|
2009
|
|
|
«Braulia etorri de».
|
Nire
bildurre! Etorri zan da amaori te errezibimentu terriblie egin osten.
|
|
|
«Bazatoz alabatxoa?» Ta, pozik. Eta
|
ni
orduentxe pozik, ba. Da hareri uzandreari esan notsen urten neben orduen, ba:
|
|
|
Da hareri uzandreari esan notsen urten neben orduen, ba: «Nire nezezidadean, beharrean, aurkituten bazara,
|
nik
emongotsut zuri somantea, niri emote ostazun moduen». Da, gero, ba, lotu nitzen etxean.
|
|
|
Da hareri uzandreari esan notsen urten neben orduen, ba: «Nire nezezidadean, beharrean, aurkituten bazara, nik emongotsut zuri somantea,
|
niri
emote ostazun moduen». Da, gero, ba, lotu nitzen etxean.
|
|
|
Da uzaba geureak euki aben hurrungo etxe baten neba bat ezkondute, uzabak, arreba bat. Da hak ezetuten nindun
|
ni
ondo, da karo ume txikarrak ekozan hak pe, bost. Bost fameli ekozan hak.
|
|
|
Joan nitzen da bost urte egin nituzen han, han beste baserrien be, etxe ondoan bost urte. Da bosgarren urtean ama hil zen, da ama hila zan orduen, andria hil zen orduen, ba, amama euki eurien, da
|
ni
orduantxik etorri nitzen etxera.
|
|
|
Da esan neutsean: «Orain eztoste ardurauko guardia danak etorrita be; baina ontxe emon biotsut
|
nik
plastadea». Esan notsen.
|
|
|
Ba, batzuk batzuk kriminalak baino txarraoak direz, bata. Holangoxe gauzak toka jate
|
niri
egitea gero! Da nire moduen beste batzueri bebai, ze biximodua zan holangoxea ta.
|
|
|
Holangoxe gauzak toka jate niri egitea gero! Da
|
nire
moduen beste batzueri bebai, ze biximodua zan holangoxea ta. Ba ze eingotsu ba?
|
|
|
D, etorte nitzen etxera umeagaz eta eurek ixte ostien jaten oin. Da ogie,
|
nik
, bakixu, gose eukiten neuen, da ogie noizeanpehinan, uzandre egoten ez zan orduen, hartu eiten nauen. Da atzenean eite ostien ogieri honan markak egin nik hartzean baneun ez baneun igirteko.
|
|
|
Da ogie, nik, bakixu, gose eukiten neuen, da ogie noizeanpehinan, uzandre egoten ez zan orduen, hartu eiten nauen. Da atzenean eite ostien ogieri honan markak egin
|
nik
hartzean baneun ez baneun igirteko. Da exin hartu, ze ebagi ezketino markea kendu egiten notsen da.
|
|
|
Ama etorteko da, justotan, baina ez dakit noz etorko dan». Nora joan be
|
enekin
! Nora deitu be enekin!
|
|
|
Nora joan be enekin! Nora deitu be
|
enekin
! Da ezebe enekin.
|
|
|
Nora deitu be enekin! Da
|
ezebe
enekin. Bueno, etorri zan handik zortzi bet egun barru, ta ama ikusi naun orduen estazinotik geure etxerantza, ba, negar baten hasi nitzen.
|
|
|
Ama etorri zan, da bera hasi zan, ba, jesus!, jakin
|
ni
(k) paino hobeto jakin eban errazoiketan, uzabandre horrek: Ene!
|
|
|
Umeak engainetan dauriela, da umeak hau te umeak hori, te bueno ba.
|
Ni
negar baten, amari itxi gure ez nik honakin beragaz etorteko. Da, arinago, lehenagoko gurasoak, oingoak be gureko dotsie, baina lehenagokoak koiteduk gura ixen arren etxean, da, bakixu, mantenidu ein behar da, apareju.
|
|
|
Umeak engainetan dauriela, da umeak hau te umeak hori, te bueno ba. Ni negar baten, amari itxi gure ez
|
nik
honakin beragaz etorteko. Da, arinago, lehenagoko gurasoak, oingoak be gureko dotsie, baina lehenagokoak koiteduk gura ixen arren etxean, da, bakixu, mantenidu ein behar da, apareju.
|
|
|
Jesus.
|
Nire
bizimodue! Ni negar hutsean.
|
|
|
«Zer paseu?
|
Nik
etxera joan gurot, ta eztot hemen egon gure.» esan notsen. Da bueno, ba:
|
|
|
Esan neuen: «Bueno, ontxe bai joango nazana
|
ni
etxera, ontxe.» Da urten neuen umea bertan itxi nauen, uzandrea egoan etxean da, han itxi neuen. Da egon nitzen moduen joan nitzen trenen, tranbien, biara ta tranbian biatik etorri nitzen Igorreraino, oinez, ba, oinez.
|
|
|
Ixen zan ordu bi t, erdik ingurun allegeu nitzen orduen etxera. Da banoa eskaileratatik gora, hortxe etxean, hementxe auzoan bizi nitzen
|
ni
hementxe auzoan bertan. Da banoa eskaileratatik gora ta barruan berbarotsa, da nik eiten neuen:
|
|
|
Da banoa eskaileratatik gora, hortxe etxean, hementxe auzoan bizi nitzen ni hementxe auzoan bertan. Da banoa eskaileratatik gora ta barruan berbarotsa, da
|
nik
eiten neuen: «Ene!
|
|
|
«Ni, ez.
|
Ni
amagaz etzera» esan notsen. «Honan honan enoa egoten.
|
|
|
Nire bizimodue!
|
Ni
negar hutsean. Da, uzaba etorri jatan, beharretik etor zan da esan notsan.
|
|
|
Da etorri zen gixon bat eske, gixon altu bet etorri zen. Da, beitiozu,
|
nire
aitek eta amak ezeuen jakin ha gixona nongoa zan be, egundo ikusi bakoa. Ta konfieu beragaz da joan nitzen Lemoara beragaz segiduen, maletea hartute.
|
|
|
Kaltzadora ixen zan uzaba etorri jatan eske, tranbiko kaltzadorea. Da joan ginan da, bederatzi urte, ta
|
nik
eiten naun: «Nora etorri ete naz?».
|
|
|
Ume gaztetxu bet euki euen. Da
|
nik
bederatzi urte einde nituzen, antza, orduentxe kunplidute. D, umeori emon, da sutondoan ixten nindun gaubean; bera, ohira.
|
|
|
D, umeori emon, da sutondoan ixten nindun gaubean; bera, ohira. Da
|
nik
eiten naun, ba, «Ume ta biok erreko gara surten» pentsetan naun neure artean, «Lo eiten enoa», ahaleginez, lorik eneuen eiten, baia. Umea altzoan, da bakixu, goizaldera orduko, ba, errendidu eiten nitzen.
|
|
|
Bederatzi urtegaz krieda joan nitzen
|
ni
, pentseizu, Lemoara. Da eneuen jakin nora noanik pez.
|
|
|
|
Nik
egile beraren 2005eko Italia, bizitza hizpide izan nuen bereziki gogoko. Berriarentzat idatziriko hamar erreportajez osaturiko bidaia liburu literarioa.
|
|
|
|
Nik
irakurritako liburuak aipatuko ditut orain, Jokin Muñozen Antzararen bideak nobelarekin hasita. Fikzio liburu bat hartzen dudanean zera bilatzen dut:
|
|
|
istorio interesgarri ondo kontatua. Eta
|
niretzat
Jokin Muñozenak baldintza horiek betetzen ditu, eta beste batzuk gehiago. Agian batzuentzat interesgarritasuna gaitik bertatik dator, hau da, «gure gerraren» gainean idatzitako nobela bat izatetik.
|
|
|
Egileak bere joan etorrietan interesa pizten digu, eta irakurrian eraman egiten gaitu. Hori nola lortu duen ikusteko
|
nik
behintzat bigarren (edo hirugarren) irakurketa bat egin nuke.
|
|
|
Iban Zalduaren Etorkizuna (hamabost ipuin ia politiko) azken denboretan hain sarri ikusten ditugun erako ipuin bilduma iruditu zait.
|
Niretzat
bilduma irregularra da.
|
|
|
Azalpen horretan, galtzailearen irudia gako zaio Munozi. Bizia lon gai berari heldu ziola argudia liteke, baina
|
nire
ustez Antzararen bidea lan osoagoa da. Eta ez dut hau esaten nobela bat delako; Bizia loko narrazioetako batzuk topikoetan erortzen zirela iruditu zitzaidan eta, alde horretatik, obra bezala ez ninduen asebete.
|
|
|
Antzararen bideak, berriz, egoeraren konplexutasuna ezin hobeto jasotzen du. Bizia loko «Mekanoa» narrazioa(
|
nire
ustez, bildumako onena) gogora ekarri dit puntu batzuetan, biek ala biek tragediaren neurria (familia berean alderdi kontrajarriak egotea, horixe da, azken batean, gerra zibilaren oinarria) azalerazten dutelako.
|
|
|
«Gure gerra» hori gurea bakarrik ote den, baina, ez dut batere argi. Egia da gertaera historiko eta geografiko konkretu bati heltzen diola idazle nafarrak, baina haren atzean dagoen gogoeta unibertsala begitantzen zait
|
niri
. Akaso «gurea» bezala jotzen dugu oraindik gainditu gabe dugulako, isiltasunaren espiralak katarsirako unerik izatea eragotzi digulako.
|
|
|
Muñozen eleberria irakurtzea plazer hutsa izan da
|
niretzat
ere. Antzararen bidea bikaina iruditu zait, irakurleon eskuetara iristen direnean irentsi egiten ditugun horietakoa.
|
|
|
Beste hari bati helduko diot
|
nik
orain. Jean Louis Davant-i Berrian() eginiko elkarrizketan aipatzen du berriki, bai Jurgi Kintanak Urre urdinaren lurrinan eta bai Kirmen Uribek bere liburuan euskal literaturaren inguruan egiten duten hausnarketa.
|
|
|
|
Nire
aburuz, literatura (sorkuntza) eta bizitzaren arteko harremana da Bilbao New York Bilbaok eskaintzen dizkigun gaien artean nagusietakoa. Hortik, Bastidaren eta Artetaren arteko harremanaren ingurukoei ematen zaien pisu narratiboa.
|
|
|
|
Nire
ustez, eleberriaren indar narratibo nagusietakoa izan zitekeena, bizitzaren eta literaturaren arteko harremanei buruzko gogoeta, ez du gehiegi baliatzen narratzaileak kontakizunari nolabaiteko amaiera/ borobiltasuna/ lotura emateko garaian. Artifizio literarioa (kontamoldeak, egituraketak?) zerbaiten mesedetan errenditu litzatekeelakoan nago.
|
|
|
Beste ikuspuntu bat ematearren:
|
niretzat
, Uribek bere buruaren inguruko nobela bat idatzi (nahi izan) du, eta deskriptiboa edo psikologikoa edo errealista edo, ez dakit zer baino, bere buruaren inguruan gogoratutakoa, gertatutakoa (eta gertatutakoaren moldaketa), asmatutakoa?
|
|
|
Zuek baino geroago sartu naiz foroan, eta
|
nik
aukeratutako liburua azaldu nahi dizuet, Lourdesek ere aipatua: Urre urdinaren lurrina.
|
|
|
|
Niri
zazpigarren kapitulua gustatu zait bereziki, «Mediku hits eta eztia», Jean Etxepareren gainekoa. Gainera, nire ustez Aldudeko medikua da puntako idazlan ezezagun baten autorea izateko berme gehien eskaintzen diguna.
|
|
|
Niri zazpigarren kapitulua gustatu zait bereziki, «Mediku hits eta eztia», Jean Etxepareren gainekoa. Gainera,
|
nire
ustez Aldudeko medikua da puntako idazlan ezezagun baten autorea izateko berme gehien eskaintzen diguna. Batetik, idazle ekina da, trebe eta dotorea, liburu malerus eta «pozoitsu» biren egilea, gehi hogeita hamar urtean zehar argitaraturiko artikuluak bost tomotan bilduak.
|
|
|
Dakidalarik, inork ez du Jean Etxepareren paper horiek bilatzeko lana hartu.
|
Nik
neuk badut itxaropenik hor topa genezakeen ezustekoan.
|
|
|
Barkatuko didazue, azken orduan, sarrera berri bat ireki izana, baina gauza pare bat esan nahi nituen Jokin Muñozen Antzararen bidea eleberriaz. Orain artean aipatu direnez gain, beste pare bat gauza nabarmenduko nituzke
|
nik
. Batetik, eta Jacintok nahiz Estik aipatutako indarkeria giro horretan, biktima direnen (ezen, gatazken biktima dira Lisa eta Jesus, ezta?) ulertzeko ezintasuna, noraez existentziala, eta horien atzean den jakin mina.
|
|
|
|
Ni
ere ados nago. Nik zera azpimarratuko nuke Zalduaren narrazioetatik:
|
|
|
Ni ere ados nago.
|
Nik
zera azpimarratuko nuke Zalduaren narrazioetatik: umore mingots hori, horrela deitzerik badago, Mrozeken edo A. M. Homesen estilokoa.
|
|
|
|
Nik
Etorkizuna liburua aukeratu dut. Euskaraz idatzitako ipuin bildumarik interesgarrienetakoa iruditu zait azkenaldiko literaturan.
|
|
|
Zergatik? Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez
|
nik
bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere, euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nintzateke esatera generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi esatea bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut nik.
|
|
|
Batetik, bere irakurketa atsegin izan dudalako (eta ez nik bakarrik, antza, 2006ko Euskadi Saria eman baitzioten), baina batez ere, euskarazko ipuin liburu askoren aldean eite diferentea duelako, ausartuko nintzateke esatera generoan maisu diren katalanen bidean (Quim Monzó eta Sergi Pàmies, nagusiki). Etorkizuna bildumako ipuinen artean gorabeherak daudela esatea ezer gutxi esatea bada ere, narrazio laburrenen alde egingo dut
|
nik
. Iñaki Aldekoaren hitzetan, 90etan ipuinak substantzia argumentalaren galera izan zuen, eta zenbait autoreren kasuan nobelaren eta lirikaren arteko genero bilakatu (Pàmiesek ere gauza bera aitortu izan du inoiz).
|
|
|
Iñaki Aldekoaren hitzetan, 90etan ipuinak substantzia argumentalaren galera izan zuen, eta zenbait autoreren kasuan nobelaren eta lirikaren arteko genero bilakatu (Pàmiesek ere gauza bera aitortu izan du inoiz). Eta lurralde interesgarria iruditzen zait hori
|
niri
. Hartara, bildumako ale onenean artean kokatuko nituzke «Sofarena», «Adulterioa», «Udako bidaia», «Maiatzaren lehena», «Etorkizuna» izenekoa ere.
|
|
|
Horietakoak dira neuretzat ere zure mezuan aipatzen dituzunak. Baina, horiez gain, luzeagoa izan arren
|
niretzat
aipagarria den beste ipuin bat azpimarratu nahiko nuke, «Aurpegia» izenekoa, bere giro mistriotsuagatik eta suspentsearen dosifikazioarengatik. Zalduaren erregistro aberastasuna nabarmenduko nuke, jolas metaliterarioez haratago, bere narratibak duen «errealismo» ironiko hori, eguneroko gertaera xumeenetan gure «egiak» (minuskulaz) antzemateko duen gaitasuna.
|
|
|
Halaxe iruditzen zait
|
niri
ere, Marijo. Gainera, nire ustean, ipuin bildumaren meriturik handiena bete betean azpimarratu duzu:
|
|
|
Halaxe iruditzen zait niri ere, Marijo. Gainera,
|
nire
ustean, ipuin bildumaren meriturik handiena bete betean azpimarratu duzu: eguneroko zera txikietatik abiatuta, orokorragoak eta komunak diren lekuez hitz egiteko abildadea.
|
|
|
Diotenez, hobe bakarrik konpainia txarrean baino.
|
Nik
ez dut bien artean desberdintasunik ikusten.
|
|
|
|
Ni
ez nintzateke ideia bategatik hilko. Baina are gutxiago gaixotasun bategatik.
|
|
|
Itxura guztien arabera, okerretik okerrera goaz.
|
Ni
, hala ere, ezkorra naiz.
|
|
|
Jakintsuak dira jakintsuen ezkutatzen dakitenak.
|
Nik
ez dut sekula bat bera ere ikusi.
|
|
|
|
Ni
, berriz, ahots itsu tinkoz promesa egindakoa,
|
|
|
Zureetan, geroko egunak ikusten ditut
|
nik
. Zuk nireetan aurrekoak.
|
|
|
Zureetan, geroko egunak ikusten ditut nik. Zuk
|
nireetan
aurrekoak.
|
|
|
|
Nik
, behintzat, ez dut egiarik ikasi.
|
|
|
Baina pauso hori eman ezin bada, ezin da eman eta kito. Eta ez dago zer esanik gehiago.» Chandlerren hitzak dira, ez
|
nireak
.
|
|
|
Poesiak zer egin behar duen bizirauteko? Disoluziorantz jotzea da
|
nire
proposamena. Bikarbonatoaren disoluzio lasai, apal, pasibo, behera begirako eta bartlebytarrera eginez diluitu (benetan desagertzeak batere axola ez balio bezala, itsas belarraren ozeanoko dantza askearekin); edota, kontrara, aspirina eferbeszentearen gorakortasun borborkariaren bidez disolbatu.
|
|
|
Badaude poeta izatea gustatzen zaien poetak, eta badaude poemak idaztea gustatzen zaienak.
|
Ni
behintzat, bat nator Günter Grassekin, idaztearen gauzarik onena idaztea bera dela dioenean. Idaztea eta irakurtzea.
|
|
|
Aukeratu egin behar dugu zer eta noiz, eta poesiaren abantailak saltzen ez gara inoiz trebe izan, ez behintzat poesia etiketaren pean, nahiz eta tresna egokiak baditugun orain sarean: afinitatezko sare sozialak «nire lagunaren etsaiak
|
nire
etsaiak dira» edo «nire poeta gustukoenen poetarik gustukoenak nire gustuko poetak dira» gisako formulak. Garai batean poema liburuetako aipuek betetzen zuten bitartekari funtzio hori:
|
|
|
Aukeratu egin behar dugu zer eta noiz, eta poesiaren abantailak saltzen ez gara inoiz trebe izan, ez behintzat poesia etiketaren pean, nahiz eta tresna egokiak baditugun orain sarean: afinitatezko sare sozialak «nire lagunaren etsaiak nire etsaiak dira» edo «nire poeta gustukoenen poetarik gustukoenak
|
nire
gustuko poetak dira» gisako formulak. Garai batean poema liburuetako aipuek betetzen zuten bitartekari funtzio hori:
|
|
|
Times Squareko Virgin disko denda erraldoian (disko denda ohia esan), garai batean musikaren tenplua zen horretan, deslekutua izan da musika, metro karratu gehien okupatzen dituena guitar hero simulazio jokoa da orain, non hamabost urteko raperoak eta malandro zapeladunak Angus Young sentitzen diren AC/ DC taldearen punteoak informatikoki birsortzen (kalkatzen) dituztelarik. Hautua eginda dago, zentroa gu gara, eta gu analfabetoak gara, ez digutelako erakutsi bereizten bekatu orijinalaren eta fotokopiaren artean, eta borroka hori galduta dagoelako, nahiz eta
|
ni
ez naizen apokaliptikoa. Garrantzitsuena parte hartzea dela errepikatzearen errepikatzez, denok dugu denean.
|
|
|
»Harri zapal batzuk bilatu nituen, eta bi alor markatu genituen. Shortyk hegoaldeko erdia hartuko zuen,
|
nik
muinoaren iparreko erdia. Shortyk ez zekien idazten, beraz nik paper puska batzuetan bakoitzaren izena jarri, eta harri zapalen artean utzi nituen, bi alorren lau ertzetan.
|
|
|
Shortyk hegoaldeko erdia hartuko zuen, nik muinoaren iparreko erdia. Shortyk ez zekien idazten, beraz
|
nik
paper puska batzuetan bakoitzaren izena jarri, eta harri zapalen artean utzi nituen, bi alorren lau ertzetan. Shortyk esan zuen han geldituko zela eta ez ziola inori ezer esango.
|
|
|
Shortyk esan zuen han geldituko zela eta ez ziola inori ezer esango.
|
Ni
Ballarat aldera abiatu nintzen.
|
|
|
Denda muntatu eta itxoitea beste erremediorik ez neukan. Postaren bila joaten nintzen egunero, baina ez zegoen
|
niretzako
txekerik.
|
|
|
»Shortyk eta biok markatutako alorra zela hura esan nion Yorki. . Zati bat
|
niretzat
uzten baduk, mantenua neure kontu?, esan zidan. Janaria kargatu eta mendi aldera jo nuen presaka.
|
|
|
–Zer ba?
|
Nire
alorra duk?, esan nion. Gizona aurrez aurre jarri zitzaidan.
|
|
|
Garbi ikusi nuen ez zidala sinesten. Azkenean gogoratu nintzen Shortyk ez zekiela idazten eta haren izena
|
nire
letraz idatzia zegoela. –Neuk idatzia dela erakutsiko diat, esan nion?, ea hartara sinesten duan.?
|
|
|
–Beno, esan zuen?,
|
ni
beti eskudiruaren aldekoa izan naiz. Hasiera hartan gizon bat 150.000 dolar ordaintzekoa zen eskudirutan, baina zerbait gaizki atera zen.
|
|
|
Orain dela urte batzuk enpresa batek 75.000 dolar eman nahi izan zizkidan, baina zergak eta kostuak kalkulatu nituenean ez zitzaidala asko geratuko konturatu nintzen.
|
Nigatik
berdin zait. Zahartzen ari naiz.
|
|
|
–Ez du
|
nik
bezala gogoratzen, zalaparta ia ia gehiegizkoa zenean, azaldu zigun?. Lehengo garai haietan trebea izan beharra zegoen armekin.
|
|
|
Lehengo garai haietan trebea izan beharra zegoen armekin.
|
Nik
inoiz ez nuen gizon bati tiro egin beharrik izan, baina pistola zorrotik ateratzen azkarra izaten ikasi nuen. Behin bizia salbatu zidan.
|
|
|
Errifle ipurdi bat ikusi nuen.
|
Nire
32a atera nuen. Harritu egin zen.
|
|
|
«Ondo zegok», eskuak saihetsetara jaitsi zituen.
|
Nire
mantenuaz arduratzen zen gizonarentzat alorra markatzen ari nintzela esan nion. «Ez hik ez beste inork ez zian muino honetaz ezer jakingo, Shortyk hitz egin ez balu», esan nion.
|
|
|
«Hori hala duk», aitortu zuen.
|
Nire
tokian jarri zen. Adiskide onak izan gara geroztik.
|
|
|
–
|
Nik
dezakedana baino gehiago kostatuko litzateke, eta ez dakit ezer horrelako negozioei buruz, esan zigun?. Zaharregia naiz, eta berandutxo da beste lan batean hasteko.
|
|
|
Orain egiten duana baino gogorragoa ezin duk izan?. . Ezer ez zekiat meatzaritzaz?, esan nion
|
nik
. Eta berak,. Hik azpiak atera?.
|
|
|
»Beste hamaika meatze zeuden, eta azpiak ateratzeko prest zegoenak beti lortzen zuen lana. Urre hotsa non, hara jotzen nuen
|
nik
. Bosgarren gizona izan nintzen Tonopahn, hirugarrena Goldfielden.
|
|
|
–Begira, Shorty eta bion izenak harri haien artean jarri nituen egunean norbaitek esan balit hori egiteagatik 36 urtez hemen geratu nuela,
|
nik
uste korrika hasi, eta oraindik ere korrika ariko nintzatekeela. Gauza xelebreak egiten ditu bizitzak.
|
|
|
Nekeak
|
nire
bihotza higatzen ez duenean
|
|
|
Ezta harriek
|
nire
oinak ere;
|
|
|
Haiek
|
nirekin
berdinduta daudela, eta denok hilda gaudela,
|
|
|
Eta Pete Giraud eta
|
nire
arima alaia
|
|
|
Halako batean, seme txikia korrika batean sartu zen apirikuan eta
|
nire
ondoan eseri zen. Mutila beso bakarra zela ikusi nuen.
|
|
|
Burura etortzen zitzaidan aitak, eta bere aurretik aiton amonek, esaten zuten esaldi hura: «konponduko al da gurea
|
ni
hil aurretik?». Egia da aitak irratia eskatu zigula ospitalerako eta, orobat, egia da den denok sentitzen dugula beldur handi hori gertuko norbait hiltzen zaigunean:
|
|
|
Olerkia, baina, ez da zehazki gure aitari buruzkoa, nahiz eta
|
nire
bizipen batean oinarritua izan. Poema batean garrantzitsuena ez da-eta gertatu zen hura, ezta gertaera horren deskribapena ere, poema batean garrantzitsuena da poema horrek sortzen duena:
|
|
|
Ezkutuan zuen besoa eta beisboleko eskularrua, pilotarekin.
|
Nik
, lehen begiratuan, ez nizkion ikusi. Eta besoa ez ikuste horrek nire irudimenean hainbat sentimendu sortu zituen.
|
|
|
Nik, lehen begiratuan, ez nizkion ikusi. Eta besoa ez ikuste horrek
|
nire
irudimenean hainbat sentimendu sortu zituen. Poema bat irakurtzean sortzen zaizkidan emozioak bezala.
|
|
|
«Frankotiratzaile gisan egindako zinema nahikoa bizirik dago
|
nire
ustez (film laburrak, kasu: arlo hau bereziki indartuko da patrikako telefonoekin egindako piezekin eta norberak etxean editatutako lanekin).
|
|
|
Hori horrela baldin bada, eta hori entzunda, galdera bat sortu da
|
ene baitan
berehala, gauzak gurera ekarriz. Galdera ezinbestekoa, gainera, idazlea naizenez:
|
|
|
Eta balio bat baino gehiago izanez gero, ba al du Literaturak balio praktikorik MacMillan adituak Historiari aurkitzen dion moduan, edo antzekoan sikiera? Jakina, idazlea izanik, badut
|
nik
galdera horretarako erantzun propioa, baina ikuspegi orokor eta zabalago baten bila hasi naizenez, galdera hori kritikari profesional bati luzatzea otu zait. Horrela, idazle, irakasle eta kritikari den Víctor Morenorekin hitz egin dut (berari ez zaio «kritikari literario» esatea gustatzen, «kritikari» baizik).
|