|
2000
|
|
|
|
Nik
esan nahi nuena da sarritan profesionaltasunarena panazea bat bezala aurkeztu zaigula. Eta ez da horrenbesterako.
|
|
|
Orain ez bezala, oso zaila iruditzen zitzaidan animazioa egitea, gainera ez nuen inor ezagutzen. Baina bizitza izugarria da eta,
|
nik
esan ohi dudan bezala, unibertsoa koherentea da. Beti gustatu izan zaizkit hizkuntzak, eta ikasketak amaitzear nengoela, errusiera ikasteari ekin nion ekialdeko irakasle batekin.
|
|
|
Eta gaurko egunean" estatu kolpea" emango bagenu Castron euskaldunek aginduko genuke...
|
Nik
esaten dut Euskal Herria dela eta haserretu egiten zaizkit... Han ere badaude fatxa autentikoak!
|
|
|
|
Nik
esaten dut Ortzaika beti Berlin Ekialdea izan dela Orion: alemaniarrak, baina alde demokratikokoak.
|
|
|
Joño, hau txinatarra da baina exiliatua, beraz ez da oso komunista, oso" txarra" eta gorria, orduan irabazteko arrisku handia du...
|
Nik
esango nuke berdintsu gertatzen zela Portugalekin: Portugalek badu sekulako literatura, eta sekula saririk jaso gabea.
|
|
|
Propio eginda dago: batzuk oso aforistikoak dira, beste batzuk poetikoak, beste batzuk pasadizo kontaerak borroka handiak izan nituen editorearekin gehienetan narratiboenak edo pasadizokoak direnak kentze aldera, eta
|
nik
esaten nion ezetz, erreibindikazio hori zegoela justu hor. Orduan, bertsolari artean nabilela tipo batek zerbait kontatu eta niri kontaera horrek bereziki hunkitu baninduen bere garaian, nik uste dut horrek eskubidea daukala sakontasun usteko beste batzuekin batera egoteko liburu berean.
|
|
|
hitz egiteari egokiago deritzot, honen jarduera hainzabala izan baita historikoki eta munduko esparruan zehar.
|
Nik
esango nuke konkistaharrapakaritzaren gertakizun nagusiena dela eta gure Herria konkistapeko Herria dela.
|
|
|
Ez dakit, ba, nik. Garai batean jende asko bizi ginen hemeneta, ez dizut
|
nik
esango inoiz inor ezkutatu ez zenik baina, nik behintzat ez dakit ezerhorretaz. Ezertxo ere ez.
|
|
|
" Gorputzeko humoreek, beren ohiko eta arauzko jin joanetan, nahigabean eta oharkabean gobernatzen dute gure borondatea; nahastuak zirkulatzen dutelarik, ezkutuan eta isil gordean, menean hartzen gaituzte, halako moldez, non gure egiteetan nabariro parte hartzen duten, guk haien berri ez dakigula". Eta
|
nik
diotsut: nork neur lezake merituaren zinezko neurria eta balioa, baldin geure borondatearen jabe garenetz ez badakigu?
|
|
|
Bada, batzuetan hain egiazkoa eta hain zinezkoa iduritzen zaidala txakurra, non tentaturik egoiten bainaiz hezur baten edo haragi puska baten emaiteko... Eta
|
nik
diotsuet: baldin gazte zelarik koadro horiek egiten bazituen, zer ez ote du eginen gaur egun, hainbertze urteren buruan...?
|
|
|
Leiho handien artetik, abuztuko eguzkiak bere indar kiskalgarria iragazten zuen, mila aldiz areagotua, ni urtu gogo iduri. Eta
|
ni
diot, barne hartan geunden bi lagunetarik, itxuraz bederen, neroni baizik ez bainengoen bero gogorrak galdatua. Togasek dutxatu berriaren freskotasuna agertzen zidan, arratsaldeko lauretan.
|
|
|
Badakit. Nik ez dut hori esan nahi, ordea;
|
nik
esan nahi dudana da zalantza egiteko zio pisuzkoak ditudala, ez baitut beste inor ezagutzen niri gertatu zaidan zorigaitzaren parekoa gertatu zaionik. Ez, ez dut ezagutzen.
|
|
|
Oi, oi,
|
nire
esanak desitxuratzeko edo bihurritzeko abildade handia duzu, Smart. Zaindu egin zenituzke apurtxo bat pultsio horiek.
|
|
|
Zergatik haginkatu zuten halako herraz bizia kendu arte?
|
Nik
esango dizut, neure buruari esan nion era beretsuan: adarbakarra Gure Salba  tzailearen irudi berbera zelako, aita Dabiden etxean guretzako jasoa izan zen adar salba  tzailea; hura Maria Ama dohatsuaren baitan egin zelako haragi, eta bertan bizi izan zelako gu salbatzearren.
|
|
|
bat, neure iragana ezkutatu nahi izateagatik; bi, bizimodu hura utzi izanagatik. Ni ez nengoen, ordea, gehiago pairatzeko prest, eta esan nion gaizki ulertu zuela nire galdera, nik ez niola sexuaz galdetzen, bere esistentziaren funtsaz baizik, eta kontuz ibiltzeko, gero,
|
nire gainean
esaten zituenarekin. Harri eta zur gelditu zitzaidan begira, nire mehatxua ulertuko ez balu bezala.
|
|
|
Gero, denok berriro elkartu eta pizzeria batera afaltzera joan garenean, jendeak zein atrakziotan ibili garen jakin nahi izan du, eta gure sentsazioei light egi iritzi diete. Baina
|
nik
esan dezaket ez direla hain txepelak izan; are gehiago: hain zuzen ere haiexetan izan dira nire bihotzaren taupadak desberdinak.
|
|
|
Dâailleurs, guztiz harritzekoa ere ez da, ze mutila net erakargarria da. Zer gura duzu ba
|
nik
esatea. En plus, Luisek bera zirikatzen jarraitzen du eta atzo, urrunera joan barik, aspirina bat eta kondoi bat eman zizkion:
|
|
|
Aurre  koan aipatu zenidan behin sagar betekada bat izan zenuela eta harrezkero ezin dituzula ikusi ere egin". (
|
Nik
esaten ahal nion berak duen lehorreriarako oso egokiak direla, osasunerako inondik ere donuts ak baino egokiagoak, baina ohi bezala katuak mihia jan dit...; ni lotsa  garri uztearren, edozer egingo lukee  la  koan nago).
|
|
|
Ez dut ezer ulertzen, Karmelo. Gainera, niri Rakelen egunerokoa interesatzen zait, eta
|
nitaz
dioena.
|
|
|
Gainera, hirietako estolderietan dioten bezalako arratoitzarrak baldin badaude, oso litekeena zen katuak ere halakoxeak izatea. Hala ere,
|
nik
esango nuke...
|
|
|
– 1982an Egin egunkariko kazetari bat sartu zen Carabanchelera –gogoratzen du Antxonek– Elkarrizketa edo galdera batzuk egin zizkidan.
|
Nik
esan nion: " Kalean jendeak gogor jarraitzen badio, gazteek batez ere, guk eutsiko diogu hemen!" Eta eutsi egin diogu, eta emaitzak ikusten ari gara.
|
|
|
|
Nire alde
esanen nizukeen
|
|
|
Afarira joan aurretik, Mikelengandik gordean, Lauaxetak afarirako bizkar zorroan zuen gorbata janztearen egokitasunaz galdetu zidan, eta
|
nik
esan nion hobe zuela gorbata bizkar zorroaren zokondorik ezkutuenean gordeta uztea, barregarri agertuko zela bestela Mikel eta bere lagunen aurrean.
|
|
|
Ez zirudien
|
nik
esandakoen erruz oso mindua.
|
|
|
Lauaxetak gure bidaiaren nondik norakoez galdetu zidan, eta
|
nik
esan nion Orexatik aurrera ez nekiela nora joko genuen, ez nekiela nondik zehar eta zenbat denboraren buruan helduko ginen Zeanurira.
|
|
|
" Ixo", agindu zion Luzik; haurra ohean zela ta; gero, Xani: " ba,
|
niri
esan, Henri hirian dela". " Hik ba al dakik ukranieraz?", galdetu zion Lazarok Xani; honek buruaz ezeztatu eta:
|
|
|
Ez zuen hartu nahi izaten.
|
Nik
esaten nion: hartu geroko.
|
|
|
oinez ibiltzen naiz, ez dudalako trenerako sosik. Eta
|
nik
esaten nion: trenean ibiliko bazina, ez zenituzke zapatak xahutuko hola".
|
|
|
Goizaldean behintzat han ikusi nitian Pitita eta biak.
|
Nik
esan nioan: etxera joango gara ala?
|
|
2001
|
|
|
pertsona bakoitzak aukeratu behar duela nola bizi nahi duen, gizona ala emakumea den kontuan izan gabe.
|
Niri
esaten zidaten" Zergatik panpox" emakume batek bakarrik egin zezakeela, eta ez da egia, gizon batek oso harreman estua baldin badu semearekin, idatz dezake liburu bera. Gure adinekoak oso markatuak gaude, baina ni dezente intsumisoa naiz, baita marka horrekin ere.
|
|
|
Ez zitzaidan bereziki kostatu. Nik ez dut erridikuluaren zentzurik batere, eta nahiz eta
|
nik
esandakoekin jendeak barre egin horrek ez ninduen lotsatzen. Horrek frogatzen du hizkuntza bat ikasi nahi duenak lortu dezakeela.
|
|
|
Hala ere,
|
nik
esango nuke liburuaren kalitatearen neurketa lehen zihoan bidetik doala: denbora pasatzen utzi behar da, alde batetik, liburu batek bere buruari eusten dion ikusteko; bestetik, azterketa kritikoa sakondu behar da, ikuspegi historiko zabal samarrekin, unean uneko modetatik urrunduz; eta, azkenik, irakurlea hezitzeko kultur ekintzak indartu behar dira, hala eskoletan nola kulturguneetan; irakurle jantzia, ohartua, ezinbestekoa da liburu baten kalitatea neurtzeko; irakurle horren lana ezinbestekoa da liburu on bat historian zehar nabarmendu edo klasiko bihurtuko bada.
|
|
|
|
Nik
esango nuke ezetz. Euskal Herrian bizi garenok ez dugu aukerarik.
|
|
|
berak esaten du mago bat mago bat dela, ez duela aktoreekin zerikusirik. Eta
|
nik
esaten dut mago bat aktorea dela. Aktoreek saldu behar dugu magoaren rola.
|
|
|
Magian badago psikologia bat ere.
|
Nik
esango ditut lau zenbaki, eta badakit zuk zein aukeratuko duzun. Pentsatu zenbaki bat batetik laura.
|
|
|
Izan ere, bat gainerakoetatik nabarmentzen badut, norbait mindu daiteke. Esatea dudana da, den denek asmatu dutela igartzerakoan zer zen
|
nik
esan nahi nuena, eta denek egin didatela zerbaiten ekarpena.
|
|
|
(Harrituta)
|
Nik
esango nuke zentrifugatzen ari dela...
|
|
|
Denak
|
nire
esanetara izateko berriro haurdun geratu dut. (Daniri) Zer diozu?
|
|
|
Guri?
|
Niri
esan nahiko duzu... Ez dit begirik kentzen, bere Julieta naiz...
|
|
|
114 dezunaren haritik
|
nik
esango nuke/ ba zuk esaten zenuen bizitza
|
|
|
LU./ ehhh nere nere ustez etxen dena lan denak banatu behar dia eta ez mutilakesaten dun bezela oaintxe honek esan dun bezela publizitate aurretik ehhh neskaknahi deula kendu lana beaiei ez dieu nai kendu X
|
nik
esaten det dena banatzeko eztazeatikan batzuk neskak etxeko lanak dena banatu ezta
|
|
|
Noski, euskararen status soziala aldatuz joan da, biztanleriaren pixkanakakoalfabetizazioak ingurumena itxuraldatu du, baina azalpen honek, oro har egokiaizanagatik, ez gaitu erabat asetzen.
|
Nik
esango nuke Obabakoaken sariztatzea izanzela hausturaren unea.
|
|
|
Ene ustez, poemakzalantza agertzen du, eraikitzen ari omen garen nazioaren inguruko zalantza, etanolabaiteko interesik eza halako estatu tekniko artifizial baten lorpenean. Izan ere, eta beste testu batzuk gogoratuta,
|
nik
esango nuke Sarrionandiari ez zaiola atlaseanagertzeko moduko estatu hutsala eraikitzea interesatzen. Nazioaren ideia bera ere (eta bere zutabe gertatu ohi den planteamendu esentzialista eta batasunzalea) zalantzan jarri izan du behin baino gehiagotan (ikus. Harriak eta herriak?
|
|
|
Ikusten!
|
Nik
esaten nuena! Non ikasi duzu hori, seme?
|
|
|
Egon, egon!
|
Nik
esango dizut: hementxe, eskaileretan!
|
|
|
" Baina nola ez zera aurretik jaitsi?", amona izatear dagoen Mariak suhiari. "
|
Nik
esan diot baino...", berriz, hark. " Ea, goazen!" Domingo hara eta hona denda erdian, gora igo arropak aldatzera ala zuzen zuzen auto bila abiatu?
|
|
|
Lehen atomo bonbekin edo zebiltzanean âorain ere badabiltza, baina gauza zaharra delako gutxiago mintzatzen da jendea horretazâ inoiz irakurri nuela uste dut halako zerbait, alegia uranioak (eta oker baldin banabil, barka) bere egitekoa egiteko (uranioa ez, plutonioa dela uste dut) behar zuela tamaina bat izan, gaztelaniaz masa crÃtica deitzen ziotena eta hortik behera ez zuela ezer egiten.
|
Nik
esango nuke hizkuntza kontuan ere badela masa crÃtica horren antzeko zerbait, baina muga hori ezin jar daitekeela, alegia, beste zenbait gauzatan dagoen bezain zehatza, ezta gutxiagorik ere. Baina muga bat badago; esan nahi dut, honenbeste hiztunetatik behera erabiltzen den hizkuntza txikia da eta txikia denez, eta hor dago kontua, besteren premian dagoena, edota hortik gora pasatzen baldin bada, hizkuntza handiagoen artean sartzen da eta ez du horrenbesteko besteren laguntzaren premiarik.
|
|
|
Berandu ibiltze hori, beraz,
|
nik
esango nuke lanetan beretan eta horietaz egin diren estudioetan ezaugarri aski nabarmena dela eta gainera estudioetarako, argitaratzeko eta gainerakoetarako laguntza batez ere etorri zaigu literatura, literatura bezala, gehiegi axola ez zitzaion jendearengandik, eta batez ere hizkuntzalariengandik. Refranes y Sentenciasetakoak, Darmstadt en zeudenak, hizkuntzalari batek argitara zituen eta hizkun  tza zitzaiolako axola.
|
|
|
Euskal literaturaren lehenbiziko kondaira zein da?
|
Nik
esango nuke aita Aranak norbaiten historiaren bukaeran, oker ez banago Labayruren Historia del SeñorÃo de Vizcaya liburuaren azken aldean, sartu zuela zenbait berri euskal literaturaz, baina ezin esan daiteke, eta Aita Aranak ere ez zuen hori pentsatzen noski, hori euskal literaturaren historia denik. Lehenbizikoa dirudienez Orixerena da, Orixek euskaraz egin zuena8 Nik ez diot Orixerenari deus kenduko, baina esate baterako hau esan daiteke:
|
|
|
Lizardiren Biotz begietan hizpide harturik, zera dio gure buruak euskaldun gisa ezagutzen lagunduko liguketen literatur ispiluez: " Ez dut
|
nik
esango, harrokeriaz mintzatzea litzateke eta, euskal arima zer nolakoa den aditzera eman duenik [Lizardik]. Bai, ordea, adierazi duela zein den euskal eredua, euskaldunik gehienok, denok ez baldin bada, maite dugun ametsa, xamurtasunez eta isiltasunez nahasia".
|
|
|
Axularren liburua, ordea, ez da buruz ikasteko eta kantatzeko, irakurtzeko baizik. Behin batean hemen aurkitu ziguten Euskal Herriko lehenbiziko burgesa Peru Abarka zela12;
|
nik
esango nuke askoz ere lehenago eta nabarmenago, hamazazpigarren mendean burges izan zitekeen neurrian, burges izpiritua Axularrengan agertzen dela, eta burgesen artean zabaldu zela haren liburua. Garai hartan gutxi gorabehera Donibanek eta Ziburuk elkarrekin Bilbok adina bizilagun zuten.
|
|
|
1) hitzalditxo bat egin nuen behin, gero argitara emana, Oihenarten olerkiei buruz2; 2) hitzalditxo horretan, bizpahiru hitz sartu nituen bidenabar" axulartar" zirelakoen kontra, Aita Villasanteren kontra batik bat; 3) hori zela eta aipatzen nuen Altube jaunaren Erderismos ez berak finkatutako legeak mugatzen saiatzeko, baizik nire ustez gutxi edo gehiago mugatu beharrak zirela adierazteko. Euskeran,
|
nik
esanari erantzun dio Altube jaunak, axulartarrak eta Aita Villasante, oso oker ez banago, zeharo alde bat utzirik.
|
|
|
Dena den, ez da beharbada gehiegizko ausarkeria izango
|
nik
esatea ez dela eginbide zailegia zenbait arrazoi ikustea edo erdi ikustea. Larramendik, adibidez, besteek baino gorago zeuzkala jarriak begiak:
|
|
|
Hemen, gaur aurki daitekeen euskal batzarrik lotsaizunezkoenean, Aita Villasante Kortabitarteren ondoren gainera, hitz egitera lotsagabetu naizenez gero, alferrik litzateke baimen eske eta aitzakia bila hastea. Hasi nadin beraz
|
nire
esatekoak esaten, nola edo hala.
|
|
|
Ordutik hona, zenbat eta zer nolako liburuak agertu dira euskaraz! Nik ere amets dut duela berrogeiren bat urtetako Paradisua, baina, Paradisu hura ezagutu dudalarik, ez dit inork
|
niri
esango alderatzekorik ere orduan ikusi genuenik. Gezurra badirudi ere, euskal liburu berrien oraingo emanak tristatu egiten du zenbait, poztu beharrean.
|
|
|
" Beronek ere âAstarloak, alegiaâ, maisuaren antzera, bere obra guztiak erdaraz egin zituen". Tira,
|
nik
esango nuke, eta Kintanak berak horixe dio goraxeago, gero gogotik itzuri bazaio ere, gehixeago eta hobekixeago egin zuela Larramendik durangarrak baino.
|
|
|
Eta horrenbeste izakiren izaera itxuraberritu zuen izpirituaren gardena eta garbia! Ez dut
|
nik
esango, harrokeriaz mintzatzea litzateke eta, euskal arima zer nolakoa den aditzera eman duenik. Bai, ordea, adierazi duela zein den euskal eredua, euskaldunik gehienok, denok ez baldin bada, maite dugun ametsa, xamurtasunez eta isiltasunez nahasia.
|
|
|
Cours de linguistique générale delakoa 1916an, ni jaio berri nintzela, argitara zuten; Cantor, bai, dirudienez, 1918an hil zen. Bada aldea,
|
nik
esaten dudana gorabehera, Oihenarten Notitiaren lehen argitaralditik bigarrenera, eta euskarari dagozkion gaietan hain zuzen. " Pro domo" n zenbait lerro kendu ditut.
|
|
|
Onerako ala gaitzerako izan den, ez nuke
|
nik
esango. Aldi joanen nolabaiteko berpizte horrek neurri meharragoak ditu, beharbada, natur zientzien eremua mugatzen dutenak baino eta, harrigarriro hazi bazaigu ere, hurbil du agian, natur zientziak baino hurbilago noski, goi aldetik eta noraezean hertsatzen duen asintota moduko lerroa.
|
|
|
Arrixku gogorrean gaude. Au esan bearra zegoan, eta ala bear eta
|
nik
esan".
|
|
|
herri jendea konbentzitzen dut, eta bertso zaharrak esatera eta kantatzera, eta baita idaztera ere ekarri dut. Baina jende eskolatua ez dakit
|
nire
esanetara jartzen. Nire errua izango da.
|
|
|
Elkarbizitza aipatu dut aurretiaz eta horretara ekarrinahi nuke, azkenez ere,
|
nire
esatekoa. Zer ekar diezaioke euskalgintzak gizarte honi?
|
|
|
Egia diozu, Sokrates. Nire arteari dagokionez horrek eman dit lan handiena, eta Homerori buruzko gauzarik ederrenak
|
nik
esaten ditudala uste dut, inork ez baititu egin Homerori buruz nik adina interpretapen, ezta nireak bezain ederrak ere, ez Lampsadako Metrodorok3, ez Tasosko Estesinbrotok4, ez Glaukonek5, ez nire aurretiko inork ere.
|
|
|
Nik, niri dagokidanez behintzat, egia besterik ez dut esaten, gizon arruntak egin behar duen moduan. Eta orain, pentsa ezazu galdetzen nizun horri buruz, zein erraza eta ohikoa den gizon guztiek
|
nik
esaten nuena ulertzea, hots, baten batek teknika osoa lortzen duenean azterketa metodoa berbera dela. Jarrai dezagun arrazoiketarekin; orduan, margolaritza teknika osoa al da?
|
|
|
. lon.
|
Nik
esango ditut, oso ondo gogoratzen baititut.
|
|
|
Nire ustez, txirularen, zitararen, zitararen laguntzaz abestearen edo rapsodikaren arteetan, ez duzu inoiz gizonik ezagutu Olinpo12 edo Tamio13, Orfeo14 edo Femio15 Itakako rapsodari buruz adierazpen zehatzak egiteko gai dena, baina Efesoko lonen gainean zer esan jakin gabe aurkitzen denik, eta lonek ondo zer deklamatzen duen eta zer gaizki guri adierazten ez dakienik. lon. Honi dagokionez ez dut zure aurka ezer esatekorik, Sokrates; baina, hala ere, beste honetaz jabetzen naiz, hots, Homerori buruz gizonek esandakoen artean
|
nik
esaten ditudala ederrenak, eta berari buruzko nire ideiak ugariak direla; eta denek baieztatzen dute Homerori buruz ondo hitz egiten dudala, baina gainerakoei buruz, ez. Azter ezazu, bada, zer esan nahi duen honek.
|
|
|
19 ‘Ezagule’ hitzak ez du, batzuetan,
|
nik
esan nahi dudana ongi betetzen. Ezagule zerbait ezagutzen duena da.
|
|
|
Eta nire benetako fede irakasle diren gizaki horiek Espirituak berak gantzututakoak dira, zehazki Elizako artzainak dira. Apostolu gizaki arrunten kateko gizaki arruntak, Espiritu Santuak aukeratuak dira
|
niri
esaten didatenak zertan datzan nire fedearen edukia, zein liburu den sinesgarri, eta idazki bakoitzaren zein den fedezko irakurketa egokia eta zein ez.
|
|
|
|
Nik
diot zuekin nagoela
|
|
|
|
Nik
diot balio bera duela formulak
|
|
|
|
Nik
diot
|
|
|
B feriara baino lehen artatutako zezena zirudien,
|
nik
esan banu. Oso itxura ona zuela, alegia.
|
|
|
Aholkulariak ere kalkulagailua astindu zuen eta azkenean bertako bisorean azaltzen zen zenbakia erakutsi: 2.345.567 Ikusten, esan zidan, ergel memelo erabateko batekin ari bailitzan, hauxe da galdu duzuna gauzak
|
nik
esan bezala ez egiteagatik.
|
|
|
Zer aldatu da?
|
Nik
esanagatik, potxak potxak dira, eta babarrunak babarrunak. Baina handik aurrera, hamar milioi pertsonak esango dute, nirekin batera," hau potxa bat da", babarrun gorria seinalatuz.
|
|
|
Baina handik aurrera, hamar milioi pertsonak esango dute, nirekin batera," hau potxa bat da", babarrun gorria seinalatuz.
|
Nik
esaten badut" Lizardi versolari bat zen", hamar milioi pertsonak errepikatuko dute; kontuan hartzen bada hamar milioi baino askoz ere gutxiago zaretela Lizardi poeta bat zela esaten duzuenak, Lizardi versolari bat izango da, edo ez da deus izango. Zuek kontra egiten saiatuko zarete, noski.
|
|
|
Baina Jefea ez bide zen hain konforme Ugatzak
|
nitaz
esandakoarekin. Etzekiapá, etzekiapá, errepikatzen zuen, agian zomorroide horrek arazoak sor ditzake.
|
|
2002
|
|
|
N. SAN MIGUEL. Barkatu, agian, gaizki interpretatu duzu
|
nik
esana. Duintasunari buruz hitz egitean desobedientzialariaren ikuspuntutik hitz egin dut, ez bere parean dagoen ikuspuntutik.
|
|
|
Zioen hizkuntza tresna bat dela eta eskura egon behar duela. Eta
|
nik
esango dut hizkuntzak egon behar duela eskura, ahora eta belarrira. (...) Poesian nik ez dakit mintzatu daitekeen gaiaz.
|
|
|
Bai, baina ez dagokit
|
niri
esatea agiriaren dinamikara gehituko den ala ez, hori beraiek esan dute, hala bada. Edozein eratan, honek zerbaiten pizgarri izan nahi du eta gatazkaren konponbidearen bideak, zerbait askoz zabalagoa eskatuko du, baita Lizarra Garazi gaindituko lukeen zerbait ere, hark porrot egin bazuen guztiek zerbait gaizki egun genuelako izan zen eta.
|
|
|
E. MAJUELO. Bueno, bada,
|
nik
diot sortu zela, eta hori behar dela. Treguarekin edo gabe, gizartearentzako beste mezu berri bat behar dugu.
|
|
|
|
Nik
esan ohi dut, idazle bat bere lanetik biziko ez baldin bada ere eta euskal literaturan gehienok ez gara lan honetatik bizi lan honetatik biziko balitz bezala lan egin behar duela, seriotasun guztiz. Orduan, nire idazteko modua, nolabait, modu diziplinatu bat da, ordu dezente eskatzen duena.
|
|
|
|
Nik
esan izan dut saioetan" niri gaur ez kirolari buruzko gairik jarri"; eta asmatu gainera, gai jartzaileak kirolari buruzko gaia prestatua baitzeukan niretzat. Agurra serio serio kantatu izan dut propio.
|
|
|
Euskal Herriaren aitortza, Euskal Herriko herrialde desberdinen harremanen sendotzea, autodeterminazio eskubidea... Ez dakit Ibarretxe lehendakariak buruan zer duen, baina
|
nik
esango nuke Legebiltzarraren aginduari jarraituz araudi juridiko berriaren bidetik jo daitekeela, maiatzaren 13an lortutakoaz gain beste pauso bat emanez.
|
|
|
Unibertsitateko" intelligentsia" guztia, ez dira eta zipitzik idazten ari, gure kontra halakoak esan eta idazten ari direnean. Buesak dioen bezala" la no España" iristen denean hemen zenbat lanpostu galduko den ere kalkulatu dutela eta esaten ari direnean...
|
nik
diot," kaben la letxe, ez al dago ekonomiako katedradun abertzale bakar bat hori gezurra dela erakutsiko duenik?". Europan boikotatuko gaituztela argudioan oinarritzen dira, Eskozia bat dela beraz sekula era baketsu batean bereizi Ingalaterratik, Eki Alemania sartu ez balitz bezala, Europaren baldintzetako bakar bat ere betetzen ez zuenean.
|
|
|
Atzean dagoen ideia axola zait". Horregatik, Euskal Herria erabiltzeagatik gure artean hainbeste emozio sortu duen Euskadi zakarrontzira botatzea proposatzen ikusten dudanean,
|
nirekiko
diot" gu bai garela ikonoklastak!".
|
|
|
Adituek diotenez, Lehen Munduko gobernuek bultzatu dituzten energia aurrezteko politikek oso arrakasta txikia eduki dute. Agian, ausartuko naiz
|
ni
esaten, ez dagoelako energia aurrezteko politika koherente bat aurrera eramaterik lehen munduko ekonomia guztiak hankaz gora jarri gabe. Denok gaude preso, denok gara galipotaz zipatutako ubarroi famatua.
|
|
|
Eta berealakoan, an ekarri zidan Azpilikueta bonbil erditxoa. Neure kautan bai
|
nik
esan ere: Amaika jende poztuarazi du zorionez ere, Azpilikueta bedeinkatu onek.
|
|
|
–Azkar baino lehen sinetsiko dituzu
|
nik
esandako guztiak, esan zion Zilarbizik?. Ixo, ixo, ixxxxo.
|
|
|
Beraz, poesiaren baitan argigune baten distira legoke, emozioak eta pentsamenduak elkarri nahasten zaizkionean eta elkartze lehiatsu horretatik hitzaren erreten goria sortzen delarik.
|
Nik
esango nuke poesia, neurri batean, musikaren pareko dela, honek bakarrik sentiaraz bailiezaguke gure arima propio eta bereziaren taupada. Musika hunkigarri batek bai bailirudike hesteetaraino sartzen digula ukabila, gure barnean datzan egia emozionatuen sumendia esnarazteko.
|
|
|
Mintzaldiaren ondoren horixe bera aholkatzen diet, gurasoei edo aitona amonei galdetzea, hain zuzen. Aholkua jarraitzen dutenek pozik azaltzen didate
|
nik
esandako istorio batzuk, haientzako ipuinak dira askotan, historia txiki horren tarteak, beren oroimenetan gordeta dauzkatela, eta haiek gogoratuz ondo pasatzen dutela.
|
|
|
eta zango okerra izan? Edo, adibidez, Helena eder, ez dut
|
nik
esango,
|
|
|
–Zer ezin duala! Jaiki oraintxe bertan, edo
|
nik
esango zioat.
|
|
|
Sarak besagainak goratu zituen. Eta
|
nik
esan nion, serio:
|
|
|
Aresti jauna, zu Bilbora ohitua zaude eta ez dakizu hemengo berri.
|
Nik
esango dizut. Eibarren ofizinetako jendea beharginak baino ordubete beranduago sartzen da lanera, bai goizean bai arratsaldean.
|
|
|
" ez dago beste erremediorik, gaixo hori".
|
Nik
esandako guztia esaten ari zi  tzaion aitari, xehetasun guztiak gogoratuz eta ia nire hitz berak erabiliz, baina amaren kontakizuna arrotza zitzaidan. Hotza.
|
|
|
Ez nuen, ordea, zer eginik: haiek ertzainek bezala drogazalearen anaia bezalakoek nitaz pentsatzen zutenak indar handiagoa zuen
|
nik
esan nezakeen guztiak baino. Nola irten zulo itsu hartatik, hura zen asmatu behar nuena, uste ez bezalako bide bihurria hartzen ari baitzen hilketaren lekuko izana.
|
|
|
Zer, ez ditun ikusi? Tira, hator
|
nirekin
esaten dit ahots zakarrez, zumardiaren bukaera seinalatzen didalarik.
|
|
|
hura ekarri nuen hizpidera. Aita ez zen akordatzen, baina
|
nik
esandakoak lotsatu egin zuela iruditu zitzaidan. Testamentua esaten ari balitzait baino serioago erantzun zidan:
|
|
|
Eta puntu hauei buruz ari garelarik, esan dezagun euskara eskasa erabiltzeak berarekin dakarrela, batzuetan, euskara on eta egokia baztertzea ere. Eta hemen berriz ere nire esperientziara joko dut,
|
nire aurrean
esan baitzion ama batek bere umeari oraintxe berean egingo dut edo holako zerbait. Eta aldamenetik berehala zuzendu zion ikastolako maisu batek:
|
|
|
erlatiboetan" non"," zein" edo holakoak erabiltzea, kasurako, edo kausaletan" zeren" edo" zergatik" bezalako galde hitzekin hastea. Iduri luke hau
|
nik
diot, ez berak Richard Duppak aipatzen zuenaren erakusle apartak garela: " In language, the ignorant have prescribed laws to the learned".
|