|
2001
|
|
|
desioa, debekua eta abismoaren amaieran dagoen heriotza. Misterio edo fantasiazko narrazio askotan bezala, argazki baten azterketak erakutsiko dio heriotzaren ikurra lepoan daramaten
|
emakumeok
debekatutako desioaren ikurrak direla.
|
|
|
desioa, debekua eta abismoaren amaieran dagoen heriotza. Misterio edo fantasiazko narrazio askotan bezala, argazki baten azterketak erakutsiko dio protagonistari heriotzaren ikurra lepoan daramaten
|
emakumeok
debekatutako desioaren ikurrak direla. Ezin da ukatu nobela honek ikutu melodramatikoak dituena, David Lean ek zineratutako Zhivago Doktorea hartan bezala, tentsioa areagotzeko trebetasunez erabiltzen direnak.
|
|
|
desioa, debekua etaabismoaren amaieran dagoen heriotza. Misterio edo fantasiazko narrazio askotanbezala, argazki baten azterketak erakutsiko dio protagonistari, heriotzaren ikurralepoan daramaten
|
emakumeak
debekatutako desioaren ikurrak direla. Ezin daukatu nobela honek ikutu melodramatikoak dituena, David Lean ek zineratutakoZhivago Doktorea hartan bezala, tentsioa areagotzeko trebetasunez erabiltzendirenak.
|
|
2008
|
|
|
Kontzientzia har dezakezu gai batzuen inguruan eta ezer ez egin; kontzientzia hartzeaz gain azpiegiturak eraldatzeko konpromisoak hartzea interesatzen zaigu. Lehen
|
emakumeei
debekatuak zitzaizkien gai politikoak, sozialak eta ekonomikoak landuz pertsona bezala aberastu eta ekintza zehatzen bidez adierazi nahi dugu. Estatubatuarrek Ekuadorren duten Mantako militar gunearen edo petrolioaren gaiekin ekintzak burutu izan ditugu emakume taldeetatik.
|
|
|
Ez dira dogonak munduko bakarrak hilekoa zikintzat jo eta egun horietan emakumea taldetik baztertzen dutenak.
|
Emakumeek
debekatuta daukate halaber toguna edo frantsesez Caise á Palavres (Hitzaren Etxola) deitzen duten etxolan sartzea, herriko agureen buztinezko egoitza berezian. Hitzaren Etxolan burua jaitsita sartu behar da, hain du behean atea, eta sabaia bera ere bai.
|
|
|
Hilekoa duten emakumeak. Hilekoa duten eta erditze ondorengo egunetan dauden
|
emakumeek
debekatua dute barau eta otoitz egitea. Geroago egin behar dute.
|
|
2009
|
|
|
emakumeek Loretope aldean har zezaketen bainua, eta gizonek moila eta Perla bitartean. Gainera, arratsaldez
|
emakumeek
debekatuta zeukaten bainatzea. 1952an bi gabarroi zeuden artean, bata emakumeentzat eta bestea gizonezkoentzat, eta zaindari bat bakoitzean.
|
|
2014
|
|
|
Ikusi denez, bertsolaritzaren kasuan fama eta ohorea
|
emakumeei
debekatu zaie.Profazadoreak kaletik eta gune publikotik atera eta haien ordez gizonezkoak sartu.Era horretan, batzuentzat debekua izan zena beste batzuentzat espresiobide bihurtuzen, euskal kulturaren eremu publikoan haien pentsamendu eta diskurtsoa garatzekoaukera bilakatuz.
|
|
2016
|
|
|
1985era arte,
|
emakumeek
debekatua zuten Hego Euskal Herrian abortatzea. Errenterian, abortatu ahal izateko sare bat sortu zuten:
|
|
2017
|
|
|
Beren lantegietatik emakume langileak kanporatzea zuten xede, ziurrenik beren burua merkatari kapitalisten erasoetatik babesteko, emakumeei lana ematen baitzieten, gutxiago ordainduz. Aztarna ugari utzi dituzte eskulangileen ahalegin horiek.64 Italian, Frantzian edota Alemanian, ofizialek agintariei eskatu zieten emakumeei beraiekin lehiatzen ez uzteko, beren artean
|
emakumeak
debekatzeko; eta debekua kontuan hartu ez zenean, greba hasi zuten, eta uko egin zioten emakumeekin lan egiten zuten gizonekin aritzeari. Gainera, badirudi emakumeak etxeko lanetara mugatzeko interes berezia zutela eskulangileek; izan ere, zailtasun ekonomikoak tarteko,, emaztea etxeko lanen kudeaketa egokiaz arduratzea?
|
|
|
Alemanian, erdi mailako emakume bat alargun gelditzen zenean, tutore bat izendatzen zen haren kontuak kudeatzeko. Alemaniar
|
emakumeei
debekatu egin zitzaien, gainera, bakarrik edo beste emakume batzuekin bizitzea, eta, pobreen kasuan, debekatuta zeukaten beren familiarekin bizitzea ere, ezin izango zituztelako behar bezala kontrolatu. Beraz, debaluazio ekonomiko eta sozialaren bidez, infantilizazio prozesu bat jasan zuten legeen esparruan.
|
|
|
diogu, edo, bestela,, emakumeak familiaren mendekoak direla?, baina, azken batean, adierazi nahi duguna da emakumeak, biziraute aldera, gizonen mende daudela sistema patriarkaletan. Garai batean, emakumeek gizon batekin ezkondu behar zuten derrigor, biziraun nahi bazuten (munduko hainbat tokitan, halaxe da oraindik), edo, bestela, moja sartu behar zuten, edo prostituta gisa aritu, izan ere,
|
emakumeei
debekatu egin (egiten) diete beren lanaren truke soldata bat irabazteko eskubidea, eta, hortaz, merkatuan parte hartzeko aukera eragotzi. Zentzu horretan, gizonak nola dauden merkatuaren mende, hala daude emakumeak familiaren mende (hau da, gizonen edo gizonen soldaten mende), baina, emakumeen mendekotasunak ez du gizonenak adina balio politiko, ekonomiko ez eta sozialik, demokrazia patriarkaletan (ikus Pateman, 1995; Fraser, 1990; Goikoetxea, 2015, 2017b).
|
|
|
Dena dela, emakumearen madarikazio mugimendu hau ez da posible azkengabeki, gizartearen denboran ez eta norbere baitarapen prozesuan ere, hura nahi den guztia madarika bailiteke, baina ez ahaztu eta ez desiratu?, antimugimendu dialektiko bat gabe. Bizitzaren instintoarekin gerra honetan, gizonaren gurari kondenatua sublimatu bezala deslotsagarritzeko (intelektualki, erlijiosoki),
|
emakume
debekatua bera idealizatu, gutxienez adiera sozial batean idealizatu, egingo da, objektua, arriskugabetzeko?
|
|
2018
|
|
|
Esaterako, mundu osoan eskolatu gabeko umeen bi heren neskak dira. Saudi Arabian,
|
emakumeek
debekatuta dute gidatzea. Gaur egungo gizartean, zabor jasotzaileek (gizonezkoak gehienak) adineko pertsonak zaintzeko lanetan dabiltzanek (emakumeak gehienak) baino soldata handiagoa izaten dute.
|
|
|
Antso Remiritz erregearen arreba zen Antsa Remiritz kondesa. Erregeen alabak eta arrebak ia mila urte lehenagotik
|
emakumeei
debekatutako espazio publiko bat inbaditzeko ausardia izan zuen, eliza katolikoko burua izatera iritsi baitzen. Donejakue Bidea egiteko sukarraren hasiera izan zen.
|
|
|
Iruñeko Aljama edo auzo judutar deitutako gune hori (egungo Telleria eta Merced kaleek hartzen dutena) izan zen emakume judutar asko eta askoren bizilekua eta lanlekua: Sola eta Jamilla zetaginak ziren 1344an, Estherrek lastairetarako artilearekin eta lumekin lan egiten zuen, Reyna larru ontzailea zen eta Dueña Encave, senar Azac Encave zilargina hil ondoren, 1350 urtetik aurrera, negozioen mundu erabat maskulinoan sartu zen eta,
|
emakumeei
debekatutako esparru profesionala izan arren, halako izen ona lortuko zuen mailegu emailea izatera iritsi zen. 1350ean hark eta bere seme Jucek gatazka larri bat bizi izan zuten Iruñeko auzo judutarrarekin zerga handiak ordaintzeko agindu zietenean.
|
|
2019
|
|
|
Aretxabaletak (Irureta, 2019) Arratian elkarrizketatu zituen hiztunen arabera, hitanoa, eta batez ere noka, bortitza, baldarra eta mari mutilen moldekoa da eta" emakumeak fina izan behar" duenez, ez dute euren artean erabiltzen eta ez diete ondorengoei transmititu. Gainera, elizak hitanoa gizonkeriatzat, gordinkeriatzat eta ia bekatutzat zuenez,
|
emakumeei
debekatu egin zien erabiltzea.
|
|
|
India hegoaldeko estatu horretan, atzo greba egin zuten bezperan bi emakume tenplu batean sartu izana salatzeko. Bindu Amminik eta Kanaka Durgak zirrikitu bat zabaldu dute emakumeak guztiz baztertuta bizi diren herrialdean; asteazken goizaldean, mendeetan
|
emakumeentzako
debekatuta egon den tenpluan sartu ziren, Sabarimalan. Ekintza horrek talde kontserbadoreen protestak eragin ditu estatu progresista horretako hiri nagusiak ia guztiz gelditzeraino.Eskolak, dendak eta bulegoak itxita egon ziren atzo, eta garraio publikoa ere etenda egon zen.
|
|
|
bihurtzen duelako eraldatu behar dira ezkontza eta horrenbestez kondizio femeninoa, oro har.
|
Emakumeari
debekatua zaio bere baitan bermatzea, eta horrexegatik da halako zama astuna gizonarentzat; gizona aske izango da emakumea askatzen duenean, hau da, mundu honetan egitekoren bat ematen dionean.
|
|
|
Subjektu gisa, frustraturik sentitzen da; neskatoa denean, alter egorik gabe uzten dute, mutikoa ez bezala, harentzat zakila baita alter egoa; geroago, emakumearen sexualitate oldarkorra asebete gabe geratzen da. Eta, garrantzitsuena dena,
|
emakumeak
debekaturik dauka gizon jardueretan aritzea. Okupatu bai, okupatzen da, baina ez du ezer ere egiten; emazte, ama, etxekoandre eginkizunetan, ez zaio onartzen bere singulartasuna.
|
|
2020
|
|
|
Zuriketan laguntzea dateke ordainketa modu bat. Marchantek ez du hoteleko gimnasiora edo igerilekura joaterik,
|
emakumeek
debekatuta daukate. Orkatiletarainoko soineko lasaiak eramatera behartuta dago, emakume gorputzaren siluetarik ez antzemateko modukoak.
|
|
2021
|
|
|
Bigarren izan zen. 1948ko Londresko Olinpiar Jokoetan parte hartzeko maila bazuen, baina
|
emakumeek
debekatuta zeukaten zaldiketan parte hartzea.
|
|
|
Desagertze hartatik egun batzuetara, neska gazte eta eder bat sartu zen Madrilgo Arte Ederretako Zirkuluan,
|
emakumeek
debekatua izanik ere sarrera Alcalá kaleko eraikuntza hartan. Inori kasurik egin gabe, emakumea leihatilara joan eta kasinoko fitxa bat aldatzeko eskatu zuen.
|
|
|
|
Emakumeentzat
debekatuak zeuden jakintzaren azken mailak: goi mailako hezkuntza gizonezkoen barruti itxia zen.
|
|
|
Barrea eta plazera transgresoreak dira, normekin jolasten dute eta boterea kolokan jartzeko ahalmena izan dezakete. Hori dela eta,
|
emakumeari
debekatuak izan zaizkio biak ala biak. G. Angela Murak eta Leonor Ruiz Gurillok (2014) aipatu bezala, historikoki zenbait lanek determinatu izan dute emakumeak ez zirela gai ez umorea erabiltzeko ezta interpretatzeko ere.
|
|
2022
|
|
|
|
Emakumeek
debekatua daukate harriak ateratzen dituzten zuloetara sartzea, sineskeriengatik: ustea dago zorte txarra ematen dutela, eta emakumeak ibiltzen diren lurretik ez dela mineralik ateratzen.
|
|
|
Noizbait esan izan duzu lehen,
|
emakumeek
debekatua zutela txirrindularitza probetan autoan joatea…
|
|
|
Gizonak armatuta daude emakumeak baino askoz ere sarriago. Izatez, genero erregimen ugariren pean,
|
emakumeek
debekatuta izan dute armak eduki edo erabiltzea (arau hori, harrigarriki, armaden baitan ere aplikatu izan da). Feminitatearen definizio patriarkalek (dependentzia, koldarkeria) armagabetze kulturala dakarte, zeina armagabetze fisikoa bezain eraginkorra suerta baitaiteke.
|
|
2023
|
|
|
Nire ustez, ez da kasualitatea aipaturiko saioetako adituak emakumeak izatea, historian zehar sendabelarren jakintza eta Akademiatik kanpoko medizina emakumeen eskuetan egon baita (duela ehun urte
|
emakumeok
debekatuta genuen Medikuntza fakultateetan ikastea). Horregatik, bigarren mailakotzat harturiko jakituria zen, baita legez kanpokoa ere (sorginek egiten zuten, eta horregatik erailtzen zituzten urrutiegi ez dauden garaietan).
|
|
|
Clara Peeters margolariak bodegoien generoa irauli zuen XVII. mendean. Emakumea zelako pintatzen zituen batez ere bodegoiak,
|
emakumeek
debekatuta zutelako bestelako gauzak marraztea, esate baterako gorputz biluziak. Kontua da Peetersek ekarpen handia egin zuela ordura arte gutxietsia zegoen generoan.
|
|
|
Hasiera batean, bazirudien arazoa eskolari baino ez zegokiola, Elkarteko
|
emakumeei
debekatu egin zieten Galera Etxean irakastea. Atsekabe galanta, lehen porrota.
|