|
2000
|
|
|
Musikaz Bixente Martinez arduratuko da; Garbiñe Azpitarte eta Inaxio Martiarenak aldiz, maindire dantza asmatu dute.
|
Emakumeek
markesen arropa garbitzean eta beharginak lantegira bizikletan joatean agertuko dira dantzok
|
|
2001
|
|
|
Nire bihotzarekin ulertu nituen kantuak, hitz bakoitza sentitu behar baituzu zure mingainean kantatu ahal izateko.
|
Emakumeek
Euskal Herrian nola kantatu izan duten jakin nahi nuen, alabaina hemen ez dago ia erreferentziarik, ez dago emakumeen grabaketa zaharrik. Hungarian duela 90 urteko grabazioak daude eta hori zorte handia da.
|
|
|
|
Emakumeek
esperientzia berriak nahi dituzte.
|
|
|
|
Emakumeek
gaur egun bere bizitza profesionala eta etxekoaren artean jasatenduten gatazkaren isla da argi eta garbi, eta guztiz gaurkoa den arazoa planteatzendu, hots, askotan lanaren eta familiaren artean aukeratu beharra, izugarrizkozalantza existentzialarena. Hala eta guztiz ere, eleberriko pertsonaia nagusiarenbizitza azarearen esku ere badago, bere beste lana klandestinitatean eta ezkutupeanegin behar duelako; beraz, zalantza hirukoitza da.
|
|
|
|
Emakumeek
literatur sariak irabazten badituzte ere, ez dute gizonenikusgarritasuna lortzen.
|
|
|
|
Emakumeek
telebista gehiago ikusten dute gizonei dagokienez
|
|
|
|
Emakumeek
elizan sartzean oinetakoak kentzen dituzte eta barruan burua estalita egoten dira. Ranchiko katedralean ere, elizako zolan esertzen dira.
|
|
|
|
Emakumeek
, gizona hilda, beren buruak gizona erretzen ari den txondorrera botatzen dituztela ere entzun edo irakurri izan dugu: sati deitzen diote horri.
|
|
|
|
Emakumeek
ez dute gonarik erabiltzen; eskuarki sari deritzan soinekoa. Oihal handi fina izaten da, zetazkoa edo ehunezkoa, askotan kolore anitzekoa, gorputz guztia biltzen duena.
|
|
|
|
Emakumeek
ilea hagitz luzea, ia gerriraino eramaten dute, usu txintxostan, txirikorda egina.
|
|
|
|
Emakumeek
bekokian korokotxo gorri bat pintatzen dute. Tika deitzen diote.
|
|
2002
|
|
|
Ile motzaille adindunak gurasoen alde doaz hontan.
|
Emakumeek
burutsuago jokatzen dute: atzo gorri, gaur beltz, bihar koleta, erenegun kuxkurtuta.
|
|
|
|
Emakumeek
lan merkatuan duten partaidetzaren ezaugarriak azaltzeko, teoriaezberdinak daude. Hemen hiru ikusmolde orokor aipatuko ditugu:
|
|
|
Baina honek ez zuen dena azaltzen.Emakumeek ere osatzen zuten gizarte hura.
|
Emakumeek
, etxeen parte izateagatik, zenbait jarduera espazio zituzten, ordura arte imajinatzen ez genituenak. Horrekpentsarazi zigun, ikerketa historikoetan generoaren perspektiba erabiltzeko egondaitekeen zailtasunaz.
|
|
|
Gizarte estamental eta korporatibo batean, gizabanakoen posizioa eta haienpribilegio eta betebeharrak, bere indibidualtasunaren baitan baino gehiago, taldearekiko definitzen ziren.
|
Emakumeek
ere etxeko partaide modura eta taldeareninteresen arabera ikusten zuten definiturik beren tokia etxearen barne gobernuaneta hierarkian. Zentzu honetan, badirudi, generoa, gizonezkoa ala emakumezkoaizatea?
|
|
|
Jose Antonio Azpiazuren lanakinformazio ugaria ematen digu emakumeak parte hartzailetzat zituzten esparruezberdinei buruz, nahiz ekonomiari buruz, nahiz etxeei zegokienari buruz, nahizerlijio munduari buruz.
|
Emakumeek
eguneroko bizitzan garatzen zituzten ahalmenez ere hitz egiten du azken autore horrek.
|
|
|
Horrek handitu egin zuen emakumeak anderemodura zeukan eginkizunaren garrantzia, gure ustez, eta horrela etxeko anderearenfigura indar berriz agertzen da Antzinako Erregimeneko gizartean.
|
Emakumeek
, etxeko andere gisa, funtzio ezberdinak zituzten: adibidez, komunitatearen aurreanetxearen errepresentatze lana beren gain hartzen zuten, gizonezkoek bezala.
|
|
|
–
|
Emakumeek
hirukoiztu egiten dute zaintza lanetan emaniko denboraren batezbestekoa gizonekiko? (1998:
|
|
|
Liposukzioak, obesitatearen aurkako talka prozedurak, zelulitisa desagerrarazteko edo, gutxienez, murrizteko teknikak eta bularrak areagotzea dira bezeroek gehien eskatzen dituzten tratamenduak.
|
Emakumeek
gero eta gehiago eskatzen dituzte edertasun errezetak, nahiz eta gero eta gizon gehiagok interesa duten horrelako metodoekin irudia hobetzeko. Horixe da, behintzat, Orenes doktorearen eta Murtziako Vitae klinikako zuzendari Isabel Carraren inpresioa.
|
|
|
Complutensen azterketa emakumeen artean zentratzen da; izan ere, kolektibo horretan izaten dira maizago elikadura desorekak eta ondorio larrienak. Pisuaren kontrola
|
Emakumeek
nutrizioaren arloan duten kezka nagusietako bat pisua kontrolatzea da, eta horrek, gehienetan, ez du oinarri zientifikorik, eta, beraz, osasun eta elikadura arriskua sortzen dute. emakumeena. Azterketak erakusten du zerealen kontsumoa, eta zehazki ogiarena, komeni baino askoz ere txikiagoa dela, Espainiako dieta ideal teorikora hurbiltzeko komeni dena baino askoz ere gutxiago.
|
|
|
% 38k adierazi du egunero fruta eta% 37k haragia jaten duela.
|
Emakumeek
gizonek baino esneki gehiago kontsumitzen dituzte. Horiek, ordea, eskuz irabazten diete haragia jatean.
|
|
|
Ez dut inoiztxo ere emakumerik zakurra jotzen ikusi.
|
Emakumeek
maitasun eta sentimendu kontuetan guk gizasemeok baino gehiago dakite eta hobeak dira. Zakurrak hori nabaritzen duela esango nuke nik.
|
|
|
(...) Sormen mailan emakumezko gehiago dago, baina fenomeno ikusgarriagoa da ikustea zenbat emakumek irakurtzen duten eta zenbat emakume joaten diren erakusketetara eta zinemara".
|
Emakumeek
osatzen dute literatura lantegietara hurbiltzen direnen gehiengoa (alde batera utzita emakumeentzat espezifikoki sortutako lantegiak), eta, bestalde, esanguratsua iruditzen zait emakume izenen presentzia nabarmena Euskaldunon Egunkariak berriki ireki duen Literatur web orriko irakurleen eztabaidetan.
|
|
2003
|
|
|
Haiek badakite guk ezin dugula bitarteko ekonomikorik gabe Alardea antolatu, gu gutxiengoa gara eta ez dugu bitarkekorik». Bidasoaldeko
|
Emakumeek
diote ez dutela espaziorik ez eskubiderik gutxiengoa direlako. Aurkariek amore eman dezatela nahi dute, baina haiek ez dira etxera joanen.
|
|
|
|
Emakumeek
beste emakumeei ateratako argazkiak bildu ditu «Andreen begiradak, andreen begiradapean» izeneko erakusketan Bilboko BBK aretoak. XIX. mendetik 2002 urtera arte 68 argazkilarik egindako lanak daude ikusgai.
|
|
|
|
Emakumeek
(%34) gizonezkoek (%23) baino ohitura handiagoa dute konbertidoreak erabiltzen.
|
|
|
Nekazaritzako teknika garatuko zen, behin hazi eta landarearen harremana ikusita, eta norberaren hondarrak eroritako lekuan gehiago hazten zirela landareak; gero konturatuko dira, lurra bueltatzen bada hobeto hazten direla, teknikak garatuz doazelarik denborarekin (lurra mugitu, jorratu, ureztatu,?).
|
Emakumeek
egingo zuten fruitu bilketa eta gero nekazaritza txiki bat: ortuzaintza eta goldaketak (garrantzia eman ziena gizartean); denborarekin etxeko abereak ere haziko zituzten (oilo, antzar, txerriak,...) eta salduko; lihoa ere landatuko zuten oihalgintzarako.
|
|
|
Azterketa horren arabera, Espainiako emakumeen %12 astean behin joaten da ile apaindegira.
|
Emakumeek
urtean 378 euro inguru gastatzen dituzte, ia gizonen hirukoitza, guztira 138 euro. Era berean, adierazi du kabina tratamenduen erabiltzaile kopurua handitu egin dela, urte batean biztanleriaren %22tik %34ra igaro baita.
|
|
|
“Biztanleriaren bizi itxaropen handiagoarekin, osteoporosia epidemia bihurtuko da, hezurretako arazoak esponentzialki haziko dira eta osasun gastuak ikaragarri handituko dira”, dio Usabiaga doktoreak.
|
Emakumeek
osteoporosia dute neurri handiagoan, menopausiak, hormona desorekarekin, hezurra azkar galtzea eragin baitezake. Adituen kalkuluen arabera, menopausia osteko bost urteetan, emakume batek hezur masaren %15 ere gal dezake.
|
|
|
Animalietan eta gizakietan, X kromosomak eta Y kromosoma txikienak zehazten dute sexua.
|
Emakumeek
X kromosoma pare bat dute beren zelulen nukleoan; gizonek, berriz, X kromosoma bat eta Y kromosoma bat. Sexu zelulak banatzeko prozesuan obulu eta espermatozoide berriak sortzen dira, eta X kromosoma dagokion parearekin konbinatzen da, kalteak konpontzeko eta gaixotasunak sortuko lituzketen gene akastunak kentzeko.
|
|
|
“Buru nahaste bat dutela pentsatu ordez, bizio batek eragiten diela uste dute”, azaldu zuen Etxeburua irakasleak Santanderko Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitateko (UIMP) ikastaroetan.
|
Emakumeek
arazoa ezkutatzen dutenean, ezin dira garaiz eta behar bezala tratatu. Alde horretatik, nabarmendu zuen garrantzitsua dela kategoria kliniko eta ez moral bat erabiltzea nahasmendu hori izendatzeko.
|
|
|
Elikadura denda tradizionalek geldialdi bat izan dute (hiru urtean 7,1 puntutik 7,2 puntura pasatu dira).
|
Emakumeek
gizonek baino konfiantza handiagoa dute banaketa establezimenduetan, batez ere supermerkatuetan. Baita jatetxeetakoak ere, janari lasterrekoak izan ezik.
|
|
|
Elikagaiek oro har sortzen duten konfiantzarekin alderatuz gero (7,29), markek merezi dutena, oro har, askoz txikiagoa da, eta aldea ez da aldatzen aurreko urteekin alderatuta.
|
Emakumeek
gizonek baino konfiantza handiagoa dute marka mota guztietan, batez ere bizitza osoko marka ezagunetan. Eta gizarte estatusa jaitsi ahala, berrienekiko, merkeenekiko eta zurienekiko konfiantza ere areagotzen da; bizitza osoko ezagunei ematen zaiena, berriz, handitu egiten da.
|
|
|
Talde medikoak nabarmendu duenez, “arpoia jartzeko ez da anestesiarik behar, ziztada hutsala baita.
|
Emakumeek
ez diote proba honi beldurrik izan behar”. Asteazkenetan kirofanoa irekiko da, eta arazorik ez badago, pazienteak 3 egun besterik ez du ospitalean jarraituko.
|
|
|
Horregatik deitzen zaio alopezia androgenoa ere.
|
Emakumeek
gutxiago sufritu dute, eta askoz ondorio arinagoak izan ditu. Baina fenomeno hori batez ere gizonezkoa zen duela urte gutxi arte.
|
|
|
|
Emakumeek
pikardiaz eta inbidiaz begiratu zioten, solasaldian parte hartzera ausartu ez baziren ere. Higinio auto zaleak galdetu zuen:
|
|
|
Gizarte eragileak euskararen normalizazioan inplikatu behar ditugu.
|
Emakumeek
pairatzen duten diskriminazioaren gaia emakumeena bakarrik ez den bezalaxe, euskararen normalizazioa ere gizarte osoaren zeregina da eta, ondorioz, konponbidea gizarte osoari dagokio. Normal izazio planak dira aurrera egitea ahalbidetuko diguten tresnak, eta herritarrok, administrazioek eta HEAk indarra batu behar dute gizarte eragileak bide horretara eramateko.
|
|
|
Eta afektibitate izugarria nozitu dugu poeta askoren liburuetan.
|
Emakumeek
(Urkiza, Meabe, Gonzalez, Borda) atera dituzten liburu berrietako batzuetan gordintasuna horren handia izan da ezen mingarria ere suerta baitaiteke irakurtzea biluzte demasakoa. Ezin esan simulakroetan aritu direnik.
|
|
2004
|
|
|
Emakumea eremu publikoan presente egoteak bikoteek izan nahiko lituzketen umeen kopurua mugatuko lukeela aurreikusi zen garai batean.
|
Emakumeek
lortutako independentzia ekonomikoak, baina, familia eredua bera kuestionatzera eramango gaituela ez zen aipatzen oraintsura arte. Eta egungo datuek argi frogatzen dute aldaketa hori ematen ari dela.
|
|
|
Harrezkero artea ez da denborarik gabea izango, orokorra, zehazgabea; baizik eta erlijioa izango duena, sexua, koloreaa dena izango du.
|
Emakumeek
parte hartze handiagoa dute eta, bere baitarik mintzo dira, bere istorioak kontatzen dituzte. Feminismoa den?
|
|
|
Bigarren Hezkuntza kanpoan ikasi gabe geratzen direnek Lanbide Heziketako ikasketak egiten dituzte.
|
Emakumeek
bestelako formazio zentroak ere prestatu dituzte eta antzerki, bideo eta zine tailerrak, ehungintza tailerra eta atzerriko hizkuntzen tailerra dituzte, besteren artean.
|
|
|
|
Emakumeek
baino gizonezkoek kirolean aritzeko joera handiagoa dute. Noiz uzten diote emakumeek kirola egiteari, eta zergatik?
|
|
|
|
Emakumeek
eta gizonek zenbait etapari aurre egin behar diete bizitzan, besteak beste menopausiari eta andropausiari.
|
|
|
|
Emakumeek
eta gizonek zenbait etapari aurre egin behar diete bizitzan, besteak beste menopausiari eta andropausiari.
|
|
|
|
Emakumeek
ez dute gizonen arazoetan sartu behar!
|
|
|
Familia hauen osaketa guztiz iherarkikoa zen, eta autoritatea gizonaren esku zegoen.
|
Emakumeek
aginte hau onartu eta seme alabei helerazteko ardura zuten. Familia eredu honek lanaren banaketa sexuala areagotzen zuen, muturrera eramanez eta emakumearen estereotipo tradizionala indartuz.
|
|
|
FSAk utzitako oinordetza ez da argazkigintzan soilik izan, soziologiko, antropoligiko eta emozionala ere bada.
|
Emakumeek
betetako papera eta jasan izan behar izan zutena erakusten du adibidez, heroien pare ikus daitezkeelarik. Lange k zera esan zuen:
|
|
|
Oro har, eta txostenean jasota dagoen moduan, “zaintzaileen %55ek gainkarga handia du zainketa lanen ondorioz, eta %23k gainkarga arina”, eta “emozio erreakzioak, loa eta energia dira gehien eragiten dieten osasun arloak”.
|
Emakumeek
errazago izaten dituzten arazoak. Baina zaintzaileen narriadura eguneroko bizitzako beste alderdi batzuetan ere nabaritzen da.
|
|
|
6 eta 10 urte bitarteko haur txikietan, egunean 0,8 miligramo jatea gomendatzen da.
|
Emakumeek
, batez beste, 0,9 mg/ egun behar dute; 13 eta 16 urte bitarteko nerabeek, 1 mg egunean; emakume haurdunek eta bularreko haurrek, eta 0,8 mg/ egun 50 urtetik aurrera. Gizonetan, batez bestekoa 1,1 mg/ egunekoa da, eta 1,2 mg/ egunekoa 16 eta 40 urte bitartekoa.
|
|
|
|
Emakumeek
gona beltz luzea eraman behar dute, ia lurrerainokoa, soila baina elegantea, aspaldi batean igandeetako arropa izango zena Toskanako nekazarientzat. Eta atorra, gizonezkoenaren antzera, zuria baina figurarik bakoa, eta gainetik mantelina koloretsu bat, zetazkoa, apur bat zailtzen duena esnea banatzearen lana, baina koloretsua azken batean.
|
|
|
Goiz oheratu nintzen gau hartan, Streicher ama alabekin afaldu ondoren.
|
Emakumeek
jakinarazi zidatenez, neu nintzen ostatuko bezero bakarra. Ez omen zen Munichera joateko sasoirik hoberena.
|
|
|
Eta espaloiak betetzen zituen jendea ere ezin dotoreagoa zen.
|
Emakumeek
zine aktoresenak bezalako soinekoak janzten zituzten, eta bitxi nahiz orrazkera ikusgarriak zeramatzaten. Festa handi batera joanen balira bezain makillaturik.
|
|
|
Entzule zen honek esan zien nabarmena zela laurak gizonezkoak zirela, emakume idazle bati behin ere ez baitzaio burutik pasatu horrelako erantzunik.
|
Emakumeek
baitakite eremu pribatutik publikora pasatzeko hautua egiten dutenean errazago bilduko dutela ingurukoen errefusa, mesfidantza edo errezeloa maitasuna baino.
|
|
|
" Burua ez, onartu zuen Sakik, gainerantzean...
|
Emakumeek
egiten ditek asko: kendu sudurra, jarri bularra...
|
|
2005
|
|
|
|
Emakumeek
urteak daramatzate elkartzen, antolatzen, beraien rola aztertzen eta sexismoaren aurka borrokatzen. Orain, gizonen txanda ere iritsi dela dirudi.
|
|
|
Gizon gehienentzat hala da?
|
Emakumeek
egin duten bidea onuragarria da gehienontzat, eta gizon batzuei ireki digu atea beste era batera jokatzeko gure harremanetan. Beste gizon gehiengo bat oraindik mantentzen bada ere itxuraz lehengo ereduak diren horietan, beraiek ere badaukate orain beste abagune bat, lehen oso estua zena eta orain zabalagoa.
|
|
|
«Ez dakit sexismoaren barruan sartu behar dugun gizonon baldintzapena edo zapalketa, baina egia da gizonok ere gizon egin gaituztela».
|
Emakumeek
bide luzea egin dute, eta oraindik ere beraiek dira gizartearen eraldaketarako motor nagusienetako bat. Beraiek egindako lanak ekarri du neurri handi batean gizonek beraien identitatea zalantzan jartzea.
|
|
|
Beraiek egindako lanak ekarri du neurri handi batean gizonek beraien identitatea zalantzan jartzea.
|
Emakumeek
patriarkatuaren aurka egindako borrokak eraman ditu gizonak gizonen identitatea bera ezbaian jartzera eta beraien jokaerak aztertzera eta kasu batzuetan aldatzera. Nahiz eta oraindik hori gutxiengo batek bakarrik egiten duen.
|
|
|
Lan munduan emakumeak hartu badu ardura handiago eta zabalagoa, logikoki festan ere bai.
|
Emakumeek
berdintasunezko aukera aldarrikatzen dute, eta halaber, bai gazteek bai adinekoek ere potentzialki aukera eta protagonismo hori nahi dute.
|
|
|
Erromerietan eta kofradiako festetan oso nabarmen gainera.
|
Emakumeek
batzutan ezin zuten sartu festaren ekitaldi zenbaitetan, betatua zegoen. Beraz, antolatzaile eta protagonista izatera pasatzea booma izan da.
|
|
|
Filmen artean daude Arantxa Gurmendiren Basamortuko irribarreak dokumentala, Oscar Galanen Xoxoak beleari laburra eta iñaki Beraetxeren Art police sormen lana. Bestalde,
|
Emakumeek
Egindako Zinemaren X. Erakustaldia egingo dute Bilbon, larunbata bitarte. Besteren artean, Sara Marazkiaranen La llorona eta Isabel Ayguavivesen La Valiente laburrak eta Patricia Ferreiraren Para que no me olvides eta Ángeles Gonzalez Sinderen La suerte dormida proiektatuko dituzte.
|
|
|
|
Emakumeek
ezkontzara ekarri eta euren senarrei lehen aipatutako solemnitateaz emandako beste edozein ondasun bermatzeko.
|
|
|
Beraz, emakumeak ama eta emazte izatera mugatu behar zuten, eta besterik ez.
|
Emakumeek
etxetik kanpo lan egitea ez zen begi onez ikusten; doktore batzuek emakumeak arrazoi natural eta biologikoengatik lan egiteko gai ez zirela defendatu zuten, gizonak umeak hazi eta hezteko gaitasunik ez zuten legez. Lana ez zen osasuntsua emakumearentzat, gaixotasunak areagotzea eragiten zuen, eta testuinguru horretan, emakumeek etxetik kanpo lan egitea ekiditeko ahal izan ziren neurri legal guztiak jarri zituen indarrean erregimenak, beranduago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Espainiar gizartea aldatuz joan zen, eta ondorioz, erregimenaren diskurtsoa emakumeari buruz aldatu behar izan zen.
|
Emakumeek
askatasun handiagoaz gozatu zuten, geroz eta gehiago etxetik kanpo lan eginez, nahi zuten bezala jantziz, nahi zuten lekura joanez, etab.
|
|
|
Bai Ipar Euskal Herrian bai Hego Euskal Herrian emakumeak arduratzen baitira jatorri izenak dinamizatzeaz.
|
Emakumeek
jatorri izenak, proiektuak eta kontrolak kudeatzen dituzte. Hori oso deigarria egin zaie.
|
|
|
Hirugarren elementua eztabaida historikoarena da.Logikoa da A. Aramburu bezalako pertsona bat eztabaida honetan(, gonbidatua?) izatea, bere liburua egin berria baitzuen. Baina Irungo Emakumeak taldea ere honetan murgildu egin zen, beranduago Bidasoaldeko
|
Emakumeek
egin zuten bezala.Eztabaida honetan ez naiz sartuko; izan ere, liburuan gai hau sakonean jorratzen da.
|
|
|
Era berean, protesta gisa, egun horretan egingo den manifestazioaren berri ez dutela emangoazpimarratzen dute51 Izan ere, ebazpenaren kontrako manifestazioa egin zen egunhorretan.
|
Emakumeek
soilik eramandako pankartaren leloa guztiz esanguratsua da:. Alardea pakean utzi. Herriak ez du barkatuko?.
|
|
|
Leku honetan Ertzaintzak kargatuko du, hiru atxilotu eta zenbait zauritu utziz.Arratsaldean, beste hiru pertsona atxilotuko dituzte Alarde tradizionalean desfilatzen saiatzeagatik.
|
Emakumeek
ez dute beren helburua lortu, baina gutxienezgatazkaren existentzia irudikatu egin da.
|
|
|
bihurtzen duen gehiengoaren jarrera.
|
Emakumeek
egindako balorazioaz aparte? «erabateko garaipena»kalifikatu baitzuten (Egin, 1996/7/1)?, El Diario Vascok haien aurkako jarreraguztiak azpimarratzen ditu, hori bai, irain bortitzenak ezabatuz eta jarrera baikorbakarra txalo bakan batzuetara mugatuz. Emakumeak ekintzaren subjektu pasibotzat hartzen ditu narrazioak, aditz errezeptiboen subjektutzat(, jaso zuten?,, entzunbehar izan zuten?) eta aditz prozesuaren subjektu pazientetzat («bazterrean jarribehar izan zuten eta, babestuak izan ondoren, eraman zituzten»).
|
|
|
hartuz, egun bereko editorialak berrindartu bezala.
|
Emakumeek
pairatutako erasoak zehatzmehatz azaltzen dira: «irainik zatarrenak, harrikadak eta torlojukadak, erasoak, zabarkeriak...» (1996/7/2), eta horien egiletasuna ez die leporatzen, El Diario Vascokbezala (1996/7/1),, armadun hiritar talde?
|
|
|
El Diario Vascoren errelatoan emakumeek apenas kontrolatzen dituztengatazkaren haria daramaten gertakariak, gehiengo tradizionalistaren eta bere ordezkarien menera dabiltzan bigarren mailako pertsonaiak dira.
|
Emakumeek
lehenaldiz parte hartzen duten Alarde ofizialean, 1997koan, Alardeari buruzko albisteekhorren berri ematen dute. Nahiz eta gutxiengoaren jarrera ofizial bihurtzean esparru informatiboa handitu, ez da lehenesten:
|
|
|
Alarde mistoaren aldekoei buruz, egunkariak babes handia ematen die haienaldarri eta balorapenei, bozeramaileak egunkariarentzat gatazkaren bilakabideanarratzen duten komunikatzaile pribilegiatu bihurtuz.
|
Emakumeek
Alardean borrokari emandako oihartzunaz, honako hauek dakarzkigu: «Ertzaintzaketa alkateak erasoak babestu dituztela salatu ditu Konpainia mistoak» (2000/9/2), «Konpainia mistoak polizia gehiago eskatu dio Herrizaingo Sailari» (2000/9/5), «Izu laborriak hartuta daudela adierazi dute Jaizkibeleko emakumeek» (2000/9/7) edo«. Haluzinatu egin dute Jaizkibelekoek?
|
|
|
|
Emakumeek
hirugarren irtenbide hori aukeratzen dute gehien, beraz, hauxeondorioztatzen dugu: emakumeen eta gizonezkoen lan promozioa eta ibilbideprofesionala ez dira berdinak.
|
|
|
|
Emakumeek
gizonek baino %50 gutxiago irabazten dute Espainiako sektore pribatuan, eta %10, 7 sektore publikoan. Horrek esan nahi du Espainiako emakumeen batez besteko soldata gizonena baino %34, 7 txikiagoa dela, Manpower aldi baterako laneko enpresak lan merkatuari buruz argitaratutako azken txostenaren arabera.
|
|
|
Gidari berriek istripu gutxiago izaten dituzte, motorrean, turismoan edo ziklomotorrean.
|
Emakumeek
gidatzearen arrazoia da arriskua gehiago hautematen dutela eta, beraz, zuhurragoak direla. Portaera oldarkorrak saihesten dituzte, eta gehiago kezkatzen dira trafiko istripua izateko.
|
|
|
Iragarkiak feminizatu egiten dira, eta «gaurko emakumearen gustura» moduko esloganak ematen dituzte.
|
Emakumeek
gizonek baino janari eta edari artikulu gehiago kontsumitzen dituztela ohartuta, eta joera hori, gutxienez, hurrengo bost urteetan, linealki hazten jarraituko duela kontuan hartuta, elikagaien industriak ez du inolako eragozpenik jartzen gizartean emakume gazte eta aktibo bat aurkezteko orduan, gizona baino askoz ere gehiago arduratzen baita osasunaz. Emakumeek gehiago begiratzen diote jaten duten guztiaren nutrizio edukiari eta balio dietetikoari.
|
|
|
Emakumeek gizonek baino janari eta edari artikulu gehiago kontsumitzen dituztela ohartuta, eta joera hori, gutxienez, hurrengo bost urteetan, linealki hazten jarraituko duela kontuan hartuta, elikagaien industriak ez du inolako eragozpenik jartzen gizartean emakume gazte eta aktibo bat aurkezteko orduan, gizona baino askoz ere gehiago arduratzen baita osasunaz.
|
Emakumeek
gehiago begiratzen diote jaten duten guztiaren nutrizio edukiari eta balio dietetikoari. Haien kontsumoa orekatuagoa da, eta, beraz, orokortuz gero, gizonek gehiago irabazten dute galdu baino, eta ez pisua.
|
|
|
|
Emakumeek
lan aipagarria egiten dute ingurumenaren antolaketan eta garapenean. Horrenbestez, garapen iraunkorra lortzeko ezinbestekoa da berek aintzat hartzea.
|
|
|
Beti pentsatu izan dut Bilboko idazleen deietara eta gonbidatzen nautenean, emazte bat edo izango banu, errazago joango nintzatekeela.
|
Emakumeek
goxatu egiten dute holako elkartzeetan. Lagunekin egotea, jendea rekin mintzatzea, pertsonaia famatuak ezagutzea... laket eta berezkoa dute.
|
|
|
Emakume Abertzale Batzan andre askok parte hartu zuten idazten, mitinak ematen, emakumeekin berba egiten eta EAJ ren ideologia zabaltzen. 1922 eta 1931 urte tarteetan ibili ziren talde honetan; amatasuna goratu eta seme alaba abertzaleak hezi, horiek ziren haien helburuak.
|
Emakumeek
abertzaletasun eta ohitura zaharren alde jokatu behar zuten politika alorretik kanpo, ohiko lanak utzi gabe eta gizonezkoen lekua hartzeko asmo barik. Kultura emakumeen esparrua zen eta politika gizonena; emakumeenpapera, betebeharra eta lekua, jendarte abertzalean, pentsamolde jeltzalea indartzea eta zabaltzea zelako.
|
|
|
Martinez de Antoñana Carrion, Marta;"
|
Emakumeek
egindako gaurko euskal ipuingintza: Arantxa Iturberen Ezer baino lehen".
|
|
|
Baina berak esaten zuen hori ez zela helburua, hori guri gustatzen zitzaigula.
|
Emakumeek
nahiago zutela aurreko guztia: " preparatorioa", berak esaten zuen moduan.
|
|
2006
|
|
|
Literatura femeninoa?
|
Emakumeek
emakumeentzat egindakoa. Nobela arrosa, adibidez?
|
|
|
Ia XIX. mende osoa eta XX.aren lehen herena etenik gabeko 100 urte baino gehiagoko borrokak sorrarazitako liskar eta mugimendu feministen lekuko izan ziren.
|
Emakumeek
euren jarrera pixka bat moldatu zuten eta boto, hezkuntza eta lan eskubideak lortu zituzten, muga handiak jarri bazizkieten ere. Baina historiak erakusten digu patriarkatuak ere erreakzionatu egiten duela gure aurrerapauso bakoitzean; aldiz, ez du egiten erraz sala daitezkeen arau idatzien bitartez, idatzi gabekoen bidez baizik, horiek erabateko zorroztasunez betetzen baitira, hitzik enuntziatu beharrik izan gabe.
|
|
|
|
Emakumeek
betetzen dute zerbitzuetan lanpostu gehien, nahiz eta langabezia gehien izaten jarraitu. Hala, langile diren bost emakumetatik lau Zerbitzu sektoreak duen hainbat ekintzetako batean daude izena emanda.
|
|
|
Errefuxiatu guneetan berriz, emakumeak eta haurrak dira protagonista.
|
Emakumeek
zaintzen dituzte etxeak, beraiek hazten dituzte seme alabak, haiek janaria prestatu, bisitariei harrera egin, etxeak eraiki, dirua administratu, gaixoak sendatu eta haurrei irakatsi. Beste herrialde arabiarrekin eta musulmanekin alderatuta, beharbada eskubide gehiago dituzte emakume sahararrek.
|
|
|
|
Emakumeek
politika beste modu batez egin dezakezue, agian.
|
|
|
Estrabonek berriz, Kristo aurreko lehen mendean: "
|
Emakumeek
ere dantzan egiten dute gizonekin batera elkarri eskutik helduta". Nork eteten du historiaren soka Alardean?
|
|
|
Dirudienez, gizonezkoek nahi dutenean bakarrik hartzen dituzte aintzat hizkuntzaren alderdi emoziozkoak.
|
Emakumeek
ezinbestean eta berehala…
|
|
|
|
Emakumeek
, gizon ez izateagatik, diskriminazioa jasaten dute nonahi ez dugu Kabul edo Hondarribiara joan behar, EAEn bezala, berdintasun legeak egon arren. Berdin antzera esan genezake azal zurikoa ez den edonori buruz.
|
|
|
|
Emakumeek
lan merkatuan parte hartzea ezinbestekoa da landa inguruetako lanak garatu eta orekatzeko.
|
|
|
emakumeek aukera berdintasunerako bidean eginiko aurrerapausoen aurreko erreakzio soziala.
|
Emakumeek
hezkuntzan eta lan ordainduareneremuan eginiko aurrerapenak oso adierazgarriak dira nahiz eta oraindik kontratatueta langabetu tasek emakumeen kontra hitz egin duten. Beste aldetik, bizikidetzatankerak ere erabat aldatu dira, senar emazte/ seme alabak ez beste motatako, familiak?
|
|
|
Horregatik, emakumezkoaren lan egonkortasunak garrantzi handiahartuko du umea edukitzeko mementoa aukeratzean.
|
Emakumeek
badakite beraienetorkizun profesionala sakonki kaltetu dezakeela amatasunak: ez bakarrik haurdunaldiarekin lotuta dagoen amatasun bajagatik, baizik eta azken finean zainketareninguruko ardurak bereganatzen dituztelako.
|
|
|
|
Emakumeek
gizonek baino okerrago irauten dute miokardioko infartuek
|
|
|
|
Emakumeek
, bereziki Hirugarren Munduan, funtsezko eginkizuna dute ingurumena zaintzeko eta garapen iraunkorraren aldeko borrokan.
|
|
|
Horregatik, haien jarraitzaileen arabera, beharrezkoa litzateke balio matriarkalak berreskuratzea eta gizartean emakumeen kultura ezartzea.
|
Emakumeek
ingurumenaren zainketari buruzko erabakietan parte hartu behar dute, garapen jasangarria bermatzen duen legeetan oinarritutako zientzia modernoa aplikatuz. Hala ere, ekokfeminismo “erradikal” hori 1990eko hamarkadaren hasieran beste pentsamendu ildo batzuek gainditu zuten, mugimendu politikoekin lotura handiagoa zutenek.
|
|
|
Ez zahartzea Zimurrik gabe, baina adierazkortasunarekin eta naturaltasunarekin.
|
Emakumeek
, bai eta gizonek ere, denboraren aurkako borroka irabazi nahi dute, eta urteak igaro behar ez badituzte ere, aurpegian arrastorik ez uzten saiatu behar dute. Baina helburu hori lortzeko, ez du balio edozein tratamenduk; aitzitik, funtsezkoa da emaitzak naturalak eta ingurunerako bistakoak ez direnak erabiltzea.
|
|
|
UNICEF “2007ko Munduko Haurren Egoera” jakinarazi berri du.
|
Emakumeek
beren bizitzan jasaten duten diskriminazioa eta botere falta aztertzen ditu txostenak, eta genero diskriminazioa ezabatzeko eta emakumeen eta nesken autonomia sustatzeko zer egin behar den deskribatzen du. Lehenik eta behin, emakumearen egoera aztertu behar da, eta, ondoren, genero berdintasunak Milurtekoko Garapen Helburuak bultzatzeko nola balioko lukeen aztertu behar da.
|
|
|
Txostenaren arabera, emakumeek beren bizitza kontrolatzeko eta beren familiei eragiten dieten erabakiak hartzeko duten gaitasuna estu lotuta dago haurren elikadurarekin, osasunarekin eta heziketarekin.
|
Emakumeek
erabakiak hartzeko zeregin erabakigarria duten familietan, haurrei eskainitako baliabideen proportzioa askoz handiagoa da emakumeak garrantzi txikiagoa duen etxeetan baino. Elikagai Politikari buruzko Ikerketen Nazioarteko Institutuak egindako azterlan baten arabera, gizonek eta emakumeek eragin bera izango balute erabakiak hartzeko orduan, Hegoaldeko Asian hiru urtetik beherako haurren artean pisu txikiko eragina 13 puntu portzentualeraino jaitsiko litzateke, hau da, 13,4 milioi haur gutxiago elikatu gabe egongo lirateke eskualdean; Saharaz hegoaldeko Afrikan, berriz, 1,7 milioi haur.
|
|
|
|
Emakumeek
zailagoa zeukaten bizibidea. Oinarrian hiru aukera zituzten:
|