|
2000
|
|
|
Garai hartako gizartearen arazo ugari jorratu zituen bere lanetan. Hala nola,
|
emakumeen
eskubideak, zoritxarreko ezkontza, gurasoen eta seme alaben arteko arazoak eta gizarte viktoriarreko hipokrisiaren kritika.
|
|
|
Aurtengoan ez, kanpoan nintzelako, baina iaz Hondarribian desfilatzen saiatu nintzen Jaizkibel konpainiako beste kideekin batera eta Er tzaintzak ez zigun Alardean sartzen utzi. Bere egunean, Ertzaintza ez zela
|
emakumeen
eskubideak bermatzen ari esan nuen, edo ez behintzat beste eskubideak bermatzen dituen bezala. Aurten, berriz ere, Ertzaintzak Jaizkibel konpainiaren parte hartzea bermatu behar zuen eta ez zuen egin.
|
|
|
Alegia, ez zituen bitarteko guztiak jarri hala izan zedin.
|
Emakumeon
eskubideak ez daude bermatuta, eta tresnak badaude horretarako. Honek borondate politiko gutxi dagoela, eta beharbada, politikoentzat Alardearen auzia kalkulu politikoetan ez dela errentagarria adierazten du.
|
|
|
Kontuan izanik Nazio Batuetako kide diren herriek gizakiaren oinarrizko eskubideetan, gizakiaren duintasun eta balioan eta gizonen eta
|
emakumeen
eskubideen arteko berdintasunean duten fedea tinko azaldu dutela Agirian; eta, askatasunaren ikuspegi zabalago baten barruan, gizarte aurrerakuntza sustatzeko eta bizitza maila jasotzeko erabakita daudela adierazi dutela;
|
|
|
–Betikoa, nola ulertzen den, nola baloratzen den.
|
Emakumeen
eskubideak nola bideratu behardiren. Gizarte harremanak direla medio, alde batetik edo bestetik agertzearen beldurraeta ausardia.
|
|
|
Bi kultura ezberdinen adierazle dira mantentzen direnjarrerak. Bi bandoen tradizioa,
|
emakumearen
eskubideak eta giza harremanak tartedirela, lehentasuna bati edo besteari emanez gero, ateratzen diren diskurtsoenondorioak makilaka erabakitzen ari dira orain arte, inolako erakunderik gauza izan ezdela oraindik guztien adostasuna biltzeko.
|
|
2001
|
|
|
Gizarteko maila ezberdin etan (norbere lanbide, denda edo zerbitzuan, enpresa, fabrika eta bulegoetan, administrazio irakaskuntzan, politika munduan...) ideologiaren arabera aitortzen dugunarekinkontsekuente izateko konpromisoa lortu behar dugu, hizkuntz politika aktiboagoa bultzatuz (aski inkesta egin dira orain arte ere; garaia dugu kanpaina eraginkor eta zabala antolatzen hasteko, behingoz!). Ene ustez,
|
emakumeen
eskubide eta berdintasunaren alde Emakundek hartu duen bidea egiaz imitagarria dukegu euskarari dagokionez.
|
|
2002
|
|
|
Zure Fundazioak garapenerako laguntza integrala aldarrikatzen du eta etxebizitzak, ospitaleak, eskolak eraikitzen lan egiten duzue, lursail idorretan ura atera eta kanalizatzen, nekazaritzako produkzioa garatzen, lanbide heziketarako azpiegiturak sortzen, kreditu txikiak ematen,
|
emakumearen
eskubideak gizonezkoarenekin parekatzen.
|
|
|
dira:
|
emakumeen
eskubideen aldeko borroka; txirotasun berria; etnia, nazio, eskualde eta erlijio gatazken suspertzea; etorkinen auzia; gay eta lesbianen eskubide aldarrikapenak; belaunaldien arteko desberdintasunak; edota, ingurumenaren aldeko taldeak eta ekimenak.
|
|
|
Eva Suárez Llanosen iritziz, AIko Espainiako ataleko buruaren iritziz, kasu honek hartu duen ospe handiak izugarri lagun dezake gizartea genero arrazoiengatiko indarkeriaz sentsibilizatzen. AIk espero du Safiyak bere bizia salbatu ahal izatea eta kanpaina honen alde egiten dutenek
|
emakumeen
eskubideen aldeko eta heriotza zigorraren aurkako epe luzeko konpromisoa hartzea, erantsi zuen Suárezek. Martxoaren 14an kanpaina amaitzen denean, Amnistia Internazionalak jasotako laguntza guztiak emango dizkio Nigeriako Madrilgo enbaxadari, komunikatua adierazi du, eta, azkenik, ekintza horren bidez, elkartasunak harriduraren krudelkeriaren aurrean duen indarra erakutsi nahi dela dio.
|
|
2004
|
|
|
|
Emakumeen
eskubideen urraketa izugarria da, Arartekoan emakumearen defentsan ari gara. Erakundeen arteko koordinazioak hobeagoa izan behar du.
|
|
|
aitak diru kopuru bera ematen zieten semeari eta alabei gastatzeko. Ayatola guztiak ere ez omen dira berdinak
|
emakumeen
eskubideei dagokienez: batzuek sutsu diote emakumea ezin dela etxetik irten gizonaren baimenik gabe, baina beste ayatola batzuek, ordea, zera omen diote, velayate fagí titulua ere lor dezaketela emakumeek, hots, buruzagi goren izan.
|
|
|
" Herriko enpresa, lantegi eta instituzioak beraien onura ekonomikoagatik
|
emakumeon
eskubideak egunero zapaltzen dituztela".
|
|
2005
|
|
|
Aldaketak gertatzen ari badira ere, iragarki askok
|
emakumeen
eskubideak urratzen dituzte, hain zuzen ere, erakusten diguten munduan emakumeak bigarren mailako gizakiak direlako.
|
|
|
Falangeko Sección Femeninak idatzi zuen 1961eko uztailaren 22ko?
|
emakumearen
eskubide politiko, profesional eta laboralei buruzko, legea eta Pilar Primo de Rivera izan zen Gorteen aurrean beraien proposamena aurkezteko ardura bete zuena.
|
|
|
Aldaketa zilegia izango litzateke baldin eta biztanleriaren gehiengoak hala eskatuko balu. Horrela, onartezina da gutxiengo batek bere ideiak gehiengoari inposatzen saiatzea, gaur egun gertatzen ari den bezala, hain zuzen ere.Zentzu horretan, giza eskubideetan edota
|
emakumeen
eskubideetan oinarritzendiren argudioak ez dira bidezkoak. Tradizionalisten aburuz, giza eskubide eta emakumearen eskubideen argudioak aitzakiak baino ez dira jaia suntsitu eta politizatzeko.
|
|
|
Horrela, onartezina da gutxiengo batek bere ideiak gehiengoari inposatzen saiatzea, gaur egun gertatzen ari den bezala, hain zuzen ere.Zentzu horretan, giza eskubideetan edota emakumeen eskubideetan oinarritzendiren argudioak ez dira bidezkoak. Tradizionalisten aburuz, giza eskubide eta
|
emakumearen
eskubideen argudioak aitzakiak baino ez dira jaia suntsitu eta politizatzeko. Donostiako Salbe edota Iruñeko Riau Riau ezagunak ere estrategia horrenadibideak izango lirateke.
|
|
|
Eta nago ez ote den izan. Euskal Herriaren borondatea? bezalako esaldiengatik, zeren eta fiskalak, teorian
|
emakumeen
eskubideak bermatu behar zituenak, betikoek ere defendatzen ez dutena defendatzen baitzuen bere txostenean: «Gertaerak biak (1522ko borroka eta foru alardeak) bestegatik ez bada gertatu zirendatengatik behintzat, emakumeek zuzenean parte hartzerik izan ez zutenak, kantinera gisa izan ezean»23.
|
|
|
Prozedurak eskatzen zuen denbora zela eta, 1996 urtekoAlarderako oraindik 1980 urtean onartutako ordenantza egon zen indarrean. Horriesker, zenbait alderdi politikotako Juntako ordezkariek behin eta berriz planteatuzuten
|
emakumearen
eskubidea bilera askotan. Beranduago ikusiko dugun bezala, 1996 urteko Ordenantza ez zen inoiz indarrean egon.
|
|
|
Ikusi dugun bezala, historia honen hasieran bi Alarde publiko eta
|
emakumearen
eskubidea bermatzen zuten bi epai zeuden. Epaiak ez betetzeko, Alardea antolatzen zutenek udaletik at zeuden Alarde alternatiboak sortu zituzten bai Irunenzein Hondarribian.
|
|
|
Eginek argitaratutako beste editorialetan ere gatazka ez da tradizioa antzezteko erari buruz gehiengoak eta gutxiengoak duten eztabaida, tradizionalistek defendatzen duten bezala, baizik eta
|
emakumeen
eskubideen aurkako erasoa, etahorretarako batzuetan editorialaren testuan jatorrizko aipamenak txertatzen dira, testuinguruaren mugak eta giltzarriak emanez, irakurleak berak gatazkaren erro etabilakabidea interpreta ditzan. 2004ko uztailaren 1eko editorialean irakur daiteke: «Alardean ez da normaltasunik izan», Simone de Beauvoir feministaren honakoaipamen honekin:
|
|
|
Afrikako
|
Emakumearen
Eskubideen Protokoloa indarrean sartu da, bereizkeria desagerrarazteko.
|
|
|
|
Emakumeen
eskubide zibil eta politiko ugari ezagutu eta bermatzen ditu, baita ekonomikoak, sozialak eta kulturalak ere.
|
|
|
Afrikako
|
Emakumearen
Eskubideen Protokoloa, Giza Eskubideetarako eta Herrietarako Gutun Afrikarraren tresna, indarrean jarri da Togo hamabosgarren herrialde bihurtu eta gero, Cabo Verde, Isla Comores, Yibuti, Gambia, Lesotho, Libia, Ruibi, Malibi, Sudamanda, Namanda. Dokumentu horrek konpromisoa hartzen du estatu kideek emakumeen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioa eta Pekingo Ekintza Plataforma aplikatzeko, emakumeen eskubideak sustatu eta babesteko.
|
|
|
Afrikako Emakumearen Eskubideen Protokoloa, Giza Eskubideetarako eta Herrietarako Gutun Afrikarraren tresna, indarrean jarri da Togo hamabosgarren herrialde bihurtu eta gero, Cabo Verde, Isla Comores, Yibuti, Gambia, Lesotho, Libia, Ruibi, Malibi, Sudamanda, Namanda. Dokumentu horrek konpromisoa hartzen du estatu kideek emakumeen aurkako bereizkeria mota guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioa eta Pekingo Ekintza Plataforma aplikatzeko,
|
emakumeen
eskubideak sustatu eta babesteko. Amnistia Internazionalak (AI) atseginez hartu du abian jartzea:
|
|
|
“Aurrerapauso handia da Afrikan emakumeen giza eskubideen sustapena eta errespetua bermatzeko ahaleginetan”. Protokoloak
|
emakumeen
eskubide zibil eta politiko ugari onartu eta bermatzen ditu, baita ekonomikoak, sozialak eta kulturalak ere. Horien artean daude bizitzeko eskubidea, pertsonaren osotasuna eta segurtasuna, ohiko jarduera kaltegarrien aurkako babesa, bereizkeriaren debekua eta gatazka armatuetan emakumeen babesa.
|
|
|
Aurten,"
|
emakumeon
eskubideak aldarrikatu eta beste mundu bat posible dela esateko" Emakumeen II. Mundu Martxa burutuko da. Besteak beste, Bilgune Feminista dago ekimena bultzatzen dabiltzan taldeen artean.
|
|
|
Hona hemen esparru edo alor hau definitzen duten zenbait problematika eta helburu nagusi. Esparru honetan ere baditugu
|
emakumeen
eskubideen aldeko konpromiso sendo eta iraunkorra agertzen duten talde feministak. Berauen egitekoa (era profesionalean zein militantean) emakumearen berdintasuna etengabe aldarr ikatzea da, berdintasun hau urratzen duten kasuak salatzea, emakumeen tratu txarren aurreko prebentzio kanpainak burutzea, tratu txarren salaketa bideratzeko zerbitzuak jarri eta hauen berri ematea...
|
|
|
Orduan ere ez nuen ezer esan, baina dezepzio txiki bat hartu nuen. Ez Inezek hori esan zuelako, baizik eta Lydie Vidal,
|
emakumearen
eskubideen alde borrokatzeko burdinazko hesi batera bere burua kateatzeagatik Aljeriatik egotzi zuten ekintzaile politikoaren idazkari pertsonalak –eta nork zekien, maitaleak– esan zuelako. Lydiek ez zuen horrelako idazkaririk –eta are gutxiago amoranterik– merezi, ebatzi nuen.
|
|
2006
|
|
|
90eko hamarkadaren inguruan gainbehera joan eta gutxienekoetara iritsi ondoren, mugimendu feminista eraberritu bat dator aurrekoaren segidan.
|
Emakumeon
eskubideen lorpen eta betearaztearen aldeko olatua sortzen ari da Euskal Herriko mugimendu feministan eta eragile aurrerakoien barnean; harreman hierarkikoetan oinarritzen ez den jendarte berri baten eraikuntzan murgiltzen ari gara.
|
|
|
Beraien baliabide ekonomiko eta sozial guztiak desberdintasunekin amaitzera bideratuta planteamendu integralak egiteko eskaera gero eta nabariagoa da. Instituzioen lana da finean,
|
emakumeon
eskubideak errespetatuak direla bermatzea.
|
|
|
Lanaldiaren murrizketak aitaren eta amaren arteko tratu berdintasuna bermatzen du; lan arauak argi esaten du gizon eta
|
emakumeen
eskubide indibiduala dela, biek berdin daukatena. Horrek esan nahi du bai amak bai aitak, besteren konturalan egiten badute, lanaldiaren murrizketa eska dezaketela eta aldi berean erabildezaketela.
|
|
|
Eskema horren barruan, lan banaketa sexualaren jatorria, zeinen arabera emakumeei umeen eta besteenzaintzaren ardura eta garrantzi sozial txikiagoa duten zereginak egozten zaizkien, emakumeen, aparteko biologian? legoke, hau da, ugaltze fisiologia propio batean, gizon eta
|
emakumeen
eskubide sozialen ezberdintasuna ezaugarri biologikoetanoinarrituz eta zilegituz. Jokaera horri naturalizazio soziala deitzen zaio etaemakumeez gain beste kolektibo batzuei ere (beltzei, homosexualei...) egokitzenzaie.
|
|
|
Harrezkeroztik, GKE honek Pere Casaldaliga saria jaso berri du José Saramago idazlearen eskutik.
|
Emakumearen
eskubideak defendatzen ditu, balio eta estereotipo sexisten aurka borrokatzen du, kanpo zorra barkatzen du eta benetako politika solidarioak garatzen ditu. " Europan dagoen elkartasun laginik handiena Gizarte Segurantza da, karitatetik haratago doan mekanismoa".
|
|
|
emakumeen erakundeak berak dira errebindikazioaren, lanaren eta beren eskubideak lortzeko gai direnak. ' Emakumeak ahalduntzeak' esan nahi du
|
emakumeek
eskubideen murrizketa horiei aurre egiteko dituzten gaitasunak erraztea. Kontua ez da laguntza izatea, laguntza horrekin batera emakumeen erakundeek beren eskubideei buruz egiten duten gogoeta ez bada.
|
|
|
Horretarako, bost eremu identifikatu ditugu, non guk, erakunde gisa, gehiago lagun dezakegun:
|
emakumeen
eskubideaz gain, gure antolakuntzan eta zeharkako mailan gai nagusia baita, bada beste elementu garrantzitsu bat: demokrazia parte hartzailea, lantzen ari garen lekuetan antolaketa komunitarioa sustatzen eta bultzatzen duena.
|
|
|
Emakumeen aurkako indarkeria.
|
Emakumeen
eskubideen eta giza eskubideen aldeko gobernuak eta erakundeak ordezkatzen zituzten 3.000 pertsona inguru bildu ziren New Yorken 2005eko martxoan, Pekingo Emakumeari buruzko NBEren Munduko Konferentziaren hamargarren urteurrena ospatzeko eta Beijing-eko Adierazpena eta Ekintza Plataforma betetzeko bidean egindako aurrerapena ebaluatzeko. “Gobernuek aurreko hamarraldian hartutako konpromisoak aho batez berretsi zituzten arren, ez zuten erantzukizun berririk hartu emakumeen giza eskubideak sustatzeko eta babesteko, neurri batean, eskubide horien aurkako eraso atzerakoia izan zelako, azken urteetan agerian geratu dena”.
|
|
|
Lehenik eta behin, emakumearen egoera aztertu behar da, eta, ondoren, genero berdintasunak Milurtekoko Garapen Helburuak bultzatzeko nola balioko lukeen aztertu behar da. Halaber,
|
emakumeen
eskubideetan inbertitzeak, azken batean, dibidendu bikoitza eragin lezake: emakumeen eta haurren eskubideak aurreratzea.
|
|
|
–.. gizartea aldatzeko eta
|
emakumeon
eskubideak lortzeko –amaitu zuen Katalinek esaldia.
|
|
|
Kultura arteko zirkuitu ekonomiko solidarioak eta
|
emakumeen
eskubide ekonomikoetan duten ekarpena. Lojako kasua.
|
|
2007
|
|
|
Irakaskuntzan gizonen eta
|
emakumeen artean
eskubide eta aukera berdintasuna garatzeari, eta benetakoapertzeari buruzko xedapenak. eta eragingarria den berdintasuna sus
|
|
|
7 Genero indarkeriaren biktima den
|
emakumeak
eskubidea izango du, beraren babesa edo gizarte laguntza osorako eskubidea benetakoak izan daitezen, lanaldia murrizteko, alokairua ere modu proportzionalean gutxituz, edo lan denbora antolatzeko, horretarako ordutegia egokituz, ordutegi malgua aplikatuz zein enpresan lan denbora antolatzeko erabiltzen diren beste modu batzuez baliatuz.
|
|
|
Orain arte sei programa eman dira —batzuk elebiak—, eta 17 udalerriri eman zaie estaldura. Landutako gaiak kultura, herri indigenen eta
|
emakumeen
eskubideak eta ingurumenaren kontserbazioa izan dira.
|
|
|
Justizia eta errespetua eskatzen dute, emakumeekiko errespetua.Hurrengo egunetan ibarreko herri guztietan hitzaldiak emango dituzte euren egoeraren berri emateko. Hitzaldiotan
|
emakumeen
eskubideen alde lan egiten duten hainbat adituk lagunduko diete.
|
|
|
2007ko sakandarraren saria antolakuntzak aurten elkarte bati ematea erabaki du, Altsasuko Feministei.
|
Emakumeen
eskubideen alde 30 urte lanean daraman taldeari aitortza publikoa egitea erabaki du antolakuntzak. Miren Ustarroz uhartearraren diseinuetako saria jasoko dute feminista altsasuarrek.Aurtengo martxoaren 2ko Guaixen, taldeko kide Gurutze Arregi Mujikak eta Blanki Torres Iglesiasek taldearen ibilbidearen berri eta landu dituzten esparruen berri eman zuten.
|
|
2008
|
|
|
Egun horretan bertan eraldaketa ekonomikorako txanpon berria lehenengoz kalean izan arren, herritarrek ez zuten kezkatzat hartu.
|
Emakumeen
eskubide berdintasuna ere ez zuten aipatu, kalean gizon barik dabilen emakumerik topatzea zaila den arren. Kezka horien soluzioak noren esku utzi nahi dituzten hemendik lau urtera bozkatu dute herritarrek.
|
|
|
Haien ustez, emakumeak diskriminatu egiten dituzte haurtzaroan familian, eta helduak direnean lana lortzeko aukeretan. Horregatik, elkarren arteko laguntza talde birtual bat izan nahi du, ezgaitasuna duten
|
emakumeen
eskubideak aldarrikatu eta defendatzea, topagune libre izatea, esperientziak eta ezagutzak trukatzeko gune izatea eta inplikatutako profesionalen parte hartzea bultzatzea.
|
|
|
Lau emakume bortxatzeagatik hemeretzi urtez espetxean egon dako gizona kaleratu egin dutela eta, Arabako Probintzia Auzitegian jarritako helegitea aintzat hartu ez izana salatu zuen atzo Clara Campoamor
|
emakumeen
eskubideen aldeko elkarteak prentsaurreko batean. Gizon hori gizarteratu gabe kaleratu izana gaitzetsi zuen.
|
|
|
Arlo askotan jarduten diren elkarteak dira, baina kasu horretarako indarrak batu dituzte. Arrazakariaren aurkako taldeak daude, SOS Arrazakeria, adibidez; baita
|
emakumeen
eskubideen aldeko erakundeak ere, hala nola Bizkaiko Emakumeen Asanbladak eta Munduko Emakumeak. Horiez gain, gure mugez haragoko bi talde ere elkartu dira:
|
|
|
Hori guztia are ulergarriagoa da balioei, idealei, eskubideei eta justiziari letra larriz interes jakin batzuk gailentzen zaizkien mundu honetan: baina zer esatea nahi duzue, bada, gizarte bidezkoago baterantz eramango gaituzten aldaketen buru izan ordez
|
emakumeen
eskubideekin salerosketan dabiltzan horiek ez dute gure konfiantzarik merezi.
|
|
|
Gizarte bidezkoago baterantz eramango gaituzten aldaketen buru izan ordez
|
emakumeen
eskubideekin salerosketan dabiltzan horiek ez dute gure konfiantzarik merezi
|
|
|
Gure taldearentzat
|
emakumeen
eskubideak aldarrikatzea da garrantzitsuena, eta batez ere indarkeria pairatu dutenena. Horiei guztiei babesa eskaintzen diegu, eta horretarako espresuki bideratutako programak dauzkagu abian.
|
|
|
Halaber, indarkeriaren aurka borrokatzen jarraitu beharra nabarmendu zuen, «emakumeek aurrera egin dezaten ezinbestekoa delako, eta horrenbeste
|
emakumeren
eskubideek errespeturik ez izatea ez delako duina, ezta bidezkoa ere».
|
|
|
Kalera atera, borrokatu, antolatu eta «aski da!!!» esateko momentua heldu da. Gure aldetik, Bilgune Feministak jendartea eraldatu arte lanean jarraitzeko konpromisoa berresten du,
|
emakumeon
eskubideen alde borrokan jarraitzeko konpromisoa.
|
|
|
Eta subjektua, orain lehen bezala, gizona da, gizartea aurrera eramateko izendaturikoa. Ongi ulertu, horrek ez du esan nahi
|
emakumeen
eskubideen kontra nagoenik; esan nahi dudana zera da: gizarteak aurreratzeko, aurrera bide horren protagonista aukeratu behar duela, eta berdin zait nor den, baina, historiari begira, markatu gabekoa izan luke, eta hori gizona da, eta ez emakumea, gizona da eta ez homosexuala, gizona da eta ez atzerritarra, gizona da eta ez umea, gizona da eta ez zaharra.
|
|
2009
|
|
|
Haurraren osasunaz ari garenean, kontuan hartu behar da baita ere, zer harreman aberastasun eta zer eredu ematen diogun. Berdintasuna ez da
|
emakumeen
eskubidea bakarrik, haurtzaroko eskubidea ere bada. Eskubidea dute gizarte berdinzaleagoa jasotzeko.
|
|
|
Europako Kontseiluak hitzarmen bat egina du gizon
|
emakumeen
eskubideei eta biomedikuntzari buruz, eta 2000.
|
|
|
Erabakiok zenbait sektoreen kritika zorrotzak jaso dituzte bizitzaren aurka egiten dutelako. Beste sektore batzuek, aldiz, begi onez hartu dituzte legedian emandako aldaketak
|
emakumeen
eskubideen alde egiten dutelako. Lierni Agirrezabala erreportaria osasungintzako bi profesionalekin izan da, Tolosako ospitaleko larrialdi zerbitzuko sendagile batekin eta botikari batekin.
|
|
|
Tribuak badauka bere nagusia, baina kargu sinbolikoa baino ez da; izan ere, assuriniek elkarrekin hartzen dituzte erabakiak. Zuhaitz bat dago, Gernikan dagoen bezala, eta inguruan elkartzen dira hitz egitera, azaltzen dute, gizon eta
|
emakumeek
eskubide berberak dituzte eta nik ez dut inoiz guraso bat haur bat jotzen ikusi.
|
|
|
Tribuak badauka bere nagusia, baina kargu sinbolikoa baino ez da; izan ere, assuriniek elkarrekin hartzen dituzte erabakiak. Zuhaitz bat dago, Gernikan dagoen bezala, eta inguruan elkartzen dira hitz egitera, azaltzen dute, gizon eta
|
emakumeek
eskubide berberak dituzte eta nik ez dut inoiz guraso bat haur bat jotzen ikusi.
|
|
|
Errazkin, M. (2008): ?
|
Emakumeen
eskubideak gerra tokian?, Galtzaundi, 2008/07/04, 283, 17 or. Eta Errazkin Agirrezabala, M.; SaizarArostegi, J. eta Zubeldia, L. (2008): 1936ko Gerrako Oroitzapenak Tolosaldean eta Leitzaldean, Galtzaundi Euskara Taldea eta Tolosaldeko eta Leitzaldeko Hitza, Tolosa, 102 or. Eskerrakeman nahi dizkiogu Xabier Basterretxeari dokumentazio bilketan emandako laguntzarengatik.prozesatuari gagozkiolarik, zeinari dituen adiskidetasun eta erlazioengatik ileamoztu zitzaion Armada Tolosara sartu zenean, aipatutako herritik alde egin zuenBilborako bidea hartuz, han bere mutil lagunarekin biltzeko asmoz.
|
|
|
Errazkin, M. (2008): ?
|
Emakumeen
eskubideak gerra tokian?, Galtzaundi, 2008/07/04, 283, 17
|
|
|
Horretaz gain, Ellis ek bestelako jarrera ere bazuen gai sozialei dagokienez (Brecher, 1970). Gauzak horrela, eskubide berdintasuna,
|
emakumeen
eskubide sexualak, dibortzio askatasun handiagoa eta antisorgailuak debekatzen zituzten legeen abolizioa aldarrikatu zituen. Ondorioz, esan daiteke emakumeen sexualitateazeta emakumeek zituzten (dituzten) benetako arazoak zein ziren asmatu zuenlehenengoetarikoa dugula Ellis.
|
|
|
Europar Batasunean (EB) amatasun baja gutxienez 20 astera luzatzea. Hori da Europako Parlamentuko
|
Emakumearen
Eskubideen eta Genero Berdintasunaren Batzordeak onartutako proposamena, maiatzean Euroganberaren osoko bilkuran bozkatu dena eta, aurrera egiteko, Hogeita zazpien babesa ere izan du. Batzorde horrek onetsitako agiriak —aldeko 18 boto, kontrako sei eta bost abstentzio— Europar Batasuneko Gobernuaren hasierako proposamena luzatzen du, 18 astetan amatasun baimenen gutxieneko aldia ezartzen baitzuen, eta familiako bizitza eta bizitza profesionala hobeto uztartzeko neurriak ezartzen ditu.
|
|
|
Parte hartzen duten bi ministerioek batzorde mistoak osatuko dituzte akordio bakoitzaren jarraipena egiteko. Bibiana Aidok nabarmendu zuenez, “akordio horiek beste urrats bat dira
|
emakumeen
eskubideen defentsan, alderdi erabakigarriei eta sen onari eragiten baitiete”. Azaldu duenez, abian jarritako ikuskapenen helburua “diagnostiko zehatza” ezartzea da, lan merkatuan emakumearen desberdintasuna eragiten duten arrazoiak zein diren adierazteko, eta, hartara, irtenbide egokiak proposatzeko.
|
|
|
Marisela Ortizek,
|
emakumeen
eskubideen aldeko ekintzaileak, salatu du eraso horietatik gehienak emakume eta neska gazteen aurkakoak direla. Azken hamabost urteetan 500 emakume hil eta 600 desagerrarazi dituzte eskualde hartan.
|
|
|
Islama intrintsekoki antidemokratikoa dela esan izan da, eta, bere izaeraz, adierazpen askatasunaren, sekularizazioaren, pentsamendu kritikoaren,
|
emakumeen
eskubideen eta autonomia pertsonalaren aurka dagoela uste dugu. Gauza bera gertatzen zaie musulmanei, Mendebaldeak Islama desegin nahi duelakoan daude.
|
|
|
Mobilizazioak ere antolatu ditu sindikatuak aste honetan, eta haien berri eman zuten, atzo, Donostian, LABeko emakume arloetako arduradunek eta Etxaidek. Ostegunean protestak egingo dituzte,
|
emakumeen
eskubideak urratzen ari diren hainbat enpresa eta erakunderen aurrean, Nafarroako Gobernuaren eta Bilboko Corte Ingles saltokiaren aurrean, esaterako. Erandio, Donostia, Tafalla, Aulestia, Agurain eta Amurrion ere elkarretaratzeak egingo dituzte.
|
|
|
Ehunka lagun aterako dira gaur kalera Euskal Herriko hiri eta herrietan,
|
emakumeen
eskubideen alde
|
|
|
Abortu librearen legeztatzea eta krisi ekonomikoak emakumeengan duen eragina izango dira aldarrikapen eta salaketa nagusiak gaur, Emakumeen Nazioarteko Egunean, Euskal Herrian egingo diren eitaldietan. Ohi bezala, ehunka pertsona aterako dira kalera,
|
emakumeen
eskubideen alde.
|
|
|
Emakumeen eta gizonen arteko berdintasun egoera dagoela sinetsarazi nahi digute. Baina haiek bultzatzen eta lantzen dituzten politikek
|
emakumeon
eskubideen urratzetak iraunarazteko bakarrik balio dute. Horren adibide jarri dute, urtarrilean Batzar Nagusietan genero indarkeriaren inguruan eztabaidatu zen proposamena.
|
|
|
Segik aldarrikatu du
|
emakumeen
eskubideak ez daudela salgai. Hala, gogoratu du, alor askotan zapaltzen direla emakumeen eskubideak.
|
|
|
Segik aldarrikatu du emakumeen eskubideak ez daudela salgai. Hala, gogoratu du, alor askotan zapaltzen direla
|
emakumeen
eskubideak. Boterean dauden alderdiak, erakundeak, enpresariak, hedabideak eta Eliza egin dituzte horren errudun.
|
|
|
Gaurko eguna memoria historikoaren eguna ere bada neurri batean.
|
Emakumeen
eskubideen alde eta orduko sistemaren kontra borrokatu zirenak gogoratu behar ditugu.
|
|
|
Biharamuneko pilula errezetarik gabe eskura jartzeko erabakia jakin berritan, botikaren inguruko informazioa emakumeen artean zabaldu behar dela esan dute farmazialariek eta
|
emakumeen
eskubideen aldeko elkarteek.
|
|
|
Ordea, egoki erabiltzen ez bada, arriskutsua izan daiteke. Horregatik, garrantzitsutzat jotzen dute farmazialariek eta
|
emakumeen
eskubideen aldeko taldeek hari buruzko informazioa ematea.
|
|
|
Emakumeon arteko elkar babesaren, elkar laguntza baldintzagabearen hamaika adibide topatu ditzakegu bai mugimendu feministaren barnean, bai lagun koadrilatan, bai auzo elkarteetan eta abar. Emakumeon arteko maltzurkeriaren teoria eta emakumeon izaera zitalaren ikuspegi naturalizatua gure indarrak batzeko eta elkar laguntzeko gaitasuna pozoitzeko estrategiak besterik ez dira,
|
emakumeon
eskubide berdintasunaren aldeko borrokan traba bat. Beste traba bat gehiago.
|
|
|
Azkuna eta Madrazo: noizko
|
emakumeon
eskubideak?
|
|
|
Eta jakin dezatela,
|
emakumeon
eskubideen alde borrokan jarraituko dugula guztion eskubideak errespetatuko dituen eta parekidetasunean oinarritutako hiri eredu batean eraikitako Santutxu bat lortu arte.
|
|
|
Rahnavard ez da feminista zorrotza Mendebaldeko ikuspegitik begiratuz gero; hijaba erabiltzearen alde dago, eta liburu bat idatzi du horri buruz: Zapiaren edertasuna, eta edertasunaren zapia (The Beauty of the Veil, and the Veil of Beauty). Baina Irango emakumeen bizimoduak ez du zerikusirik Europako emakumeen bizimoduarekin, eta, beraz, desberdinak dira
|
emakumeen
eskubideen aldeko mugimenduaren eskaerak ere.
|
|
|
Gainera, Ahmadinejaden agintaldiko azken lau urteak izugarri txarrak izan dira
|
emakumeen
eskubideen mugimenduarentzat: egunean baino egunean gehiago estutu dute, gehiago jazarri.
|
|
|
Egia da, baita emakumeei dagokienez ere. Izan ere, Iranen hobeto daude
|
emakumeen
eskubideen aldetik, Afganistanen, Iraken, Sirian edo Golkoko herrialdeetan baino. Baina Iranek urrutiago begiratzen du, beste arlo batzuetan bezala horretan ere; Turkiara eta harago.
|
|
|
Azkenean Mir Hussein Mousavi irekitasunaren aldekoa baldin bada Irango hurrengo presidentea, asko eskertu dio emazteari, Zahra Rahnavardi. Hauteskundeotako lau hautagaiak lehengo eskola zaharrekoak direnez, haize freskoa ekarri du Rahnavarden karismak,
|
emakumeen
eskubideen alde hark esandakoak, hura kanpainan egote hutsak, eta bere aldera erakarri ditu emakumeen botoak. Aurreneko aldia da hautagai baten emazteak hauteskunde kanpainan parte hartzen duena, senarrarekin batera.
|
|
|
Badakit munduaren hipokrisiaz, ezagutzen ditugu Bushen 2000ko iruzurra, Saudi Arabiako demokrazia falta eta
|
emakumeen
eskubideen zapalkuntza, eta ondotxo dakigu Ekialde Hurbilean bakerako arrisku handiena Israel dena. Baina lar erraza da horiek salatzea, eta izpiritu kritikoa behe beheko mailara jaistea Iranekin, zapaltzailea etsaiaren etsaia delako.
|
|
|
Senarraren Juan Domingo Peron jeneralaren presidentetzarako kanpaina berak gidatu zuen. Langile eta
|
emakumeen
eskubideak defendatu zituen, eta behartsuenen alde jardun zuen. Gazte hil zen, eta oso maitatua izan zen.
|
|
|
–Bortxaketen %99 soldaduek egiten dituztela? esango luke
|
emakumeen
eskubideen aldeko ekintzaile horrek. Izan ere, Kivun tiro hotsak entzun ahala handitzen da tragedia.
|
|
|
Adibideak asko dira: 2001ean lurraldearen %99 segurua zen, eta egun, berriz, herrialdearen ia erdian borrokak dira nagusi;
|
emakumeen
eskubideak urratzea ohiko bilakatu da; 2000n baino ia zortzi tona opio gehiago produzitzen dute; eta herritarren %33 gosez bizi dira.
|
|
|
Bi herrietan egoera desberdina dela uste duen arren, Irunen ekainean hainbat eragilek babestuta aurkeztutako manifestuaren alde egin du Bilgune Feministak Hondarribiko kasuan ere. . Momentua da konponbidea bilatzeko eta, alarde ez diskriminatzailearen alde eginez
|
emakumeen
eskubideak bermatzeko?.
|
|
|
Zuzendari onenaren Zilarrezko Lehoia eskuratu duen filmak ere, Women without men ek, eduki politiko sendoa du. Lan horretan, Irango
|
emakumeen
eskubideen urratzea salatu du Shiri Neshat zuzendari irandarrak.
|
|
|
Emakumeak lan munduan jasaten duten diskriminazioetako bat da hori. Krisiarekin halako diskriminazio egoerak areagotu egin direla salatu dute sindikatuek eta
|
emakumeen
eskubideen aldeko taldeek, eta lan munduan berdintasuna bermatze aldera, neurri errealak, eskatu dituzte.
|
|
|
3 Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak; Eskubide Ekonomiko, Sozial eta Kulturalen Nazioarteko Itunak; eta Eskubide Zibilen eta Politikoen Nazioarteko Itunak aitortutako eskubideak errespetatu eta arautu dituzte prozesu demokratikoan barrena egin beharreko akordioek, baita gizabanakoen edo kolektiboen Giza Eskubideei dagozkien nazioarte mailako bestelako arauak ere, beste askoren artean
|
Emakumeen
Eskubideen Karta.
|
|
|
Emakumeen Nazioarteko Eguna hurbiltzen ari da eta Emakumeen Mahaiak eta Bilgume Feministak ekimen ugari prestatu dituzte martxoaren 8aren inguruan, emakumeen eguna ospatu eta
|
emakumeen
eskubideak aldarrikatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Hogeita hamabost urte igaro dira
|
emakumeen
eskubideen eta askatasunaren alde borrokan hasi zinenetik. Nola ikusten duzu mugimendu feminista gaur egun?
|
|
|
Hori oso garrantzitsua izan da: gure garaian feministok ginen
|
emakumeentzako
eskubideak eskatzen eta aldarrikatzen genituen bakarrak. Gaur egun, gero eta emakume gehiagok goratzen dute ahotsa beren eskubideen alde eta Gobernuko instituzioek ere hitz egiten dute berdintasunaz, famili plangintzaz,...
|
|
|
Haien esanetan, Kontzientzia Eragozpena norberaren erabakia da beti, beraz, ez dago arrazoirik Nafarroako sare publikoan debekatzeko, sentsibilitate guztiak errespetatuz, baina
|
emakumeen
eskubideen arreta galdu gabe.
|
|
|
Erietxeetan mesfidantza handia dago. Haurdun dagoen
|
emakumearen
eskubideen artean, erditzean norbaiten laguntza izatea dago. Gehienek bikotekidea hautatzen dute, baina batzuek doula bat aukeratzen dute, ez dutelako beste inor, bikotekideak beste seme alabak zaindu behar dituelako edo emakume bat nahi dutelako ondoan.
|
|
|
Hori horrela, gutxieneko amatasun baja ez luzatzea erabaki dute. Egun, 14 astekoa da amatasun baja, baina,
|
Emakumeen
Eskubideetarako batzorde parlamentarioaren txosten batek eskatutako beteta, 20 asteraino luzatzea eskatzen zuten.
|
|
|
2.Gizonaren eta
|
emakumearen
eskubidea aitortzen da, ezkontzeko eta familia osatzeko, horretarako adina badute.
|
|
|
Emakumeentzako Abokatuen Aliantza Proiektuak (LAW) emakume horiei laguntzen die legeen bidez berdintasun eskubideak sustatzen dituztenean, eta Mexikoko erakundeekin lankidetzan dihardu “Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Nazio Batuen Batzordeari eskari bat aurkezteko”, Juárez eta Chihuahuan emakumeak bahitu, bortxatu eta hiltzeko ekintzen inguruan.
|
Emakumearen
eskubideei buruzko protokoloa Afrikan 2005eko azaroaren amaieran sartu zen indarrean Afrikako Emakumearen Eskubideei buruzko Protokoloa. Eskubide berriak sortu ziren nazioarteko arau gisa, eta Afrikako Emakumeen Eskubideetarako Elkartasuna koalizioak dokumentu honen “berrespena, asimilazioa eta jendarteratzea” defendatu zuen.
|
|
|
Emakumeentzako Abokatuen Aliantza Proiektuak (LAW) emakume horiei laguntzen die legeen bidez berdintasun eskubideak sustatzen dituztenean, eta Mexikoko erakundeekin lankidetzan dihardu “Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Nazio Batuen Batzordeari eskari bat aurkezteko”, Juárez eta Chihuahuan emakumeak bahitu, bortxatu eta hiltzeko ekintzen inguruan. Emakumearen eskubideei buruzko protokoloa Afrikan 2005eko azaroaren amaieran sartu zen indarrean Afrikako
|
Emakumearen
Eskubideei buruzko Protokoloa. Eskubide berriak sortu ziren nazioarteko arau gisa, eta Afrikako Emakumeen Eskubideetarako Elkartasuna koalizioak dokumentu honen “berrespena, asimilazioa eta jendarteratzea” defendatu zuen.
|