|
2002
|
|
|
Bestalde, erdaldunek ez dute euskara berreskuratzeko engaiamendurik adierazten. Bestela esanda, ez
|
dago
euskal hiztunen komunitaterik, ezta euskararen aldeko girorikere. Ingurune erdaldun horretan, euskaldunek ez dute euren burua legitimatuta sentituko euskararen aldeko aldarrikapenik egiteko eta, beraz, euskarazko produkt u/ zerbitzuen eskaera handirik ez da egongo.
|
|
2008
|
|
|
15). Era berean, garrantzitsua da kontuan hartzea euskaldun sentitzen direnen artean
|
dagoela
euskal hiztunen kopuru handiena, eta pertsona horiek direla nortasun kulturala eta hizkuntza gehien lotzen dituztenak.
|
|
2009
|
|
|
Funtsean botere arazo bat
|
dago
euskal hiztun herriaren azpian, agintaritzak bere dimentsio anizkunean heldu nahi ez dion gatazka bat, aitzitik, saihestu eta ezkutatu nahi duena. Euskarazko kultur produktu erakargarriak ekoiztea omen da euskarak irauteko eta suspertzeko estrategiaren zutabe nagusia.
|
|
2012
|
|
|
Kontutan izanda gure hiztun kopurua, izugarrizkoa da gure lekua sarean, oso hiztun komunitate aktiboak ditugu. Bestetik, euskal gizartearen piramide demografikoan argi ikusten da 15 urte bitartekoan
|
daudela
euskal hiztun gehienak. 40 urtekoetan aldiz, gutxiengo nabarmena.
|
|
|
Politikagintzara hurbiltzeko hamaika arrazoi izan nituen, baina nire lehentasunen artean ez
|
zegoen
euskal hiztunen eskubideak defendatzeko beharrizana. Garai hartan Euskal Herri independente, sozialista eta euskalduna amesten nuen; eleaniztuna behar zuen Euskal Herri euskalduna, alegia.
|
|
|
Puntuazioa lantzeko erabilitako euskarriak oro har, gramatika liburuak, estilo liburuak, idazkera liburuak, ortografia liburuak eta hiztegiak izan dira132, baina ez
|
dago
euskal hiztun idazleen puntuazio jardunaren deskripzio zehatz berariazkorik. Beraz, Mitxelenaren euskarazko idazkeran oinarritutako bigarren graduko puntuazio markei buruzko lan deskribatzaile honen bitartez gure aletxoa ekarri nahi diogu euskal bibliografiako komunikazioaren ikerketari, nahiz eta jakin hemendik aterako duguna ez dela puntuazio legerik izango, Mitxelenaren puntuazio joera nagusien ildo nabarmenenak baizik.
|
|
2013
|
|
|
Gogoratu behar da, nolanahi ere, ideia hori euskara haurtzaro goiztiarrean ikasi eta 18 urte artean ikasketak euskaraz egin dutenen kasuetan ere antzematen dela. Partaideen diskurtsoak aztertu ondoren, adiera bat ala bestea aukeratzeko orduan jokoan
|
dagoena
euskal hiztun legitimotzat ala zerbait falta duen hiztuntzat duten bere burua da. Hiztun legitimo antzemateko zerbait falta izatekotan partaideek ez dute euskaldun adiera erabiltzen.
|
|
|
Aurrez egindako ikerketak (Amorrortu eta al. 2009) erakutsi zuen hiztuna bizi den lur eremuan
|
dagoen
euskal hiztun portzentajeak garrantzi handia duela hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean, Ane Ortega, Estibaliz Amorrortu, Jone Goirigolzarri, Jacqueline Urla eta Belen Uranga – Hiztun berrien hizkuntza identitatea: " nolako euskalduna naiz?" eta euskara erabiltzeko aukera izateko, jakina.
|
|
|
Nori
|
dagokio
euskal hiztun komunitatearen gidaritza sinbolikoa. Norengan jar dezake hiztunak norabideak marrazteko konfiantza?
|
|
|
Ez
|
dago
euskal hiztunei buruzko ikerketa estrukturalik, ez honetan eta ez beste ehunka kontutan ere. Azalpenak hari luzea du, eta beste gai bat da.
|
|
|
Ezintasun estruktural horiek, kopuru eta masa kritikoaz gain, pertsonaren subjektibitatearen baitakoak dira gehienetan. Ekintza eta aukeren zapping zabalera jarrita
|
dago
euskal hiztuna, eta zapping horretan pertsona bakoitzarentzat euskarazko eskaintza bere gustuko menu osoko zati mugatu bat baizik ez izanik, ez da erraza antolatzen diren sare eta dinamikei dentsitatea ematea. Migratzaile latino edo magrebtarrek aiseago lortzen dute hori Bilbon, euskaldunek baino.
|
|
2014
|
|
|
Ez dirudi horrek guztiak herritarren arteko ahozkotasuna gehiegi bultzatzen duenik. Ez euskarazkoa ez erdarazkoa, bai; baina egoera diglosiko desorekatu, ezegonkor eta gutxituan
|
dagoen
euskal hiztunen komunitateak askoz nabarmenago pairatuko ditu beti eragin horiek.
|
|
|
Ez da kasualitatea Euskal Herriko lurraldeak dituen hiru erliebeunitate morfologiko nagusiek bat egitea hiru giza finkamendu mota garrantzitsuenekin, eta, halaber, bereizketa espazial hori erabat uztartuta
|
egotea
euskal hiztunen hedaduraren bilakaerarekin. Hegotik iparrera azalduta, lehenik, Arabako eta Nafarroako Ebroren sakonunea dago, historikoki hiri handi eta urrunekoen kokaleku izandakoa (Industria Iraultza arte, behinik behin); bertatik desagertu zen euskara lehendabizi.
|
|
2016
|
|
|
Argi dago kopuru aldetik Gipuzkoa eta Bizkaia direla, askogatik97, EThiztunen lurralde nagusiak. Hor
|
dago
euskal hiztun trinkoen muina, Gipuzkoan edo Bizkaian bizi dira Zazpi Probintzietako
|
|
2017
|
|
|
Oraindik ere bizirik daude zantzu horiek euskaldunon batez besteko gaitasun komunikatibo eskasean. Euskarazko kultura hizkuntza jasoan trebatua ez
|
dagoen
euskal hiztunaren mintzamena, tamalez, azpigaratua da maiz. –Hemen, euskara hiztuna euskaraz ari delarik, eskas ditu hiztegia, ohitura eta naturaltasuna?, dio Aritz Galarragak335.
|
|
2019
|
|
|
• ksf: konpartimentazio soziofuntzionala indarrean
|
dago
euskal hiztunen artean. etxean eta eskolan, kalean eta tabernan, dendan eta elizan, euskarazko jarduna da herritar gehienen artean normala," atentzioa deitzen ez duena". erdarazko jarduna ere etxekotzen ari da ordea, edota jadanik etxekoturik dago (horrek ere gero eta gutxiagotan atentzioa deitzen du); baina ez da herritar gehienen arau nagusi. aldiz herriedo eskualde esparrutik haranzk...
|
|
|
Twitter sare sozialera konektatuta
|
dauden
euskal hiztun gazte eta helduen on line harremanetara hurbilpen bat egitea lortu da. Helburu orokor hori betetzeko hainbat pausu eman dira, lehenik eta behin Twitter sare sozialetik euskalerabiltzaileen datu kantitate erraldoiak erauzi dira.
|
|
2020
|
|
|
Prosodiari dagokionez (3.2 atala), esaterako, adierazgarria da erdal ereduen indarra, prosodia berri bat nagusitzerainokoa zenbaitetan (ikus Oñederra 1998, prosodia berri horren ezaugarrietarako). bilkuraren ahoskeraz aritzerakoan (5.3.2 atala) ikusiko dugu bokal eta kontsonanteen ahoskeran ere erdaren kolorea (gaztelaniarena, kasu honetan) zabaldua
|
dagoela
euskal hiztunen artean.
|
|
2022
|
|
|
Hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan
|
dagoen
euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbideaukera oso garrantzitsuak dira, batez ere sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...).
|
|
|
Hiztun berrien profilak deskribatzeko aldagai emankorretako bat euskara erabiltzeko aukera da, Ortega eta besteren (2013) esanetan. Izan ere, hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan
|
dagoen
euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbide aukera oso garrantzitsuak dira, batez ere sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...). Hain zuzen ere, euskal hiztun berri asko bikotekidearen familia edo lagun talde euskaldunetan integratu diren arren, beste askotan ez da horrelakorik gertatzen eta frustrazioa ekar dezake horrek, euren borondatea nolabait ezerezean gelditu delako eta, gainera, gaitasuna berriz murrizten zaielako.
|
|
|
Desberdintasun handia al
|
dago
euskal hiztunen artean, generoa eta adin taldeak aintzat hartzen baldin baditugu?
|
|
|
Desberdintasun handia al
|
dago
euskal hiztunen artean, generoa eta adin taldeak aintzat hartzen baldin baditugu. Adin taldeei dagokienez, zenbat eta gazteagoak izan, orduan eta gehiago erabiltzen dute euskara kalean. Ordena honako hau litzateke:
|
|
|
Desberdintasun handia al
|
dago
euskal hiztunen artean, generoa eta adin taldeak aintzat hartzen baldin baditugu. Adin taldeei dagokienez, zenbat eta gazteagoak izan, orduan eta gehiago erabiltzen dute euskara kalean. Ordena honako hau litzateke:
|