|
2001
|
|
|
Euskal liburugintzak, ekoizpen prozesuko esparru ezberdinetan, hamaika arazo ditu, alor horietako protagonistekin solasean arituz gero behin eta berriro nabarmentzen direnak.
|
Urteak
igaro ahala, ordea, ez da konponbiderik eta gisa bereko arazoen inguruan gabiltza itzulika, behin eta berriro. Honen jakitun, eta egoerak zuzenean kaltetutakoen artean leku nabarmena duenez, Euskal Editoreen Elkarteak euskal liburugintza arautzeko irizpide nagusiak biltzen dituen txostena osatu zuen iaz, eta hedabideei aurkeztu zien Durangoko Azokan bertan.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, erradikal askeek aurreneko horietan alterazio genetikoa eragin dezaketenez, minbizia nozitzeko arriskua ere larriagotu egiten dute eta, bide batez, berritzen ez diren zelula horien funtzionaltasuna eragotzi: hauxe da zahartze prozeduraren bereizgarrietako bat.
|
|
|
Lacarra eta Antonio Ubieto ren iritziz, Antso III.aren erregealdian() bilatu behar dirasistemaren sustraiak.
|
Urteak
igaro ahala, beste iritzi batzuk azaldu dira. Orain hamabost urte Cañada Juste-k erakundearen sorrera Antso I.aren garaian kokatzea proposatu zuen.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, ohikoa da gure hestea nagi bihurtzea eta idorreria arazoak izateko joera handiagoa izatea.Kasu batzuetan, dieta egoki bat eta etxeko erremedioak nahikoak dira egoera hori konpontzeko, baina beste batzuetan medikuari galdetu zaio, gure kasurako egokiena den farmakoa agindu diezagun. Idorreria kasuetan, aholku praktiko batzuk:
|
|
2002
|
|
|
Espainiako 17 milioi etxek instalazio elektriko desegokiak dituztela kalkulatzen da, Instalazio Elektrikoak Berrikusteko Plataformaren (PRIE) datuen arabera. Istripu elektrikoaren arriskua handitu egiten da
|
urteak
igaro ahala, eta materialak hondatu egiten dira. Oinarrizko segurtasun arau batzuk eta instalazioaren osagai nagusiak berrikustea lagungarri dira elektrizitateak etxean ongi funtzionatzen duela ziurtatzeko.
|
|
|
Zirkuitu bakoitzerako ebaketa eta babes elementuak dira.
|
Urteak
igaro ahala, istripu elektrikoa izateko arrisku handiagoa dago, materialak zahartu egiten direlako; beraz, azterketa zehatzagoa egin behar da. Alde horretatik, komeni da instalatzaile profesional bati jakinaraztea diagnostiko orokor bat egin dezan.
|
|
|
haurrak hazi ahala hazten dira, eta, beraz, erantzun egokia emango diote adinari dagokion eskakizun bakoitzari. Horrela, altzarien erosketa errentagarri bihurtuko da
|
urteak
igaro ahala. Izan ere, moduluzko altzarien gaitasuna harrigarria da ohea, armairua eta ikasketa eremua espazio bakar batean integratzen dituztenean.
|
|
|
Kultura eta ohiturak Kontraesan hori arrazoi kulturalengatik eta erosteko ohiturengatik baino ezin da azaldu. Proportzioa handituz joango da
|
urteak
igaro ahala, baina, oraingoz, oso txikia da, herritar gehienek nahiago baitute dirua atera kutxazainetatik, eta gero dendetan eta zerbitzu enpresetan esku-dirutan ordaindu. Espainiarrek ordainketetan “plastikozko dirua” oso gutxi erabiltzen dute, eta are nabarmenagoa da konparazioa AEBekin egiten bada. eta Britainia Handia.
|
|
|
Hazkunde leherkorra ezaugarri duen jarduera batean aurrerapen tasa hori aurkitzeko, 1992ra jo behar da, urte horretan bakarrik erori baitzen Barne Produktu Gordina Espainiako historia ekonomiko berrian.
|
Urteak
igaro ahala, telefono mugikorrak kontsumitzaileen artean bidea irekitzea lortu zuen, baina ez dirudi gauza bera gertatuko denik Internet mugikorrarekin. GSM teknologiari aplikatutako Sarera sartzeko WAP protokoloa porrot ikusgarria izan da.
|
|
|
Horixe gertatu zitzaion, hain zuzen, tailerreko buruari; 1973an, bokazioz aldatzea erabaki zuen enpresa batean, lanerako tailer batean.
|
Urteak
igaro ahala, loaren, antsietatearen eta estresaren arazoak izaten hasi ziren, eta, ondorioz, hainbat lan baja sortu ziren. 1993tik, txosten psikiatrikoak izan arren, gaixotasuna lanarekin lotzen zuten arren, mutuak gaixotasun komun bat zuen, eta horrek auzitara jo zuen.
|
|
|
Zinta metrikotik laser neurgailuraino.
|
Urteak
igaro ahala, neurri erreminten diseinuak aldatu egin dira, zehaztasun eta erosotasun handiagoa lortzeko, eta, besteak beste, igeltserotza, arotzeria eta iturgintza lanetan ezinbesteko tresnak direla konturatu dira.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeen erdiak uste du altuera galera normala dela
|
urteak
igaro ahala. Gehienek ez dituzte ezagutzen osteoporosiaren sintomak.
|
|
|
Batez ere, munduko hiru emakumetik batek osteoporosia duelako eta Espainian menopausia ondoko bi milioi emakumeri eragiten dielako. Azterketan parte hartu zuten 300 emakumeetatik %51k uste zuen altuera galera zahartzearen ondorio saihestezina zela, eta %40k uste zuen bizkarrezurraren kurbadura aurreikus zitekeela
|
urteak
igaro ahala. Windsorek esan zuenez, “jendeak mina, hausturak eta are heriotza ere izaten ditu osteoporosiaren ondorioz, eta hori tratatu egin daiteke, baldin eta badakite zer faktore eta sintoma dakartzan”.
|
|
|
“Uste denez, ezin da esan zahartzearen ondorio saihestezina denik. Egia da haren prebalentzia handitu egiten dela
|
urteak
igaro ahala, baina horrek ez du esan nahi batek artrosia izan behar duenik adinez nagusi izate hutsagatik”, argitu du aditu horrek. Artikulazioen higadura Belauneko artrosiak bi milioi espainiarri eragiten die, eta artikulazioen higaduraren ondorioz agertzen da.
|
|
|
Beste muturrean daude hezkuntza mailarik baxuenak. Analfabetoek, alde batetik, eta lehen mailako azterketek, bestetik, enplegu premia negatiboak dituzte ikerketan, eta, are gehiago,
|
urteak
igaro ahala, enplegua suntsitzen duten zifrak izatera iritsiko dira. 1977az geroztik (azterketa hasi zen), Espainiako lan merkatuak aldaketa handia izan du hezkuntza eskakizunetan goi mailako hezkuntzaren alde.
|
|
|
Kirol espezialitate bakoitzean gehien erabiltzen diren indarrak (indar maximoa, intentsitate biziko indarra, erresistentzia indarra) zein diren jakin behar da, entrenamenduaren programazio ona egiteko eta kirolariari entrenamenduaren onura ateratzeko. Indar entrenamenduaren onurak Indarra ezaugarri fisiko bat da,
|
urteak
igaro ahala nabarmen gutxitzen dena indar galera 20eko hamarkadan hasten da, eta, beraz, komeni da indar hori lantzea, adin aurreratuetan ezgaitasuna eragin ez dezan. Gainera, indarra lantzeko entrenamenduak osasunean dituen ondorio positiboen berri ematen dute zenbait ikerketak.
|
|
|
Iratze hori feltro izeneko material sintetikoaren antzeko geruza iletsu batez estalita dago. Geruza hori zuria eta gris argia da, eta landareak pixkanaka pixkanaka galtzen ditu
|
urteak
igaro ahala. Oso preziatua da barrualdean jartzeko, itxura originala baitu, eta apaindurarako balio handia ematen baitio.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, Napoleonen armadaren inbasioarekin aurrena(" Napoleon Empeorador" deitzen diote sermoi batean), eta Hiru Urteko Konstituzionalarekin hurrena, kleroaren kontrako erasoaldiak gero eta bortitzagoak dira. Hainbat elizgizon jazarriak eta hilak, elizak arpilatuak, erlikiak sutan erreak...
|
|
2004
|
|
|
Eta Euskal Herrian, euskal hizkuntzak ez zuen ofizialtasun politikoa irabazten, ez Estatu nazio berrien baitako konstituzioetan ez eta konstituzio foraletan. Hala ere,
|
urteak
igaro ahala, kontituzio foral berriztatuetan, arautegien bidez, euskararen erabilpena arautzen hasi zen.
|
|
|
Pepereomiak lore batzuk ditu, eta buruxka zurietan bilduta egoten dira, nahiz eta ia antzemanezinak diren. Oso hazkunde moteleko ale bat da, eta
|
urteak
igaro ahala, galdu egiten du bere erakargarritasuna, trinkoa eta garbia. Landare honek hezetasun ertain txikiko giro onak jasaten ditu, piperazeoen espeziekoa da eta Hego Amerikako eskualde tropikaletan du jatorria.
|
|
2005
|
|
|
Baina gandorretatik urruntzean hoztu egiten da, litosferari dagokion mantu zatia loditu, eta ondorioz, litosferaren dentsitatea gero eta handiagoa da. Milioi
|
urteak
igaro ahala, une batean litosfera ozeanikoaren dentsitatea azpiko astenosfera beroarena baino handiagoa izango da. Orduan, litosfera ozeanikoak subdukzioa jasateko, hau da, astenosferan murgiltzeko gaitasuna izango du.
|
|
|
Hori horrela da ingurumenak geneen erregulazioa aldatzen duelako; izan ere, elikadurak eta bizimoduak “DNAren aldaketa kimikoak” eragiten ditu azkenean, Ikerketa Onkologikoen Zentro Nazionaleko (CNIO) Mario Fragak, eta gaur “Proceedings” aldizkariak argitaratzen duen azterlan baten egile nagusiak. Fragak erakutsi du, lehenbizikoz, biki monozigotikoek desberdintasun epigenetikoak metatzen dituztela bizitzan zehar, eta, ondorioz, desberdinak direla.' “Bikiak genetikoki berdinak dira, eta, beraz, fisikoki ere berdinak izatea espero daiteke, baina guztiok dakigu hori ez dela horrela”, zehaztu du zientzialariak, eta azaldu du ezen, haurretatik erabateko antzekotasuna duten arren,
|
urteak
igaro ahala galtzen ari dela. “Lehen aldiz ikusi dugu mekanismo epigenetiko batzuk daudela, gizabanakoaren ingurumenaren arabera dihardutenak”, zehaztu du.
|
|
|
Ez du hormigoizko zutabe nagusi baten pisua jasaten.
|
Urteak
igaro ahala, ez da egitura horma bihurtu. Hori egiaztatzeko, profesional bati, arkitekto bati, etxebizitzaren planoa berrikus dezala eskatzea komeni da.
|
|
2006
|
|
|
Lege giltzarria Salgadorentzat, Osasunari buruzko Lege Orokorra “demokraziaren funtsezko legeetako bat izan da”. Haren iritziz, araudi horrek duela 20 urte finkatu zituen unibertsaltasunaren eta finantziazio publikoaren printzipioak, eta
|
urteak
igaro ahala finkatu egin dira. Gainera, osasun prestazio eta zerbitzu ugari eskaintzeko aukera eman zuen, etorkizunean aurrerapen, teknologia eta ikerketa berrien bidez handitu daitezkeenak.
|
|
|
Gaixotasunaren sintomak, Javier Correas Madrilgo Ramón y Cajal ospitaleko psikiatraren arabera, gaixoen gehiengoari eutsi ohi zaizkio
|
urteak
igaro ahala. Tratamendurik gabeko gaixotasuna luzatuz gero, kaltetuak beste patologia batzuk jasan ditzake, hala nola depresioak edo antsietatea (%30), %35, eta drogen eta alkoholaren gisako substantzien abusua.
|
|
|
Krisi mingarriak sukarrak, nekeak, ariketak, estresak edo tenperatura aldaketek eragin ditzakete. Krisi horiek ohikoagoak dira haurtzaroan, eta, gaixoa helduarora iristen denean, krisi horiek desagertu egin daitezke, edo, aitzitik, mina areagotu egin daiteke
|
urteak
igaro ahala. Adierazpen klinikoak Gaixotasunaren bi forma kliniko deskribatu dira.
|
|
|
Azken bertsioa, 1.5, iazko azaroan kaleratu zen eta www.mozilla europe.org/es/products/ firefox webgunetik jaitsi daiteke. Netscape ren eskutik jaio zen Firefox, eta,
|
urteak
igaro ahala, aldaketa ugari izan ditu, Microsoft en Internet Explorer en eta beste nabigatzaile batzuen (Opera edo Safari) lehiakide gogor bihurtu arte. Baina Firefox ez da soilik internautei gustatzen, baita enpresa handiei ere.
|
|
|
Zure izena All hallow’s eve (santu guztien bezpera esan nahi du).
|
Urteak
igaro ahala, erlijio zentzua desagertzen joan da, izua, fantasia eta, batez ere, dibertsioa nahasten diren jai giroari bide emateko. Historia pixka bat Halloweeneko historia 2.500 urte baino gehiagokoa da, urte azkarra uda amaieran amaitzen zen, urriaren 31n.
|
|
2007
|
|
|
Euskal kulturaren ezaugarri nagusiak lehen sektorean izan ditugu azken urteetan, hala baserrian, nola itsasoan.
|
Urteak
igaro ahala, eta nik, data mugarri legez, 1970eko urteetako hamarkada ipiniko nuke mugarri gisa ondokoa esateko: urte horietatik atzera euskal gizarteak, mundu zabaleko jazokizunarekin bat, aldatu ditu bere ezaugarri nagusiak, eta une honetan gizarte hiritar baten eitea dauka.
|
|
|
Lan egiteko gogo izugarria sartzen zaio...
|
Urteak
igaro ahala, zure gurasoek egindakoa baloratzen eta lan horretaz maitemintzen hasten zara. Hamazortzi urte igaro dira honekin hasi nintzenetik!
|
|
|
Lan egiteko gogo izugarria sartzen zaio...
|
Urteak
igaro ahala, zure gurasoek egindakoa baloratzen eta lan horretaz maitemintzen hasten zara. Hemezortzi urte igaro dira honekin hasi nintzenetik!
|
|
|
Era berean, ogi horren soberakinak esnez igurtzita jaten ziren afaltzeko, hura gogortzen zenean biguntzeko.
|
Urteak
igaro ahala, gari ogiak ia baserrietako taloa kontsumitu zuen. Horrela, taloa oinarrizko elikagaia izatetik kasu berezietan soilik kontsumitzera igaro zen; horien artean, Santo Tomas azoka, abenduaren 21ean Euskal Herrian egiten dena.
|
|
|
Datu horien arabera, ez dirudi gehiegizkoa, beraz, Espainiako kontsumitzaileek uste dute urteak igaro ahala herrialde garesti batean bizi direla. Espainiako kontsumitzaileek uste dute herrialde garesti batean bizi direla, eta
|
urteak
igaro ahala bizi direla. Andaluzia, Madril eta Nafarroa, non gehien erreklamatzen den Nahiz eta espainiarrentzat garestia izan produktu eta zerbitzuen prezioa, oraindik ez dute erabaki erreklamazioak aurkeztea beren eskubideak defendatzeko.
|
|
|
Pollueloa sai arreak ugaltzen dituen bikote baten semea da, eta, hazkunde aldiaren ondoren, lehen hegaldiari ekingo dio hiru eta lau hilabete bitartean.
|
Urteak
igaro ahala, zazpi kilo pisatuko ditu eta 260 zentimetroko tamaina izango du. Gurasoek eta zaintzaileek etengabe elikatu dute, janari kopuru egokia jasotzen ez badu anizioz hil baitaiteke.
|
|
|
Medikuntza alternatiboa koloreek organismoan duten eragina eta eragina aztertzen hasi zen.
|
Urteak
igaro ahala, kromoterapia beste eremu batzuetara zabaldu da, eta gaur egun osagarri gisa erabiltzen da ongizateari eta erlaxazioari eskainitako tratamendu askotan. Teknologia berrien garapenari esker, dutxarako kabinek eta hidromasaje zutabeek, besteak beste, kromoterapia funtzioa izan dute, ura koloretako argiekin eta musikarekin konbinatzen dituen sistema.
|
|
|
2000z geroztik, elkartasun ekimen horrek 1,4 milioi jostailu eta mila ludoteka bidali ditu Hirugarren Munduko herrialdeetara.
|
Urteak
igaro ahala, kanpaina sendotuz joan da, eta Erdialdeko Amerikako, Afrikako eta Ekialde Hurbileko 20 herrialdetako umeengana iristea lortu du. Aurten, “Jostailu bat, ilusio bat” azaroaren 12tik urtarrilaren 5era izango da.
|
|
|
Biztanleria orokorraren %5 jasaten ditu. 50 urtetik aurrera ohikoagoak dira, eta,
|
urteak
igaro ahala, gero eta handiagoa da dibertikulosia izateko probabilitatea. Dibertikulu gehienak kolonaren barne presioa handitzearen ondorioz gertatzen dira.
|
|
|
Dibertikulu gehienak kolonaren barne presioa handitzearen ondorioz gertatzen dira.
|
Urteak
igaro ahala, presio horren ondorioz, barne geruzak herniaz bihurtzen dira, eta dibertikuluak sortzen dira. Zenbat eta zuntz askoko elikagai gutxiago kontsumitu, orduan eta handiagoa da kolonaren barruko presioa, eta, beraz, ohikoagoa da protuberantzia horiek agertzea.
|
|
|
Bat gaztea denean, organismoak modu eraginkorrean modulatzen du mantenugaien gainkarga. Baina
|
urteak
igaro ahala, urte batetik bestera, bati ohiko azterketa baten bidez diagnostikatzen diote kolesterol, triglizerido, glukosa edo azido uriko maila. Gantz eta kaloria gosariak, dieta desorekatu baten parte gisa, ondorioak izaten dituzte azkenean.
|
|
2008
|
|
|
Berriztagarrien ekoizleek gobernuetatik jasotzen dituzten pizgarri ekonomikoak kontuan hartzekoak dira. Gainera, energia berriztagarrien teknologiaren garapenak gero eta eraginkorrago bihurtzen ditu energia horiek
|
urteak
igaro ahala. Hala, gero eta merkeagoa da zentral eolikoek edo plaka fotovoltaikoek sortutako energia unitate bakoitza.
|
|
|
Hasieran nazionalista izan zen, EAJkoa, etxetik zetorkion tradizioari jarraituz.
|
Urteak
igaro ahala, EAE ANVko sortzaileetako bat izan zen, eta, azkenik, alderdi sozialistan bukatu zuen. Hargatik, orbelarena.
|
|
|
Printzipioz, metabolismoak gizabanakoaren karga genetikoari erantzuten dio, baina adinean aurrera egin ahala ere aldatzen da. Metabolismoa eta adina
|
Urteak
igaro ahala, metabolismoaren intentsitatea txikiagoa da, gure organismoaren konposizioa aldatu egiten baita. Helduarotik aurrera energia beharrak %5 murrizten dira hamarkada bakoitzeko; izan ere, metabolismo basala murrizten da, hau da, bizi funtzioei eusteko atseden egoeran organismoak kontsumitzen duen energia, besteak beste, odol ponpaketa edo gorputz tenperaturari eustea.
|
|
|
Berak eta senar estatubatuarrak OPOL metodoa erabili zuten hasieratik, gaur egun 13,10 eta 8 urteko hiru seme alabekin, “nahiz eta “aita bat, hizkuntza bat” metodoa erabiltzea gomendatu zidaten, orain dudan esperientziarekin, uste dut hobe izango zela hizkuntza baten metodoa erabiltzea familian eta beste bat gizartean”.
|
Urteak
igaro ahala, bigarren hizkuntzarekiko harremana murriztu egiten da lehen hizkuntzarekin alderatuta. Gloriaren arabera, arazoa da ezen, urteen joanean, bigarren hizkuntzarekiko kontaktua nabarmen murrizten dela lehenengoarekin alderatuta, hura baita gizarte testuinguruan erabiltzen dena.
|
|
|
Urrezko erreserbak Adibidez, NMFk iragarri du 403 tona urre, erreserben %12, 5, saltzen dituela, bere defizitari aurre egiteko eta bere finantzak saneatzeko.
|
Urteak
igaro ahala, zailagoak dira eta kanpo zorra duten herrialdeen interesak kobratzeari uzten diote. NMFk dio urrea saltzea bat datorrela erakundeak mundu osoko ekonomiei errezetatzen dien medikuntzarekin:
|
|
|
1850etik gaur egun arte, Espainiako batez besteko tenperatura gradu bat igo da, baina abiapuntua 1901 bada, termometroak 1,3 gradu igo dira. Berotzearen azelerazioa,
|
urteak
igaro ahala handitzen dena eta 1973tik 2005era mailarik altuenera iristen dena. Aldi horretan, eguneroko batez besteko tenperatura 0,48 gradu igo zen hamarkada bakoitzeko, eta horrek esan nahi du, joera horrekin jarraituz gero, mende amaieran gure herrialdeko batez besteko tenperatura ia bost gradu igo daitekeela.
|
|
|
Espainia da biztanleko kutxazain automatiko gehien dituen Europako herrialdea. Sareak 61.000 unitate inguru ditu eta hazten jarraitzen du
|
urteak
igaro ahala. Batez bestekoa 730 pertsonako gailu batekoa da, japoniarrek bakarrik gainditzen duten proportzioa, eta makina horiek paisaiaren ohiko elementu bihurtzen ditu.
|
|
|
Argiztapen naturalak, higiezinaren aireztapenak, azaleraren tamainak, sabaiaren altuerak, hustubideen instalazioek eta energia hornidurek, egituraren sendotasunak, hezetasunen isolamenduak eta uholdeen prebentzioak, besteak beste, eragin dezakete udal batek bizigarritasun zedula bat eman edo ukatzea; dokumentu horrek ziurtatzen du baldintza horiek betetzen direla eta ezinbestekoa dela salerosketa bat egiteko, etxebizitza bat eskatzeko eta zerbitzuak kontratatzeko. Bizigarritasun arauak (eta zedula hauen luzapena) aldatu egin dira
|
urteak
igaro ahala. Eraikuntza teknikak, I+Gko ikerketa eta material berriak agertu ahala, eskakizunak handituz joan dira.
|
|
|
1685ean jaio ziren biak, baina gaur Staierrek joko dituen Bachen tokatak 1700 eta 1710 artekoak dira, eta Scarlattiren sonatak, aldiz, 1740 ingurukoak. Gazterik egindako lanetan horren agerikoa den inprobisaziorako eta espontaneotasunerako joera alde batera utzi zuen Bachek
|
urteak
igaro ahala, eraikuntza polifoniko landuak egiteko; Alderantzizko bidea egin zuen Scarlattik: pausoz pauso askatasun handiagoz sortu zuen, Portugalgo eta Espainiako folklorearen eraginez.
|
|
|
Hortaz,
|
urteak
igaro ahala, eta salbuespenak salbuespen, ehuneko hori txikituz joan da: 2006an, %0, 08 zen ehuneko hori, eta, iaz, %0, 09ra igo zuten.
|
|
2009
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, estatubatuar gehienek irailaren 11ren aurreko bizimodura itzuli ahal izan dute. Baina nik ezin izan dut.
|
|
|
haurren %10ek ere pairatzen zuten.
|
Urteak
igaro ahala, portzentaje hori handitu egiten zen. Bi urteko haurren %18k obesitatea dute, eta hiru urteko haurren %19k.
|
|
|
Armazoia eta hankak, aztergai Nahiz eta batzuetan ez diren kontuan hartzen sofa bat erostean, ez da pentsatu behar aukeratutako modeloen egituraren zurruntasuna ez egiaztatzea. Izan ere, sofaren erresistentzia eta iraunkortasuna, neurri handi batean,
|
urteak
igaro ahala hondatuko ez den egitura sendo eta sendo baten mende daude. Funtsean, sofa bati konforta ematen diona armazoi sendoa da.
|
|
|
Ohikoena da alergia mota horiek haurtzaroan agertzea, bizitzako lehen urteetan, eta ez da harritzekoa haur batek hainbat elikagairi alergia izatea aldi berean edo elkarren segidan. Hala ere, elikagaiek eragindako alergiak, hala nola esneak, arrautzek edo arrainak,
|
urteak
igaro ahala gainditzen dira. Hori ez da hain ohikoa fruitu lehorrekiko alergia izanez gero, bizitza osoan irauten baitu; beraz, haurrek (gero helduek) urteetan ikasten dute gaizki sentitzen dituzten elikagaiak saihesten.
|
|
|
Gauzak aldatuz joan dira, beraz,
|
urteak
igaro ahala, eta gaur egun eskultura multzoa Donostiako ikurtzat hartzen dute askok, hiriko alkate Odon Elorzak Elosegiren dokumentalean onartu duen moduan. Hala ere, Luis Txillidak argi dauka obra, Ondarreta hondartzatik hurbil dagoen labarra bezala, historia geologikoaren eta itsasoaren gorabeherei lotuta dagoela:
|
|
|
Horregatik, umeentzako jolasak eta puzgarriak jarriko dituzte gaur txosnetan.
|
Urteak
igaro ahala, eguneko egitaraua arrakastatsuagoa izatea nahi dute.
|
|
2010
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, automatizatu egiten da onikofagia, modu inkontzientean, eta ohitura mekaniko bihurtzen da; edozein egoeratan ekiten zaio azazkalak hozkatzeari.
|
|
|
Pertsona batzuek, izan ere, alergia izaten diote esnearen proteinari (askotan, arazo hori desagertu egiten da
|
urteak
igaro ahala), eta beste batzuen organismoak, berriz, ez du onartzen laktosa, esneak duen azukre edo karbohidratoa, alegia (batik bat, haurtzaroan eta nerabezaroan gertatzen da hori).
|
|
|
Ibilgailuen ekipamendua hobetu egin da
|
urteak
igaro ahala, eta EAEko biztanlegoaren erdiarentzat segurtasuna da garrantzitsuena auto bat erosterakoan. Hiru euskaldun bakoitzeko batek, aldiz, prezioari begiratzen dio.
|
|
|
Honela definitzen da: 1 Mb/ s nahikoa da gehienezko pertsona kopurua, beste herrialde batzuetan legez aurreikusita dago gutxieneko abiadura hori pixkanaka handitzea
|
urteak
igaro ahala. Oinarrizko eskubidea Telekomunikazioak ez dira zerbitzu publikokoak, nahiz eta gizarte garapenaren giltzarri bihurtu diren.
|
|
|
Netscape eta Internet Explorer nabigatzaileetan ezarrita lehen bertsioak; teknologia hori arduratzen zen kanaletan eskuragarri zegoen informazio berria bidaltzeaz erabiltzailea harpidetuta badago, baina aldez aurretik eskatu behar bada.
|
Urteak
igaro ahala, teknologia horren ordez RSS, Internautak, aplikaziotik edo web plataformatik, RSS irakurtzeak zerbitzariari egiten dizkio eskaerak, besteak beste arrazoiak, informazioa gehiago kontrolatzen delako. Orain gailu mugikorren garapena eta erabilgarritasun txikia protokolo automatikoetara itzultzeko bidea ematen dute, eta horrek berekin dakar ahalik eta tekla kopuru txikiena.
|
|
|
Hala berresten dute zenbait ikerketak, eskola errendimenduan eragina duten eta ikasle baten porrotaren eragile izan daitezkeen aldagai nagusiak ebaluatzen dituztenak. Nahiz eta
|
urteak
igaro ahala, gazteenen eta helduenen arteko aldeak ahultzen diren, kasu batzuetan bigarren hezkuntzara arte iraun dezakete.
|
|
|
Hainbat ikerketaren arabera, hortzeria osasungarri batek zenbait gaixotasun prebeni ditzake, hala nola bihotzeko minak 60 urtetik gorako emakumeengan edo pneumonia hirugarren adinean.
|
Urteak
igaro ahala, aho barrunbeak osasun orokorrari eta bizi kalitateari eragiten dioten zenbait aldaketa izan arren, badira ondorioak minimiza ditzaketen praktika errazak. Artikulu honetan hortzoien osasunaren eta beste gaixotasun batzuen, hala nola gaixotasun kardiobaskularren, eta gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunaren arteko erlazioa deskribatzen da.
|
|
2011
|
|
|
Petraeusek Afganistanen eta Iraken inteligentziari eman dion erabilerak eta CIAk azken urteetan gehienbat Afganistango eta Pakistango mugan egin dituen ekintzek, ordea, hori ondorioztatzera eraman ditu AEBetako prentsa eta analistak. Alde batetik, Petraeusek ezkutuko ekintzak egiteko tropa bereziak eta segurtasun pribatuko kontratistak erabili ditu maiz; bertzalde, CIAk piloturik gabeko hegazkinekin erasoak egin ditu, gero eta gehiago
|
urteak
igaro ahala?, ekintza ezkutuekin batera. The New York Times en arabera, horren eraginez armadaren ekintzak eta inteligentziarenak «ia bereiztezinak» bihurtu dira anitzetan.
|
|
|
Haiek ere erabaki dute konferentziara ez agertzea, Afganistan «okupazioaren sugarretan harrapatuago» geldituko litzatekeelako. 2001etik aitzinera,
|
urteak
igaro ahala, talibanen erresistentzia gogortu egin da; horren ondorioz, adibidez, gero eta soldadu gehiago galdu dituzte ISAFeko indarrek, aurten 500 baino gehiago?. Horregatik, azken urteetan, operazio militarrekin batera, talibanekiko elkarrizketa bilatu dute AEBek eta Kabulek, egoerari irtenbideren bat bilatu nahian.
|
|
|
Burtsa parkeetako giroan gehien erabiltzen den esaldietako bat “burtsan beti irabazten da” da. Hala ere, baieztapen hori faltsua da, ñabardura batzuekin bada ere; izan ere, epe ertain eta luzera, ohikoa da premisa hori betetzea, baita balio batzuen aldetik intentsitate handiz ere, baina ez dira falta maximo historikoetatik erori diren eta
|
urteak
igaro ahala debaluatu diren ekintzak. Kasu batzuetan ez dira berreskuratu ere egin, eta horrek arrisku larria ekar dezake inbertitzaileek.
|
|
|
Egiaztapen zientifikorik gabeko estrategia estrafalarioak.
|
Urteak
igaro ahala, maniobra dietetiko xelebreenak ugaritu egin ziren, gehiago saldu nahi zuen prozesu baten esparruan, benetako konponbidea bilatu baino lehen. 1949an, Espainian, lan bat argitaratu zen, eta izenburu hau zuen:
|
|
|
Azterketan parte hartu zuten nerabeen erdiek baino gehiagok onartu zuten lehen nerabeak astean behin baino gehiagotan jasaten zituztela. Bi baldintza horiek
|
urteak
igaro ahala gainditzen badira ere (adituek uste dute haurtzaroan nerbio sistema zentralaren heldutasunik ezak berak eta faktore genetikoek eragiten dutela), horien maiztasuna handitzeak okerrera egin dezake organismoak egunez duen egoera funtzionala. Lo ohiturak hobetzea sonanbulismoa geldiarazteko Haurtzaroan sonanbulismoa da nagusi.
|
|
|
Gainera, diagnostiko larrienak tik motor kronikoak (%6, 07) eta Tourette sindromea (%5, 26) izan ziren. Azterketa epidemiologikoen arabera,
|
urteak
igaro ahala, desagertzen ez badira, murriztu egiten dira intentsitateari eta maiztasunari dagokienez. Arrazoia oraindik ezezaguna den arren, ikertzaileek diote oinarrizko gongoilen eta kortex motorraren arteko zirkuituan nahi gabeko mugimendua kentzeko nahaste bat dela.
|
|
|
Minbizia duten emakumeen %80k baino gehiagok ez dute aurrekari familiarrik Menopausiak arriskua areagotzen du, baina askotan uste da ordura arte ez dela gaiaz arduratu behar. Ideia hori faltsua da; izan ere, nahiz eta
|
urteak
igaro ahala handitu egin den sinuko minbizia izateko aukera, horrek ez du esan nahi edozein adinetan garatu ezin denik. Kontrol mamografiak gomendatzeko arrazoietako bat da kasuak gero eta ugariagoak direla emakume gazteenen artean.
|
|
|
Diru sarrera gutxien duten herrialdeetan, batez beste bi urte lehenago garatzen dira, baina bilakaera horren ondorioz, gaixotasunaren eragina jaitsi egiten da urteen poderioz. Aldiz, herrialde aberatsenetan geroago garatzen dira, baina
|
urteak
igaro ahala handitzen dira. Errenta handiena duten eremuetan, batez besteko adina 26 urte ingurukoa da, nahiz eta herrialdeen artean desberdintasunak egon.
|
|
|
Azkenik, “umearen alderdiak ahalbidetzen du gozatzea, gauzez barre egitea, txantxak egitea, sortzaileak eta originalak izatea”, azaldu du Mónica Dosil Paretak, helduen psikologoak eta ISEP Clinic Castelldefels-en koordinatzaileak (Bartzelona). Hala ere,
|
urteak
igaro ahala, haurren zati horrek behera egiteko joera du. Zenbait helduk, txikitan haur izan ezin izan zirenek, ardura batzuk hartu behar izan zituztelako, zailtasun handiagoak dituzte nortasunaren alderdi horretaz gozatzeko.
|
|
|
Halaber, “eguneko dosia gomendatuta” indibidualizatu ahal izango da, bai eta orain arte esparru orokorrean ezarritako arau guztiak ere. Gizakien gaixotasun ereduak aldatu egin dira
|
urteak
igaro ahala, batez ere elikadura ohiturak aldatu direlako eta elikagaiak manipulatu direlako. Prozesatuak, finduak, trans gantzak, kontserbatzaileak edo koloratzaileak pertsona heldu baten eguneroko dietaren ehuneko handia dira.
|
|
|
Dieta menopausia bezalako bizitzako une jakin batean egokitzea ezinbestekoa da. Energia eta nutrizio beharrak, bai emakumeengan bai gizonengan, aldakorrak dira, eta
|
urteak
igaro ahala gertatzen diren hormona eta metabolismo aldaketa konplexuei erantzuten diete, eta organoak, ehunak eta sistemak zahartu egiten dira. Etapa horretan, elikadura egokitzeak, behar jakin batzuetara egokitzeko faktore gisa eta etorkizuneko gaixotasunei eta ondoezei aurrea hartzeko faktore gisa balio izateaz gain, plazeraren berri emateko helburua bete behar du beti.
|
|
2012
|
|
|
Nahasmendu horiek jatorri genetikoa izaten dute edo
|
urteak
igaro ahala etortzen dira, eta pairatzen duenak ezin izaten ditu digeritu, asimilatu edo aprobetxatu elikagaiek dauzkaten zenbait substantzia.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, gizonen eta emakumeen artean berdindu egiten da bihotz hodietako eritasunak pairatzeko arriskua.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, aldatu egin da gure elikadura, eta haurrena ere bai.
|
|
|
Zorionekoak haurrak eta urtetan aurreratuak izan arren haurtzaroko garbitasunean irauten dutenak! Guk,
|
urteak
igaro ahala, barrenean hazi zaigun gizontxo kontentagaitzaren marmarra gero eta nabariago somatzen dugu. Atseginez ikusi nahi genuke film hau, haurtxo bihurturik, baina, geuren buruaz ahazturik orain bi mila urteko gizonen artean nahasteko zorian gaudenean, gizontxoaren garraxi latza entzuten dugu:
|
|
|
Diabetearen Ameriketako Elkarteak eta Elikagaien Segurtasunaren Europako Agintaritzak (EFSA) ere ohartarazi dute fruktosa gehiegi jateak arazo metabolikoak sor ditzakeela, hala nola dislipemiak, tanta, intsulinarekiko erresistentzia eta organoetako gantz erreserbak areagotzea. Une gozoak azukrearekin
|
Urteak
igaro ahala, nabarmen aldatu da azukrearen edo berez gozatzen diren elikagaien kontsumoa. Duela hamarkada batzuk, gure aitona amonen garaian, frutak eta eztia ziren eguneroko dietako bi elikagai gozoak.
|
|
|
Gizakien mapa genetikoa degradatu egiten da
|
urteak
igaro ahala.
|
|
|
Errenta finkoko proposamen horien ezaugarri nagusia da, oro har, gero eta handiagoak direla: errentagarritasunak aurrera egiten du
|
urteak
igaro ahala, eta azkenak du interes handiena. Baina haien benetako errentagarritasuna atzemateko, ekitaldi bakoitzean sortzen dituen interesen batezbestekoa egin behar da.
|
|
|
Iphoneren lehen belaunaldia merkaturatu zen, eta, horren ondorioz, jauzi handia egin zen prestazioetan eta telefono baten berrikuntzan, lehiakideei dagokienez. Hala ere,
|
urteak
igaro ahala, estatistika laburtu egin da, eta, gaur egun, Apple (Iphone5) telefonoaren azken bertsioarekin lehiatu daitekeen maila berean, kontsumitzaileek modelo desberdinak dituzte. Gaur egun Samsung en GalaxYs 3 da bere lehiakide nagusia, eta Nokia, HTC eta BlackBerry bezalako fabrikatzaileen baimena du.
|
|
|
Izatez Europar Batasuna nazio zapalduen bilkura eta babesleku izan behar zuen, eta horretan sinetsi eta sinesten dute oraindik gure herriak ahots propioa izatearen aldeko gizaseme batzuek. Aitzitik
|
urteak
igaro ahala, tristeziaz ikusten dugu Europa mailako bilkura hori estatu zapaltzaileek bere nahi erara gidatzen dutela, gure nazio txikiak gero eta zapalduago, gero eta gordeago bizi behar izanik. Euskaldunon kasuan, Frantzia eta Espainiar estatuek gure aurka darabiltzaten salbuespen legeek Europan zilegitasuna eskuratzen dute, batetik euskarari eragiten dioten etnozidioari izaera ofizial eta unibertsala emanik, eta bestetik euskal iheslariak inon diren euro-aginduen zurrunbiloan gatibaturik espainiar borreroen ziegetara igorririk.
|
|
2013
|
|
|
Jatorrizko errezeta hartan, kakao orea ageri zen, eta arto txigortua, piperrautsa eta beste espezia batzuk eransten zizkioten, kanela eta banilla tartean;
|
urteak
igaro ahala, aldatuz eta osatuz joan zen errezeta, harik eta azukrearekin konbinatu zuten arte.
|
|
|
Batez ere, 40 urtetik aurrera %60k gehiegizko pisua edo obesitatea izatea eta lautik hiruk ez dute ariketa fisikorik egiten. Aisialdi inklusiboa parte hartzea, harremanak eta jarduera sustatzeko aukera bat da, eta
|
urteak
igaro ahala mantenduko da. Batez ere, 45 eta 65 urte bitarteko pertsonak zaindu behar dira; izan ere, aldi horretan hasten dira hondatze prozesuak, eta zahartzearen seinaleak mantsotu egin behar dira, bizi kalitate hobea lortzeko.
|
|
|
Arropa zikinaren kuboa jartzeko lekuak Irudia: Raphael Rousseau Arropa zikin guztia gordetzeko erabiltzen den plastikozko saski biribil klasikoak,
|
urteak
igaro ahala, aldaera ugari utzi ditu, bai funtzionalki bai apaingarri gisa. Gaur egun, hainbat materialez egindako saskiak daude (oihala, zumea, altzairu herdoilgaitza, etab.). eta formatu horiek propietate berriak ematen dizkiote objektu horri.
|
|
|
Edo alderantziz dabil: gaixotasun hilgarri bat hartzea (zertxobait sarriago
|
urteak
igaro ahala), pisua galtzeko aukerak areagotzen al ditu. Aldi berean, pisua galtzea eta hilkortasuna ezin dira argitu behatu dituzten ikerketek, bi egoerak aldi berean ebaluatu baitira.
|
|
|
Telefono mugikorrak plataforma egokia dira bideo-joko eramangarrietarako.
|
Urteak
igaro ahala, prestazioetan irabazi dute: tamaina eta bereizmen handiagoko pantaila dute, prozesadore eta txartel grafikoekin batera, kalkulurako gaitasun izugarria dutenak.
|
|
|
Ordutik hona, substantzia ugari aurkitu ditugu, adibidez, fitososagaiak, eta oraindik ez dakigu zer sekretu ezkutatzen dituzten oraindik aurkitu gabe ditugun elikagaiek. Horregatik aldatu dira zenbait elikagai
|
urteak
igaro ahala. XX. mendeko lehen aurkikuntzak, denborarekin, hobetu egin dira:
|
|
|
Gaur egun, argazki kamera aukeratzea orain dela urte batzuk baino erabaki zailagoa da. Izan ere, erreginak banatzen zituen lerroa, hala nola kamera konpaktuak, hibridoak edo reflex,
|
urteak
igaro ahala estutu egin da. Eta, gainera, osagaien kalitateagatik gertatzen da hori; izan ere, etxeko erabiltzaileei aukera ematen diete lehen baino lehen profesionalek eskura izan ditzaten, adibidez, 100 euro eta 600 euro bitartean, merkatuan kategoria guztietako kamera ugari aurki ditzakegu.
|
|
2014
|
|
|
c) edo ni bat zeinak, errazkoiki eta nerabezaroko traumak gainditzeke madarikatzen baititu galdetu gabe bizitza urdera berekoiki kondenatu zuten gurasoak, soilik, familia handitu nahi? ...bizitzaren zutarri nagusi izendatuko zaituena, negar besterik egiten ez dakizun arren bere bizitzako pertsona garrantzizkoena zarela aldarrikatzera atrebituko dena, horrek zure sorbaldetan jartzen duen zama osoarekin, guztiz babesgabea eta ezgauza zaren lehenengo garaietan biziraun dezazun, behar oinarrizkoenak aseta izan ditzazun eta ahal dela zoriontsua izan zaitezen senperrenak egingo dituena,
|
urteak
igaro ahala bozkaria edo sufriaraziko diozuna unean bizi duzun gainbehera edo klimax emozionalaren arabera, eta urte are gehiago pasa ahala ikusiko duena nola beste nor batzuekin katigatuta bukatzen duzun eta beste nor horientzat ere beharrezkoa bilakatzen zaren; jaiotzearekin batera bukatzen zaizu ez existitzearen uhartetasuna, lehen hatsa ematean jada hasten zara artxipielagoa bilbatzen, eta, z...
|
|
|
arreta eutsiarreta banatuarekin zerikusia duten zereginetan, pertsona helduak ez dira hain zehatzak detekzioaren hasierako unean (adibidez, gidatzen hasterakoan, arreta maila baxuagoa dute inguruneko estimuluen gainean). Gainera,
|
urteak
igaro ahala, zereginean egiten diren akatsen maiztasuna handitzen da. Aldi berean hainbat zereginetan (an) arreta jartzeko ahalmena gutxitzen da; zenbat eta zeregin gehiago izan eta zeregin horiek zenbat eta zailagoak izan, orduan eta gehiago jaitsiko da arreta.
|
|
|
Errege Dekretu Proiektua, 191/ 2011 Errege Dekretua aldatzen duena. 4 Elikagai berriak, erregulazio malguago baten bidez Beste proiektu batzuen artean, EBtik etortzea espero dugu, eta, horren bidez, malgutasun handiagoa eta sektorearen errealitatera egokituagoa izaten saiatuko diren elikagai berriei buruzko araudi berria prestatzen ari gara, eta,
|
urteak
igaro ahala, ez du lortu 258/ 1997 Araudia. 2013 urtearen amaieran, legedia eguneratzeko proposamena argitaratu zen.
|
|
|
Aldaketak organismoaren osaeran.
|
Urteak
igaro ahala, gorputzak muskulu masa eta hezur masa galtzen ditu, eta koipe edukia handitzen du. Idorreria.
|
|
|
Zergatik agertzen dira orban zuriak hanketan? Uste da, halaber, Eguzkiaren gehiegizko esposizioak eragindako kaltearen ondorio bat izan daitekeela Dermatologiako adituek uste dute,
|
urteak
igaro ahala, larruazalak pigmentazioa galtzen duela, melanozitoak pixkanaka gutxituz, melanina ekoizten espezializatutako zelulak, larruazala, begiak eta ilea koloreztatzen dituena, eta funtzio nagusia eguzkiaren izpi ultramoreak blokeatzea dela. Horrela, ileak pigmentua galdu eta gris edo zuri bihurtzen den bezala, larruazalari gauza bera gertatuko litzaioke.
|
|
2015
|
|
|
zer eskaini dio urteotan euskarari kazeta elebidun abertzaleen ereduak?
|
Urteak
igaro ahala, hazi ote da euren euskara kopurua. Eta biga:
|
|
|
Eskualdearen erdigune berria. Eskualdeko indar eta botere erdiguneak aldatzen joan dira
|
urteak
igaro ahala. Egipto, «hiruki arabiarra» edo Irak posizio pribilegiatu horretan egon dira Ekialde Hurbilaren historia garaikidearen zenbait momentutan.
|
|
|
|
Urteak
igaro ahala, telebista telebistaren pantailara hurbiltzen ari da, eta, arretaz pentsatzen bada, bere leku naturala izan luke, tamaina kontuan hartuta, eta, era batera edo bestera, etxeko aisialdi jarduera gehienen fokua izango da. Hala ere, bidaia hori luze eta mantso frogatu da, eta bi mundu horien arteko lotura ez dago enpresen lehentasunen artean.
|
|
|
«Txakurra balitz… nire ustez Bruselara joango nintzateke», aitortu du Micaela de la Maza, SrPerro atariaren arduraduna eta Madrilgo eta Bartzelonako hiri gida baten egilea. Txakur bidaiariak Parisen
|
Urteak
igaro ahala, Paris harburuen hiri famatua izan da. Frantziak 7,5 milioi biztanle ditu.
|
|
|
Baina,
|
urteak
igaro ahala, etxeak ospatu ditu komunista ospetsuak joandako bilerak.
|
|
2016
|
|
|
Hori sumatu dutela diote Tiraka taldeko kide izandakoek. Jaurlaritzako langile euskaltzale batzuek osatu zuten taldea da, eta gogoeta egin dute kazetariak galderak bidalita?: «Sarri ikusi ohi dugu lanpostua eskuratzeko zegokion hizkuntza eskakizuna lortutako langile askok galdu egiten dutela orduko maila
|
urteak
igaro ahala. Hortaz, langile gehienentzat hori bilakatu da euskara:
|