|
2000
|
|
|
Eta, bat batean, ikusten ari nintzena ezin onarturik edo, ateskarat abiatu, hura ireki, eta barnerat sartu nintzen, oihuka, hirugarrenak —emeak— ihesari eman ziezaion. Eta jalgi zen oreina ate tipi hartarik, baita
|
ni
ere haren gibeletik, ezin alegerago, morroien garrasiei eta protestei entzungor egiten niela, neure buru bihotzetan biktorios... Laburra izan zen, ordea, ene garaitia, zeren oreinak, urrats batzuk kanpoan ibiliz gero, gibela egin baitzuen, oholesian berriro sartzeko.
|
|
|
Eta, nigarrarekin batean, jauregitik eta osaba Joanikotenganik ihes egiteko gogoa izeki zitzaidan, jaundu eta nagusitu. Eta jaso nituen begiak eta hodei hura ikusi nuen, gurdi bat zirudiena, haizearen zaldiek tiratua, eta neure burua haren gainean idurikatu nuen, Urbiaindik urrun ninderamala, gero eta urrunago; idurikatu nuen gero ezen Italian ezagutu nuen napolitarra etxe ondotik iragan zitekeela bere Donejakuerako bidean, eta harat joan nintekeela
|
ni
ere harekin, neure buruari galderarik egin gabe, gitarra musikaren hatsarekin bat eginik, eta behatu ere egin nuen bidean goiti, ea ba ote zetorren... Baina zer nenbilen ni, ezinezko amets hartan denbora alferrik galtzen?
|
|
|
Eta, handik aitzina, solas luzeak izan genituen, eta gure arteko konfiantza handituz joan zen... eta, berant gabe, bere etxeko gela batean egokitu ninduen,
|
ni
ere haren etxekoa banintz bezala, eta, etxekoen artean, kide bat gehiago.
|
|
|
skribatzaile gisa, munduan izan diren erretorika maisurik ederzaleenen pareko, etorri eta hitz jario handikoa, baina baita doia eta zuzena ere, ugaria bezain zehatza; pentsalari gisa, Trentoko kontzilioaren jarraitzaile ezin fidelagoa eta leialagoa, halako suertez, non beldurrik gabe afirma baitaiteke ezen deus guti berririk eransten eta eratxikitzen diela Trentotik hedatu ziren ideiei eta arau moralei... nahiz eta ezin zaion kendu, bertzalde, ezen, haien janzteko eta indartzeko, ezin hobeki erabili zituela bai bihotzaren eta arimaren jaidurei buruz zuen jakintasuna, zuhurra eta zorrotza, eta bai antzinateko eta elizako doktoreen aipu kontaezinak ere, guztiak ongi lotuak eta maisuki josiak, skribatzaile handien eredurat. Aineza
|
nik
ere haren trebezia, nahi dudana edo nahiko nukeena behar bezala adierazteko, eta neure burutazio eta ideiei gorputz emaiteko, gorputz sendo bat, zeinak harria den hitza eta hitza den harria bailituzke oin eta zimendu!
|
|
2002
|
|
|
Baina hark ezetz, eskua puxtarria zegoen lekutik arra bat aitzinatu nuela. Argudiorik ezean, oihuka hasi zitzaidan laguna, baita
|
ni
ere hari, jarraian. Gero, ni zirikatzeko, hatza listuaz busti, eta belarrian ukitu ninduen, harrokeria handiz.
|
|
2007
|
|
|
Gauzak horrela gertatzen dira. Nik badakit asko maite nauela, eta nirekin zituela etorkizuneko planak,
|
nik
ere harekin nituen bezalaxe. Baina nik ezin dut gezur baten gainean eraiki nire bizitza.
|
|
|
«zer habil hemen, tocayo!» erran eta alde egin omen zuen: «Hark ez zuen nerekin egoteko gogorik, ezta
|
nik
ere harekin! Animali ederra zen, yeah!».
|
|
2008
|
|
|
Berehala neri beha ipini zen!
|
Ni
ere hari behaka, harri geldian nindagoen. Geldituak nituen bihotza, giltxurreak, urdailla eta gorputz mugimendu guziak.
|
|
2009
|
|
|
Bi ezezagun gara, munduan zehar leku berdinetara joan direnak, momentu berberetan eta elkar ikusi gabe. Azken sekuentzian batuko gara,
|
ni
ere haren argazki guztietan agertzen naizelako. Eta biok esango dugu, zeu zara!?, eta pelikula egiten dutenean Clooney jarriko dute nire lekuan.
|
|
|
–Jainkoak bere irudi eta antzera egin zuen gizona, eta gu ere halaxe egin gintuen, baina horrek zera esan nahi du: a) haren antzera egin bazintuen zu, Domingo, Jainkoak ez du betaurrekorik; b) baina
|
ni
ere haren antzera egin baninduen, orduan baditu betaurrekoak; ergo c) Jainkoak baditu eta ez ditu betaurrekoak, baina hori nola contradictio in terminis den, Jainkorik ez dago? –eta Domingok, jakina, begiak nora ezean ipintzen zituen, bizi senak eta zuhurtziak Damasori eranstarazten zioten arte?:
|
|
|
Ez da bada ni baino askoz ederragoa, baina... Hori bai,
|
nik
ere haren elastikoa daukat?, eta ikusleen algara artean, Kimikako Nobel sariak alkandora horia erantzi zuen, Donostia 2016an Kultur hiriburu izatea sustatzen duen elastiko beltza agerian utziz, bere adiskide eta ikaskide Ian McKellenek Zinemaldian erakutsitakoaren berdin berdina.
|
|
|
–Jainkoak bere irudi eta antzera egin zuen gizona, eta gu ere halaxe egin gintuen, baina horrek zera esan nahi du: a) haren antzera egin bazintuen zu, Domingo, Jainkoak ez du betaurrekorik; b) baina
|
ni
ere haren antzera egin baninduen, orduan baditu betaurrekoak; ergo c) Jainkoak baditu eta ez ditu betaurrekoak, baina hori nola contradictio in terminis den, Jainkorik ez dago... –eta Domingok, jakina, begiak nora ezean ipintzen zituen, bizi senak eta zuhurtziak Damasori eranstarazten zioten arte–:
|
|
2010
|
|
|
eta hain zen barrukoa, bihotzaren erdikoa?, aldi berean; irri hura, egunik ilunenetan eta porrotik handienetan zer irabazirik ere badagoela oroitarazten didana: galdu arren, irabazi ere egin baitzuen amak auzia,
|
ni
ere haren haragi bereko bainintzen funtsean; amaren beste irri hura, ni neu ere irabazi ninduena, azken batean; irri hura, gure amarena?
|
|
|
–Trukua, trukua, trukua!?. Hiru aldiz egin zuen oihu, eta nola sentitu nituen
|
nik
ere haren hiru oihuak, garaipenaren ikur bailiran, harro ere sentiarazi nindutenak maila batean, buruan neukàn gau ilunean hiru izar txiki piztu balitzaizkit bezala, nik neuk ere nekez sinets bainezakeen begien aurrean ikusi nuèn miraria, nola sor zitekeen kapeluaren ezerezetik uso zuri bat??, eta gizonaren alde lerratua bainengoen ordurako! Bai, egia zen halako deslilura bat ere etorri zitzaidala, azpitik halako zerbait ere sentitu behar nuen, nik uste, trukua agerian jartzeak magiaren eta mundu magikoen posibilitatea ezeztatzen zidan neurrian?, baina nola poztu nintzen, poztu batez ere, egiarekiko atxikimenduaren eskutik!
|
|
|
hura guztia, hala ere, ez zen aitonaren aurkako erreakzio inkontziente bat baizik izan, menturaz. Eta Gerhardi neure adostasuna erakutsi nion, jakina,
|
nik
ere hark arestian adierazia sentitu bainuen une batez, lehengusuak izateari utzi eta anaitasun moduko batek hartzen gintuela eta bere baitan biltzen, hark esandakoaz guztiz jabetu ez nintzen arren.
|
|
|
eskaileretako hura, berriz, argi mehe bat zen, amaren betartean eguzki zilar kolore bat zizelkatu zuena eta nik nekez ahaztuko dudana, hain zen axalekoa —jolasaren ertzekoa— eta hain zen barrukoa —bihotzaren erdikoa—, aldi berean; irri hura, egunik ilunenetan eta porrotik handienetan zer irabazirik ere badagoela oroitarazten didana: galdu arren, irabazi ere egin baitzuen amak auzia,
|
ni
ere haren haragi bereko bainintzen funtsean; amaren beste irri hura, ni neu ere irabazi ninduena, azken batean; irri hura, gure amarena...
|
|
|
hura guztia, hala ere, ez zen aitonaren aurkako erreakzio inkontziente bat baizik izan, menturaz. Eta Gerhardi neure adostasuna erakutsi nion, jakina,
|
nik
ere hark arestian adierazia sentitu bainuen une batez, lehengusuak izateari utzi eta anaitasun moduko batek hartzen gintuela eta bere baitan biltzen, hark esandakoaz guztiz jabetu ez nintzen arren.
|
|
|
" Trukua, trukua, trukua!". Hiru aldiz egin zuen oihu, eta nola sentitu nituen
|
nik
ere haren hiru oihuak, garaipenaren ikur bailiran, harro ere sentiarazi nindutenak maila batean, buruan neukàn gau ilunean hiru izar txiki piztu balitzaizkit bezala, nik neuk ere nekez sinets bainezakeen begien aurrean ikusi nuèn miraria —nola sor zitekeen kapeluaren ezerezetik uso zuri bat? —, eta gizonaren alde lerratua bainengoen ordurako! Bai, egia zen halako deslilura bat ere etorri zitzaidala —azpitik halako zerbait ere sentitu behar nuen, nik uste, trukua agerian jartzeak magiaren eta mundu magikoen posibilitatea ezeztatzen zidan neurrian—, baina nola poztu nintzen, poztu batez ere, egiarekiko atxikimenduaren eskutik!
|
|
|
Aurreko hogeita sei eta erdi urte haietan, Aita Santua zelarik, kritikatu nituen
|
nik
ere haren zenbait egite edo jokamolde. Baina orduan, hainbeste saminen ondoren hilik ikusirik, benetako barne damua nabaritu nuen.
|
|
2011
|
|
|
Radio Nazionalak ematen zituen kontzertu klasikoak entzuten nituen, Pablo Neruda edo Gabriel Aresti irakurtzen nituen bitartean. Sasoi hartan deskubritu nuen Maiakovski ere, eta Lenini gertatzen zitzaion bera gertatzen zitzaidan
|
niri
ere haren poesiarekin, ez nuela ulertzen, baina mezu ezkutu hilezkorrak balira bezala irakurtzen nituen haren poemak gaztelaniazko edizio klandestinoetan.
|
|
|
Itzuli nintzenean, ezkaratzeko zizeiluan jarririk zegoen eta
|
ni
ere haren ondora joan nintzen.
|
|
2012
|
|
|
Nolanahi ere, bolizko figura hori benetan gustukoa dut, eta begiratzen diodanean Donostiako dendari zahartxo haren irribarretxo atsegina dakarkit gogora. Orduan bera nitaz fidatu zen, eta
|
ni
ere haren hitzaz fidatu nintzen. Horregatik ez dut monjetxoa inoiz peritu batengana eraman, benetan mamut baten letaginez egina den ala ez egiaztatzeko.
|
|
2014
|
|
|
|
Ni
ere harengatik bizi naiz, ez jarri hain jeloskor.
|
|
2015
|
|
|
Lo nengoela ere otoitzean nengoela begitantzen zitzaidan. Izan ere, hemen zen maitasuna haztea eta hemen ziren nik Jaunari egiten nizkion maitasun negarrak eta ezin eramana; ezta ez zegoen
|
nire esku
ere Harengan pentsatzeari uztea, nik nahi izan arren eta eginahalak egin arren. Hala ere, esana egiten nuen ahal nuenean, baina honetan gutxi ahal nuen edo batere ez, eta Jaunak ez zidan sekula ere kendu; baina egin nezala esaten bazidan ere, ziurtasuna ematen zidan beste alde batetik, eta haiei esan behar niena irakasten zidan, eta orain ere hala egiten du, eta nahikoa arrazoi emanik, ni guztiz ziur geratzen nintzen.
|
|
2016
|
|
|
Hortaz, emakumearekin joan nintzen dendaren barruko alderaino, eta aulki gainean jarriak zituen parpailak nire eskuan hartuz, esertzeko asmoa banu bezala, andrea bere aulki baxuan eseri zen, eta berehalaxe eseri nintzen
|
ni
ere haren ondoan.
|
|
|
Herodesek Jesusi leporatu zion krimen bakarra zoraturik egotearena izan zen? eta
|
nik
ere hark bezala pentsatzen dut!... Bai, zoraturik zegoen; haren eromena, errege aulki bihurtu nahi zituen hilkorren bihotz gaixoak bilatzean zetzan.
|
|
2017
|
|
|
–oihu egin zuen?. Baldin badakik, esadak,
|
nik
ere haren izena jakin dezadan, eta gero lasai, neronek maneatuko diat eta. Baina honela, ezer jakin gabe, jitoan, nora joan behar diat?
|
|
|
Ohean etzan nintzen eta begiak zarratu nituen. Itsaso bare barea kulunkako erritmoan arnasa hartzen aditzen nuen, eta iruditzen zitzaidan
|
ni
ere haren gainean igeri ari nintzela gora eta behera, kalatxori bat bezala. Eta horrelaxe, goxoki urrumakatua, lokartu eta ametsetan hasi nintzen.
|
|
|
«Jainkoaren umea zara, nolanahi ere. Eta
|
ni
ere Harena izango naiz luze baino lehen, goratua bedi Jesus. Etorri».
|
|
|
Amak, denborarik galdu gabe eta bere arrazoinamenduan tematua,
|
ni
ere haren alde bildu nahiz, galdatu zidan:
|
|
|
Gure aita zenak ere beti esan izan zuen, mundu honetan bizitzeko konformidadea behar duela gizonak. Garai batean ez nengoen batere konforme baieztapen horrekin, haserretu ere egiten ninduen, baina urteen poderioan
|
ni
ere haren arrastoan sartu naizela esan liteke, min ematen badit ere.
|
|
|
Nik ez nekien oso ondo zer zen plusbalioa, ekonomiaz gauza asko ari baitzen ikasten Jontxu, baina,
|
ni
ere haren kotxean joaten nintzenez, baietz pentsatzen nuen, herriari itzultzen zitzaiola Muñagorritarren aberastasunaren zati bat, Jontxuren amak irribarre onbera harekin goxoki bat ematen zigunean bezala: –Tori, txiki?
|
|
2018
|
|
|
Zuhur banintz, banintzande
|
ni
ere hura gaberik;
|
|
|
|
Ni
ere hura gabe elikatuko naiz orain.
|
|
|
Berak esan zuen hori ere berdin zitzaiola jadanik, pikutara joana zela dena. Orduan esan nion
|
ni
ere haren aitaren iritzi berekoa nintzela. Uko egiten niola berarekin jarraitzeari.
|
|
2019
|
|
|
Mailu bat dauka eskuetan eta begira gelditu zait, zutik, erabat geldi, mamu baten aurrean balego bezala.
|
Ni
ere hari begira, irribarre arina ezpainetan.
|
|
|
—Nire aita gizon egokia zen, hala komentatzen zen Le Splendid hotelean, eta hala iruditu zitzaidan
|
niri
ere haren gaztetako argazkiak ikusi nituean, Le Phare garaikoak. Kolore beilegiko jertse finekin ibiltzen diren golf jokalari beltzaran horietako bat.
|
|
2020
|
|
|
Eta
|
nik
ere haren zapaldu bat gustura hartuko nukeela pentsatu nuen.
|
|
2021
|
|
|
Egiari zor, izugarrizko ilusioa egiten dit harekin alderatzen nautenean. Horrek esan nahi du jendeak pentsatzen duela
|
ni
ere hark lortu dituen gauzak lortzeko moduan nagoela, nigan sinesten dutela. Haren lorpenak izugarriak dira.
|
|
2022
|
|
|
Beti gustatu izan zait dortsala jartzea, eta zerbait berria probatu nahi nuela konturatu nintzen. Herrian bertan, mendi taldea izateaz gain, Axari Trail lasterketa ere antolatzen da, eta
|
ni
ere haren itzalean hasi nintzen korrika. Krosean ere ibilitakoa nintzen ordurako, Behobia Donostia batzuk ere eginak nituen, eta zaletasuna banuen.
|
|
2023
|
|
|
Eta Alexek benetan maite baninduen eta nirekin egon nahi bazuen, nire bitxikeriak, nire berezitasunak onartuko zituen, beste munduko gauzarik ez baitziren.
|
Nik
ere harenak onartu nituen eran, bide batez.
|
|
|
Nire heriotzaren berriak Kamilaren belarrietara heltzen badira, jakin beza barkatzen diodala: ez baitzegoen hura miraririk egitera behartua, ezta
|
ni
ere hari eginaraztera; eta, nire laidoaren eragile nerau izan naizenez gero, ez da zergatik..." (i, xxxv).
|