2012
|
|
Ia ia pentsatu gabe, hitz eta pitz, pila
|
bat
zerrendatzeko gai gara. Haien kokapena seinalatzeko ere bai.
|
|
Badakigu irabazlearen kultura dela indarra duen bakarra, eta bero horren eguzkitan bizi gara lasai. Doinu
|
bat
besterik entzuten ez duen Pavloven txakurrak bezala, Hamelinzale fidelak.
|
|
Liburu, disko, dokumental edo film
|
baten
laburbiltzeko gaitasunak azaldu ahal digu herri baten funtsa komunikabideetako berri labur batek baino hobeto. Zertarako bilatu zerbait ezberdina?
|
|
Liburu, disko, dokumental edo film baten laburbiltzeko gaitasunak azaldu ahal digu herri
|
baten
funtsa komunikabideetako berri labur batek baino hobeto. Zertarako bilatu zerbait ezberdina?
|
|
Liburu, disko, dokumental edo film baten laburbiltzeko gaitasunak azaldu ahal digu herri baten funtsa komunikabideetako berri labur
|
batek
baino hobeto. Zertarako bilatu zerbait ezberdina?
|
|
Egungo kameraren objektiboak tripode sendo eta bakarra proposatzen du eta erosoagoa da objektiboa helburu ez bihurtzea, boikot txikiaren lehen urratsa ez egitea, immobilismoaren musika bermatzea. Zertarako bilatu errealitatea ezagutzeko beste modu
|
bat
ikuspuntu honen bidez estatu pila bat ezagutzen badugu?
|
|
Egungo kameraren objektiboak tripode sendo eta bakarra proposatzen du eta erosoagoa da objektiboa helburu ez bihurtzea, boikot txikiaren lehen urratsa ez egitea, immobilismoaren musika bermatzea. Zertarako bilatu errealitatea ezagutzeko beste modu bat ikuspuntu honen bidez estatu pila
|
bat
ezagutzen badugu?
|
|
urte hasieran ez zekiten ia ezer Gasteizi buruz eta hilabete batzuk beranduago hemen bizi dira lan edo ikasketengatik. Eguneroko bizitzak euren esperientziak elkartu dira modu
|
batean
edo bestean eta, oraindik lurreratzen ari direnean, izan dituzten lehenengo sentsazioak horiek ezagutu nahi ditugu.
|
|
Marta Benguria Irungoa da eta maiatzean lanean hasi zen beka
|
batekin
Eusko Jaurlaritzaren Kanpo Harremanetan. Gasteiz, Euskal Herriko hiriburu ezezaguna zen berarentzat eta orain arte gehien gustatu zaiona “ekintza kulturalak dira.
|
|
Salamanca-ko Bea Oleak master bera ikasten du eta “Alde Zaharreko eta Erdiguneko denda eta giroaz gain”, hiriaren gune berdeak deigarriak egin zaizkio: “Zuhaitzak eta parkeak hirian bertan daude eta nonahi zaudela aire freskoa arnasten ari zarela sentitzen duzu”; beste faktore on
|
bat
“leku hauetara guztietara iristeko tranbia edo autobusak daudela” dio. Azkenik, Alvaro Senda madrildarra dugu, ikasketak aurreko bi neskekin egiten dituena.
|
|
Gabonetan etxera itzultzen direnean euren familia eta lagunei bizipenak kontatuko dizkiete eta, hemen azaldu diguten bezala ‘saltzen bagaituzte’, laster izango ditugu denak lur hauek bisitatzen. Momentu hura iritsi arte, osteguneko pintxo poteetan aurkituko zarete beraiekin… Ez izan dudarik eta hiriaren sekreturen
|
bat
ezagutzen baduzue, erakutsi iezaiozue!
|
|
Estatuaren administraziopean dagoen lurraldean, uraren kudeaketa pribatizatu egin da jada tamaina orotariko hainbat hiritan, eta Madrilgo Isabel II.aren Kanala (6.000.000 biztanle) edo Bartzelonako Aigües Ter Llobregat delakoa (5.000.000 biztanle) pribatizatuko balira, ur pribatuak nagusitasun ia osoa lortuko luke lurralde horretan. Nagusitasun horrek kaleratzeak eta murrizketak lan baldintzetan eragin ditu, baina, ordea, ez du kudeaketaren eraginkortasuna hobetu, enpresa pribatuek, publikoen aurrean, kudeaketa optimizatzen dutela dioten dogma neoliberala gezurtatzen; ezta salneurrien beherakadarik (Huelvan %14, 4 a igo da urte bakar
|
batean
) edo hirietako ur zikloaren kudeaketan hobekuntzarik eragin ere. Eredu horretan ez dago inolako pizgarririk uraren erabilera optimizatu edo arrazionalizatzeko.
|
|
Eredu horretan ez dago inolako pizgarririk uraren erabilera optimizatu edo arrazionalizatzeko. 2007.urtean Kataluniak jasandako lehortean bitartean, uraren kontsumo jaitsiera zela eta, AGBAR enpresak kexa
|
bat
plazaratu zuen fakturazioa jaistearren. Zenbat eta gehiago kontsumitu, gehiago irabazten dute.
|
|
Alderdi edota ideologia horrek agintzen duen tokietan aurrera eramandako pribatizazio prozesuak ikusita, ez da harritzekoa “copy paste” delako formula bera errepikatu nahi izana gure paregabeko hiriburuan. “Copy paste” horrek Paris, Bartzelona, Indiasko Cartagena, Grenoble, Huelva edo Leon bezalako tokitan gertatutako porrota bermatzen digu Gasteizen, euskal hiriburuen artean abangoardia pribatitzailearena eginez, eta Euskal Herri osoan eraginkor eta errentagarria izan den ur kudeaketa publikoaren esperientzia bikaina alde
|
batera
utziz. Giza eskubide baten kudeaketa oligopolio pribatuaren esku uzteak, udal finantziazioa bilatzeko, burbuila berri baten sorrera baino ez du errazten, kasu honetan burbuila hidrikoa, hain zuzen.
|
|
“Copy paste” horrek Paris, Bartzelona, Indiasko Cartagena, Grenoble, Huelva edo Leon bezalako tokitan gertatutako porrota bermatzen digu Gasteizen, euskal hiriburuen artean abangoardia pribatitzailearena eginez, eta Euskal Herri osoan eraginkor eta errentagarria izan den ur kudeaketa publikoaren esperientzia bikaina alde batera utziz. Giza eskubide
|
baten
kudeaketa oligopolio pribatuaren esku uzteak, udal finantziazioa bilatzeko, burbuila berri baten sorrera baino ez du errazten, kasu honetan burbuila hidrikoa, hain zuzen. Burbuila horren zulatzea, gainera, erreskate publikoa ekarriko luke seguru aski.
|
|
“Copy paste” horrek Paris, Bartzelona, Indiasko Cartagena, Grenoble, Huelva edo Leon bezalako tokitan gertatutako porrota bermatzen digu Gasteizen, euskal hiriburuen artean abangoardia pribatitzailearena eginez, eta Euskal Herri osoan eraginkor eta errentagarria izan den ur kudeaketa publikoaren esperientzia bikaina alde batera utziz. Giza eskubide baten kudeaketa oligopolio pribatuaren esku uzteak, udal finantziazioa bilatzeko, burbuila berri
|
baten
sorrera baino ez du errazten, kasu honetan burbuila hidrikoa, hain zuzen. Burbuila horren zulatzea, gainera, erreskate publikoa ekarriko luke seguru aski.
|
|
Txilen, Estonian edo Australian, esate baterako, kudeatzaile pribatuei zigorrak ezarri zitzaizkien gehiegi kobratzeagatik. Munduko Bankuaren Taldeak argitaratu berri duen txosten berri
|
batek
ondorio hau dakar ur eta elektrizitate banaketaz: " Kudeatzaile pribatuek irabaziak bereganatu egiten dituzte, kostuen aurrezkia kontsumitzaileari banatu gabe".
|
|
euskararen ezagutza eta euskaraz bizi ahal izateko guneak. Biak ala biak bultzatzen ditugu AEKn, jakina, eta horretxegatik egiten dugu
|
bat
manifestazio deialdiarekin.
|
|
Hizkuntza
|
batean
bizi ahal izateko, hizkuntza horren ezagutza ezinbesteko aldagaia da. Euskararen kasuan, ezagutza indizea igo egin da azken urteotan, baina ez eragite nabarmenetarako beste:
|
|
Zalantzarik gabe, erabileran aurrera abiada egokian egiteko, hizkuntzaren ezagutza unibertsal bihurtu beharra dago, ezinbestekoa da ezagutza bermatzea. Horretarako, hartu beharreko neurrietariko
|
bat
da baliabideak jartzea, euskara ikastea doakoa izan dadin. Gaur egun, gezurra badirudi ere, herri honetan berezkoa dugun hizkuntza ikasteko ordaindu egin behar da.
|
|
Bestalde, lehen aipatu dugun bezala, hizkuntza
|
bat
normaltasunez baliatzeko erabilera espazioak/ guneak behar dira; haatik, tamalez, sarri askotan gertatu izan da, eskolak eta euskaltegiak euskalduntzeko guneak izan diren modu berean, kalea edota gizartea bera gai izatea jendartea erdalduntzeko. Euskarak, hortaz, erabiltzeko espazioak irabazi behar ditu, gune publiko zein pribatuak.
|
|
Sustapenean, KORRIKA dugu ekimenik garrantzitsuena; bi urtean behin euskararen alde milaka lagunek betetzen dituzte Euskal Herriko errepideak. Datorren udaberrian, hain zuzen ere, 18 Korrikak euskalduntzen eta alfabetatzen ari diren milaka pertsonak omenduko ditu, euskalakari izateko ahaleginean euskara ikasten eta praktikatzen ari diren guztiak, beraiek direlako euskararen berreskurapenean zutabe garrantzitsuenetariko
|
bat
. Izan ere, helduak euskalduntzen doazen heinean, transmisioan etenik egongo ez dela ziurtatzen ari gara.
|
|
Irizpide linguistiko zentzudunago
|
baten
alde
|
|
Urriaren 6an manifestazio handi
|
bat
izan zen Gasteizen Frackingaren aurka. Bukaeran, Foru Plazan, euskaraz oso txukun jardun zuen antolatzaileetako batek denbora luze samarrean.
|
|
Urriaren 6an manifestazio handi bat izan zen Gasteizen Frackingaren aurka. Bukaeran, Foru Plazan, euskaraz oso txukun jardun zuen antolatzaileetako
|
batek
denbora luze samarrean. Eta gero gaztelaniaz.
|
|
Eta ez da batere harritzekoa, aurrekanpainan ere euskara duintasunez erabili zutelako materialak, propaganda eta abarrak lantzerakoan. Alabaina, puntu
|
batean
kale egin dutela iruditzen zait eta ahulezia hori baliatu nahi nuke arazo orokortzat hartu litekeen kontu bat aztertzeko.
|
|
Eta ez da batere harritzekoa, aurrekanpainan ere euskara duintasunez erabili zutelako materialak, propaganda eta abarrak lantzerakoan. Alabaina, puntu batean kale egin dutela iruditzen zait eta ahulezia hori baliatu nahi nuke arazo orokortzat hartu litekeen kontu
|
bat
aztertzeko.
|
|
Izan ere, manifestazio handiaren aurretik oso aurre kanpaina ona egin zuten herriz herri, auzoz auzo, informazioa zabalduz. Ni ere joan nintzen horietako hitzaldi
|
batera
, Gasteizen, baina propaganda ikusita, zalantzan gelditu nintzen: hamar hitzaldi zeuden iragarrita Gasteizko gizarte etxeetan; nik ikusitako afitxak euskara hutsez zeuden, baina ez zuen zehazten hitzaldiak zer hizkuntzatan izango ziren.
|
|
Frackingarena adibide
|
bat
besterik ez da, baina esanguratsua. Horrelakoetan normalean ez da hizkuntz irizpiderik jartzen, eta komeni da horretaz gogoeta egitea.
|
|
Horrelakoetan normalean ez da hizkuntz irizpiderik jartzen, eta komeni da horretaz gogoeta egitea. Eta konplexurik gabe jartzea hitzaldi
|
bat
, bisita bat, erakusketa bat, batzar bat… ze hizkuntzatan izango den.
|
|
Horrelakoetan normalean ez da hizkuntz irizpiderik jartzen, eta komeni da horretaz gogoeta egitea. Eta konplexurik gabe jartzea hitzaldi bat, bisita
|
bat
, erakusketa bat, batzar bat… ze hizkuntzatan izango den.
|
|
Horrelakoetan normalean ez da hizkuntz irizpiderik jartzen, eta komeni da horretaz gogoeta egitea. Eta konplexurik gabe jartzea hitzaldi bat, bisita bat, erakusketa
|
bat
, batzar bat… ze hizkuntzatan izango den.
|
|
Euskaraz eta gaztelaniaz? Biak
|
batera
, partaideen arabera. Azken hori oso instituzionala da, eta kalte handia dakarkio euskarari, arrain handiak arrain txikia jaten duelako beti.
|
|
Gune honetan bertan euskara gehiago erabiltzeko errezeta interesgarri batzuk eman zituen lehengoan Iñaki Mtz de Lunak. Izan dadila neure hau errezeta zehatz praktiko eta eraginkor
|
baten
aldeko proposamena.
|
|
Orratzen noranzkoa zein abiadura menderatzen ezinezkoa egiten zaigu, tik tak doinuarekin batera arrasto handirik utzi gabe desagertu egiten baita. Tik tak
|
batek
beste tik tak bati ematen dio segida, egia da eta, gainera, suerta liteke doinu berri hau aurrekoa baino askoz ere afinatuagoa izatea.
|
|
Orratzen noranzkoa zein abiadura menderatzen ezinezkoa egiten zaigu, tik tak doinuarekin batera arrasto handirik utzi gabe desagertu egiten baita. Tik tak batek beste tik tak
|
bati
ematen dio segida, egia da eta, gainera, suerta liteke doinu berri hau aurrekoa baino askoz ere afinatuagoa izatea.
|
|
Hurrengo egoera orain egun batzuk eman da: kafe
|
bat
hartzeko geratu dira A eta B. A ez da oso eroso sentitzen, denbora luzea eman dute elkarrekin eta lagunek egiten dituzten gauzak egitearena ez du oso ondo eramaten. B k jariotasunez hitz egiten du, A k bitartean, nahigabe, baina tik tak gehiegi entzuten ditu bere buruan.
|
|
Kafetegiko atea bultzatu eta non sartu ez daki A k, kasualitatez, B ren parean C agertu da. Azken aldian, nahikotxo mintzatzen dira A eta C, hala ere, oraingoan, A k ez du hitz askorik topatu eta azkar
|
batean
aurrera jarraitu du B rekin. Damututa iritsi da A etxera, gaizki egin duela badaki, urduri jarri eta sikiera zer moduz bat esateko gai ez da izan.
|
|
Damututa iritsi da A etxera, gaizki egin duela badaki, urduri jarri eta sikiera zer moduz bat esateko gai ez da izan. C harrituta geratu da eta mezu
|
baten bitartez
jakinarazi dio.
|
|
Bertsoak bidea erraz, natural, normal egin duten eremuekin alderatuta, jauzika ibili gara gu, ahuntzak bezala. Inbidiaz begiratu diegu azpiko solairuetakoei, eta desio izan dugu bide lau
|
bat
gure aurretik… Eta jardun gara beraiekin elkarlanean ere, bide lau hori lortzeko.
|
|
Arabako bertsolaritza ez da normala: bizia da, ukitu makarra
|
batekin
, erresistentea, forma asko hartzeko gaitasuna duena. Festazalea izateaz gain serioa izaten ere badaki, hala dagokionean.
|
|
Oraingoan ez dakit arrazoia izango dudan, baina nire ustetan, mundu ofizialean kontsumo jasangarriaren aldeko ekimenak modan jarri edo zalapartatsuagoak bihurtu dituzte. Dirudienez, krisiak eraginda bat
|
batean
konturatu dira orain arte egindako ibilbide azkar eta kontsumitzaile honek bere alde txarrak izan badituela. Alde txarrak baino, eutsiezinak esan genuke.
|
|
Adituen arabera, jaten ditugun animaliak elikatzeko bazka kantitate handia behar da. Animalia
|
batek
jaten duenarekin hainbat eta hainbat pertsonek biziraun dezakete. Besteak beste, gizakiok 200 gramoko haragi zatia jateko, animalia batek bi kilo zereal irentsi behar dituela diote datuek.
|
|
Animalia batek jaten duenarekin hainbat eta hainbat pertsonek biziraun dezakete. Besteak beste, gizakiok 200 gramoko haragi zatia jateko, animalia
|
batek
bi kilo zereal irentsi behar dituela diote datuek. Zereal kantitate honek zortzi umeen sabela ase eta beteko lituzke.
|
|
Zereal kantitate honek zortzi umeen sabela ase eta beteko lituzke. Horrez gain, munduko herrialde desberdinetan, txiroenetan
|
batez
ere, lur-zatiak animalien ekoizpenerako bideratzen dira. Beraz, kontuak atera!
|
|
ENPRESAREAN Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkartearen proiektu
|
bat
da, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin, Donostiako Udalarekin ela Kutxa Fundazioarekin elkarlanean kudeatzen duena. ENPRESAREANen helburuak dira elkarlana sustatzea, esperientziak trukatzea eta euskararen erabilerak negozio munduan dituen onurak agerian uztea.
|
|
Era berean, ENPRESAREANen bitartez, enpresei negozio aukerak handitu nahi zaizkie eta produktu/ zerbitzu berriak sortu nahi dira, euskaratik eta euskaraz. Horrez gain, euskaraz lan egin nahi duten edo eta zerbitzua euskaraz eskaini nahi duten organizazioei erraztasunak eman nahi zaizkie eta salmentarako gune
|
bat
eskaini. Horrek guztiak, gainera, euskararen prestigio soziala areagotzeko eta arlo sozio-ekonomikoan euskararen presentzia areagotzeko balioko du.
|
|
Egitaraua oso erakargarria da: standak, produktu eta zerbitzuen aurkezpen laburrak, bat
|
bateko
aurkezpenetarako kantoia (speaker corner), elkarlanean aritzeko eta lehialkartasuna lantzeko saioak eta hausnarketarako bi hitzaldi aberasgarri: Guillermo Dorronsororena bata, eta K2Kko Asier Irazustarena bestea.
|
|
standak, produktu eta zerbitzuen aurkezpen laburrak, bat bateko aurkezpenetarako kantoia (speaker corner), elkarlanean aritzeko eta lehialkartasuna lantzeko saioak eta hausnarketarako bi hitzaldi aberasgarri: Guillermo Dorronsororena
|
bata
, eta K2Kko Asier Irazustarena bestea.
|
|
Hala izan da beti bertako ibiltarientzat eta inguruko lurraldeetatik bisitari etorri direnentzat, eta orain baita kanpotar askorentzat ere, green hiriburuaren berdetasun berdingabearen esloganari erantzun eta hurbiltzen direnentzat. Eta ni bezalako bokaziozko paseatzaile eta zuhaitzen maitale
|
batek
xarma hori berretsi besterik ezin du egin, hainbeste dira bakoitzari bihotzak markatzen dion tempoan dastatzeko moduko bazterrak.
|
|
Aurtengo udako pozik handienetakoa izan da gutxien uste nuen tokian ezagutu dudan pago koadrila, pagadi izateko asko falta bazaio ere arbola lerdenen multzo ederra. Beste zereginik gabeko arratsalde askotan bukatu dut txoko horretan, hasieran nahi gabe, baina gero urteetako errutina
|
baten
indarrez. Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan.
|
|
Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan. Eta arratsalde
|
batean
, bizkarra pago baten enborraren kontra jarri eta eserita nengoela, aspaldiko eszena bat etorri zitzaidan burura, paseatzaile bat arbola bati besarkatuta ikusi nuenekoa. Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
|
Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan. Eta arratsalde batean, bizkarra pago
|
baten
enborraren kontra jarri eta eserita nengoela, aspaldiko eszena bat etorri zitzaidan burura, paseatzaile bat arbola bati besarkatuta ikusi nuenekoa. Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
|
Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan. Eta arratsalde batean, bizkarra pago baten enborraren kontra jarri eta eserita nengoela, aspaldiko eszena
|
bat
etorri zitzaidan burura, paseatzaile bat arbola bati besarkatuta ikusi nuenekoa. Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
|
Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan. Eta arratsalde batean, bizkarra pago baten enborraren kontra jarri eta eserita nengoela, aspaldiko eszena bat etorri zitzaidan burura, paseatzaile
|
bat
arbola bati besarkatuta ikusi nuenekoa. Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
|
Ordu gozo asko pasa ditut hor egonean, adiskide berrien gerizpe amultsuan. Eta arratsalde batean, bizkarra pago baten enborraren kontra jarri eta eserita nengoela, aspaldiko eszena bat etorri zitzaidan burura, paseatzaile bat arbola
|
bati
besarkatuta ikusi nuenekoa. Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
|
Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea:
|
batek
esan zidan korrikalari batzuen ohitura dela lasterka doazela pilatzen zaien elektrizitatea lurrera deskargatzeko; beste batek, berriz, ama lurraren energiaz betetzeko egiten zutela. Pilatutako energia husteko edo behar dena hartzeko, auskalo.
|
|
Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea: batek esan zidan korrikalari batzuen ohitura dela lasterka doazela pilatzen zaien elektrizitatea lurrera deskargatzeko; beste
|
batek
, berriz, ama lurraren energiaz betetzeko egiten zutela. Pilatutako energia husteko edo behar dena hartzeko, auskalo.
|
|
Kontua da arratsalde horretan neuri ere horixe bera egitea bururatu zitzaidala: lurretik jaiki, eta bizkarra bermatuta neukan pagoari besarkada handi
|
bat
eman nion. Ez nuen ama lurraren indarra sentitu –ez naiz oso telurikoa, nonbait–, baina oso sentsazio atsegina izan zen, eta lehen besarkada haren ondoren askoz gehiago etorri ziren, gero eta luzeagoak eta, zergatik ez aitortu, gero eta sentituagoak.
|
|
Denborarekin pagoak hobeto ezagutzen hasi nintzen, elkarrengandik bereizten, eta zuhaitzek ere bakoitzak bere nortasuna dutela konturatu nintzen. Errepidean goazela autoko leihotik artalde
|
bat
ikusten dugunean, ardi guztiak berdinak iruditzen zaizkigu, baina badakigu artzainak den denak ezagutzen dituela, bakoitzaren izaera ondo frogatuta daukala. Niri ere beste horrenbeste gertatu zait, nahiz eta ez naizen, artzainak bezala, nori bere izena jartzera iritsi.
|
|
Eta ezagutzearekin batera ezin saihestuzkoa da batzuk besteak baino gustukoago izatea, batzuen besarkada besteena baino gozoagoa izatea, eta gustukoen artean ere
|
batek
zerbait berezia duela sentitzea. Bigarren asterako banuen nik ere nire pago kuttuna, nire besarkada guztiak bereganatzeko adinako erakarmena zuen zuhaitz lerdena.
|
|
Bigarren asterako banuen nik ere nire pago kuttuna, nire besarkada guztiak bereganatzeko adinako erakarmena zuen zuhaitz lerdena. Definizio klasikoaren arabera, inolako arrazoi objektiborik gabe emakume
|
bati
beste inork ikusten ez dizkion ezaugarriak ikusten dizkiona omen da gizon maitemindua. Hori horrela bada, ez naiz justifikatzen hasiko zergatik ikusten nion arbola hari besteei ikusten ez nien aura moduko hura.
|
|
Egun
|
batean
, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar batean ikusitako eszena bat etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak.
|
|
Egun batean, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar
|
batean
ikusitako eszena bat etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak.
|
|
Egun batean, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar batean ikusitako eszena
|
bat
etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak.
|
|
Egun batean, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar batean ikusitako eszena bat etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz
|
bati
hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak. Nire arbola laztanak ere albo batean zulo bat zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora.
|
|
Egun batean, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar batean ikusitako eszena bat etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako
|
batean
ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak. Nire arbola laztanak ere albo batean zulo bat zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora.
|
|
Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak. Nire arbola laztanak ere albo
|
batean
zulo bat zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora. Besarkada luze baten ondoren haren zuloaren ondoan jarri nituen nik ere ezpainak, eta hitz goxoak xuxurlatzen hasi nintzaion.
|
|
Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari esaten zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak. Nire arbola laztanak ere albo batean zulo
|
bat
zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora. Besarkada luze baten ondoren haren zuloaren ondoan jarri nituen nik ere ezpainak, eta hitz goxoak xuxurlatzen hasi nintzaion.
|
|
Nire arbola laztanak ere albo batean zulo bat zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora. Besarkada luze
|
baten ondoren
haren zuloaren ondoan jarri nituen nik ere ezpainak, eta hitz goxoak xuxurlatzen hasi nintzaion. Zenbat maite nuen aitortu nion, eta eskerrak eman nizkion nire bizitzara ekarri zuen poz berri harengatik.
|
|
Nire aitorpena amaitu orduko, zulotik zurrumurru ahul
|
bat
zetorrela iruditu zitzaidan. Belarria zuloaren kontra jarri, eta hitz batzuk entzutea iruditu zitzaidan, lurraren barrenetik ateratakoa zirudien ahots sakon baina aldi berean gozo batekin esandakoak:
|
|
Nire aitorpena amaitu orduko, zulotik zurrumurru ahul bat zetorrela iruditu zitzaidan. Belarria zuloaren kontra jarri, eta hitz batzuk entzutea iruditu zitzaidan, lurraren barrenetik ateratakoa zirudien ahots sakon baina aldi berean gozo
|
batekin
esandakoak:
|
|
Inork ezin izango luke sinetsi momentu horretan sentitu nuen emozioa. Bihotz taupadak biziagotu egin zitzaizkidan, eta eskuak dardara
|
batean
nituela heldu nion gerritik. Belarria indar guztiz jarri nuen zuloaren ertzean ahotsak nola jarraitzen zuen hobeto entzuteko:
|
|
Batetik, ‘Eko ibilbideak’ gauzatuko dira, non aditu ezberdinek, irizpide ekologikoak aintzat hartuz, hiriaren bilakaeraren berri emango duten. “Zuhaitz
|
baten
eraztunen metafora erabiliz, sei eraztunetan banatuko dugu hiria, hala nola, alde zaharra eta hemeretzigarren mendeko hedatzea, langile auzoak, auzo berriak, industrialdea, eraztun berdea eta bio eskualdea. Hauek guztiek, zuhaitzen eraztunek egiten duten moduan, hiriaren historia eta ingurunearen berri ematen digute”, azaldu du Juan Ibarrondo idazleak eta ‘Eraztunez Eraztun’ proiektuaren sortzaileetako batek.
|
|
“Zuhaitz baten eraztunen metafora erabiliz, sei eraztunetan banatuko dugu hiria, hala nola, alde zaharra eta hemeretzigarren mendeko hedatzea, langile auzoak, auzo berriak, industrialdea, eraztun berdea eta bio eskualdea. Hauek guztiek, zuhaitzen eraztunek egiten duten moduan, hiriaren historia eta ingurunearen berri ematen digute”, azaldu du Juan Ibarrondo idazleak eta ‘Eraztunez Eraztun’ proiektuaren sortzaileetako
|
batek
. Aipatutako idazle gasteiztarra, Ismael Garcia arkeologoa, Pedro Arriola hirigilea, Carlos Verdaguer arkitektoa eta GEA 21 eko kidea, Goyo Ballesteros biologoa eta GEA 21 eko kidea eta Mónica Ibarrondo biologoa izango dira ibilbide hauen gidariak eta ingurumen edukiak, eduki zientifikoak, ekologikoak eta historikoak emango dizkiote leku bakoitzari, denboran eta espazioan zeharreko bidaia honetan.
|
|
Dantza, argazkigintza, bideo sorkuntza edo instalazioak dira, besteak beste, proposamenak. Halarik ere, hauek guztiek ekologiarekin harremana izango dute modu
|
batez
edo bestez eta adibidez, material birziklatua erabiltzea edo energia zein material aldetik gastu gutxiko interbentzioak izatea garrantzitsua izan da aukeraketa egiterako orduan. Hauek dira jatorri ezberdineko kolektibo artistikoen proposamenak:
|
|
Azkenik, erakusketa
|
batek
bi aste hauetan sortuko den lan guztia bilduko du, non interbentzio artistikoen emaitza zein prozesua erakutsiko duen bideo bat egongo diren ikusgai.
|
|
Azkenik, erakusketa batek bi aste hauetan sortuko den lan guztia bilduko du, non interbentzio artistikoen emaitza zein prozesua erakutsiko duen bideo
|
bat
egongo diren ikusgai.
|
|
Egoera erridikulu horietako
|
bat
Gasteizko txosna gunean bizi izan genuen duela hiru urteko jaietan. Festa alternatiboen eremuan zenbait lelo zeuden pankartetan apaingarri, horien artean Mario Benedettiren bat:
|
|
Uruguaiarraren esaldia oso luzea zenez, egileak, nonbait, elkarren ondoan eskegitako bi pankarta zatitan idatzi zuen. Eguerdian, txosnak itxita zeudela, txanodun polizia armatu talde
|
bat
agertu zen, jarrera mehatxugarrian, hiritar zintzoentzat iraingarriak izan zitezkeen leloak ezabatu nahian. Seguruenik idazle hegoamerikarra ezagutu ere egiten ez zuen kaputxadunetako batek «torturador» hitzari erreparatu eta asaldatu zen.
|
|
Eguerdian, txosnak itxita zeudela, txanodun polizia armatu talde bat agertu zen, jarrera mehatxugarrian, hiritar zintzoentzat iraingarriak izan zitezkeen leloak ezabatu nahian. Seguruenik idazle hegoamerikarra ezagutu ere egiten ez zuen kaputxadunetako
|
batek
«torturador» hitzari erreparatu eta asaldatu zen. Bortizkeriz plastikotik tira egin eta desagertarazi zuen pankarta erdia hitz susmagarririk ez zuen beste erdia eskegita utzita.
|
|
Arratsaldeko seietan Zeledon behera zetorren, algara, musika, dantza, kanta eta jauzien artean; bitartean plazatik ke laino trinkoa igotzen zen zerura, milaka zigarroen emaitza. Tabako errearen hodei ikusgarri hori guztion artean sortzen genuen, zaharrok, gazteok, umeok, helduok …; niretzat komunitatearen adierazle berezia zen,
|
batera
erretzean emaitza ikusgarria lortzen baikenuen gasteiztarrok, zerura altxatzen zen laino grisaren forman.
|
|
Gaur egungo Zeledon erritoa, aldiz, gazteen neurrira egina dago, eta plaza ordu horretan ez da oso leku egokia umeentzat edota adin
|
batetik gorakoentzat
. Botilek lehentasuna eskuratu dute eta zigarroa erretzearena batzuek bakarrik mantentzen duen ohitura da.
|
|
Botilek lehentasuna eskuratu dute eta zigarroa erretzearena batzuek bakarrik mantentzen duen ohitura da. Ez naiz erretzailea, baina pena ematen dit guztiok
|
batera
zigarroa piztearen ohitura hori galduz ikustea; hortik datorkit egun horretako sentimendu bitxia.
|
|
Argi gera dadin: ados nago tradizioak aldatu behar direla eta jaiak ezin ditugula fosil
|
bat
bezala betiko gorde behar; Zeledon bera berria izan zen gure gurasoentzat duela ez horrenbeste. Tradizioa, hizkuntza eta kultura bezala, bizirik badago, etengabeko aldaketan dago, noski.
|
|
Kontua da aldaketa batzuetan gal dezakeguna ederra eta aintzat hartzekoa izan daitekeela. Kasu honetan, nire ustez, zera galdu dugu, modu
|
bat
, gure gurea, komunitate gisa agertzeko Gasteizko jaiegunen hasieran.
|
|
Gasteizko jaietako pilota feriaren bigarren eta hirugarren jardunaldiek aurtengo torneoaren finala zein izango den erabakita utzi dute. Iazko garaileak izango ditugu alde
|
batetik
, Oinatz Bengoetxea eta Aritz Begino hain zuzen, eta Juan Martinez de Irujo eta Abel Barriola bestetik, euren finalerdietan nagusitu ostean.
|
|
Ikusle aldetik itxura pattal xamarrarekin jokatu zen igandeko aurreneko finalaurrekoa. Andra Mari Zuriaren eguna zen, jaialdia arratsaldeko 5etan, eta gasteiztar eta pilotazale askok frontoira hurbiltzeko plana beste egunen
|
baterako
uztea pentsatu izango zuten seguru asko. Kantxa barruan, Bengoetxea VI.a Begino bikotea Titin III.a Zubietari gailendu zitzaion 22 14eko markagailuarekin.
|
|
10erako berdinketaren ostean ordea lehiak bi nafarren aldera egin zuen nabarmen. Oinatzek beste pilota lezio
|
bat
eman zuen, tanto sorta polita bilduz airez zein botez egindako erremateekin (guztira hamar tanto amaitu zituen jokaldi bidez), baina baita bikotearekin nola jokatu behar den erakutsiz. Horri esker, pixkanaka Begino Zubietaren parera jarri zen, azkenerako nagusi zelarik.
|
|
Titinen erasorako ahalegin askok txapazpian eta kontrakantxan bukatu zuten. Huts gehiegi ziren partidua aurrera atera ahal izateko, eta errioxarrak inolaz ere asmatzen ez zuelarik (bere haserrearen ondorioz keinu itsusiren
|
bat
ere izan zuen), erabat ihes egin zien finalerako txartelak. Azkenean, 22 erakusten duen moduan azken txanpak emozioa faltan izan bazuen ere, ikusleek bi aurrelarien arteko jolas nahasia eta bi atzelari jotzaile handiren eskuinkada indartsuak ikusteko parada izan zuten, baita txalokada gehien jaso zituen Zubietaren erremate dotore pare bat ere.
|
|
Partiduaren bilakaerak hala ere izan zuen zerikusirik, Irujo (guztietan erregularrena partidu osoa kontuan hartuta) eta Barriolak partidua ia erabakirik izan baitzuten 17 aldeko markagailuarekin. Hamar tantu erreskadan lortu ostean izan zen, eta berriz ere tantu ilara handi
|
batek
(distira handirik gabekoa, gainera) finalerdia emozio gabe utzi behar zuela zirudien.
|
|
Jokoaren mailak gora ederki egina zuen ordurako, eta amaiera hil ala bizikoa izango zela zen. Horrelaxe izan zen hain zuzen, tanto ikusgarri askoak tarteko (Beroizen zabalerako ezker dejada bikain
|
bat
guztien gainetik). 21 zirela Irujok amaiera ekarriko zukeen ezker airea goxo utzi zuen txokoan, baina txapa hotsak galerazi zuen.
|
|
Esan bezala, pilotazaleak oso gustora partidaren bigarren zatiak eskainitako ikuskizun ederrarekin. Finalak ere hasiera
|
batean
halakoa izateko itxura du, enpresa bakoitzeko bikote polit eta indartsu banarekin. Asteazken gauean izango da hori, feriaren amaiera suposatuko duen jaialdian.
|
|
Pistoa, finean, barazki gisatu
|
bat
da, eta oinarrian kuiatxoak ditu (kuia= kalabaza, kuiatxoa=...). Handik aurrerakoak, maixu koxkorra eta liburuxkarenak dira, bakoitzak berea. Eta nik, nirea.
|
|
lagunentzat, lagunak lagun, lau kuiatxo, hiru edo lau tipula, hiru edo lau tomate majo (majo esaterakoan handia esan nahi dut, ez atsegina, atsegina ere izan badaiteke ere), morro piper
|
bat
, bi edo hiru piper berde eta arrautza (bat bakoitzeko, bestela esanda; eta, arrautzik nahi ez duenari, ba ez eman).
|
|
lagunentzat, lagunak lagun, lau kuiatxo, hiru edo lau tipula, hiru edo lau tomate majo (majo esaterakoan handia esan nahi dut, ez atsegina, atsegina ere izan badaiteke ere), morro piper bat, bi edo hiru piper berde eta arrautza(
|
bat
bakoitzeko, bestela esanda; eta, arrautzik nahi ez duenari, ba ez eman).
|
|
Aurreprestaketa gisa edo, tomatea prestatuko dugu lehenik. Zuritu tomatea (onena, minutu
|
batez
irakiten ari den uretan sartzea. Barrutik ez da egingo, eta azala oso erraz kenduko diegu hozten direnean), txikitu (pasapurean edo globalizatzaileaz), eta olio pixkatean jarri, su txikitan, hogei bat minutuz.
|
|
Zuritu tomatea (onena, minutu batez irakiten ari den uretan sartzea. Barrutik ez da egingo, eta azala oso erraz kenduko diegu hozten direnean), txikitu (pasapurean edo globalizatzaileaz), eta olio pixkatean jarri, su txikitan,
|
hogei
bat minutuz. Tomatea egin, alegia.
|
|
Bien bitartean, tipula zatitu (zentimetroko puskatxoak, gora behera), eta oliotan sueztitu; plo plo gozoan (ez pla plarekin nahastu, hori beste
|
bat
da). Tipula bigundu denean, eta egiteko bidean denean, bizpahiru baratxuri ale xerratu, piperrak zatitu, eta oliotaratu horiek ere.
|
|
Plo plo, bigarrenez. Piperrak eginda daudenean, bigun bigun (ordurako tipula ere ondo eginda izango), kuiatxoa gehitu, hori ere zentimetroko dadotxoetan berraragiztaturik (euskalbar), eta ordu laurdentxo
|
bat
utzi, su txikian, kuiatxoa ere ondo bigundu arte. Momentu honetan tomatea gehitu, eta segi beste hamar minutuz egiten.
|