|
2000
|
|
|
Sara garai hartan hemengo edozein herri bezalakoa zen. Baserritarrak ziren, zeharo herri euskalduna; pentsa,
|
ni
garai hartan Sarako eskolara joan nintzen eta ez nuen frantsesik ikasi! Ikasi nuen" La Marsellesa" baina zer kantatzen nuen ez nekiela.
|
|
|
artean marra gorri urdinekiko gal  tzerdi zuriak janzten zituena, artean jatetxe merkeetara edo otartekoak jatera eramaten ninduena, artean gimnasiora joaten ez zena, artean betaurreko beltzak erabiltzen ez zituena, baina artean maitagarria eta jostarina zena. Eta ni, nor nintzen
|
ni
garai hartan....?
|
|
2003
|
|
|
–Gasolidengi batean behin ordaindu eta itzuli nintzelarik, nirea ez zen auto batean sartu ninduan. Marka eta modelo berekoa zelako beharbada eta barruan zihoan emakumeak ere
|
nik
garai hartan nuenaren antza zuelako, ez ninduan aldaketaz ohartu, gerta zitekek hori, zurrumurru bera baitzuen autoaren motorrak, lurrin bertsua emakumeak eta antzeko orrazkera, eta musika bertsua ateratzen baitzen bafleetatik. Gauaren baitan murgildu gintuan eta autoa 160an zihoala eskuarekin laztan bat egin zidaan izterrean, adeitasuna edo adiskidetasuna adieraziz edo pozik zegoela agertuz, besterik gabe, halaxe egin ohi zian nire autoan zihoan emakumeak ere.
|
|
2004
|
|
|
Horregatik da hain ezberdina nigandik.
|
Nik
garai hartan pintatzen eta bidaiatzen pasatzen nuen eguna.
|
|
|
ba
|
nik
garai hartan albornozak ittenittun. Len hemen etzan estilaure itten albornoza, oain etxero baiño, len frantsesentzat ittezian.
|
|
|
Bala bat errekamaran sartuta, armak pisuagoa ematen zuen. Herioren pisua duk, pentsatzen nuen
|
nik
garai hartan.
|
|
2006
|
|
|
Harrezkero, ezagutu ditut pertsona batzuk psikoanalisia baliatzen zutenak niri ulertezina egiten zitzaidan hainbat jokabide esplikatzeko. Ni neu ere saia ninteke intuitzen ditudanak agertzen (ez da zaila
|
nik
garai hartan Alemaniaz nuen ama babeslearen irudia eta frau Gerda lotzea), baina ez, ez dut betazalik erre nahi frau Gerdak sortu zidan lilura esplikatzen. Judua nintzela jakin aurretik besterik uste banuen ere, ez dago zertan dena argitara ekarri:
|
|
2009
|
|
|
Buruz nekizkien hainbat espainiar erromantze, Erdi Aroaren halako irudi abenturero bat ere jasoa nuen El Capità ¡ n Trueno ipuinetatik. Nire liburutegian bada Ramón Menéndez Pidal en liburu bat
|
nire
garai hartako afizioen berri ematen duena: PoesÃa à ¡ rabe y europea du izenburua, eta nire izenarekin batera (Angel MarÃa Lerchundi) data bat ageri da bertan:
|
|
2010
|
|
|
Streetcar Named Desire. Marlon Brando
|
niretzat
garai haren
|
|
|
Streetcar Named Desire. Marlon Brando
|
niretzat
garai haren
|
|
|
Suso del Toro bera ere gu baino zaharragoa zen-eta. Beste batzuk oso ezagunak izango ziren, baina
|
nik
garai hartan ez nituen ezagutzen. Mordoxka handia ez ziren ospetsuegiak oraino, ezezagunak ez ziren arren:
|
|
2011
|
|
|
|
Nik
garai hartan marrazketa eta ingeles eskolak ematen nituen Errenteriako institutu batean, eta familiari esan nion irakasle bilera egingo genuela etxean. Neguan itxita egoten zen.
|
|
|
galdetu zidan gizonak niri.
|
Nik
garai hartan Irina ez nuen ezagutzen, eta nire erantzuna ironiko samarra izan ez bazen, hotza izan zen.
|
|
|
Zu ez zaitu honek zipriztintzen. Ez zeunden
|
nirekin
garai hartan. Ezin duzu jakin zer infernu zen hura, Belen.
|
|
2012
|
|
|
Ez nekian bestela igotzen.
|
Niri
garai hartan benda batekin begiak estali eta berdin berdin igoko ninduan goraino. Ta ta ta ta ta ta, txu txu, ta ta ta ta ta, txu txu txu, ta ta ta, txu txu txu.
|
|
|
Uste nuen hori zela munduan egoteko arrazoi nagusi eta bakarra. Baina ez zait gustatzen
|
nire
garai hartako buruaren egoera. Ez nengoen gustura.
|
|
|
Etxe hartan Irlandako disko asko zituzten eta
|
nik
garai hartan Irlandako musika asko entzuten nuen. Disko guztiak pasa genituen eta ez genuen kantua aurkitu, baina utzi nuen, badaezpada.
|
|
|
–Ez, ez.
|
Nik
garai hartan Gilenekin neukan harreman bakarra Ezkaiako afarietara mugatzen zen.
|
|
|
–Zu
|
niretzat
garai hartan zinen, nire bizitza arrobatzen zuen nik ez dakit zein indar ulertezin. Behin batez, esate baterako, joan nintzen zure etxera; baina zuk ez duzu gogoan izango, dudarik gabe.
|
|
|
“Qué va, qué va”, ukatu nuen apal itxuran, kontrakoa esan behar nion arren. Baina zer nekien
|
nik
garai hartan... Orduan izan banitu gaurko egunera arte bata bestearen atzetik pilatu ditudan frogak, ezagutu izan banitu artikulu honetan azaltzen ari naizen detaile hauek guztiak...
|
|
2013
|
|
|
Eta martxan.
|
Nik
garai hartan hartu eman asko izan nituen Telesfororekin.
|
|
2014
|
|
|
hitza euskaraz disko batean ordurako? nik kasete hartan entzun nuen estreinakoz, eta egin zidan efektua ez da egundo itzali. nintzen umeak, orduan ez baitzen itunes en EXPLiCit ohartarazlerik?, ez zuen, jakina, ulertzen, Bartzelonako euskaldunen kontra zer izan zezakeen kantari hark; esan dut le hen kantaria eta letragilea berbera zirela
|
niretzat
garai hartan, ez zegoela modurik egiletza biak bereizteko. Gaur egundik ikusita, ordea, Arestiren voodoo> ahalmena eraginkorra izan bada, asko izan behar dute derrigor haren maldizioaren sarean eroritakoak.
|
|
|
|
Nire
garai hartako ustean, abertzale eta euskaldun sinonimo ziren edo, hobe esan, gutarra eta euskaldun gauza bera ziren, oso salbuespen gutxirekin. Era berean, iruditzen zitzaidan euskaldun guztiak zirela abertzaleak, edo gutarrak orduko hizkeran.
|
|
2015
|
|
|
Denbora igarota eta gauzei urruntasunak ematen duen hoztasunarekin begiratuta, neure buruari galdetzen diot: errebeldea al nintzen
|
ni
garai hartan. Errebelde hitza ez dator euskal hiztegietan (bai, errebel?, Iparraldeko bere kide zuzena), baina hitz horixe da nik behar dudana:
|
|
|
ari nintzela; eta, azken batean, ez zitzaion arrazoirik falta, irakurtzea baita idazle bihurtu nahi duenaren lehenengo ikasgaia. Ez dakit
|
nik
garai hartan garbi ote neukan idaztearena. Idazlan proiektu bat egin nuen, bai, handi mandia, presakako irakurketa haietako ekarriak eta eraginak bildu nahi zituena; ez nuen ezer egin, ordea, eta zorionez esan dut, ezaguna baita nolako kalitatea lortu ohi duten batek zenbat dakien erakutsi nahian egindako lanek.
|
|
|
Oso bestelako mezua zabaltzen zuen beste kantari espainiar batek: Victor Manuelek bere aitona meatzariari eskaini zion kantu hunkigarri bat, aspaldikoa izan arren
|
nik
garai hartan ezagutu ez nuena (Segura Irratiko programazioan sartu gabe zegoelako edo). Molinarenak ez zuen esperientzia pertsonalaren usainik, bere borondate onenarekin kantatuko zuen akaso baina meatzari zapalduak kontentu edukitzeko egina zirudien abestiak, frankismoko politika alienatzailearen barruan.
|
|
|
|
Ni
garai hartan Arabako nekazarien sindikatuko lehendakaria nintzen, eta, Madriletik bueltan, esan zidaten atxiloketen aurka protestan manifestazio bat deitu zutela sindikatukoek. Agian, Errioxan, bi urte lehenago kargua hartu nuenean hitz eman zutena betetzeko:
|
|
|
|
Nik
garai hartako jaun gizon bati deitu nion: Giltzapetu dutela beren burua?
|
|
2016
|
|
|
Eta hamar urte ez, hamarkada batzuk pasatu diren arren, oraindik ere Connolly irakurtzen jarraitzen dugu. , irakurtzea, idaztea eta kritikatzea tokatu zitzaion garaiko panorama literarioaren argazki ezin poliedrikoagoa eskaintzen baitu bere lanetan; eta
|
niretzat
garai hartako hainbat lan erabat ezezagunak izanagatik, Connollyren jakituriak, ausardiak eta umoreak lortzen dute egungo irakurleak ere interesez jarraitzea. Are gehiago, ardo ona bezala denborarekin hobetzen doala ere esan liteke, besteak beste, ingeles literatur historia ofizialetan bildu ez diren hainbat eta hainbat gorabeheraz jabetu gaitezkeelako.
|
|
|
Agian pentsa dezakezu, irakurle, nire gurasoak «beste garai batekoak» zirelako edo gerta zitekeela talka hori. Hala uste nuen
|
nik
garai hartan. Ikuspegi kontua baino ez zen, ordea, beraiek jaso zuten eta bizi izan zuten garaiak ekarria, ezinbestean.
|
|
|
Liburuez aritu ginen.
|
Nik
garai hartan ez nuen nobela askorik irakurtzen eta hala kontatu nion Andoniri. Berak erantzun zidan berari ere gauza bera gertatzen zitzaiola harik eta nobela egokia topatu zuen arte.
|
|
|
Lana zuzenean eskainiz gero jaitsiko nintzen Madrilera, gustura jaitsi ere, lana egonda. Baina
|
niretzat
garai hartan ez zen Madril bizitzeko hiria. Eta ez naiz damutzen hartutako erabakiaz, jakina.
|
|
2017
|
|
|
Gogotsu daudela jakiteak bete egiten nau. Asko gustatzen zait haiek entrenatzea; izan ere,
|
nik
garai hartan ez nuen halakorik izan, eta ahal nuen bezala egin behar izan nuen bidea. Horregatik, argi neukan eskola bat sortzea beharrezkoa zela, gazteei probatzeko eta ikasteko aukera emateko.
|
|
|
Gau batez lana bukatu zuen arte itxaron nion liburuzainari eta, kalean taberna pare bat bisitatu ondoren, noraezean bezala, bizi nintzen etxe atariraino eraman nuen eta, ustekabean iritsi ginen itxurak eginez, ea gora igo nahi al zuen galdetu nion eta, baina zuk baduzu mutil bat, ezta??, galdetu zidan. Oso gainetik agertu behar izan nion mutila izateko modu asko daudela eta nik oso modu librean ulertzen nuela bikote bizimodua eta matraka hori guztia,
|
nik
garai hartan buruz ikasia nuena. Buru makur igo zituen eskailerak nire atzetik, urkamendira zihoala ematen zuen, biluztu nuenean ere ez zitzaion bere tristura aurpegia ezabatu, baina ni biluzik geratu ahala aldatu zitzaion begitartea, inoiz ez nuen gizonezko bat mirespen begirada horrekin ikusi, nire gorputza gurtu egiten zuen begiradarekin,, gizajoa, honek ez du ondo egindako emakume bat biluzik inoiz ikusi?, pentsatu nuen.
|
|
|
Bai, hizlari handia zen Ibarnegarai. Egia erran,
|
nik
garai hartan miresten nuen Ibarnegarai, eta gertatu zen De la Rocqueren semearekin adiskidetu nintzela, Janson de Sailly lizeoan enekin baitzen. Beraz, aski goiz hasi nintzen politikan, hori ez da usu gertatzen.
|
|
2018
|
|
|
Nik, berriz, diputatu izatea zer zen ere ez nekien!
|
Nik
garai hartan baloratzen ez nituen bertuteak zeuzkan Rikardok. Tolerantea zen, adibidez.
|
|
|
Hargatik, bizimodu mozorrotu bat asmatu nuen Grazibelekin hitz egiteko eta jokatzeko orduan. Aski argi adierazten du bizimodu hori
|
ni
garai hartan gehien arduratzen ninduenaren antolamenduak: izurriteari buruz udaberri oroz pizten ziren alarmen aitzakiak baliatuz, oinak eta bernak, ipurmasailak, bularrak eta abarrak garbitzen hasi nintzaion Grazibeli, fraide doktrinoak neskari aitortza garaian zerbait ateratzez gerotan, nire ardura izurriaren arriskuari egotz ziezaion:
|
|
2019
|
|
|
Elenaren familia karlista sutsua izana zen, beraz, eskuindarra, eta guda garaian euskal abertzaleen salatzaile. Baina,
|
nik
garai hartan ez nekien deus, etxean gai haietaz ez zelako mintzatzen. Ez nekien zertan zetzan abertzale izatea ere.
|
|
2020
|
|
|
Zur eta lur erreparatzen nien Irungo hartan bisaiei, ahotsei, barne begirada antzaldatuei. Sorkuntzari dagokionez gaztelania eta euskararen artean nenbilen
|
ni
garai hartan, zalantza existentzialekin. Nire inguruko jende gehiena erdalduna zen, lagun poeta egin berriek gazteleraz idazten zuten oro har, gazteleraz irakurri, gazteleraz musika entzun, gazteleraz komunikatu.
|
|
2021
|
|
|
Bera izan zen niregana jo zuen aurrenekoa, bere irakasle betebeharrekin, edo musika hutsarekin, zerikusirik ez zuen aurreneko eskeaz, zapatu gau batean berarekin afaltzekoa, harri eta zur utzi ninduena. Sergy nire irakaslea zen,
|
niretzat
garai hartan, nire karreraren hastapenetan nengoela, oso kontutan hartzeko gauza, zeren ni baino bospasei urte bakarrik helduago izanda ere Sergy beste maila altuago batean zegoen, beti nire gainean jo eta ke, herrikide eta ikas eredu zuen Rachmaninoven partitura aldrebestuak nire kasketa arinean sartu nahian, baliteke behar beste goraipatu ez dudan egonarriaz, sarritan ere oso modu zatarrez, oso... Eta hala eta guztiz ere, gazte guztiz liraina, prestua eta agian ere bere begietara espainiar harroxko bat nintzen aldetik; jakinda, azken honekin batera doazen topiko guztiei eutsita, Sergyk niregan erreparatu egin zuen, untxiek kotxeetako argiei bezala.
|
|
|
Laurak ez zuen nire iraganaz ezer jakin nahi eta nik bihotz bihotzez eskertu egin nion. Ez nekien, ezin nuen jakin, baina kontutan hartuta nire nerabezaro zoroa hobe nuen tutik ez esatea, batez ere Madriletik etorri berria zen neskato baten aurrean, orduko giroa zer nolako ustela zen hamaika aldiz azalduta zer egin edo pentsa ez zekielarik egongo zena, ezin izan baita
|
nire
garai hartako mundu zalapartatsu eta ikaragarri hertsi eta bortitzetik at bizi den edonorentzat oso atsegina edo erakusgarria telebistan sarri askotan ikusi ohi dituzun basakerien egileen lagun batekin oheratu zarela jabetzea.
|
|
|
Nolabait ere, baliteke Laurak hori inola ere ez ulertzea, baliteke bera bezalako milioika gizakumek berdin egitea, nik neuk oraindik ere ulertzen ez dudan bezala, ez behintzat orduan egin bezala, neure konpromisoa norainokoa izatera heldu zen jakinda, bost axola
|
niri
garai hartan bizi edo sartuta egon nintzen giro benetan itogarri eta eroak eraginda edo, hots, ezagun nituen lagun zein gertaeren eragina, dena delakoa, eta zinez diot, zeharo damutzen naiz, dagokidan heinean bederen, ez baitut inolako gogo edo asmorik Kristoren modura munduko pekatu guztiak nire bizkar hartzeko.
|
|
|
Edurne ez zen batere atsegina politika kontuetan aiko maiko ibiltzen zirenekin," urrats bat atzerago eta laster etsaiaren atzaparretan" esan ohi zuen. Eta jakina,
|
nik
garai hartan bederen harenetan bakarrik egon nahi nuen. Eta gainera, ezin diot nire memoriari iruzur egin, garai hartan ni ere Edurneren pentsamoldeen oso aldekoa nintzen-eta, Euskal Herri askatu eta sozialista bat gauzatu nahi eta agian ere gainontzekoen borondatearen gainetik desiratzen nuen.
|
|
|
"
|
Ni
garai hartan mugimendu batean nengoen, HBren barruan lan politikoan zentratzearen aldekoa, eta ez gentozen bat alderdiaren estrategiarekin. Orduantxe gertatu zen Ordoñezen aurkako atentatua.
|
|
2022
|
|
|
Diskoa entzuten hasita, ez dago kantu batetik bes tera etenik, kontzeptuala delako; ilunetik argira doa eta zuzenean ere saiatzen gara hori islatzen. Liburuxkako azalean, gainera, (K) ito hitza ageri da eta
|
nik
garai hartan bizi izandakoaren isla izan daiteke: itomen sentimendua, eta era berean, egoerarekin kito egiteko gogoa.
|
|
|
Ezkondutakoan lanean jarraitu ahal izatearena lortuta zegoen Pilar Areitiora heldu zenerako. " Eskerrak
|
nire
garairako hura kendua zuten, bestela sekulako arazoak eduki izango nituen! Nire ahizpa Areition ibilia zen, eta ezkontzeko utzi zuen lana, eta dotea eman zioten".
|
|
|
–Seguru nago gutxi gorabeherako jarraipen bat egingo zidala, eta nire Zuberoako egonaldiaz bertsio faltsutua ematen ari naizela ikusten badu, asaldatu egingo dela. Gurasoak, noski, hilak izango dira, eta
|
nire
garai hartako neskak ere ez du ezer salatuko, bera ere militantea izana delako –komentatu nion Brunori.
|
|
2023
|
|
|
Gurasoek egin zuten fede jauziaren emaitza izan zen nire saria. Ez nengoen pozik
|
nire
garai hartako euskara mailarekin, eta, hala ere, saria jaso nuen: gaztelaniazko sari bat jasotzea baino askoz garrantzitsuagoa, niretzat.
|
|
|
Jendearen bizitza eta bizimodua, hiriburuetan zein herri txikietan, ez zen orduko nirearen antzekoa, are gutxiago jende gaztearena, neska zein mutilena.
|
Nik
garai hartan neraman moja bizimodua ez zen ezeren edo inoren adierazgarri, bitxikeria bat zen orduan jada. Elizak egun baino beteagoak bazeuden ere, jende guztia ez zen mezatara joaten, ezta urrundik ere.
|
|
|
Klaro,
|
nik
garai hartan ez neukan indarrik, zer egingo nuen ba “Iñigo Ibarra” izenarekin”. Ez zuen abangoardiara ez ezertara sonatzen!
|