|
2000
|
|
|
Garai batean bertso paperak Jainkoari argitasuna eskatuz hasten ziren eta gaur horri ez zaio kasurik egiten, hoztasun hori etorri delako. Gainera bertsolariak zerbait esan egin behar du eta askotan mahaian apaizen bat baldin
|
badago
, haren gorabeherak kantatzeko aitzakia bihurtzen dira, jendeari barrea eragiteko.
|
|
|
Hemen
|
badago
liburu batentzako gaia, pixka bat ordenatu egin behar dira, baina horiek nik ordenatuko ditut
|
|
|
Lege batek hori baino askoz gehiago ezin du eman seguruenik, baina bidea ematen du legeak, adibidez mahai honetan aipatu ditugun guztiak aurrera eramateko eta gehiago ere bai. Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean
|
badago
Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak. Indarguneetan, euskararen jatortasuna eta bizitasuna euskalkietan dagoela esaten da, eta hori zaindu eta jaso egin behar dela.
|
|
|
Horrez gain, etxean ikusten dudanaren arabera, gure kasuan adibidez,
|
badago
etxeko eredua, batzuetan Donostia ingurukoa dena eta besteetan bizkaierazkoa, baina gazteek beren euskara eskatzen dute: kalean beren artean erabiltzen dutena, telebistako ez dakit zer saiokoa, komiki batekoa... eta euskaraz inon lortzen ez dutena.
|
|
|
baina hor ez da hutsetik abiatu behar. Leku bakoitzean, euskalki nagusietan behintzat, literatura tradizionalean
|
badago
hartzeko moduko ereduren bat. Gero beste gauza bat da
|
|
|
Jakina. Ahozkoan ere
|
badago
maila formal bat eta etxekotik kalekora hiru lau maila egon daitezke.
|
|
|
Euskaltzaindian, Jagon sailaren egitasmoen artean,
|
badago
horretarako lantalde bat sortzeko asmoa. Hori idatzita dago, onartua eta hurrengo hilabeteetan hasiko gara bilerak egiten Euskaltzaindian gai hau nola eraman daitekeen aztertzeko.
|
|
|
Hor
|
badago
lan bat egiteko, baina norberak izan behar du interesa, hori ezinbestekoa da.
|
|
|
BBK k, joan den urrian aitortu zuenez, telekomunikazioen negozioan 20.000 milioi pezeta inguru zituen inbertiturik (Euskaltel, Airtel, Retevision...). Airtelen duen% 4,76ko partaidetza, gaur egun, 190.000 milioi pezetatan balioztaturik baldin
|
badago
, pentsa genezake, bere akzioak saltzea erabakitzen badu, horrek eragingo lituzkeen etekinak izugarriak izango liratekeela akziodunentzat, baina oraingoz ez du horrelakorik erabaki.
|
|
|
Maltzurkeriaren lege nagusi hau gure gotzainarekin bete zela sentitu genuen: esan duenaren kontra ezer esaterik ez
|
badago
, esan ez duena esan duela esaten da. Eta badirudi ez duela asmatu hedabideekin konektatzen.
|
|
|
Batetik, askok ez du hau literatura seriotzat hartzen eta bere burua oso seriotzat du; bestetik, erreparoa ere
|
badago
, `zer pentsatuko du nire amak, nire seme alabek, nire irakurle kuttunak...?'
|
|
|
Hori ere traba bat da. Baina hor
|
badago
leku bat betetzen ez dena. Esate baterako paleta goma oso jokamolde polita da neskek jokatzeko.
|
|
|
Merkatua beraiek bilatu behar dute. Merkatua
|
badago
eta hemendik kanpo ere bilatu behar da. Garai batean, aurreko mendearen bukaeran esaterako, joko garbian euskaldunak hemendik kanpo jokatzen hasi ziren, Argentinan, Kuban eta gero Estatu Batuetako merkatuan.
|
|
|
Hemengo enpresariak ziren kanpoko baliabideak bilatu zituztenak. Merkatua
|
badago
eta arriskuak hartu behar dira, noski. Euskal pilotak beste kirolen mailan egoteko aukera izan behar du.
|
|
|
Gauzak aldatzen ari dira, nahiz eta ez izan guk nahiko genukeen abiadurarekin. Behar bat
|
badago
. Teknikari gutxi dago eta beraien formazioa urria da.
|
|
|
jarrera prekonstituzional bat hartzen ari dela. Zakarrago esaterik ere
|
badago
.
|
|
|
Ondorioa argia da: gaur egungo legeria nahikoa da Euskal Biblioteka Nazionala sortzeko, borondaterik
|
badago
. Nahikoa da, halaber, EAE eta Nafarroako Foru Erkidegoaren artean partzuergo bat sortzeko biblioteka berri hori goberna dezan.
|
|
|
Euskal herritarrak gara Euskal Herrian bizilekua daukadun guztiok, hemen erroldatuta gaudenok oro. Beraz, Nigeriako tribu batean sortutako bat Bilbaoko San Frantzisko karrikan erroldatuta
|
badago
, euskal herritarra da, eta euskalduna eskuara ikasi badu, baina nehola ere ez baskoa. Garbi al daude orain gauzak?
|
|
|
Liburu hau" Apirila" deritzan sailan argitaratu da, Argitaletxe Elkartuak deritzanak atera du. Sari honen inguruan
|
badago
ekimen antolatuago bat. Estatuko sei argitaletxe ari dira.
|
|
|
Garraztasuna
|
badago
, eta garraztasun horretan historia bat; oso gogorra. Horrek sinbolizatzen du gure barruan dagoen umea, eta inozentzia nerabezaroan sartzean hil egiten dela.
|
|
|
Horren guztiaren atzean
|
badago
kontu garrantzitsu bat, geure buruari lora gehiegirik bota barik, bertsolaritza gustatzen dela eta gauzak serio eta txukun egiten direla elkartean. Jaialdiak behera joan dira eta hurbilpena da orain helburua, bertsolariak badagoz eta alde guztietan jendea suspertu behar dugu, inplikatu, beste era batera saioetara joango ez litzatekeen jendea hurbildu
|
|
|
" %60 egiten du euskaraz Gipuzkoan; etiketa gaztelaniaz idazten bada, %100era iristen da. Euskaraz baldin
|
badago
, %40 inguruk ez du ulertzen eta ez du erosiko". Badirudi ordea, ekonomikoki ez duela esfortzurik eskatzen:
|
|
|
HORREN inguruan, ezin dugu ahaztu ETA erakundeak publikoki adierazi duela bere praktika armatua alde batera uzteko prest dagoela Euskal Herriko eskubide politikoak gauzatzeko prozesu demokratikoarekiko konpromiso tinkoa baldin bada. Beraz, borroka armatua elkarlanerako arazo gaindiezina bilakatzen zaien sektore horientzat,
|
badago
eskaintza zehatzik, askotan aipatutako su eten berri bat baino eraginkorragoa, hots; ETAren borroka armatua baztertzea Euskal Herri osorako prozesu demokratikoaren truke. Horrek aurkamendu militarra dena konfrontazio demokratikoa bilakatuko luke.
|
|
|
Kultur baztertze hori jasan du. Baztertze hori eragin duen beste arrazoi bat ere
|
badago
: museoak dirua xahutu besterik egiten ez duten gauzak bezala hartu dira.
|
|
|
Erabateko normalizazioa egon dadin, euskara txoko guztietan hedatu behar da. Eta erdaraz mintzo den euskaldun bakoitzaren sena pizteko adina indarrik ez
|
badago
, bitartean borrokatu egin behar da, euskaraz datorren hurrengo belaunaldia agintera heldu arte. Baina noski, nerabeen artean eredu guztiak erdal mundutik datoz, ez dute euskal erreferentziarik.
|
|
|
EGIA esan,
|
badago
beste bide bat eta hau aurreko hirurak fasetzat hartzetik dator; hortaz, lehenbizi haserretu egin dugu geure artean, baina aldi berean merkatuan bizi ahal izateko konpetitu egin dugu eta azkenik, euskara eta Euskal Herria zerbait izango badira, aliantza puntualak hasieran, estrategikoak geroxeago, bilatu ditugu.
|
|
|
Eta gakoaren alde bat behintzat hor dago. Hemen gatazka bat
|
badago
, hori da nazio bati, Euskal Herriari, bere eskubide kolektibo eta indibidualak onartzen ez zaizkiolako, hemen espainiar edo frantziar sentitzen diren nazionalisten eskubideak bakarrik onartzen dira bere osotasunean, eta gainera estatuek daukate eskubide horiek bermatzeko edo inposatzeko eskubidea. Beraz, demokrazia eta bakea egon dadin, oinarrian dagoen beharra zera da, nazio eraikuntza modu demokratikoan garatu ahal izatea.
|
|
|
Gehienak Euskal Herritik joandakoak dira, edo han izan eta gero jadanik hemen direnak eta Londresekin nolabaiteko lotura mantendu nahi dutenak. Baina bertako jendea ere
|
badago
eta geroz eta gehiago, gainera.
|
|
|
Narrazioa oso genero zabala da eta gero eta gehiago jotzen ari da genero mistoetara; barruan poematxoak, ipuinak... elementu desberdinak jasotzen dituzten liburuetara. Gero, azpigeneroetara joz (eta generoen sailkapena gustatzen ez bazaigu, azpigeneroena are gutxiago),
|
badago
genero bat, genero" femeninoa", oso modan jartzen ari dena zoritxarrez. Eta zoritxarrez diot, ez gero eta emakume idazle gehiago dagoelako, baizik azpigenero bezala hartzen delako, eta politikoki zuzena delako hori bultzatzea.
|
|
|
Literaturak hortan lagun dezake, baina jergak sortzea ez da literaturaren eginbeharrik garrantzitsuena. Horren inguruan
|
badago
ideia bat: hizkuntzan, ahal den neurrian, libreago egin ahal izatea, desinhibitzea.
|
|
|
Ruper Ordorikaren bidez ezagutu genuen Atxaga eta horren bidez Sarri... Pott bandaren mitifikazio bat
|
badago
. Seguruenik gu bezala elkartzen ziren gazte talde bat izango ziren.
|
|
|
Nire liburu bakarra argitaratu nuenean editoreak egurra eman zidan, bazekielako lehen lana zela. Lehiaketen gaiari lotuta, arrisku bat
|
badago
: Urruzuno eta horrelakoak irabaziz gero" ikaragarri ondo idazten dut" pentsatzeko arriskua duzu.
|
|
|
Bertso bilduma mardula osatu du azkenerako Basterretxeak. Eta hitzei laguntzeko argazki ugari ere
|
badago
liburuan, duela 50 urte Bizkai kokostako herri arrantzale hau nolakoa zen erakutsiz
|
|
|
Norbaitek jakin behar du non dauden", dio amak baieztatuz baino erregutuz. " Gizatasunik
|
badago
, esan diezagutela non dagoen", gaineratzen du aitak.
|
|
|
Desafio bat onartzean hortaraxerako egoten zara bakarrik. Eta apustuetan ez dago Nafarroara joan beharrik kontrarioak aurkitzeko, hemen jendea
|
badago
lehian aritzeko, eta ni prest nago; besteari abantaila emanda ere, nik hamar enbor ekarri eta zuk bost, apustua egingo nizuke, ziur egon! Duela ez asko, dena uztekotan egon nintzen baina orain animatu eta dena irabazi nahi dut.
|
|
|
Euskal Herririk ez litzateke izango apusturik gabe, pilota, arrauna, aizkora, idi probak... horiek gabe dena hoztu eta gureak egingo luke. Tristura ematen dit, baina ez pentsa, elkarri desafioa botatzeko garaian beldurra ere
|
badago
. Hala ere, batzuetan desafioa botatzen baduzu, jendea marmarka hasten da:
|
|
|
Bezperako gure solasaldiarengatik edo, atzerritarra eta guzti, niri ere mikroa luzatu dit. Lotsaz, ez dudala gehiegi esateko erantzun diot, hego ekialdea soilki ikusirik, itzultzeko asmoz nagoela, besteak beste Kodiak uhartea eta Aleutiarrak bisitatzeko, eta emaria eta hutsunea deus
|
badago
beharbada gero nabari nitzakeela. Aurora hura gogoan, Yukonek gehiago eskaini didala gehitu dut.
|
|
|
" Getariako sagutxo" izenez ere ezaguna den San Anton mendia, egun Getariako portuko instalazioen bidez lehorrarekin lotuta
|
badago
ere, gizakiak leku honetan eskua sartu baino lehen, irla bat zen.
|
|
|
Ez dut uste presiorik dagoenik. Eta baldin
|
badago
, kendu behar da gainetik, presiorik ez dagoenean ere ondo erantzun behar delako, azken finean. Aldiz, tentsioa beharrezko iduritzen zait, kantatzera zoazenean kontzentrazioa ekartzen dizulako.
|
|
|
Hala ere, ez dut uste exijentzia maila hain altua ezartzen duenik, eta oraindik ere gazteari ematen dion babesa badugula. Biekin jokatuz beraz, normalean tapatzen duzu; orduan
|
badago
ardura, baina oso erlatiboa.
|
|
|
Pertsonalki, gazte horiek oso inpresio ona egiten didate. Gazte mordo bat
|
badago
, adibidez Baionan, maila polita daukana, eta bide horretatik segituz geroz, urrutira iritsi daitekeena. Hots, Iparraldea indartzeko adina ondasun badagoela iduritzen zait.
|
|
|
Baita ikusten ere hain elementu ona eduki eta pena zela alferrik galtzea. Horregatik, gero jende berria sartu ginen, kasualitatez maila pixka bat hartu genuen, talde giro bat sortu zen, eta azken finean gaur egun talde oso bat
|
badago
Hendaian ere, hamairu ikasle dituena.
|
|
|
Alderdien arteko eztabaidak abiapuntu berri bat bilatzen du, antza. Azken bi urteotan bizi izan dugun aukera berriez
|
badago
ondorio onik?
|
|
|
Enpresek nahi badute, aukera hori
|
badago
. Orain pilota biziak erabiltzen dituzte pilotarien komenientziagatik, baina hori ez da arazo.
|
|
|
Nolanahi ere beste sistema batzuk sortzen ari dira. Termoluminiszentzia izeneko sistema berri bat
|
badago
eta horren bitartez ari gara zeozer egiten. Orain arte esaten genuen Lezetxikiko hezurra zaharra dela, 100.000 urte baino gehiago dituela, baina zenbat gehiago ez genekien:
|
|
|
Pistak egiteko garaian kontu handiarekin joka dezatela eta ez dezatela megalitorik hondatu. Nahiko leku
|
badago
txiribuelta bat egiteko eta megalito bat ez hondatzeko.
|
|
|
Halaber, indarrean dagoen Europako Araudiak eskatutako osasun eta higiene baldintzak eta kontrola bermatuko dituen Lonja baten premia nabari da. Gainera, ibilgailuentzako behar bezalako irispidearen premia ere
|
badago
, kamioien joan etorriaren ondorioz hirigunean sortzen diren pilaketak eta egoera deserosoak saihesteko, eta behar bezalako itsas irispidea ere ezinbestekoa da, ekaitz garaietako segurtasunerako eta itsasbehera dagoenean nahiko sakonera izateko. Hondakin Uren Araztegia jardunean jartzeko premia ere nabaria da, gaur egungo kaiaren kanpoaldean beste kaia berri paralelo bat eraikiz.
|
|
|
Rafa Diezek eta Arnaldo Otegik esandakoaren arabera, burujabetzaren bidearen egungo fasean EAJ baldin
|
badago
hobeto, baina bestela badela aski indar beste sektore batzuek aurrera egiteko.
|
|
|
Ebidentzia klinikorik ez
|
badago
ere, zelula inmunitatea kaltetu dezake, baina kaltea behin behinekoa da, neurri txikian ematen da eta inmunitatea berreskuratu daiteke
|
|
|
Klinikoki frogatzeke
|
badago
ere, kontsumitzaileak joera handiagoa izan dezake biriketan bakteriek sortutako infekzioak hartzeko. Erretzen den neurrian, bestelako arazoak ere sor ditzake, baina tabakoak baino neurri txikiagoan.
|
|
|
Oraingoan, udal kudeaketa ereduak eskaini di tzakegu, PPrenak baino askoz demokratikoagoak, integratzaileagoak eta sozialagoak. Gure ustez, dagoeneko arabar abertzaleen exijentzia da, bere gain hartu nahi duenarentzat erronka, eta EH, zalantzarik ez, dagokion papera hartzeko prest egon
|
badago
|
|
|
Azkenik, erabat garrantzitsua da Salmentaren Guztirako Prezioa. Erabat zehazturik adierazi da, agentearen ordainsariak eta BEZ barne hartuz, salmenta zerga horren menpe baldin
|
badago
. Bestalde, ordaintzeko modu eta baliabideei buruzko informazioa ere eman du, halaber, halakorik balego, eraikitzaileak edo sustatzaileak hitzartutako maileguari kontsumitzaileak egindako subrogazioari buruzkoa
|
|
|
Izan ere, Gabriel Etxebarria elkarteko kidearen esanetan," Zamudion %60 euskaldunak gara, baina euskara gutxi erabiltzen da, eta horregatik gehienbat ikusi genuen beharra halako elkarte bat sortzeko, eta horretan gabiltza, ea euskarak Zamudion normalkuntza lortzen duen. Zeren potentzialki kapazitatea egon
|
badago
. Dena dela, helburua da euskara indartzea, baina ez euskara erakustea ez dakienari, ezpada dakienak erabiltzea baino.
|
|
|
Soziologo frantses honek dioenez gizartearen historiak garbi erakusten du" ez dagoela politika sozialik baldin eta hartara behartzen ez duen gizarte mugimendurik ez
|
badago
" eta, bere ustez," bankuen Europari, moneta bakarraren Europari, Europa polizial eta zigortzaileari oso aurreratua jadanik eta Europa militarrari benetako Europa sozial batez aurre egin nahi diotenen arazo nagusia helburu hori lortzeko behar diren indarrak nola mobilizatu behar diren eta mobilizazio lan horri ekiteko nori eskatu behar zaion jakitea da".
|
|
|
Ez' Batasunaren Kutxak' agindu oraindik eta ez Liturji batzordeak. Egiña ez
|
badago
ere, ordea, egiteko bideak artu nahi ginduzke. ' Arian arian' egin nahi genduke eta ez' egonean egonean'.
|
|
|
Azken orduko funtsezko aldaketarik ez
|
badago
, Iberdrola euskal enpresa Endesa enpresa espainiarrak bereganatuko duela iragarri daiteke laster batean. Eragiketa hau, aurreikusitakoaren arabera gauzatzen bada, kaltegarria izango da euskal Ogasunarentzat.
|
|
|
Orain zenbait proiekturen atzetik nabil, baina ez ditut esanen, ateratzen ez badira oso gaizki geldituko naizelako. Bestalde, zuzendari batek beti konpositore berdinarekin lan egiten badu eta emaitzarekin pozik
|
badago
, film luzea egiteko aukera suertatzen zaionean musikagile horri deituko dio. Hau jende askori gertatzen zaio.
|
|
|
Nolako giroa dago zine musikagileen artean? Inbidiarik
|
badago
–
|
|
|
Aldaketak eman daitezke baina ezarritako bide demokratikoetatik. Estatutuaren aldaketa nahi duen gehiengo bat baldin
|
badago
(Xedapen Gehigarriaren bidez, kasu) emango da. Gu prest gaude negoziatzeko eta itunak gauzatzeko.
|
|
|
Telebistarakoa, berriz, alderantziz, Estatu mailatik hasi du, Tele n zuzenean sartuz. Erosketa honekin, eta Estatuan zehar menderatzen dituen egunkariekin batera, Telefonica eta Prisari itzal egin diezaiokeen taldea izateraino heldu da, horietatik distantzia handira
|
badago
ere, oraindik. Ez ditu, ordea, horregatik, bere jatorria eta horretan eremu lokalek izan duten garrantzia ahaztu.
|
|
|
Zer espero dezakegu beraz Europatik honelako jokamoldeak eragozteko borondaterik ez
|
badago
–
|
|
|
Marrazki bizidunetatik hain ezagunak egiten zaizkigun pertsonaiak ditugu irakasle. Beraien bitartez entsaladak, janari apailatuak, postreak eta abar luze samar bat egiten ikas dezakegu, zahar eta gazteek, haurrei zuzendua
|
badago
ere, bertan agertzen diren mokauak oso erakargarriak izan daitezkelako haurtzaroa atzean utzi genuenontzat baita ere. Pantxitoren guakamolea, adibidez.
|
|
|
batetik, saioak eta txapelketak antolatzea, eta, bestetik, irakaskuntza esparrua bultzatzea. Dokumentazio zentro bat ere
|
badago
.(...) Elkartea 1980an sortu zen, bereziki txapelketak bertsolariek berek kudeatzeko asmoz, lan hau Euskaltzaindiak egiten baitzuen garai hartan. (...) Bertsolaritza, Francoren diktadura bukatzearekin, diskurtso politikoan oinarritzen zen gehienbat.
|
|
|
Jendearekin hitz egitea garrantzitsua dela, itxuraz zer esanik ez
|
badago
ere. Hitz egite soilak asko adierazten duelako:
|
|
|
jardun motela, geldia, aretoetako argiztatze iluna...; teknikoki konparatzen badugu bideoklip bat bertso programaren estetikarekin, ezinezkoa da programa horrek funtzionatzea telebistan eta, hala ere, kristoren bonbazoa izan zen. Beraz, hor
|
badago
sustrato bat eta hori da informazioaren gizartean ahozkotasunak duen garrantzia. Eta ahozkotasunaren barruan beti izango du inprobisazioak leku handiagoa idatzizko kulturan baino.
|
|
|
Arazo tekniko hauek saihesteko
|
badago
hirugarren aukera bat: Quiero TB. Honek bere burua munduko lehen lurreko telebista euskarri digital gisa aurkezten du, hots, orain arte betidanik erabili izan dugun kable analogikoa erabiltzen du.
|
|
|
Egia da" Otto Pette" n horrelakoak daudela, baina zuk zerbait eraikitzeko garaian beti elementu ezagun batzuk erabiltzen dituzu, eta hauetatik abiatuta berriak sortu. Adibidez," Otto Pette" ko espazioen eraikuntzan
|
badago
Baiona, badaude Nafarroa aldeko elementu batzuk... Beste batzuetan erabat asmatu egiten duzu:
|
|
|
Niretzako, adibidez, momentu honetan euskal gatazkari dagokionez gatazkaren elementu indartsuenetariko bat komunikabideak eurak dira, salbuespen txiki txiki batzuk ezik. Diskurtsoa artikulatzen da pentsamendu bakar horrek dioena errepikatzean, eta horren kontra
|
badago
beste diskurtso bat berdin artikulatuta: zuri beltzeko diskurtso bat da.
|
|
|
Poesiaren inguruan
|
badago
gogoeta indartsu bat: poetaren ametsarekin bat egiten duzula edo, esango nuke.
|
|
|
Hiri, herri, kosta aldea edo mendi aldeko eremuen araberakoak. Alta, hiri eremu batetik bestera alderik ere egon
|
badago
jakina. Baiona eta Hendaiako gizarteak ez dira gauza bera ere.
|
|
|
Sarritan aipatzen den Nafarroako gizartearen euskararen aldeko jarrera hori epela, ahula, desegituratua eta aritmetika politiko parlamentarioan eragiteko gaitasun eskasekoa dela. Horiek keriak dira, aje latzak nahi bada, baina
|
badago
aldekotasunik, aurrera egiteko lehengaia. Euskararen legearen aldaketa eskatzeko antolatu sinadura kanpainak eta berritan Iruñean izandako manifestazioak agerian uzten dute euskararen aldeko gizarte komunikazio sare ikaragarria dugula.
|
|
|
1\. Lehenik eta behin, hazkunde eta garapen krisi natural bat izan
|
badago
. Euskararen aldeko lanak, gizartearen sektore esanguratsu eta zabal batek burutua, arrakasta handia lortu du orain artean.
|
|
|
Basapiztia horiek gure kulturan izan duten garrantziaren aldarrikapena ere
|
badago
liburuan. (...) Animalia horiek Euskal Herritik desagertu direnean, gure kulturaren zati bat ere desagertu da, horien inguruan sinesmenak, mitologia bereziak eta gisa horretako kontu asko sortu baita mende askotan.
|
|
|
Sakontasun psikologikoa bere obran gero eta handiagoa den bezala, bere lanean
|
badago
gero eta lortuago dagoen beste sakontasun mota bat ere, estilistikoa edo dei dezakeguna. Ipuin hauek mundu literario koherentea eskaintzen digute, eta estilo finkaketa batez horniturik.
|
|
|
Bi eleberri hauetan denbora kronologikoki antolaturik
|
badago
ere, zenbaitetan iraganerako salto batzuk ikus daitezke. Haatik, hari nagusiaren jarraikortasuna da nabarmenena.
|
|
|
Parkerren eleberrian emakumeak galtzaile irteten baziren ere," Arantxa Iturberenean, berriz, emakume guztiak ez dira galtzaile irteten. Hemen
|
badago
irabazle irteten denik, nahiz eta munduaren aurrean bakarrik izan irabazle eta ez bere barnean." (Egunkaria VII)
|
|
|
Hala ere, gertakari hauekin batera
|
badago
beste hirugarren hari bat: Maria Lurdesen bortxaketa.
|
|
|
" begi kolpea edo, horrelako surrealismoa
|
badago
." Hala ere, eta izenburuak dioenaren aurka, surrealismoak ez du speedak eragiten. " Gaua da garrantzitsua, ez speeda.
|
|
|
Honela, liburuan oso gauza interesgarriak esaten badira eta oso ondo idatzita
|
badago
ere, ikuspegi triste eta antierromantiko honek funtsik gabe uzten du istorioa une askotan. Hau da, liburuak gora-behera asko ditu eta soilik pasio azaltzen denean interesgarri bihurtzen da, liluragarri.
|
|
|
Bere beste lanetan hurbiltasun handiagoa ikusten zitzaion. Majikotasuna
|
badago
, noski, baina estiloan baino gehiago gaian nabaritzen da. Gainera, gaia bera Mujikaren literatur bidean majikotasun gehien duen argudioa da.
|
|
|
Esate baterako, Lapurdiko Biltzarrari idatzi zion gomendiozko gutun hartan zioen: . Mundu hau bada bere oinean
|
badago
, mantentzen bada, legeak egiten badira, nori bere zuzena begiratzen bazaio, jakintasuna, eta eskolak irakasten, eta ikasten badira, eta guztien gainetik baldin salbatzen bagara; ontasun eta fagore hauk guztiak heldu zaizkigu mintzotik eta hitz egitetik?.
|
|
|
Hala ere, harrigarria iruditu zait, 2000 urteko martxoaren 10ean jakin dugunez, Madrilgo Epaitegi Gorenak Udalerri Euskaldunen Mankomunitateari (UEMA) hizkuntzaren bizi iraupenerako zituen asmoak bazterrerazi nahi dizkiola, legez kanpo daudela esanez. Formaren aldetik zerbait zuzen ez
|
badago
, hori ez da aski debekua jartzeko; bere egitekoa kontseilu ematea behar luke, nola bideratu behar den esanaz. Baina, horretara, nora goaz Espainiako lehen hizkuntzak naturaz bere baitarik dituen ahalmenak baztertzen badira?
|
|
|
En su carta de recomendación a dichas juntas, entre otras cosas viene a expresar: . Mundu hau bada bere oinean
|
badago
, mantentzen bada, legeak egiten badira, nori bere zuzena begiratzen bazaio, jakintasuna, eta eskolak irakasten, eta ikasten badira, eta guztien gainetik baldin salbatzen bagara; ontasun eta fagore hauk guztiak heldu zaizkigu mintzotik eta hitz egitetik? (Si este mundo se asienta en sus bases, y se mantiene, si crea sus leyes, respetando el derecho de cada uno, si se enseña y se aprende la sabiduría y conocimientos, y si en fin conseguimos la salvación, todos estos bienes y favores nos vienen del lenguaje y de la palabra).
|
|
|
Emacumiacgaldutendavenseinaedo seinarenernia, viziric
|
badago
, batiatu
|
|
|
erne: sortu; (aditziragankorradatestuhonetan);. Gorrotuacernetanditu bana. Icas II, (173). //. Onacogentiaez dabacarricconciencija nasaicua.Ezbadabaita vijotz doilorrecuata eizakibiziasortzekohasiera, ernamuina...; rneprestu ececuabere? (Icas II,//, seinarene 178). rniaviziric
|
badago
, batiatu uraezarrita. Icas III, (58).
|
|
|
Baina nortasun etnikoen eraikuntzan eta birsorkuntzan duen garrantziaz gain, hizkuntza lehen mailako osagaia da eremu publikoaren definizioan, eta alde horretatikere kontuan hartzeko eragilea nortasun nazionalen eraikuntzan eta birsorkuntzan. MikeCormack ek ondo dioen legez, hizkuntzarik gabe ez litzateke existituko eremu publikorik8 Hartara, gizarte batean populazio osoak ezagutzen duen hizkuntza bat
|
badago
, hizkuntza hori estatuak era hegemonikoan erabiltzen duelarik, eta beste hizkuntza batbadago, populazioaren zati batek soilik (elebidunak) erabiltzen duena, gizarteko kideguztiek parte hartzen duten eremu publikoa aurkituko dugu, batetik, eta beste eremupubliko txikiago bat, non elebidunek soilik har dezaketen parte, bestetik. Beraz, euskalkasuan, hiru eremu publiko ezberdin bereiz ditzakegu gutxienez:
|
|
|
Bere oinarri historikoa prentsa izan da, non Elle, Car and Driver edo ParisMatch bezalako hainbat eta hainbat titulu nazioarte mailan hedatzea lortu duen.Egunkarietan, berriz, hiru titulu erregional menderatzen ditu. Liburugintzan, hezkuntzakoetan eta orotarikoan ere
|
badago
, Hachette, Fayard edo la Guide du Routard bezalako marken pean. Ikus entzunezkoetan izan duen hedapena irratirako izan da lehenengo, non besteak beste Europel eta Europe2 kateak menderatzen dituen, eta geroagotelebistan, Canal Plus ekin batera zenbait kanal tematikoren produkzioan sartuz (Muzzik, Canal J, La Chaine Meteo,...).
|
|
|
Frantziar Estatuan ezberdina daegoera, bertako enpresa esanguratsurik ez baitago Ipar Euskal Herrian. Estatu honetako prentsaren merkatua lurralde mailan zatikatuta
|
badago
ere, Espainiar Estatuanbezala, zonaldeen dimentsioa askoz zabalagoa da han, erregionalagoa, zentzu horretan.Baita egunkarien tamaina ere. Alde honetatik, Bordeleko Sud Ouest ek menderatzendu Estatuko hego mendebaldeko merkatua.
|
|
|
Herri horiei buruzko koordenatuak ematerakoan,
|
badago
zer bat den denetankomuna dena. Alegia, beste batzuen koordenatuen arabera kokatu behar ditugu herrihoriek, mapa mundietan, kartetan edo mapetan berak bizi diren lekuen errepresentaziografiko internazionalik ez dagoelako.
|
|
|
Konstituzioak idatzita ala idatzi gabekoak izan daitezke. Azken hauen eredugardena Erresuma Batuko konstituzionalismoan aurki daiteke, non Cromwell engaraietatik() estatu barneko botereen banaketa eta beraien arteko adostasuna ezinbesteko bihurtu zen bertako jendearen babesa bermatu ahal izateko (constitution, commonnwealth, pact, bill of rights, rule of law...); izan ere, testurikgabeko zuzenbide sistema ere
|
badago
han (konstituzionalismoa deritzana), Estatuaren indarrak egin ditzakeen gehiegikeriak debekatzeko.
|
|
|
Eta estatu boteretsua ez bada? Hau da, G7klubekoen artean ez
|
badago
–
|
|
|
era politikoan eratzen da, hau da norberak hautua eginez, eta bigarrenean, aldiz, kulturan edo izaera etnikoan oinarrituz, hau da, jatorri alemaniarra frogatuz. Inmigrazioaren aurrean estatu bietan antzeko portaera
|
badago
ere, jarrerak eta neurriak oso desberdinak dira.
|
|
|
Hori bai, hiru alderdi politiko horien txostenetan puntu gehiago aztertzen dira, baina, segur aski, euskal herritarrek nik baino askoz ere hobeto ezagutuko dituzte, eta ez du merezi nik horiei buruz ezer esatea. Dena den,
|
badago
azaldu nahiko nukeen puntu bat: kontuan izanik prozesua oso korapilatsua dela eta alderdien artekozenbait desberdintasunek konponezinak diruditela, hori guztia ez ote da ondasunakbanatzeko saiakera hutsal bat?
|
|
|
Gertatzen dena da, Espainiakolegerian hori martxan jartzeko oztopoak dauzkagula. Adibidez,
|
badago
, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan). Dena dela, oro har, guk filosofia bat daukagu:
|
|
|
Jokoan hiru esparru badirela pentsatzera eramaten gaitu errepresentazio honek.Psikoanalisiarekin inolako zerikusirik ez duen psikoterapien eskualde bat
|
badago
; psikoterapiatik kanpora dagoen arlo freudiarraren eskualdea ere badago; eta ebaketa eskualde bat ere badago. Hemen, berriro ere, Jano jainkoarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Jokoan hiru esparru badirela pentsatzera eramaten gaitu errepresentazio honek.Psikoanalisiarekin inolako zerikusirik ez duen psikoterapien eskualde bat badago; psikoterapiatik kanpora dagoen arlo freudiarraren eskualdea ere
|
badago
; eta ebaketa eskualde bat ere badago. Hemen, berriro ere, Jano jainkoarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Jokoan hiru esparru badirela pentsatzera eramaten gaitu errepresentazio honek.Psikoanalisiarekin inolako zerikusirik ez duen psikoterapien eskualde bat badago; psikoterapiatik kanpora dagoen arlo freudiarraren eskualdea ere badago; eta ebaketa eskualde bat ere
|
badago
. Hemen, berriro ere, Jano jainkoarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Baina sentipenetik pertzepziora daraman bidean funtzio tonikoa ere
|
badago
, alegia, giharren funtzioa. Eta gaur egun badakigu giharren uzkurdura kronikoarenfuntzioa sentipena deuseztatzea dela, hari existentzia ematen dion energia absorbatuz.
|
|
|
Oinarrian duen pertzepzio lana gogamenaren jarduerada. Baina pertzepzio jardueraren euskarri gisa gorputza ere
|
badago
, zeinaketengabe ematen baitu bere baitan sortzen diren kitzikapen, sentipen etasentimenduen berri. Gure gorputzaren kontzientziatik abiatuz, geure buruariburuzko irudi zein gogoetak sortzeko gaitasuna ere, geure nortasunaren euskarridugu.
|
|
|
Kontzientzia
|
badago
, baina energiarik mobilizatzen ez bada, introiekzioarenmekanismoa dabil tartean, gihar zurruntasuna sortu edo, intelektualki ere, energetizazio emozionala edo gorputz mugimenduen askatasuna oztopatzen duena.
|