|
2000
|
|
|
Adinari dagokionez, hogei
|
urte
bitartekoen pisua ez da oso markatua (%10baino baxuagoa) eta bai, aldiz, 20 bitartekoena (%30 eskas) eta, bereziki, 36 urtetik gorakoena: %60 pasatxo.
|
|
|
Adinari dagokionez, hogei urte bitartekoen pisua ez da oso markatua (%10baino baxuagoa) eta bai, aldiz, 20 bitartekoena (%30 eskas) eta, bereziki, 36
|
urtetik gorakoena
: %60 pasatxo.
|
|
|
Esan dugun bezala, Hego Euskal Herrian jaso daitezkeen telebista seinaleak hartuditugu kontuan, eta audientziaren azterketa egiteko, 14
|
urtetik gorakoei
buruzkoinformazioa erabili dugu.
|
|
|
Adinez: %10, 4, hamabost
|
urte
bitartekoak; %22, 6, 16; %24, 6,30; eta %42, 4, hortik gorakoak.
|
|
|
Hori dela eta, ondoko lerroetan ETBren audientziarenosaeran sakonduko dugu. Horretarako, beti bezala CIES: 1 erabiliko dugu eta, kasu honetan, Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleriaren barnean 14
|
urtetik gorakoen
informazioa eskuratuko dugu soilik.
|
|
|
Euskarazko telebista kanalaren ikus entzulerian berdintsu aurki daitezke gizoneta emakumeak; baina, adinari dagokionez, 14tik gorako populazioa aztertuz, 56tikgorakoen presentzia nagusitzen da (%43, 3), eta baita 26 eta 55
|
urte
bitartekoena ere: %39, 6.
|
|
|
Esatebaterako, gizonen eta emakumeen presentzia orekatua den bezala, markatuagoa daadin ertaina dutenen pisua. Alegia, gazteak (%15, 7) eta adindunak (%31) bainogehiago, 26
|
urtetik
55era bitartekoak dira pisu handiena dutenak: %53, 4.
|
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai ditugun hedabideak, eta hiruren kasuan Hego Euskal Herriko populazioa hartu dugu erreferentzia modura, beti ere, hamalau
|
urtetik gorako
gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
|
Ikusi dugunez, altua da eguneroko prentsa idatziak Hego Euskal Herrian duenonarpena. Izan ere, hamalau
|
urtetik gorako
bi miloi t' erdiko populazioa duen EuskalHerri penintsularretik, %54, 1ek egunerokoa du egunkaria irakurtzea. Hori bainogehiago dena, aipatzekoa da, halaber, egunkari bakarra irakurri ez ezik bi eta hirueskuratu eta irakurtzeko zaletasuna erakusten dutenen kopurua:
|
|
|
aberastasuna eta aniztasuna. Ekimenen eta sorkuntzen (formatua, emankizuna) aberastasuna, batez ere euskaldun edo elebidunak diren irrati soziatiboek (Lapurdiirratia, Irulegiko irratia) proposatutako ugaritasunaz, baina baita Radio France PaysBasquek ere, mugaz gaindiko saioen bidez edo Euskadi Irratiaren laguntzaz eginikoikuskizunen sorreraz(? 2.000 korista 2000
|
urterako
–, 1999ko abenduaren 19a). Lehiakortasunaren aberastasun berria dakar, Radio Franceren aurrean, irrati soziatiboenagerpenak, nahiz eta zuzenduak zaizkien publikoa eta edukiak bat ez datozen; 1992an, ETB1ek. Iparraldearen orena?
|
|
|
Azken
|
urteotako
gertakizunik aipagarriena zeharkako metatze prozesuarenareagotzea izan da. Izan ere,, metatze horizontal zein bertikalaren joera areagotuz doa, nahiz eta bizkitartean zeharkako metatzea garatzen ari den:
|
|
|
euro eskualdean: 1989 eta 1990
|
urteen
bitarteanhamar. Sud Ouest El Diario Vasco', txosten proposatu zituzten, mugaz gaindi edotaeuropar dimentsioan gai berari buruz aldi berean argitaratzearen printzipioan oinarritzen duen formula.
|
|
|
Gainera, frantsesera itzuligabe dauden jakinarazpenak eta euskarari buruzko artikulu gutxi batzuk izan ezik, egunkari honetan euskara ez da inondik inora azaltzen. Aldiz, Sud Ouestek, edozehatzago esanda, Jean Batiste Dirassar kazetariak, duela zenbait
|
urtetatik
hona,. Bidez Bide, izeneko euskarazko humore tartea dakarkigu astero.
|
|
|
Pirinio Atlantikoetan, 1984an bi buruko (euskalduna biarnesa) estazio bat sortuzen Radio France Pays Basque Pau Bearnekin, bi kokaleku izan dituena (Baiona etaPaue), eta lehen
|
urteaz
geroztik, bertan Ipar Euskal Herriak eta Biarnok zeinek bereegitarau bereiziak izanez.
|
|
|
Hala ere, euskararen proportzioa txikiegia iruditzen zaie euskaldunei, aspalditikeuskararen zabaltze handiagoa eskatzen baitiote France 3ri28 SIVUk (SyndicatIntercommunal a Vocation Unique, hots, Bokazio Bakarreko Herriarteko Sindikatua), euskal kulturaren defentsariak, sentimendu bera du. Lehen
|
urtean
, 100.000 libera emanzizkion France 3 Euskal Herriri (France 3rekin hitzartutako aurrekontuaz gain, etaBiarritz Angelu Baiona barrutiaren 600.000 liberez gain), egunero minutu eta erdizeuskaraz mintzatzeko baldintzapean. Baina ez zen hala izan eta SIVUk bere laguntzakendu eta Euskal Telebistari, edo zehatzago esanda,. Iparraldearen Orenaren?
|
|
|
Anglet FMk, aldiz, RTL2ko musika saioan harpidetu behar izan du, aurrera segitu ahal izateko. Noski, euskalirratiez gain, beste irrati soziatibo batzuek ere denborari, diru faltari, lehiari, eta baitaberrerosketei ere aurre egin diete, irrati hauek adibidez; Baionako Radio BonneHumeur (%1, 7ko audientzia) 40
|
urte
baino gehiagoko entzuleriari zuzendua eta, beraz, Nostalgieren estatu mailako sare musikalaren ordutegia erabiltzen duena; MaulekoRadio Mendililia, gero eta entzuleria handiagoa duena? %1, 3, edo Radio BonneNouvelle irrati erlijiosoa.
|
|
|
izeneko pays delako batsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak bere hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena, hiru irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal Herri Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeetakohizkuntzen irratien arteko harremanak sortzen asko lagundu baitu. Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken
|
urteotan
Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin. Egitura federatzaile honek hiru irratienkoordinazio politikoa du.
|
|
|
departamentuaren gaian ere konpromisoahartu du eta proiektua sustatu, eta maila politikoan erreakzionarazi eta mugiarazi zuen galdeketa antolatuzuen. Ikerketa honek (1997ko maiatza) erakusten zuen ikerturiko pertsonen artean %64 honelakodepartamendu baten alde zegoela, hauen arteko ia %72 18
|
urte
bitartekoak izanik.141944an, berriemaile batek bere artikuluak Bordelera bidaltzen zituen. 60ko hamarkadatik aurrera, Christian Bomboudiac ek, orduko euskal itsasertzeko Sud Ouesten berriemaile bakarrak, kazetari etairagarkilari funtzioak bete zituen, gaur egungo Baionako argitalpenaren hastapena eginez, bertakobizitzari buruzko orrialde batzuen bitartez.
|
|
|
DE LA HAYE Y., Dissonances: critique dela communication, La Pensee Sauvage, Paris, 1984, 76 or.18. Jada 1992an, ia bi frantsesetatik batek egunero eskualdeko egunkari bat gutxienez irakurtzenbazuen ere (%48, 5), 35
|
urte
baino gutxiagoko irakurleetatik %27 zen gizonezkoen kasuan eta %28, 7emakumeen kasuan 1992an, irakurleriaren kopurua 18 milioikoa zen, 1983an 19 milioiak gainditzenzituelarik. Modu honetan, egunkaria gutxien irakurtzen duen herri garatua bilakatu da Frantzia(...)?. (MATHIEN Michel, La presse quotidienne regionale, op., 53 or).
|
|
|
Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados. Gure kasuan, gainera, denbora epe desberdinak hartzen dutelako, CIESek 14
|
urtetik gorakoak
eta Sofres AMek 4tik gorakoak hartzen ditugulako kontuan; eta, Sofres AMridagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko emaitzak bakarrik izan ditugulako eskura. Edozelan ere, etakonparazio gisa, hona hemen Sofres AMk 1999rako, EAEn, kaleratutako audientzia kopuruak: TVE1 22, 5TVE2 8, 2TELE 5 23, 3ANTENA 3 20, 3CANAL+ 2, 0ETB1 5, 4ETB2 15, 6Bestelakoak 2, 8Lur Otxoantezana Petuya k euskaratua.La Semaine du Pays Basque eta Sud Ouest lehenik eta behin ezberdintzen dituena, bataren asterokoagerpena da, horrela ezin baita izan, eskualdeko egunkariarentzat benetako lehia.
|
|
|
|
Urte
luzez, telebistagintza, zerbitzu publikotzat, hartua izan bada ere, 90eko hamarkadaz geroztik panorama aldatzen hasi da, besteak beste, kanal pribatuen etorrerarekin batera.
|
|
|
euskalkultura eta hizkuntza sustatzea eta, gainera, herritarrentzako informazio eta integrazio lanabesa izatea.
|
Urte
beraren amaieran emititzeari ekin zion lehen kanala, euskarazaritzen zen nagusiki. 1986an, ETB2 sortzeaz batera, nolabaiteko zeregin banaketaematen hasi zen, eta ez hizkuntzari zegokionez bakarrik.
|
|
|
Esate baterako, guk Haur/ Gazteentzako programazioagenero modura definitu ditugun arren, Sofres ek Fikzioan sailkatzen ditu marrazki bizidunak, gazteentzakotelesailak eta antzekoak. Hala ere, badira Albistegiak, Dokumentalak/ Kulturalak eta Magazinak bezalakogeneroak, zeinetan nabaria den bi ikerketen arteko aldea; horietan, nola ez, laginaren estazionalitatea (udaberria versus
|
urte
osoa) eta programa askotan aurki daitekeen eduki anitzaren aurrean erabilitakokodeketa desberdina izan daitezke desberdintasunen oinarrian.
|
|
|
Lehenago ere aipatu dugun bezala, azken
|
urteotan
telebista kanal desberdinekeguneko ordu guztiak programaz betetzera jo dute, zabal eta luze. Hala ere, Eastman eketa Ferguson-ek diotenez6, ordu guztiak ez dira berdinak, eta prime time gisa ezagutzen ditugun horietan (Hego Euskal Herrian 20:30etik 23:30era, Ipar Euskal Herrian, 20:30etik 22:30era bitartean) dago jarrita programaziogintzara eta iragarkigintzara dedikatzen direnen arreta.
|
|
|
Nahiz eta gutxiengoko posizioan egon. Berlusconi italiarraren Mediaset taldeak %40 du? eraginhandia izan du azken
|
urteotako
gestioan. Telebistan deszentralizaziorako prozesuajarraitu du, eta ATLASen bidez korrespontsaliak zabaldu ditu Galizan, Katalunian etaEAEn, bertako prentsa taldeekin asoziatuta.
|
|
|
Telebistan, berriz, hainbat mugimendu izan dira azken
|
urteotan
, nahiz eta, arestianazaldu den bezala, eremu hau arautzen duen legea garatu gabe dagoen oraindik89.Merkatu eta enpresa aldetik, hiriburuetakoak dira garrantzitsuenak: TeleDonostia, Canal Gasteiz, Canal Bizkaia, Bilbovision eta Telebilbao Bilbokoak eta Canal 4 Iruñekoa.Horien inguruan mugimendu enpresarial inportanteak antolatu dira azkenaldian.
|
|
|
|
Urte
batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege berriak; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?.
|
|
|
Urte batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege berriak; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru
|
urtetara
, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?. Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege berriak ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira hauek hemendikaurrera).
|
|
|
Modu horretan neurriaksektorearen bilakerara egokitzeko malgutasuna handiagoa izango litzatekeela argudiatzen zuen. Aregehiago, 1999ko
|
urteari
dagokion jarduera txostenean bertan, arauak ezartzeko eskuduntza gabeziaahuleziatzat jo du CSAk, sektorearen bilakaera behar bezalako prestutasun eta erritmoez jarraitu etagidatzea oztopatzen duelako. Ikus CSAren webgunea (http://www.csa.fr).
|
|
|
Alabaina, hiru programazioren erreserba egin daTelebista Pribatuaren Legearen arabera lurrazaleko telebista analogikoak kudeatzekoemakida duten enpresek, hala eskatuz gero edo beren lizentzia berrituz gero, azkenean gertatu den bezala, 2000ko martxoaren 10eko erabakiaren bidez?, beren programazioa aldiberean modu digitalean ere emititzeko47 Gainera, berriztapena lortu eta biurtetara hasi behar dira, beranduenez jota ere, modu digitalean emititzen. Gaikuntzentitularitateak 10
|
urtetarako
finkatu dira, aurrerantzean epe bereko tartetarako ere luzadaitezkeenak. Halaber, seinalearen garraioari edo multiplearen gestioari dagokiolarik, aukera eman zaie, orokorrean, gai diren enpresei beren sistemez baliatzeko edo besteren baten zerbitzuak erabiltzeko.
|
|
|
Kuotak: emisio denboraren erdia europar jatorriko ikus entzunezko programekin osatu behar da, betiere informatiboak, kirol erretransmisioak, lehiaketak, publizitatea eta teletestua aintzat hartu gabe; gainera, horietako erdiak jatorrizEspainiar Estatuko hizkuntzaren batean egindakoak izan behar dira, eta %10ekoizle independenteena eta azken bost
|
urteetan
egindakoa; halaber, behartuegiten dira telebistak beren diru sarreren %5 film eta telebistarako pelikulaeuroparren produkzioan inbertitzera.
|
|
|
Besteak, berriz, zeharkakogestioan emango direla zehaztu da, horretarako dagokion Aginteak zabaldu beharrekodeialdietan eta horien eskuragarritasunaren arabera. Emakidak hamar
|
urtetarako
izango dira, sistema analogiko guztietan bezala, iraupen bereko denbora tartetarako luzagarriak. Halaber, zenbait muga ezarri dira, besteak beste, hedapen estataleko programetan deskonexioen iraupenari dagokiolarik, gehienez jota ere, emisio denboraosoaren %30?, eta enpresen arteko kontzentrazioaren gainekoak (galaraziz, salbuespenetan izan ezik, pertsona fisiko zein juridiko bakar bati hedadura eremu bereko frekuentzia bat baino gehiagoren titularitatea edo horietan parte hartze gehiengodunaizatea).
|
|
|
Orokorrean hitz eginda, Europako Batasunak arlo honetan duen asmo nagusia, bestelako ekonomia sektoreetan bezalaxe, ikus entzunezko komunikazioarenazpiegitura, zerbitzu eta ondasunen trukerako merkatu komuna eratzea izan da. Horrekin batera, pisuzko beste arrazoiak, Europako ikus entzunezko sektorearen garapenasustatzea, eta, azken
|
urteotan
, halaber, informazioaren gizarterako bidean jarrita, sektore honen eta telekomunikazio eta informazioaren teknologiako arloen artekobat egitea bultzatzea izan dira.
|
|
|
Nolanahi ere, betebehar hauek modu progresiboan betetzeko modua (gehienez jota ere 5
|
urtetan
) zehaztu daiteke kable, satelite eta telebista digital lurrazalekoen kasuetan.
|
|
|
Alabaina, hauek hurrengo hamar
|
urteetan
kontzesio sistema berrietara (aurrerago aipatukodirenak) makurtu zirela zehaztu zen.
|
|
|
Tele, Antena eta Canal plus izan ziren lizentziak lortu zituzten hiru enpresak. Hirurei berriztatu zaie lizentzia beste hamar
|
urtetarako
.
|
|
|
Lehiaketa 1999ko urtarrilaren 11an zabaldu zen, eta
|
urte
bereko irailaren 2an erabaki zen irabazlea.
|
|
|
MEDIA programa: ikuspegi babesletik jorratutakoa hau ere, bosturteko programa honen helburua, dagoeneko bi programa bete dira, MEDIA I etaMEDIA II, eta onartzeko dago 2001 eta 2006
|
urteen
bitartean indarrean egongoden MEDIA PLUS haien jarraipenaren finantzaketa77, europar ikus entzunezko profesionalen prestakuntza eta produktuen garapena eta banaketa sustatzea da.
|
|
|
Aurreko gaiak eta beste zenbait Ikus entzunezko sektorerako Politika Komunitarioaren printzipioak eta ildoak aro digitalean81 delako komunikazioan jaso eta ordenatu ziren, baita 2000ko ekainaren 26ko Kontseiluan onartu ere82, martxoan Lisboanizandako Europako Batzordearen aparteko bilkuran. Horrela, bada, honako printzipionagusi hauek izango ditu datozen
|
urteetarako
berariazko politiken ardatz gisa:
|
|
|
Frantziar Estatuan, berriz, beren menpe eremu geografikonahiko zabalak hartzen dituzten egunkari erregionalak nabarmentzen dira, nahiz etahorren baitako ezberdintasunen araberako edizio berezituekin izan. Irrati eta telebistanberriz, zentralizazioa handia izan da
|
urteetan
, bereziki Frantziar Estatuan, bertakoenpresen garapenari leku gutxi utziz, zenbait irrati emandegiren salbuespenarekin.Beraz, ez da harritzekoa prentsan eta Hegoaldean aurkitzea bertako komunikazio enpresen garapen handiagoa, Iparraldean eta irratian edo telebistan baino, arlo pribatuari dagokionean, behintzat. Horietan Estatu mailako hedapena duten enpresak eta komunikabideak dira nagusi.
|
|
|
Aldiz, Gardentasun Artezarauaren eraldaketa, Konkurrentziaren Zuzendaritzak 2000ko apirilaren12an onartutakoa, ikuspegi liberalizatzaileagotik abiatzen da. Eraldaketa hau zerbitzu publikoaren finantzaketa dela-eta azken
|
urteotan
zabaldutako hainbat espedienteren ondorio zuzena da. Bertan, behartuegiten dira interes orokorreko zerbitzuak hornitzera, horregatik konpentsazio publikoak jasoz?
|
|
|
1 Ikus entzunezko komunikazioari buruzko 82 lege hau izan zen hurrengo
|
urteetan
gertatu zenirrati eta telebistaren desregulazioaren abiapuntua (funtsean, Canal Plus telebistaren eta hainbat irratipribaturen zabalkuntzan gauzatu zena). 1986an irratia eta telebista arautzeko lege berri bat ezarri zen? 86 Legea, 1986ko irailaren 30ekoa?
|
|
|
Lerro hauek idazten ari garen unean, marko horren eraldaketa prozesu sakon etaluzea amaitu berria da. Hain zuzen ere, ekainaren 28an onartu du azkenean Asanblada Nazionalak duelabi
|
urte
, 1998ko azaroaren 10ean Ministroen Kontseiluak proposatutako Lege proiektua 86 Legeaeraldatzeko. Lege proiektuaren helburua, hasiera batean, irrati eta telebista sistema publikoaberregituratu eta Europako Batasunaren 97/ 36/ CE artezarauaren?. Mugarik Gabeko Telebista?
|
|
|
Oinarri ekonomikoen alderdi honetatik, ez da finkatzen dohainekoak ala ordainekoak izan behar diren edo izan daitezkeen zerbitzu horiek. Emakidak/ baimenak hamar
|
urtetarako
izango dira, telebisten kasuan eta bost urtetarako irratien kasuan. Baimenak bost urteko bi alditarako berriztagarriak izango dira, lehiaketa berria zabaldu beharrik gabe.
|
|
|
Oinarri ekonomikoen alderdi honetatik, ez da finkatzen dohainekoak ala ordainekoak izan behar diren edo izan daitezkeen zerbitzu horiek. Emakidak/ baimenak hamar urtetarako izango dira, telebisten kasuan eta bost
|
urtetarako
irratien kasuan. Baimenak bost urteko bi alditarako berriztagarriak izango dira, lehiaketa berria zabaldu beharrik gabe.
|
|
|
Emakidak/ baimenak hamar urtetarako izango dira, telebisten kasuan eta bost urtetarako irratien kasuan. Baimenak bost
|
urteko
bi alditarako berriztagarriak izango dira, lehiaketa berria zabaldu beharrik gabe. Bestalde, emakida/ baimenaren hartzaileek hitzarmen bat sinatu behar dute CSArekin, arlo tekniko zein programatikoari dagozkien betebeharrak zehaztuz17.
|
|
|
Telebista pribatuaren legeak37, berriz, telebistaren zerbitzu publikoa gestionatzeko beste modua arautzen du, gestio modu zeharkakoa deitua izan zena, esan bezala, Telekomunikazioen Ordenamendurako Legean (LOT) Estatuak eta Autonomia Erkidegoek egiten duten gestio modu zuzenari kontrajarriz. Legeak hedapen nazionalekohiru zerbitzu aurreikusi zituen, eta hamar
|
urtetarako
emakidak zehaztu zituen, iraupenbereko epeetarako luzagarriak38 Zonal dekako deskonexioak ere agintzen zituen, etanabarmentzea merezi du Plan teknikoan finkatutakoak ez zirela egokitzen ez lurraldekultural ez politikoetara ere. Alabaina, errealitatean, deskontzentrazioa gertatu denean, (A3 eta T5ren deskonexioak, alegia) de facto zuzendu dute telebistek berek banaketageografiko hori.
|
|
|
Telebista lokalaren40 legeak, udal mailan emititu eta hartuko diren lurrazalekotelebistak (gehienez bi udaleko, bat udalak berak gestionatu lukeena zuzenean, eta bestea, ekimen pribatuari eman liezaiokeena, bost
|
urteko
aldi baterako emakida baten bidez) arautzen ditu (nahiz eta udal bat baino gehiago hartzea ere posiblejotzen den, arrazoi demografiko eta teknikoek hori posible edo gomendagarri egitendutenean). Horren arabera, Autonomia Erkidegoei dagokie emakida prozedurak ezartzeko (emisio ordu eta programazioaren gaineko baldintzak barne) eta horiek erabakitzeko eskuduntza, nahiz eta, edozein kasutan, horretarako Estatuak emandako frekuentzia esleipena beharrezkoa izango duten, Telebista Lokalaren Plangintza Tekniko batenbidez41 Mugarik Gabeko Telebistaren direktibaren egokitzapenak ere berretsi egitendu programazioaren gaineko baldintzak ezartzeko eskuduntza hau, arrazoi kulturaletanoinarrituta.
|
|
|
Azkenean, zehaztutako 43 demarkazio horietako bakoitzean 2 lizentzia eman dira. Bat, zuzenean, Telefonicari, eta bestea horietako bakoitzean zabaldu den lehiaketa publikoan; Telefonica, ordea, ezin da zerbitzua eskaintzen hasi, kudeatzaile berriari lizentzia emaneta 24 hilabete igaro arte45 Emakidak 25
|
urtetarako
dira, gerora bost urtetarako nahibeste alditan luza daitezkeenak. Kable sistemen kudeatzaileek eskaintzen dutenzerbitzuaren gaineko zenbait betebehar dituzte.
|
|
|
Azkenean, zehaztutako 43 demarkazio horietako bakoitzean 2 lizentzia eman dira. Bat, zuzenean, Telefonicari, eta bestea horietako bakoitzean zabaldu den lehiaketa publikoan; Telefonica, ordea, ezin da zerbitzua eskaintzen hasi, kudeatzaile berriari lizentzia emaneta 24 hilabete igaro arte45 Emakidak 25 urtetarako dira, gerora bost
|
urtetarako
nahibeste alditan luza daitezkeenak. Kable sistemen kudeatzaileek eskaintzen dutenzerbitzuaren gaineko zenbait betebehar dituzte.
|
|
|
Duela bost
|
urte
, biolentziei buruz hitz egin genuen UEUko ikastaroan. Bertanirakurri ziren artikuluekin. Biolentzia?
|
|
|
Ba, guri harrigarria egitenbazaigu ere, horrelako kasuak gertatu dira munduan. Txillardegi-k azaldu duenez, norvegiarrek horrela lortu zuten beren burujabetza 1905
|
urtean
. Gutun baten bidez, erantzunaren zai egon gabe.
|
|
|
da liburu honetako gaia. Izan ere, 2000
|
urte
honetan, etorkizuneko gogoeta egitea proposatzen dugu burujabetasunaren inguruan: Zeinizango da XXI. mendean burujabetzaren balizko eraginkortasuna?
|
|
|
–Europakometropoliek munduan zehar hedatzeko erabili zuten nazionalismoa: ehun
|
urte
geroago koloniek erabili zuten metropoliari aurre egiteko? (Zabalo 2000: 73).
|
|
|
Baieztapen honekin ez dut balizko jite haueta aurretik filosofia garaikidean eman direnak (nagusiki, historikoa? eta, linguistikoa?) berdindu nahi, hori harropuzkeria litzatekeelako nire partetik3 Bainahurrengo
|
urteetan
jarduera filosofikoaren barne egiturak irauli ditzakeen aldaketahori karakterizatzen duten zenbait elementu badaudela mantendu nahi dut.
|
|
|
Azkeneko hamarkadan, komunitaristen eta indibidualisten arteko eskubideen inguruko eztabaidatik Zuzenbidearen gaineko eztabaida eratorri da. Panoramafilosofiko espainolean jite horren itzalpean jaio dira azken
|
urteotako
ekarpen intelektualetako batzuk, demokraten eta biolentoen arteko banaketatik konstituzionalisten eta nazionalisten arteko dikotomiara igaroz.
|
|
|
honi ebazpen desberdina ematen dionarren, analisi komun hau konpartitzen dute. Eztabaida honen nondik norakoak hobeto igartzeko, aipagarria da duela
|
urte
pare bat erdaraz argitaratutako liburu hau: HABERMAS, J./ RAWLS, J. (1998) Debate sobre el liberalismo polttico (adibidez, 54 or. eta hurrengoak).
|
|
|
Debatepolitikoaren kultura landu eta sustatu beharra dago. Honetarako sortu genuenEzbaika elkartea duela bi
|
urte
. Eskubide kolektiboen inguruan funtsezkoa zaigunlan teorikoan behar bezala murgildu ahal izateko, hain zuzen.
|
|
|
Azken 15
|
urteotan
ondasun eta zerbitzuen ekoizleek sortutako aberastasunarenzati handi bat, espekuladoreek eskuratu dute, eta, ondorioz, gaur egungo 450 fortuna handienek humanitatearen erdiaren urteroko errenta gainditzen dute. Ekonomiaerrealarekin inolako loturarik ez dutenez, 1995 urtean, kapital trukeen bolumenabilioi eta erdi dolarrekoa izan zen; alegia, planetako banku zentral guztien truke erreserba osoa baino gehiagokoa.
|
|
|
Azken 15 urteotan ondasun eta zerbitzuen ekoizleek sortutako aberastasunarenzati handi bat, espekuladoreek eskuratu dute, eta, ondorioz, gaur egungo 450 fortuna handienek humanitatearen erdiaren urteroko errenta gainditzen dute. Ekonomiaerrealarekin inolako loturarik ez dutenez, 1995
|
urtean
, kapital trukeen bolumenabilioi eta erdi dolarrekoa izan zen; alegia, planetako banku zentral guztien truke erreserba osoa baino gehiagokoa.
|
|
|
Herri industrializatuetan, gero etagehiago, emakumeak gehiengo zabala dira langabetuen zerrendetan, soldata txikietan, kualifikazio eskasean, kanporaketa sozialean, prozesu produktibo tailoristetan, eta ezkutuko edo murgildutako ekonomian. Aldiz, Hirugarren Munduan bideratutako industrializazio prozesuetan, zonalde frankoetan edo enpresa makiladora horietan, 15 eta 25
|
urte
bitarteko emakumeak modu masiboan erabiliak izaten dira, inolako eskubide sozio-politikorik gabe eta ikaragarrizko lan baldintzak eta bizi baldintzak ezarriz.
|
|
|
Argitaratu zenetik hogei
|
urte
baino gehiago joanak badira ere, oso interesgarria da liburu hori berrirakurtzea. Azterketa zehatza egin arren eta iragarlea izanarren, eragin handirik ez duelako lortu:
|
|
|
Azken
|
urteotan
informazio teknologiek1 izugarrizko hedapena izan dute.Lehenago, konputagailuek lantokiak hartu zituzten. Gero, ordenagailu pertsonalaksortu ziren eta etxe gehienetan sartu ziren.
|
|
|
Fenomeno berri samarra dugu, beraz. Frantziako kasuan, adibidez, kode zibilak 1804
|
urtera
arte ez zuen nazionalitatea aipatu, eta ia mende bukaeraraino ez zen erabat arautu (1889koa da Frantziako lehen nazionalitate kodea). Tronpatzerik ez zegoen, baina.
|
|
|
Euzko Izat Agiria, Espainiako gerra garaian 1938an jaulkia Katalunian, eta hilabete batzuk beranduago Frantziako autoritateek onetsia.
|
Urte
luzez erbestean, EuzkoJaurlaritzak egoitza Parisen ezarri zuen. Gaur egun, historiaren ironiak tarteko, Avenue Marceau ko egoitza Espainiar Enbaxadaren Kultur Zerbitzuen egoitza da.
|
|
|
Agiri biak, bai pasaportea eta bai Euskal Herritartasun Agiria, ASK erakundeak jaulki zituen. Agiri horien zabalkundeak, erabilera kanpaina osatua baino gehiago, dokumentuen balio sinbolikoa testimonialki azpimarratzea ez otezuen pentsarazten du, zabaltze egunaren hautuak agerian uzten duenez12 Pasaportearen kasuan, badaude bidaiatzeko erabilia eta onetsia izan deneko frogak, zenbaitzuk
|
urte
hartako oporretan mugetan erakutsitako dokumentu bakarra izaki.Dokumentuaren balio sinbolikoaren lekuko, orduko Egin egunkariak haren berrijaso zuen.
|
|
|
Duela hiru
|
urte
, 1997an hain zuzen ere, Euskal Nortasun Agiria, (ENA) izeneko elkartea sortu zen, izen bereko agiria bultzatu eta beronen ofizialtasuna lortzeko helburuarekin. Elkarte honek euskal nortasuna era ofizialean bermatuko dutenagiriak sortu eta bultzatzea du helburu:
|
|
|
Azken hogei
|
urteotan
, nazioarteko merkataritzaren hazkundea estatuen barne produktu gordinarena baino handiagoa izan da. Era berean, baina prozesua pixka batgeroago hasita, nazioarteko eta barneko finantza eragiketak ugaritu egin dira, etaherri guztietatik barreiatu dira, nahiz bi mundu gerrateen tartean izan zuten mailaraez heldu.
|
|
|
Finantza munduan, aldiz, erabateko askatasun ekonomikoaren izenean, azkenhogei
|
urteotan
, interes tasari eta eragiketa finantzarioei zegozkien lege murrizkorrak ezabatzen joan dira,, finantzarizazioa, deritzon prozesuari bidea erraztuz.
|
|
|
ZUTIK zeritzan aldizkariaren 61 zenbakian (Askatasuna ala hil goiburuargiaz horniturik), ETA V.ak J. P. Sartre-k 1971n kaleratutako Le proces de Burgosliburuari atxikiriko aintzinsolasa argitaratu zuen euskaraz (Txillardegi-k ederki itzulita). Bertan, euskal kultura indarrez ezabatu nahi izateari Kultur genozidioa deituzion hitz lauz aurten hogei
|
urte
direla zendutako pentsalariak. Gaur egun, aipamenhaiek egin zirela ia hogeita hamar urte luze pasa ondoren, Sartre-ren mezuak ez dubatere baliorik galdu.
|
|
|
Bertan, euskal kultura indarrez ezabatu nahi izateari Kultur genozidioa deituzion hitz lauz aurten hogei urte direla zendutako pentsalariak. Gaur egun, aipamenhaiek egin zirela ia hogeita hamar
|
urte
luze pasa ondoren, Sartre-ren mezuak ez dubatere baliorik galdu. Aitzitik, Espainiako Historiaren Errege Akademiak euskalhezkuntza horren erraz eta merke gutxiesten duen sasoi hauetan, J. P. Sartre-k beraksakondutako askatasunaren irakurketari berregiteak, gaurko Euskal Herria ulertuahal izateko honezkero ohikoa ez dugun baina, era berean, premiazkoa zaigun ikusmira berreskuratzen lagunduko digu.
|
|
|
dela aldarrikatzen du. Hogei
|
urte
beranduagoko Espainiako konstituzioak, bere bigarren artikuluan hau ere,, zatiezintasunaren hastapena, aldarrikatzen duargi eta garbi, batere logikarik ez duen (ez arruntik, ez eta juridikorik ere), nazioa, ren (espainola) eta menpekoak diren bigarren mailako, nazionalitateen, arteko bereizketa kontzeptuala ondorioztatzeko.
|
|
|
Kataluniako 460 subjektu aukeratu ziren eta Euskal Herriko 210 subjektu.Generoari dagokionez, %48 mutil eta %52 neska; eta adinari dagokionez, gazteenarteko %19, 5 sei
|
urtekoak
ziren, %26, 3 bederatzi urtekoak, %28, 1 hamabi urtekoak, eta %26, 2 hamabost urtekoak.
|
|
|
Kataluniako 460 subjektu aukeratu ziren eta Euskal Herriko 210 subjektu.Generoari dagokionez, %48 mutil eta %52 neska; eta adinari dagokionez, gazteenarteko %19, 5 sei urtekoak ziren, %26, 3 bederatzi
|
urtekoak
, %28, 1 hamabi urtekoak, eta %26, 2 hamabost urtekoak.
|
|
|
Berez, azken
|
urteotan
, bai NBEren jarduerak, eta baita nazioarteko praxiak ereazpimarratu izan dituztenak, ez dira izan estatuek eraikitzeko herrien eskubideak, estatua eraiki izan duten autodeterminazio eskubideak baizik. Azken finean, bieskubideen gatazka eman izan da:
|
|
|
460 subjektu Kataluniakoak ziren, 238 Andaluziakoak eta 210 subjektu EuskalHerrikoak. Generoari dagokionez %48 mutil eta %52 neska, eta adinari dagokionez%19, 5 sei
|
urtekoak
, %26, 3 bederatzi urtekoak, %28, 1 hamabi urtekoak, eta %26, 2hamabost urtekoak.
|
|
|
460 subjektu Kataluniakoak ziren, 238 Andaluziakoak eta 210 subjektu EuskalHerrikoak. Generoari dagokionez %48 mutil eta %52 neska, eta adinari dagokionez%19, 5 sei urtekoak, %26, 3 bederatzi
|
urtekoak
, %28, 1 hamabi urtekoak, eta %26, 2hamabost urtekoak.
|
|
|
Azalpena historikoa da. Norvegia 417
|
urtez
egon zen Danimarkaren menpean(), eta, kulturaren aldetik, eragin nagusia Danimarkatik zetorkion, ezSuediatik (Suediaren menpean tartean egon zen 91 urtez, eta autonomiahandiz).
|
|
|
Azalpena historikoa da. Norvegia 417 urtez egon zen Danimarkaren menpean(), eta, kulturaren aldetik, eragin nagusia Danimarkatik zetorkion, ezSuediatik (Suediaren menpean tartean egon zen 91
|
urtez
, eta autonomiahandiz).
|
|
|
Eta hizkuntzaren alorrean H. Wegeland eta Aasen Knudsen bikotea aipatubehar diren bezala (eta danierak eta norvegierak elkar ulerkuntza ematen duten hizkuntza ahaideak direla ahantzi gabe), politikaren alorrean beste bi izen gogorarazibehar dira bereziki: Steen ezkertiar abertzalearena batetik, 1902
|
urtera
arte postuerabakiorretan jokatua, eta P. Christian Michelsen ontzigilea bestetik (Bergen1857/ Fjosanger 1925), Norvegia Askatuaren aita.
|
|
|
1815ekoabuztuaren 6ko. Rigsakf delako suediar konstituzioa, Bernadotte Mariskalarenbultzadari zor zaio. Horretara, Stockholm-eko lege nagusiak 1844
|
urtera
arteErrege egon zen biarnotar militarrari dagozkio.
|
|
|
Hots, 1905
|
urtean
, Norvegiak bere nazio askatasuna lortu zuen garaian, OskarII.a izenekoa zen Suediako Errege, Bernadotte Mariskalaren biloba hain zuzen.
|
|
|
Une hartan 80
|
urte
zituen Oskar Il.a erregeak (1825ko otsailaren 21eanStockholm en jaio baitzen). Osasunez dexente ahuldua, horrek ere bere eragina izanzuen Norvegiako kinkaldian.
|
|
|
Gertakarien ondorioz Oskar II.a hogeita hamahiru
|
urtez
egon zen. ErresumaBatuetako, errege (Suedian eta Norvegian, beraz):
|
|
|
errege (Suedian eta Norvegian, beraz): 1872tik 1905
|
urtera
arte. Baina1905/ 1907 urteetan Suediako errege izan zen bakarrik; 1905ean NorvegiakAskatasuna lortu zuelako.
|
|
|
1872tik 1905 urtera arte. Baina1905/ 1907
|
urteetan
Suediako errege izan zen bakarrik; 1905ean NorvegiakAskatasuna lortu zuelako.
|
|
|
3) Elkarrekiko konponezinak gertatuz gero, indar militarra ez erabiltzea, bainaarazoa 10
|
urtez
Haga-ko Tribunalaren eskuetan jartzea.
|
|
|
Norvegiar kontsulatu sare propioa izan zen 20
|
urtez
(eta Norvegia Askatuasortu arte) oztopo harri nagusia.
|
|
|
Baina harra barruan izan zuen. Gauza ezaguna da, adibidez,. Storthing, ak berak, 1905
|
urtearen inguruan
, diru-laguntza gaitzak eman zizkielatiro elkarteei. Eta helburua argiro azaldu zuen Euskal Herriko prentsak:
|
|
|
Lehen aukerak egingarriagoa dirudi, baina, geroanproiektatzen bagara, zer aukera egonen da, epe luzera, Euskal Herri batua eraikitzeko? Nik, Iparraldetik, horrelako eskema bat arriskutsua ikusten dut, kasik esangenezakeelako, hogei
|
urteren buruan
gure euskalduntasuna desagertua izanen dela.Maila apalenetan ere, Estatu frantziarrak inongo borondaterik ez du gure euskalizaera onartzeko. Beraz, gaudenean jarraituz, hogei urteren buruan hemengo lurraldea da Euskal Herri gisa kontsideratu, euskaraz hitz egin dezaketen hamarbat pertsona bakarrik egongo direlako.
|
|
|
Nik, Iparraldetik, horrelako eskema bat arriskutsua ikusten dut, kasik esangenezakeelako, hogei urteren buruan gure euskalduntasuna desagertua izanen dela.Maila apalenetan ere, Estatu frantziarrak inongo borondaterik ez du gure euskalizaera onartzeko. Beraz, gaudenean jarraituz, hogei
|
urteren buruan
hemengo lurraldea da Euskal Herri gisa kontsideratu, euskaraz hitz egin dezaketen hamarbat pertsona bakarrik egongo direlako.
|
|
|
Diru-laguntzak erakunde autonomikoetatik jasotzen ditugu, baina agente sozialgehiago murgildu behar dira; adibidez, kirolaren munduan sarturik dauden euskal enpresak. Orain dela bi
|
urte
baimendutako legea landu litzateke, euskal federazio guztiak elkarrekin lan egin lukete, Euskal KirolKontseilua sortu litzateke... eta hau guztia, estatu handi baten aurreandiharduen herri txiki bat garela kontuan harturik. Zuzenki aurrez aurre egitea ezda aholkagarria; istilu handia sortuko bagenu ere, ez baikenuke ezer lortuko.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren inkestetan, gehienak Euskal Selekzioen alde agertudira. Orain dela bi
|
urte
, Gasteizko Legebiltzarrean euskal selekzioak osatzeko legea onartu zen; dena den, urratsak ez dituzte eman behar den bezala.
|
|
|
Egoera larria eta latza da, nazioartean denok espainol ala frantsesakgara. Bi
|
urte
pasatu dira politikariek legea aprobatu zutenetik eta ez dago ezereginda, inplikazio politikoa askoz gehiago behar da. Marko juridikoa agortutadago.
|
|
|
Euskal Surf Federazioak europar ofizialtasuna dauka 1989tik.
|
Urte
horretan Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzak izan genituen eta horrela izan daabuztura arte. Baina hilabete horretanespainiar federazioa sortu zen eta botaegin gaituzte.
|
|
|
Gaur egun, benetako aukera historikoa dugu erronka horri heltzeko. Hainbat
|
urte
pasatu ditu Euskal Herriak etengabeautodeterminazio eskubidea aldarrikatzen, eta zentzu horretan bereziki azpimarratubehar da ezker abertzaleak jorratutako lana, urte askotan bakarrik aritu delako autodeterminazio eskubidea era duin eta koherentean aldarrikatzen, orain gurekin batera gauza bera aldarrikatzen ari diren horiek Euskal Herriaren hitza mugatzen zuenmarko batean etengabe murgildurik eg... Edozein kasutan, gaur indar abertzaleak denak hein berean esaten ari gara Euskal Herriak baduela erabakitzeko ahalmenik.
|
|
|
Gaur egun, benetako aukera historikoa dugu erronka horri heltzeko. Hainbat urte pasatu ditu Euskal Herriak etengabeautodeterminazio eskubidea aldarrikatzen, eta zentzu horretan bereziki azpimarratubehar da ezker abertzaleak jorratutako lana,
|
urte
askotan bakarrik aritu delako autodeterminazio eskubidea era duin eta koherentean aldarrikatzen, orain gurekin batera gauza bera aldarrikatzen ari diren horiek Euskal Herriaren hitza mugatzen zuenmarko batean etengabe murgildurik egon ziren bitartean, Euskal Herriaren kalterako denbora galtzen. Edozein kasutan, gaur indar abertzaleak denak hein berean esaten ari gara Euskal Herriak baduela erabakitzeko ahalmenik.
|
|
|
Beraien eragina nabarmena da Gestalt Terapian.1926an Karen Horney rekin analisia burutu zuen, hau izan zelarik, Perls ekpsikoanalisiarekin izan zuen bere lehen kontaktu serioa. Hurrengo
|
urtean
K.Goldstein ekin Frankfurt-en laguntzaile gisa lan egin zuen. Goldstein orientazioGestaltikoa zuen medikua zen, burmuin lesioak zituzten soldadu izandakoak ikertuzituena.
|
|
|
Psikoanalisiarekin izandako lehen harremanetik hogei
|
urte
pasatu ondoren, 1946an Johannesburg utzi eta New York era migratu zuen. K. Horney k, E.Fromm ek eta C. Thompson ek izan ezik beste psikoanalista kideek ez ziotenharrera onik egin, ezta laguntzarik eman ere.
|
|
|
Egonaldi honek eragin handia izan zuen berelan terapeutikoan eta garapen pertsonalean. Hurrengo
|
urtean
, 1964an, Esalen erajoan zen, Giza Ahalmenaren Garapen zentrora. Bertan, garaiko mugimendu kontrakulturalaren pertsonaia garrantzitsuenak ezagutu zituen.
|