|
2000
|
|
|
Askatasun apurrak ziegara ekartzen dituen txoria, kartzelari hienak, hiena kartzelariak, eta Koldo Izagirre ere irristatzen da garraztasun eta bizi nahiaren uztarketa gordina laxatzen duen narrazio honetatik. Ipuinak, narrazioak, preso
|
dagoenaren
bizitza puskak, heriotza, sakabanaketa, umorea, askatasuna... den dena liburu bakar batean, eta" haizea mindu gabe". (Gara VI)
|
|
|
Desiatzen nago bihar goizean berriro hasteko. Eta hori bada beldur izatea, prest
|
nago
bizitza osoan zehar beldurra pasatzeko.
|
|
|
Azken hilabetean behin gertatu zitzaion Txemari, oraindik istripuarena guztien memorian fresko zegoela, zenbait begirada gurutzatu zitzaiola tabernari gazte batekin. Eta beharbada ez zen aukerarik
|
egongo
bizitza errealean. Baina Txemak, komuneko bizitza irrealean, bereganatu egin zuen tabernari polita, eta ohean etzanda irudikatu zuen aurpegirik gabeko begirada hura.
|
|
|
Eta erotasun hori ez duk zuhurrak lukeen erotasun apurra, Virgiliok erraiten zuen bezala, baina ero baten erotasun handia. Zeren modu eta manera onik gabe eta gutieneko arau batzuk gabe ez
|
baitago
bizitza moldatzerik, eta zeren, zure ama Grazianak erraiten duen bezala, ez baitago goia behearekin nahasterik... —eta, aurpegia koadrotik urruntzen zuela eta behako luze batean ikusten ari zenaz laketzen zela, erran zuen—:
|
|
|
Eta ene pinturak gorputza izan zezakek, baina ez arimarik... Eta arimarik gabe ez
|
zagok
bizitzarik, ez mirakulurik... Erranen didak koadroa guztiz akabatzen dudanean...
|
|
|
Zeren mementuak eta mementuak
|
baitaude
bizitzan, eta neure oina untziaren gainean jarri nuenekoa izan zen haietarik bat. Zeren bizitzako anitz mementu, gehienak erran liteke, berdintsu eta orobatsu dira, egunorozkotasunaren kolorekoak eta, beraz, kolore umilekoak edo kolorerik gabekoak; guti batzuetan, ordea, lehertzen da denbora gure baitan, bolbora balitz bezala, eta bizitza ezin koloretsuago azaltzen zaigu, su festa batean bezala.
|
|
|
Toki bakarti eta isil batean eseri, arnasa sakon hartuz erlaxatu, eta zu nor zaren, zein izen duzun, hitzak, pentsamenduak eta distraitu zaitzakeen guztia alde batera uzten saiatzen bazara, azkenean zure bihotzaren taupadak besterik ez duzu entzungo, eta odola zure zainetan barrena nola dabilen sumatu. Orduan inoiz baino kontzienteago egingo zara existentziaren mirariaz, argi baino argiago ohartuko zara zure baitan
|
dagoen
bizitzaz, bizitzaren misterioaz. Hitz hori esatean komatxoak marraztu ditu airean.
|
|
|
Liberalismoaren bizitza onaren ikuspegia laburbildu ondoren, honako kezka hauek sortzen zaizkigu: zeinek izan behar du, ikuspuntu normatibo batetik, estatuaren jokabidea gizartean
|
dauden
bizitza onaren ikuskeren aniztasunaren aurrean?; bizimodu jakin baten aldeko apustua egin behar du ala denak balio moral berekoak balira bezala tratatu behar ditu. Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke:
|
|
|
Kantsazio pozoia baitarama zainean izanaren miztoak sartuta
|
egonean
bizitza neke ahulen pentsaketa luzean ezin du konprenitu nire presa bidean
|
|
2001
|
|
|
Marinel zaharra metafora barrokoaren adierazpena da, edo neobarrokoarena. Marinel zaharra exiliatua
|
dago
bizitza honetan. Hau irakurtzeko Hnuy... n diren paratestu bik argia daramate.
|
|
|
Igandean ere lan egiteko prest? Lanaz aparte beste gauza asko
|
dago
bizitzan... Zorionez.
|
|
|
Izan ere, jasanezina zaigu taxu eta zentzurik gabekobizitza: fikzioaren zedarrietan eraiki beharra
|
dago
bizitza. Egia da, baita ere, pertsonaia interesgarrienaren mixeriak ere prebisibleegiak gerta dakizkiokeela irakurleari, baina trauma kolektibo sakonagoen faltan...
|
|
|
Benetan, dieta begetarianoak ez dira zorrotzak pertsona osasuntsu eta behar bezala diseinatuetan, eta ez dute osasunerako arriskurik sortzen, eta ezin hobeto bete ditzakete banakako beharrak. Hala ere, zenbait mantenugairen beharrak handituta
|
dauden
bizitzako etapa batzuetan (haurdunaldian, edoskitzaroan eta hazkuntza eta garapen etapetan haurtzaroan eta nerabezaroan), burdin falta agertzeko arrisku handiagoa dago. Kasu horietan, beharrezkoa da gehikuntzak modu sistematikoan egitea, betiere profesionalen ikuskaritzapean.
|
|
2002
|
|
|
Grenet haserre bizian joan zen. Paradoxaz betea
|
dago
bizitza.
|
|
|
Pertsonak bakartzeari dion beldurrean bertan jaiotzen da isiltasunaren espirala deitzen diogun fenomeno komunikazionala. Taldean
|
egonda
bizitza errazagoa da; txirrindularitzan, esate baterako, tropelean joatea onuragarria da norberaren indarrei eutsi ahal izateko. Bakarturik egoteak edo gelditzeak onura baino eragozpen gehiago ei dakar.
|
|
|
Adituek elikagai hori gibeleko zenbait gaixotasun kronikoren prebentzioarekin ere lotzen dute. Gainera, bularra ematen ez dieten haurrak hamar eta hamabost aldiz gehiago hiltzeko arriskuan
|
daude
bizitzako lehen hiru edo lau hilabeteetan. Bularreko minbizia izateko arriskua murrizten du Amari dagokionez, haurra bularrean jartzeak erditu ondoko depresioak saihesten ditu.
|
|
|
Gay nauzu, bai. Ezin daiteke esan harro nagoela, nire ustez pertsona bat ezin baitaiteke harro
|
egon
bizitzak zoriz eskeini dionaz. Konforme nago, hori bai; baina ez konforme horrela maitatzea tokatu zaidalako, baizik eta nire buruan bueltaka egon den egoerari azkenik irtenbidea eman diodalako.
|
|
2003
|
|
|
Gogora dezagun Erromako kontsul ohiari —Teodorikok ezarritako heriotz zigorraren zain, kartzelan, bere miserientzako kontsolamendu bila ari zelarik— Filosofia dama beneragarri gisara agertu zitzaiola. Boezio-ren kexak entzun ondoren, esan zion arazoa ez
|
zegoela
bizitzan pasatutako ongi edo gaizkien kopuruan, baizik eta arima egia eta bertuterantz zuzentzean, eta hori eginez giza pentsamenduak bilatzen duen dohatsutasuna lortuko zuela. Filosofia andrearen gomendioa, argi dago, bete betean txertatzen da tradizio Platonikoan.
|
|
|
Filantropoa zen Henri Dunant. Baina filantropoa izan arren, seguru
|
nengoen
bizitzan zehar barrabaskeriaren bat baino gehiago egindakoa zela Henri Dunant. Inork ezin diolako filantropiari hain denbora luzean eutsi.
|
|
|
Nik ez nion inoiz sinetsi. Berrogei urteren muga gainditua nuen, bigarren nerabezaroan sartzea bezala da hori edo okerrago, pitin bat obsesionatzen hasia
|
nengoen
bizitzaren gainbeherarekin, eta Monikak adinarekin ahazten lagunduko zidala erabaki nuen. Baina ez zen halakorik gertatu.
|
|
|
Guretzat ez
|
zegoen
bizitza sozialik herrian. Kuarteleko emakumeekin ibiltzea zeneukan zuk, baina ez zenuen egiten.
|
|
|
Bi mila aldiz idatzi ditut buruan gure arteko dialogoak. Garbi
|
dago
bizitzak ez duela gidoien hizkuntza ezagutzen. Inprobisazioa.
|
|
|
Baina... Baina sorpresaz beteta
|
dago
bizitza, eta Anaren hitzek ikusarazi zidaten zeinen hauskorrak diren harremanak. Greta edo ni.
|
|
|
Nork egin zuen denik eta oro zazpi egun eskasetan? Non
|
dago
bizitzaren hastapena. Zergatik gara hiltzen?
|
|
|
ez
|
dagoela
bizitza osoa irauten duen maitasunik,
|
|
2004
|
|
|
Eta bada harritzen nauen gauza bat. Edozein herrira iristen zara, Urruñara adibidez, eta non
|
dago
bizitza soziala. Non daude tabernak?
|
|
|
Azkeneko bost urteotan azkeneko momentuetan ekipo bezala bera izan da onena, eta hori garrantzitsua da. Zeren eta nahiz batzuk galaktikoak izan, hemen bakoitzak bere lekua du eta leku hori harrapatzean
|
dago
bizitza honetako borroka.
|
|
|
Azken buruan, bigarren hizkuntzaren hustasun hori, euskarak pentsamenduarekin eta kulturarekin dituen axaleko loturen ondorioa besterik ez da: hau da, erdaraz pentsatua
|
dagoen
bizitza eta mundua euskaraz adierazten dugunean, euskal senik, zuzentasunik, komunikazio gaitasunik eta egokitasunik537 gabeko mintzoa ateratzen zaigu gure aho lumetatik.
|
|
|
Halako gizon eder bat aurkitzeko zain
|
nengoen
bizitza osoan.
|
|
|
Espiritualtasuna, bada, ez
|
dagokio
bizitza hutsari, areagoko zerbait izango da. Bai giza gorputza bai animaliak sen hutsera murrizten ditu, makina izatera, eta ez die gaitasun analitikorik ezagutuko, ezta erabakiak hartzeko inolako gaitasunik ere.
|
|
|
" Orain ez dago hori egiterik; orain oso garesti
|
dago
bizitza."
|
|
2005
|
|
|
Atzerantza begiratzen badau, etxe izandako teilatubako hondakinak ikusten ditu. Ez
|
dago
bizitzarik hondakinon artean. Ez dau gustuko hori ikuskizunori eta beherantza begiratzen dau barriro.
|
|
|
–Nik ere baditinat, eta zer?? Baina harro nagon, zimurretan
|
baitaude
bizitza osoko aztarnak: gure izerdiarenak eta gure lanenak, gure maitasunenak eta gure borrokenak, baita gure sufrimendu eta oinazeenak ere?
|
|
|
Bai Coustanisek eta bai Zarneckik, bai NASAko Astrobiologia Institutuko zuzendariak, Bruce Runnegar australiarrak, defendatu zutenez, hain garrantzitsua bada Saturnoren hain urrun dagoen ilargi bat aztertzea, baldintza asko dituelako da. “Titánek atmosfera egonkor bat du, kanpoko erradiazioetatik babesten duena; haren ‘airea’ nitrogenoz eta metanoz osatuta
|
dago
bizitza agertu aurretik Lurrean zegoen nahasketa bera, eta ura izotz eran eta molekula organiko konplexuetan dago”, azaldu zuen Coustanisek. Arazoa da Eguzkitik hain urrun dagoela (Lurra baino hamar aldiz gehiago), haren tenperatura zero azpiko 178 gradukoa dela.
|
|
|
Legegintzaldi baten amaiera eta berria ren hasiera beti daga rrantzizko epemuga etorkizuneranzko pausoak emateari
|
dagokionez
bizitza politikoan. Alde batetik, agindu eta bete diren edo ez diren promesak zertan diren jakiteko ordua delako, eta bestetik, hurrengo lau urteetarako ibilbideak zer itxura har dezakeen ikusteko.
|
|
2006
|
|
|
Hori katolizismoaren ezaugarria da, beti beldurrez edukitzea bestea. Bi bide
|
daude
bizitza honetan gauzak egiteko: bat da bide erraza, eta bestea zaila.
|
|
|
Altuera batetik gora ez
|
dago
bizitzarik, ez dago landaretzarik, natura ez da bizi, ez dago ezer, eta gizakia ez dago kalkulatua baldintza horietan bizitzeko. Beraz, gailurrera doazen alpinistek azkar egin behar dute igo eta jaitsi, bestela hantxe gelditzen dira.
|
|
|
Zuriaz eta beltzaz gain, beste kolore asko
|
daude
bizitzan, tartean gris oso gama handia. Zergatik mugatu, bada, bitara?
|
|
|
Bai kapitalismo berantiarra nola sozialismo burokratikoa, urrun daude egoera horretatik; hots, urrun
|
daude
bizitzaren munduak bi azpisistemak kontrolatzetik. Habermas en iritzian, konponbidea soilik etor daiteke elkarrekintzaren (interakzioaren) bizkortzetik, elkarrekintzaren arrazionalizaziotik.
|
|
|
Gazte Manifestuak honakoa dio: " Etxebizitza, oinarrizko eskubide unibertsala da; Azpeitiko gazteria, behartuta
|
dago
bizitza hipotekatzera, eta egoera honek bizimodu prekariora bultzatzen du. Etxe hutsei erabilera ematea beharrezkoa da.
|
|
|
Berandu heldu dela. Garaiz esaten ez direnak gero ezin izaten baitira esan, eta hilobian ez
|
dago
bizitzan eman gabe utzitako besarkadarik ematerik.
|
|
|
Ez hozteko jarri dioten fularra da, berak atzo armairutik atera eta usaindu zuena. Hainbeste denboraz alkanfor artean
|
egon ondoren
bizitza hartu du eta ihes egin nahi duela ematen du, suge baten moduan.
|
|
|
Elkarri lotzen ez diren apurrez osatuta
|
dago
bizitza.
|
|
|
Ea ordu arte bizitza normala egin nuen arioen artean, ez zuela ulertzen nola iritsi nintzen haraino judua nintzela jakin gabe, Andreas Keunen izena zikindu nuela, nire hiriko komisariatik pasatu behar nuela hanka sartze burokratiko hura zuzentzera, handik aurrera nire herritar mailari
|
zegokion
bizitza egin behar nuela.
|
|
|
Ilusio haiek bazkatu genituen eta haiek bazkatu gintuzten. Eta orain, konbentzituta
|
nago
bizitza ez dela gaztetako ametsen porrota besterik. Nirea horixe izan da, behintzat.
|
|
2007
|
|
|
Ur gabe ez
|
dago
bizitzarik. Zuretzat, Agus, zelakoa litzateke bizitza, Urgabe ez balego?
|
|
|
Bera da gaixotasuna. Ez
|
dago
bizitzarik, ez dago errealitaterik gaixotasunetik harago. Hortik harago, amildegiari egin behar zaio aurre.
|
|
|
Okupatutako hiru eredu desberdin dira Birgarakoa, Gasteizkoa eta Alemaniakoa. Hirurek, ordea, egungo gizartean
|
dagoen
bizitza eredu nagusiaz gain, beste batzuk ere badaudela erakusten dute, eta argi utzi nahi izan dute norberaren esku dagoela bakoitzak nahi duen bizimodua aukeratzea.
|
|
|
Horrez gain, gaurko gizartean ondo ikusita ez dagoenez, hortz gabeziak ondorio psikologiko negatiboak eragin ditzake; asaldura psikologikoak, depresioak edo traumak sor ditzake zenbaitetan. Egoera horietan, hitz egiteak, jateak edo soilik irribarre egiteak lotsa eragin dezake, eta arriskua
|
dago
bizitza guztian iraun dezaketen konplexuak sortzeko.
|
|
|
Orobat, herri identitatearen auzi hau ez da sentimendu goitiar eta espiritualenkontu hutsa. Gizakiaren identitatearen iturria ez
|
dago
bizitza material eta kulturaletik kanpo: bizitza bera da hain zuzen, arestian esan berri dugun bezala, identitatekolektiboen eta indibidualen sorlekua eta hornitzailea.
|
|
|
Konstituzio soziolinguistiko hori azpiegiturako bizitzari ere badagokio, ez bakarrik gainegiturari. Ez
|
dago
bizitza sozio-ekonomikorik konstituzio soziolinguistikorik gabe. Horregatik, euskararen auzia, marko juridiko politikoaz haragodoan arazoa delako, kultura politiko soilak ezin du ulertu haren irispena eta sakontasuna.
|
|
|
Gizakiak, soziala delako, bizitzan aurrera egitekotan espezie kideen laguntzabehar du ezinbestez. Aipatu bezala, hau oso argi
|
dago
bizitzaren premiazko beharretan bere lehenbiziko une eta urteetan. Baina adinean sartuz gero, zibilizatuagodugun gizarte hauetan, herritarren elkarteak, herritarrek eratuta edo botereak eskainita, ezinbestekoak zaizkigu.
|
|
|
Gure hezkuntzak, hasteko, oso kontuan hartu behar du euskal lurraldean ematen den sozializazio edota enkulturazio prozesua —erreferentziazko hizkuntz (ar) en arabera— anitza dela: jakin badakigu gizartea eta kultura ez direla euren hizkuntzan agortzen, baina —Coseriu eta Deweyren hitzetan ikusi bezala— hizkuntza" barru barrutik
|
dago
bizitza sozialarekin erlazionatuta", eta berorrek" eragina du jarduera kultural guztien formetan eta edukietan" 227 Horrela, bada, gure kasuan, sozializazio edota enkulturazio prozesu ezberdinez hitz egin behar dugu, hala nola, batez ere euskararen inguruan eta gehienbat espainolaren edo frantsesaren inguruan eraikitzen diren prozesuez. Bi horien artean, beti ere, funtsezko ezberdintasun bat dago:
|
|
|
Hizkuntza barru barrutik
|
dago
bizitza sozialarekin erlazionatuta, zibilizazioarekin, artearekin, pentsamenduaren garapenarekin, politikarekin, e.a., —hitz batez— gizakiaren bizitza guztiarekin.145
|
|
|
" Gizakiak kultura jakin bat ikastetik hasi behar du, kultura bat non berak beranduago heldu bezala jokatu duen" 49 Gizakiaren pertsonalizazioa —gizabanakoaren nortasunaren osaketa eta garapena—, egiaz, historikoki gizatalde batek sortutako bizikidetza forma jakin batzuen baitan burutu eta gauzatu beharreko prozesua da50. " Haurra", Habermasen hitzetan," pertsona bihurtzen da, bai, baina bakarrik hark bere burua
|
dagokion
bizitza sozialaren munduan kokatzen ikasten duen heinean" 51 Hezkuntzaren baitan, beraz, elementu sozialak eta kulturalak ez dira aukerazkoak baizik eta ezinbestekoak, eta, horregatik, pedagogiak asko du ikasteko gizarte zientzietatik eta antropologia kulturaletik.
|
|
2008
|
|
|
halako adjektibo, halako irudi harrigarriak... Nik poesia ikusten dudan moduan,
|
badaude
bizitzan zenbait gauza halako xarma sortzen dizutenak, bai txarrerako eta bai onerako. Orduan, nirekiko nioen:
|
|
|
–Bizitzarekin ados?? Zizareak ere ados
|
daude
bizitzarekin, baina arrastaka dabiltza bizitza osoan, eta ez dakit, bada. Aizu:
|
|
|
–Bai, arrazoi du berorrek. Ez
|
nago
bizitzako mementorik onenean, egia esan, ilun itxurako aurpegia jarri zuen Millanek, aurrera egin ahala are ilunago jarri zuena?: Beharbada, estudioak utzi nituzke, ez bainaiz duina sentitzen.
|
|
|
Antza denez, gizartearen edo nazioaren egitura ez da berez linguistikoa; nolabait esan, a linguistikoa da. Hitza ez
|
dago
bizitza sozialean txertatua, odola zainetan barrena bezala. Errealitatea, errealitate nazionala edo politikoa izendatzen dugun hori, itxuraz, ez da berez egitura soziolinguistiko baten izaerako eta mendeko.
|
|
|
Gizarte bat kulturarteko estatus batean biziko bada, gutxienez bi nazio kultura egon behar dute elkarrekikoak egiteko, eta horietako bakoitzak bere buruaren jabe izan behar du, beregain, inor inoren mendeko eta morroi izango ez bada. Nork bere kultur esparruak eratzeko eskuko, eta
|
dagokion
bizitza sozial eta ekonomikoa bere identitate autonomoaren arabera antolatzeko gai.
|
|
|
19.48.00 (OFF) Gu pozik
|
gaude
bizitza luze eta emankorra izan
|
|
|
Izan ere, Espainian laikotzea oso zabala bazen eta beraz erlijiosoek ingurutik «babestu» beharrez isolatzeko joera hartu bazuten, Euskal Herrian erlijiotasuna oso handia zen, eta hortaz ingurunea ez bide zen oso «arriskutsua» eliztarren fedearentzat. Halaber Azkueren kasu konkretuan ez dirudi bereziki bildurturik
|
zegoenik
bizitza modernoarekiko; aitzitik Bilbo moduko gune erabat dinamikoan kokatu zen eta ekinbide «modernoak» praktikatu zituen. Beraz azalpena ez da «egiazko» arrisku baten erantzun gisa ulertu behar.
|
|
|
Une honetan lur jota nago, gogorra baita mendiko azken etapan dena pikutara joatea. Baina, tira, horrelakoa da kirola, eta Alpe 15 minutu galtzea baino askoz gauza okerragoak
|
daude
bizitzan. Eta, noski, argi daukat Tourra ez dela amaitu.
|
|
|
Nik uste dut etapak
|
daudela
bizitzan. Leioan kazetaritza ikasten ari ginela, Teleberri aurkeztearekin egiten genuen amets.
|
|
|
«Hainbeste urtean ikasi duzun guztia zakarrontzira botatzeko eskubiderik ez duzu», esan zion Torrealdaik. Gogoratu zion ELAtik haratago ere
|
badagoela
bizitza publikorik eta zer eginik Euskal Herrian. Elorrietak erantzun zion isilik egoteak ez duela esan nahi ekarpenik egingo ez duenik.
|
|
|
Txanponak beti dauka, ordea, eta beti erakusten du, beste aldea, pozaren ondo ondoan minik garratzena. Ospitale honetan, gertu, gertuegi
|
daude
bizitzaren miseria guztiak, pareta fin batek banatzen ditu: bertatik bertara urgentziak eta erditze gelak, elkarren arrimuan azkena ematera doazenak eta ama berrien irribarreak.
|
|
|
–Bizitzarekin ados...? Zizareak ere ados
|
daude
bizitzarekin, baina arrastaka dabiltza bizitza osoan, eta ez dakit, bada... Aizu:
|
|
|
–Bai, arrazoi du berorrek. Ez
|
nago
bizitzako mementorik onenean, egia esan –ilun itxurako aurpegia jarri zuen Millanek, aurrera egin ahala are ilunago jarri zuena–: Beharbada, estudioak utzi nituzke, ez bainaiz duina sentitzen.
|
|
|
Bazterrotan globalizazio kontuez berbetan hasi baino lehen, esate baterako, herriko lantegi nagusiak (Esperanza y Qa) morteroak saldu zizkien Irani, Iraki eta gerran zeuden beste herrialde batzuei. Handik urte batzuetara, aldiz (paradoxaz josirik
|
baitago
bizitza), bosniar errefuxiatuak hartu zituen, beso zabalik hartu ere.
|
|
2009
|
|
|
Baina Gandiaga baitan ez
|
dago
bizitzaren sentimendu mindulin existentzialistarik ere, orduan garai garaikoa orobat, ilunaren edo absurdoarena, galdutasunaren, angustiaren, erorikoaren, zentzugabearena. Kirri karra existentzial larrienetan ere, Gandiagak badaki bizitza joan, mugako porturantz,/ gauzak argi dagozan/ erri askaturantz?
|
|
|
Ezikusitako gauzak nonahi, ikusi beharrak izatera etortzen zitzaizkiola begien aurrera. Kontzientzia txar bat sortuko balio bezala, zenbat gauza
|
zegoen
bizitzan, artarik egin ez dioguna, eta poz bat bezala aldi berean, azkenean arta egin ahal diogulako. Amurizak behin, elkarrizketako txatal batzuk heriotzari buruz kontatu ditu Bitoriano ja oso gaixoagaz izandako egunpasa batetik, gutxi gorabehera buruz berak gogoratzen zituen legez.
|
|
|
Probintzian bizitza lotua dago. Ez
|
dago
bizitzarik. Libre izateko, edo karrera egiteko, Madrilera jo behar da.
|
|
|
Argi eta garbi egiten zuen ontasunaren apologia, apaiz ereduzko bati legokiokeen bezala; betiere justiziaren alde, betiere pobreen, emakumeen eta herri azpiratuen alde. Apaiza baitzen Gotzon, eta harro
|
zegoen
bizitzak luzatu zion bideari ekin ziolako: –Ni apaiz izan ez banintz ez nintzen 40 urtez 23 baserritan euskara aztertzen jardungo, eta ez nituen 30 liburu idatziko?.
|
|
|
Hunkitu, batez ere, zer gogoratzen zuen galdetu ziotenean: . Hain
|
zeuden
bizitzaz beteak, hain ziren ederrak!?.
|
|
|
Elizaren arima Jainkoa bada, eta Jainkoak, berriz, dagoenari zentzua ematen baldin badio, esan beharra
|
dago
bizitza, mundua, unibertsoa, zoragarriak direla, eta beldurgarriak ere bai, baina zentzugabeak berez. Ezereza eta anabasa dira nagusi, eta noizbehinka, txiripaz, antolamendu hauskorrak agertzen dira, berehala desagertzeko.
|
|
|
Eta, hain zuzen, horrexek bilakatzen du bizitza bikain eta liluragarri: ez duenez Jainkoak emaniko zentzurik, geure esku
|
dago
bizitza nahi adina helburuz eta esanahiz hornitzea.
|
|
|
KEVIN. Ez dakit?, baina, sorpresaz beteta
|
dago
bizitza.
|
|
|
JOANA. Baina noiztik
|
dago
bizitza profesionala pertsonalaren gainetik?
|
|
|
Azalpen gisa proposatu da emakumezkoen prozesu fisiologiko asko arretamedikoz inguratzen direla (hilekoa, haurdunaldia, erditzea, menopausia). Sozializazioari dagokionez, emakumezkoak inplikatuago
|
daude
bizitzan zehar osasunardurekin gizonezkoak baino, emakumezko izaten baitira tradizionalki familiaosoaren osasuna zaintzapean hartzen dutenak. Faktore hauek eraman ditzaketekasu batzuetan emakumezkoak jatorri organikoko egozpena gehiegi egitera.
|
|
|
Bekatuak ekiditea, hor dakusat nik, laburbilduta, bide bakar hori, Jesusek aipatzen duena. Edonon
|
gaudela
bizitza korrientean.
|
|
|
Gauzak horrela, askoren hautua da barrura begiratzea, norbere baitan bil (a) tzea, norbere biografia lehenestea. Barrualdean
|
daudelakoan
bizitzaren azken zentzuak. Etorkizun ikuspegi baikorrik gabeko sasoi historikoan, eta iraganari begiratzea, inoiz baino gehiago nostalgikoaren pose patetikoa bilakatu den honetan?, narratiba indibidualak ordezkatu du behialako narrazio kolektiboa.
|
|
|
Bera da gaixotasuna. Ez
|
dago
bizitzarik, ez dago identitaterik, ez dago errealitaterik gaixotasunetik harago. Gaixotasunetik harago, amildegiari egin behar zaio aurre:
|
|
|
Elizaren itzal luzea zoko eta bazter guztietara iristen zen garaiak ditut hizpide. Giro hartan ez
|
zegoen
bizitzaren zoko txikienik ere erlijioaren itzalak bereganatzen ez zuenik, baina guk arnasa hartzea bezain natural bizi genuen giro hura. Bazegoen besterik?
|
|
|
Sartu ziren bertan, eta hemen ez
|
zegoen
bizitza normala egiterik. Protesta bat zen, gehienbatean, isunak jarri zizkietelako apaizei, gotzainak ez zirelako irten euren alde.
|
|
|
Bizitzaren garapenerako, atzean geratu den gehiengoari erreparatzen badiogu, garapen indibiduala baztertuz, superazioaren teoriaren kontra goaz. Aitzitik, gizatasunaren indibiduo gorenetan
|
dago
bizitzaren benetako garapena. Gizatasunaren benetako helburua gizakia gainditzea baita; ez gizakia zerbait eskasa delako, baizik beragan dagoen indar positiboa intentsifikatu behar delako.
|
|
2010
|
|
|
Horretaz gain, 1938tik aurrera indarrean jarri zen espetxe sistemaren erantzule ere bazen. Kondeak jarritako legediagatik eta batez ere espetxeetan
|
zeuden
bizitza baldintzen ondorioz ehunka lagun hil ziren, dio Mendiolak. Hala, hartutako erabakien eraginez urte haietan milaka eta milaka lagun hil ziren, gogorarazi du.
|
|
|
Baina ingurukoak osasuntsu eta zoriontsu dauden bitartean, ni ere gustura egongo naiz. Kasu larria da nirea, baina gauza larriagoak
|
badaude
bizitza honetan, eta jakin egin behar da gauza bakoitzari bere garrantzia ematen.
|
|
|
Adina gora doa eta txipa aldatu behar dut. Beste gauza batzuk ere
|
badaude
bizitzan eta bizi behar dira.
|
|
|
Gure aitona amonengandiko gaur egunera aldaketa handiena giza ikaskuntza esentzialen inguruan izan da. Gure munduan zenbatezinezko espektatibak
|
daude
bizitza, elkarbizitza eta zoriontasunari buruz. Espektatiba hauek erabat desorientatuta gauzkate.
|
|
|
Espektatiba hauek erabat desorientatuta gauzkate. Espektatiba gezurrezko hauek ez ziren existitzen gure aitona amonen garaian, bazeuden gauza hobeagoak eta txarragoak, baina onen artean ez
|
zeuden
bizitzari buruzko egungo espektatiba faltsuak.
|
|
|
Elantxobeko itsas gizon batek eta Ondarroako neskatila batek lagunduta portuetan
|
dagoen
bizitza ezagutzeko aukera paregabea izango dute saioaren aurkezleek.
|
|
|
Lan eta Gizarte Gaien sailburuak, Gemma Zabaletak, eta Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreak, Iñaki Goirizelaiak, gaur Bilbon aurkeztu duten kurtso akademikoari
|
dagokion
bizitza aktiboan hasteko ikerketaren arabera, 2006an EHUn titulatu ziren ikasleen% 80,4 bere heziketarekin zerikusia duen lan batean dabil.
|
|
|
–Baina zuk atseginez entzuten zenuen, eta atseginaren baitan dago bekatua?. . Atseginean dago bekatua, edo atseginean
|
dago
bizitza??. Hitzik gabe geratu nintzen.
|
|
|
beste gauza bat da Sartreren ideologia?? gure baitan lehertu eta halako ezinegon bat sorrarazten diguna, buruz asma ditzakegun argudioen gainetik; baina une horiei hobeak ere jarraitzen zaizkie, zikloetan egituratua ote
|
dago
bizitza, urtea bere urtaroetan bezala, nahiz eta ziklo horiek apetatsu eta gorabeheratsuagoak diren??, eta ez naiz orain kexatzen hasiko?
|
|
|
ANDONI. Ustekabez beteta
|
dago
bizitza.
|
|
|
Adari hura oroitarazi nionean, baina, ahizpak erantzun zidan: ‘Gauza bat da kantatzea, eta beste bat dantzatzea’ ‘Baina zuk atseginez entzuten zenuen, eta atseginaren baitan dago bekatua’ ‘Atseginean dago bekatua, edo atseginean
|
dago
bizitza? ’ Hitzik gabe geratu nintzen. ‘Batzuetan, Ama Birjinaren alaba kartsuak baino okerragoa zara, Bibi.
|
|
|
Izan ere, bada gure aberetasunari lotutako zerbait —gure bizi senari, nagusiki—, batzuetan —eskutik helduta doaz asperraldia eta bizitzarekiko nazka, Jean Paul Sartrek bere La nausée n hain ongi adierazia: beste gauza bat da Sartreren ideologia... — gure baitan lehertu eta halako ezinegon bat sorrarazten diguna, buruz asma ditzakegun argudioen gainetik; baina une horiei hobeak ere jarraitzen zaizkie —zikloetan egituratua ote
|
dago
bizitza, urtea bere urtaroetan bezala... nahiz eta ziklo horiek apetatsu eta gorabeheratsuagoak diren? —, eta ez naiz orain kexatzen hasiko...
|
|
|
une jarraituen zerrendaz osatua
|
baitago
bizitza.
|
|
|
Gurpil aulkian eserita, hor kanpoan
|
dagoen
bizitzan eragiteko beste modurik ez dut idaztea baino. Nire sentimenduak higanatzeko beste modurik ez dut.
|
|
2011
|
|
|
–Ni ere gero eta konbentzituago
|
nagok
bizitza dela benetako unibertsitatea, eta?
|