|
2003
|
|
|
ETArekin harreman maila desberdinak izatearen akusaziopean azken urteetan begiz jota direnen zerrenda amaigabeak egiteaz gero eta aspertuago eta beldurtuago
|
daude
euskal kulturaren protagonista nagusienetakoak. Egunerokoan jarduteko baldintza estuetan dabilenak ETA finantzatzen duela entzuteak barregura emango luke atzetik Estatu handi eta erasokor baten esku beltza ez balego.
|
|
|
Izan ere, Orberen ustez, bi ziren, alderdi politikoez gain, aldarrikapenaren aldeko zirikatzaile lana egin behar zutenak: unibertsitateetako Euskal Kultur Taldeak eta sortzear
|
zegoen
Euskal Kultur Batzarrea. Ez zituen aipatu ere egiten ordura arte lan horiek bultzatzen aritutako pertsonak eta taldeak (Mitxelena, Orella, Leguina...).
|
|
2004
|
|
|
Politikaren eragina erlatibizatu egin digu, eragin horren beharra ukatu gabe. Politikaren edo boterearen eskuak oratzen eta taxutzen du euskal nazioaren identitatea, baina orerik gabeko ogirik ez dagoen bezala, orobat ez
|
dago
euskal kulturaren mamirik gabeko euskal naziorik. Politikaren edo boterearen eskua ez da beharbada tresna hutsa, ez da bitarteko soil, baina, nolanahi ere, euskal nazioaren izana eta izatekoa euskal nortasunaren sistema osatzen duten osagarrien garapen soziala baizik ezin da izan.
|
|
|
Ez dakit zein izan daitekeen egunkari berriaren jarrera, baina nekez onar dezakegu Pello Salaburuk, Ramon Saizarbitoriak, Xabier Gurrutxagak edo Ramon Etxezarretak jendaurrean salatu dutena. Ondo
|
dago
euskal kulturaren defentsa egingo duen egunkaria aldarrikatzea, baina ez gara hasiko Anjel Lertxundi, Jorge Giménez, Bernardo Atxaga, Inazio Mujika Iraola, Iban Zaldua, Patxi Zubizarreta, Joxean Sagastizabal, Juan Garzia eta Joxerra Garziaren oinarrizko printzipioei (El País, 2003/3/3) muzin egingo dien aldarria defenditzen. Auskalo zein izan behar duen egunkari berriaren kazetaritza, baina ez gaitu euskaldunok bilduko baldin, gainerako komunikabide guztietako kazetariekin batera, komunikazioko profesionalen aurkako hilketak, atentatuak, mehatxuak, oinarririk gabeko atxiloketak edo komunikabideen itxierak sinatzeari uko egiten badio?. 422
|
|
|
Agian, lehen arazoa izango da Planaren 40 orrian aipatzen denari erantzuna ematea: " oraindik ikuspegi komunik ez
|
dago
euskal kultura zer den, zein eduki dituen eta bere garapenaren beharraren inguruan". Zeren, zintzo izateko," euskal kultura" z eta" cultura vasca" z ari garenean, gauza beraz ari gara?
|
|
2005
|
|
|
Irakurle gehienak Euskal Herriko klase ertain eta altukoak zirela dirudi, hiri eta herri handietako posizio oneko biztanle ikasiak. Harrera, nahiko ona izan bide zuen aldizkariak, une hartan merkatuan
|
zegoen
euskal kultur aldizkari bakarra izateak lagundurik (non Iruñeko Revista Euskara k ez zituen harpidetzek onartzen).
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntz politika finkatzeko jendearen atxikimendua xerkatu dugu, herritarren aldekotasuna eta oniritzia bildu. Jende gehiena urrun
|
dago
euskal kulturatik, hauetatik asko kanpotik jin berria da, ez dute euskal errealitatea ezagutzen. Kantonamenduan ez zen ikastolarik ez haurtzaindegirik ere.
|
|
|
Kontsumoaneta bizi estiloetan? Zelan
|
dago
euskal kultur osagaien ekoizpena etakontsumoa. Hitz batez, zelan dabil euskal zergintza?
|
|
2008
|
|
|
" Euskal Herri osoa hain harro dago Guggenheimekin, istorio honek ezin du ilundu ibilbide hori". Ematen du Guggenheim egin baino lehenagoko eta ondorengo faseak
|
daudela
euskal kulturan. Nik ez dut horrela ikusten.
|
|
|
Beste batzuek diote abertzalea izateak badituela abantaila batzuk: " Ezker abertzalean
|
dago
euskal kulturaren kontsumitzailerik gehien, proportzionalki. Beraz, klabe horretan pentsatzen duen idazleak beste edozeinek baino errazagoa dauka arrakasta izatea".
|
|
|
Navarrismoa zerbaiten alde dagoen neurri berean, zerbaiten kontra dago, eta kontra egote hori funtsezko osagaia izan da ideologia horren hasieratik bertatik. Etsaia, betidanik, euskal abertzaletasuna izan da; Yanguasen lanean, ordea, ez
|
dago
euskal kulturaren kontrako grinaren arrastorik(, euskal kultura?, diot, Yanguasen garaian ez baitzen euskal abertzaletasunik). Beraz, puntu batzuetan 20 mendeko navarrismotik nahiko hurbil bazebilen ere, zaila da Yanguasen obra ikusmolde navarrista baten arabera ulertzea, haren lana desitxuratu gabe.
|
|
2009
|
|
|
–Ez dago euskal arrazarik!?, esango du, euskal eta espainol arrazez bera etengabe mintzo denak (juduak eta ahazteko). Ez
|
dago
euskal kulturarik: –Toda la ideología del vasco moderno es mediocre?
|
|
|
Jarrera irekia izatea, kanpoko eraginak barneratzeko prest egotea eta gure egiteko modu propioa asmatzea da nortasunen merkatu horretan lehiakorra izateko baldintzetako bat, Martinez de Lunaren arabera. Askotan errepikatzen den kontua da, baina egiari zor, jokamolde irekiaren adibidez beteta
|
dago
euskal kulturaren ibilbidea; beraz, ez litzateke hain gauza berria izango, globalizazioak, teknologia berriek eta gizarte aldaketek irekitze prozesua areagotu behar dela pentsatzera eraman badezakete ere. Baina ez dirudi hori nahikoa izango denik.
|
|
2011
|
|
|
Jakin aldizkariak Euskal Unibertsitateari dedikatutako lehen zenbaki monografikoan (1977) Bizkaiko unibertsitateetan
|
zeuden
euskal kultur elkarteen gaineko artikulu labur bat argitaratu zuen. Bertan elkarteok aldizkarira helarazitako testua argitaratu zen.
|
|
|
Ingeniaritza Eskolako Kultur Elkarteak (IEKT) esate baterako Jakin aldizkarian honakoa zioen: «Eskolako egoera oso tamalgarria zen, ez bait
|
zegoen
euskal kultur mugimendurik. Euskaldun gazte batzuk, honen premia ikusirik, talde ttipi eta itxi bat osatu zuten orain dela zazpi urte.
|
|
2012
|
|
|
Proiektu honetan sartu aurretik Arkaitz eta biok hainbat kultura eragile eta sortzailerekin hitz egiten aritu ginen. Nik uste dut ez dela
|
egon
euskal kulturan estrategia bat garatzeko dinamika. Nor bere aldetik ibili da eta oso gauza interesgarriak egin ditugu, baina estrategia bat falta izan zaigu.
|
|
|
Egitura politikoarekiko leialtasuna eta nazioarekikomaitasuna lantzeaz gain, balio demokratikoak babesten dituzten herritarrak sortubehar ditu biharko Euskal Estatuak. Eta, azkenik, euskal herritarren integrazioahelburu hartuta, kultura aniztasun zaharrari eta berriari erreparatu dieeskolak, egoerarik ahulenean
|
dagoen
euskal kulturari tratu berezia emanez, ordea.
|
|
|
Egiturapolitikoarekiko leialtasuna eta nazioarekiko maitasuna lantzeaz gain, balio demokratikoakbabesten dituzten herritarrak sortu behar ditu biharko euskal eskolak. Eta, azkenik, euskalherritarren integrazioa helburu hartuta, kultura aniztasun zaharrari eta berriari erreparatubeharko die eskolak, egoerarik ahulenean
|
dagoen
euskal kulturari tratu berezia emanez, ordea.
|
|
2013
|
|
|
Azkenik, Sorguneak ikertegikoek (2011) diote 80.000 eta 200.000 artean
|
daudela
euskal kultur produktuen bezero aktiboak, eta beste 300.000 kontsumitzaile potentzialak direla. lagun
|
|
2015
|
|
|
2 Kritika eta eztabaidarako tarte gutxi eta estuegia
|
zegoela
euskal kulturan.
|
|
|
Sinatu gabea izan arren testua Izagirrerena dela igartzen da; bertako ikasle eta Xarraren laguna izateaz gain, halako jario narratiboa eta atsotitz jokoak beste inork nekez egin zitzakeen. Bestetik, Izagirrek behin baino gehiagotan azpimarratu izan du garai hartan ikaragarrizko ingenuitatea
|
zegoela
euskal kulturaren baitan. Diktaduraren finitzearekin, instituzionalizatze baten atarian zeuden Hego Euskal Herrian, instituzio publikoak (unibertsitatea, telebista, gobernua, polizia eta abar) osatze bidean alegia, eta horrek itxaropen gehiegizkoak ekarri zituen hainbat jenderengan Izagirreren ustetan.
|
|
|
Geroztik beste kultur gune batzuk sortu dira, Garazikus, Aldudarrak, besteak beste. Eta ororen laguntzaile Uztaritzen
|
dagoen
Euskal Kultur Erakundea. (...)
|
|
|
Horretan
|
zeundela
euskal kulturaren laguntza talde batekin egin zenuen topo.
|
|
2016
|
|
|
Hor ditugu abiapuntu gisa 1992ko Sinodoaren aktak," Hemengo Elizak onartuko du diozesa aberats dela bizi bizirik
|
dagoen
euskal kulturaz. Unibertsala (katholikos grekaeraz) baita, Elizak, Euskal Herrian, jarraituko du Euskal kulturaren ernaltzen eta hunen ekarpenez aberasten.
|
|
2017
|
|
|
47. Jada, ez
|
dago
euskal kulturaren atzetik inolako masa modernorik,[?] ez dago euskalduntasunaren definizio edo zentzu bakar edo nagusi batekin batera bizi den herririk?. Mitxelko Uranga,. Zelan eman diezaiokegu berriz ere zentzua euskalduntasun hitzari??, Lapiko Kritikoa,, http:basque.criticalstew.org/?=5805.
|
|
2020
|
|
|
Norabide horretan lan egitea ezinbestekoa da eta hori lortzeko beharrezkoa da hizkuntzaren ezagutza unibertsalizatzea. Euskararen garapenaren baitan
|
dago
euskal kulturaren etorkizuna: euskal herritar orok euskaraz jakitea ez da bakarrik desiratuko genukeen zerbait, lortu genukeena baizik, hori baita bidea euskal kulturan bizitzeko, eta hori baita bidea herri bat, izaera propioko komunitatea osatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Ez da euskal kulturaren curriculuma zehaztu, garatu eta gauzatu. Lekuan lekuko herri ekimen esanguratsu eta arrakastatsuak badaude ere, ez dago egitasmo orokor iraunkorrik; euskal kultura irakasteko material didaktiko eta baliabide adosturik ez da; Unibertsitateak irakaskuntzako profesionalak trebatzeko orduan, ez
|
dago
euskal kulturaren transmisioa bermaturik; hezkuntzako kultur eragileen arteko sare sendorik ez dago.
|
|
|
Bestela esanda, gizakia izaki osatugabea da, zeinak kultura behar duen osatzeko. Nolanahi ere, arazoa ez da bakarrik euskal herritarrok aukeratzeko hamaika kultura ditugula eskura, edo besteak erakargarriagoak direla, baizik eta jada ez
|
dagoela
euskal kulturarik. Euskal kulturarik ez egoterakoan, gizakiak kultura behar duen heinean, bestelako kultura motaren bat hautatzen bukatzen du eskaintzen zaizkien artean, zeintzuen artean nagusitu ohi diren espainiarra eta frantsesa.
|
|
|
Deleuzek eta Guattarik egindako bereizketaren arabera, gorputz betea edo organizatua Modernitateko gizakiari dagokio, gorputz normalizatua baita, makina desiratzaileek eratutako organismoa, inskripzioekin markaturiko gorputza; organismo edo normatutako gorputz hori desegitean, organoak galtzean, alternatiba berriei irekirik dagoen organorik gabeko gorputz bilakatzen da. Euskaldunen kasuan, euskal kulturaren apokalipsia bizi dugun neurrian, jada ez
|
dagoenez
euskal kulturarik ezta euskal masa modernorik, euskal harri solido modernoa birrindu eta harea bihurtu den neurrian, organorik gabeko gorputzak dira, gutxika organoak bidetik galduz joan diren zonbiak. Jada ez dago organo horiek antolatuko dituen euskal ezer eta, horrenbestez, oinez jarraitzen dute noraezean, hutsik, barnean zer edo zer hil zaielarik.
|
|
2022
|
|
|
Bagenekiena berretsi du, patxadaz: ez
|
dago
euskal kulturaren aldeko politika berariazkorik. Ez dut nik esaten, berak baizik:
|
|
|
Diotenez, zirriborroak ez dakar euskararen eta euskal kulturaren egoera diglosikoari buruzko aipamenik. Ez
|
dago
euskal kulturari espresuki uztartutako helbururik ere. Eta, azkenik, irakurketa kritikoaren arabera, zirriborroak ez du euskal kulturaren transmisioa eta ezagutza bermatuko duen erakunde, organo edo funtzio iraunkorrik aurreikusten.
|
|
|
Hiru: ez
|
dago
euskal kulturari espresuki uztartutako helbururik ere. Eta lau:
|