu txikiko komunikabideetan
|
dagoela
. Hobe dugu hortaz lehenbailehen gure eremua babesten hastea.
|
|
|
Ez da harritzekoa PSE edo UGT bezalako alderdi edo sindikatuak bat egitea Ibarretxek deitu manifestazioekin, azken finean batzuen eta besteen praktika berdina izaten ari baita. Areago, badirudi bi alderdi hauen arteko akordioa jadanik egina
|
dagoela
eta PSE EEk goratu" demokraten biltzea" gauzatzear dagoela.
|
|
|
Ez da harritzekoa PSE edo UGT bezalako alderdi edo sindikatuak bat egitea Ibarretxek deitu manifestazioekin, azken finean batzuen eta besteen praktika berdina izaten ari baita. Areago, badirudi bi alderdi hauen arteko akordioa jadanik egina dagoela eta PSE EEk goratu" demokraten biltzea" gauzatzear
|
dagoela
.
|
|
|
IPARRETARRAK erakundeak" Ildo" barne aldizkari berri bat karrikaratu du, Iparraldeko borrokak bere berezitasuna baduela, eta hori gabe eraikuntzarik ez dela izaten ahal erran du. Bere azterketan IKk ez du berrikuntzarik ekarri, baina bidea egiteko hor
|
dagoela
agertu du. Oraindik eztabaidetan partaide bat izaten jarraitzen duela oroitaraziz, honela dio:" Ez dugu sekulan armen bidez estadoaren plegarazteko pretentzionerik ukan, ez eta protagonismo osoa hartzeko xederik ere.
|
|
|
Euskal Herriko karmeldarrek kaleratzen duten hiruhilabetekari honen mamiari dagokionez, ohizko kultura, gizartea, Eliza, iritziak eta literatura sailez horniturik
|
dagoela
esan behar. Eta irakurtzeko gaien artean, Andres Urrutiaren" Frai Bartolome, lapurretatik ekologiara:
|
|
|
kontuz, ea komeni ez zaigun neurri bat hartzen ari garen, hau faltsua da eta bereahala behera joango da. Dena den, ordua da errebindikatzeko sorkuntza inprobisatua (bai ahozkoa, bai musikazkoa, bai pinturazkoa) hor
|
dagoela
, eta beste estrategia bat dela, ez dituena lortzen landuaren emaitza berak, baina tira. Oteizak eta izugarrizko garrantzia eman diote kulturbide honi.
|
|
|
EUSKO Legebiltzarreko Biolentziaren Biktimen Lan Taldeak, biolentziak kaltetutako biktimen gaia aztertuko lukeen behatoki independentea sortzea proposatu du. Sufrimendua zabalduta
|
dagoela
diote lantaldean aritutakoek eta, beraz, alderdi guztiak, erakundeak, biktimen elkarteak eta adituek osatuko lukete behatokia. Biktimak nortzuk diren zehaztea, hauek behar duten laguntza bideratzea eta gatazka humanizatzea lirateke behatokiaren helburu garrantzitsuenak.
|
|
|
Gorabehera teknikoetan ere, nik uste sena falta nabaria
|
dagoela
. Gorabehera instrumental soilari begiratzen dion prozedura bat dago, baina teknikari batek ipuin bat idatzi behar balu, seguru gero beste modu batera egingo lukeela hitz tekniko berrien asmakuntza.
|
|
|
Askotan esan dut ez
|
dagoela
Transilbaniaraino joan beharrik Drakula gure tradizioan ikusteko. XIX. mendeko ipuin bilketetan, Iparraldean batez ere, ipuin bat agertzen da Drakularen istorioa dena, maitemindu eta posesioaren gorabehera berbera kontatzen duena.
|
|
|
Pertsonaia eta gaiari bere bidea utzi nahi nien, idazlearen tutoretza handirik gabe ibil zitezela nahi nuen. Konturatzen naiz liburu horretatik aurrera ia liburu denetan
|
dagoela
halako eromen, desintegrazio prozesu bat.
|
|
|
Nik uste dut esperantza hor jarrita
|
dagoela
, oso zehatz esan gabe, baina azken batean hirugarren dimentsio horretan esperantza bada zorion klase bat edo izateko esperantza. Nik behintzat hori ezin dut ulertu inplikazio sozialik gabe, hau da, mugimenduetan inplikaziorik gabe, eta gero, noski, norberak bere inguru pribatuan eraikitzen dituen... bueno uste dut garbi dagoela adiskidetasuna dela salbazio soka bakarra, edo behintzat, sendoena.
|
|
|
Nik uste dut esperantza hor jarrita dagoela, oso zehatz esan gabe, baina azken batean hirugarren dimentsio horretan esperantza bada zorion klase bat edo izateko esperantza. Nik behintzat hori ezin dut ulertu inplikazio sozialik gabe, hau da, mugimenduetan inplikaziorik gabe, eta gero, noski, norberak bere inguru pribatuan eraikitzen dituen... bueno uste dut garbi
|
dagoela
adiskidetasuna dela salbazio soka bakarra, edo behintzat, sendoena. Asko daude:
|
|
|
Liburuaren aurkezpenean bertan, jendearen iritziz behintzat, agian bi toki diferenteetan egon gaitezkeen Koldo Izagirre eta biok egotea niretzako oso inportantea izan zen. Iruditzen baitzait gero eta gehiago gabiltzala bakoitza berean, eta ematen du kokapen ideologikoak eragin erabatekoa daukala, edo pasatu dugun urte eta erdi lasai horren ostean berriro ere dena hondatzeko arriskua
|
dagoela
, ez bakarrik goi mailakoa, baizik eta maila pribatuan ere bai.
|
|
|
Euskaraz Bizi esperientzia orain arte behintzat Ikastolen Elkarteak eskaintzen zuen zerbitzuen artean egon da eta eskola publikoek ez dute parte hartzerik izan. Egoera hau gainditze bidean
|
dagoela
uste dut eta denontzat pozgarria izango da.
|
|
|
Hau Katalunian derrigorrezkoa da eta Espainian beharrezkoa ez dena. Argi dago erdararen erabilpena erabat normalizatuta dutela eta bakoitzak bete behar duen papera ere garbi
|
dagoela
. Baina zorionez, inolako mespretxurik gabe, hau ez da Soria.
|
|
|
Bagenekien gure biratxo honen hirugarren eta azken geldialdian oso bestelako egoera topatuko genuela. Batek baino gehiagok pentsatuko du zonalde horretako euskaldunen kopuru handiak ikusita (%75 ingurukoa da batez bestekoa) egiteko handirik ez
|
dagoela
eskoletako hizkuntz erabileran. Urola bailaran dago Euskal Herriko herririk euskaldunena (Azpeitia, %88, 3) eta kostako herri batzuetan (Zumaia edo Deban kasu) kopuruek zertxobait behera egiten badute ere, eskualdea hizkuntzaren birika dela esan genezake.
|
|
|
Espainiako Gobernu Nekazaritza ministroaren izena ezagunago egin zitzaigun harrezkero. Miguel Arias Cañetek arriskua beti
|
dagoela
baieztatu zuen, baina neurriak hartuak zirela eta behikia lasai jateko adierazi zuen. Hitzez haratago joanez, 350.000 behi aztertzea adostu zuten espainiar ministroak eta autonomia erkidegoetako nekazal sailburuek.
|
|
|
ENBAk eratu mahai inguruko hizlariak kontsumitzaileari informazio osoa ematearen alde azaldu ziren. J. J. Badiola, Zaragozako Albaitaritza Fakultateko buruaren iritziz Espainian behi eroengatik kezkatzeko arrazoirik ez
|
dagoela
dio, abereekin egindako irinaren ordez soja erabiltzen baita. Erran zaharra berritu dezagun badaezpada:
|
|
|
Baina inork ez daki alferrik galdu den denbora honetan gaixotasunak sortutako ondorioak zenbaterainokoak diren. Gainera, okerrena etortzeke
|
dagoela
uste da.
|
|
|
Emakumeon eskubideak ez daude bermatuta, eta tresnak badaude horretarako. Honek borondate politiko gutxi
|
dagoela
, eta beharbada, politikoentzat Alardearen auzia kalkulu politikoetan ez dela errentagarria adierazten du. Areago, antza, kasu zenbaitetan alderdi politiko batzuen interesen kontra doa neurria.
|
|
|
Alde horretatik narrazio hauek bere aurreko eta ondoko idazlan poetikoekin dute zerikusi nabarmena: Ithakara iristear
|
dagoela
, etengabe bidaiatzea hobe duela erabakitzen duen Ulisses dugu Izuen gordelekuetan barrena liburukoa, Itaka beti gogoan duelarik, helburua hara iristea izanik ere, harantzako bidaian presarik ez duena, bidaia bera izango baita aberasgarria. Beti ere, bidaiez bidai, bere ziutatea gainean eramango duela dakien bidaiaria da halere," nire ahaleginak oro zapuztu egiten dira hemen" bere hirian, baina balu ere" ez duzu beste lehorrik ez beste itsasorik aurkituko" gogoratzen dio Kavafis ek.
|
|
|
Sarrionandiaren esanetan, Durangoko irteerako zuhaitz horrek pelegrina, bidazti edo nabigatzailea izan nahi luke, baina bere erro sakon ikaragarriek eutsi egiten diote lurrari itsatsita, leku liriko horretan. Ikusi batera esan liteke zuhaitz hori Sarrionandiaren obraren irudi bat dela, leku lirikoan kokatua
|
dagoela
esaten du iturriaren ondoan, bere prosaren lirikotasunaz eta metaliteraturaz (iturriez) egin diren hainbat aipamen kritikori irri egin nahiez bezala.
|
|
|
Arnaut Oihenartek Atsotitz edo errefrauak bilduman jasoriko Han izanik hona naiz esaera ilunaren azalpena euskal idazle hark azaltzen zuen modura, bi txoriren arteko elkarrizketa egoeran kokaturik ulertu behar da: " Txori batek, bere habia epelean
|
dagoela
, heldu berria den beste txori bati emandako erantzuna da, heldu berriak Orhi aldean eguzkiak bero jotzen duela eta hara joateko gonbitea luzatzen dio; kabi epelean dagoen txoriak, aldiz, iruzurra sumatzen du eta ezetz erantzuten dio" han izanik hona naiz" esanez. Alegia, Orhi aldean izana dela eta han berorik ez zuela ikusirik, bere habiara itzulia dela.
|
|
|
Liburu hauetako narrazioak solteak dira, elkarrekin loturarik gabeak, baina ez da beste gabeko gehikuntza formula hutsez eginiko egitura, berariaz egina baizik. Honezkero jakinaren gainean gaude, Sarrionandiaren obretan dena
|
dagoela
, zentzu batean ala bestean, literaturaren zerbitzutan pentsatua. Liburu hauen egiturari eta bere ipuingintzari buruzko" azalpenak" Ifarraldeko orduak liburuaren azken narrazioan eman zituen nolabait, zeharka ordurarte euskal kritikoek bere liburuez esanikoak ironikoki aipatuz:
|
|
|
Anjel Zelaietaren iruzkinak(" Euskal literatura eta gizartea edo Sarrionandiaren" Ni ez naiz hemengoa", Jakin, 1985, api eka, 35, 119 or.) azpimarratu egiten du liburuak duen egunkari egitura: " gau egunen erritmoan" egina
|
dagoela
esaten du, eta testuak autonomoak direla. Bestalde, saio bezala didaktikotasuna dariola esaten digu, beti entzule duen, edo ikasle duen" zu" bati zuzendua dagoela liburua, eta beharbada, kartzelako taldearen irakasle zereginaren testuinguruan ulertzen dela jarrera hau.
|
|
|
" gau egunen erritmoan" egina dagoela esaten du, eta testuak autonomoak direla. Bestalde, saio bezala didaktikotasuna dariola esaten digu, beti entzule duen, edo ikasle duen" zu" bati zuzendua
|
dagoela
liburua, eta beharbada, kartzelako taldearen irakasle zereginaren testuinguruan ulertzen dela jarrera hau. Literaturari buruzko saioetan Sarrionandiak fabulazioaren poetika egiten duela esaten digu, eta arlo honetan imajinazioaren erreibindikazioa omen da benetan azpimarratzekoa.
|
|
|
elkarrizketak, irakas metodoak, galde erantzun gisara eraturiko irakasaldiak, hiztegiak... Hartara, aniztasun honek askotan irakurketa zailduko du, izan ere, batzuetan istorioaren berri emateko hainbeste itzulinguru erabiltzen dituenez, badirudi irakurlea galtzeko arriskua
|
dagoela
. Askotan zaila dirudi loturak egitea, eta hausnarketa eta gogoeta batzuen aurrean egoteko sentsazioa besterik ez zaigu geratzen.
|
|
|
Gurasoen heriotza dela-eta, bere patrimonioa salmentan jartzea erabaki du. Notario jaunaren aurrean eroslearen zain
|
dagoela
, bere bizitokian, Pirinioetako Aspe haranean igarotako uneak gogora dakartza. Honela, eskualde horrek bere nortasun edo bizitzan esanahi berezia duela ohartuko da.
|
|
|
herioaren eta desiraren zantzuak nonnahi ikusi ahal izango ditugu, hots, eros eta thanatosen zantzuak. Bestalde, narrazio hauetan guztietan" emakumearen bilaketa
|
dagoela
onartu zuen" egileak, desiraren irudia litzatekeena. (Egunkaria III) Bilaketa hau ere aurreko narrazioetan ageri da.
|
|
|
Egunkaria XII) Honela defendatu zuen bere aukera idazleak: " Iruditzen zait gure artean literatura handi gehiegi
|
dagoela
eta denbora pasarako gutxi". (Olasagasti:
|
|
|
Istorioa kronologikoki kontatzen bazaigu ere, pertsonaien berri emateko haien bizitzari buruzko zenbait pasarte aipatzean, denboran hainbat erretrospekzio egiten direla dakusagu. Bestalde, kontuan hartu genuke batzuetan narrazio luze baten bidez oso epe laburraren berri ematen dela, eta beste batzuetan, liburuaren amaieran, esaterako, orrialde batetik bestera urteetako aldea
|
dagoela
. Hau da, narrazioaren erritmoa aldakorra da.
|